-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p1in1t1q1c1.xml
470 lines (470 loc) · 30.2 KB
/
ahsh-l3p1in1t1q1c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 1, Inq. 1, T. 1, Q. 1, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 1, Inq. 1, T. 1, Q. 1, C. 1</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1">
<head xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Hd1e102">III, P. 1, Inq. 1, T. 1, Q. 1, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Hd1e105" type="question-title">UTRUM HUMANA NATURA SIT LAPSA AB ILLO STATU IN QUO FUIT CONDITA<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Quaeritur igitur utrum humana natura sit lapsa
<lb ed="#Qd"/>ab illo statu in quo fuit condita. Quod tamen a
<lb ed="#Qd"/>fidelibus nullatenus dubitatur, cum dicat Salva<lb ed="#Qd"/>tor,
<title>Matth.</title> 18, 11: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e118" source="http://scta.info/resource/mt18_11">Venit Filius hominis salvare
<lb ed="#Qd"/>quod perierat</quote>; quod ostenditur<!--k--> in parabola ovis
<lb ed="#Qd"/>centesimae, quae erraverat, quam quaerit <quote>donec
<lb ed="#Qd"/>inveniat</quote>, per quam designat humanam naturam<!--2-->,
<lb ed="#Qd"/><title>Luc.</title> 15, 4-7. Tamen contra philosophos infideles
<lb ed="#Qd"/>multis modis probatur quod natura humana lapsa
<lb ed="#Qd"/>sit a statu primae conditionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e135">
<lb ed="#Qd"/>Primo sic: a. Dicit enim <name ref="#Anselm">Anselmus</name>, in I li<lb ed="#Qd"/>bro
<title>Cur Deus homo</title><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e144">Nequaquam existimabis
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>convenire Deo, ut creaturam, quam fecit iustam ad
<lb ed="#Qd"/>beatitudinem, sine peccato miseram esse cogat</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Hominem autem mori miserum est; si ergo Deus
<lb ed="#Qd"/>exigit mortem ab homine sub statu, sub quo
<lb ed="#Qd"/>nunc est, ergo est sub culpa; ergo humana na<lb ed="#Qd"/>tura
lapsa est a primo statu, in quo fuit condita,
<lb ed="#Qd"/>et hoc per culpam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e165">
<lb ed="#Qd"/>b. Secundo sic: Nihil ordinatum ad beatitudinem,
<lb ed="#Qd"/>secundum quod huiusmodi est ordinatum ad mi<lb ed="#Qd"/>seriam,
quia nihil ordinatum ad alterum opposi<lb ed="#Qd"/>torum,
secundum quod huiusmodi est ordinatum
<lb ed="#Qd"/>ad reliquum. Sed communis est conceptio, etiam
<lb ed="#Qd"/>philosophorum<!--4-->, quod natura humana in statu,
<pb ed="#Qd" n="5"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>sub quo fuit condita, erat ordinata ad beatitu<lb ed="#Qd"/>dinem;
in praesenti autem statu ordinata<!--a--> est
<lb ed="#Qd"/>ad miseriam, sicut patet, quia ad poenalitatem
<lb ed="#Qd"/>et mortem; et nonnisi per culpam, cum dicatur
<lb ed="#Qd"/><title>Prov.</title> 14, 34: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e195" source="http://scta.info/resource/prov14_34">Miseros populos facit peccatum</quote>;
<lb ed="#Qd"/>ergo sub statu, sub quo modo est, non fuit
<lb ed="#Qd"/>condita; ergo lapsa est a statu suae primae<!--b-->
