-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi1t1q2.xml
221 lines (221 loc) · 13.4 KB
/
ahsh-l2Bi1t1q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 2</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Hd1e103" type="question-title">QUID SIT MALUM<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e106">
<pb ed="#Qc" n="5"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur quid est mal<lb ed="#Qc"/>um.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e117">
<lb ed="#Qc"/>1. <name>Augustinus</name> autem definiens malum, se<lb ed="#Qc"/>cundum
quod commune est ad malum culpae et
<lb ed="#Qc"/>ad malum poenae, <title>III De libero arbitrio</title><!--2-->, dicit
<lb ed="#Qc"/>quod malum<!--a--> est affectio, non natura; sed vi<lb ed="#Qc"/>detur
quod ibi privetur natura, prout est com<lb ed="#Qc"/>munis
decem generibus; ponit ergo malum extra
<lb ed="#Qc"/>decem genera.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e135">
<lb ed="#Qc"/>Sed tunc dubitatur quo modo dicit malum esse
<lb ed="#Qc"/>affectionem, quia videtur quod contingat omnem
<lb ed="#Qc"/>affectionem reducere<!--b--> ad genus qualitatis, cum
<lb ed="#Qc"/>omnis affectio sit inclinatio ad actum interiorem
<lb ed="#Qc"/>vel exteriorem, et omnis inclinatio<!--c--> qualitas est.
<lb ed="#Qc"/>Quaeritur<!--d--> ergo de intellectu huius definitionis
<lb ed="#Qc"/>datae de malo. -— Item, affectio ad aliquam po<lb ed="#Qc"/>sitionem<!--e-->
reducitur; sed malum, cum sit privatio,
<lb ed="#Qc"/>non potest reduci ad aliquam positionem<!--f-->; ergo
<lb ed="#Qc"/>malum non est<!--g--> affectio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e160">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, <name>Ioannes Damascenus</name><!--3--> sic definit
<lb ed="#Qc"/>malum: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e166">Malum non est aliqua substantia ne<lb ed="#Qc"/>que
substantiae idioma, id est forma, sed est
<lb ed="#Qc"/>accidens</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e174">
<lb ed="#Qc"/>Sed videtur quod in hac definitione sit con<lb ed="#Qc"/>tradictio,
quia<!--h--> omne accidens in "genere acci<lb ed="#Qc"/>dentis
est, et omne quod est in genere acci<lb ed="#Qc"/>dentis<!--i-->
est forma substantiae; quare videtur ma<lb ed="#Qc"/>lum
esse forma substantiae: quod tamen negatur
<lb ed="#Qc"/>in definitione. Quaeritur ergo quid ibi appelletur
<lb ed="#Qc"/>accidens.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e192">
<lb ed="#Qc"/>3. Item, <name>Augustinus</name>, in libro <title>Contra Ada<lb ed="#Qc"/>mantium</title><!--4-->,
et <name>Damascenus</name><!--5--> dicunt quod ma<lb ed="#Qc"/>lum
est tenebra intellectus. Et <name>Augustinus</name>, in
<lb ed="#Qc"/>libro <title>De libero arbitrio</title><!--5-->, dicit quod malum est
<lb ed="#Qc"/>aversio<!--k--> a bono incommutabili et conversio ad
<lb ed="#Qc"/>bonum commutabile; et in libro <title>De natura boni</title><!--7-->,
<lb ed="#Qc"/>quod malum est <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e209">privatio boni</quote>; et ibidem<!--l--><!--8-->,
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>quod malum est privatio modi, speciei et ordinis;
<lb ed="#Qc"/>et <name>Anselmus</name><!--9-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e219">Malum est absentia boni</quote>; et
<lb ed="#Qc"/><name>Damascenus</name><!--10-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e224">Malum est ab eo quod est
<lb ed="#Qc"/>secundum naturam, in id quod est contra natu<lb ed="#Qc"/>ram
eversio<!--m--></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e232">
<lb ed="#Qc"/>Quaeritur ergo, cum definitiones diversae eius<lb ed="#Qc"/>dem
rei sint datae propter diversa, quo modo
<lb ed="#Qc"/>differunt istae diversae definitiones mali.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e241">
<lb ed="#Qc"/>Respondeo: Definitiones distinguuntur sic: Ma<lb ed="#Qc"/>lum
enim vel respicit creatum vel increatum, ut
<lb ed="#Qc"/>respectu<!--n--> cuius dicit privationem. Si increatum,
<lb ed="#Qc"/>aut quod est perfectio cognitivae: et sic dicitur
<mentioned>tenebra intellectus</mentioned>; aut quod affectivae: et sic
<lb ed="#Qc"/>dicitur <mentioned>aversio ab incommutabili bono</mentioned> etc.
