-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8.xml
257 lines (257 loc) · 15.8 KB
/
ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 2, S. 1, Q. 2, T. 3, C. 8</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 2, S. 1, Q. 2, T. 3, C. 8</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8">
<head xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 2, S. 1, Q. 2, T. 3, C. 8</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Hd1e103" type="question-title">UTRUM PECCATOR SEMPER PECCET PECCATO NEGLIGENTIAE DUM EST IN PECCATO SUO<!--3-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e106">
<lb ed="#Qc"/>Octava quaestio est<!--k--> I. utrum peccator semper
<lb ed="#Qc"/>peccet peccato negligentiae, dum est in pec<lb ed="#Qc"/>cato
suo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e115">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod sic, 1. quoniam homo semper
<lb ed="#Qc"/>tenetur conteri vel atteri de peccato suo post<lb ed="#Qc"/>quam
peccavit, et indifferenter tenetur ad hoc
<lb ed="#Qc"/>in quolibet instanti, tam in hoc quam in illo,
<lb ed="#Qc"/>quia Deus offert gratiam suam ad hoc et ad
<lb ed="#Qc"/>proficiendum ulterius indifferenter in quolibet in<lb ed="#Qc"/>stanti;
dolere<!--l--> ergo de peccato non plus deter<lb ed="#Qc"/>minat
hoc tempus quam illud. Si ergo homo,
<lb ed="#Qc"/>postquam peccavit, non dolet de peccato suo
<lb ed="#Qc"/>semper et in quolibet instanti, ergo non facit
<lb ed="#Qc"/>sicut tenetur facere; ergo est negligens circa illud;
<lb ed="#Qc"/>sed talis est homo qui durat in peccato suo, quia
<lb ed="#Qc"/>non conteritur, quando debet conteri; ergo omnis
<lb ed="#Qc"/>qui stat in peccato suo, peccat cum hoc peccato
<lb ed="#Qc"/>negligentiae, quamdiu durat in suo peccato.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e150">
<lb ed="#Qc"/>2. Item, dicit <name>Ioannes Chrysostomus</name><!--4-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e154">Ponatur<!--n--> quod servus<!--o--> offendat dominum suum;
<lb ed="#Qc"/>si habet amicos, implorat eos et rogat de reconci<lb ed="#Qc"/>liatione
cum domino suo et dat ianitoribus de suo
<lb ed="#Qc"/>et deprecatur ut intret, et ita omnem diligentiam
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>adhibet ut cum ipso reconcilietur, nec expectat
<lb ed="#Qc"/>de die in diem, de hora in horam, de instanti
<lb ed="#Qc"/>in instans, ut reconcilietur<!--p-->. Quanto ergo magis
<lb ed="#Qc"/>ille qui offendit Deum<!--q--> caeli debet hoc faceret</quote>.
<lb ed="#Qc"/>Unde ipse dicit de negligentia confessionis: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e176">Qui
<lb ed="#Qc"/>neque quod peccasti scire vis, pro quibus de<lb ed="#Qc"/>lictis
Deum rogabis<!--r--> Pro iis quae nescis? Ho<lb ed="#Qc"/>minem
exacuens<!--r-->, amicos et vicinos et ianitores
<lb ed="#Qc"/>deprecaris, ut sic reconciliari possis; Deum au<lb ed="#Qc"/>tern
caeli offendisti, et deses, id est, negligens
<lb ed="#Qc"/>efficeris?</quote> Et dicit<!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e192">Si desides fuerimus, neque
<lb ed="#Qc"/>per alios<!--s--> salvari poterimus; si autem vigila<lb ed="#Qc"/>verimus,
per nos ipsos hoc poterimus. Hoc dico,
<lb ed="#Qc"/>non ut non<!--t--> deprecemur sanctos, sed ut non
<lb ed="#Qc"/>desides simus, neque dormientes aliis dimitta<lb ed="#Qc"/>mus
quae<!--u--> secundum nos sunt</quote>. Ex hac aucto<lb ed="#Qc"/>ritate
patet quod homo in quolibet instanti tene<lb ed="#Qc"/>tur
dolere et confiteri de peccato suo; et ita,
<lb ed="#Qc"/>quamdiu stat in peccato suo, negligit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e214">
<lb ed="#Qc"/>II. Iuxta hoc autem quaeritur: Ponatur quod ali<lb ed="#Qc"/>quis
sit in peccato negligentiae mortali, sicut ali<lb ed="#Qc"/>quis
negligit in celebrando Missam, postea ipse
<lb ed="#Qc"/>negligit dolere et confiteri de illa<!--v--> negligentia.
