-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi1t3q1c1.xml
213 lines (213 loc) · 12.9 KB
/
ahsh-l2Bi1t3q1c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, C. 1</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-Hd1e103" type="question-title">QUID SIT MALUM EX GENERE ACTUS.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-d1e106">
<lb ed="#Qc"/>Circa primum sic procedendum est: Quaeritur
<lb ed="#Qc"/>utrum malum in genere sive ex genere dicitur
<lb ed="#Qc"/>illud quod nullo modo per circumstantiam for<lb ed="#Qc"/>mari
potest ut sit bonum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-d1e117">
<lb ed="#Qc"/>Et hoc videtur: 1. Fornicari enim est tale ma<lb ed="#Qc"/>lum
quod per nullam circumstantiam potest for<lb ed="#Qc"/>mari
ut sit bonum<!--l-->; et <name>Philosophus</name> dicit<!--3-->:
<lb ed="#Qc"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-Qd1e127">Quaedam statim nominata<!--m--> mox coniuncta sunt
<lb ed="#Qc"/>malo, ut adulterium</quote>. Si ergo hoc modo di<lb ed="#Qc"/>citur
malum in genere, tunc malum in genere<!--n-->
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>continebit in se malum ex circumstantia: nullum
<lb ed="#Qc"/>enim malum est omnino informabile ad bonum nisi
<lb ed="#Qc"/>contineat in se defectum circumstantiae vel cir<lb ed="#Qc"/>cumstantiarum;
sed hoc non videtur, cum malum
<lb ed="#Qc"/>in genere dividatur contra malum ex circumstantia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-d1e149">
<lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, non dicitur<!--o--> malum in genere quod
<lb ed="#Qc"/>genus est malorum: secundum hoc enim non
<lb ed="#Qc"/>connumeraretur malum in genere cum speciebus
<lb ed="#Qc"/>mali; genus enim non connumeratur cum suis
<lb ed="#Qc"/>speciebus<!--4-->; relinquitur ergo quod malum in genere
<lb ed="#Qc"/>dicetur<!--p--> malum quod est ex genere actus, quando
<pb ed="#Qc" n="56"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>in ipso actu, secundum se ipsum considerato<!--a-->,
<lb ed="#Qc"/>invenitur detectus; sed in nullo<!--b--> actu, secundum
<lb ed="#Qc"/>se ipsum considerato, invenitur<!--c--> ita defectus quin
<lb ed="#Qc"/>possit cum aliqua<!--d--> materia coniunctus dici bo<lb ed="#Qc"/>num.
Verbi gratia, odire, si respiciat personam,
<lb ed="#Qc"/>dicit<!--e--> malum; si respiciat peccatum, secundum
<lb ed="#Qc"/>quod dicitur in <title>Psalmo</title><!--f--><!--1-->: <quote>Iniquitatem odio habui</quote>,
<lb ed="#Qc"/>dicit<!--g--> bonum; ergo<!--h--> odire, secundum se ipsum
<lb ed="#Qc"/>consideratum, aut dicit bonum aut malum<!--i--> aut
<lb ed="#Qc"/>nec bonum nec malum. Similiter est de hoc quod
<lb ed="#Qc"/>est <mentioned>irasci</mentioned>: irasci enim, si sit ex odio personae<!--k-->,
<lb ed="#Qc"/>malum est; si vero sit ex odio vitii<!--l-->, bonum est.