<lb ed="#Qd"/>conditionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e206">
<lb ed="#Qd"/>c. Tertio sic: Nihil detestabile vel pudendum
<lb ed="#Qd"/>secundum rationem potest poni in operibus con<lb ed="#Qd"/>ditionis
divinae, quia omnia facit Creator<!--c--> ordi<lb ed="#Qd"/>nando
ad se; sed in nobis sunt passiones car<lb ed="#Qd"/>nales
et multa alia detestabilia secundum ratio<lb ed="#Qd"/>nem;
ergo talia non fuerunt condita in humana
<lb ed="#Qd"/>natura; relinquitur<!--d--> ergo quod est lapsa.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e224">
<lb ed="#Qd"/>d. Quarto<!--e--> sic: Summa concordia sive summa
<lb ed="#Qd"/>pax non est causa<!--f--> effectiva discordiae vel re<lb ed="#Qd"/>bellionis;
sed summa bonitas est summa<!--g--> pax
<lb ed="#Qd"/>et concordia; ergo non est causa rebellionis in
<lb ed="#Qd"/>aliquo effectiva; ab ipsa<!--h--> igitur non est condita
<lb ed="#Qd"/>humana natura sub rebellione et<!--i--> discordia; sed
<lb ed="#Qd"/>natura humana secundum hunc statum est in re<lb ed="#Qd"/>bellione
et discordia; unde <name>Apostolus</name> <title>Rom.</title> 7, 23:
<lb ed="#Qd"/><quote>Video aliam legem in membris meis repugnan<lb ed="#Qd"/>tem
legi mentis meae</quote> etc. et <title>Gal.</title> 5, 17: <quote>Caro
<lb ed="#Qd"/>concupiscit adversus spiritum</quote>. Ergo sub hoc statu
<lb ed="#Qd"/>non est condita a Creatore; ergo lapsa est a
<lb ed="#Qd"/>statu primae conditionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e255">
<lb ed="#Qd"/>e. Si<!--k--> forte dicatur quod huiusmodi rebel<lb ed="#Qd"/>liones
fiunt nobis materia exercendae virtutis, et
<lb ed="#Qd"/>hoc modo ordinantur ad Deum et ad pacem,
<lb ed="#Qd"/>prout dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De civitate
<lb ed="#Qd"/>Dei</title>, libro XIX, cap. 12<!--1-->, quod hac intentione iu<lb ed="#Qd"/>stum
<quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e273">bellum geritur ut pax acquiratur</quote> — con<lb ed="#Qd"/>tra
hoc nihilominus obicitur quod sunt<!--l-->
<lb ed="#Qd"/>multae miseriae in humano genere ad nullum bo<lb ed="#Qd"/>num
nec ad salutem ordinabiles<!--m-->, sicut sunt er<lb ed="#Qd"/>rores
et ignorantiae; unde <name ref="#Anselm">Anselmus</name>, in II libro
<lb ed="#Qd"/><title>Cur Deus homo</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e290">Ignorantia nunquam utilis
<lb ed="#Qd"/>est, sed semper nocet</quote>. Relinquitur ergo quod
<lb ed="#Qd"/>sub istis miseriis non fuit natura condita.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e298">
<lb ed="#Qd"/>f. Item, a summa bonitate nihil efficitur<!--n--> quod
<lb ed="#Qd"/>non sit magis inclinabile<!--o--> ad bonitatem quam
<lb ed="#Qd"/>ad malitiam; ergo in prima conditione magis
<lb ed="#Qd"/>fuit humana natura inclinabilis ad bonitatem
<lb ed="#Qd"/>quam ad malitiam; sed secundum statum prae<lb ed="#Qd"/>sentem
pronior est ad malitiam, unde <title>Gen.</title> 8, 21:
<lb ed="#Qd"/><quote>Sensus hominis et cogitatio prona sunt ad
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>mulum ab adulescentia sua</quote> etc.; relinquitur ergo
