-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1.xml
385 lines (385 loc) · 25.4 KB
/
ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 1, Inq. 1, T. 1, Q. 2, T. 1, D. 2, M. 2, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 1, Inq. 1, T. 1, Q. 2, T. 1, D. 2, M. 2, C. 1</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1">
<head xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Hd1e102">III, P. 1, Inq. 1, T. 1, Q. 2, T. 1, D. 2, M. 2, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Hd1e105" type="question-title">DE UNIBILITATE PER COMPARATIONEM AD NATURAM ANGELICAM<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Postea quaeritur de unibilitate ex parte hu<lb ed="#Qd"/>manae
naturae, cum habitum sit de ea ex
<lb ed="#Qd"/>parte divinae naturae. Et primo quaeritur de ea
<lb ed="#Qd"/>per comparationem ad naturam angelicam, quae
<lb ed="#Qd"/>scilicet natura sit unibilior divinae naturae, utrum
<lb ed="#Qd"/>humana vel angelica<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e124">
<lb ed="#Qd"/>Ad quod sic: 1. <name>Isidorus</name>, in libro <title>De Trini<lb ed="#Qd"/>tate</title><!--3-->:
<quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e130">Quanto subtilior est natura, tanto ple<lb ed="#Qd"/>nius
assistit ad similitudinem divinae unitatis
<lb ed="#Qd"/>expressa</quote>. Sed natura angelica subtilior est
<lb ed="#Qd"/>quam humana; ergo magis est ad similitudinem
<lb ed="#Qd"/>divinae naturae quam humana; si ergo eo est
<lb ed="#Qd"/>unibilitas quo similitudo, natura angelica magis
<lb ed="#Qd"/>est unibilis divinae naturae quam humana<!--a-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e147">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, angelus simplicior est quam anima, quia
<lb ed="#Qd"/>angelus sive intelligentia est<!--b--> substantia spiritua<lb ed="#Qd"/>lis<!--c-->,
corpori non<!--d--> unibilis; sed anima rationalis,
<lb ed="#Qd"/>licet sit substantia spiritualis, corpori tamen est
<lb ed="#Qd"/>unibilis; ergo compositioris naturae est quam
<lb ed="#Qd"/>angelus; ergo dissimilior est divinae simplicitati
<lb ed="#Qd"/>et magis distans: ab ea quam angelus; ergo
<lb ed="#Qd"/>minus est unibilis divinae naturae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e168">
<lb ed="#Qd"/>3. Ad hoc respondent quidam<!--4--> quod angelus
<lb ed="#Qd"/>non est adeo unibilis divinae naturae sicut homo,
<lb ed="#Qd"/>quia homo in se repraesentat totalitatem divini
<lb ed="#Qd"/>exemplaris, angelus autem non. Quod patet, quia
<lb ed="#Qd"/>in exemplari est reperire<!--f--> rationem vel ideam
<lb ed="#Qd"/>naturae corporalis et spiritualis, quia est exem<lb ed="#Qd"/>plar
rei corporalis et spiritualis<!--g-->, sed in angelo
<lb ed="#Qd"/>est tantum natura spiritualis, in homine vero est
<lb ed="#Qd"/>natura corporalis et spiritualis, et ita<!--h--> homo ex<lb ed="#Qd"/>primit
totam rationem divini exemplaris, angelus
<lb ed="#Qd"/>autem non, et ideo magis est unibilis quam
<lb ed="#Qd"/>angelus. - Contra: <name>Dionysius</name>, in libro <title>De
<lb ed="#Qd"/>divinis nominibus</title><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e198">Angelus est imago et mani<lb ed="#Qd"/>festatio
non apparentis luminis, et<!--i--> speculum etc.,
<lb ed="#Qd"/>totam, si possibile est, recipiens speciem</quote>. Et
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>appellat ibi <mentioned>speciem</mentioned> formam exemplarem, sci<lb ed="#Qd"/>licet
sapientiam divinam, quam ipse angelus re<lb ed="#Qd"/>cipit
secundum possibilitatem suam, sicut spe<lb ed="#Qd"/>culum
recipit<!--k--> speciem rei. Ergo angelus est
<lb ed="#Qd"/>magis unibilis secundum totalitatem exemplaris,
<lb ed="#Qd"/>quam magis repraesentat, quam homo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e221">
<lb ed="#Qd"/>4. Item, <title>Eccli.</title> 1, 4: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e225" source="http://scta.info/resource/sir1_4">Primo omnium creata est
<lb ed="#Qd"/>sapientia</quote>. Hoc non potest intelligi de Sapientia
<lb ed="#Qd"/>increata, quia ipsa non est creata; hoc ergo in<lb ed="#Qd"/>telligitur
de natura angelica<!--l-->, quae dicitur esse<!--m-->
<lb ed="#Qd"/>sapientia. Sed quod primum omnium creatum
<lb ed="#Qd"/>est, immediatius se habet ad principium; et quod
