-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3.xml
902 lines (902 loc) · 58.3 KB
/
ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 2, Tract. 2, S. 2, Q. 1, T. 2, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 2, Tract. 2, S. 2, Q. 1, T. 2, C. 3</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 2, Tract. 2, S. 2, Q. 1, T. 2, C. 3</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e103" type="question-title">UTRUM DIABOLUS OMNI MOTU SUO PECCET.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e106">
<lb ed="#Qc"/>Tertio quaeritur utrum diabolus omni motu suo
<lb ed="#Qc"/>peccet. Et primo tangitur in genere;
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>deinde specialiter de quibusdam motibus, ut
<lb ed="#Qc"/>credere, velle, sperare et huiusmodi.
</p>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e119" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e121">ARTICULUS I</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e124" type="question-title">Utrum diabolus generaliter omni motu suo peccet.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e127">
<lb ed="#Qc"/>Generaliter, sic obicitur: 1. Dicitur <title>II ad Cor.</title>
<lb ed="#Qc"/>6,15, super illud: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e131" source="http://scta.info/resource/IIcor6_15">Quae est conventio Christi ad
<lb ed="#Qc"/>Belial?</quote> <title>Glossa</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e136">Sicut Christus<!--g--> omnia bene
<lb ed="#Qc"/>egit<!--3-->, ita diabolus omnia male</quote>.Ergo omni motu
<lb ed="#Qc"/>suo peccat, sicut Christus omni motu suo<!--h--> bene
egit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e144">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, angeli confirmati in bono non possunt
<lb ed="#Qc"/>nisi bene agere; ergo angeli confirmati in malo
<lb ed="#Qc"/>non possunt nisi male agere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e153">
<lb ed="#Qc"/>3. Item, in <title>Psalmo</title><!--i--><!--4-->: <quote>Superbia eorum, qui te
<lb ed="#Qc"/>oderunt, ascendit semper</quote>; sed ii sunt daemones;
<lb ed="#Qc"/>ergo quolibet motu peccant.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e163">
<lb ed="#Qc"/>4. Item, super illud <title>ad Rom.</title> 14,23: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e167" source="http://scta.info/resource/rom14_23">Omne,
<lb ed="#Qc"/>quod non est ex fide, peccatum est</quote>, <title>Glossa</title><!--5-->:
<lb ed="#Qc"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e172">Omnis vita infidelium est peccatum</quote>. Sed nul<lb ed="#Qc"/>lus
est ita infidelis sicut diabolus; ergo omnis
<lb ed="#Qc"/>vita diaboli est peccatum; ergo omni motu suo<!--k-->
<lb ed="#Qc"/>peccat.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e183">
<lb ed="#Qc"/>Contra. a. Diabolus ante peccatum naturaliter
<lb ed="#Qc"/>diligebat se; et adhuc habet eamdem naturam;
<lb ed="#Qc"/>ergo ex ea adhuc se diligit; sed diligere se est
<lb ed="#Qc"/>motus qui non est peccatum; ergo non omnis
<lb ed="#Qc"/>motus eius est peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e196">
<lb ed="#Qc"/>b. Item, <name>Boethius</name><!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e200">Velle summum bonum
<lb ed="#Qc"/>insitum est omni naturae rationali </quote>. Ergo natu<lb ed="#Qc"/>rae
diaboli; ergo diabolus ex illa natura vult
<lb ed="#Qc"/>summum<!--l--> bonum; sed velle summum<!--m--> bonum
<lb ed="#Qc"/>non est motus malus; ergo non omni motu suo
<lb ed="#Qc"/>peccat.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e215">
<lb ed="#Qc"/>c. Ad idem<!--n--> facit quod dicit <name>Dionysius</name>, in
<lb ed="#Qc"/>libro <title>De divinis nominibus</title><!--7-->, dicens de<!--o--> daemoni<lb ed="#Qc"/>bus:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e223">Bonum et optimum concupiscunt, esse et
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>vivere et intelligere appetentes</quote>. Ergo non<!--p-->
<lb ed="#Qc"/>omni motu suo demerentur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e233">
<lb ed="#Qc"/>d. Item, aliquando vult diabolus id<!--q--> quod
<lb ed="#Qc"/>Deus vult, ut vult hunc hominem damnatum tor<lb ed="#Qc"/>queri
et diabolus idem vult; sed Deus non vult
<lb ed="#Qc"/>aliquem motum culpabilem, licet permittat; ergo,
<lb ed="#Qc"/>cum volendo quod Deus vult non peccet, non
<lb ed="#Qc"/>omni motu suo peccat. Verbi gratia, <title>I Reg.</title> 16,23
<lb ed="#Qc"/>legitur quod <quote>spiritus malus arripiebat<!--r--> Saul</quote>; et
<lb ed="#Qc"/>hoc volebat spiritus malus et idem<!--s--> volebat
<lb ed="#Qc"/>Deus in poenam illius; ergo volebat quod Deus
<lb ed="#Qc"/>volebat; ergo non illo motu peccabat.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e257">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod respondendum quod du<lb ed="#Qc"/>plex
est motus diaboli: unus naturae, alius liberi
<lb ed="#Qc"/>arbitrii. Si est motus naturae, non est peccatum.
<lb ed="#Qc"/>Motus autem liberi arbitrii duplex est: quidam
<lb ed="#Qc"/>enim est per potestatem superioris vel virtutem,
<lb ed="#Qc"/>sicut credere vel de corpore obsesso exire; qui<lb ed="#Qc"/>dam
vero est ex ipso libero arbitrio secundum
<lb ed="#Qc"/>se ipsum. Si est ex ipso<!--t--> libero arbitrio solum,
<lb ed="#Qc"/>tunc omni motu demeretur. Si vero est per po<lb ed="#Qc"/>testatem
superioris, aut est cum placentia, eo quod
<lb ed="#Qc"/>alium finem intendat, sicut est in tentatione, et
<lb ed="#Qc"/>tunc iterum demeretur, non quia facit quod Deus
<lb ed="#Qc"/>vult, sed quia ex intentione mala; si vero est
<lb ed="#Qc"/>cum murmure, quoad hoc quod remurmurat<!--u--> de<lb ed="#Qc"/>meretur.
Sic ergo potest esse manifestum quo
<lb ed="#Qc"/>motu demeretur<!--v--> et quo motu non.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e295">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primo autem obiectum
<lb ed="#Qc"/>sic est respondendum, quod diabolus omnia male
<lb ed="#Qc"/>agit<!--x-->, secundum quod intelligitur de motu liberi
<lb ed="#Qc"/>arbitrii.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e308">
<pb ed="#Qc" n="190"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>2. Ad secundum vero similiter est dicen<lb ed="#Qc"/>dum<!--a-->.
