-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2.xml
593 lines (593 loc) · 38.9 KB
/
ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 3, Q. 3, T. 2, M. 2, C. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 3, Q. 3, T. 2, M. 2, C. 2</title>
<date when="2017-06-27">June 27, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="quaracchi1928">Quaracchi 1928</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-06-27" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#Qb" n="756"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Hd1e107">Ia-IIae, Inq. 4, Tract. 3, Q. 3, T. 2, M. 2, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Hd1e110" type="question-title">DE QUANTITATE GRATIARUM ET VIRTUTUM QUANTUM AD EFFICACIAM.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e113">
<pb ed="#Qb" n="756"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>Sequitur inquirere de quantitate gratiarum quan<lb ed="#Qb"/>tum
ad efficaciam.
<lb ed="#Qb"/>Et primo quaeritur utrum in statu illo habebant
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>efficaciam merendi, hoc est utrum habens illas
<lb ed="#Qb"/>potuit per illas mereri;
<lb ed="#Qb"/>secundo, utrum erant efficaciores tunc quam
<lb ed="#Qb"/>nunc vel e converso.
</p>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Dd1e137" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Hd1e139">ARTICULUS I</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Hd1e142" type="question-title">Utrum primus homo in statu innocentiae potuit mereri<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e145">
<lb ed="#Qb"/>Quaeritur ergo primo si primus homo poterat
<lb ed="#Qb"/>illis mereri ante lapsum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e152">
<lb ed="#Qb"/>Quod<!--a--> sic, videtur: a. Ex puris naturalibus non
<lb ed="#Qb"/>poterat quis tunc mereri; unde <name>Augustinus</name>,
<lb ed="#Qb"/>in <title>Enchiridion</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e160">Sine gratia nec tunc</quote>, id est in
<lb ed="#Qb"/>primo statu, <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e166">meritum esse potuisset</quote>. Igitur, si<!--b-->
<lb ed="#Qb"/>etiam cum gratia sive gratuitis mereri non po<lb ed="#Qb"/>tuisset,
status ille fuisset pessimus, cum sine
<lb ed="#Qb"/>merito nullus pervenisset ad gloriam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e176">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, gratia sive gratuita modo sunt princi<lb ed="#Qb"/>pium
merendi, per se loquendo, <title>I Cor.</title> 15, 10:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e184" source="http://scta.info/resource/Icor15_10">Non ego, sed gratia Dei mecum</quote>; et fuerunt in
<lb ed="#Qb"/>statu illo, cum illis mediantibus erat homo gra<lb ed="#Qb"/>tus
Deo, ut ex dictis patet<!--3-->, et illis solum; ergo
<lb ed="#Qb"/>existens in illis per illas poterat mereri.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e196">
<lb ed="#Qb"/>c. Item, gloria est remuneratio gratiae sive
<lb ed="#Qb"/>merces, <title>Ioan.</title> 1, 16: <quote>Gratiam pro gratia</quote>, ubi<!--c-->
<lb ed="#Qb"/><name>Augustinus</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e204">Non solum gratiam, quae plene
<lb ed="#Qb"/>gratis datur sine merito, ut fidem, <quote>quae per di<lb ed="#Qb"/>lectionem
operatur</quote><!--5-->, ex qua <quote>iustus vivit</quote><!--6-->, sed et
<lb ed="#Qb"/>pro ista gratiam<!--d-->, id est beatitudinem aeternam<!--e-->,
<lb ed="#Qb"/>quae et merces iustitiae dicitur<!--7--></quote>. Ergo, cum gloria
<lb ed="#Qb"/>remuneratur merito, patet quod meritum est ex
<lb ed="#Qb"/>gratia. Et hoc est quod subiungitur in <title>Glossa</title> <name>Au<lb ed="#Qb"/>gustini</name><!--f-->
praedicta<!--8-->, ubi<!--g--> dicitur quod<!--h--> gratia,
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e222">quia meritum ex gratia</quote>; et ita idem quod prius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e226">
<lb ed="#Qb"/>Contra: 1. Ubi est pugna, ibi est meritum;
<lb ed="#Qb"/>ergo ubi maior pugna, maius meritum et ubi