<lb ed="#Qd"/>quod est lapsa a statu suae primae condi<lb ed="#Qd"/>tionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e324">
<lb ed="#Qd"/>g. Item, in quodam libro <title>De hebdomadibus</title><!--3-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e328">Creator naturae nihil facit contra naturam, quia
<lb ed="#Qd"/>faceret contra se; fecit enim<!--a--> naturam ad se</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Si ergo contra humanam<!--b--> naturam est mors,
<lb ed="#Qd"/>ergo Creator humanae naturae mortem non fecit,
<lb ed="#Qd"/>sicut dicitur <title>Sap.</title> 1<!--c-->, 13: <quote>Deus mortem non fecit
<lb ed="#Qd"/>nec laetatur<!--d--> in perditione vivorum</quote>. Quod autem
<lb ed="#Qd"/>contra naturam sit mors, patet, quia naturalis
<lb ed="#Qd"/>appetitus animae est, qui nunquam potest amo<lb ed="#Qd"/>veri<!--e-->,
unionis ad corpus; unde <title>II Cor.</title> 5, 4: <quote>No<lb ed="#Qd"/>lumus<!--f-->
exspoliari, sed supervestiri</quote> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e351">
<lb ed="#Qd"/>h. Si vero instetur quia<!--g--> cuilibet rei natu<lb ed="#Qd"/>rali,
ut patet in corporibus simplicibus et mixtis,
<lb ed="#Qd"/>infixus est appetitus naturalis ad sui conservatio<lb ed="#Qd"/>nem<!--4-->,
et tamen corruptibiles sunt, pari ratione
<lb ed="#Qd"/>potest esse appetitus naturalis in humana natura
<lb ed="#Qd"/>immortalitatis<!--5-->, et tamen nihilominus erit mortalis
<lb ed="#Qb"/>— contra: sententia<!--h--> philosophorum est quod<!--i-->,
<lb ed="#Qd"/>cum aliqua materia est sub aliqua forma nobili,
<lb ed="#Qd"/>nunquam appetit separari ab illa<!--k--> et esse sub mi<lb ed="#Qd"/>nus
nobili, ut patet in materia caeli, quae nun<lb ed="#Qd"/>quam
appetit esse sub alia forma, quia est sub
<lb ed="#Qd"/>forma nobilissima, quae ei possit convenire, sci<lb ed="#Qd"/>licet
forma lucis, et inde est quod caelum est
<lb ed="#Qd"/>incorruptibile<!--6-->. Non autem sic est in elementis
<lb ed="#Qd"/>et mixtis, quia, licet appetant sui conservationem,
<lb ed="#Qd"/>tamen materia appetit naturali quodam appetitu
<lb ed="#Qd"/>esse sub forma alia, cum non sit sub forma<!--l-->
<lb ed="#Qd"/>nobilissima; cum ergo corpus humanum sit sub
<lb ed="#Qd"/>forma nobilissima, quae est rationalis anima,
<lb ed="#Qd"/>nullo modo appetit ab ea separari, sed sub ea<lb ed="#Qd"/>dem
conservari; ergo per naturam non erit homo
<lb ed="#Qd"/>corruptibilis vel mortalis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e400">
<lb ed="#Qd"/>Ad oppositum arguitur multis modis. 1. Primo
<lb ed="#Qd"/>sic: Omne compositum ex contrariis, est disso<lb ed="#Qd"/>lubile,
sicut dicit <name>Avicenna</name><!--7-->: Contraria semper
<lb ed="#Qd"/>appetunt ire in regiones diversas; sed corpus
<lb ed="#Qd"/>Adae in statu primae conditionis fuit composi<lb ed="#Qd"/>tum
ex contrariis; ergo per naturam fuit disso<lb ed="#Qd"/>lubile
et corruptibile; sed tale est modo corpus
<lb ed="#Qd"/>humanum; ergo per corruptibilitatem non pro<lb ed="#Qd"/>batur
status naturae lapsae. — Item, omne con<lb ed="#Qd"/>tinuum
est<!--m--> divisibile; sed corpus Adae in prima
<lb ed="#Qd"/>conditione erat continuum; ergo divisibile; ergo
