-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi1t3q1c3.xml
322 lines (322 loc) · 18.8 KB
/
ahsh-l2Bi1t3q1c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, C. 3</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 1, Tract. 3, Q. 1, C. 3</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e103" type="question-title">DE COMPARATIONE MALITIAE IN PROPORTIONALITATE HABITUS AD ACTUM.</head>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Dd1e106" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e108">ARTICULUS I.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e111" type="question-title">Utrum habitus sit deterior actu vel e converso.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e114">
<lb ed="#Qc"/>Consequenter quaeritur de comparatione mali<lb ed="#Qc"/>tiae
in proportionalitate habitus ad actum,
<lb ed="#Qc"/>scilicet utrum habitus sit deterior actu vel e
<lb ed="#Qc"/>converso.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e125">
<lb ed="#Qc"/>Quod autem actus sit deterior in genere, vi<lb ed="#Qc"/>detur:
1. Opponitur enim bono in genere actus ma<lb ed="#Qc"/>lum
in genere actus<!--2-->; sed bonum in genere actus<!--a-->
<lb ed="#Qc"/>plus coniungit fini; ergo malum in genere actus
<lb ed="#Qc"/>plus<!--b--> disiungit a tine; ergo malum in genere
<lb ed="#Qc"/>actus deterius est malo in genere habitus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e141">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, posito malo in genere actus ponitur ma<lb ed="#Qc"/>lum
in genere habitus: malum enim<!--c--> in genere
<lb ed="#Qc"/>actus est causa mali in genere habitus; ergo
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>malum in genere actus est deterius malo in ge<lb ed="#Qc"/>nere
habitus, cum sit causa propria illius<!--d-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e158">
<lb ed="#Qc"/>Contra: a. Quod diuturnius est malum, deterius
<lb ed="#Qc"/>est malum; sed diuturnius est malum<!--e--> in genere
<lb ed="#Qc"/>habitus; ergo malum in genere habitus est de<lb ed="#Qc"/>terius
malum<!--f-->: actus enim transit, sed remanet
<lb ed="#Qc"/>habitus, ratione cuius est etiam<!--g--> reatus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e171">
<lb ed="#Qc"/>b. Item, bonum in habitibus melius est bono in
<lb ed="#Qc"/>actibus; ergo per oppositum, malum in habitibus
<lb ed="#Qc"/>erit deterius malo in genere actus. Sicut enim se
<lb ed="#Qc"/>habent per oppositionem<!--h--> malum in genere ha<lb ed="#Qc"/>bitus
et bonum in genere habitus, ita malum in
<lb ed="#Qc"/>genere actus et bonum in genere actus; ergo
<lb ed="#Qc"/>permutatim, sicut se habet bonum in genere
<pb ed="#Qc" n="59"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>habitus ad bonum in genere<!--a--> actus, ita se habet
<lb ed="#Qc"/>malum in genere habitus ad malum in genere
<lb ed="#Qc"/>actus; ergo, cum bonum in genere habitus sit
<lb ed="#Qc"/>melius bono in genere actus, malum in genere
<lb ed="#Qc"/>habitus<!--b--> erit deterius malo in genere actus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e204">
<lb ed="#Qc"/>c. Item, malum in genere habitus est ratio mul<lb ed="#Qc"/>tiplicandi
malum in actu; ergo est illo deterius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e211">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod malum in
<lb ed="#Qc"/>genere actus quoad quid est deterius malo in ge<lb ed="#Qc"/>nere
habitus, quoad quid est minus malum. Quoad
<lb ed="#Qc"/>hoc enim quod malum in genere actus est causa
<lb ed="#Qc"/>mali in genere habitus, ratione causalitatis est
<lb ed="#Qc"/>deterius. Attendendum autem quod malum in ge<lb ed="#Qc"/>nere
actus potest accipi dupliciter: potest enim
<lb ed="#Qc"/>accipi pro malitia generis actus vel potest accipi
<lb ed="#Qc"/>generaliter pro quacumque malitia existente in
