ahsh-l2Bi3t5s2q3c3/ahsh-l2Bi3t5s2q3c3.xml

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <teiHeader>
    <fileDesc>
      <titleStmt>
        <title>IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 5, S. 2, Q. 3, C. 3</title>
        <author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
        <respStmt>
          <name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
          <resp>TEI encoder</resp>
        </respStmt>
      </titleStmt>
      <editionStmt>
        <edition n="0.0.0-dev">
          <title>IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 5, S. 2, Q. 3, C. 3</title>
          <date when="2017-08-19">August 19, 2017</date>
        </edition>
      </editionStmt>
      <publicationStmt>
        <authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
        <availability status="free">
          <p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
         </p>
        </availability>
      </publicationStmt>
      <sourceDesc>
        <listWit>
          <witness xml:id="Qc" n="quaracchi1930">Quaracchi 1930</witness>
        </listWit>
      </sourceDesc>
    </fileDesc>
    <encodingDesc>
      <schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
      <editorialDecl>
        <p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
          guidelines for a critical edition.</p>
      </editorialDecl>
    </encodingDesc>
    <revisionDesc status="draft">
      <listChange>
        <change when="2017-08-19" status="draft" n="0.0.0">
          <p>Created file for the first time.</p>
        </change>
      </listChange>
    </revisionDesc>
  </teiHeader>
  <text xml:lang="la">
    <front>
      <div xml:id="starts-on"/>
    </front>
    <body>
      <div xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3">
        <head xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Hd1e100">IIa-IIae, Inq. 3, Tract. 5, S. 2, Q. 3, C. 3</head>
        <head xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Hd1e103" type="question-title">DE DIFFERENTIIS PECCATI IN SPIRITUM SANCTUM.</head>
        <div xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Dd1e106" type="articulus">
          <head xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Hd1e108">ARTICULUS I.</head>
          <head xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Hd1e111" type="question-title">Quot sint differentiae peccati in Spiritum Sanctum<!--1-->.</head>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e114">
            <pb ed="#Qc" n="668"/>
            <cb ed="#Qc" n="a"/>
            <lb ed="#Qc"/>Tertio quaeritur quot sunt differentiae peccati
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum. Et ponuntur sex: despe<lb ed="#Qc"/>ratio,
      praesumptio, impugnatio fraternae gratiae,
      <lb ed="#Qc"/>impugnatio veritatis agnitae, obstinatio et impoe<lb ed="#Qc"/>nitentia.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e132">
            <lb ed="#Qc"/>a. Quod autem desperatio sit peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum, habetur in <title>Glossa</title><!--2--> ad
      <lb ed="#Qc"/><title>Rom.</title> 2, 5 super illud: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e140" source="http://scta.info/resource/rom2_5">Secundum duritiam</quote> etc.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e144">
            <lb ed="#Qc"/>b. Quod autem praesumptio sit peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum et desperatio similiter, habetur
      <lb ed="#Qc"/>ab <name>Augustino</name>, in libro <title>De fide ad Petrum</title><!--3-->,
      <lb ed="#Qc"/>ubi dicitur: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e154">Sicut misericordia suscipit absol<lb ed="#Qc"/>vitque
      conversos, ita iustitia repellit<!--a--> et punit
      <lb ed="#Qc"/>obstinatos. Quidam autem desperant de indul<lb ed="#Qc"/>gentia
      peccatorum, quidam vero sperant sine
      <lb ed="#Qc"/>meritis de misericordia Dei praesumentes: ii
      <lb ed="#Qc"/>sunt qui peccantes sunt<!--b--> in Spiritum Sanctum</quote>.
      <lb ed="#Qc"/>Ex quo habetur quod praesumptio est peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e174">
            <lb ed="#Qc"/>c. Quod autem impugnatio fraternae gra<lb ed="#Qc"/>tiae
      sit peccatum in Spiritum Sanctum, habetur
      <lb ed="#Qc"/>ab <name>Augustino</name>, in libro <title>De sermone Domini in
      <lb ed="#Qc"/>monte</title><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e184">Paulus non orat pro <name>Alexandro</name><!--5-->, quia
      <lb ed="#Qc"/>invidentiae facibus fraternitatem impugnando pec<lb ed="#Qc"/>caverat</quote>.
            Et in eodem<!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e192">Hoc est peccare in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum, per malitiam et invidiam fra<lb ed="#Qc"/>ternam<!--c-->
              oppugnare caritatem post acceptam gra<lb ed="#Qc"/>tiam
      Spiritus Sancti</quote>.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e202">
            <lb ed="#Qc"/>d. Quod autem impugnatio veritatis agni<lb ed="#Qc"/>tae
      sit peccatum in Spiritum Sanctum, dicit
      <lb ed="#Qc"/><name>Augustinus</name>, in libro <title>De unico Baptismo</title><!--7-->:
            <lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e210">Qui veritate contempta praesumit consuetudinem
      <lb ed="#Qc"/>sequi aut circa fratres<!--d--> invidus est et malignus,
      <lb ed="#Qc"/>quibus veritas revelatur, aut circa Deum est ingra<lb ed="#Qc"/>tus,
      cuius inspiratione Ecclesia eius instruitur</quote>.
      <lb ed="#Qc"/>In quo datur intelligi quod hoc est peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum. — Similiter, <title>Levit.</title> 24, 15, super
      <cb ed="#Qc" n="b"/>
            <lb ed="#Qc"/>illud: <quote>Homo, qui muledixerit</quote><!--e-->, <title>Glossa</title><!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e228">Blas<lb ed="#Qc"/>phemia,
      quae scienter committitur, maxima poena
      <lb ed="#Qc"/>vindicatur<!--f-->; unde <quote>qui peccaverit in Spiritum Sanc<lb ed="#Qc"/>tum,
      non dimittetur ei</quote><!--9-->, id est<!--g--> qui in scientia blas<lb ed="#Qc"/>phemaverit<!--h-->,
      quae est donum Spiritus Sancti</quote>.
