-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1.xml
512 lines (512 loc) · 33.5 KB
/
ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 3, Q. 3, T. 2, M. 2, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 3, Q. 3, T. 2, M. 2, C. 1</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="752"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 3, Q. 3, T. 2, M. 2, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Hd1e110" type="question-title">DE QUANTITATE DONORUM, VIRTUTUM ET GRATIARUM QUANTUM AD NUMERUM</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e113">
<pb ed="#Qb" n="752"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>Quaeritur ergo utrum habuit universitatem do<lb ed="#Qb"/>norum,
virtutum et gratiarum. Et circa hoc:
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>Primo, utrum habuit fidem;
<lb ed="#Qb"/>secundo, utrum<!--a--> omnes alias.
</p>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Dd1e131" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Hd1e133">ARTICULUS I.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Hd1e136" type="question-title">Utrum primus hamo ante lapsum habuerit fidem.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e139">
<lb ed="#Qb"/>Quod autem fidem habuerit<!--b-->, videtur sic:
<lb ed="#Qb"/>a. Fides est fundamentum aedificii spiritualis, ad
<lb ed="#Qb"/><title>Hebr.</title> 11, 1: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e147" source="http://scta.info/resource/hebr11_1">Fides est substantia rerum speran<lb ed="#Qb"/>darum</quote>
etc., <title>Glossa</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e150">Id est fundamentum</quote>;
<lb ed="#Qb"/>sed deficiente fundamento, deficit totum aedifi<lb ed="#Qb"/>cium;
ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e159">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, tres sunt virtutes theologicae, fides,
<lb ed="#Qb"/>spes, caritas; habuit spem et caritatem; consimili
<lb ed="#Qb"/>ratione et fidem habuit vel quare non?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e168">
<lb ed="#Qb"/>c. Hoc etiam videtur per verbum <name>Bernardi</name>,
<lb ed="#Qb"/><title>Ad Eugenium</title>, supra dictum<!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e174">Cum videret pa<lb ed="#Qb"/>trem
omnium hominum<!--c--> aemulus circumdatum
<lb ed="#Qb"/>caritate et omni virtute vestitum<!--d--></quote> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e183">
<lb ed="#Qb"/>d. Item, fides distinguitur per fidem formatam
<lb ed="#Qb"/>et informem<!--e-->, et haec duplex fides duplici statui
<lb ed="#Qb"/>hominis respondet, scilicet statui gratiae et statui
<lb ed="#Qb"/>peccati, et ita patet quod existentes in peccato
<lb ed="#Qb"/>habent fidem informem, existentes in<!--f--> gratia
<lb ed="#Qb"/>fidem formatam; sed constat quod Adam, lapsus
<lb ed="#Qb"/>per peccatum, habuit fidem informem<!--g-->; ergo
<lb ed="#Qb"/>stans<!--h--> in gratia habuit fidem formatam.
<!--missing a p-break-->
<lb ed="#Qb"/>Contra: 1. Sicut dicit <ref xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Rd1e204"> <name ref="#Lombard">Magister</name>, II <title>Senten<lb ed="#Qb"/>tiarum</title>,
dist. 23, cap. <seg type="incipit">Cognitionem quoque</seg></ref><!--3-->, <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e215">co<lb ed="#Qb"/>gnovit
primus homo a quo creatus fuerat, non
<lb ed="#Qb"/>ita excellenter sicut post hanc vitam sancti vi<lb ed="#Qb"/>suri
sunt neque ita <quote>in aenigmate</quote><!--4--> qualiter in hac
<lb ed="#Qb"/>vita videmus</quote>; sed constat quod fides est co<lb ed="#Qb"/>gnitio
sub aenigmate; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e230">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, <name>Hugo</name><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e234">Cognovit homo Creatorem