<lb ed="#Qc"/>Respectu vero boni creati, aut est respectu boni
<lb ed="#Qc"/>substrati<!--o-->: et sic dicitur <mentioned>affectio, non natura</mentioned>;
<lb ed="#Qc"/>aut respectu boni privati: et secundum hoc di<lb ed="#Qc"/>citur
<quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e262"> privatio boni </quote> vel <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e265"> absentia boni</quote> sive
<mentioned>privatio modi, speciei et ordinis</mentioned>. Sed quia ista<!--p-->
<lb ed="#Qc"/>privando facit in anima aliquam immutationem
<lb ed="#Qc"/>et relinquit positionem malam, ad idem pertinet
<lb ed="#Qc"/>alia definitio Damasceni, quae est: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e275">Malum
<lb ed="#Qc"/>est ab eo quod est secundum naturam, in id
<lb ed="#Qc"/>quod est contra naturam eversio</quote>. Unde aliae
<lb ed="#Qc"/>dicunt puram privationem boni substrati<!--q-->, ista
<lb ed="#Qc"/>superaddit positionem<!--r--> pravam. Aut respectu boni
<lb ed="#Qc"/>intenti a quo deficit: et secundum hoc dicit <name>Da<lb ed="#Qc"/>mascenus</name>
quod <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e291">non est substantia vel idioma,
<lb ed="#Qc"/>sed accidens </quote>, id est praeter intentionem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e297">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta.]: 1. Ad primum ergo dicen<lb ed="#Qc"/>dum<!--s-->
quod malum est affectio, et affectio de malo
<lb ed="#Qc"/>praedicatur ut genus, secundum quod est loqui
<lb ed="#Qc"/>de genere respectu mali, quia proprie malum non
<lb ed="#Qc"/>habet genus<!--11-->. —— Sed ad id quod obicitur in con<lb ed="#Qc"/>trarium,
dicendum<!--t--> quod affectio dupliciter su<lb ed="#Qc"/>mitur.
Uno modo proprie, secundum quod dicit
<lb ed="#Qc"/>propriam inclinationem ad actum exteriorem vel
<lb ed="#Qc"/>interiorem. Verbi gratia, cum dico <mentioned>volo<!--u--> me velle</mentioned>,
<pb ed="#Qc" n="6"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/><mentioned>volo</mentioned> significat affectionem ad actum interiorem;
<lb ed="#Qc"/>cum dico <mentioned>volo me currere</mentioned>, ad actum exteriorem.
<lb ed="#Qc"/>Et sic proprie dicitur affectio de <mentioned>ad</mentioned> et <mentioned>facere</mentioned>,
<lb ed="#Qc"/>quia sic proprie ad actum est ordinata, et sic
<lb ed="#Qc"/>dicimus gaudium et spem esse affectiones. Alio
<lb ed="#Qc"/>modo dicitur affectio, sed improprie<!--a-->, voluntas
<lb ed="#Qc"/>deficiens non recte agendi, quae est respectu
<lb ed="#Qc"/>malae actionis. Cum enim dico <mentioned>volo</mentioned>, ibi est
<lb ed="#Qc"/>voluntas ut affectio quaedam; sed cum dicitur
<lb ed="#Qc"/>postea <mentioned>volo peccare</mentioned>, ut addatur actus malus,
<lb ed="#Qc"/>significatur<!--b--> quod potentia deficiens, ut<!--c--> deficiens,
<lb ed="#Qc"/>est circa actum malum; sed haec affectio dicitur
<lb ed="#Qc"/>potius infectio quam affectio<!--p-->. Primo modo est
<lb ed="#Qc"/>affectio bonum naturale, sed non secundo; et
<lb ed="#Qc"/>secundo modo intelligitur, cum dicitur <mentioned>malum
<lb ed="#Qc"/>est affectio, non natura</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e359">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad secundum dicendum quod <name>Ioannes
