-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi1t1q8c4.xml
203 lines (203 loc) · 11.4 KB
/
ahsh-l2Bi1t1q8c4.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 8, C. 4</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 8, C. 4</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 1, Q. 8, C. 4</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-Hd1e103" type="question-title">UTRUM BONUM NATURAE, QUOD MINUITUR PER MALUM, SIT FINITUM VEL INFINITUM<!--1--></head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e106">
<lb ed="#Qc"/>Quarto quaeritur utrum bonum naturae, quod
<lb ed="#Qc"/>minuitur per malum, sit finitum vel infinitum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e113">
<lb ed="#Qc"/>Quod sit finitum, 1. accipitur ex hoc quod
<lb ed="#Qc"/>omne bonum<!--e--> creatum est finitum; ergo, cum
<lb ed="#Qc"/>illud bonum, quod diminuitur per malum, sit
<lb ed="#Qc"/>creatum, illud erit finitum; et si<!--f--> est finitum,
<lb ed="#Qc"/>finitum est in<!--g--> diminuendo: cum enim diminuitur,
<lb ed="#Qc"/>aliquid eius tollitur; ergo in fine nihil remane<lb ed="#Qc"/>bit,
cum finitum habeat partes finitas; ergo bo<lb ed="#Qc"/>num
naturae, quod recipit diminutionem, potest
<lb ed="#Qc"/>usquequaque tolli.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e135">
<lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, si esset infinitum, aut esset<!--h--> in<lb ed="#Qc"/>finitum
magnitudine aut virtute; sed infinitum
<lb ed="#Qc"/>virtute est solus Deus, infinitum vero magnitu<lb ed="#Qc"/>dine
nihil est, sicut ostenditur<!--i--> in <title>Naturali Phi<lb ed="#Qc"/>losophia</title><!--2-->;
ergo bonum naturae, quod<!--k--> recipit di<lb ed="#Qc"/>minutionem,
non est infinitum. Nam, si dicatur
<lb ed="#Qc"/>quod sit<!--l--> infinitum duratione, qualiter stare po<lb ed="#Qc"/>test
existente diminutione continua, cum in omni
<lb ed="#Qc"/>parte diminutionis aliquid eius minuatur? Ergo
<lb ed="#Qc"/>tandem devenietur<!--m--> ad hoc ut nulla pars eius
<lb ed="#Qc"/>remaneat, et ita duratio eius cessabit; non ergo
<lb ed="#Qc"/>est infinitum duratione.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e165">
<lb ed="#Qc"/>3. Forte<!--n--> dicetur quod, licet sit bonum fi<lb ed="#Qc"/>nitum,
semper tamen permanebit, quia non est
<lb ed="#Qc"/>continua diminutio, sed stabit ad aliquid quod
<lb ed="#Qc"/>non potest diminui. — Contra: Possibile est
<lb ed="#Qc"/>malum culpae magis et magis crescere; ergo pos<lb ed="#Qc"/>sibile
est corruptionem esse maiorem et maiorem;
<lb ed="#Qc"/>sed quantum crescit corruptio, tantum minuitur
<lb ed="#Qc"/>bonum; sed corruptio non habet statum in ascen<lb ed="#Qc"/>dendo
sicut nec malum culpae quin possit maior
<lb ed="#Qc"/>esse, manente eo quod corrumpi potest; ergo di<lb ed="#Qc"/>minutio
boni similiter se habebit in descendendo<!--o-->;
<lb ed="#Qc"/>eiusdem autem naturae est totum bonum habi<lb ed="#Qc"/>tudinis:
qua enim ratione una pars habitudinis
<lb ed="#Qc"/>potest minui, eadem ratione alia; ergo non erit
<lb ed="#Qc"/>status in diminuendo, dum aliquid illius boni na<lb ed="#Qc"/>turae
remaneat; necesse est ergo, cum illud bo<lb ed="#Qc"/>num
sit finitum, in fine omnino tolli.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e204">
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>Quod autem sit bonum infinitum in dimi<lb ed="#Qc"/>nuendo,
sic ostenditur: a. Malum enim est cor<lb ed="#Qc"/>ruptio
habitudinis naturalis; sed habitudo illa
<lb ed="#Qc"/>naturalis semper manet, manente ipsa natura ani<lb ed="#Qc"/>mae;
sed natura animae est immortalis; ergo
<lb ed="#Qc"/>bonum habitudinis ratione alicuius sui semper
<lb ed="#Qc"/>remanebit<!--p-->, et potest ex alia parte esse con<lb ed="#Qc"/>tinua
corruptio; et, cum est continua corruptio,
<lb ed="#Qc"/>semper est alicuius boni diminutio; ergo ho<lb ed="#Qc"/>num
habitudinis naturalis est<!--q--> infinitum in di<lb ed="#Qc"/>minuendo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e233">
<lb ed="#Qc"/>b. Item, dicit <name>Augustinus</name>, in <title>Enchiridion</title><!--3-->:
<lb ed="#Qc"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-Qd1e237">Si corrumpi non desinet, nec utique bonum
<lb ed="#Qc"/>habere non desinet, quo naturam possit privare
<lb ed="#Qc"/>corruptio; quam si penitus totamque consump<lb ed="#Qc"/>serit,
ideo nullum bonum inerit, quia nulla na<lb ed="#Qc"/>tura<!--r-->
erit; quocirca bonum consumere corruptio