<lb ed="#Qb"/>suum, non ea cognitione qua Deus modo a cre<lb ed="#Qb"/>dentibus
absens fide quaeritur, sed ea qua<!--i--> tunc
<lb ed="#Qb"/>per praesentiam contemplationis scienti manife<lb ed="#Qb"/>stus
cernebatur</quote>. Ex hoc patet manifeste quod
<lb ed="#Qb"/>fidem non habuit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e248">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, si habuit fidem, ergo habuit cognitio<lb ed="#Qb"/>nem
articuli de reparatione; ergo de lapsu co<lb ed="#Qb"/>gnitionem
habuit; ergo cognovit casum suum;
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>ergo habuit ante poenam quam culpam: quod
<lb ed="#Qb"/>est contra divinam iustitiam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e264">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, cognitio fidei est ex auditu; unde ad
<lb ed="#Qb"/><title>Rom.</title> 10, 17: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e270" ana="rom10_17">Fides ex audi tu</quote>; sed dicit <name>Hugo</name><!--6-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e275">Cognovit homo Creatorem suum, non ea cogni<lb ed="#Qb"/>tione
quae<!--k--> foris ex audi tu solo percipitur, sed
ea potius quae<!--l--> intus per inspirationem mini<lb ed="#Qb"/>stratur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e281">
<lb ed="#Qb"/>Respondeo quod primus homo ante lapsum
<lb ed="#Qb"/>habuit fidem. Sed intelligendum est<!--m--> quod fides
<lb ed="#Qb"/>duo concernit, quae sunt cognitio et adhaerentia
<lb ed="#Qb"/>primae veritati propter se, quae est firmitas cre<lb ed="#Qb"/>dendi.
Penes cognitionem determinatur eius esse
<lb ed="#Qb"/>materiale, penes adhaerentiam sive firmitatem
<lb ed="#Qb"/>eius esse formale. Unde <name>Hugo</name><!--7--> : <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e298">Duo sunt in
<lb ed="#Qb"/>quibus fides constat, cognitio et affectus<!--n-->, id est
<lb ed="#Qb"/>constantia vel firmitas<!--o--> credendi. In altero con<lb ed="#Qb"/>stat,
quia ipsa illud est; in altero constat, quia
<lb ed="#Qb"/>ipsa<!--p--> in illo est: in affectu enim substantia<!--q--> fidei
<lb ed="#Qb"/>invenitur, in cognitione materia. Aliud est enim
<lb ed="#Qb"/>fides qua creditur, aliud quod fide creditur<!--r-->. In
<lb ed="#Qb"/>affectu invenitur fides<!--s-->; in cognitione id quod
<lb ed="#Qb"/>creditur fide. Propterea fides<!--t--> in affectu habet
<lb ed="#Qb"/>substantiam, quia affectus ipse fides est; in co<lb ed="#Qb"/>gnitione
habet materiam, quia de illo et ad illud
<lb ed="#Qb"/>quod in cognitione est, fides est</quote>. Praeterea, co<lb ed="#Qb"/>gnitio,
quae fidei est, duplex est. Quaedam quae
<lb ed="#Qb"/>imperfectionis<!--u--> est, scilicet illa quae est aenig<lb ed="#Qb"/>matica,
de qua <title>I Cor.</title> 13, 12: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e331" source="http://scta.info/resource/Icor13_12">Videmus nunc
<lb ed="#Qb"/>per speculum<!--v-->, in aenigmate</quote>; aenigma enim est
<lb ed="#Qb"/>similitudo obscura<!--8-->: unde videre <quote>per speculum</quote>
<lb ed="#Qb"/>est videre per creaturas aliquas, in quibus simi<lb ed="#Qb"/>litudo
Dei relucet; <quote>et in aenigmate</quote>, id est<!--x--> in
<lb ed="#Qb"/>obscura similitudine. Est alia quae perfectionis
<lb ed="#Qb"/>est, scilicet illa quae non est aenigmatica, sed
<lb ed="#Qb"/>lucida, qualis fuit illa quam habuit Christus. Cum
<lb ed="#Qb"/>enim haberet fidem<!--y-->, secundum illud quod erat
<pb ed="#Qb" n="753"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>perfectionis in illa habuit illam, id est non ra<lb ed="#Qb"/>tione
visionis aenigmaticae, sed cognitionis luci<lb ed="#Qb"/>dae.