<pb ed="#Qc" n="352"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>Quae ergo istarum negligentiarum est maior, vel
<lb ed="#Qc"/>prima vel secunda?
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e234">
<lb ed="#Qc"/>Et ostenditur quod prima sit, maior, a. quia
<lb ed="#Qc"/>potuit iste resistere magis primae negligentiae
<lb ed="#Qc"/>quam secundae eo quod tunc habebat adiutorium
<lb ed="#Qc"/>gratiae, quando decidit in illam et cecidit homo
<lb ed="#Qc"/>ab alto; modo autem est fragilior, quia postquam
<lb ed="#Qc"/>cecidit homo in peccato, fragilior efficitur ad re<lb ed="#Qc"/>sistendum
alii peccato; nec etiam modo habet
<lb ed="#Qc"/>auxilium gratiae gratum facientis, sicut prius;
<lb ed="#Qc"/>ergo minus potest modo<!--a--> resistere, et ita minor
<lb ed="#Qc"/>est ista secunda negligentia quam prima.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e258">
<lb ed="#Qc"/>Ad oppositum. 1. Dicit <name>Ioannes Chrysosto<lb ed="#Qc"/>mus</name><!--1-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e264">Neque quoniam non doles, cum peccas,
<lb ed="#Qc"/>neglige vel<!--b--> contemne, sed propter hoc<!--c--> ipsum
<lb ed="#Qc"/>maxime ingemisce<!--d--> quoniam non sentis dolorem;
<lb ed="#Qc"/>non enim quia non mordet peccatum, contingit
<lb ed="#Qc"/>hoc, sed<!--e--> quia iam delinquens insensibilis es<!--f--></quote>.
<lb ed="#Qc"/>Et post dicit<!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e277">Non dolere<!--g--> eos, qui peccant,
<lb ed="#Qc"/>magis quam peccare Deum facit irritare<!--h--> et ira<lb ed="#Qc"/>sci</quote>.
Ergo magis offenditur Deus de non dolendo<!--i-->
<lb ed="#Qc"/>pro peccato quam de perpetrando peccatum; ergo
<lb ed="#Qc"/>maior est negligentia et gravior quae est in<!--k-->
<lb ed="#Qc"/>non dolendo de peccato, quam illa quae est in
<lb ed="#Qc"/>perpetrando<!--l--> peccatum, et ita maior est negligen<lb ed="#Qc"/>tia
secunda quam prima.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e296">
<lb ed="#Qc"/>III. Sed ulterius quaeritur iuxta hoc<!--m--> utrum
<lb ed="#Qc"/>peccator peccet simul pluribus negligentiis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e303">
<lb ed="#Qc"/>Et ostenditur quod sic. Nam tres sunt vires in
<lb ed="#Qc"/>anima, quarum quaelibet habet suum actum con<lb ed="#Qc"/>tra<!--n-->
peccatum ad quem tenetur. Ipsa enim irasci<lb ed="#Qc"/>bilis
tenetur insurgere contra peccatum; unde
<lb ed="#Qc"/><title>Psalmus</title><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e316">Irascimini et nolite peccare</quote>; et ideo
<lb ed="#Qc"/>dicit <name>Apostolus</name><!--o-->, <title>Ephes.</title> 4, 26: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e321" source="http://scta.info/resource/eph4_26">Sol non occidat<!--p-->
<lb ed="#Qc"/>super iracundiam vestram</quote>. Ipsa vero concupisci<lb ed="#Qc"/>bilis
tenetur dolere et conteri de peccato; ipsa vero
<lb ed="#Qc"/>rationalis tenetur eligere illud quod bonum est
<lb ed="#Qc"/>et fugere<!--q--> quod malum est, et illud bonum,
<lb ed="#Qc"/>quod<!--r--> tenetur eligere post peccatum, est bonum
<lb ed="#Qc"/>poenitentiae; similiter ipsa tenetur cogitare quam
<lb ed="#Qc"/>malum sit peccatum et fugere illud, <title>Ierem.</title> 2, 23:
<lb ed="#Qc"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e341" source="http://scta.info/resource/ier2_23">Vide vias tuas in convalle</quote>, ita dicitur animae
<lb ed="#Qc"/>peccatrici, quasi dicat<!--4-->: cogita peccatum tuum.