<lb ed="#Qc"/>non potest nisi consumendo naturam</quote>. Ex quo
<lb ed="#Qc"/>accipitur, si habitudo naturalis non desinit cor<lb ed="#Qc"/>rumpi,
nec desinit habere aliquod bonum quod
<lb ed="#Qc"/>corrumpatur, et ita erit bonum habitudinis natu<lb ed="#Qc"/>ralis
infinitum in diminuendo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e260">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod bonum ha<lb ed="#Qc"/>bitudinis
naturalis dicitur<!--s--> uno modo finitum et
<lb ed="#Qc"/>alio modo infinitum. Dicitur enim tinitum virtute
<lb ed="#Qc"/>et essentia, quo modo dicitur Deus infinitum; sed
<lb ed="#Qc"/>non propter hoc est finitum in diminuendo, ut
<lb ed="#Qc"/>perveniat ad omnimodam ablationem; nec est di<lb ed="#Qc"/>cere
quod tantum diminuatur quin possit amplius
<lb ed="#Qc"/>diminui, sed ad omnimodam corruptionem non
<lb ed="#Qc"/>devehitur, manente natura ipsius animae. Dicitur
<lb ed="#Qc"/>autem alio modo infinitum, quod est per modum
<lb ed="#Qc"/>infiniti divisione, et hoc proprie dicitur infinitum
<lb ed="#Qc"/>diminutione, et, secundum hunc modum, bonum<!--t-->
<lb ed="#Qc"/>habitudinis naturalis dicitur infinitum: non enim
<lb ed="#Qc"/>tantum diminuitur quin amplius possit diminui;
<lb ed="#Qc"/>sed non dicitur infinitum virtute, quia tantae est
<lb ed="#Qc"/>potentiae et non amplioris. Ascendere ergo non
<lb ed="#Qc"/>potest, sed descendere potest: ascensus autem
<lb ed="#Qc"/>est determinatus, quia magnitudo boni creati est
<lb ed="#Qc"/>determinata; descensus vero est indeterminatus<!--u-->,
<pb ed="#Qc" n="34"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>quia, licet tendat ad nihilum diminuendo, non
<lb ed="#Qc"/>tamen fiet omnino nihil aliquando.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e312">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 1. Per iam dicta potest solvi
<lb ed="#Qc"/>quod primo obiectum est. Concedendum enim<!--a-->
<lb ed="#Qc"/>est, cum sit bonum creatum, quod finitum est
<lb ed="#Qc"/>in magnitudine virtutis, ut sit tanta et non
<lb ed="#Qc"/>maior.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e325">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad secundum<!--b--> vero obiectum dicendum
<lb ed="#Qc"/>quod nec magnitudine nec virtute est infinitum,
<lb ed="#Qc"/>sed duratione, eo quod semper aliquid habitu<lb ed="#Qc"/>dinis
naturalis permanet, manente ipsa natura
<lb ed="#Qc"/>animae. Sed hoc infinitum duratione non habet
<lb ed="#Qc"/>ex se, sed ex ipsa animae natura; habet etiam
<lb ed="#Qc"/>ex hoc quod sicut corpus dicitur esse infinitum
<lb ed="#Qc"/>divisione, manente natura corporis, ita hoc bonum
<lb ed="#Qc"/>habitudinis naturalis infinitum est diminutione,
<lb ed="#Qc"/>manente natura ipsius animae. Stat tamen ali<lb ed="#Qc"/>quando
diminutio, secundum quod stat magni<lb ed="#Qc"/>tudo
vel multitudo peccatorum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t1q8c4-d1e355">
<lb ed="#Qc"/>3. Et si dicatur quod bonum habitudinis,
<lb ed="#Qc"/>cum sit finitum bonum, habet partes finitas, et
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>ita aliquando stabit diminutio: dicendum<!--c--> quod
<lb ed="#Qc"/>non proprie dicitur habere partes, sed metapho<lb ed="#Qc"/>rice,
sicut dicitur de albedine secundum quod
<lb ed="#Qc"/>recipit magis et minus; albedo autem in dimi<lb ed="#Qc"/>nutione
habet terminum ipsam albedinis corrup<lb ed="#Qc"/>tionem,
bonum autem habitudinis naturalis ex
<lb ed="#Qc"/>illa parte qua diminuitur, non habet finem. Nec
<lb ed="#Qc"/>dicitur esse finitum in partibus metaphorice dictis:
<lb ed="#Qc"/>cum enim aliquid eius tollitur, adhuc aliquid eius
<lb ed="#Qc"/>remanet, et sic in infinitum diminuendo. Quod
<lb ed="#Qc"/>autem dicitur <mentioned>finitum habere finitas partes</mentioned>, hoc
<lb ed="#Qc"/>attenditur in finito secundum quantitatem: bonum
<lb ed="#Qc"/>autem habitudinis naturalis non est tinitum se<lb ed="#Qc"/>cundum
quantitatem nec infinitum, cum magni<lb ed="#Qc"/>tudinem,
quae corpori debetur, non habeat, sed
<lb ed="#Qc"/>dicitur tinitum essentia et virtute sicut creatura,
<lb ed="#Qc"/>sed non finitum remissione, quin amplius possit
<lb ed="#Qc"/>remitti. Utrum autem infinitum dicatur intensione<!--d-->,
<lb ed="#Qc"/>ut non tantum bonum sit quin possit melius fieri
-— et fit sermo de bono voluntario — alterius est
<lb ed="#Qc"/>considerationis.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>