-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi1t1q8c1.xml
249 lines (249 loc) · 14.6 KB
/
ahsh-l2Bi1t1q8c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 8, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 8, C. 1</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 8, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Hd1e103" type="question-title">UTRUM MALUM OPPONATUR BONO INCREATO<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e106">
<pb ed="#Qc" n="29"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>Primo ergo quaeritur utrum malum opponatur
<lb ed="#Qc"/>bono increato.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e117">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod sic, ei. per hoc quod dicit
<lb ed="#Qc"/><name>Augustinus</name>, in <title>XI De civitate Dei</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Qd1e123">Vitium,
<lb ed="#Qc"/>quo resistunt Deo qui eius appellantur inimici,
<lb ed="#Qc"/>non est Deo, sed ipsis malum</quote>. Et post sequi<lb ed="#Qc"/>tur<!--3-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Qd1e132">Vitium illud contrarium est Deo tamquam
<lb ed="#Qc"/>malum bono, naturae vero, quam vitiat, non
<lb ed="#Qc"/>tantum malum, sed etiam noxium</quote>. Ergo malum
<lb ed="#Qc"/>est contrarium Deo sive summo bono.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e143">
<lb ed="#Qc"/>b. Praeterea, aliquod est malum, quo non est
<lb ed="#Qc"/>malum deterius; sed illud malum, quo non est
<lb ed="#Qc"/>aliquod malum deterius, dicitur esse summum
<lb ed="#Qc"/>malum; ergo est aliquod summum malum; sed
<lb ed="#Qc"/>summum malum opponitur summo bono; ergo
<lb ed="#Qc"/>malum est contrarium summo bono.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e160">
<lb ed="#Qc"/>c. Item, quorum effectus sunt contrarii et<!--a--> ipsa
<lb ed="#Qc"/>sunt contraria<!--4-->; sed boni est salvare, et hoc
<lb ed="#Qc"/>maxime summi boni, mali vero est corrumpere;
<lb ed="#Qc"/>ergo malum et bonum sunt contraria; et summum
<lb ed="#Qc"/>bonum est terminus boni; ergo summum bonum
<lb ed="#Qc"/>et malum sunt contraria.-— Quod autem bono
<lb ed="#Qc"/>sit malum contrarium<!--b-->, habetur ex hoc
<lb ed="#Qc"/>quod dicit <name>B. Dionysius</name>, in<!--c--> libro <title>De divinis
<lb ed="#Qc"/>nominibus</title><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Qd1e181">Bono malum est contrarium; bo<lb ed="#Qc"/>norum
vero causa est ex una causa, mali vero
<lb ed="#Qc"/>sunt causae multae</quote>. Ex quo arguitur quod
<lb ed="#Qc"/>malum est contrarium summo bono.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e191">
<lb ed="#Qc"/>Contra: 1. <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Qd1e195">Esse<!--d--> contrarium non habet nisi
<lb ed="#Qc"/>non-esse<!--6--></quote>; sed malum non est omnino non<lb ed="#Qc"/>esse;
ergo malum non est contrarium ipsi esse;
<lb ed="#Qc"/>sed Deus est causa ipsius esse et summe ens;
<lb ed="#Qc"/>ergo malum non est contrarium summo<!--2--> bono.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e207">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, omne contrarium natum est nocere
<lb ed="#Qc"/>suo contrario<!--7-->; sed malum non potest nocere
<lb ed="#Qc"/>summo bono<!--8-->; ergo malum non est contrarium
<lb ed="#Qc"/>summo bono<!--f-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e218">
<lb ed="#Qc"/>3. Item, nihil est ita summe malum, quod non
<lb ed="#Qc"/>habeat de bono<!--g-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Qd1e224">non enim est summe malum,
<lb ed="#Qc"/>cui bonum adimitur<!--g--> dum nocetur, nec summum
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>bonum, quod deficere a bono potest</quote>, sicut dicit
<lb ed="#Qc"/><name>Augustinus</name><!--h-->, <title>De moribus Manichaeorum</title><!--10-->;
<lb ed="#Qc"/>ergo malum non est contrarium summo bono:
<lb ed="#Qc"/>habet enim in se aliquid quod est a summo bono,
<lb ed="#Qc"/>contrarium vero nihil habet a suo contrario.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e243">
<lb ed="#Qc"/>4. Item, <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Qd1e247">bonum substantificat<!--i--> sui privatio<lb ed="#Qc"/>nem</quote>,
sicut dicit <name>Dionysius</name><!--11-->; sed causa boni
<lb ed="#Qc"/>est summum bonum<!--12-->; ergo summum bonum dat