<lb ed="#Qc"/>Unaquaeque ergo vis tenetur ad actum proprium
<lb ed="#Qc"/>contra peccatum, et quaelibet tunc est negligens<!--s-->
<lb ed="#Qc"/>circa suum actum, cum peccat; et differt unus
<lb ed="#Qc"/>actus ab alio; ergo plures sunt ibi negligentiae;
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>ergo peccator, existens in suo peccato, peccat si<lb ed="#Qc"/>mul
pluribus negligentiis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e363">
<lb ed="#Qc"/>Respondeo<!--a-->: I. 1. Ad primum dicendum quod
<lb ed="#Qc"/>ipsa diuturnitas actionis de peccato et peccati
<lb ed="#Qc"/>manifestandi actu bene aggravat peccatum, sed
<lb ed="#Qc"/>non dico quod propter hoc aggeneretur<!--b--> novum
<lb ed="#Qc"/>peccatum negligentiae. Unde bene concedo quod
<lb ed="#Qc"/>homo tenetur in quolibet instanti conteri vel at<lb ed="#Qc"/>teri
de peccato suo, etsi non actu, saltem habitu.
<lb ed="#Qc"/>Licet ergo non semper conteratur actu, non tamen
<lb ed="#Qc"/>novum peccatum ex hoc generatur, sed ex hac
<lb ed="#Qc"/>diuturnitate aggravatur suum peccatum, quia non
<lb ed="#Qc"/>tenetur conteri semper<!--c--> actu sive pro quolibet
<lb ed="#Qc"/>instanti, et ideo non sequitur quod semper ne<lb ed="#Qc"/>gligat.
Sed si ita sit quod peccator cogitet de
<lb ed="#Qc"/>peccato suo quod sit tantum<!--d--> malum et tam
<lb ed="#Qc"/>grave et convertatur super ipsum et excitetur a
<lb ed="#Qc"/>gratia Dei ad conterendum, quia hoc modo<!--e--> ipsum
<lb ed="#Qc"/>excitat quando facit peccatorem cogitare de suo
<lb ed="#Qc"/>peccato, dico quod tunc tenetur actu dolere pro
<lb ed="#Qc"/>illo instanti, et, si non conteratur tunc, peccat
<lb ed="#Qc"/>per negligentiam et innovatur aliquod peccatum in
<lb ed="#Qc"/>ipso, quod est negligentia. Dico tamen quod si<!--f-->
<lb ed="#Qc"/>semper doleret homo actu de peccato suo, istud
<lb ed="#Qc"/>esset perfectionis. Et quando loquitur <name>Chryso<lb ed="#Qc"/>stomus</name>
de hoc, non dicit hoc quia<!--g--> homo te<lb ed="#Qc"/>neatur
ad hoc pro quolibet instanti ut<!--h--> actu con<lb ed="#Qc"/>teratur,
sed quia hoc esset perfectionis; unde
<lb ed="#Qc"/>quantum ad statum perfectionis<!--i--> loquitur ipse,
<lb ed="#Qc"/>non aliter. Et propter hoc non peccat homo mor<lb ed="#Qc"/>taliter
per negligentiam, si non actu semper
<lb ed="#Qc"/>conteratur, nisi cogitet de peccato suo et sit<!--k-->
<lb ed="#Qc"/>excitatus a gratia Dei ut paeniteat de peccato
<lb ed="#Qc"/>suo, quia, si Deus ipsum<!--l--> excitat et tunc non
<lb ed="#Qc"/>conteritur, bene<!--m--> sequitur quod peccat negli<lb ed="#Qc"/>gentia
mortali, vel si ita esset<!--n--> quod nunquam
<lb ed="#Qc"/>contereretur<!--o-->. Sed si non conteritur semper actu,
<lb ed="#Qc"/>non tamen<!--p--> peccat mortaliter ex hoc, sed ex hoc