<lb ed="#Qd"/>ut prius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e429">
<pb ed="#Qd" n="6"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>2. Item, erat sensificatum; ergo erat<!--a--> sensiti<lb ed="#Qd"/>vum
doloris, quia, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--1-->,
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e443">dolor est sensus divisionis impatiens</quote>; erat<!--b-->
<lb ed="#Qd"/>igitur sensitivum dolorum; non igitur sensus do<lb ed="#Qd"/>loris
et poenae probat statum naturae lapsae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e451">
<lb ed="#Qd"/>3. Item, dicit <name>Augustinus</name>, <title>Super Genesim ad
<lb ed="#Qd"/>litteram</title><!--2-->, quod Adam non manducavit de pomo,
<lb ed="#Qd"/>eo quod crederet esse Deus, sed ne suas deli<lb ed="#Qd"/>cias
contristaret, scilicet uxorem, sicut Salomon
<lb ed="#Qd"/>adoravit idola, <title>III Reg.</title> 11, 4, ne contristaret<!--c-->
<lb ed="#Qd"/>uxores suas; ergo sciebat quod Eva erat trista<lb ed="#Qd"/>bilis
in statu primae conditionis; sed tristitia est
<lb ed="#Qd"/>passio affligens animam; relinquitur ergo quod<!--d-->
<lb ed="#Qd"/>status primae conditionis erat<!--e--> status passibilitatis
<lb ed="#Qd"/>animae et corporis, sicut ostensum est prius<!--3-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e475">
<lb ed="#Qd"/>4. Item, sicut<!--f--> dicit <name>Ioannes Damascenus</name><!--4-->,
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e479">concedit Deus iustum<!--g--> incidere in calamitates</quote>
<lb ed="#Qd"/>propter multas causas. Una est, <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e484">ut eam, quae
<lb ed="#Qd"/>in ipso latet, virtutem aliis manifestam faciat, ut
<lb ed="#Qd"/><title>Iob 1</title></quote>; alia est, <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e491">ut non ex recta conscientia ex<lb ed="#Qd"/>cidat
per<!--h--> superbiam, ut in Paulo</quote>, <title>II Cor.</title> 12, 7;
<lb ed="#Qd"/>alia <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e499">propter eruditionem aliorum, ut alii eru<lb ed="#Qd"/>diantur,
ut in Lazaro et divite</quote>, <title>Luc.</title> 16, 19—31; alia
<quote>propter gloriam Dei, non propter<!--i--> proprium aut
<lb ed="#Qd"/>parentum peccatum, ut in caeco a nativitate</quote>,
<lb ed="#Qd"/><title>Ioan.</title> 9, 3; alia <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e508">propter zelum alterius sive imi<lb ed="#Qd"/>tationem,
ut<!--k-->, gloria eius qui passus est magni<lb ed="#Qd"/>ficata,
impigra aliis passio fiat spe<!--l--> futurae
<lb ed="#Qd"/>gloriae, ut in Martyribus</quote>, <title>Hebr.</title> 11, 35-40. Re<lb ed="#Qd"/>linquitur
ergo quod non esset inconveniens, etiam
<lb ed="#Qd"/>si homo<!--m--> non peccasset, habere poenalitates,
<lb ed="#Qd"/>quae ordinarent eum<!--n--> ad maiorem gloriam et ad
<lb ed="#Qd"/>praedictas utilitates.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e527">
<lb ed="#Qd"/>5. Item, cum sensibilia bruta patiantur et sine
<lb ed="#Qd"/>peccato, cum <quote>aequalis sit et cura de omnibus</quote>,
<lb ed="#Qd"/><title>Sap.</title> 6, 8, ergo pari ratione non erit<!--o--> inconve<lb ed="#Qd"/>niens,