      <lb ed="#Qc"/>Et <title>Marc.</title> 3, 29: <quote>Qui blasphemaverit</quote>, <title>Glossa</title><!--10-->:
            <lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e241">Qui intelligens opera Dei, cum negare non
      <lb ed="#Qc"/>possit, ex invidia contradicit et opera Spiritus
      <lb ed="#Qc"/>Sancti dicit esse in Beelzebub, <quote>non habet remis<lb ed="#Qc"/>sionem
      neque hic neque in futuro</quote><!--11-->, quia poenitere
      <lb ed="#Qc"/>digne noluit</quote>.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e253">
            <lb ed="#Qc"/>e. De obstinatione autem dicit <name>Augusti<lb ed="#Qc"/>nus</name>,
      in <title>Enchiridion</title><!--12-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e259">Qui in Ecclesia remitti
      <lb ed="#Qc"/>peccata non credens, tantam contemnit divini
      <lb ed="#Qc"/>muneris largitatem et in hac obstinatione mentis
      <lb ed="#Qc"/>diem claudit extremum, reus est<!--i--> illo irremis<lb ed="#Qc"/>sibili
      peccato in Spiritum Sanctum, in quo Chri<lb ed="#Qc"/>stus
      peccata dimittit</quote>.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e273">
            <lb ed="#Qc"/>f. De impoenitentia autem quod sit pecca<lb ed="#Qc"/>tum
      in Spiritum Sanctum, habetur in <title>Glossa</title>
      <lb ed="#Qc"/><title>Matth.</title> 12, 31, super illud: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e281" source="http://scta.info/resource/mt12_31">Spiritus blasphemiae
      <lb ed="#Qc"/>non dimittetur</quote>, <title>Glossa</title><!--13-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e286">Qui<!--k--> gratiam Sancti
      <lb ed="#Qc"/>Spiritus, qua poenitentia inspiratur et ad congre<lb ed="#Qc"/>gationem
      venitur, non cognoscens, impoenitenti
      <lb ed="#Qc"/>corde permanserit, cum hoc non sit humanum,
      <lb ed="#Qc"/>sed diabolicum, irremissibile erit, et ita peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum</quote>.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e300">
            <lb ed="#Qc"/>Sed potest obici 1. quod desperatio non sit
      <lb ed="#Qc"/>peccatum in Spiritum Sanctum<!--l-->. Potest enim ali<lb ed="#Qc"/>quis
      ex diutina<!--m--> tribulatione incidere in despera<lb ed="#Qc"/>tionem,
      per quam possit desperare de potentia
      <lb ed="#Qc"/>sustinendi: talis incidit in desperationem et peccat
      <lb ed="#Qc"/>ex infirmitate; ergo desperatio non est peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e318">
            <lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, spes et desperatio opponuntur et
      <lb ed="#Qc"/>similiter praesumptio; cum ergo medium dicat
      <lb ed="#Qc"/>actum virtutis, non tantum in perfectis, sed etiam
      <lb ed="#Qc"/>in imperfectis, opposita peccata erunt peccata non
      <pb ed="#Qc" n="669"/>
            <cb ed="#Qc" n="a"/>
            <lb ed="#Qc"/>tantum in perfectis peccatoribus sive qui gravis<lb ed="#Qc"/>sime
      peccant, sed etiam in aliis qui non ita
      <lb ed="#Qc"/>graviter peccant.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e341">
            <lb ed="#Qc"/>3. Praeterea, praesumptio non videtur esse
      <lb ed="#Qc"/>species peccati in Spiritum Sanctum. Potest enim
      <lb ed="#Qc"/>aliquis praesumere de misericordia Dei ex hoc
      <lb ed="#Qc"/>quod videt misericordiam Dei esse infinitam, et
      <lb ed="#Qc"/>ita excellere peccatum. Numquid talis peccat in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum? Ponit enim gratiam Spiritus
      <lb ed="#Qc"/>Sancti quanta est, et ita non videtur peccare
      <lb ed="#Qc"/>irremissibiliter.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e361">
            <lb ed="#Qc"/>4. Similiter potest obici de invidentia fra<lb ed="#Qc"/>ternae
      gratiae quod non sit peccatum in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum<!--a-->. Potest enim aliquis invidere fratri
      <lb ed="#Qc"/>suo, quia aestimat se laedi ab eo, cum tamen non
      <lb ed="#Qc"/>laedatur; talis non videtur peccare in Spiritum
      <lb ed="#Qc"/>Sanctum, sed magis ex<!--b--> infirmitate vel ex igno<lb ed="#Qc"/>rantia.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e379">
            <lb ed="#Qc"/>5. Similiter obicitur de impugnatione veri<lb ed="#Qc"/>tatis
      agnitae. Quidam enim seductione alio<lb ed="#Qc"/>rum
      cadunt in infidelitatem et oppugnant verita<lb ed="#Qc"/>tem,
      de quibus dicit <name>Augustinus</name>, in libro <title>De
      <lb ed="#Qc"/>Baptismo</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e392">Qui credit huiusmodi hominibus,
      <lb ed="#Qc"/>imaginatione quadam veritatis illusus est</quote>. Sed
      <lb ed="#Qc"/>tales peccant ex ignorantia; non ergo impugnatio
      <lb ed="#Qc"/>veritatis agnitae est peccatum in Spiritum Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e402">
            <lb ed="#Qc"/>6. Obicitur etiam de obstinatione. Multi
      <lb ed="#Qc"/>enim obdurantur in peccatis quae proveniunt ex
      <lb ed="#Qc"/>infirmitate vel ex<!--c--> ignorantia; et tales non pec<lb ed="#Qc"/>cant
      in Spiritum Sanctum, cum peccatum in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum<!--d--> dividatur contra peccatum ex
      <lb ed="#Qc"/>infirmitate et ex ignorantia.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e418">
            <lb ed="#Qc"/>7. Similiter potest dici<!--e--> de impoenitentia,
      <lb ed="#Qc"/>in quam incidit aliquis ex delectatione carnis,
      <lb ed="#Qc"/>quae provenit ex fragilitate.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e427">
            <lb ed="#Qc"/>Item<!--f-->, videtur quod pauciores sint species
      <lb ed="#Qc"/>ipsius peccati in Spiritum Sanctum quam quae
      <lb ed="#Qc"/>dictae sunt. 8. Dicitur<!--2--> enim super illud <title>Levit.</title>
      <lb ed="#Qb"/>10, 2: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e435" source="http://scta.info/resource/lev10_2">Ignis egressus est</quote> etc.: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e438">Peccatum in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum est in sceleribus suis usque ad
      <lb ed="#Qc"/>finem vitae perseverare, de sua salute desperare,
      <lb ed="#Qc"/>de potentia Redemptoris diffidere</quote>. Ibi autem
      <lb ed="#Qc"/>non enumerantur nisi duo peccata, scilicet<!--g--> im<lb ed="#Qc"/>poenitentia
      et desperatio.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e454">
            <lb ed="#Qc"/>9. Similiter<!--3--> ad <title>Rom.</title> 2, 5 duae species assignan<lb ed="#Qc"/>tur:
      obstinatio et desperatio<!--h-->. Ex quo videtur quod
      <lb ed="#Qc"/>non tot sint species aut insufficienter fit<!--i--> divisio.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e463">
            <lb ed="#Qc"/>10. Praeterea, ex parte Spiritus Sancti, cui<!--k-->
      <lb ed="#Qc"/>appropriatur bonitas, duo assignantur, iustitia et
      <lb ed="#Qc"/>misericordia: praesumptio est contra iustitiam,
      <cb ed="#Qc" n="b"/>
            <lb ed="#Qc"/>desperatio contra misericordiam; nec videntur
      <lb ed="#Qc"/>esse plura quae bonitati in genere attribuantur;
      <lb ed="#Qc"/>quare videtur quod tantum duae sunt species.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e481">
            <lb ed="#Qc"/>11. Item, tres ponuntur virtutes per quarum
      <lb ed="#Qc"/>actus immediate ordinatur homo in Deum: fides,
      <lb ed="#Qc"/>spes, caritas. Cum ergo tot sint virtutes et non
      <lb ed="#Qc"/>plures, tria videntur esse peccata in Spiritum
      <lb ed="#Qc"/>Sanctum et non plura, impugnatio scilicet veritatis
      <lb ed="#Qc"/>agnitae, quae est contra fidem; impugnatio fra<lb ed="#Qc"/>ternae
      gratiae, quae est contra caritatem; despe<lb ed="#Qc"/>ratio,
      quae est contra spem; et si addatur prae<lb ed="#Qc"/>sumptio,
      non erunt nisi quatuor.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e503">
            <lb ed="#Qc"/>12. Item, videtur quod tantum debeant<!--l--> esse
      <lb ed="#Qc"/>duae species. Peccatum enim<!--m--> in Spiritum Sanc<lb ed="#Qc"/>tum,
      sicut dicit <name>Augustinus</name>, in libro <title>De blas<lb ed="#Qc"/>phemia</title><!--4-->,
      per se opponitur illi gratiae <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e513">in qua fit
      <lb ed="#Qc"/>remissio peccatorum</quote>; sed haec est poenitentia;
      <lb ed="#Qc"/>ergo opponitur per se poenitentiae; poenitentiae
      <lb ed="#Qc"/>vero duae sunt partes: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e523">commissa deflere et
      <lb ed="#Qc"/>flenda non committere<!--5--></quote>; contra unam partem
      <lb ed="#Qc"/>videtur esse impoenitentia, contra aliam vero obsti<lb ed="#Qc"/>natio,
      et ita tantum debent esse duae species, ut
      <lb ed="#Qc"/>videtur.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e535">
            <lb ed="#Qc"/>Item, videtur quod plures debeant species
      <lb ed="#Qc"/>dici. 13. Inobedientia enim videtur esse pecca<lb ed="#Qc"/>tum
      in Spiritum Sanctum, secundum quod dicit
      <lb ed="#Qc"/><name>B. Bernardus</name>, in libro <title>De praecepta et dispen<lb ed="#Qc"/>satione</title><!--6-->:
            <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e548">Non est id ipsum nolle obedire et non
      <lb ed="#Qc"/>obedire; hoc interdum erroris est, nonnunquam in<lb ed="#Qc"/>firmitatis,
      illud vero aut<!--n--> odiosae pertinaciae aut
      <lb ed="#Qc"/>contumaciae non ferendae, quod ipsum repugnare
      <lb ed="#Qc"/>est resistere Spiritui Sancto, et<!--o-->, si usque ad
      <lb ed="#Qc"/>mortem perduraverit, blasphemia est non remit<lb ed="#Qc"/>tenda<!--p--></quote>.