Huiusmodi cognitionem fidei habuit primus
<lb ed="#Qb"/>homo in statu innocentiae, id est non illam quae
<lb ed="#Qb"/>est aenigmatica, sed quae est lucida. Triplex
<lb ed="#Qb"/>enim est cognitio, scilicet per speciem et lumen,
<lb ed="#Qb"/>per speculum in lumine, per speculum in aenig<lb ed="#Qb"/>mate:
prima est patriae, secunda erat in statu
<lb ed="#Qb"/>innocentiae, tertia in statu naturae lapsae. Habuit
<lb ed="#Qb"/>ergo primus homo fidem quantum ad illud quod
<lb ed="#Qb"/>est substantiale in fide sive formale; quantum
<lb ed="#Qb"/>autem ad illud quod est materiale, habuit illud
<lb ed="#Qb"/>quod erat perfectionis, ut tactum est<!--1-->. Conceden<lb ed="#Qb"/>dae
sunt ergo rationes quae hoc ostendunt.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e386">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad illud quod primo obi<lb ed="#Qb"/>citur
contra hoc per hoc quod <mentioned>non habuit co<lb ed="#Qb"/>gnitionem
aenigmaticam</mentioned>, iam patet responsio,
<lb ed="#Qb"/>quia, licet non habuit cognitionem aenigmaticam,
<lb ed="#Qb"/>non propter hoc sequitur quod non habuit fidem,
<lb ed="#Qb"/>quia habuit illud quod erat maioris cognitionis et
<lb ed="#Qb"/>perfectionis in fide; unde habuit cognitionem cer<lb ed="#Qb"/>tiorem
illa quae est fidei in statu naturae lapsae.
<lb ed="#Qb"/>Et hoc innuit <name>Hugo</name>, dicens<!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e407">Sciendum quod il<lb ed="#Qb"/>lam
primam cognitionem hominis, quam de Crea<lb ed="#Qb"/>tore
suo habuit, sicut maiorem et certiorem illa
<lb ed="#Qb"/>cognitione, quae nunc in sola fide constat, vera<lb ed="#Qb"/>citer
dicimus, ita etiam illa, quae postmodum in<!--a-->
<lb ed="#Qb"/>excellentia contemplationis divinae manifeste re<lb ed="#Qb"/>velabitur,
minorem<!--b--> necesse est confiteamur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e425">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad illud quod obicitur quod <mentioned>non ea cogni<lb ed="#Qb"/>tione
cognovit qualiter modo a credentibus</mentioned> etc.:
<lb ed="#Qb"/>dicendum quod hoc dicitur, quia modo quaeritur
<lb ed="#Qb"/>sive cognoscitur cognitione aenigmatica. Ob<!--c--> hoc
<lb ed="#Qb"/>enim dicitur <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e438">modo absens</quote>, scilicet propter
<lb ed="#Qb"/>aenigma interpositum inter ipsum et intuitum
<lb ed="#Qb"/>mentis sive cognitivae nostrae<!--d-->; et tunc dicitur
<lb ed="#Qb"/>fuisse contemplatio <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e447">per praesentiam</quote>, quia erat
<lb ed="#Qb"/>in lumine, sicut tactum est<!--3-->. Nec intelligendum
<lb ed="#Qb"/>est quod tunc vidit per praesentiam speciei, sed
<lb ed="#Qb"/>per<!--e--> praesentiam luminis certiorem efficientem
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>cognitionem<!--f--> ea quae est per aenigma. Unde co<lb ed="#Qb"/>gnitio
illa fuit media inter illam quae modo est
<lb ed="#Qb"/>et illam quae<!--g--> est in gloria.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e466">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad illud quod obicitur quod <mentioned>si habuit
<lb ed="#Qb"/>fidem, habuit cognitionem de articulo reparatio<lb ed="#Qb"/>nis</mentioned>,
dicunt quidam<!--4--> quod habuit<!--h--> revera, sed
<lb ed="#Qb"/>tamen non contulit nec advertit, et sic non co<lb ed="#Qb"/>gnoscebat
se casurum actu: unde nec ex casu
<lb ed="#Qb"/>eius contristabatur. — Vel potest dici quod habuit