Sicut enim angeli, confirmati in bono, motu
<lb ed="#Qc"/>liberi arbitrii non agunt nisi bonum, ita angeli,
<lb ed="#Qc"/>confirmati in malo<!--b-->, motu liberi arbitrii non agunt
<lb ed="#Qc"/>nisi malum.<!--c-->
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e328">
<lb ed="#Qc"/>3. Ad tertium dicendum quod odium illud,
<lb ed="#Qc"/>quo odiunt daemones Deum, ex libero arbitrio
<lb ed="#Qc"/>procedit, et hoc est ratione poenarum, quae eis
<lb ed="#Qc"/>infliguntur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e339">
<lb ed="#Qc"/>4. Ad quartum<!--d--> dicendum quod vita infi<lb ed="#Qc"/>delium
dicitur esse peccatum, non quia omnis
<lb ed="#Qc"/>motus in eis sit peccatum, sed quia, dum sunt
<lb ed="#Qc"/>in infidelitate, semper sunt in peccato et quod<lb ed="#Qc"/>libet
opus eorum mortuum reputatur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e352">
<lb ed="#Qc"/>a. Ad obiectum<!--f--> autem in contrarium di<lb ed="#Qc"/>cendum<!--g-->
quod diligere se est ex motu naturae;
<lb ed="#Qc"/>potest tamen esse ex motu<!--h--> libidinis, et tunc est
<lb ed="#Qc"/>motus liberi arbitrii et in illo demeretur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e363">
<lb ed="#Qc"/>b-c. Similiter velle summum bonum est motus
<lb ed="#Qc"/>naturae. Si vero sumatur velle a voluntate liberi
<lb ed="#Qc"/>arbitrii, secundum hoc daemones nolunt summum
<lb ed="#Qc"/>bonum. Et hoc est<!--i--> quod dicit <name>Dionysius</name><!--1-->:
<lb ed="#Qc"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e373">Mali sunt secundum quod non sunt, et quod
<lb ed="#Qc"/>non est appetentes, malum appetunt</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e380">
<lb ed="#Qc"/>d. Ad id vero quod obicitur <mentioned>aliquando dia<lb ed="#Qc"/>bolum
velle quod Deus vult</mentioned>; dicendum<!--k -->quod,
<lb ed="#Qc"/>licet aliquid idem velit, non tamen ex consimili
<lb ed="#Qc"/>voluntate vel intentione, sed<!--1--> quod Deus ex
<lb ed="#Qc"/>bona voluntate vult, hoc malus angelus ex mala
<lb ed="#Qc"/>vult voluntate, ut voluit<!--m--> Deus tentationem <name>Iob</name> ex
<lb ed="#Qc"/>bona voluntate, diabolus autem ex mala volun<lb ed="#Qc"/>tate
voluit<!--n-->; similiter Deus vult diabolum exire
<lb ed="#Qc"/>a<!--o--> corpore obsesso, sed quia cum murmure exit,
<lb ed="#Qc"/>ideo exitus eius est cum peccato. Praeterea, exire
<lb ed="#Qc"/>dicit motum a termino a quo, intrare vero sive
<lb ed="#Qc"/>ingredi dicit motum quantum ad terminum in<!--p-->
<lb ed="#Qc"/>quem. Licet ergo exire ab obsesso corpore, ra<lb ed="#Qc"/>tione
termini a quo, non sit peccatum, potest
<lb ed="#Qc"/>tamen esse peccatum ratione termini in quem,
<lb ed="#Qc"/>sicut cum eiciebantur a daemoniacis et intrabant
<lb ed="#Qc"/>in<!--q--> porcos<!--2-->, ingressus<!--r--> in porcos erat libidino<lb ed="#Qc"/>sus
et processit ex improba voluntate: unde
<lb ed="#Qc"/>peccatum erat ipsis. Similiter dicendum est, cum
<lb ed="#Qc"/>spiritus malus arripuit Saul, intentione perversa
<lb ed="#Qc"/>fecit et cum delectatione poenae; unde, licet hoc
<lb ed="#Qc"/>esset ex iustitia Dei quod puniretur, tamen quia
<lb ed="#Qc"/>placuit improbae voluntati ipsius diaboli, pecca<lb ed="#Qc"/>tum
fuit prout fuit a<!--s--> diabolo.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e436" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e438">AARTICULUS II.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e441" type="question-title">De quibusdam motibus diaboli in speciali.</head>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e444">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e446">PROBLEMA I</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e449" type="question-title">Utrum diabolus peccet credenda.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e452">
<lb ed="#Qc"/>Deinde potest quaeri specialiter de quibusdam
<lb ed="#Qc"/>motibus diaboli; et primo de ipso credere, I. utrum
<lb ed="#Qc"/>sit bonum, et intelligo de bono moris.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e461">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod sic, <lb ed="#Qc"/>1. quia super illud <title>Iac.</title>
2,19: <quote>Daemones credunt</quote> etc. dicit <title>Glossa</title><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e467">Plus
<lb ed="#Qc"/>est credere diaboli quam sit tuum credere, o
<lb ed="#Qc"/>christiane, qui credis Deum et non times </quote>. Ergo,
<lb ed="#Qc"/>si credere hominis habentis fidem informem est
<lb ed="#Qc"/>bonum, credere diaboli est bonum<!--t-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e479">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, credere est motus fidei informis; sed
<lb ed="#Qc"/>fides informis est donum Spiritus Sancti; ergo
<lb ed="#Qc"/>ipsum credere est bonum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e489">
<lb ed="#Qc"/>Contra. a. Diabolus, velit nolit, credit; sed quod
<lb ed="#Qc"/>est<!--u--> involuntarium non est bonum meritorium;
<lb ed="#Qc"/>ergo credere diaboli non est bonum moris.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e498">
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>b. Item, de credere, quod est bonum moris,
<lb ed="#Qc"/>dicit <name>Augustinus</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e506">Cum cetera possit homo
<lb ed="#Qc"/>nolens, credere non potest nisi volens<!--v--></quote>; et su<lb ed="#Qc"/>per
illud <title>Gen.</title> 24,57: <quote>Vocemus puellam</quote>, Inter<lb ed="#Qc"/>linearis<!--5-->:
Credere sive <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e516">fides est<!--x--> ex volun<lb ed="#Qc"/>tate,
non ex necessitate</quote>. Sed nulla voluntas
<lb ed="#Qc"/>diaboli est in summam veritatem; ergo credere
<lb ed="#Qc"/>eius non est bonum moris.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e526">
<lb ed="#Qc"/>II. Praeterea, huius gratia quaeritur si daemones
<lb ed="#Qc"/>habeant fidem<!--6-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e535">
<lb ed="#Qc"/>Quod videtur. a. Dicitur enim in <title>Glossa</title><!--7--> <title>ad
<lb ed="#Qc"/>Rom.</title> 1,17 super illud: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e541" source="http://scta.info/resource/rom1_17">Iustus ex fide vivit</quote>, quod
<lb ed="#Qc"/>fides informis est, quae<!--y--> est in malis hominibus
<lb ed="#Qc"/>et daemonibus<!--z-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e549">
<lb ed="#Qc"/>b. Item, <title>ad Titum</title> 1,16: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e553" source="http://scta.info/resource/tit1_16">Confitentur quidem
<pb ed="#Qc" n="191"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>verbis</quote> etc., <title>Glossa</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e562">Fides talium morum pro<lb ed="#Qc"/>prie
est daemoniorum</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e568">
<lb ed="#Qc"/>c. Item, <title>ad Gal.</title> 5,6: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e572"> Qui Deum non credunt
<lb ed="#Qc"/>vel creditum<!--a--> non timent, deteriores sunt daemo<lb ed="#Qc"/>nibus</quote>.