<lb ed="#Qc"/>Similiter iste actus <mentioned>occidere</mentioned>, si fit<!--m--> auctoritate
<lb ed="#Qc"/>legis et<!--n--> ab eo ad quem spectat et respectu eius
<lb ed="#Qc"/>materiae quae debita est, bonum est; si vero alio
<lb ed="#Qc"/>modo, malum est; ergo occidere, secundum se
<lb ed="#Qc"/>ipsum consideratum, erit indifferens; et similiter
<lb ed="#Qc"/>est in aliis actibus. Ergo malum in genere non
<lb ed="#Qc"/>dicetur ex genere actus; quo ergo modo dicetur
<lb ed="#Qc"/>malum in genere? Si autem dicatur genus pro
<lb ed="#Qc"/>subiecta materia, quae non convenit actui, secun<lb ed="#Qc"/>dum
hoc dicetur <mentioned>occidere hominem</mentioned> malum in
<lb ed="#Qc"/>genere. Sed hoc qualiter dicetur malum, cum prae<lb ed="#Qc"/>cipiatur
in <title>Lege</title><!--2--> occidere maleficum? Occidere
<lb ed="#Qc"/>autem maleficum est occidere hominem, et ita
<lb ed="#Qc"/>malum implicatur<!--o--> in bono. Similiter<!--p-->, praecepit
<lb ed="#Qc"/>Dominus Abrahae immolare filium suum<!--3-->; et
<lb ed="#Qc"/>immolare filium<!--q--> est occidere hominem; ergo in
<lb ed="#Qc"/>bono meritorio implicatur malum: quod non vi<lb ed="#Qc"/>detur;
non ergo malum in genere dicetur secun<lb ed="#Qc"/>dum
hunc modum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-d1e237">
<lb ed="#Qc"/>3. Dicunt<!--r--> aliqui<!--4--> quod interficere hominem
<lb ed="#Qc"/>est malum in genere, quoniam<!--s--> est malum in se,
<lb ed="#Qc"/>sed non secundum se. Sed quae<!--t--> est ista differen<lb ed="#Qc"/>tia?
Si enim aliquid est malum in se, ergo de se
<lb ed="#Qc"/>importat malitiam; sed quod de se importat mali<lb ed="#Qc"/>tiam,
dicitur esse malum secundum se aut per se;
<lb ed="#Qc"/>ergo interficere hominem est malum secundum se.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-d1e255">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum<!--u--><!--5--> quod, licet
<lb ed="#Qc"/>multis modis possit dici malum in genere, ut quod
<lb ed="#Qc"/>per nullam circumstantiam potest formari ut<!--v--> sit
<lb ed="#Qc"/>bonum, ut fornicari vel adulterari, vel quod dicit
<lb ed="#Qc"/>genus malorum, specialiter tamen hic accipitur
<lb ed="#Qc"/>malum in genere, quando<!--x--> actus dicit defectum
<lb ed="#Qc"/>boni et respicit materiam<!--y--> indebitam, ut genus
<lb ed="#Qc"/>subiectum dicatur ipsa materia indebita, nomen
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>vero actus determinet defectum. Sicut enim bo<lb ed="#Qc"/>num
in genere multis modis potest dici, vel quod
<lb ed="#Qc"/>est genus bonorum, sicut est<!--a--> virtus, quae di<lb ed="#Qc"/>citur
bonum in genere, vel quod per circumstan<lb ed="#Qc"/>tiam
nullatenus potest fieri malum, sicut habere
<lb ed="#Qc"/>caritatem, vel quod dicit bonum in genere actus
<lb ed="#Qc"/>et respicit materiam debitam, ut dare eleemosy<lb ed="#Qc"/>nam
vel pascere esurientem — et quod ita sit, dicit
<lb ed="#Qc"/><name>Augustinus</name>, in<!--b--> libro <title>De Baptismo contra Do<lb ed="#Qc"/>natistas</title><!--6-->,
ostenderis quod bona opera in genere
<lb ed="#Qc"/>non sufficiunt sine caritate: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-Qd1e300">Quidquid boni in
<lb ed="#Qc"/>orationibus et eleemosynis habebat, prodesse illi
<lb ed="#Qc"/>non poterat nisi per vinculum christianae socie<lb ed="#Qc"/>tatis
et pacis<!--c--> incorporaretur <title>Ecclesiae</title></quote>; et <name>Au<lb ed="#Qc"/>gustinus</name><!--d-->,
<title>De spiritu et littera</title><!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-Qd1e311"> Sicut non im<lb ed="#Qc"/>pediunt
a vita aeterna iustum quaedam peccata ve<lb ed="#Qc"/>nialia,
sine quibus vita ista non ducitur, sic ad
<lb ed="#Qc"/>salutem aeternam nihil prosunt impio bona opera,
<lb ed="#Qc"/>sine quibus vita cuiuslibet impii vix invenitur</quote> —
<lb ed="#Qc"/>dare enim dicit bonum in genere actus, eleemo<lb ed="#Qc"/>synae
vero dicit convenientem materiam, sicut
<lb ed="#Qc"/>habetur in dist. 36 <title>II libri Sententiarum</title>, cap.