<lb ed="#Qb"/>fidem articuli de reparatione implicite, cognoscens
<lb ed="#Qb"/>quod ille qui hominem paravit, illum repararet,
<lb ed="#Qb"/>quocumque modo indigeret reparatione, sive perfi<lb ed="#Qb"/>ciendo
quod erat deiectus naturae conditae sive
<lb ed="#Qb"/>aliqui alii<!--i--> detectus contingerent. Bene enim
<lb ed="#Qb"/>scivit quod Deus paraverat sive condiderat ho<lb ed="#Qb"/>minem
ad hoc quod perficeretur perfectione glo<lb ed="#Qb"/>riae
et quod ille qui hominem paraverat<!--k--> ad
<lb ed="#Qb"/>hoc, tempore opportuno illum repararet tollendo
<lb ed="#Qb"/>omnes detectus gloriae incontingentes. — Vel po<lb ed="#Qb"/>test
dici secundum opinionem illam, qua ponitur
<lb ed="#Qb"/>quod posteri eius non essent confirmati<!--5-->, primis
<lb ed="#Qb"/>parentibus stantibus, quod habuit fidem articuli
<lb ed="#Qb"/>de reparatione. Nec propter hoc tristabatur, quia
<lb ed="#Qb"/>non cognovit quod propter casum illius futura
<lb ed="#Qb"/>et necessaria erat reparatio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e516">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad illud<!--l--> quod obicitur quod <mentioned>fides est
<lb ed="#Qb"/>ex auditu</mentioned> etc., dicendum quod duplex est<!--m--> au<lb ed="#Qb"/>ditus:
interior et exterior<!--6-->. Non autem est neces<lb ed="#Qb"/>sarius
auditus exterior ad hoc quod sit cognitio
<lb ed="#Qb"/>fidei, sed quandoque sufficit interior, sicut, sup<lb ed="#Qb"/>posito
quod aliquis esset semotus<!--n--> a fidelibus
<lb ed="#Qb"/>nec esset qui eum instrueret in fide, dummodo
<lb ed="#Qb"/>omnino viveret secundum dictamen rationis et
<lb ed="#Qb"/>se<!--o--> ordinaret et praepararet, quantum posset, ad
<lb ed="#Qb"/>bonum, auditu interiori fidem reciperet et infor<lb ed="#Qb"/>maretur
illis quae essent sibi necessaria ad sa<lb ed="#Qb"/>lutem.
Unde non fuit auditus exterior necessarius
<lb ed="#Qb"/>primo homini ad hoc quod haberet fidem, sed in<lb ed="#Qb"/>spiratione
interna fidei recepit cognitionem<!--p-->, hoc
<lb ed="#Qb"/>est id quod fuit perfectionis in cognitione fidei.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Dd1e552" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Hd1e554">ARTICULUS II</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Hd1e557" type="question-title">Utrum primus homo ante lapsum habuerit tot virtutes quot habuit post<!--7-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e560">
<lb ed="#Qb"/>Sequitur inquirere utrum habuit universitatem
<lb ed="#Qb"/>virtutum ante lapsum sive tot quot habuit post.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e567">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>Quod autem tot habuerit, videtur: a. Primo
<lb ed="#Qb"/>per <name>Damascenum</name><!--8-->, dicentem quod <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e575">Deus fecit
<pb ed="#Qb" n="754"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>hominem omni virtute circumdatum et omnibus
<lb ed="#Qb"/>bonis<!--a--> ornatum</quote>. Ergo non videtur quod aliquis
<lb ed="#Qb"/>habitus virtutis, qui sit in nobis, deesset eidem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e589">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, ex parte cognitionis non cognoscimus
<lb ed="#Qb"/>plura quam Adam cognovit nec plures habemus
<lb ed="#Qb"/>in nobis scientias; ergo pari ratione ex parte affec<lb ed="#Qb"/>tionis
non videtur quod plures habeamus in nobis<!--b-->
<lb ed="#Qb"/>habitus virtutum quam habuit primus homo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e603">