<lb ed="#Qb"/>minor, minus; ergo ubi nulla, nullum; sed in
<lb ed="#Qb"/>statu illo nulla potuit esse pugnai; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e237">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, <title>II Tim.</title> 2, 5: <quote>Non coronabitur nisi
<lb ed="#Qb"/>qui legitime certaverit</quote>; sed in primo statu non
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>erat certamen; ergo neque corona; ergo<!--k--> neque
<lb ed="#Qb"/>meritum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e250">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, secundum <name>Philosophum</name><!--9-->, virtus est
<lb ed="#Qb"/>circa bonum et difficile; igitur, cum meritum sit
<lb ed="#Qb"/>mediante virtute, meritum requirit difficultatem;
<lb ed="#Qb"/>sed difficultas non potuit esse in statu illo;
<lb ed="#Qb"/>ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e263">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, <name ref="#Lombard">Magister</name>, II <title>Sententiarum</title>, 24 dist.,
<lb ed="#Qb"/>2 cap.<!--10-->, dicit quod Adam non meruisset non<!--l--> con<lb ed="#Qb"/>sentiendo
tentationi, quia nullum habebat intus
<lb ed="#Qb"/>impellens ad malum. Ergo ad hoc quod sit ibi
<lb ed="#Qb"/>meritum, oportet quod sit<!--m--> impellens ad malum,
<lb ed="#Qb"/>et ita difficultas; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e280">
<lb ed="#Qb"/>5. Item, si Adam sine difficultate potuit me<lb ed="#Qb"/>reri,
quare non,similiter sancti in patria?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e288">
<lb ed="#Qb"/>Respondeo quod gratuita habuerunt efficaciam
<lb ed="#Qb"/>merendi in statu ante lapsum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e295">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primum obiectum contra
<lb ed="#Qb"/>hoc, scilicet quod <mentioned>ubi est pugna, ibi est meri<lb ed="#Qb"/>tum</mentioned>
etc.: dicendum quod, licet ubi est pugna,
<lb ed="#Qb"/>ibi sit<!--n--> meritum etc., non tamen ubi nulla est
<lb ed="#Qb"/>pugna, nullum est meritum, quia meritum est
<lb ed="#Qb"/>sine pugna. Viri enim sancti frequenter merentur
<lb ed="#Qb"/>quando in nulla sunt pugna, ut quando sunt in
<lb ed="#Qb"/>iucunditate contemplationis. — Si obiciatur
<lb ed="#Qb"/>de statu, scilicet quod qui est extra statum pu<lb ed="#Qb"/>gnandi,
est extra statum<!--o--> merendi: dicendum
<lb ed="#Qb"/>quod, si hoc sit verum, hoc est solummodo in
<lb ed="#Qb"/>statu naturae lapsae, qui non est sine pugna, quia
<lb ed="#Qb"/><quote>caro concupiscit adversus spiritum</quote>, ad <title>Gal.</title> 5, 17;
<lb ed="#Qb"/>aliter fuit in statu naturae conditae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e328">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad illud quod obicitur quod <mentioned>non corona<lb ed="#Qb"/>bitur</mentioned>
etc., dicendum<!--11--> quod duplex est corona
<pb ed="#Qb" n="757"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>beatorum: una, quae respicit praemium substan<lb ed="#Qb"/>tiale,
et haec respondet radici meriti sive<!--a--> caritati;
<lb ed="#Qb"/>alia, quae respicit praemium accidentale superad<lb ed="#Qb"/>ditum
substantiali, quae proprie respondet trium<lb ed="#Qb"/>pho
sive victoriae vitiorum habitae per conflictum
<lb ed="#Qb"/>sive certamen: et de hac loquitur Apostolus. Quod
<lb ed="#Qb"/>patet ex verbis illius<!--b-->; dicit enim: <quote>Qui certat
<lb ed="#Qb"/>in agone, non coronabitur nisi<!--c--> legitime certa<lb ed="#Qb"/>verit</quote><!--d-->.
Unde illa corona, quae respondet triumpho
<lb ed="#Qb"/>habito de vitiis, non habetur nisi post legitimum
<lb ed="#Qb"/>certamen nec istam obtinuisset primus homo me<lb ed="#Qb"/>rito
gratuitorum, sed aliam tantum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e365">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad aliud<!--e--> quod obicitur quod <mentioned>virtus est
<lb ed="#Qb"/>circa bonum et difficile</mentioned> etc.: dicendum quod
<lb ed="#Qb"/>sicut duplex est meritum, duplex est difficultas.