Ex quibus videtur colligi quod fides
<lb ed="#Qc"/>informis sit in daemonibus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e583">
<lb ed="#Qc"/>Sed obicitur in contrarium, 1. quia, si fides
<lb ed="#Qc"/>est in daemonibus<!--b-->, aut habitus ille datus fuit
<lb ed="#Qc"/>ante peccatum aut post peccatum. Ante pecca<lb ed="#Qc"/>tum
non videtur, quia Adam in primo statu in<lb ed="#Qc"/>nocentiae
dicitur habere quamdam visionem aliam
<lb ed="#Qc"/>quam quae<!--c--> est aenigmatica; sed visio fidei est
<lb ed="#Qc"/>aenigmatica<!--3-->; ergo angeli<!--d--> ante peccatum non ha<lb ed="#Qc"/>buerunt
cognitionem fidei<!--e-->. Post peccatum autem
<lb ed="#Qc"/>non habuerunt fidem: habitus enim fidei est ex
<lb ed="#Qc"/>gratia, nullus autem reportat gratiam ex peccato;
<lb ed="#Qc"/>ergo post<!--f--> peccatum non habuerunt angeli ca<lb ed="#Qc"/>dentes
fidem<!--g--> informem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e616">
<lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, peccatum vulnerat naturalia et
<lb ed="#Qc"/>spoliat gratuita<!--4-->; sed de gratuitis est fides; ergo,
<lb ed="#Qc"/>si fuit fides in angelis ante lapsum, per peccatum
<lb ed="#Qc"/>sunt spoliati.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e627">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: I. 1—2. Ad quod respondendum<!--h--> quod
<lb ed="#Qc"/>credere, prout est in diabolo, bonum<!--i--> in genere
<lb ed="#Qc"/>dicit, sed non dicit bonum meritorium. Nec sequi<lb ed="#Qc"/>tur
ex hoc, si est motus fidei informis, quod
<lb ed="#Qc"/>sit meritorius: deest enim forma, scilicet cari<lb ed="#Qc"/>tas,
per quam motus est meritorius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e643">
<lb ed="#Qc"/>a-b. Ad id autem quod<!--k--> obicitur de credere,
<lb ed="#Qc"/>quod non potest fieri nisi a voluntate: dicendum<!--l-->
<lb ed="#Qc"/>quod loquitur ibi de credere prout est<!--m--> a fide
<lb ed="#Qc"/>virtute. Credere enim aliquando accipitur pro co<lb ed="#Qc"/>gnoscere
veritatem, et hoc modo potest aliquis
<lb ed="#Qc"/>credere nolens; secundum autem quod credere
<lb ed="#Qc"/>dicit assentire et assentiendo tendere in summam
<lb ed="#Qc"/>veritatem, secundum hunc modum non est credere
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>nisi ex voluntate. Hoc autem modo non crede<lb ed="#Qc"/>bant
daemones; unde dicit <title>Glossa</title>5 <title>Iac.</title> 2, 19 et
<lb ed="#Qc"/><title>Luc.</title> 4,41 : <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e671">Extorta confessio est, quod diabolus
<lb ed="#Qc"/>confitetur istum hominem esse Filium Dei</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e677">
<lb ed="#Qc"/>II. Ad id vero quod quaeritur utrum in dae<lb ed="#Qc"/>monibus
sit fides informis, respondendum est
<lb ed="#Qc"/>quod fides informis<!--n--> dicitur multipliciter. Est enim
<lb ed="#Qc"/>uno modo habitus cognitivus, alio vero<!--o--> modo mo<lb ed="#Qc"/>tivus.
Motivus autem potest dici a malo vel ad
<lb ed="#Qc"/>bonum; ad bonum<!--p--> vero multipliciter: vel<!--q--> per<lb ed="#Qc"/>ventivus
vel non perventivus, id est potens perve<lb ed="#Qc"/>nire.
Primo ergo modo, secundum quod fides in<lb ed="#Qc"/>formis
est habitus cognitivus, qui nunquam potest
<lb ed="#Qc"/>formari, est in ipsis daemonibus. Secundo vero
<lb ed="#Qc"/>modo, in quantum est habitus motivus a malo
<lb ed="#Qc"/>poenae, est in peccatoribus, qui timent serviliter
<lb ed="#Qc"/>poenam aeternam et per hoc abstinent ab actu
<lb ed="#Qc"/>peccati, sed non tendunt ad bonum. Tertio vero<!--r-->
<lb ed="#Qc"/>modo dicitur habitus motivus ad bonum, sed non
<lb ed="#Qc"/>perventivus, in ipsis peccatoribus qui disponuntur
<lb ed="#Qc"/>ad bonum. Quarto vero modo dicitur habitus
<lb ed="#Qc"/>motivus et perventivus in iis qui disponuntur ad
<lb ed="#Qc"/>bonum per gratiam gratum facientem: hoc autem
<lb ed="#Qc"/>assentire est adhaerere summae veritati et in eam
<lb ed="#Qc"/>tendere. Ex iam dictis patet quo modo fides in<lb ed="#Qc"/>formis
est in daemonibus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e727">
<lb ed="#Qc"/>Ad obiectum 1. autem in contrarium dicendum<!--s-->
<lb ed="#Qc"/>quod nec habuerunt ante peccatum fidem nec
<lb ed="#Qc"/>post peccatum fidem proprie dictam, secundum
<lb ed="#Qc"/>quod fide fit<!--t--> visio specularis<!--6-->, sed habuerunt
<lb ed="#Qc"/>fidem, id est quamdam credulitatem, sumptam
<lb ed="#Qc"/>ex operibus Christi, per quae opera vehementer
<lb ed="#Qc"/>opinabantur ipsum esse Filium Dei; et haec fides
<lb ed="#Qc"/>dicitur esse<!--u--> cognitio quaedam acquisita, nec
<lb ed="#Qc"/>est fides informis quae potest formari per cari<lb ed="#Qc"/>tatem,
ut ipsa sit virtus.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e752">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e754">PROBLEMA II.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e757" type="question-title">Utrum daemones velint Deum non esse.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e760">
<lb ed="#Qc"/>Secundo quaeritur utrum velint<!--v--> Deum non
<lb ed="#Qc"/>esse.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e767">
<lb ed="#Qc"/>Quod videtur, 1. per hoc quod dicitur in Psal<lb ed="#Qc"/>mo<!--7-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e773">Superbia eorum, qui te oderunt, ascendit
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>semper</quote>. Sed qui habet alium odio, vellet ipsum
<lb ed="#Qc"/>non esse; ergo diabolus vellet<!--x--> eum non esse.