<lb ed="#Qb"/>c. Item, connexio est in virtutibus, sicut Sancti<!--1-->
<lb ed="#Qb"/>dicunt: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e609">Qui<!--c--> habet unam, habet omnes</quote>; ergo, si
<lb ed="#Qb"/>Adam habuit aliquam virtutem, necesse fuit quod
<lb ed="#Qb"/>omnes habuerit; ergo tot habuit quot nos habemus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e617">
<lb ed="#Qb"/>d. Item, aut aliquam virtutem habemus quam
<lb ed="#Qb"/>non habuit Adam aut non. Si non: ergo tot vir<lb ed="#Qb"/>tutes
habuit quot nos habemus. Si sic: aut ergo
<lb ed="#Qb"/>illius virtutis fuit Adam capax aut non. Si non:
<lb ed="#Qb"/>ergo videtur quod per peccatum venerit in nobis
<lb ed="#Qb"/>boni capacitas; quod absurdum est dicere. Si
<lb ed="#Qb"/>sic: cum Deus daret gratiam Adae secundum
<lb ed="#Qb"/>capacitatem suam, videtur quod omnem virtutem,
<lb ed="#Qb"/>quam nobis confert post lapsum, et ipsi Adae<!--d-->
<lb ed="#Qb"/>contulerit ante lapsum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e641">
<lb ed="#Qb"/>Contra: 1. Virtus fortitudinis consistit in per<lb ed="#Qb"/>pessione
terribilium<!--2-->; sed in Adam in statu inno<lb ed="#Qb"/>centiae
non potuit esse talis perpessio; ergo nec
<lb ed="#Qb"/>fortitudo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e652">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, temperantia consistit in coercendis
<lb ed="#Qb"/>pravis carnis passionibus<!--3-->; sed tales non poterant
<lb ed="#Qb"/>reperiri in natura instituta; ergo nec temperantia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e661">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, poenitentia consistit in detestatione
<lb ed="#Qb"/>malorum perpetratorum et dolore; sed nullo modo
<lb ed="#Qb"/>contingit in statu innocentiae de malis commissis
<lb ed="#Qb"/>dolere; ergo non poterat in primo homine esse
<lb ed="#Qb"/>virtus poenitentiae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e674">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, qui habet donum perseverantiae non
<lb ed="#Qb"/>cadit a iustitia; sed Adam a iustitia cecidit; ergo
<lb ed="#Qb"/>perseverantiam non habuit; hanc autem multi
<lb ed="#Qb"/>habent in statu naturae lapsae; ergo non omnis
<lb ed="#Qb"/>virtus, quae nunc est, fuit in statu innocentiae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e688">
<lb ed="#Qb"/>5. Item, numerus sacramentorum post lapsum
<lb ed="#Qb"/>non respondet per aequalitatem numero sacra<lb ed="#Qb"/>mentorum
ante lapsum, neque primi parentes, si
<lb ed="#Qb"/>stetissent, habuissent exercitium tot sacramento<lb ed="#Qb"/>rum
quot habuerunt<!--e--> exercitium post lapsum:
<lb ed="#Qb"/>cuius ratio est quod homo pluribus indiguit adiu<lb ed="#Qb"/>toriis
post lapsum quam ante. Eadem ratione
<lb ed="#Qb"/>videtur quod numerus virtutum ante lapsum non
<lb ed="#Qb"/>debuit respondere numero virtutum post lapsum
<lb ed="#Qb"/>nec quod primi parentes, si stetissent, praediti
<lb ed="#Qb"/>essent tot virtutibus ante quot post, quia pluribus
<lb ed="#Qb"/>indiguerunt post quam ante.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e717">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>6. Item, idem ostenditur per comparationem
<lb ed="#Qb"/>donorum. Cum enim sint septem dona, ut habetur
<lb ed="#Qb"/><title>Isai.</title> 11, 2-3, scilicet donum sapientiae et intel<lb ed="#Qb"/>lectus,
consilii et fortitudinis, scientiae et pietatis,
<lb ed="#Qb"/>et timoris Domini, ante lapsum, ut videtur, non