etiam si<!--p--> homo non peccasset, quod ha<lb ed="#Qd"/>beret
huiusmodi poenalitates et miserias. Relin<lb ed="#Qd"/>quitur
ergo quod per huiusmodi miserias<!--q--> non
<lb ed="#Qd"/>probatur<!--r--> humanam naturam esse lapsam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e545">
<lb ed="#Qd"/>6. Item, status primae conditionis ponendus est
<lb ed="#Qd"/>talis quod<!--s--> magis sit ad utilitatem hominis. Se<lb ed="#Qd"/>cundum
hoc arguitur: Quod magis est ad me<lb ed="#Qd"/>ritum,
magis est ad beatitudinem; sed status pa<lb ed="#Qd"/>tiendi
magis est ad meritum quam status non
<lb ed="#Qd"/>patiendi, quia, sicut <title>Iac.</title> 1, 4: <quote>Patientia opus
<lb ed="#Qd"/>perfectum habet</quote> etc. et <title>II Cor.</title> 12, 9: <quote>Virtus in
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>infirmitate perficitur</quote>. Si ergo status naturae con<lb ed="#Qd"/>ditae
fuit talis quod magis est ad merendum bea<lb ed="#Qd"/>titudinem,
ergo fuit status patiendi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e572">
<lb ed="#Qd"/>7. Item, potior est status, qui magis dirigit et
<lb ed="#Qd"/>movet ad Deum; sed status patiendi est huius<lb ed="#Qd"/>modi;
unde <title>Psalm.</title> 15, 4: <quote>Multiplicatae sunt in<lb ed="#Qd"/>firmitates
eorum, postea acceleraverunt</quote>; ergo
<lb ed="#Qd"/>status patiendi est potior in praesenti; si ergo
<lb ed="#Qd"/>conditio naturae<!--a--> fuit in statu potiori, ergo et in
<lb ed="#Qd"/>statu patiendi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e590">
<lb ed="#Qd"/>8. Item, potior est status, qui magis est ad co<lb ed="#Qd"/>ronam;
sed status pugnae et rebellionis est sta<lb ed="#Qd"/>tus
qui magis est ad coronam, quia sicut<!--b--> [dicit]
<lb ed="#Qd"/><name>Apostolus</name>, <title>II ad Tim.</title> 2, 5: <quote>Non coronabitur nisi
<lb ed="#Qd"/>qui legitime certaverit</quote>; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e603">
<lb ed="#Qd"/>9. Item, potior est status, in quo homo<!--c--> magis
<lb ed="#Qd"/>eruditur; sed status poenalitatis est<!--d--> huiusmodi;
<lb ed="#Qd"/>unde <title>Ierem.</title> 6, 8, secundum aliam litteram<!--5-->: <quote>Per
<lb ed="#Qd"/>omne flagellum erudieris Ierusalem</quote>, et <name>Grego<lb ed="#Qd"/>rius</name><!--6-->:
<quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e616">Poena oculos aperit, quos culpa clau<lb ed="#Qd"/>dit</quote>.
Ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e622">
<lb ed="#Qd"/>10. Item, potior est status, in quo magis homo
<lb ed="#Qd"/>praeservatur a peccato; sed status tentationis et
<lb ed="#Qd"/>tribulationis est huiusmodi; unde <title>II Cor.</title> 12, 7:
<lb ed="#Qd"/><quote>Ne magnitudo revelationum extollat<!--e--> me, datus
<lb ed="#Qd"/>est mihi stimulus<!--f--> carnis meae</quote> etc. Ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e635">
<lb ed="#Qd"/>Respondeo: Secundum catholicam veritatem
<lb ed="#Qd"/>concedendum est humanam naturam esse lapsam,
<lb ed="#Qd"/>quod tamen philosophi ignoraverunt<!--7-->; unde nec
<lb ed="#Qd"/>medicum quaesierunt, secundum illud <title>Ierem.</title> 10, 14:
<lb ed="#Qd"/><quote>Stultus factus est omnis homo a scientia sua</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e648">
<lb ed="#Qd"/>Ad obiecta vero<!--g--> praeintelligendum est quod
<lb ed="#Qd"/>distinguit <name>Hugo de S. Victore</name>, in libro <title>De
<lb ed="#Qd"/>sacramentis</title><!--8-->, tres status humanae naturae. Primus
<lb ed="#Qd"/>est naturae a Deo conditae; secundus est natu<lb ed="#Qd"/>rae
lapsae; tertius vero est<!--h--> naturae beatae. <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e661">In
<lb ed="#Qd"/>primo statu habuit homo posse peccare et posse
<lb ed="#Qd"/>non peccare, et haec fuit prima arbitrii libertas;
<lb ed="#Qd"/>et in eodem statu habuit posse mori et posse
<lb ed="#Qd"/>non mori, et haec iuit prima humani corporis
<lb ed="#Qd"/>immortalitas. In secundo statu habet<!--i--> posse mori
<lb ed="#Qd"/>et non posse non mori sicut et posse peccare et
<lb ed="#Qd"/>non posse non peccare, quoniam in hoc statu
<lb ed="#Qd"/>est<!--k--> peccandi et moriendi necessitas. In tertio
<lb ed="#Qd"/>vero statu habebit posse non mori et non posse
<lb ed="#Qd"/>mori sicut et posse non peccare et non posse pec<lb ed="#Qd"/>care,
quoniam ad hunc statum pertinet moriendi
<pb ed="#Qd" n="7"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>et peccandi impossibilitas<!--1--></quote>. Secundum hoc ergo
<lb ed="#Qd"/>dicendum est quod, sicut non est ponere<!--a--> con<lb ed="#Qd"/>veniens
bonitati divinae et summae quod con<lb ed="#Qd"/>diderit
naturam in statu necessitatis peccandi,
<lb ed="#Qd"/>ita nec in statu necessitatis patiendi, quoniam
<lb ed="#Qd"/>sicut ad impossibilitatem peccandi sequitur im<lb ed="#Qd"/>possibilitas
patiendi in statu tertio, ita ad possi<lb ed="#Qd"/>bilitatem
peccandi et non peccandi possibilitas
<lb ed="#Qd"/>patiendi et non patiendi, sicut fuit in statu primo,
<lb ed="#Qd"/>ita in statu moderno ad impossibilitatem non
<lb ed="#Qd"/>peccandi sequitur impossibilitas non moriendi.
<lb ed="#Qd"/>Ex quo evidens est naturam hominis esse lapsam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e719">
<lb ed="#Qd"/>1. Ad primum<!--b--> ergo obiectum dicendum est
<lb ed="#Qd"/>secundum <name>Hugonem de S. Victore</name>, in libro
<lb ed="#Qd"/><title>De sacramentis</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e727">Homo ante peccatum natura
<lb ed="#Qd"/>mortalis et passibilis fuit, qui tamen ex beneficio
<lb ed="#Qd"/>creationis praecedente et proprio studio subse<lb ed="#Qd"/>quente
facere potuisset ut non moreretur nec in
<lb ed="#Qd"/>vita corruptionem pateretur</quote>. Ex quo relinquitur
<lb ed="#Qd"/>quod in Adam erat possibilitas ad dissolutionem
<lb ed="#Qd"/>et corruptionem, tamen cum potentia devitandi
<lb ed="#Qd"/>omnem detectum et corruptionem; in statu vero
<lb ed="#Qd"/>moderno est possibilitas cum necessitate ad dis<lb ed="#Qd"/>solutionem
et corruptionem et inevitabilitate.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e750">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad secundum dicendum, secundum <name>Hu<lb ed="#Qd"/>gonem</name>,
quod in primo statu erat in homine
<lb ed="#Qd"/>cum divino adiutorio<!--c--> omnem violentiam repel<lb ed="#Qd"/>lere.