<lb ed="#Qb"/>Est enim meritum dimissionis poenae, et hoc
<lb ed="#Qb"/>est meritum satisfactionis<!--f-->, et est meritum<!--g--> glo<lb ed="#Qb"/>riae;
sic duplex est<!--h--> difficultas: uno modo di<lb ed="#Qb"/>citur
difficile, id est laboriosum, et hoc modo
<lb ed="#Qb"/>difficile requiritur ad meritum satisfactionis; alio
<lb ed="#Qb"/>modo dicitur difficile quod est super omnes vires
<lb ed="#Qb"/>naturae: et hoc modo difficile requiritur ad me<lb ed="#Qb"/>ritum
gloriae, quae est supra naturam. Illa ergo
<lb ed="#Qb"/>difficultate, quae requiritur ad meritum dimis<lb ed="#Qb"/>sionis
poenae, non meruisset quis ante lapsum,
<lb ed="#Qb"/>sed solummodo illa quae est in elevatione ali<lb ed="#Qb"/>cuius
supra propriam naturam. Verbum autem
<lb ed="#Qb"/><name>Philosophi</name>, dicentis quod virtus est circa
<lb ed="#Qb"/>difficile et bonum<!--i-->, intelligendum est habito
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>respectu ad statum naturae lapsae, non naturae
<lb ed="#Qb"/>conditae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e411">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad illud quod dicit <name ref="#Lombard">Magister</name> quod <mentioned>pri<lb ed="#Qb"/>mus
homo non meruisset non consentiendo ten<lb ed="#Qb"/>tationi,
quia non habuit impellens</mentioned> etc.: dicendum
<lb ed="#Qb"/>quod<!--k--> quidam dicunt quod<!--l--> <name ref="#Lombard">Magister</name> intel<lb ed="#Qb"/>lexit
de merito dimissionis poenae. Sed quia
<lb ed="#Qb"/>meritum dimissionis poenae esse non poterat,
<lb ed="#Qb"/>dummodo esset status ille, videtur<!--m--> haec respon<lb ed="#Qb"/>sio
impertinens ad propositum. Propter hoc aliter
<lb ed="#Qb"/>potest dici<!--1-->, scilicet<!--n--> quod est meritorium quan<lb ed="#Qb"/>tum
est de genere operis et est meritorium quan<lb ed="#Qb"/>tum
est<!--o--> ex radice caritatis. Meritorium de genere
<lb ed="#Qb"/>operis dicitur quod est meritorium eo quod est
<lb ed="#Qb"/>opus virtutis de se: hoc autem arduum et diffi<lb ed="#Qb"/>cile;
alio modo dicitur meritorium omne opus,
<lb ed="#Qb"/>quodcumque sit, dum tamen ex radice caritatis
<lb ed="#Qb"/>procedat. Vult ergo <name ref="#Lombard">Magister</name> dicere quod in
<lb ed="#Qb"/>resistendo tentationi Adae non fuisset meritum,
<lb ed="#Qb"/>si non habuisset gratiam nec primo modo nec
<lb ed="#Qb"/>secundo. Si vero restitisset ex caritate, meritorium
<lb ed="#Qb"/>fuisset secundo<!--p--> modo, non primo. In nobis
<lb ed="#Qb"/>autem<!--q--> semper est meritorium vel utroque modo
<lb ed="#Qb"/>vel saltem altero, scilicet propter difficultatem ad
<lb ed="#Qb"/>bonum et pronitatem ad malum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e473">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad ultimum dicendum quod non est si<lb ed="#Qb"/>mile
de sanctis, quia iam non sunt in statu me<lb ed="#Qb"/>rendi,
Adam autem erat in statu viatoris, et ita
<lb ed="#Qb"/>patet quod<!--r--> non est simile.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Dd1e485" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Hd1e487">ARTICULUS II</head>
<head xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Hd1e490" type="question-title">Utrum gratuita erant efficaciora ante lapsum quam post<!--2-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e493">
<lb ed="#Qb"/>Sequitur inquirere utrum gratuita erant effica<lb ed="#Qb"/>ciora
ante lapsum quam post.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e500">
<lb ed="#Qb"/>Quod sic, videtur: 1. Nobiliori perfectibili no<lb ed="#Qb"/>bilior<!--s-->
debetur perfectio<!--3-->; quial<!--t--> ergo homo in
<lb ed="#Qb"/>statu innocentiae multo nobilior erat quam nunc,
<lb ed="#Qb"/>multo<!--u--> nobiliora habebat gratuita<!--4-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e511">
<lb ed="#Qb"/>2. Item, habitus cognitivae nobilior erat et me<lb ed="#Qb"/>lior
tunc quam nunc; cognitio ergo maior erat
<lb ed="#Qb"/>et perfectior: inflicta est enim homini ignorantia
<lb ed="#Qb"/>per culpam primorum parentum; sed, si<!--v--> cognitio
<lb ed="#Qb"/>fuit perfectior, et dilectio similiter, secundum il<lb ed="#Qb"/>lud
<name ref="#Augustine">Augustini</name><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e529">Quantum cognoscis, tantum
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>diligis</quote>; sed secundum quantitatem caritatis sive
<lb ed="#Qb"/>dilectionis sunt gratuita efficaciora; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e540">
<lb ed="#Qb"/>3. Item, fides in statu illo, ut<!--x--> ex verbis <name>Hugo<lb ed="#Qb"/>nis</name><!--6-->
patet, maior fuit et<!--y--> excellentior illa quae
<lb ed="#Qb"/>fuit post lapsum; a simili videtur quod dilectio
<lb ed="#Qb"/>sive caritas maior fuerit in statu ante lapsum
<lb ed="#Qb"/>quam illa quae fuit post et aliae virtutes simi<lb ed="#Qb"/>liter;
et ita ut prius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e556">
<lb ed="#Qb"/>4. Item, <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e560">albius est quod est nigro imper<lb ed="#Qb"/>mixtius<!--7--></quote>;
ergo magis est meritorium quod mi<lb ed="#Qb"/>nus
habet in se de demerito<!--z-->; sed omnia merita
<lb ed="#Qb"/>nostra quodam modo permixta sunt culpae, se<lb ed="#Qb"/>cundum
illud <title>Isai.</title> 64, 6: <quote>Omnes iustitiae nostrae