<lb ed="#Qc"/>2. Item, <title>Ioan.</title> 15,23 super illud: <quote>Qui me odit<!--y-->,
<lb ed="#Qc"/>et Patrem meum adit</quote><!--z-->, <title>Glossa</title><!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e787">Qui volunt
<lb ed="#Qc"/>esse mali, volunt eam veritatem, qua damnantur,
<pb ed="#Qc" n="192"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>non esse. Unde, sicut oderunt suam poenam,
<lb ed="#Qc"/>ita oderunt<!--a--> veritatem, qua poena irrogatur, et
<lb ed="#Qc"/>si oderunt veritatem, oderunt Deum, de quo
<lb ed="#Qc"/>nata est veritas</quote>. Ergo daemones habent odio
<lb ed="#Qc"/>Deum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e808">
<lb ed="#Qc"/>3. Item, <name>Innocentius</name>, in libro <title>De miseria
<lb ed="#Qc"/>conditionis humanae</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e814">Ita desperati sunt a ve<lb ed="#Qc"/>nia,
ut in tantum odium eorum crescat, ut vel<lb ed="#Qc"/>lent
Deum omnino<!--c--> non esse</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e823">
<lb ed="#Qc"/>4. Item, videtur quod velint Dei potentiam non
<lb ed="#Qc"/>esse, per hoc quod dicitur <title>Apoc.</title> 16,9: <quote>Blasphe<lb ed="#Qc"/>maverunt
nomen Dei<!--d--></quote> etc., <title>Glossa</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e831">In inferno
<lb ed="#Qc"/>positi, quamvis sciant se pro merito puniri, do<lb ed="#Qc"/>lebunt
tamen quod Deus tantam potentiam ha<lb ed="#Qc"/>beat
quod sibi poenas<!--e--> inferat</quote>. Ergo vellent
<lb ed="#Qc"/>Dei potentiam non esse.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e843">
<lb ed="#Qc"/>5. Item, <name>Albinus</name>, <title>Super Genesim</title><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e847">Cur dia<lb ed="#Qc"/>bolus
tam infestus est hominum saluti?</quote> Et re<lb ed="#Qc"/>spondet:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e854"> Propter odium in Creatorem et invi<lb ed="#Qc"/>diam
in hominem ex desperatione suae salutis</quote>.
<lb ed="#Qc"/>Ergo diabolus habet odio Creatorem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e862">
<lb ed="#Qc"/>Contra. a. <name>Augustinus</name>, in libro <title>Retracta<lb ed="#Qc"/>tionum</title><!--4-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e868">Nullius fere conscientia potest Deum
<lb ed="#Qc"/>odisse</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e874">
<lb ed="#Qc"/>b. Praeterea, Deus est principium omnis esse;
<lb ed="#Qc"/>et diabolus non habet odio suum esse; ergo nec
<lb ed="#Qc"/>habet odio illum, per quem est et<!--f--> in esse te<lb ed="#Qc"/>netur;
ergo non habet odio Deum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e885">
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod respondendum<!--g--> per hoc
<lb ed="#Qc"/>quod dicit <name>Augustinus</name>, in libro <title>Retractatio<lb ed="#Qc"/>num</title><!--5-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e895">Non video fuisse dicendum quod nullius
<lb ed="#Qc"/>conscientia<!--h--> Deum potest odisse; multi enim
<lb ed="#Qc"/>sunt, de quibus scriptum est<!--6-->: <quote>Superbia eorum, qui
<lb ed="#Qc"/>te oderunt, ascendit semper</quote></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e905">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 1. Ad id vero quod obicitur,
<lb ed="#Qc"/>dicendum est quod, licet natura velit Deum esse,
<lb ed="#Qc"/>in quantum est principium esse<!--i--> et conservat res
<lb ed="#Qc"/>in esse, non tamen vult eum esse in quantum
<lb ed="#Qc"/>iudicem iustum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e919">
<lb ed="#Qc"/>2. Et per hoc potest solvi illud quod dicitur
<lb ed="#Qc"/><title>Ioan.</title> 15,23. Loquitur enim ibi<!--k--> de veritate iu<lb ed="#Qc"/>stitiae,
qua infligitur poena.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e928">
<lb ed="#Qc"/>3. Ad id vero quod dicitur, in libro<!--l--> <quote>De mi<lb ed="#Qc"/>seria
conditionis humanae</quote>, dicendum est quod
<lb ed="#Qc"/>odium illud dicitur propter irremissibilitatem poe<lb ed="#Qc"/>nae
et desperationem veniae, unde vellent dae<lb ed="#Qc"/>mones
Deum non esse in ratione iusti iudicis,
<lb ed="#Qc"/>non in ratione Creatoris.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e944">
<lb ed="#Qc"/>4. Ad id vero quod dicitur in <title>Glossa Apoc.</title><!--m-->
16,9, dicendum est quod dolere de potentia est
<lb ed="#Qc"/>propter poenae inflictionem<!--n-->, non quod simplici<lb ed="#Qc"/>ter
velint potentiam Dei non esse.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e953">
<lb ed="#Qc"/>5. Ad id vero quod dicit <name>Albinus</name>, dicen<lb ed="#Qc"/>dum
est ex iam dictis<!--7--> quod illud odium refer<lb ed="#Qc"/>tur
ad poenam in qua perpetue est damnatus, non
<lb ed="#Qc"/>ad originem esse.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e965">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e967">PROBLEMA III</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e970">An placeat diabolo peccare.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e973">
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur an placeat diabolo peccare.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e978">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod non, a. quia malum corrupti<lb ed="#Qc"/>vum
est naturae; natura autem bona est in dia<lb ed="#Qc"/>bolo;
cum ergo corruptio naturae displiceat na<lb ed="#Qc"/>turae
et natura semper maneat in eo excitans
<lb ed="#Qc"/>liberum arbitrium<!--o-->, non videtur quod sibi placeat
<lb ed="#Qc"/>malitia sua.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e994">
<lb ed="#Qc"/>Contra. 1. In libro <title>De miseria conditionis hu<lb ed="#Qc"/>manae</title><!--8-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1000">Superba<!--p--> voluntas eorum, licet careat
<lb ed="#Qc"/>potestatis effectu, non tamen carere potest mali<lb ed="#Qc"/>gnitatis
affectu</quote>. Et ita placet sibi peccare vel
<lb ed="#Qc"/>esse in peccato.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1011">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, bonum displicet diabolo; ergo malum
<lb ed="#Qc"/>per oppositum placet ei; ergo vult esse malus.