            Ex quo videtur quod inobedientia, ad
      <lb ed="#Qc"/>minus quaedam, sit peccatum in Spiritum Sanc<lb ed="#Qc"/>tum,
      et ita videtur quod plures sint species.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e569">
            <lb ed="#Qc"/>14. Item, videtur quod simulatio poeni<lb ed="#Qc"/>tentiae
      sit peccatum in Spiritum<!--q--> Sanctum.
      <lb ed="#Qc"/>Dicitur enim <title>Levit.</title> 10, 16, super illud: <quote>Inter haec
      <lb ed="#Qc"/>vero hircum</quote>, <title>Glossa</title><!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e579">Sicut vera poenitentia
      <lb ed="#Qc"/>veniam promeretur, ita simulata Deum irritat;
      <lb ed="#Qc"/>hoc autem sancti Patres irremissibile peccatum et
      <lb ed="#Qc"/>blasphemiam in Spiritum Sanctum dixerunt</quote>. Ex
      <lb ed="#Qc"/>quo accipitur quod<!--r--> simulatio poenitentiae est
      <lb ed="#Qc"/>peccatum in Spiritum Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e595">
            <lb ed="#Qc"/>15. Item, videtur quod schisma sit peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum, per hoc quod dicit <name>Beda</name><!--8-->,
      <lb ed="#Qc"/><title>Super II Canonicum Ioannis</title><!--9-->: <quote>Omnis qui<!--s--> rece<lb ed="#Qc"/>dit
      et non permanet in doctrina Iesu Christi,
      <lb ed="#Qc"/>Deum non habet; si quis talis venerit ad vos,
      <pb ed="#Qc" n="670"/>
            <cb ed="#Qc" n="a"/>
        <lb ed="#Qc"/>nolite eum recipere in domum, nec ave ei dixeri<lb ed="#Qc"/>tis</quote>.
      Ex quo apparet, cum loquatur ibi de schis<lb ed="#Qc"/>maticis
      et de haereticis, quod sunt vitandi prop<lb ed="#Qc"/>ter
      ipsam contumaciam quae est in ipso schis<lb ed="#Qc"/>mate,
      et ita schisma videtur esse peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum: directe enim videtur opponi
      <lb ed="#Qc"/>unitati Ecclesiae, quae est per Spiritum Sanctum,
      <lb ed="#Qc"/>et ita ex hoc videtur quod sit peccatum in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e632">
            <lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum<!--a--> quod ratio,
      <lb ed="#Qc"/>propter quam assignantur illae species peccati
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum<!--b--> secundum quod proprie
      <lb ed="#Qc"/>dicitur, haec potest esse: peccatum enim in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum opponitur gratiae Spiritus Sancti,
      <lb ed="#Qc"/>per quam est unitas Ecclesiae, in qua fit remis<lb ed="#Qc"/>sio
      peccatorum<!--1-->. Ad hoc autem quod iste effectus
      <lb ed="#Qc"/>sequatur ex illa gratia, multa sunt per se adiu<lb ed="#Qc"/>vantia:
      duo ex parte Dei remittentis, alia ex
      <lb ed="#Qc"/>parte eius cui fit remissio, duo vero alia<!--c--> re<lb ed="#Qc"/>spectu
      proximi, quae sunt motiva ad remissionem.
      <lb ed="#Qc"/>Ex parte vero Dei remittentis est misericordia cum
      <lb ed="#Qc"/>iustitia: contra iustitiam est praesumptio, contra
      <lb ed="#Qc"/>misericordiam desperatio. Qui enim praesumit
      <lb ed="#Qc"/>de bonitate Dei cum suis malis meritis, ponit
      <lb ed="#Qc"/>per consequens Deum esse iniustum; qui vero
      <lb ed="#Qc"/>desperat, dum est locus poenitentiae, ponit Deum
      <lb ed="#Qc"/>esse immisericordem: aestimat enim ipsum nolle
      <lb ed="#Qc"/>misereri, etsi moveretur ad poenitentiam, sicut Cain
      <lb ed="#Qc"/>dixit<!--d-->, <title>Gen.</title> 4, 13: <quote>Maior est iniquitas mea quam
      <lb ed="#Qc"/>ut veniam merear</quote>. — Ex parte vero eius cui fit
      <lb ed="#Qc"/>remissio duae requiruntur dispositiones, quae sunt:
            <lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e681">commissa deflere et flenda non committere</quote>.
      <lb ed="#Qc"/>Contra quae duo sunt duae differentiae peccati in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum, scilicet<!--e--> impoenitentia, qua pro<lb ed="#Qc"/>ponit
      non deflere commissa, et obstinatio, qua pro<lb ed="#Qc"/>ponit
      flenda committere. — Contra vero ea quae
      <lb ed="#Qc"/>respiciunt proximum est invidentia fraternae gra<lb ed="#Qc"/>tiae,
      qua deordinatur affectus, et impugnatio ve<lb ed="#Qc"/>ritatis
      agnitae, qua<!--f--> per se deordinatur intellectus.
      <lb ed="#Qc"/>Motivum enim ad remissionem est amor veritatis
      <lb ed="#Qc"/>agnitae, per quam ordinatur intellectus, et amor
      <lb ed="#Qc"/>fraternae gratiae, per quam ordinatur affectus.