<lb ed="#Qb"/>fuit pietas, quae est circa opera pietatis, quae non
<lb ed="#Qb"/>fuissent in statu innocentiae; neque fortitudo, quae
<lb ed="#Qb"/>consistit in aggressu difficilium et perpessione
<lb ed="#Qb"/>adversorum, quae necessaria sunt tempore lapsus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e741">
<lb ed="#Qb"/>7. Item, idem videtur per comparationem bea<lb ed="#Qb"/>titudinum,
de quibus <title>Matth.</title> 5, 3—11, quia ante
<lb ed="#Qb"/>lapsum non fuit beatitudo luctus neque beatitudo
<lb ed="#Qb"/>misericordiae, quia misericordia miseriam respi<lb ed="#Qb"/>cit,
quae necessaria erat post lapsum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e754">
<lb ed="#Qb"/>8. Item, idem videtur per comparationem fruc<lb ed="#Qb"/>tuum,
de quibus <title>Gal.</title> 5, 22, quia ante lapsum non
<lb ed="#Qb"/>fuit fructus qui est patientia, quae consistit in
<lb ed="#Qb"/>tolerantia adversorum, sicut post.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e765">
<lb ed="#Qb"/>Ex omnibus iis videtur quod non habuit tot
<lb ed="#Qb"/>virtutes ante lapsum quot habuit post.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e772">
<lb ed="#Qb"/>Respondeo: Dicendum quod, cum fit<!--f--> compara<lb ed="#Qb"/>tio
multitudinis donorum gratiae ad statum na<lb ed="#Qb"/>turae
lapsae et statum naturae institutae, hoc po<lb ed="#Qb"/>test
intelligi vel de donis gratiae gratis datae vel
<lb ed="#Qb"/>de donis gratiae gratum facientis. Si intelligatur
<lb ed="#Qb"/>de donis gratiae gratis datae, sic se habent sicut
<lb ed="#Qb"/>excedentia et excessa, pro eo quod aliqua dona
<lb ed="#Qb"/>gratiae gratis datae habuit Adam in statu illo,
<lb ed="#Qb"/>utpote immortalitatem et impassibilitatem<!--g4-->, quae
<lb ed="#Qb"/>non habuit aliquis posterorum eius; et aliqua
<lb ed="#Qb"/>dona gratiae gratis datae habent posteri eius quae
<lb ed="#Qb"/>ipse non habuit, sicut sunt <quote>gratia sanitatum</quote> et
<lb ed="#Qb"/><quote>operatio virtutum et genera<!--h--> linguaram</quote><!--5--> et con<lb ed="#Qb"/>similia.
Ratio autem huius diversitatis venit ex
<lb ed="#Qb"/>hoc quod illa dona expediebant illi tempori et
<lb ed="#Qb"/>alia competunt isti. - Si autem loquimur de do<lb ed="#Qb"/>nis
gratiae gratum facientis, quia dona illa con<lb ed="#Qb"/>nexionem
habent quantum ad habitus et quan<lb ed="#Qb"/>tum
ad actus qui perfectionis sunt, sic conce<lb ed="#Qb"/>dendum
est quod in aequali multitudine fuerunt
<lb ed="#Qb"/>in primo homine in qua reperiuntur in eius po<lb ed="#Qb"/>steritate
— hoc dico quantum ad habitus et
<lb ed="#Qb"/>quantum ad actus qui perfectionis sunt — sicut
<lb ed="#Qb"/>rationes ad primam partem inductae ostendunt.
<lb ed="#Qb"/>Quantum vero ad actus qui habent imperfectio<lb ed="#Qb"/>nem
annexam, non contingebat virtutes secundum
<lb ed="#Qb"/>statum illum in Adam ponere. Sicut enim habetur
<lb ed="#Qb"/>ab <name>Augustino</name>, libro <title>De Trinitate</title> XIV<!--6-->, et <name>Ma<lb ed="#Qb"/>gister</name>
recitat, III <title>Sententiarum</title><!--i-->, 33 dist.<!--7-->, vir<lb ed="#Qb"/>tutes
habebunt alios actus<!--k--> in patria, quia maio<lb ed="#Qb"/>ris
perfectionis, quam habeant in via<!--8-->. Actus enim
<pb ed="#Qb" n="755"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>sive usus prudentiae erit nullum bonum Deo
<lb ed="#Qb"/>praeponere vel aequare; fortitudinis, ei firmissime
<lb ed="#Qb"/>cohaerere; temperantiae, nullo defectu noxio<!--a--> de<lb ed="#Qb"/>lectari.