<pb ed="#Qb" n="758"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>sicut pannus menstruatae</quote>. Si ergo in Adam se<lb ed="#Qb"/>cundum
statum innocentiae merita omnino fuis<lb ed="#Qb"/>sent
impermixta culpae, videtur<!--a--> quod in statu
<lb ed="#Qb"/>illo merita fuissent maiora; sed quantitas me<lb ed="#Qb"/>riti
est secundum quantitatem gratuitorum et
<lb ed="#Qb"/>efficaciam; ergo gratuita tunc erant maioris ef<lb ed="#Qb"/>ficaciae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e592">
<lb ed="#Qb"/>5. Item, meritum est a gratia et libero arbitrio;
<lb ed="#Qb"/>quanto igitur liberum arbitrium gratiae magis
<lb ed="#Qb"/>obedit, tanto gratia efficacius in actum suum exit;
<lb ed="#Qb"/>sed tunc<!--b--> natura magis erat obediens gratiae
<lb ed="#Qb"/>quam nunc, cum est corrupta; ergo tunc<!--c--> dona
<lb ed="#Qb"/>gratuita erant ad merendum efficaciora.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e608">
<lb ed="#Qb"/>6. Item, rectitudo iustitiae naturalis magnum
<lb ed="#Qb"/>fuit expedimentum gratuitorum et causa efficaciae
<lb ed="#Qb"/>eorumdem, sicut concupiscentia noxiorum nunc
<lb ed="#Qb"/>est impedimentum; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e619">
<lb ed="#Qb"/>Contra<!--d-->: a. Tam gratia quam virtutes sunt
<lb ed="#Qb"/>divina quaedam et dona Dei, et hoc ante lapsum
<lb ed="#Qb"/>et post; sed ante lapsum data erant ad perfi<lb ed="#Qb"/>ciendum
naturam institutam, post vero ad reparan<lb ed="#Qb"/>dum
naturam destitutam et perficiendum illam<!--1-->;
<lb ed="#Qb"/>sed constat quod divina bonitas, omnia optime
<lb ed="#Qb"/>ordinans et disponens, non contulit gratuita dona
<lb ed="#Qb"/>minoris efficaciae ad reparandum naturam desti<lb ed="#Qb"/>tutam
et perficiendum quam ad naturam institutam
<lb ed="#Qb"/>perficiendam; ergo post lapsum fuerunt tantae
<lb ed="#Qb"/>efficaciae vel maioris quam ante lapsum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e645">
<lb ed="#Qb"/>b. Item, natura destituta ad hoc quod perve<lb ed="#Qb"/>niat
ad finem suum adiutorio indiget maiori
<lb ed="#Qb"/>quam natura constituta; ergo, cum dona gratuita,
<lb ed="#Qb"/>ut gratia et virtutes, data sint<!--e--> a summa bonitate,
<lb ed="#Qb"/>quae <quote>omnibus dat affluenter</quote>, <title>Iac.</title> 1, 5, in subsidium
<lb ed="#Qb"/>et adiutorium naturae, ut illis mediantibus per<lb ed="#Qb"/>veniat
ad finem, relinquitur quod gratuita data
<lb ed="#Qb"/>post lapsum sunt maioris efficaciae<!--f--> quam quae
<lb ed="#Qb"/>data erant ante lapsum: non enim dedisset uni<lb ed="#Qb"/>cuique
affluenter, nisi magis indigenti dona maiora
<lb ed="#Qb"/>dedisset. — Quod autem natura humana
<lb ed="#Qb"/>magis<!--g--> indigeat nunc quam in statu
<lb ed="#Qb"/>illo, patet per hoc quod multa sunt inflicta ho<lb ed="#Qb"/>mini
propter peccata primorum parentum, ex
<lb ed="#Qb"/>quibus debilitata est et deteriorata.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e681">
<lb ed="#Qb"/>c. Item, hoc videtur per hoc quod natura in<lb ed="#Qb"/>ferior
magis subvenit et efficacius magis indi<lb ed="#Qb"/>genti:
quod patet per hoc quod membro laeso
<lb ed="#Qb"/>magis et efficacius subvenit natura quam membro
<lb ed="#Qb"/>sano, et hoc attestatur eius bonitati; ergo multo
<lb ed="#Qb"/>fortius hoc convenit bonitati auctoris naturae;
<lb ed="#Qb"/>ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e699">
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>d. Item, status post lapsum est status pugnae:
<lb ed="#Qb"/>unde magis impugnatur homo quam ante lapsum;
<lb ed="#Qb"/>unde <title>II Tim.</title> 2, 5: <quote>Non coronabitur nisi qui</quote> etc.;
<lb ed="#Qb"/>sed has vincendo pugnas gloriosius triumphat
<lb ed="#Qb"/>et maiorem meretur coronam; sed maior corona
<lb ed="#Qb"/>debetur maiori merito<!--h-->, maius autem meritum
<lb ed="#Qb"/>gratiae maiori sive gratuitis maioribus sive<!--i-->
<lb ed="#Qb"/>maioris efficaciae; ergo, cum homo in statu na<lb ed="#Qb"/>turae
lapsae gloriosius triumphat quam ante,
<lb ed="#Qb"/>relinquitur quod gratuita habet maiora sive<!--k-->
<lb ed="#Qb"/>maioris efficaciae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e728">
<lb ed="#Qb"/>e. Item, habito respectu ad statum naturae lap<lb ed="#Qb"/>sae
intelligendum est verbum <title>Philosophi</title>m2:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e734">Ars et virtus sunt circa difficilia</quote>; si<!--l--> hoc per
<lb ed="#Qb"/>se verum est, quanto actus virtutis est difficilior,
<lb ed="#Qb"/>tanto virtuosior, et quanto virtuosior, tanto ad
<lb ed="#Qb"/>merendum efficacior. Si ergo maior est difficultas
<lb ed="#Qb"/>in perficiendis divinis<!--m--> mandatis nunc quam esset
<lb ed="#Qb"/>in statu naturae institutae, videtur quod maior
<lb ed="#Qb"/>sit merendi efficacia; efficacia autem merendi est
<lb ed="#Qb"/>ab efficacia gratuitorum, et ita ut prius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e753">
<lb ed="#Qb"/>f. Item, sacramenta priora erant minoris<!--n--> effi<lb ed="#Qb"/>caciae
succedentibus. Unde <name>Hugo</name>, in <title>Sacramen<lb ed="#Qb"/>tis</title><!--3-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e761">Semper quae tempore posteriora fuerunt,
<lb ed="#Qb"/>effectu gratiae spiritualis digniora inveniuntur</quote>.