      <lb ed="#Qc"/>Vel aliter possunt hae duae species accipi, ut
      <lb ed="#Qc"/>impugnatio veritatis agnitae respiciat effectum
      <lb ed="#Qc"/>Spiritus Sancti in intellectu, impugnatio vero
      <lb ed="#Qc"/>gratiae fraternae impugnet effectum in voluntate;
      <lb ed="#Qc"/>motivum autem ad remissionem est<!--g--> ut diliga<lb ed="#Qc"/>mus
      fidem operantem per dilectionem<!--2-->, per quam
      <lb ed="#Qc"/>est unitas membrorum<!--h--> Ecclesiae.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e722">
            <lb ed="#Qc"/>[Ad obiecta]: 1. Ad obiectum ergo quo
      <lb ed="#Qc"/>obicitur quod <mentioned>non debeant hae esse species vel,
      <cb ed="#Qc" n="b"/>
            <lb ed="#Qc"/>si sunt, quod plures debeant esse aut paucio<lb ed="#Qc"/>res</mentioned>:
      dicendum est primo quod desperatio tunc
      <lb ed="#Qc"/>est peccatum in Spiritum Sanctum, quando nec
      <lb ed="#Qc"/>habet per se occasionem ex infirmitate nec ex
      <lb ed="#Qc"/>ignorantia, sed scienter de misericordia Dei de<lb ed="#Qc"/>sperat,
      nulla stimulante carnis fragilitate, sed pec<lb ed="#Qc"/>catorum
      immensitate. Non negatur ergo quin
      <lb ed="#Qc"/>aliqua desperatio possit procedere ex infirmitate
      <lb ed="#Qc"/>vel<!--i--> ignorantia, sed talis procedit ex certa malitia.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e751">
            <lb ed="#Qc"/>2. Ad secundum vero dicendum quod, licet
      <lb ed="#Qc"/>spes<!--k--> determinet actum virtutis non tantum in
      <lb ed="#Qc"/>perfectione, sed in imperfectione, desperatio ta<lb ed="#Qc"/>men,
      quae opponitur ei, determinat peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>consummatione malitiae. Unde <name>Bernardus</name><!--3-->:
            <lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e764">Quemadmodum perfectionem sapientiae sibi vin<lb ed="#Qc"/>dicat
      amor Dei, ita desperatio omnem malitiae
              <lb ed="#Qc"/>consummationem, et sicut ex notitia tui venit in
      <lb ed="#Qc"/>te timor Domini et ex notitia Dei amor eiusdem,
      <lb ed="#Qc"/>ita de ignorantia tui superbia, de oblivione Dei
      <lb ed="#Qc"/>desperatio</quote>. Haec autem consummatio malitiae
      <lb ed="#Qc"/>est in desperatione prout est peccatum in Spiri<lb ed="#Qc"/>tum
      Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e782">
            <lb ed="#Qc"/>3. Ad tertium vero<!--l--> dicendum quod prae<lb ed="#Qc"/>sumptio,
      quando<!--m--> directe impugnat iustitiam
      <lb ed="#Qc"/>Dei, quasi Deus esset misericors et non iustus,
      <lb ed="#Qc"/>est peccatum in Spiritum Sanctum<!--n-->, non propter
      <lb ed="#Qc"/>hoc quod ponit Dei misericordiam excedere
      <lb ed="#Qc"/>suum peccatum, sed quia ponit Dei misericor<lb ed="#Qc"/>diam<!--o-->
      esse sine iustitia, non asserendo in intel<lb ed="#Qc"/>lectu
      — hoc enim esset infidelitas — sed sic affi<lb ed="#Qc"/>ciendo
      quasi unum esset sine altero.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e804">
            <lb ed="#Qc"/>4. Ad quartum vero<!--p--> dicendum quod invi<lb ed="#Qc"/>dentia
      fraternae gratiae, secundum quod est pec<lb ed="#Qc"/>catum
      in Spiritum Sanctum, attenditur, cum homo
      <lb ed="#Qc"/>scienter impugnat gratiam fraternam<!--q--> nec mo<lb ed="#Qc"/>vetur
      ad hoc ex levitate vel ex aliqua infirmi<lb ed="#Qc"/>tate.
      Unde non est dicendum quod omne<!--r--> odium
      <lb ed="#Qc"/>fratris vel invidia in fratrem sit peccatum in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e825">
            <lb ed="#Qc"/>5. Ad quintum vero dicendum quod, cum
      <lb ed="#Qc"/>aliquis<!--s--> impugnat veritatem prius agnitam, potest
      <lb ed="#Qc"/>per seductionem aliorum cadere in errorem et<!--t--> im<lb ed="#Qc"/>pugnationem
      illius veritatis et defensionem falsita<lb ed="#Qc"/>tis,
      et talis non dicitur peccare in Spiritum Sanc<lb ed="#Qc"/>tum,
      sed<!--u-->, secundum quod dicit <name>Augustinus</name>
      <lb ed="#Qc"/>contra Manichaeos<!--4-->, <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e842">qui resistunt contumaciter
      <lb ed="#Qc"/>et pestifera dogmata emendare nolunt, sed de<lb ed="#Qc"/>fensare<!--v-->
      persistunt</quote>, cum tamen credant contra<lb ed="#Qc"/>rium
      habere veritatem. Possunt enim dici haere<lb ed="#Qc"/>tici
      et non peccantes in Spiritum Sanctum, si<!--x-->
      <lb ed="#Qc"/>ex falsa<!--y--> credulitate et ignorantia hoc faciunt.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e856">
            <pb ed="#Qc" n="671"/>
            <cb ed="#Qc" n="a"/>
            <lb ed="#Qc"/>6. Ad sextum vero dicendum quod obstinatio
      <lb ed="#Qc"/>tunc est peccatum in Spiritum Sanctum, quando
      <lb ed="#Qc"/>pertinaciter malo adhaerent, non<!--a--> ex ignorantia
      <lb ed="#Qc"/>vel<!--b--> infirmitate, sed ex ipsa animi malignitate,
      <lb ed="#Qc"/>et dicitur, <title>Matth.</title> 12, 31 in <title>Glossa</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e873">Cum
      <lb ed="#Qc"/>diabolica obstinatione de dispersione ad con<lb ed="#Qc"/>gregationem
      nunquam reditur, tunc iudicatur pec<lb ed="#Qc"/>catum
      in Spiritum Sanctum</quote>.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e883">
            <lb ed="#Qc"/>7. Per<!--c--> hoc etiam potest solvi ex ratione con<lb ed="#Qc"/>simili
      illud quod septimo obiciebatur.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e890">
            <lb ed="#Qc"/>8. Ad octavum dicendum quod illud quod
      <lb ed="#Qc"/>dicitur <title>Levit.</title> 10, 16 non dat intelligere quod non
      <lb ed="#Qc"/>sint plures species peccati in Spiritum Sanctum,
      <lb ed="#Qc"/>sed quod illae duae de quibus ibi intenditur.
      <lb ed="#Qc"/>Loquitur enim de simulatione poenitentiae cum
      <lb ed="#Qc"/>tamen perseveret in malitia et diffidat de reme<lb ed="#Qc"/>dio,
      quod datur ex Dei misericordia, sicut est
      <lb ed="#Qc"/>de infirmo, qui facit illud, per quod<!--d--> morbus
      <lb ed="#Qc"/>augetur, scienter et diffidit<!--e--> de medico, talis per<lb ed="#Qc"/>manet
      in aegritudine ducente ad mortem.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e914">
            <lb ed="#Qc"/>9. Ad nonum dicendum quod, licet pecca<lb ed="#Qc"/>tum
      in Spiritum Sanctum iis duobus modis com<lb ed="#Qc"/>mittatur,
      sunt tamen<!--f--> illi duo modi, de quibus
      <lb ed="#Qc"/>principaliter ibi intenditur, cum exponitur<!--2--> illud
      <lb ed="#Qc"/><name>Apostoli</name><!--3-->: <quote>Secundum duritiam cordis tui et cor
      <lb ed="#Qc"/>impoenitens thesaurizas tibi iram</quote> etc. Ibi enim
      <lb ed="#Qc"/>habetur quod induratur in malitia et diffidit de
      <lb ed="#Qc"/>Dei bonitate. Praeterea, obstinatio respicit ipsum
      <lb ed="#Qc"/>peccatum, desperatio vero respicit<!--g--> remedium
      <lb ed="#Qc"/>peccati; utrumque autem difficultatem ponit<!--h--> ad
      <lb ed="#Qc"/>remissionem peccati ex parte ipsius peccatoris,
      <lb ed="#Qc"/>sed unum est respectu sui, alterum vero respectu
      <lb ed="#Qc"/>eius quod Dei est.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e945">
            <lb ed="#Qc"/>10. Ad decimum dicendum quod illa duo,
      <lb ed="#Qc"/>quae sunt praesumptio et desperatio, sufficienter
      <lb ed="#Qc"/>dividunt contra illa quae sunt respectu Dei remit<lb ed="#Qc"/>tentis:
      duo enim requiruntur, scilicet timor iusti<lb ed="#Qc"/>tiae
      et spes misericordiae. Contra spem proprie
      <lb ed="#Qc"/>est desperatio, contra timorem vero iustitiae pro<lb ed="#Qc"/>prie
      est praesumptio; unde sufficienter species
      <lb ed="#Qc"/>peccati in Spiritum Sanctum designantur<!--i--> ex illa
      <cb ed="#Qc" n="b"/>
            <lb ed="#Qc"/>parte, sed nihilominus erunt aliae ex aliis duabus
      <lb ed="#Qc"/>partibus, sicut dictum est<!--4-->.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e972">
            <lb ed="#Qc"/>11. Ad undecimum dicendum quod, licet
      <lb ed="#Qc"/>tres sint virtutes theologicae, quibus opponuntur
      <lb ed="#Qc"/>species peccati in Spiritum Sanctum, non tamen
      <lb ed="#Qc"/>secundum numerum illarum accipitur divisio spe<lb ed="#Qc"/>cierum,
            sed secundum differentias eorum quae
      <lb ed="#Qc"/>pertinent ad gratiam remissionis ex parte remis<lb ed="#Qc"/>sivi
      et eius cui fit remissio et adminiculantis,
      <lb ed="#Qc"/>sicut dictum est<!--5-->, ut ex<!--k--> parte remissivi accipian<lb ed="#Qc"/>tur
      duae species, ex parte eius cui fit remissio
      <lb ed="#Qc"/>similiter duae<!--l-->, ex parte adminiculantis duae.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e996">
            <lb ed="#Qc"/>12. Ad duodecimum dicendum quod, licet
      <lb ed="#Qc"/>duo<!--m--> sint tantum de ratione eius quod est poe<lb ed="#Qc"/>nitere,
      scilicet<!--n--> <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1004">commissa deflere et flenda non
      <lb ed="#Qc"/>committere</quote>, peccatum autem in Spiritum Sanc<lb ed="#Qc"/>tum
      opponatur<!--o--> poenitentiae, non tamen erunt
      <lb ed="#Qc"/>duae species tantum per oppositionem ad illa duo
      <lb ed="#Qc"/>acceptae. Remissio enim, cui opponitur peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum secundum quemdam modum
      <lb ed="#Qc"/>oppositionis, non tantum exigit conditiones quae
      <lb ed="#Qc"/>sunt ex parte poenitentis, sed quae sunt ex parte
      <lb ed="#Qc"/>Dei remittentis et iuste punientis<!--p-->: remittit enim
      <lb ed="#Qc"/>culpam, sed iuste infligit poenam; requirit etiam
      <lb ed="#Qc"/>conditiones ex parte Ecclesiae adiuvantis. Et ita
      <lb ed="#Qc"/>non tantum erunt duae species peccati in Spiri<lb ed="#Qc"/>tum
      Sanctum, sumptae iuxta oppositionem eorum
      <lb ed="#Qc"/>quae inveniuntur in<!--q--> ratione poenitentiae, sed
      <lb ed="#Qc"/>quatuor aliae<!--r-->, sicut iam dictum est<!--6-->.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1038">
            <lb ed="#Qc"/>13. Ad decimum tertium dicendum quod
      <lb ed="#Qc"/>inobedientia de se non est peccatum in Spiritum
      <lb ed="#Qc"/>Sanctum, sed ipsa pertinacia contumax, et conti<lb ed="#Qc"/>netur
            sub illa specie quae est obstinatio.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1049">
            <lb ed="#Qc"/>14. Similiter de simulatione poenitentiae: de
      <lb ed="#Qc"/>se enim non dicit peccatum in Spiritum Sanctum,
      <lb ed="#Qc"/>sed ipsa impoenitentia, quae latet sub illa.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1058">
            <lb ed="#Qc"/>15. Eodem modo dicendum est de peccato schis<lb ed="#Qc"/>matis
      quod ipsum<!--s-->, licet sit grave peccatum de se,
      <lb ed="#Qc"/>non est peccatum in Spiritum Sanctum; similiter nec
      <lb ed="#Qc"/>infidelitas, sed ipsa contumacia pertinax, qua erro<lb ed="#Qc"/>rem
      defendere et veritatem impugnare nituntur<!--t-->.
    </p>
        </div>
        <div xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Dd1e1072" type="articulus">
          <head xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Hd1e1074">ARTICULUS II</head>
          <head xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Hd1e1077" type="question-title">Dubitabilia circa rationem numeri specierum peccati in Spiritum Sanctum<!--7-->.</head>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1080">
            <lb ed="#Qc"/>Habita ratione numeri specierum peccati in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum, quaedam etiam addenda vi<lb ed="#Qc"/>dentur
      ad ampliorem explanationem.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1089">
            <lb ed="#Qc"/>I. Dubitabit enim aliquis de desperatione et
      <lb ed="#Qc"/>praesumptione. 1. Ista enim videntur esse peccata
      <lb ed="#Qc"/>ex ignorantia: si enim aliquis sciret latitudinem
      <pb ed="#Qc" n="672"/>
            <cb ed="#Qc" n="a"/>
            <lb ed="#Qc"/>misericordiae Dei, nunquam desperaret, si rigo<lb ed="#Qc"/>rem
      iustitiae, nunquam praesumeret; ergo ista
      <lb ed="#Qc"/>proveniunt ex ignorantia misericordiae et iusti<lb ed="#Qc"/>tiae.
      — Si vero dicatur quod non propter hoc
      <lb ed="#Qc"/>continentur sub peccato ex ignorantia, quia non
      <lb ed="#Qc"/>proveniunt ex ignorantia simplici, sed<!--a--> ex igno<lb ed="#Qc"/>rantia
            affectata, quae aequipollet<!--b--> certae malitiae
      <lb ed="#Qc"/>cum apud quemlibet utentem ratione sit notum
      <lb ed="#Qc"/>Deum esse summe misericordem et summe
      <lb ed="#Qc"/>iustum et quod iustitia non est sine misericordia
      <lb ed="#Qc"/>nec e converso, quod etiam ductu<!--c--> rationis de
      <lb ed="#Qc"/>facili potest inveniri — obicitur in contra<lb ed="#Qc"/>rium
      per simile. Fornicationem esse peccatum
      <lb ed="#Qc"/>mortale scriptum est in corde<!--d--> hominis natura<lb ed="#Qc"/>liter;
      ergo, si aliquis fornicetur, ignorans forni<lb ed="#Qc"/>cationem
      esse mortale peccatum. peccat ex igno<lb ed="#Qc"/>rantia
      affectata, et ita ex certa malitia; ergo non
      <lb ed="#Qc"/>debet<!--e--> excusare eum infirmitas, et ita est pec<lb ed="#Qc"/>catum
      in Spiritum Sanctum: quod falsum est.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1146">
            <lb ed="#Qc"/>2. Item, nonne aliquis ex sua fragilitate potest
      <lb ed="#Qc"/>desperare? Et quod est ex fragilitate, est peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Patrem; ergo non omnis desperatio est pecca<lb ed="#Qc"/>tum
      in Spiritum Sanctum; non ergo desperatio est
      <lb ed="#Qc"/>species peccati in Spiritum Sanctum: quidquid
      <lb ed="#Qc"/>enim continetur sub specie, continetur sub genere.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1163">
            <lb ed="#Qc"/>3. Item, cum dixit Cain, <title>Gen.</title> 4, 13: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1167" source="http://scta.info/resource/gen4_13">Maior est
      <lb ed="#Qc"/>iniquitas mea quam ut veniam merear</quote>, numquid
      <lb ed="#Qc"/>credidit quod maior esset iniquitas sua quam
      <lb ed="#Qc"/>misericordia Dei, ex qua datur venia?
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1177">
            <lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum quod non est
      <lb ed="#Qc"/>simile de notitia eius quod est Deum esse sum<lb ed="#Qc"/>me
      misericordem et iustum et de eo quod forni<lb ed="#Qc"/>catio
      sit mortale peccatum. Vox enim omnium
      <lb ed="#Qc"/>est Deum esse iustum et misericordem, et cum
      <lb ed="#Qc"/>redit ad conscientiam rectam, nullatenus potest
      <lb ed="#Qc"/>discredere<!--f-->, cum credat ipsum esse summe bo<lb ed="#Qc"/>num.