Hos eosdem actus et usus habuerunt
<lb ed="#Qb"/>primi parentes in illa felicitate, in qua fuerunt
<lb ed="#Qb"/>quando habuerunt gratiam<!--b--> gratum facientem,
<lb ed="#Qb"/>licet non in<!--c--> illa perfectione in qua habent in
<lb ed="#Qb"/>patria, plurimum tamen erant<!--d--> conformes.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e864">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1-2. Per haec patet responsio
<lb ed="#Qb"/>ad duo obiecta, quorum unum erat de forti<lb ed="#Qb"/>tudine,
alterum de temperantia, quae procedebant
<lb ed="#Qb"/>secundum actus habentes imperfectionem aliquam
<lb ed="#Qb"/>annexam, quae quidem imperfectio<!--e--> competit<!--f-->
<lb ed="#Qb"/>solum secundum statum praesentis miseriae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e880">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad illud autem quod<!--g--> obicitur de poeni<lb ed="#Qb"/>tentia,
dicendum quod poenitentia reduci habet
<lb ed="#Qb"/>ad virtutem iustitiae: est enim de speciebus iusti<lb ed="#Qb"/>tiae<!--h-->,
existente statu naturae<!--i--> lapsae; non autem
<lb ed="#Qb"/>fuisset de speciebus illius, si permansisset status
<lb ed="#Qb"/>naturae conditae: tunc enim esset actus iustitiae
<lb ed="#Qb"/>Deo regenti subiectum esse.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e898">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad illud autem quod obicitur de perseve<lb ed="#Qb"/>rantia,
dicendum quod perseverantia<!--k--> uno modo
<lb ed="#Qb"/>dicitur propositum perseverandi in bono: et hoc
<lb ed="#Qb"/>modo est virtus vel dispositio consequens virtu<lb ed="#Qb"/>tes
inseparabiliter; alio modo perseverantia est
<lb ed="#Qb"/>continuatio in bono usque in finem: et sic non
<lb ed="#Qb"/>dicit habitum, sed potius dicit actum, et hanc<!--l-->
<lb ed="#Qb"/>primus homo non habuit. Ex hoc tamen non
<lb ed="#Qb"/>sequitur<!--m--> quod aliqua virtute caruerit pro eo
<lb ed="#Qb"/>tempore quo in<!--n--> gratia permansit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e922">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad illud quod obicitur quod <mentioned>numerus
<lb ed="#Qb"/>sacramentorum post lapsum non respondet</mentioned> etc.:
<lb ed="#Qb"/>dicendum quod hoc verum est<!--o-->. Et ratio huius
<lb ed="#Qb"/>est necessitas humanae reparationis<!--p--> post lapsum:
<lb ed="#Qb"/>cecidit enim homo in morbum gravem per pec<lb ed="#Qb"/>catum
suum, propter quem indigebat sacramentis
<lb ed="#Qb"/>aliis ab illo quod fuit institutum tempore naturae
<lb ed="#Qb"/>conditae, scilicet matrimonio, quibus curaretur<!--1-->.
<lb ed="#Qb"/>Unde <name>Hugo</name><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-Qd1e943">Ex quo homo, a statu primae
<lb ed="#Qb"/>incorruptionis lapsus, in corpore per mortalitatem
<lb ed="#Qb"/>et in anima per iniquitatem aegrotare coepit,
<lb ed="#Qb"/>continuo Deus reparando inde sacramentis suis
<lb ed="#Qb"/>medicinam praeparavit, quae, prout ratio postu<lb ed="#Qb"/>labat
et causa, diversis temporibus et locis ad
<lb ed="#Qb"/>curationem illius exhibuit</quote>. Virtutes autem neces<lb ed="#Qb"/>sariae
erant in omni statu et<!--q--> omni tempore et
<lb ed="#Qb"/>quantum ad substantiam et quantum ad numerum,
<lb ed="#Qb"/>tamen secundum diversitatem statuum necessaria
<lb ed="#Qb"/>erat actuum variatio, sicut<!--r--> tactum est<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c1-d1e969">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>6—8. Ad illa quae consequuntur, dici potest
<lb ed="#Qb"/>quod dona, fructus, beatitudines conferuntur a
<lb ed="#Qb"/>Deo ad perfectionem naturae lapsae, non insti<lb ed="#Qb"/>tutae.