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>—— Contra: Dicit <name>Dionysius</name><!--9-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1021">Ad malum
<lb ed="#Qc"/>intendens nullus agit quae agit</quote>. Ergo nullus
<lb ed="#Qc"/>vult se esse malum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1030">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum<!--q--> quod duplex
<lb ed="#Qc"/>est<!--r--> voluntas, sicut dicit <name>Ioannes Damasce<lb ed="#Qc"/>nus</name><!--10-->:
una quae dicitur <ref>βουλησις</ref> et altera<!--s--> quae
<lb ed="#Qc"/>dicitur <ref>θελησις</ref>. Voluntate ergo naturali, quae di<lb ed="#Qc"/>citur
<ref>βουλησις</ref>, non placet sibi peccare; voluntate
<lb ed="#Qc"/>vero<!--t--> deliberativa, quae dicitur <ref>θελησις</ref>, placet
<lb ed="#Qc"/>sibi<!--u-->, ratione delectationis quae est in peccato;
<lb ed="#Qc"/>ratione vero privationis boni non placet ei, et ita
<lb ed="#Qc"/>uno modo placet<!--v-->, alio modo non.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1052">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad secundum vero<!--x--> dicendum quod,
<lb ed="#Qc"/>licet bonum displiceat ei, sicut corrupto palato
<lb ed="#Qc"/>displicet dulce<!--y-->, non tamen placet ei malum in
<pb ed="#Qc" n="193"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>quantum malum<!--a-->, secundum quod malum est
<lb ed="#Qc"/>corruptivum boni, placet tamen ei id<!--b--> quod
<lb ed="#Qc"/>malum est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1072">
<lb ed="#Qc"/>Si vero quaeratur utrum placeat ei malitia
<lb ed="#Qc"/>in alio, dicendum est quod malitia in alio
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>quodam modo est ei<!--c--> delectabilis secundum in<lb ed="#Qc"/>fectionem
liberi arbitrii, sicut in eo qui alii<!--d--> in<lb ed="#Qc"/>videt
et ex hoc alterius malum diligit: aestimat
<lb ed="#Qc"/>enim alterius bonum sibi nocivum et alterius
<lb ed="#Qc"/>malum sibi conveniens per consequens.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e1094">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1096">PROBLEMA IV.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1099">Utrum diabolus spem habeat.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1102">
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur utrum diabolus! spem ha<lb ed="#Qc"/>beat.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1109">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod non, a. quia certus est de
<lb ed="#Qc"/>poena aeterna, sicut dicitur in Sacramentalibus
<lb ed="#Qc"/>Baptismi<!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1117"> Non te latet, Satana, imminere<!--f--> poe<lb ed="#Qc"/>nas
tormentorum </quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1123">
<lb ed="#Qc"/>b. Praeterea, in <title>Evangelio</title><!--2--> habetur: <quote>Ut quid
<lb ed="#Qc"/>ante tempus venisti torquere nos</quote>? Ergo non ha<lb ed="#Qc"/>bet<!--g-->
spem veniae nec spem vitae aeternae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1133">
<lb ed="#Qc"/>Sed videtur contrarium, 1. per hoc quod di<lb ed="#Qc"/>citur
<title>Iob</title> 40, 28: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1141">Spes eius frustrabitur</quote>, et loqui<lb ed="#Qc"/>tur
ibi de die iudicii. Ergo ante diem iudicii vi<lb ed="#Qc"/>detur
quod habeat spem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1150">
<lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, super illum locum <title>Isai.</title> 16,6:
<lb ed="#Qc"/><quote>Audivimus superbiam Moab, maior est arrogan<lb ed="#Qc"/>tia
eius quam fortitudo eius</quote>, <name>Hieronymus</name><!--h--><!--3-->:
<lb ed="#Qc"/>Praecipitata audacia plus audet quam possit. Unde
<lb ed="#Qc"/>diabolus maxime est praesumptuosus; sed nulla
<lb ed="#Qc"/>maior est praesumptio quam, cum sint demerita
<lb ed="#Qc"/>tantum<!--i-->, sperare vitam aeternam; ergo spes prae<lb ed="#Qc"/>sumptionis
est in ipso.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1170">
<lb ed="#Qc"/>3. Praeterea, dicit <name>Gregorius</name><!--k--><!--4-->, super illum
<lb ed="#Qc"/>locum <name>Iob</name><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1176">De divina misericordia falsa sibi
<lb ed="#Qc"/>promissione blanditur</quote>. Ex quo accipitur quod
<lb ed="#Qc"/>sperat de venia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1184">
<lb ed="#Qc"/>4. Praeterea, novit quod misericordia Dei est
<lb ed="#Qc"/>in infinitum excellens culpam suam; sed consi<lb ed="#Qc"/>derans
in infinitum misericordiam Dei excellen<lb ed="#Qc"/>tem
respectu suae culpae, ordinatur ad spem ve<lb ed="#Qc"/>niae;
ergo diabolus potest habere spem veniae<!--l-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1197">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod respondendum quod spes<!--m-->
<lb ed="#Qc"/>dicitur multipliciter. Uno modo expectatio futu<lb ed="#Qc"/>rae
beatitudinis ex meritis, et hoc modo nec est
<lb ed="#Qc"/>spes nec esse potest in diabolo. Alio modo spes<!--n-->
<lb ed="#Qc"/>potest dici expectatio beatitudinis ex sola Dei
<lb ed="#Qc"/>misericordia, et hoc modo potest<!--o--> esse confi<lb ed="#Qc"/>dentia
in aliquo homine adulto, qui non demeruit<!--p-->.
