-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3.xml
291 lines (291 loc) · 17.3 KB
/
ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 4, S. 2, Q. 1, T. 6, D. 1, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 4, S. 2, Q. 1, T. 6, D. 1, C. 3</title>
<date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3">
<head xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 4, S. 2, Q. 1, T. 6, D. 1, C. 3</head>
<head xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Hd1e103" type="question-title">UTRUM PRIMUS MOTUS NUTRITIVAE SIT PECCATUM<!--5-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e106">
<lb ed="#Qc"/>Tertio quaeritur I. utrum primus motus nutritivae
<lb ed="#Qc"/>sive appetitivae in nutrimento sit peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e113">
<lb ed="#Qc"/>Et videtur quod sic, 1. per hoc quod dicitur
<lb ed="#Qc"/>super illud ad<!--p--> <title>Rom.</title> 7, 7: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e119" source="http://scta.info/resource/rom7_7">Non concupisces</quote>,
<lb ed="#Qc"/><title>Glossa</title><!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e124">Prohibet motum, ne ducatur ad
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>consensum</quote>. Prohibet ergo hic ne primus motus
<lb ed="#Qc"/>concupiscibilis ducatur ad consensum; sed pri<lb ed="#Qc"/>mus
motus nutritivae est motus concupiscibilis
<lb ed="#Qc"/>sicut et generativae; ergo sicut primus motus in
<lb ed="#Qc"/>generativa secundum se, cui non est consentien<lb ed="#Qc"/>dum,
est peccatum, ita et in nutritiva.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e143">
<pb ed="#Qc" n="575"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>2. Item, in irascibili est talis motus; ergo et in<!--a-->
<lb ed="#Qc"/>concupiscibili erit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e157">
<lb ed="#Qc"/>3. Item, potentia concupiscibilis ita se habet
<lb ed="#Qc"/>immediate ad nutritivam sicut ad generativam et
<lb ed="#Qc"/>ita habet nutritiva obiectum primum<!--b-->, respectu
<lb ed="#Qc"/>cuius potest dici motus inordinatus, sicut et ge<lb ed="#Qc"/>nerativa;
ergo potest hic determinari primus mo<lb ed="#Qc"/>tus
sicut et ibi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e173">
<lb ed="#Qc"/>4. Item, <name>Augustinus</name><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e177">Est tentatio a carne,
<lb ed="#Qc"/>quae est semper cum<!--c--> peccato, etsi ei tamen
<lb ed="#Qc"/>non consentiatur<!--d--></quote>. Sed tentatio a carne com<lb ed="#Qc"/>munis
est generativae et nutritivae; ergo tentatio
<lb ed="#Qc"/>nutritivae est semper cum peccato sicut et ge<lb ed="#Qc"/>nerativae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e191">
<lb ed="#Qc"/>5. Item, videtur quod magis debeat esse motus
<lb ed="#Qc"/>primus in nutritiva qui sit peccatum quam in<!--e-->
<lb ed="#Qc"/>generativa, quia primum peccatum fuit peccatum
<lb ed="#Qc"/>gulae<!--2-->; ergo secundum hoc magis fuit corrupta,
<lb ed="#Qc"/>ut videtur, nutritiva quam generativa; quare, si in
<lb ed="#Qc"/>generativa secundum se sit primus motus et est
<lb ed="#Qc"/>peccatum, videtur quod in nutritiva multo magis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e209">
<lb ed="#Qc"/>6. Item, secundum <name>Augustinum</name>, in libro <title>De
<lb ed="#Qc"/>Trinitate</title><!--3-->, in omni tentatione a carne est po<lb ed="#Qc"/>nere
serpentem, mulierem et virum: per serpen<lb ed="#Qc"/>tem
intelligitur motus sensualitatis; sic ergo in
<lb ed="#Qc"/>nutritiva inordinata est ponere talem motum sicut
<lb ed="#Qc"/>et in generativa, scilicet primum motum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e225">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad hoc dicitur quod bene verum
<lb ed="#Qc"/>est quod in nutritiva est motus<!--f--> peccatum, sed
<lb ed="#Qc"/>non semper est primus, motus peccatum, sicut in
<lb ed="#Qc"/>generativa, sicut iam probatum est per hoc quod
<lb ed="#Qc"/>dicit <name>Augustinus</name><!--4-->, quod <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e238">tentatio ex carne est