<lb ed="#Qc"/>ipso actu, et sive sic sive sic accipiatur, prima
<lb ed="#Qc"/>malitia in genere actus causat malitiam in genere
<lb ed="#Qc"/>habitus. Nec tamen malum in genere actus sim<lb ed="#Qc"/>pliciter
est deterius malo in genere habitus, sed
<lb ed="#Qc"/>e converso, in hoc quod<!--c--> plus adhaeret ipsi ani<lb ed="#Qc"/>mae,
a qua privatur bonum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e246">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primo autem obiectum<!--d-->
<lb ed="#Qc"/>dicendum<!--e--> quod non est simile ex parte malo<lb ed="#Qc"/>rum
et ex parte bonorum. Ex parte enim bono<lb ed="#Qc"/>rum
est quod bonus habitus generat bonum ac<lb ed="#Qc"/>tum
universaliter, nisi fieret sermo de habitu con<lb ed="#Qc"/>suetudinali
in quantum huiusmodi; ex parte vero
<lb ed="#Qc"/>malorum actus malus primo generat habitum
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>malum. Licet ergo actus bonus<!--f--> immediatius con<lb ed="#Qc"/>iungat
habentem fini, in malis tamen habitus
<lb ed="#Qc"/>malus immediatius disiungit a fine: non enim ea<lb ed="#Qc"/>dem
est lex in bonis et in malis, sed contingit
<lb ed="#Qc"/>fieri e contrario. — Et si dicatur quod malum
<lb ed="#Qc"/>in genere actus immediatius disiungit, quia posito
<lb ed="#Qc"/>per impossibile quod malum in genere habitus
<lb ed="#Qc"/>non sequeretur, nihilominus disiungeret<!--g--> a fine,
<lb ed="#Qc"/>malum autem in genere habitus non disiungit a
<lb ed="#Qc"/>fine nisi praecedente malo in genere actus: di<lb ed="#Qc"/>cendum
est quod haec non est ratio eius quod
<lb ed="#Qc"/>est<!--h--> immediatum, sed eius quod est primum;
<lb ed="#Qc"/>unde malum in genere actus primo disiungit, sed
<lb ed="#Qc"/>malum in genere habitus proximius disiungit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e296">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad secundo obiectum dicendum<!--i--> quod,
<lb ed="#Qc"/>licet malum in genere actus sit causa mali in ge<lb ed="#Qc"/>nere
habitus, tamen non est simpliciter deterius.
<lb ed="#Qc"/>In malis enim e contrario est quam in bonis in
<lb ed="#Qc"/>parte et in parte simile. In hoc enim est dissimile
<lb ed="#Qc"/>quod bonum in genere habitus causat bonum in
<lb ed="#Qc"/>genere actus primo, malum vero in genere actus
<lb ed="#Qc"/>primo causat malum in genere habitus. In hoc
<lb ed="#Qc"/>autem est simile quod habitus utrobique melior
<lb ed="#Qc"/>est actu. — Et si dicatur quod actus bonus
<lb ed="#Qc"/>magis coniungit fini, et ideo est melius: dicen<lb ed="#Qc"/>dum<!--k-->
quod non sequitur. Habitus enim gra<lb ed="#Qc"/>tuitus
in parvulo, qui non operatur, coniungit
<lb ed="#Qc"/>cum fine; actus autem nunquam coniungit fini
<lb ed="#Qc"/>sine habitu.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Dd1e332" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e334">ARTICULUS II.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e337" type="question-title">Utrum omnia mala ex genere actus sint neque mala.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e340">
<lb ed="#Qc"/>Quaeritur etiam<!--l--> huius gratia utrum omnia
<lb ed="#Qc"/>mala in genere actus sint aeque mala.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e347">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod sic: 1. Quia omnia obliga<lb ed="#Qc"/>toria<!--m-->
sunt poenae aeternae; et omnia quae sunt
<lb ed="#Qc"/>obligatoria poenae aeternae, in genere aeque mala
<lb ed="#Qc"/>sunt; ergo omnia mala in genere aeque mala
<lb ed="#Qc"/>sunt<!--n-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e360">
<lb ed="#Qc"/>Contra: a. Fornicatio<!--o--> est malum in genere,
<lb ed="#Qc"/>adulterium est aliud malum in genere; fornicatio
<lb ed="#Qc"/>autem non est aeque malum sicut adulterium; ergo