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>Extenditur autem nomen spei, ut possit dici ex<lb ed="#Qc"/>pectatio
beatitudinis, cum sint contraria merita,
<lb ed="#Qc"/>et hoc modo est in aliquibus peccatoribus. In
<lb ed="#Qc"/>diabolo autem<!--q--> in augmentum poenae tollitur spes
<lb ed="#Qc"/>secundum omnem differentiam, in quantum spes
<lb ed="#Qc"/>dicitur respectu beatitudinis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1230">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 3. Hoc autem quod dicitur <title>Iob</title>
40,28:.<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1234"> De misericordia Dei </quote> etc., intelligi po<lb ed="#Qc"/>test
de illo ratione membrorum. Unde sequitur
<lb ed="#Qc"/>in <title>Glossa</title><!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1241">Quod ad corpus<!--r--> illius referri
<lb ed="#Qc"/>potest; iniqui enim, qui iustitiae divinae distric<lb ed="#Qc"/>tionem<!--s-->
non metuunt, incassum sibi de miseri<lb ed="#Qc"/>cordia
blandiuntur </quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1252">
<lb ed="#Qc"/>4. Ad aliud dicendum<!--t--> quod, licet conside<lb ed="#Qc"/>ret
divinam misericordiam in infinitum excellere
<lb ed="#Qc"/>suam culpam, tamen plus convertitur considera<lb ed="#Qc"/>tio
eius ad iustitiam, ut dicat apud se<!--7-->: <quote>Maior
<lb ed="#Qc"/>est iniquitas mea<!--u--> quam ut veniam merear</quote>;
<lb ed="#Qc"/>unde non habet spem veniae. Maxima autem
<lb ed="#Qc"/>praesumptio, quam habet, est ex eminentia suae
<lb ed="#Qc"/>potestatis naturalis, et ideo dicitur <title>Iob</title> 41,24:
<lb ed="#Qc"/><quote>Non est potestas super terram, quae ei campa<lb ed="#Qc"/>retur</quote>,
qui factus est ut nullum timeret. Quod
<lb ed="#Qc"/>autem certus sit de aeternitate poenae, dicit <name>Gre<lb ed="#Qc"/>gorius</name><!--8-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1280">Quo se aeterna tormenta evadere non
<lb ed="#Qc"/>posse conspicit, eo<!--v--> in exercenda nequitia durior
<lb ed="#Qc"/>assurgit<!--x--></quote>. Quod autem dicitur ibidem<!--9-->: <quote>Aesti<lb ed="#Qc"/>mabit
abyssum senescentem<!--y--></quote>, per abyssum intel<lb ed="#Qc"/>ligitur
iudicium, per senescere vero deficere ra<lb ed="#Qc"/>tione
membrorum suorum intelligitur<!--10-->. Unde dicit
<lb ed="#Qc"/><title>Glossa</title><!--11-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1296"><quote>Aestimabit abyssum</quote> quasi <quote>senescen<lb ed="#Qc"/>tem</quote>,
quia reproborum corda sic infatuat ut suspi<lb ed="#Qc"/>cionem
eis de venturo iudicio, quod<!--l--> quasi finiatur,
<lb ed="#Qc"/>infundat. <quote>Abyssum</quote> namque <quote>senescere aestimat</quote>,
<lb ed="#Qc"/>qui terminari quandoque in suppliciis divinam
<lb ed="#Qc"/>animadversionem putat</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1310">
<lb ed="#Qc"/>1. Quod autem dicitur spem habere, id est
<lb ed="#Qc"/>confidentiam, hoc intelligitur respectu magnae
<pb ed="#Qc" n="194"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>dilationis diei iudicii et libertatis regnandi<!--a--> in
<lb ed="#Qc"/>peccatoribus. Quamdiu enim differtur iudicium,
<lb ed="#Qc"/>confidentiam habet regnandi in peccatoribus<!--b-->;
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>tunc autem auferetur ab eo praelatio, et ideo
<lb ed="#Qc"/>dicitur quod <quote>spes</quote> eius tunc<!--c--> frustrabitur, id est
<lb ed="#Qc"/>confidentia.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e1337">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1339">PROBLEMA V</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1342" type="question-title">Utrum diabolus habeat motum timoris<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1345">
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur utrum habeat motum timoris.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1350">
<lb ed="#Qc"/>Quod videtur, a. per hoc quod dicitur<!--d--> <title>Iac.</title>
2,19: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1354" source="http://scta.info/resource/iac2_19">Daemones credunt et contremiscunt</quote>. Sicut
<lb ed="#Qc"/>enim ex fide formata gignitur motus timoris filia<lb ed="#Qc"/>lis,
ita ex fide informi gignitur motus timoris
<lb ed="#Qc"/>servilis; ergo timor est in diabolo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1364">
<lb ed="#Qc"/>Contra. 1. Dicit <name>B. Gregorius</name><!--1--> super illud<!--2-->:
<lb ed="#Qc"/><quote>Qui factus est ut nullum timeret</quote>, quod <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1370"> nec<!--e--> ti<lb ed="#Qc"/>met
Deum nec poenam quam sustinet</quote>. Sed timor
<lb ed="#Qc"/>servilis est respectu poenae; ergo non habet ti<lb ed="#Qc"/>morem
servilem; de alio autem timore patet;
<lb ed="#Qc"/>ergo non habet timorem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1384">
<lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, timor servilis est donum Spiritus
<lb ed="#Qc"/>Sancti, sicut elicitur ex eo quod dicitur <title>ad Rom.</title>
8,15: <quote>Non accepistis spiritum servitutis in timore</quote>;
<lb ed="#Qc"/>sed indignus est omni dono; ergo non habet ti<lb ed="#Qc"/>morem
servilem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1395">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 2. Ad quod videtur dicendum<!--f--> quod
<lb ed="#Qc"/>timor ille est motus quidam, qui provenit ex cre<lb ed="#Qc"/>dulitate
poenae et non procedit ex timore servili,
<lb ed="#Qc"/>prout est donum Spiritus Sancti. Timor enim
<lb ed="#Qc"/>servilis, prout est donum Spiritus Sancti, ad
<lb ed="#Qc"/>hoc<!--g--> videtur esse per se ut ex consideratione
<lb ed="#Qc"/>poenae aeternae resiliat ab actu peccati. Iste au<lb ed="#Qc"/>tem
timor non est ei nisi in augmentum poenae,
<lb ed="#Qc"/>et cognitio sive credulitas praeambula non est
<lb ed="#Qc"/>ad<!--h--> aliud nisi ut sit dispositio ad illam poenam;
<lb ed="#Qc"/>immo ipsa cognitio etiam poenae est quodam
<lb ed="#Qc"/>modo ei poena.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1424">
<lb ed="#Qc"/>1. Ad id vero quod dicit <name>B. Gregorius</name>,
<lb ed="#Qc"/>dicendum est quod propter hoc dicitur non ti<lb ed="#Qc"/>mere
poenam, quia non habet effectum qui per<lb ed="#Qc"/>tinet
ad timorem poenae, scilicet cessare a ten<lb ed="#Qc"/>tatione