<lb ed="#Qb"/>Ex hoc verbo patet quod gratia in sacramentis
<lb ed="#Qb"/>sive sacramentalis minoris erat<!--o--> efficaciae in
<lb ed="#Qb"/>primis temporibus quam sit nunc. Similiter vi<lb ed="#Qb"/>detur
quod gratia<!--p--> in virtutibus et ipsae virtutes,
<lb ed="#Qb"/>quae efficaciam habent a gratia, non fuerunt tantae
<lb ed="#Qb"/>efficaciae primo quantae sunt nunc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e780">
<lb ed="#Qb"/>g. Item, secundum quod magis appropinquavit
<lb ed="#Qb"/>ab initio adventus Salvatoris, maior erat effectus
<lb ed="#Qb"/>salutis. Unde <name>Hugo</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e788">Sciendum quod divinae
<lb ed="#Qb"/>dispensationis ordo et ratio hoc poscunt<!--q--> ut
<lb ed="#Qb"/>sicut ab initio, procurrente<!--r--> tempore, magis sem<lb ed="#Qb"/>per
ac magis adventus Salvatoris appropinqua<lb ed="#Qb"/>vit,
sic semper magis ac magis effectus salutis
<lb ed="#Qb"/>cresceret et cognitio veritatis</quote>. Sed maior ef<lb ed="#Qb"/>fectus
salutis est ex maiori efficacia gratuitorum,
<lb ed="#Qb"/>et ita ut prius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e807">
<lb ed="#Qb"/>Respondeo<!--s--> quod loqui possumus de efficacia
<lb ed="#Qb"/>gratuitorum secundum comparationem personae
<lb ed="#Qb"/>ad personam aut status ad statum. Si primo
<lb ed="#Qb"/>modo, sic se haberent sicut excedentia et excessa.
<lb ed="#Qb"/>Probabiliter enim praesumi potest quod aliqui
<lb ed="#Qb"/>fuerunt post lapsum qui maiorem gratiam ha<lb ed="#Qb"/>buerunt
et in meritis efficaciorem quam aliqui
<lb ed="#Qb"/>qui fuissent in statu innocentiae, si status ille
<lb ed="#Qb"/>perseverasset, aliqui vero minorem, sicut creditur
<pb ed="#Qb" n="759"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>de personis existentibus currente Lege Moysi et
<lb ed="#Qb"/>existentibus currente Lege evangelica. Si secundo
<lb ed="#Qb"/>modo, id est si comparetur generaliter status ad
<lb ed="#Qb"/>statum, adhuc<!--a--> occurrit duplex consideratio, quia
<lb ed="#Qb"/>gratia sive virtutes possunt considerari vel in
<lb ed="#Qb"/>comparatione ad illos quos informant et<!--b--> perfi<lb ed="#Qb"/>ciunt,
hoc est ad suscipientes, vel in se sive
<lb ed="#Qb"/>secundum se. Si considerantur in comparatione
<lb ed="#Qb"/>ad suscipientes, quia efficacia gratiae et virtutum
<lb ed="#Qb"/>maior est ex idoneitate suscipientis, quae quidem
<lb ed="#Qb"/>idoneitas est ex consentaneitate voluntatis et
<lb ed="#Qb"/>promptitudine obediendi sive subiciendi se ipsi
<lb ed="#Qb"/>gratiae et virtutibus, potest dici quod gratia<!--c-->
<lb ed="#Qb"/>et virtutes efficaciores erant in statu naturae con<lb ed="#Qb"/>ditae
quam in statu naturae lapsae. Si consi<lb ed="#Qb"/>derentur
gratia et virtutes secundum se, non
<lb ed="#Qb"/>usquequaque certum est in quo statu Dominus
<lb ed="#Qb"/>gratiam contulerit maiorem et virtutes poten<lb ed="#Qb"/>tiores
sive efficaciores, pro eo quod magnitudo
<lb ed="#Qb"/>gratiae distributae et efficacia virtutum attenditur
<lb ed="#Qb"/>secundum discretionem distribuentis, quae cogni<lb ed="#Qb"/>tionem
nostram latet, et etiam secundum maiorem
<lb ed="#Qb"/>praeparationem ex parte suscipientis. Pie tamen
<lb ed="#Qb"/>et non omnino absque probabilitate supponendum
<lb ed="#Qb"/>est quod maiora munera gratiae et virtutum lar<lb ed="#Qb"/>gitus
est homini lapso quam dedisset homini, si
<lb ed="#Qb"/>in statu innocentiae permansisset, tum quia homo
<lb ed="#Qb"/>maiori gratiae adiutorio indiget, tum etiam quia
<lb ed="#Qb"/>decet Deum de malo maius bonum elicere quam
<lb ed="#Qb"/>sit illud bonum, quod adimendo malum nocet<!--1-->.