Dicit enim<!--d3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e760">Propterea rationi humanae
<lb ed="#Qd"/>adiuncta est providentia divina, ut ratio humana
<lb ed="#Qd"/>ex una parte vigilaret contra negligentiam, pro<lb ed="#Qd"/>videntia
vero divina ex parte altera staret contra
<lb ed="#Qd"/>violentiam</quote>. Ex hoc ergo patet quod, quamvis
<lb ed="#Qd"/>homo in primo statu haberet corpus sensitivum
<lb ed="#Qd"/>doloris, poterat tamen per rationem propriam et
<lb ed="#Qd"/>providentiam divinam cavere omnem dolorem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e779">
<lb ed="#Qd"/>3. Ad tertium iam patet responsio, quia,
<lb ed="#Qd"/>quamvis haberet naturam tristabilem, nunquam
<lb ed="#Qd"/>tamen tristaretur, dum tamen ratio per negligen<lb ed="#Qd"/>tiam
a proprio studio non deficeret. Unde <name>Hugo</name><!--4-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-Qd1e789">Quia homo naturam passibilem habuit, contra
<lb ed="#Qd"/>passionem et custodia necessaria fuit, ut vide<lb ed="#Qd"/>licet
per rationem propriam contra negligentiam
<lb ed="#Qd"/>cavendam excitaretur et per providentiam divi<lb ed="#Qd"/>nam
illaesus servaretur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e801">
<lb ed="#Qd"/>4. Ad quartum dicendum quod <name>Ioannes<!--e-->
<lb ed="#Qd"/>Damascenus</name> loquitur secundum statum na<lb ed="#Qd"/>turae
lapsae, non secundum statum naturae sim<lb ed="#Qd"/>pliciter.
Dicendum est<!--f--> ergo quod omnis poena<lb ed="#Qd"/>litas
consequitur ad culpam originalem et actua<lb ed="#Qd"/>lem,
ut, si non fuisset culpa vel originalis vel
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>actualis, nunquam fuisset poena. Unde in Mar<lb ed="#Qd"/>tytibus
sanctis<!--g--> et in<!--h--> ceteris casibus, quos
<lb ed="#Qd"/>ponit <name>Damascenus</name>, quamvis non sequatur<!--i-->
<lb ed="#Qd"/>poena ad culpam actualem, consequitur tamen
<lb ed="#Qd"/>ad culpam originalem, quia, si non praecessisset<!--k-->
<lb ed="#Qd"/>culpa originalis, non ordinarentur sancti ad bea<lb ed="#Qd"/>titudinem
per sustinentiam alicuius passionis; nec
<lb ed="#Qd"/>etiam ipse Dominus passus est<!--l--> nisi propter
<lb ed="#Qd"/>culpam expiandam<!--m--> humani generis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e838">
<lb ed="#Qd"/>5. Ad quintum dicendum quod non est si<lb ed="#Qd"/>mile
de brutis et hominibus. Bruta enim<!--n--> non
<lb ed="#Qd"/>ordinantur ad beatitudinem vitae perpetuae, sed
<lb ed="#Qd"/>rationalis creatura homo ordinatur ex conditione
<lb ed="#Qd"/>naturae; vel, si torte homo<!--o--> non peccasset, vel
<lb ed="#Qd"/>bruta non essent, vel, si essent, dissolutio eo<lb ed="#Qd"/>rum
non esset illis<!--p--> poenalis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e856">
<lb ed="#Qd"/>6. Ad sextum dicendum quod <mentioned>magis esse<!--q--> ad
<lb ed="#Qd"/>meritum</mentioned> dicitur dupliciter<!--r--> quemadmodum ali<lb ed="#Qd"/>quid<!--s-->
dicitur melius alio dupliciter, scilicet sim<lb ed="#Qd"/>pliciter
et secundum quid, sicut vinum melius est
<lb ed="#Qd"/>aqua simpliciter, tamen aqua melior est aegro. Eo<lb ed="#Qd"/>dem
modo dicendum quod status patiendi non
<lb ed="#Qd"/>est melior naturae humanae sanae, quamvis sit
<lb ed="#Qd"/>melior naturae humanae lapsae: simpliciter enim
<lb ed="#Qd"/>melior est status non patiendi statu<!--t--> patiendi,
<lb ed="#Qd"/>nec magis ad meritum est in statu naturae bene
<lb ed="#Qd"/>institutae status patiendi. — Praeterea, in statu
<lb ed="#Qd"/>naturae lapsae status patiendi et non patiendi se
<lb ed="#Qd"/>habent ut excedentia et excessa. Nam ei, qui
<lb ed="#Qd"/>pronus est ad impatientiam, magis est ad meri<lb ed="#Qd"/>tum
status non patiendi; ei vero, qui pronus est
<lb ed="#Qd"/>ad lasciviam, status patiendi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e894">
<lb ed="#Qd"/>7. Ad septimum dicendum quod, cum di<lb ed="#Qd"/>citur
quod <mentioned>status patiendi magis movet ad
<lb ed="#Qd"/>Deum</mentioned>, hoc est verum in natura torpente, sicut
<lb ed="#Qd"/>modo est, sed non est hoc verum in natura vi<lb ed="#Qd"/>gilante
et intenta ad Deum, immo hoc<!--u--> esset ei
<lb ed="#Qd"/>malum quantum ad illum statum: retraheret<!--v-->
<lb ed="#Qd"/>enim ipsam a Deo, dum ipsa suis<!--x--> passionibus
<lb ed="#Qd"/>intenderet.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e914">
<lb ed="#Qd"/>8. Ad octavum dicendum quod beatitudo ae<lb ed="#Qd"/>terna
alibi<!--5--> dicitur corona, alibi<!--6--> dicitur denarius.