<lb ed="#Qc"/>cum peccato, etsi ei non consentiatur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e244">
<lb ed="#Qc"/>II. Sed occasione huius quaeritur quo modo
<lb ed="#Qc"/>hoc sit verum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e252">
<lb ed="#Qc"/>Et arguitur ad contrarium, 1. quoniam, se<lb ed="#Qc"/>cundum
quod in pluribus locis<!--g--> <name>Augustinus</name><!--5-->
<lb ed="#Qc"/>ostendit, <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e260">nullus peccat in eo quod vitare<!--h--> non
<lb ed="#Qc"/>potest</quote>; sed talem primum motum nullus vitare
<lb ed="#Qc"/>potest; ergo non est peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e268">
<lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, specialiter videtur hoc, quoniam ut
<lb ed="#Qc"/>in pluribus non potest perfecte discerni inter ap<lb ed="#Qc"/>petitum<!--i-->
nutritivae licitum et illicitum. Unde <name>Gre<lb ed="#Qc"/>gorius</name><!--6-->:
<quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e278">Eo tempore, quo necessitati debitum
<lb ed="#Qc"/>solvitur, quia per esum necessitati voluptas mi<lb ed="#Qc"/>scetur,
quid necessitas [petat], quid voluptas,
<lb ed="#Qc"/>ignoratur</quote>. Primus ergo motus, qui tunc circa
<cb ed="#Qc" n="b"/>
<lb ed="#Qc"/>hoc erit, licet non videatur ordinatus, non videtur
<lb ed="#Qc"/>debere imputari ad peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e295">
<lb ed="#Qc"/>3. Item, <name>Augustinus</name>, X <title>Confessionum</title><!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e299">Dum
<lb ed="#Qc"/>ad quietem saturitatis ex indigentiae molestia
<lb ed="#Qc"/>transeo, in ipso transitu insidiatur mihi laqueus
<lb ed="#Qc"/>concupiscendi<!--k-->: ipse enim transitus voluptas est;
<lb ed="#Qc"/>et cum salus sit causa comedendi et bibendi,
<lb ed="#Qc"/>adiungit se tamquam pedissequa periculosa iu<lb ed="#Qc"/>cunditas
et plerumque praeire conatur, ut eius
<lb ed="#Qc"/>causa fiat quod causa salutis me facere vel dico
<lb ed="#Qc"/>vel volo</quote>. Videtur ergo quod hic excuset igno<lb ed="#Qc"/>rantia
et ista mixtura necessitatis et voluptatis;
<lb ed="#Qc"/>ergo non debet imputari ad peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e324">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum<!--l--> concedendo
<lb ed="#Qc"/>quod in nutritiva est primus motus sicut et<!--m--> in
<lb ed="#Qc"/>generativa, tamen quoad hoc est dissimile quod<!--n-->
<lb ed="#Qc"/>omnis motus etiam primus generativae est pec<lb ed="#Qc"/>catum
nisi per sacramentum<!--o--> matrimonii excu<lb ed="#Qc"/>setur,
non<!--p--> tamen sic omnis motus nutritivae.
<lb ed="#Qc"/>Concedimus enim quod eius motus primus potest
<lb ed="#Qc"/>esse peccatum, non tamen omnis, quoniam po<lb ed="#Qc"/>tentia
concupiscibilis etiam<!--q--> in nutritiva corrupta
<lb ed="#Qc"/>est, licet non tantum quantum in generativa, et
<lb ed="#Qc"/>etiam respectu sui obiecti movetur pluries in suo
<lb ed="#Qc"/>primo motu<!--r--> illicite. Quandoque etiam potest homo
<lb ed="#Qc"/>praevenire ut non surgat motus illicitus in nutri<lb ed="#Qc"/>tiva,
et quando non facit<!--a--> ut non surgat, et potest,
<lb ed="#Qc"/>iste motus est peccatum. Similiter postquam sur<lb ed="#Qc"/>rexerit,
licet non potuerit impedisse<!--t--> ut surgeret, si
<lb ed="#Qc"/>non resistit prout debet, imputatur ad peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e363">
<lb ed="#Qc"/>2. Ad illud ergo quod obicitur quod <mentioned>frequen<lb ed="#Qc"/>tius
ibi ignoratur quid sit voluptatis et<!--u--> quid
<lb ed="#Qc"/>necessitatis non potest facile percipi</mentioned>, et etiam
<lb ed="#Qc"/>quod<!--v--> <mentioned>quasi semper admiscetur voluptas cum
<lb ed="#Qc"/>necessitate</mentioned>: bene concedimus quod non est ibi
<lb ed="#Qc"/>semper perceptibile quid licitum, quid illicitum,
<lb ed="#Qc"/>sicut<!--x--> nec in aliis peccatis, ut patet in ira; mul<lb ed="#Qc"/>totiens
credit homo irasci contra Vitium et ira<lb ed="#Qc"/>scitur
contra personam, nec de facili potest per<lb ed="#Qc"/>cipi.