<lb ed="#Qc"/><title>Satis diligenter</title><!--8-->, sic ex opposito dicetur ma<lb ed="#Qc"/>lum
in genere secundum tot modos. Hic autem
<lb ed="#Qc"/>specialiter contrahimus malum in genere, quando
<lb ed="#Qc"/>actus in se dicit defectum et coniungitur cum
<lb ed="#Qc"/>materia indebita.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-d1e341">
<lb ed="#Qc"/>2. Si vero obiciatur quod tale potest bene
<lb ed="#Qc"/>fieri vel male<!--f--> fieri, et ita erit indifferens: dicen<lb ed="#Qc"/>dum
est quod illud quod dicitur bene fieri vel
<lb ed="#Qc"/>male fieri<!--5-->, hoc refertur ad circumstantiam vel ad
<lb ed="#Qc"/>intentionem. Cum<!--h--> autem circumstantia additur
<lb ed="#Qc"/>quae bona est, trahitur<!--i--> malum extra rationem
<lb ed="#Qc"/>suam, sicut bonum in genere trahitur extra ra<lb ed="#Qc"/>tionem<!--k-->
suam, quando additur circumstantia
<lb ed="#Qc"/>mala. Unde non est dicendum quod malum sit
<lb ed="#Qc"/>pars boni: eo enim dicebatur malum, quia dicebat
<lb ed="#Qc"/>defectum in se et coniungebatur cum materia in<lb ed="#Qc"/>debita
nec addebatur circumstantia per quam ad
<lb ed="#Qc"/>bonum traheretur. Unde occidere maleficum, licet
<lb ed="#Qc"/>importet in se occidere hominem, occidere autem
<lb ed="#Qc"/>hominem sit prohibitum<!--l--> in Decalogo<!--m-->, cum di<lb ed="#Qc"/>citur<!--9-->:
<quote>Non occides</quote>, non tamen ille peccat qui
<lb ed="#Qc"/>maleficum occidit, transgrediendo praeceptum
<lb ed="#Qc"/>Decalogi, si auctoritate legis faciat et ad eum
<lb ed="#Qc"/>spectet. Unde <name>Augustinus</name>, in libro <title>De libero
<pb ed="#Qc" n="57"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>arbitrio</title>, I libro<!--a--><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-Qd1e390"> Si homicidium est hominem
<lb ed="#Qc"/>occidere, potest accidere<!--b--> aliquando sine peccato:
<lb ed="#Qc"/>nam et miles hostem et iudex vel minister eius
<lb ed="#Qc"/>nocentem si occidit<!--c-->, non mihi videtur<!--d--> pec<lb ed="#Qc"/>care</quote>.
Tamen non dicitur recte homicidium nisi
<lb ed="#Qc"/>extenso vocabulo; unde sequitur ibi: <quote xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-Qd1e404">Non mihi
<lb ed="#Qc"/>videntur ii homicidae dici</quote>. Unde occidere homi<lb ed="#Qc"/>nem
tunc proprie dicitur malum in genere, quando
<lb ed="#Qc"/>non additur<!--e--> circumstantia trahens ad bonum.
— Similiter intelligendum est de eo quod obicitur
<lb ed="#Qc"/>de immolatione. Licet enim oblatio in holocaustum
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>sive immolatio ex praecepto Domini sit bonum,
<lb ed="#Qc"/>in eo autem intelligatur occidere<!--f--> hominem, non
<lb ed="#Qc"/>intelligitur ibi secundum rationem mali: addita
<lb ed="#Qc"/>enim est circumstantia, per quam illud quod,
<lb ed="#Qc"/>sibi relictum, esset malum, per additionem cir<lb ed="#Qc"/>cumstantiae
formatum dicit bonum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c1-d1e431">
<lb ed="#Qc"/>3. Nec est distinguendum quod aliquid dicatur
<lb ed="#Qc"/>in se malum, sed non secundum se malum: non
<lb ed="#Qc"/>enim haec distinctio ex intentionibus vocabulorum
<lb ed="#Qc"/>per se elicitur nec expositores Sacrae Scripturae
<lb ed="#Qc"/>istis utuntur differentiis.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>