Ad cuius declarationem nota quod virtutes,
<lb ed="#Qb"/>secundum quod ex auctoritatibus Sanctorum po<lb ed="#Qb"/>test
rationabiliter colligi, sunt ad informandum
<lb ed="#Qb"/>sive ad rectificandum liberum arbitrium; tunc
<lb ed="#Qb"/>autem est liberum arbitrium informatum, quando
<lb ed="#Qb"/>est in iustitia rectificatum. Haec autem informatio
<lb ed="#Qb"/>rectitudinis in statu naturae institutae potentias
<lb ed="#Qb"/>animae reddidit habiles ad agendum bonum recte,
<lb ed="#Qb"/>expedite, delectabiliter et perfecte propter con<lb ed="#Qb"/>formitatem
et obedientiam naturae respectu gra<lb ed="#Qb"/>tiae.
Sed primus homo in lapsu in culpam spo<lb ed="#Qb"/>liatus
fuit gratuitis et vulneratus in<!--s--> naturalibus<!--4-->:
<lb ed="#Qb"/>ex spoliatione autem ista subsecuta est deformatio
<lb ed="#Qb"/>et impotentia ad bonum et ex illa vulneratione
<lb ed="#Qb"/>effecta est natura humana infirma et subsecuta
<lb ed="#Qb"/>est difficultas ad bonum; ex hac autem difficul<lb ed="#Qb"/>tate
subsecuta est fatigatio et fastidium in pro<lb ed="#Qb"/>gressu
in bono sive in exercitio operum bonorum
<lb ed="#Qb"/>et ex iis oritur quaedam vitae imperfectio sive
<lb ed="#Qb"/>versatio in operibus imperfectionis. Homo autem
<lb ed="#Qb"/>sic deiectus sive humana natura sic lapsa non
<lb ed="#Qb"/>poterat per se reparari nec illa, quae sufficiebant
<lb ed="#Qb"/>ad recte agendum, expedite, delectabiliter et per<lb ed="#Qb"/>fecte
in statu naturae conditae, sufficiebant post
<lb ed="#Qb"/>lapsum, scilicet virtutes solae. Propterea divinae
<lb ed="#Qb"/>benignitatis largitas habitus multiplices contulit
<lb ed="#Qb"/>homini contra<!--t--> multiplicia incommoda iam tacta,
<lb ed="#Qb"/>ut sic humanae naturae lapsae defectus relevaret,
<lb ed="#Qb"/>ita ut per collationem gratiae in virtutibus refor<lb ed="#Qb"/>metur
ipsa anima et efficiantur potentiae potentes
<lb ed="#Qb"/>ad bene et recte operandum, per collationem gra<lb ed="#Qb"/>tiae
in donis ad expedite operandum, per collatio<lb ed="#Qb"/>nem
gratiae in fructibus ad delectabiliter operan<lb ed="#Qb"/>dum,
per collationem gratiae in beatitudinibus<!--u--> ad
<lb ed="#Qb"/>perfecte operandum<!--5-->. A virtutibus enim est anima
<lb ed="#Qb"/>potens ad operandum, ex donis ad expedite ope<lb ed="#Qb"/>randum<!--v-->,
ex fructibus ad delectabiliter operan<lb ed="#Qb"/>dum<!--x-->,
ex beatitudinibus ad perfecte operandum:
<lb ed="#Qb"/>ita quod contra quadruplicem oppressionem sive
<lb ed="#Qb"/>deiectionem, quae ex culpa habet originem, auctor
<lb ed="#Qb"/>et reparator humanae naturae quadruplicem ap<lb ed="#Qb"/>ponit
relevationem<!--y-->. Ex iis ergo patet quod dona,
<lb ed="#Qb"/>fructus et beatitudines proprie respiciunt statum
<lb ed="#Qb"/>naturae lapsae; virtutes autem semper fuerunt ne<lb ed="#Qb"/>cessariae.
Propter quod non est simile de com<lb ed="#Qb"/>paratione
donorum, fructuum et beatitudinum et
ipsarum virtutum ad statum ante culpam<!--z--> et post.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>