Sed ista ignorantia processit ex peccato
<lb ed="#Qc"/>tamquam poena, quoniam non fuit in Adam ante
<lb ed="#Qc"/>lapsum, sed potius in ipso erat potentia discer<lb ed="#Qc"/>nendi
inter haec. Non ergo ista ignorantia om<lb ed="#Qc"/>nino
excusat peccatum, tamen<!--y--> tali peccato, ubi
<lb ed="#Qc"/>sic est illicitum, non debetur nisi poena tempora<lb ed="#Qc"/>lis.
Tamen ipsa unctio frequentius docet<!--8--> sanctos
<lb ed="#Qc"/>ut sciant discernere quid sit necessitas et quid
<lb ed="#Qc"/>voluptas, licet ratio de se ad hoc<!--z--> non attingat.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e405">
<pb ed="#Qc" n="576"/>
<cb ed="#Qc" n="a"/>
<lb ed="#Qc"/>3. Ad id autem quod<!--a--> dicitur de voluptate, di<lb ed="#Qc"/>cimus
quod est voluptas naturalis, et quando ista
<lb ed="#Qc"/>se admiscet, non propter hoc est peccatum; et
<lb ed="#Qc"/>est voluptas libidinis, et haec<!--b--> facit ibi pecca<lb ed="#Qc"/>tum,
quod est excessus mensurae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e424">
<lb ed="#Qc"/>III. Sed obicitur de motu illicito nutritivae ut
<lb ed="#Qc"/>attingit interiorem partem rationis, quae dicitur
<lb ed="#Qc"/>mulier<!--1-->, et non solum sensualitatem. Quaeritur,
<lb ed="#Qc"/>si<!--c--> sit ibi morosa delectatio, utrum sit mortale
<lb ed="#Qc"/>peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e437">
<lb ed="#Qc"/>Quod sic, videtur, 1. per simile de motu gene<lb ed="#Qc"/>rativae;
et magis videtur quod deberet<!--d--> esse
<lb ed="#Qc"/>hic, quoniam magis videtur esse corrupta, cum
<lb ed="#Qc"/>Adam secundum motum eius illicitum peccave<lb ed="#Qc"/>rit;
et ita, si ex parte motus illiciti generativae,
<lb ed="#Qc"/>cum est delectatio sic<!--e--> morosa, est peccatum
<lb ed="#Qc"/>mortale, etiam ex parte ista.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e457">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum quod non est
<lb ed="#Qc"/>simile, quoniam generativa non solum est po<lb ed="#Qc"/>tentia
personae, sed naturae, et utroque modo
<lb ed="#Qc"/>fuit corrupta prout per ipsam debebat<!--f--> fieri pro<lb ed="#Qc"/>pagatio,
et ideo simul concurrunt libido et vi<lb ed="#Qc"/>tiosa
propagatio nisi sit excusatio per matrimo<lb ed="#Qc"/>nium;
sed<!--g--> nutritiva et ceterae potentiae non
<lb ed="#Qc"/>sunt ita principia<!--h--> alterius. Unde potentiae<!--i--> per<lb ed="#Qc"/>sonae
sunt, non naturae universalis, et ideo so<lb ed="#Qc"/>lum
habent unam corruptionem. Non<!--k--> negamus
<lb ed="#Qc"/>tamen quin aliquando<!--l--> talis motus possit esse
<lb ed="#Qc"/>peccatum mortale, sed non oportet quod omnis
<lb ed="#Qc"/>aut semper.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e488">
<lb ed="#Qc"/>IV. Sed adhuc obicitur de eo quod dicit <name>Au<lb ed="#Qc"/>gustinus</name>,
in libro <title>De conflictu vitiorum et
<lb ed="#Qc"/>virtutum</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-Qd1e496">Sicut aeger ad medicinam, sic ad
<lb ed="#Qc"/>sumendas dapes debet unusquisque accedere,