<lb ed="#Qb"/>Ex hac ergo duplici ratione, quarum una est in
<lb ed="#Qb"/>commendatione misericordiae divinae, alia in com<lb ed="#Qb"/>mendatione
sapientiae, non irrationabiliter colli<lb ed="#Qb"/>gitur
quod dona gratuita secundum se sint ma<lb ed="#Qb"/>iora
et efficaciora post lapsum quam ante, et
<lb ed="#Qb"/>maxime post adventum Salvatoris<!--2-->, qui mediator
<lb ed="#Qb"/>et intercessor <quote>pro nobis interpellat</quote><!--3-->, quem decet
<lb ed="#Qb"/><quote>exaudiri</quote> in omnibus <quote>pro sua reverentia</quote>, <title>Hebr.</title> 5, 7.
<lb ed="#Qb"/>Unde, cum appareat vultui Dei <quote>semper ad inter<lb ed="#Qb"/>pellandum
pro nobis</quote>, <title>Hebr.</title> 7, 25, et pro nobis in
<lb ed="#Qb"/>cruce oblatus fuerit et quotidie offeratur, valde
<lb ed="#Qb"/>probabile videtur quod maius<!--d--> munus gratiae
<lb ed="#Qb"/>tribuatur nobis quam si ipse non fuisset incar<lb ed="#Qb"/>natus
vel<!--e--> pro nobis oblatus. Et hoc expresse
<lb ed="#Qb"/>videtur<!--f--> innui <title>Ioan.</title> 7, 39<!--g-->, cum dicitur quod <quote>Spi<lb ed="#Qb"/>ritus
nondum erat datus, quia Iesus nondum erat
<lb ed="#Qb"/>glorificatus</quote>. Unde, cum ascendit <quote>in altum</quote>, tunc
<lb ed="#Qb"/><quote>dedit dona hominibus</quote><!--4-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e938">
<lb ed="#Qb"/>[Ad obiecta]: 1.Ad illud quod primo obi<lb ed="#Qb"/>citur
contra hoc, per hoc scilicet quod <mentioned>nobiliori
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>perfectibili debetur nobilior perfectio</mentioned>: dicendum
<lb ed="#Qb"/>quod hoc<!--h--> verum est de perfectibili et perfec<lb ed="#Qb"/>tione
quantum ad esse primum, quia sibi invicem
<lb ed="#Qb"/>respondent secundum quamdam praecisionem et
<lb ed="#Qb"/>adaequationem; gratia autem et virtutes perficiunt
<lb ed="#Qb"/>quantum ad esse secundum. Praeterea, haec, sci<lb ed="#Qb"/>licet
gratia et virtutes, sunt pure gratuita et se<lb ed="#Qb"/>cundum
libitum et electionem Dei collata, qui
<lb ed="#Qb"/>quandoque personae viliori, quantum est de na<lb ed="#Qb"/>turalibus,
gratiam confert maiorem et nobiliori
<lb ed="#Qb"/>minorem, secundum iudicium profunditatis sa<lb ed="#Qb"/>pientiae
illius, humanae scientiae incomprehensi<lb ed="#Qb"/>bile,
iuxta illud ad <title>Rom.</title> 11, 33: <quote xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-Qd1e974" source="http://scta.info/resource/rom11_33">O altitudo divi<lb ed="#Qb"/>tiarum</quote>
etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e980">
<lb ed="#Qb"/>2. Ad illud quod obicitur quod <mentioned>habitus
<lb ed="#Qb"/>cognitivae erat melior<!--i--> et efficacior ante lapsum
<lb ed="#Qb"/>quam post</mentioned> etc.: dicendum quod hoc verum est,
<lb ed="#Qb"/>sed hoc non est in ratione illa qua gratuitus est,
<lb ed="#Qb"/>sed hoc est propter potentiam<!--k--> cognitivam, quae
<lb ed="#Qb"/>demerito peccati obnubilata est, et ignorantiam in<lb ed="#Qb"/>flictam<!--l-->.