<lb ed="#Qd"/>Secundum quod dicitur denarius, consideratur ut
<lb ed="#Qd"/>praemium, quod datur ad remunerationem operis.
<lb ed="#Qd"/>Secundum quod corona consideratur ut<!--y--> prae<lb ed="#Qd"/>mium,
quod datur ad gloriam honoris, quae po<lb ed="#Qd"/>test
provenire ex duplici ratione: vel ratione vic<lb ed="#Qd"/>toriae
vitiorum secundum rationem pugnae et
<lb ed="#Qd"/>tentationis ante peccatum, prout Adam et Eva
<lb ed="#Qd"/>in primo statu leguntur tentati, <title>Gen.</title> 3, 1-9; vel
<pb ed="#Qd" n="8"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>ratione victoriae tentationis et pugnae secundum
<lb ed="#Qd"/>statum illum, qui est post peccatum. In primo
<lb ed="#Qd"/>enim statu pugna erat tentatio exterior, in se<lb ed="#Qd"/>cundo<!--a-->
statu tentatio interior. Uterque ergo status
<lb ed="#Qd"/>erat ad coronam, et etiam primus status secun<lb ed="#Qd"/>dum
se magis, quia magis ad victoriam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e956">
<lb ed="#Qd"/>9. Ad nonum dicendum quod, cum dicitur
<lb ed="#Qd"/>quod <mentioned>homo magis eruditur in statu poenalitatis</mentioned>,
<lb ed="#Qd"/>hoc verum est quantum ad statum naturae lapsae,
<lb ed="#Qd"/>sed hoc<!--b--> non est verum quando homo rectus est
<lb ed="#Qd"/>et in statu rectitudinis, sicut fuit in prima sui
<lb ed="#Qd"/>conditione.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q1c1-d1e972">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>10. Ad ultimum dicendum quod cum dicitur
<lb ed="#Qd"/>quod <mentioned>homo in statu tribulationis et tentationis<!--c-->
<lb ed="#Qd"/>magis praeservatur a peccato</mentioned>, hoc est verum
<lb ed="#Qd"/>quantum ad statum naturae lapsae. Videmus
<lb ed="#Qd"/>enim quod aliter praeservatur sanus quam aeger,
<lb ed="#Qd"/>quia aegro aliquid subtrahitur ad pracservatio<lb ed="#Qd"/>nem
ipsius, quod daretur sano; nec unum<!--d--> idem
<lb ed="#Qd"/>datur utrique ad praeservationem ipsorum. Si<lb ed="#Qd"/>militer
dicendum quod, licet natura lapsa prae<lb ed="#Qd"/>servetur
a peccato per tentationes et tribulationes,
<lb ed="#Qd"/>non tamen sic est de natura in primo statu suae
<lb ed="#Qd"/>conditionis.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>