<lb ed="#Qc"/>non omnia mala in genere sunt aeque mala.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e372">
<lb ed="#Qc"/>b. Similiter<!--p--> homicidium est malum in genere et
<lb ed="#Qc"/>adulterium est malum in genere<!--q-->; homicidio autem
<lb ed="#Qc"/>debetur maior poena quam adulterio; ergo maior
<lb ed="#Qc"/>est reatus; ergo homicidium est maius malum;
<lb ed="#Qc"/>non ergo omnia mala in genere sunt aeque mala.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e385">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod esse aeque
<lb ed="#Qc"/>malum in genere dicitur dupliciter<!--r-->. Dicitur enim
<lb ed="#Qc"/>aeque malum, quia aeque deformat suum genus,
<lb ed="#Qc"/>et secundum hunc modum omnia mala in genere
<lb ed="#Qc"/>sunt aeque mala. Sicut enim malitia homicidii
<lb ed="#Qc"/>deformat suum actum, ita malitia adulterii defor<lb ed="#Qc"/>mat
suum actum, et haec aequalitas dicitur esse
<lb ed="#Qc"/>aequalitas generis et huic respondet meritum poe<lb ed="#Qc"/>nae
aeternae. — Vel potest dici aeque malum, quia
<lb ed="#Qc"/>aequaliter deformat ipsam animam, et secundum
<lb ed="#Qc"/>hoc non omnia mala in genere sunt aeque mala:
<lb ed="#Qc"/>plus enim deformat animam homicidium perpe<lb ed="#Qc"/>tratum
quam adulterium perpetratum, omnibus
<lb ed="#Qc"/>aliis paribus. — Hoc autem notandum quod ma<lb ed="#Qc"/>lum
in genere dicitur multipliciter. Uno enim
<lb ed="#Qc"/>modo dicitur adulterium malum in genere et alio
<lb ed="#Qc"/>modo dicitur malum ex circumstantia. Si enim
<pb ed="#Qc" n="60"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>comparetur adulterium fornicationi, dicuntur esse
<lb ed="#Qc"/>duo mala in genere luxuriae. Alio modo dicitur
<lb ed="#Qc"/>esse malum ex circumstantia, secundum quod coire
<lb ed="#Qc"/>cum non sua est malum in genere, coire autem
<lb ed="#Qc"/>cum non sua<!--a-->, coniugata alterius, est<!--b--> malum
<lb ed="#Qc"/>ex circumstantia: in hoc enim quod dicitur
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/><mentioned>coniugata alterius</mentioned> dicitur circumstantia<!--c-->, et si<lb ed="#Qc"/>militer
coire cum soluta<!--d-->, et secundum hoc forni<lb ed="#Qc"/>catio
et adulterium cadunt sub eo quod est ma<lb ed="#Qc"/>lum
ex circumstantia ratione sui; ratione vero
<lb ed="#Qc"/>eius quod est <mentioned>coire cum non sua</mentioned>, cadunt sub
<lb ed="#Qc"/>eo quod est malum in genere.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Dd1e458" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e460">ARTICULUS III.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e463" type="question-title">Utrum aliquis possit facere praecise tantum malum quantum est aliquod malum in genere<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e466">
<lb ed="#Qc"/>Adhuc etiam quaeritur utrum aliquis possit
<lb ed="#Qc"/>praecise facere tantum malum quantum est ali<lb ed="#Qc"/>quod
malum in genere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e475">
<lb ed="#Qc"/>Quod videtur, 1. quia potest aliquis perpetrare
<lb ed="#Qc"/>malum in genere, non addendo aliquam circum<lb ed="#Qc"/>stantiam
malam; sed si non additur circumstantia
<lb ed="#Qc"/>mala vel intentio<!--e--> mala, non contrahitur malitia
<lb ed="#Qc"/>nisi<!--f--> ex genere actus; ergo potest aliquis per<lb ed="#Qc"/>petrare
praecise tantum malum quantum est ma<lb ed="#Qc"/>lum
in genere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e495">
<lb ed="#Qc"/>Contra: a. Malitia, qua quis malus est, ex actu
<lb ed="#Qc"/>particulari contrahitur; ergo, nisi addatur super
<lb ed="#Qc"/>malum in genere aliquid, nullus ex hoc<!--g--> dicetur
<lb ed="#Qc"/>malus; ergo non sufficit malitia in genere nisi
<lb ed="#Qc"/>fiat additio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e509">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad hoc dicendum<!--2--> quod malum in