Sicut enim videtur manifeste in visiva
<lb ed="#Qb"/>exteriori quod, licet ipsa potentia secundum se
<lb ed="#Qb"/>non recipiat variationem deteriorationis, nihilo<lb ed="#Qb"/>minus
melius videt iuvenis quam senex propter
<lb ed="#Qb"/>defectum organi, similiter est in proposito. —
<lb ed="#Qb"/>Ad hoc quod dicitur quod <mentioned>quantum cogno<lb ed="#Qb"/>scis<!--m-->
tantum diligis</mentioned> etc.: dicendum quod hoc
<lb ed="#Qb"/>intelligitur de cognitione et dilectione ad invicem
<lb ed="#Qb"/>comparatis in statu uno, scilicet vel in statu na<lb ed="#Qb"/>turae
lapsae vel conditae, non autem in diversis.
<lb ed="#Qb"/>In statu enim naturae lapsae quantum cognoscis,
<lb ed="#Qb"/>tantum diligis, et in alio similiter. Nec intelligitur<!--n-->
<lb ed="#Qb"/>de quacumque cognitione, sed de illa quae est
<lb ed="#Qb"/>experientiae sive sapientiae, quae est cum gustu;
<lb ed="#Qb"/>et<!--o--> etiam quae dico <mentioned>tantum, quantum</mentioned>, non dicunt
<lb ed="#Qb"/>praecisionem, sed proportionem<!--p--> in genere, sub
<lb ed="#Qb"/>hoc sensu: si multum cognoscis, multum diligis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e1032">
<lb ed="#Qb"/>3. Ad illud quod obicitur de fide <mentioned>quae vi<lb ed="#Qb"/>detur
fuisse<!--q--> tunc excellentior et efficacior quam
<lb ed="#Qb"/>illa quae est nunc</mentioned> etc.: dicendum quod, sicut
<lb ed="#Qb"/>tactum est<!--5-->, gratuita in statu innocentiae habebant
<lb ed="#Qb"/>efficaciam quamdam ex ordinatione et obedientia
<lb ed="#Qb"/>potentiarum ipsius animae et subiectione respectu
<lb ed="#Qb"/>gratuitorum; unde efficacius movebant et ipsam
<lb ed="#Qb"/>affectivam<!--r--> et ipsam operativam quam faciant
<lb ed="#Qb"/>nunc sive quando<!--s--> amissa rectitudine naturali
<lb ed="#Qb"/>inclinatus est affectus per concupiscentiam et
<lb ed="#Qb"/>operativa debilitata. Et sic comparatione fidei
<lb ed="#Qb"/>et aliarum virtutum ad potentias recipientes,
<lb ed="#Qb"/>bene potest concedi quod habebant quamdam
<pb ed="#Qb" n="760"/>
<cb ed="#Qb" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>efficaciam in statu illo quam post non habuerunt.
<lb ed="#Qb"/>Unde bene potest concedi quod secundum hanc
<lb ed="#Qb"/>comparationem fide tunc purius et quietius ad<lb ed="#Qb"/>haerebant
primae veritati<!--1-->; nec propter hoc ne<lb ed="#Qb"/>cesse
est quod fides et aliae virtutes, secundum
<lb ed="#Qb"/>se consideratae, essent tunc maioris efficaciae
<lb ed="#Qb"/>quam nunc. Si autem loquamur de visione fidei,
<lb ed="#Qb"/>potest dici quod, quia visiva interior nullatenus
<lb ed="#Qb"/>erat obnubilata, luculentior fuit quam sit modo:
<lb ed="#Qb"/>unde clara fuit tunc et sine aenigmate; et quan<lb ed="#Qb"/>tum
ad hoc, ut vult <name>Hugo</name>, fides tunc erat maior
<lb ed="#Qb"/>et efficacior, non tamen ut est virtus sive habitus
<lb ed="#Qb"/>virtutis<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e1095">
<lb ed="#Qb"/>4. Ad aliud<!--a--> quod obicitur quod <mentioned>albius est
<lb ed="#Qb"/>quod est nigro impermixtius</mentioned> etc.: dicendum
<lb ed="#Qb"/>quod efficacia meriti ex pluribus venit, scilicet
<lb ed="#Qb"/>ex difficultate operis, ex promptitudine voluntatis,
<lb ed="#Qb"/>ex magnitudine caritatis et consequenter aliarum
<lb ed="#Qb"/>virtutum. Difficultas enim operis multum
<lb ed="#Qb"/>valet ad meritum, ut patet<!--b--> in operibus super<lb ed="#Qb"/>erogativis,
quorum quaedam efficaciter disponunt
<lb ed="#Qb"/>ad augmentum gratiae et per consequens ad
<lb ed="#Qb"/>augmentum meriti; in aliquo autem, ut in marty<lb ed="#Qb"/>rio,
augmentatur gratia et meritum similiter. —
<lb ed="#Qb"/>Promptitudo etiam voluntatis plurimum
<lb ed="#Qb"/>facit ad meritum. Quantacumque enim sit gratia
<lb ed="#Qb"/>in homine, nisi sit voluntas gratiae consentanea,
<lb ed="#Qb"/>nunquam elicit opera meritoria; et quanto magis
<lb ed="#Qb"/>voluntas gratiae subiacet et conformatur, tanto
<lb ed="#Qb"/>fructuosius homo in operibus meritoriis exerce<lb ed="#Qb"/>tur;
prompta enim voluntate et hilari operantes
<lb ed="#Qb"/>plus merentur quam illi qui minus sunt huius<lb ed="#Qb"/>modi;
propter hoc dicitur: <quote>Hilarem datorem di<lb ed="#Qb"/>ligit
Deus</quote>, <title>II Cor.</title> 9, 7. — Magnitudo cari<lb ed="#Qb"/>tatis
efficacissime facit ad meritum, quia secun<lb ed="#Qb"/>dum
illius quantitatem attenditur remuneratio
<lb ed="#Qb"/>praemii substantialis: pondus enim amoris opera
<lb ed="#Qb"/>meritoria facit esse ponderis et valoris. Quantum
<lb ed="#Qb"/>ergo ad primam conditionem, scilicet difficultatem,
<lb ed="#Qb"/>efficaciores sunt virtutes nunc quam tunc fuerunt.