<lb ed="#Qc"/>Damascenus</name> accipit accidens non proprie, sed
<lb ed="#Qc"/>secundum quod accidens dicitur quod accidit
<lb ed="#Qc"/>praeter id quod intendit ipse operans<!--1-->, secundum
<lb ed="#Qc"/>quod dicit <name>Dionysius</name><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e372">Nullus agit aliquid
<lb ed="#Qc"/>inspiciens ad malum, sed magis ad bonum</quote>; et
<lb ed="#Qc"/>propter hoc accidit praeter intentionem, secun<lb ed="#Qc"/>dum
quod est directa ad actionem; et propter
<lb ed="#Qc"/>hoc dicit <name>Augustinus</name><!--3--> quod <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e383">peccatum est
<lb ed="#Qc"/>actus<!--e--> incidens ex defectu boni</quote>. Tale accidens
<lb ed="#Qc"/>non est proprie forma actionis nec ipsa actio; sed
<lb ed="#Qc"/>accidens, prout reducitur ad aliquod novem gene<lb ed="#Qc"/>rum,
proprie<!--f--> sumitur et est forma substantiae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-d1e396">
<lb ed="#Qc"/>3. Ad ultimum dicendum quod malum potest
<lb ed="#Qc"/>considerari dupliciter: vel secundum<!--g--> quod vim
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>cognitivam respicit vel secundum quod affec<lb ed="#Qc"/>tivam;
in utraque enim malum privationem relin<lb ed="#Qc"/>quit.
Primo<!--h--> modo est tenebra intelligibilis. Sed
<lb ed="#Qc"/>secundum quod respicit<!--1--> affectivam, potest con<lb ed="#Qc"/>siderari
multipliciter, quia<!--k--> anima de se ordina<lb ed="#Qc"/>tur
ad incommutabile bonum sicut ad finem, et
<lb ed="#Qc"/>malum, secundum quod per ipsum privatur haec
<lb ed="#Qc"/>ordinatio animae in affectiva, dicitur <mentioned>aversio ab
<lb ed="#Qc"/>incommutabili bono et conversio ad bonum<!--l--> com<lb ed="#Qc"/>mutabile</mentioned>;
nunquam enim fit aversio ab incommu<lb ed="#Qc"/>tabili
bono nisi fiat conversio ad bonum commu<lb ed="#Qc"/>tabile.
—— Item, anima secundum vim affectivam
<lb ed="#Qc"/>respicit summum bonum, secundum quod per
<lb ed="#Qc"/>ipsum relinquitur aliquid in anima, sicut ipsa
<lb ed="#Qc"/>gratia; sed malum privat istum respectum: et
<lb ed="#Qc"/>secundum hoc dicitur quod est <mentioned>privatio vel ab<lb ed="#Qc"/>sentia
boni</mentioned>, et<!--m--> quod <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e441">non est substantia vel
<lb ed="#Qc"/>idioma substantiae, sed<!--n--> accidens </quote>, et quod <mentioned>est
<lb ed="#Qc"/>affectio, non natura</mentioned>. Primo modo comparatur ad
<lb ed="#Qc"/>summum bonum ut ad suum finem, secundo modo
<lb ed="#Qc"/>ut<!--o--> ad suam causam formalem. — Item, bonum
<lb ed="#Qc"/>respicit<!--p--> habilitationem naturalem, quae est in
<lb ed="#Qc"/>anima ad bonum gratuitum; et quia malum est
<lb ed="#Qc"/>privatio huius habilitationis, ideo dicitur malum
<mentioned>privatio modi, speciei et ordinis</mentioned>. — Item, cum
<lb ed="#Qc"/>malum est corruptio<!--q--> boni, facit aliquam commu<lb ed="#Qc"/>tationem,
commutando scilicet habilitationes natu<lb ed="#Qc"/>rales
quasi in<!--r--> non-naturales, diminuendo tamen
<lb ed="#Qc"/>eas<!--s-->, non corrumpendo<!--4-->, et sic malum est <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q2-Qd1e468">ab eo
<lb ed="#Qc"/>quod est secundum naturam in id quod est contra
<lb ed="#Qc"/>naturam eversio</quote>.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>