<lb ed="#Qc"/>genere dicitur dupliciter: uno modo secundum
<lb ed="#Qc"/>quod malum in genere dicitur quod generaliter
<lb ed="#Qc"/>dicitur malum, et secundum hoc non est compa<lb ed="#Qc"/>rabile
ad malum particulare, maxime cum parti<lb ed="#Qc"/>culare
fuerit eiusdem generis: et<!--h--> secundum hunc
<lb ed="#Qc"/>modum nulla est quaestio, si quaeratur utrum
<lb ed="#Qc"/>aliquis<!--i--> possit facere tantum malum quantum est
<lb ed="#Qc"/>malum in genere; alio vero<!--k--> modo dicitur malum
<lb ed="#Qc"/>in genere, secundum quod malum in genere<!--l--> di<lb ed="#Qc"/>vidit
contra malum ex circumstantia<!--3-->: et secun<lb ed="#Qc"/>dum
hoc potest aliquis perpetrare malum in ge<lb ed="#Qc"/>nere,
non addita aliqua circumstantia aggravante,
<lb ed="#Qc"/>et hoc modo potest aliquis tantum malum facere
<lb ed="#Qc"/>quantum est malum in genere. — Et per hoc
<lb ed="#Qc"/>solvitur quod obiectum est.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Dd1e548" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e550">ARTICULUS IV.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-Hd1e553" type="question-title">Si aliquis appetat fornicari cum muliere in genere et alius intendat fornicari
<lb ed="#Qc"/>cum aliqua determinate, quid sit illorum deterius<!--4-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e556">
<lb ed="#Qc"/>Adhuc etiam quaeritur, si aliquis appetat for<lb ed="#Qc"/>nicari
cum muliere in genere et alius intendat
<lb ed="#Qc"/>fornicari cum aliqua<!--m--> determinate, quod illorum<!--n-->
<lb ed="#Qc"/>sit deterius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e567">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod ille qui intendit fornicari cum
<lb ed="#Qc"/>aliqua. determinate, a. quia malitia speciei addit
<lb ed="#Qc"/>super<!--o--> malitiam generis; ergo qui<!--p--> intendit forni<lb ed="#Qc"/>cari
determinate cum aliqua, plus peccat quam ille
<lb ed="#Qc"/>qui intendit fornicari<!--q--> cum aliqua indeterminate.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e580">
<lb ed="#Qc"/>Contra: 1. Nulla circumstantia additur super ma<lb ed="#Qc"/>litiam
generis: quod enim dicitur <mentioned>cum ista</mentioned> non
<lb ed="#Qc"/>dicit circumstantiam; ergo non magis peccat qui
<lb ed="#Qc"/>intendit fornicari cum ista quam ille qui intendit
<lb ed="#Qc"/>fornicari indeterminate cum aliqua.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e594">
<lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, si diceretur quod per demonstra<lb ed="#Qc"/>tionem
intelligeretur aliqua circumstantia, illa
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>posset diminuere, et ita minus posset peccare
<lb ed="#Qc"/>qui intenderet<!--r--> fornicari cum ista quam qui in<lb ed="#Qc"/>tenderet
fornicari indeterminate cum aliqua.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi1t3q1c3-d1e610">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod, cum di<lb ed="#Qc"/>citur
<mentioned>fornicari cum<!--s--> ista</mentioned>, potest intelligi <mentioned>ista</mentioned><!--t-->
<lb ed="#Qc"/>substantia mulieris sine<!--u--> circumstantiis quae ag<lb ed="#Qc"/>gravant
vel minuunt: et secundum hoc non com<lb ed="#Qc"/>parantur
ad invicem secundum magis et minus
<lb ed="#Qc"/>fornicari cum aliqua muliere et fornicari cum ista;
<lb ed="#Qc"/>non enim malum in genere comparabile est cum
<lb ed="#Qc"/>hoc individuo; nec est ibi<!--v--> additio mali propter
<lb ed="#Qc"/>individuationem, sed est additio indifferentis. Si
<lb ed="#Qc"/>vero virtute demonstrationis intelligatur circum<lb ed="#Qc"/>stantia,
vel circumstantia est aggravans vel di<lb ed="#Qc"/>minuens.
Si est aggravans, tunc maius est pec<lb ed="#Qc"/>catum;
si est<!--x--> diminuens, secundum<!--y--> hoc minus
<lb ed="#Qc"/>est peccatum.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>