vel a peccato.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e1438">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1440">PROBLEMA VI.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1443" type="question-title">Utrum angeli muli superbient in die iudicii contra Dominum.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1446">
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur utrum angeli mali superbient
<lb ed="#Qc"/>in die iudicii contra Dominum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1453">
<lb ed="#Qc"/>Quod videtur. 1. Boni enim<!--i--> angeli ante Deum
<lb ed="#Qc"/>humiliabuntur in die iudicii, secundum illud <title>Iob</title>
26,11: <quote>Columnae caeli cantremiscunt et pavent
<lb ed="#Qc"/>ad nutum eius</quote>. Per columnas autem caeli intel<lb ed="#Qc"/>liguntur
sancti angeli<!--3-->; ergo sancti angeli timo<lb ed="#Qc"/>rem<!--k-->
habebunt; ergo multo fortius mali. Item,
<lb ed="#Qc"/><title>Iob</title> 41,16: <quote>Cum sublatus fuerit, angeli timebunt</quote>,
<lb ed="#Qc"/>et loquitur de bonis angelis; ergo boni angeli
<lb ed="#Qc"/>timebunt in adventu iudicis. Et dicit <name>B.<!--l--> Gre<lb ed="#Qc"/>gorius<!--4-->:</name>
Quid faciet virgula<!--m--> deserti, quando
<lb ed="#Qc"/>concutietur<!--n--> cedrus paradisi? Et per <mentioned>cedros
<lb ed="#Qc"/>paradisi</mentioned> intelliguntur boni<!--o--> angeli; ergo boni
<lb ed="#Qc"/>angeli timebunt; ergo humiliabuntur; ergo per
<lb ed="#Qc"/>oppositum mali angeli superbient contra Deum
<lb ed="#Qc"/>in die iudicii.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1486">
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>Sed videtur contrarium, a. per hoc quod di<lb ed="#Qc"/>citur
super illum locum <title>II Petri</title> 2,11: <quote>Angeli
<lb ed="#Qc"/>non portant adversus Deum execrabile iudicium</quote>,
<lb ed="#Qc"/><title>Glossa</title><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1499">Ubi puniuntur iniqui, ibi punientur
<lb ed="#Qc"/>angeli mali, qui olim superbiebant contra Deum;
<lb ed="#Qc"/>nec portant, sed abiciunt iudicium superbiendi
<lb ed="#Qc"/>contra Deum, territi magnitudine poenarum</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1510">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod non super<lb ed="#Qc"/>bient
actu contra Dominum, sicut dicit Glossa<!--6-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1517">
<lb ed="#Qc"/>Ad obiectum 1. autem in contrarium dicen<lb ed="#Qc"/>dum<!--p-->
quod, licet boni angeli tunc<!--q--> timeant ti<lb ed="#Qc"/>more
admirationis sive reverentiae, non tamen
<lb ed="#Qc"/>timebunt tunc timore poenae<!--8-->. Illa tamen auctori<lb ed="#Qc"/>tas,
quae dicitur <title>Iob</title> 26,11, intelligitur de timore
<lb ed="#Qc"/>ipsorum in praesenti; quae vero dicitur 41,16,
<lb ed="#Qc"/>intelligitur de angelis bonis ratione primi status.
<lb ed="#Qc"/>Quod patet per hoc quod dicitur: <quote>Territi purga<lb ed="#Qc"/>buntur</quote>;
futurum enim ibi accipitur pro praeterito,
<pb ed="#Qc" n="195"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>secundum quod <name>B. Gregorius</name><!--1--> dicit: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1547">Levia<lb ed="#Qc"/>than
ab arce beatitudinis cadente, in<!--a--> ruina eius
<lb ed="#Qc"/>electi angeli expaverunt, ut, cum<!--b--> istum super<lb ed="#Qc"/>biae
lapsus eiceret, illos ad robustius standum
<lb ed="#Qc"/>timor ipse solidaret. Et purgati sunt, quia, isto<!--c-->
<lb ed="#Qc"/>cum reprobis legionibus exeunte, electi soli re<lb ed="#Qc"/>manserunt</quote>.
Nihilominus tamen <quote>timor</quote> ille castus,
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>qui <quote>permanet in saeculum saeculi</quote><!--2-->, erit in illis
<lb ed="#Qc"/>in iudicio et ex illo humiliabuntur<!--3-->. Nec sequi<lb ed="#Qc"/>tur
ex hoc<!--d--> quod mali tunc superbiant: magni<lb ed="#Qc"/>tudo
enim poenarum et ipsa terribilitas iudicis
<lb ed="#Qc"/>inducet<!--e--> eis terrorem, ex quo humiliabuntur in
<lb ed="#Qc"/>poena; quae humiliatio contraria est actui super<lb ed="#Qc"/>biae,
licet non sit contraria habitui.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e1587">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1589">PROBLEMA VII</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1592" type="question-title">Utrum daemones velint se non esse.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1595">
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur utrum daemones velint se
<lb ed="#Qc"/>non esse.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1602">
<lb ed="#Qc"/>Quod videtur. 1. Daemones enim certiores
<lb ed="#Qc"/>sunt de poenis suis quam quicumque homines
<lb ed="#Qc"/>mali; sed, sicut dicit <name>B. Hieronymus</name>, <title>Super
<lb ed="#Qc"/>Ecclesiasien<!--4--></title>, mali homines vellent magis non
<lb ed="#Qc"/>esse quam sic esse; ergo multo fortius daemo<lb ed="#Qc"/>nes<!--f-->,
qui sunt certiores de poenis suis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1618">
<lb ed="#Qc"/>Contra. a. Omnis creatura naturaliter se vult
<lb ed="#Qc"/>esse; et haec natura non tollitur ab eis; ergo
<lb ed="#Qc"/>malunt se esse quam non esse, licet sint in
<lb ed="#Qc"/>poenis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1630">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod respondent quidam quod
<lb ed="#Qc"/>synderesis in daemonibus extincta est tribus mo<lb ed="#Qc"/>dis:
primo, quia non promovet eum<!--g--> ad bonum
<lb ed="#Qc"/>nec promovere potest; secundo, quia in super<lb ed="#Qc"/>bia
vult agere contra<!--h--> Deum, licet sciat quod
<lb ed="#Qc"/>ex hoc gravius punietur<!--i-->; tertio, quia potius
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>vult se esse quam non esse, ut pugnet contra
<lb ed="#Qc"/>Deum. Primo modo extincta est in omnibus
<lb ed="#Qc"/>damnatis; secundo autem modo et tertio in dae<lb ed="#Qc"/>monibus
est extincta<!--5-->. Homines enim<!--k--> adulti
<lb ed="#Qc"/>damnati potius vellent non esse quam sic esse
<lb ed="#Qc"/>in poenis inferni; sed de solis parvulis dicitur
<lb ed="#Qc"/>quod melius est eis sic esse quam non esse,
<lb ed="#Qc"/>quia nullam sentiunt poenam actualem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1665">
<lb ed="#Qc"/>Ad obiectum 1. autem secundum hoc posset
<lb ed="#Qc"/>responderi quod aliud est de voluntate naturae
<lb ed="#Qc"/>et aliud de voluntate liberi arbitrii. Licet enim
<lb ed="#Qc"/>mali homines de voluntate naturae velint<!--l--> esse,