      Sed sic non est de eo<!--g--> quod fornicatio
      <lb ed="#Qc"/>sit mortale peccatum, cum hoc multi abundantes
      <lb ed="#Qc"/>ratione non attingant, sed auctoritate, et ideo,
      <lb ed="#Qc"/>licet ille peccet ex ignorantia qui non credit for<lb ed="#Qc"/>nicationem
      esse mortale peccatum, non tamen
      <lb ed="#Qc"/>peccat ille ex ignorantia<!--h-->, sed in Spiritum Sanctum,
      <lb ed="#Qc"/>qui praesumit vel desperat modo quo dictum est.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1210">
            <lb ed="#Qc"/>2. Ad secundum vero dicendum quod du<lb ed="#Qc"/>plex
      est diffidere. Est enim diffidere de se ipso
      <lb ed="#Qc"/>ratione suae<!--i--> infirmitatis, et haec diffidentia, licet
      <lb ed="#Qc"/>sit peccatum in aliquo casu, non est peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum; unde pusillanimitas non
      <lb ed="#Qc"/>est peccatum in Spiritum Sanctum. Est autem
      <lb ed="#Qc"/>diffidentia de divina bonitate, non praecedente
      <lb ed="#Qc"/>causa aliqua excusante, et hoc est peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1232">
            <lb ed="#Qc"/>3. Ad tertium vero<!--k--> dicendum quod non cre<lb ed="#Qc"/>debat
      suam iniquitatem esse maiorem misericordia
      <cb ed="#Qc" n="b"/>
            <lb ed="#Qc"/>Dei, sed quod maior esset quam<!--l--> satisfactio, ut
      <lb ed="#Qc"/>crederet se nullatenus posse satisfacere Deo quem
      <lb ed="#Qc"/>offendit.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1248">
            <lb ed="#Qc"/>II. Adhuc etiam quaeritur, cum praesumptio
      <lb ed="#Qc"/>respiciat misericordiam Dei, quare dicitur opponi
      <lb ed="#Qc"/>iustitiae potius quam misericordiae?
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1257">
            <lb ed="#Qc"/>Item, praesumptio est una extremitas spei;
      <lb ed="#Qc"/>opponitur ergone plus timori quam spei aut spei
      <lb ed="#Qc"/>quam timori?
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1267">
            <lb ed="#Qc"/>Et videtur 1. quod magis opponatur ti<lb ed="#Qc"/>mori.
            Timor enim respicit iustitiam infligentem
      <lb ed="#Qc"/>poenam; praesumptio ergo, cum sit contra iusti<lb ed="#Qc"/>tiam,
      directe videtur opponi<!--m--> timori, qui per se
      <lb ed="#Qc"/>ordinatur ad iustitiam.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1283">
            <lb ed="#Qc"/>2.Quod autem magis opponatur spei,
      <lb ed="#Qc"/>habetur ex hoc quod conveniunt in genere. Utrum<lb ed="#Qc"/>que
            enim est exspectatio veniae, sed spes est<!--n-->
      <lb ed="#Qc"/>exspectatio veniae vel gloriae<!--o--> ex meritis de con<lb ed="#Qc"/>gruo
      vel de condigno, praesumptio autem sine
      <lb ed="#Qc"/>meritis, non attribuendo gratiae, sed suis operibus.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1299">
            <lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum<!--p--> quod prae<lb ed="#Qc"/>sumptio
      potius dicitur esse contra iustitiam quam
      <lb ed="#Qc"/>contra misericordiam, quia ponit latitudinem mi<lb ed="#Qc"/>sericordiae<!--q-->
      sine iustitia; e contra desperatio
      <lb ed="#Qc"/>videtur ponere iustitiam, sed tollere effectum
      <lb ed="#Qc"/>misericordiae. Licet igitur tam praesumptio quam
      <lb ed="#Qc"/>desperatio referantur ad misericordiam, et diffe<lb ed="#Qc"/>renter,
      quia desperatio diminuit effectum mise<lb ed="#Qc"/>ricordiae,
      praesumptio vero superflue sive exce<lb ed="#Qc"/>denter
      ponit, tamen praesumptio propter causam
      <lb ed="#Qc"/>dictam dicitur opponi iustitiae in effectu et de<lb ed="#Qc"/>speratio
      misericordiae in effectu.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1328">
            <lb ed="#Qc"/>2. Ad aliud vero dicendum quod praesumptio
      <lb ed="#Qc"/>opponitur spei et timori, sed opponitur spei non
      <lb ed="#Qc"/>ratione generis, quod est exspectatio misericordiae,
      <lb ed="#Qc"/>sed ratione differentiae superadditae. Praesumptio
      <lb ed="#Qc"/>enim est exspectatio misericordiae sine gratia,
      <lb ed="#Qc"/>spes vero est exspectatio misericordiae attribuendo
      <lb ed="#Qc"/>gratiae. Praesumptio autem et timor opponuntur
      <lb ed="#Qc"/>ratione differentiae eorum quae respiciuntur<!--r--> et
      <lb ed="#Qc"/>differunt in genere. Praesumptio enim est ex<lb ed="#Qc"/>tensio
      ad misericordiam, timor vero est resilitio
      <lb ed="#Qc"/>a summa iustitia, secundum quod nos loquimur
      <lb ed="#Qc"/>de timore initiali, a summa vero maiestate in
      <lb ed="#Qc"/>suam parvitatem, secundum quod fit sermo de
      <lb ed="#Qc"/>timore reverentiae, et ita differunt genere; prae<lb ed="#Qc"/>sumptio
      etiam<!--s--> est indebita exspectatio futuri
      <lb ed="#Qc"/>boni, timor vero, de quo loquimur<!--t-->, est debita
      <lb ed="#Qc"/>fuga futuri mali.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1367">
            <lb ed="#Qc"/>III. Item, obicitur de impugnatione veritatis
      <lb ed="#Qc"/>agnitae. 1. Dicitur enim quod <quote>blasphemia dimit<lb ed="#Qc"/>tetur<!--u-->,
            spiritus vero blasphemiae non remittetur
      <pb ed="#Qc" n="673"/>
            <cb ed="#Qc" n="a"/>
            <lb ed="#Qc"/>neque<!--a--> hic neque in futuro</quote>, sicut<!--b--> <title>Matth.</title> 12, 31
      <lb ed="#Qc"/>habetur. Potest ergo quaeri quae sit differentia
      <lb ed="#Qc"/>inter blasphemiam et spiritum blasphemiae. Spi<lb ed="#Qc"/>ritus
      enim<!--c--> blasphemiae aut dicit potentiam
      <lb ed="#Qc"/>aut habitum aut passionem. Sed constat quod
      <lb ed="#Qc"/>non dicit potentiam, cum potentia, in eo quod
      <lb ed="#Qc"/>potentia, bonum sit, spiritus autem blasphemiae
      <lb ed="#Qc"/>malum. Neque dicit passionem, cum passio sit
      <lb ed="#Qc"/>minus malum quam ipse habitus, blasphemia
      <lb ed="#Qc"/>autem dicit habitum. Restat ergo quod spiritus
      <lb ed="#Qc"/>blasphemiae dicit habitum<!--d--> malum, <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1403">quo scilicet
      <lb ed="#Qc"/>falsa de Deo dicuntur</quote> vel vera negantur. Ergo
      <lb ed="#Qc"/>spiritus blasphemiae continetur<!--e--> in genere blas<lb ed="#Qc"/>phemiae:
      haec enim est ratio blasphemiae, sicut
      <lb ed="#Qc"/>habetur<!--1--> ad <title>Ephes.</title> 4, 31, super illud: <quote>Blasphemia</quote><!--f-->.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1416">
            <lb ed="#Qc"/>2. Praeterea, quod dicitur in<!--g--> <title>Matth.</title><!--2-->: <quote>Spiritus
      <lb ed="#Qc"/>blasphemiae</quote> in nostra<!--h--> translatione, secundum
      <lb ed="#Qc"/><name>Chrysostomum</name><!--3--> dicitur <quote>blasphemia Spiritus</quote>. Po<lb ed="#Qc"/>test
      ergo quaeri quae sit intentio rationis dicendi.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1428">
            <lb ed="#Qc"/>3. Item, dicit <name>Ambrosius</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1432">Si quis, specie
      <lb ed="#Qc"/>corporis humani deceptus, de corpore Christi aliter
      <lb ed="#Qc"/>sentiat quam dignum sit, non est exclusus a ve<lb ed="#Qc"/>nia;
      si quis vero Spiritus Sancti potestatem ab<lb ed="#Qc"/>negaverit
      sempiternam, et non <quote>in Spiritu Dei</quote><!--5-->, sed