<lb ed="#Qc"/>nequaquam in illis voluptatem appetens, sed
<lb ed="#Qc"/>necessitati succurrens</quote>. Sed aeger ad voluptatem
<lb ed="#Qc"/>nihil accipit de medicina nec ultra id quod credit
<lb ed="#Qc"/>congruere naturae suae, et, si ultra acciperet
<lb ed="#Qc"/>scienter, videretur peccare; ergo similiter et hic.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e513">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod quoad<!--m--> hoc
<lb ed="#Qc"/>dicitur cibus sumendus ut medicina, quoniam, cum
<lb ed="#Qc"/>in nobis sit continua deperditio, ad hoc sumitur
<lb ed="#Qc"/>ut fiat e contra restauratio, et sicut aeger medi<lb ed="#Qc"/>cinam
cum timore accipit nec ibi appetit volup<lb ed="#Qc"/>tatem,
sic<!--n--> debet se habere homo quoad cibum.
<lb ed="#Qc"/>Tamen quoad id quod est accipere ultra ne<lb ed="#Qc"/>cessitatem,
non est simile, quoniam non est ita
<lb ed="#Qc"/>determinatum praecise quid est ad necessitatem
<lb ed="#Qc"/>hic sicut ibi. Verbi gratia, est aliquis qui non vult
<lb ed="#Qc"/>comedere nisi semel in die, plus comedet in una
<lb ed="#Qc"/>vice<!--o--> quam si his comederet, quoniam aliter cibus
<lb ed="#Qc"/>semel sumptus non sufficeret ad totam diem, nec
<lb ed="#Qc"/>tamen quoad hoc peccat, dummodo non excedat
<lb ed="#Qc"/>tantum ut per hoc impediatur ab operibus suis<!--p-->,
<lb ed="#Qc"/>maxime spiritualibus, ut illi qui se ingurgitant.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e550">
<lb ed="#Qc"/>V. Sed contra id quod dictum est<!--3--> de similitu<lb ed="#Qc"/>dine
generativae et nutritivae obicitur, quoniam ge<lb ed="#Qc"/>nerativa,
ut dictum est<!--q-->, corrupta est secundum
<lb ed="#Qc"/>se et prout est traductiva, sed nutritiva tantum
<lb ed="#Qc"/>secundum se; sed constat quod utraque corruptio
<lb ed="#Qc"/>generativae poenalis est; cum ergo inclinet gene<lb ed="#Qc"/>rativa
ad peccatum, plus est ibi de inclinativo
<lb ed="#Qc"/>quam in nutritiva; ergo maior excusatio; ergo
<lb ed="#Qc"/>minus peccatum; potius ergo diceretur peccatum
<lb ed="#Qc"/>vel veniale vel mortale in motu nutritivae quam
<lb ed="#Qc"/>generativae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l2Bi3t4s2q1t6d1c3-d1e577">
<lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod hoc non
<lb ed="#Qc"/>sequitur, quoniam cum duplici corruptione gene<lb ed="#Qc"/>rativae
est duplex causalitas peccati, et ipsa ratio
<lb ed="#Qc"/>declinat post causalitatem sequentem poenalita<lb ed="#Qc"/>tem
nec est separare causalitatem a poenalitate.
<lb ed="#Qc"/>Unde fomes, qui est pronitas ad peccatum, maxime
<lb ed="#Qc"/>viget ibi, et ideo non est maior excusatio nec
<lb ed="#Qc"/>minus peccatum, sed potius e contra<!--r-->. Non autem
<lb ed="#Qc"/>ita est in nutritiva, quoniam in generativa est
<lb ed="#Qc"/>duplex corruptio, personae et naturae, et utraque
<lb ed="#Qc"/>est poena respectu praecedentis peccati et causa
<lb ed="#Qc"/>respectu sequentium, in nutritiva vero tantum
<lb ed="#Qc"/>est corruptio personae<!--s-->.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>