<lb ed="#Qc"/>de voluntate tamen liberi arbitrii vellent magis
<lb ed="#Qc"/>non esse quam sic esse. Daemones autem si<!--m-->,
<lb ed="#Qc"/>volunt esse ex voluntate liberi arbitrii, hoc est ut
<lb ed="#Qc"/>pugnent contra Deum et resistant quantum pos<lb ed="#Qc"/>sunt,
et hoc forte est propter magnam praesump<lb ed="#Qc"/>tionem
quam habent et appetitum dominationis
<lb ed="#Qc"/>super eos qui peccant.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e1692">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1694">PROBLEMA VIII</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1697" type="question-title">Utrum passiones sint in daemonibus.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1700">
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur si passiones sint in daemo<lb ed="#Qc"/>nibus,
dico autem passiones libidinum, formidi<lb ed="#Qc"/>num,
irarum<!--n--> et huiusmodi vitiorum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1709">
<lb ed="#Qc"/>Quod non videtur. 1. In eis enim non est fo<lb ed="#Qc"/>mes,
qui inclinet ad huiusmodi passiones, nec
<lb ed="#Qc"/>potestas ad exercendum opera libidinum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1718">
<lb ed="#Qc"/>Contra. a. <name>Augustinus</name>, in <title>IX De civitate
<lb ed="#Qc"/>Dei</title><!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1724">Subiecta est mens daemonum passionibus
<lb ed="#Qc"/>libidinum, formidinum, irarum<!--o--> atque huiusmodi
<lb ed="#Qc"/>ceteris</quote>. Et iterum<!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1731">Mens eorum, passionum
<lb ed="#Qc"/>vitiis subiugata et oppressa, quidquid rationis
<lb ed="#Qc"/>naturaliter habet, ad fallendum et decipiendum
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>tanto acrius intendit, quanto eam [magis] pos<lb ed="#Qc"/>sidet
nocendi cupiditas</quote>. Ex quibus colligitur
<lb ed="#Qc"/>quod daemones subiecti sunt passionibus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1748">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod subiecti
<lb ed="#Qc"/>sunt passionibus. Sed distinguendum est quod
<lb ed="#Qc"/>sunt quaedam passiones communes animi et cor<lb ed="#Qc"/>poris,
quaedam vero sunt<!--p--> solius animi. Illae pas<lb ed="#Qc"/>siones
sive perturbationes, quae dicuntur<!--q--> com<lb ed="#Qc"/>munes
animi<!--r--> et corporis, in quantum huiusmodi,
<lb ed="#Qc"/>non sunt in daemonibus, cum sunt spiritus se<lb ed="#Qc"/>cundum
se separati a corpore; passiones autem,
<lb ed="#Qc"/>quae sunt solius animi, possunt esse ipsorum dae<lb ed="#Qc"/>monum,
et de huiusmodi dicit Augustinus.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Dd1e1773">
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1775">PROBLEMA IX.</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Hd1e1778" type="question-title">Utrum daemones tantum puniantur modo quantum post diem iudicii.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1781">
<pb ed="#Qc" n="196"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>Deinde quaeritur utrum tantum puniantur modo
<lb ed="#Qc"/>quantum post diem iudicii.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1792">
<lb ed="#Qc"/>Quod sic, videtur probari. <lb ed="#Qc"/>1. Modo puniun<lb ed="#Qc"/>tur
poena aeterna pro peccatis suis<!--a-->; sed peccata
<lb ed="#Qc"/>eorum non possunt augeri, quia adeo sunt obsti<lb ed="#Qc"/>nati
quod non possunt esse obstinatiores; ergo
<lb ed="#Qc"/>adeo sunt mali quod non possunt esse peiores.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1808">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, voluntatem habent male iaciendi quod<lb ed="#Qc"/>cumque
possunt; sed quod vult aliquis et non
<lb ed="#Qc"/>facit, pro facto sibi reputat Deus in malis; ergo
<lb ed="#Qc"/>pro facto reputat eis Deus<!--b--> quod volunt; ergo
<lb ed="#Qc"/>tantum sunt mali quantum malum facerent, si
<lb ed="#Qc"/>possent.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1825">
<lb ed="#Qc"/>Contra. a. <name>Augustinus</name>, in libro <title>XX De ci<lb ed="#Qc"/>vitate
Dei</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-Qd1e1831">Iudicat Dominus<!--c--> non solum uni<lb ed="#Qc"/>versaliter
de genere daemonum atque hominum,
<lb ed="#Qc"/>ut miseri sint propter<!--d--> primorum meritum pec<lb ed="#Qc"/>catorum,
sed etiam de singulorum propriis ope<lb ed="#Qc"/>ribus,
quae gerunt arbitrio voluntatis</quote>. Ex quo
<lb ed="#Qc"/>accipitur quod adhuc peccant, et sic peccantes
<lb ed="#Qc"/>deteriores fiunt<!--e-->; ergo semper merentur augmen<lb ed="#Qc"/>tum
poenae; ergo magis punientur<!--f-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1850">
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod daemones
<lb ed="#Qc"/>deteriores<!--g--> fiunt per peccata quae superaddunt
<lb ed="#Qc"/>et quod maiorem habebunt poenam, et qui plus
<lb ed="#Qc"/>peccaverunt, plus punientur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1863">
<lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 1. Ad hoc autem quod primo<!--h-->
<lb ed="#Qc"/>obicitur in contrarium quod <mentioned>adeo obstinati
<lb ed="#Qc"/>sunt</mentioned> etc.: dicendum<!--i--> quod ita obstinati sunt a
<lb ed="#Qc"/>principio quod flecti non possunt ad bonum; ni<lb ed="#Qc"/>hilominus
in malitia intenduntur<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi2t2s2q1t2c3-d1e1876">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad secundo autem<!--k--> obiectum dicendum<!--l-->
<lb ed="#Qc"/>quod, licet voluntatem habeant a principio fa<lb ed="#Qc"/>ciendi
quodcumque malum, tamen<!--m--> ipse actus
<lb ed="#Qc"/>additus voluntati auget malitiam<!--3-->. Praeterea, de<lb ed="#Qc"/>terminate
vult aliquod malum modo quod non
<lb ed="#Qc"/>voluit a principio: unde non tantum augetur
<lb ed="#Qc"/>malitia ex actu, immo ex ipsa voluntate. Et sicut
<lb ed="#Qc"/>boni angeli, licet confirmati sint in bono, pos<lb ed="#Qc"/>sunt
mereri, ita mali angeli, licet confirmati sint
<lb ed="#Qc"/>in<!--n--> malo, possunt magis ac magis demereri<!--4--> Nec
<lb ed="#Qc"/>est hoc contrarium quod sunt in statu retribu<lb ed="#Qc"/>tionis.
Possunt enim esse in statu retributionis
<lb ed="#Qc"/>ex actione praecedentis peccati, et possunt esse
<lb ed="#Qc"/>in statu demerendi ratione ulterioris poenae.
</p>
</div>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>