      <lb ed="#Qc"/><quote>in Beelzebub</quote> asserit <quote>eici daemonia</quote><!--6-->, non potest
      <lb ed="#Qc"/>ibi<!--i--> esse exhortatio veniae, ubi est sacrilegii
      <lb ed="#Qc"/>plenitudo</quote>. Ex quo videtur quod, si aliquis male
      <lb ed="#Qc"/>sentiat de Filio, non habet peccatum in Spiritum
      <lb ed="#Qc"/>Sanctum, sed, si male sentiat de Spiritu Sancto,
      <lb ed="#Qc"/>tunc peccat in Spiritum Sanctum. — Sed contra
      <lb ed="#Qc"/>hoc est, quod ipsi Iudaei peccaverunt in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum, dicentes quod ipse virtute divina
      <lb ed="#Qc"/>sive sua virtute, qua Deus erat, non eiciebat
      <lb ed="#Qc"/>daemonia<!--7-->; unde dicit <name>Ambrosius</name><!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1465">Ideo
      <lb ed="#Qc"/>grande scelus committebant, quia quod Dei esse
      <lb ed="#Qc"/>cognoverant, diaboli esse clamabant</quote>.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1473">
            <lb ed="#Qc"/>4. Item, dicitur in <title>Glossa</title> <name>Rabani</name><!--9--> ibidem:
            <lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1477">Qui Spiritum Sanctum non esse vel minorem
      <lb ed="#Qc"/>Patre esse credunt et dicunt, quia non ex invidia
      <lb ed="#Qc"/>diabolica<!--k-->, sed ex humana ignorantia hoc faciunt,
      <lb ed="#Qc"/>irremissibili crimine non tenentur</quote>. Sed maius
      <lb ed="#Qc"/>est credere Spiritum Sanctum non esse vel esse
      <lb ed="#Qc"/>creaturam quam haec opera non esse Spiritus
      <lb ed="#Qc"/>Sancti<!--l-->; ergo illud debet dici maius peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum vel, si illud non dicitur,
      <lb ed="#Qc"/>nec reliquum dicendum est.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1498">
            <cb ed="#Qc" n="b"/>
            <lb ed="#Qc"/>5. Praeterea, dicitur <title>Matth.</title> 12, 31-32 quod <quote>spi<lb ed="#Qc"/>ritus
      blasphemiae non remittetur hic neque in fu<lb ed="#Qc"/>turo</quote>.
      — Sed contra: Aliqui eorum poenituerunt
      <lb ed="#Qc"/>qui illo peccato peccaverunt. Propter quid ergo
      <lb ed="#Qc"/>peccatum in Filium dicitur remissibile, peccatum
      <lb ed="#Qc"/>autem, quod erat contra Spiritum Sanctum<!--m-->, di<lb ed="#Qc"/>cebatur
      irremissibile?
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1518">
            <lb ed="#Qc"/>6. Item, videtur peccatum in Patrem idem quod
      <lb ed="#Qc"/>peccatum in Spiritum Sanctum. Quod enim irre<lb ed="#Qc"/>missibile
      est, peccatum in Spiritum Sanctum dici<lb ed="#Qc"/>tur;
      sed<!--n--> peccatum illius <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1528">qui in similitudinem<!--o-->
      <lb ed="#Qc"/>diaboli contra conscientiam suam maiestatem Dei
      <lb ed="#Qc"/>oppugnat<!--10--></quote>, non est remissibile<!--p-->, sicut dicitur
      <lb ed="#Qc"/><title>Matth.</title> 12, 31; hoc autem<!--q--> est peccatum in Pa<lb ed="#Qc"/>trem,
      quod est contra maiestatem; ergo peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Patrem est peccatum in Spiritum Sanctum. In
      <lb ed="#Qc"/>quo ergo distinguitur, si hoc non est illud?
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1545">
            <lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1. Ad quod dicendum<!--11--> quod aliud
      <lb ed="#Qc"/>est <quote>blasphemia</quote>, secundum quod ibi accipitur, et
      <lb ed="#Qc"/>aliud <quote>spiritus blasphemiae</quote>, cum utrumque sit ha<lb ed="#Qc"/>bitus
      malus. Nec accipitur ibi blasphemia secun<lb ed="#Qc"/>dum
      quod genus est ad<!--r--> utrumque, sed secundum
      <lb ed="#Qc"/>quod determinat peccatum<!--s--> sine aggravatione
      <lb ed="#Qc"/>circumstantiae, quae est <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1562">ex certa malitia</quote>. Qui<lb ed="#Qc"/>dam<!--12-->
      enim blasphemant quasi <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1567">ex coactione</quote>,
      <lb ed="#Qc"/>et ii <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1573">peccant in Patrem, quia ex infirmitate</quote>;
      <lb ed="#Qc"/>quidam vero <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1578">ex deceptione</quote> sive seductione, et
      <lb ed="#Qc"/>ii <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1583">peccant in Filium</quote>; alii vero <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1586">ex sola mali<lb ed="#Qc"/>gnitate</quote>,
            et ii <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1592">peccant in Spiritum Sanctum</quote>, et
      <lb ed="#Qc"/>hoc peccatum dicitur <quote>spiritus<!--t--> blasphemiae</quote>. <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1597">Quid
      <lb ed="#Qc"/>enim aliud videtur <quote>spiritus blasphemiae</quote>, nisi
      <lb ed="#Qc"/>attectatio vituperationis divinae?</quote> Blasphemia
      <lb ed="#Qc"/>vero ibi accipitur, cum ex infirmitate vel ex<!--u-->
      <lb ed="#Qc"/>ignorantia blasphemat: haec enim<!--v--> est blasphemia
      <lb ed="#Qc"/>quae habet colorem aliquem <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1611">excusationis</quote>, per
      <lb ed="#Qc"/>quem diminuitur peccatum; <quote>spiritus</quote> vero <quote>blas<lb ed="#Qc"/>phemiae</quote>
      habet circumstantiam per quam aggra<lb ed="#Qc"/>vatur
      peccatum: ibi enim <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1620">malitia crescit quasi
      <lb ed="#Qc"/>ad quoddam summum</quote>. Sic ergo <quote>spiritus blasphe<lb ed="#Qc"/>miae</quote>
      uno modo dividitur contra blasphemiam,
      <lb ed="#Qc"/>alio vero modo sub blasphemia continetur.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1631">
            <lb ed="#Qc"/>2. Ad aliud vero dicendum quod hoc pecca<lb ed="#Qc"/>tum
      dicitur <quote>spiritus blasphemiae</quote>, quia sicut <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1637">Spi<lb ed="#Qc"/>ritus
      Sanctus spirat ad</quote> laudem et <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1642">amorem Dei</quote>,
      <lb ed="#Qc"/>ita<!--x--> <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1648">iste <quote>spiritus blasphemiae</quote> spirat ad odium
      <lb ed="#Qc"/>Dei</quote> et vituperium<!--13-->. A <name>Chrysostomo</name> autem
      <pb ed="#Qc" n="674"/>
            <cb ed="#Qc" n="a"/>
            <lb ed="#Qc"/>dicitur <quote>blasphemia Spiritus</quote>, eo quod contra Spi<lb ed="#Qc"/>ritum
      Sanctum blasphemat<!--a-->, dicens non esse opera
      <lb ed="#Qc"/>Spiritus Sancti, sed diaboli, cum sciat contrarium.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1668">
            <lb ed="#Qc"/>3. Ad tertium vero<!--b--> dicendum quod <name>B. Am<lb ed="#Qc"/>brosius</name>
            loquitur ratione deceptionis quam<!--c-->
      <lb ed="#Qc"/>posset habere homo, si videret-formam Christi
      <lb ed="#Qc"/>in humanitate<!--d--> et non videret miracula: si talis
      <lb ed="#Qc"/>crederet non esse Deum, probabilem<!--e--> videretur
      <lb ed="#Qc"/>habere excusationem. Sed qui videret miracula,
      <lb ed="#Qc"/>sciens quod miracula non sunt nisi a Deo, et
      <lb ed="#Qc"/>attribueret diabolo, talis non haberet excusatio<lb ed="#Qc"/>nem.