<cb ed="#Qb" n="b"/>
<lb ed="#Qb"/>Nunc enim magis impugnatur et impugnando
<lb ed="#Qb"/>probatur et examinatur virtus quam tunc, sicut
<lb ed="#Qb"/>patet in exercentibus se in operibus supereroga<lb ed="#Qb"/>tivis
et maxime in martyribus. Quantum ad se<lb ed="#Qb"/>cundam
conditionem, scilicet promptitudinem vo<lb ed="#Qb"/>luntatis,
efficaciores fuissent virtutes in merendo
<lb ed="#Qb"/>tunc quam nunc, quia voluntas tunc continua
<lb ed="#Qb"/>fuisset in bonis operibus Deo placentibus sine
<lb ed="#Qb"/>retardatione; nunc autem, sive ex fatigatione
<lb ed="#Qb"/>sive ex surreptione, frequenter cessat a bonis
<lb ed="#Qb"/>operibus et nocivis intendit et inutilibus, tum
<lb ed="#Qb"/>propter difficultatem ad bonum, tum propter pro<lb ed="#Qb"/>nitatem
ad malum. — Ad id<!--c--> ergo quod obi<lb ed="#Qb"/>citur
quod <mentioned>meritum magis erat impermixtum in
<lb ed="#Qb"/>statu innocentiae</mentioned> etc.: dicendum quod hoc est
<lb ed="#Qb"/>ex eo quod voluntas non est nunc<!--d--> ita prompta et
<lb ed="#Qb"/>consentanea gratiae sicut fuit tunc, propter gra<lb ed="#Qb"/>vitatem
carnis coniunctae et pronitatem concu<lb ed="#Qb"/>piscentiae
contractae. Potest ergo concedi quod
<lb ed="#Qb"/>secundum quod efficacia merendi venit ex promp<lb ed="#Qb"/>titudine
voluntatis, sic erant tunc gratuita effica<lb ed="#Qb"/>ciora
quam nunc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e1206">
<lb ed="#Qb"/>5. Ad aliud<!--e--> quod obicitur, scilicet quod
<lb ed="#Qb"/><mentioned>liberum arbitrium magis obediebat gratiae</mentioned> etc.
<lb ed="#Qb"/>iam patet responsio, quia dictum est<!--3--> quod quan<lb ed="#Qb"/>tum
ad promptitudinem voluntatis<!--f-->, quod idem
<lb ed="#Qb"/>dicit in re quod obedientia prompta liberi arbi<lb ed="#Qb"/>trii,
efficaciores erant tunc virtutes ad merendum
<lb ed="#Qb"/>quam nunc. Ex iis tamen non sequitur quod
<lb ed="#Qb"/>gratia et virtutes secundum se erant maiores et
<lb ed="#Qb"/>efficaciores quam sint nunc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Ai4t3q3t2m2c2-d1e1226">
<lb ed="#Qb"/>6. Ad illud quod obicitur quod <mentioned>naturalis
<lb ed="#Qb"/>rectitudo erat tunc magnum expedimentum</mentioned> etc.,
<lb ed="#Qb"/>iam patet responsio, quia<!--8--> ex illa naturali recti<lb ed="#Qb"/>tudine
erat voluntas prompta et omnino consen<lb ed="#Qb"/>tanea
gratiae, et, licet ita sit quod efficaciores
<lb ed="#Qb"/>erant virtutes ex hoc, non tamen ex hoc sequitur
<lb ed="#Qb"/>quod ipsae secundum se et sua propria volun<lb ed="#Qb"/>tate
erant tunc efficaciores quam sint nunc, sicut
<lb ed="#Qb"/>ex dictis patet<!--4-->.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>