<lb ed="#Qc"/>suum peccatum aggravatur. — Et si obicitur
<lb ed="#Qc"/>quod tenetur conteri in quolibet instanti: dicen<lb ed="#Qc"/>dum
quod verum est, sed non tenetur conteri
<lb ed="#Qc"/>pro quolibet actu<!--q-->, quia hoc est ei impossibile;
<lb ed="#Qc"/>quod tamen in quolibet non conteratur, hoc est
<lb ed="#Qc"/>ei pro peccati aggravatione.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e458">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad id ergo quod secundo obicitur de
<lb ed="#Qc"/>auctoritate <name>Chrysostomi</name>, dicendum quod non
<lb ed="#Qc"/>dicit hoc quia hoc<!--r--> sit necessitas, ad quam te<lb ed="#Qc"/>neatur
homo, sed quia hoc esset perfectionis, ut
<pb ed="#Qc" n="353"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>semper homo post peccatum deprecaretur Deum
<lb ed="#Qc"/>et faceret quod in se esset ad hoc quod recon<lb ed="#Qc"/>ciliaretur
ipsi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e480">
<lb ed="#Qc"/>II. Ad secundo quaesitum dicendum quod
<lb ed="#Qb"/><mentioned>non dolere</mentioned> dicitur multipliciter. Uno modo dicitur
<lb ed="#Qc"/>non dolere, id est insensibilem<!--a--> esse sive obsti<lb ed="#Qc"/>natum
esse in peccato, et de tali loquitur <name>Chry<lb ed="#Qc"/>sostomus</name>,
sicut patet per verba sua, quia di<lb ed="#Qc"/>cit:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-Qd1e493">Propter hoc ipsum maxime ingemisce, quia
<lb ed="#Qc"/>non sentis dolorem</quote>; si ergo negligentia secunda
<lb ed="#Qc"/>sit in non dolendo hoc modo, bene concedo quod
<lb ed="#Qc"/>gravior est ac peior quam prima. Alio modo di<lb ed="#Qc"/>citur
<mentioned>non dolere</mentioned> magis communiter, ut dicatur
<lb ed="#Qc"/>non dolere quando aliquis actu non dolet nec
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>conteritur<!--b--> super peccatum, sed<!--c--> negligit, et haec
<lb ed="#Qc"/>negligentia secunda non est maior quam prima.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t2s1q2t3c8-d1e514">
<lb ed="#Qc"/>III. Ad tertio quaesitum dicendum quod, licet
<lb ed="#Qc"/>tres sint potentiae animae, sunt tamen ad invicem
<lb ed="#Qc"/>ordinatae, ita quod una cooperatur alteri in sua
<lb ed="#Qc"/>operatione et invicem ordinatae sunt earum<!--d--> ope<lb ed="#Qc"/>rationes:
unde eiusdem personae sunt actus; et
<lb ed="#Qc"/>etiam sunt<!--e--> circa eamdem rem: unde ad unum
<lb ed="#Qc"/>ordinantur. Unde<!--f--> dicitur unum meritum vel de<lb ed="#Qc"/>meritum,
quia una alteri cooperatur et actus ea<lb ed="#Qc"/>rum<!--g-->
ordinati sunt et ad unum operantur. Et
<lb ed="#Qc"/>ideo non debet<!--h--> dici triplex peccatum secundum
<lb ed="#Qc"/>tres actus earum<!--i-->, sed unum, et similiter negli<lb ed="#Qc"/>gentia
debet dici una.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>