      Et hoc modo intelligitur quod sit peccatum
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum attribuere eiectionem<!--f--> dae<lb ed="#Qc"/>moniorum
            ipsi diabolo et non Spiritui Sancto.
      <lb ed="#Qc"/>Nec negatur quin possit esse peccatum in Spi<lb ed="#Qc"/>ritum Sanctum,
            si aliquis ex certa malitia blasphe<lb ed="#Qc"/>miam
      dicat in Filium vel etiam<!--g--> in Patrem.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1701">
            <lb ed="#Qc"/>4. Ad quartum dicendum<!--h--> quod non dicitur
      <lb ed="#Qc"/>peccatum in Spiritum Sanctum quia maior fal<lb ed="#Qc"/>sitas
      credatur<!--i-->: posset enim hoc esse ex igno<lb ed="#Qc"/>rantia
      humana; sed hoc est quando homo dicit
      <lb ed="#Qc"/>minorem vel maiorem falsitatem ex malitia, et
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1717">
            <lb ed="#Qc"/>5. Ad quintum dicendum quod non dicitur
      <lb ed="#Qc"/>peccatum in Spiritum Sanctum<!--k-->, quia non possit
      <lb ed="#Qc"/>esse de eo poenitentia, sed dicti sunt peccasse
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum, quia<!--l-->, sicut dicit <name>Chryso<lb ed="#Qc"/>stomus</name><!--1-->,
            <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1730">sufficientem acceperunt experientiam
      <lb ed="#Qc"/>Spiritus: Prophetae enim per eum locuti sunt et
      <lb ed="#Qc"/>omnes ab eo dona gratiae acceperunt</quote>. Non
      <lb ed="#Qc"/>autem ita cognoverunt Filium carne indutum, et
      <lb ed="#Qc"/>ideo ex illa parte excusationem aliquam poterant
      <lb ed="#Qc"/>habere. Cuius signum fuit quod poenitentibus<!--m-->
      <lb ed="#Qc"/>oravit dimitti in cruce iniuriam sibi factam<!--2-->, sed
      <lb ed="#Qc"/>de iniuria<!--n--> facta in Spiritum Sanctum non ita
      <lb ed="#Qc"/>dixit habere veniam, quoniam <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1750">daemones eicere
      <lb ed="#Qc"/>et sanitates efficere opus<!--o--> fuit Spiritus Sancti</quote>,
      <lb ed="#Qc"/>et ideo ei tacta fuit iniuria.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1758">
            <lb ed="#Qc"/>6. Ad ultimum vero<!--p--> dicendum quod, licet
      <lb ed="#Qc"/>Patri approprietur maiestas, tamen iniuriari<!--q-->
      <cb ed="#Qc" n="b"/>
            <lb ed="#Qc"/>maiestati, quae communis est Spiritui Sancto
      <lb ed="#Qc"/>cum Patre<!--r--> et Filio, scienter, est peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum. Non enim distinguuntur ista
      <lb ed="#Qc"/>peccata ratione eorum quibus fit iniuria — com<lb ed="#Qc"/>munis
      enim est iniuria trium personarum — sed
      <lb ed="#Qc"/>ratione causarum per quas<!--s--> fit inclinatio ad
      <lb ed="#Qc"/>diversa genera peccatorum, scilicet ratione infir<lb ed="#Qc"/>mitatis,
      ignorantiae et industriae sive certae ma<lb ed="#Qc"/>litiae.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1787">
            <lb ed="#Qc"/>IV. Deinde quaeritur de finali impoenitentia
      <lb ed="#Qc"/>utrum eadem species sit cum obstinatione.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1794">
            <lb ed="#Qc"/>Quod videtur 1. per rationem obstinationis.
      <lb ed="#Qc"/>Obstinatio enim dicitur<!--3--> <quote>induratae<!--f--> in malitia
      <lb ed="#Qc"/>mentis pertinacia, per quam fit homo impoeni<lb ed="#Qc"/>tens</quote>.
      Restat ergo, cum per impoenitentiam fiat
      <lb ed="#Qc"/>homo impoenitens, quod<!--u--> in eamdem speciem
      <lb ed="#Qc"/>coincidunt obstinatio et impoenitentia.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1811">
            <lb ed="#Qc"/>2. Ad idem facit quod dicitur in <title>Glossa</title><!--4-->
      <lb ed="#Qc"/><title>Matth.</title> 12, 31, super illud: <quote>Spiritus blasphe<lb ed="#Qc"/>miae</quote>
      etc., quae sic incipit: <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1819">Qui gratiam Sancti
      <lb ed="#Qc"/>Spiritus</quote> etc.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1825">
            <lb ed="#Qc"/>[Solutio]: 1-2. Ad quod dicendum<!--v-->, quod in
      <lb ed="#Qc"/>hoc differunt<!--x--> illae duae species quod obstinatio
      <lb ed="#Qc"/>in hoc differt ab impoenitentia quod obstinatio
      <lb ed="#Qc"/>ponit amorem peccandi in posterum scienter,
      <lb ed="#Qc"/>impoenitentia vero<!--y--> removet dolorem peccati
      <lb ed="#Qc"/>praeteriti scienter.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1841">
            <lb ed="#Qc"/>V. Adhuc etiam quaeritur in quo differt malitia,
      <lb ed="#Qc"/>secundum quod est in ratione obstinationis et
      <lb ed="#Qc"/>secundum quod venit in rationem causae peccati
      <lb ed="#Qc"/>in Spiritum Sanctum.
    </p>
          <p xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-d1e1852">
            <lb ed="#Qc"/>[Solutio]: Ad quod dicendum quod malitia,
      <lb ed="#Qc"/>secundum quod est in ratione obstinationis, de<lb ed="#Qc"/>signat
      illam quae provenit ex peccato praece<lb ed="#Qc"/>dente.
            Cum autem dicitur quod peccatum in
      <lb ed="#Qc"/>Spiritum Sanctum provenit <quote xml:id="ahsh-l2Bi3t5s2q3c3-Qd1e1865">ex certa malitia</quote>,
      <lb ed="#Qc"/>certitudo respicit malitiam quae est in perpetra<lb ed="#Qc"/>tione,
      cum aliquis Scilicet Scienter aliquam ma<lb ed="#Qc"/>litiam
      perpetrat.
    </p>
        </div>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>