<lb ed="#Qc"/>effective substantiam vel esse ipsi malo; ergo
<lb ed="#Qc"/>malum non est contrarium ei: effectus enim vel
<lb ed="#Qc"/>in quo effectus salvatur, non contrariatur suae
<lb ed="#Qc"/>causae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e264">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum<!--13--> quod contra<lb ed="#Qc"/>rium
dicitur dupliciter: vel ratione alicuius in se
<lb ed="#Qc"/>vel ratione sui effectus. Malum autem non est
<lb ed="#Qc"/>contrarium summo<!--k--> bono ratione eius in se, sed
<lb ed="#Qc"/>ratione effectus. Et ideo dicit <name>Augustinus</name>, <title>XII
<lb ed="#Qc"/>De civitate Dei</title><!--14-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-Qd1e279">Bonum est natura, quam vitiat
<lb ed="#Qc"/>malum. Unde huic bono malum est contrarium:
<lb ed="#Qc"/>naturae enim, quam vitiat, non tantum est malum,
<lb ed="#Qc"/>sed etiam noxium</quote>. Est ergo quaedam oppo<lb ed="#Qc"/>sitio
ratione eius quod dico <mentioned>bonum et malum</mentioned>,
<lb ed="#Qc"/>est<!--l--> alia oppositio ratione eius quod dico <mentioned>noxium
<lb ed="#Qc"/>et<!--m--> conveniens</mentioned>. Ratione ergo boni et mali dicitur
<lb ed="#Qc"/>oppositio inter summum bonum et malum; ra<lb ed="#Qc"/>tione
vero noxii et convenientis malum et bonum
<lb ed="#Qc"/>circa creaturam oppositionem habent<!--15-->. Malum
<lb ed="#Qc"/>ergo dicitur esse contrarium summo bono, quia<!--n-->
<lb ed="#Qc"/>dissimile est ei in hac intentione et respectu
<lb ed="#Qc"/>effectus eius habet oppositionem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e311">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 1. Per hoc patet qualiter respon<lb ed="#Qc"/>dendum
est ad primo obiectum in contrarium.
<lb ed="#Qc"/>Si enim accipiatur <mentioned>contrarium</mentioned> pro omnino<!--o--> oppo<lb ed="#Qc"/>sito,
sicut dicitur illud quod est secundum nega<lb ed="#Qc"/>tionem,
oppositum affirmationi<!--16-->, hoc modo non
<lb ed="#Qc"/>est malum contrarium bono. Si vero accipiatur
<mentioned>contrarium</mentioned> pro eo quod est privative oppositum,
<lb ed="#Qc"/>secundum quod<!--p--> privative opposita nata sunt
<lb ed="#Qc"/>fieri circa idem<!--17-->, nec sic dicetur malum contra<lb ed="#Qc"/>rium
summo bono: non enim nata sunt fieri circa
<lb ed="#Qc"/>idem. Si vero accipiatur <mentioned>contrarium</mentioned>, secundum
<pb ed="#Qc" n="30"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>quod contraria nata sunt fieri vicissim<!--a--> in eodem
<lb ed="#Qc"/>subiecto<!--1-->, nec sic dicetur<!--b--> malum contrarium
<lb ed="#Qc"/>summo bono. Si vero dicantur <mentioned>contraria</mentioned><!--c-->, quo<lb ed="#Qc"/>rum
unum removetur ab altero nec unum potest
<lb ed="#Qc"/>convenire alteri<!--2-->, secundum hunc modum sum<lb ed="#Qc"/>mum
bonum non est malum nec malum est sum<lb ed="#Qc"/>mum
bonum, et sic<!--d--> sunt contraria. Ratio autem<!--e-->
<lb ed="#Qc"/>proposita processit secundum quod malum oppo<lb ed="#Qc"/>nitur
privative bono et nihilominus habet bonum
<lb ed="#Qc"/>sibi substratum<!--f--> sive ens.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e363">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad secundo<!--g--> obiectum dicendum quod
<lb ed="#Qc"/>contrarium, prout dicitur privative oppositum
<lb ed="#Qc"/>contrarium vel quod est activum vel<!--h--> passivum
<lb ed="#Qc"/>a suo contrario, secundum<!--i--> hoc contrarium nocet
<lb ed="#Qc"/>contrario. Secundum autem quod contrarium di<lb ed="#Qc"/>citur
disparatum, cum non conveniant ad idem
<lb ed="#Qc"/>subiectum nec unum potest nocere alteri, eo<!--k-->
<lb ed="#Qc"/>quod alterum non sit passivum ab altero, sic
<lb ed="#Qc"/>dicendo<!--l--> contrarium, unum contrarium non nocet
<lb ed="#Qc"/>alteri. Et per hunc modum malum dicitur summo
<lb ed="#Qc"/>bono contrarium, secundum alterum vero mo<lb ed="#Qc"/>dum
non dicitur, secundum quem modum pro<lb ed="#Qc"/>cedit
ratio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e394">
<lb ed="#Qc"/>3. Ad tertium dicendum<!--m--> quod summum
<lb ed="#Qc"/>malum dicitur dupliciter: vel quo non est dete<lb ed="#Qc"/>rius,
et secundum hunc modum comparatione ad
<lb ed="#Qc"/>alia dicitur diabolus summe malus; vel quo non
<lb ed="#Qc"/>potest esse deterius, et sic diabolus, cum possit
<lb ed="#Qc"/>esse deterior quam sit, non est summe malus<!--n-->.
<lb ed="#Qc"/>Dicitur etiam summe malum quod nihil habet
<lb ed="#Qc"/>de bono, et secundum hunc modum nihil est
<lb ed="#Qc"/>summe malum; secundum primum vero modum
<lb ed="#Qc"/>contingit. Si vero diceretur summe malum eo
<lb ed="#Qc"/>modo quo dicitur summe nigrum, sicut summe<!--o-->
<lb ed="#Qc"/>nigrum contrarium est summe<!--p--> albo, sic summe
<lb ed="#Qc"/>malum contrarium esset summe<!--q--> bono; sed non
<lb ed="#Qc"/>sic se habet summe malum: non enim sicut
<lb ed="#Qc"/>summe nigrum removet a se penitus album, ita
<lb ed="#Qc"/>summe malum removet a se penitus<!--r--> bonum.
<lb ed="#Qc"/>Unde<!--s--> <name>Augustinus</name><!--3--> contra Manichaeos, qui
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>ponebant summum malum et ponebant esse sicut
<lb ed="#Qc"/>quamdam naturam, sic obicit: Si summum ma<lb ed="#Qc"/>lum
est natura, et summum malum est quod
<lb ed="#Qc"/>nihil habet de bono, bonum autem et esse con<lb ed="#Qc"/>vertuntur,
ergo summum malum<!--a--> nihil habet de
<lb ed="#Qc"/>esse; ergo non est natura. Praeterea, si summum
<lb ed="#Qc"/>malum natura<!--b--> est et ratione naturae habet ali<lb ed="#Qc"/>quid
boni, ergo summum<!--c--> malum habet aliquid
<lb ed="#Qc"/>boni. Restat ergo quod non dicetur sic summe
<lb ed="#Qc"/>malum quo modo<!--d--> dicitur summe nigrum, et ita
<lb ed="#Qc"/>malum non dicetur esse contrarium summo bono
<lb ed="#Qc"/>eo modo quo dicitur nigrum esse contrarium
<lb ed="#Qc"/>summe albo. Aliter enim est in iis contrariis et in<!--e-->
<lb ed="#Qc"/>illis: nam ibi dicuntur esse contraria magis et
<lb ed="#Qc"/>minus secundum quod plus accedunt ad suum
<lb ed="#Qc"/>proprium terminum, ut album ad maxime album
<lb ed="#Qc"/>et nigrum ad maxime nigrum<!--f-->; hic autem dicitur
<lb ed="#Qc"/>malum magis et minus secundum maiorem reces<lb ed="#Qc"/>sum
vel minorem a bono, bonum vero magis vel
<lb ed="#Qc"/>minus secundum accessum maiorem vel minorem
<lb ed="#Qc"/>ad summum bonum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c1-d1e481">
<lb ed="#Qc"/>4. Ad quarto obiectum dicendum quod ma<lb ed="#Qc"/>lum
non est contrarium summo bono sicut om<lb ed="#Qc"/>nino
noxium illi, licet sit contrarium secundum
<lb ed="#Qc"/>reliquum modum iam dictum. Unde, licet malum
<lb ed="#Qc"/>opponatur privative bono particulari quod de<lb ed="#Qc"/>struit,
non tamen bono et quo capit substantiam;
<lb ed="#Qc"/>et si illi aliquo modo contrarietur<!--g-->, quia minui
<lb ed="#Qc"/>potest per ipsum, non tamen summo bono, quod
<lb ed="#Qc"/>nullatenus potest corrumpi vel minui<!--h--> per ipsum.
<lb ed="#Qc"/>Summum enim bonum, cum sit incorruptibile, eo
<lb ed="#Qc"/>quod est<!--f--> summum, non est passivum nec re<lb ed="#Qc"/>spectu
alterius receptivum, et ideo non est re<lb ed="#Qc"/>ceptivum
privationis: si enim non est receptivum
<lb ed="#Qc"/>habitus vel alicuius boni, multo fortius non est
<lb ed="#Qc"/>receptivum privationis vel mali. Ex iam dictis
<lb ed="#Qc"/>patet quod, cum bonum et malum sint contraria,
<lb ed="#Qc"/>et cum aliquo modo malum sit contrarium summo
<lb ed="#Qc"/>bono, secundum alium modum non est ei con<lb ed="#Qc"/>trarium.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>