<lb ed="#Qd"/>immediatius se habet ad ipsum, unibilius<!--n--> est
<lb ed="#Qd"/>ipsi; ergo angelus, cum immediatius se habeat<!--o-->
<lb ed="#Qd"/>ad ipsum, unibilior est ipsi<!--p--> divinae substantiae
<lb ed="#Qd"/>in natura quam homo, quia est<!--q--> spiritualior et
<lb ed="#Qd"/>simplicior; ergo, quantum est<!--r--> ex parte naturae,
<lb ed="#Qd"/>angelus est unibilior.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e253">
<lb ed="#Qd"/>5. Similiter et quantum est de ratione personae,
<lb ed="#Qd"/>quia compositior est ratio<!--s--> personae in homine
<lb ed="#Qd"/>quam in<!--t--> angelo, quia in angelis attenditur di<lb ed="#Qd"/>stinctio
personalis quantum ad qualitatem tan<lb ed="#Qd"/>tum,
in homine vero quantum ad originem et
<lb ed="#Qd"/>qualitatem, sicut dicit <name>Richardus de S. Vic<lb ed="#Qd"/>tore</name>,
in libro <title>De Trinitate</title><!--6-->. <name>Origine</name> enim dif<lb ed="#Qd"/>fert
unus homo ab alio, quia unus est ab alio,
<lb ed="#Qd"/>et qualitate<!--u--> secundum proprietates consequentes
<lb ed="#Qd"/>essentiam, cuiusmodi sunt accidentia communia
<lb ed="#Qd"/>vel propria. Sed angelus ab angelo non differt
<lb ed="#Qd"/>origine, quia unus angelus non est ab alio. Ergo
<lb ed="#Qd"/>cum in divinis sit ratio personae quantum ad
<lb ed="#Qd"/>distinctionem illam quae est origine<!--v--> solum<!--7-->, in
<lb ed="#Qd"/>homine vero secundum utrumque modum, patet
<lb ed="#Qd"/>quod distinctio personalis in<!--x--> angelo simplicior
<lb ed="#Qd"/>est et magis accedens ad distinctionem persona<lb ed="#Qd"/>lem
in Deo quam in homine; ergo angelus est
<lb ed="#Qd"/>unibillor divinae substantiae quantum ad ratio<lb ed="#Qd"/>nem
personae et naturae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e299">
<pb ed="#Qd" n="34"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>6. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De spiritu et
<lb ed="#Qd"/>anima</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e313">Eo anima imago est quo Dei capax et
<lb ed="#Qd"/>particeps esse potest, capax per intellectuum, par<lb ed="#Qd"/>ticeps
per affectum</quote>. Ergo, si angelus secundum
<lb ed="#Qd"/>utramque potentiam, et cognoscitivam<!--a--> et moti<lb ed="#Qd"/>vam
sive affectivam, magis est eius<!--b--> capax et
<lb ed="#Qd"/>particeps, ergo et<!--c--> magis est eius imago; ergo
<lb ed="#Qd"/>unibilior.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e329">
<lb ed="#Qd"/>7. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De spiritu et
<lb ed="#Qd"/>anima</title><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e338">Anima<!--d--> secundum mentem est habens
<lb ed="#Qd"/>imaginem Dei in potentia cognoscendi et similitu<lb ed="#Qd"/>dinem
in potentia diligendi</quote>. Sed haec duo ma<lb ed="#Qd"/>gis
reperiuntur in angelo; ergo ratio imaginis est
<lb ed="#Qd"/>magis in ipso; ergo est unibilior.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e351">
<lb ed="#Qd"/>8. Item, <name>Augustinus</name>, in libro<!--e--> <title>De Trinitate</title><!--3-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e355">Anima eo imago Dei est quo<!--f--> meminit, intel<lb ed="#Qd"/>ligit
et<!--g--> diligit eum, a quo facta est</quote>. Sed isti
<lb ed="#Qd"/>actus magis reperiuntur in angelo; ergo est magis
<lb ed="#Qd"/>imago quam anima humana; ergo est unibilior.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e366">
<lb ed="#Qd"/>Ad oppositum vero sic: a. <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in<!--h-->
<lb ed="#Qd"/>sermone <title>De imagine</title><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e375">Nulli alii creaturae dedit
<lb ed="#Qd"/>Deus quod sit imago quam homini</quote>; ergo non
<lb ed="#Qd"/>angelo. Si ergo imago est <quote>expressa similitudo<!--5--></quote>,
<lb ed="#Qd"/>nulli alii<!--i--> dedit quod esset expressa similitudo
<lb ed="#Qd"/>quam<!--k--> homini; sed expressam similitudinem se<lb ed="#Qd"/>quitur
unibilitas; ergo nulli alii creaturae quam
<lb ed="#Qd"/>homini dedit quod esset Deo unibilis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e392">
<lb ed="#Qd"/>Responsio: Dicendum quod similitudo creatu<lb ed="#Qd"/>rae
rationalis ad Deum secundum plura est in
<lb ed="#Qd"/>homine quam in angelo<!--6-->. Est enim similitudo in
<lb ed="#Qd"/>natura, in persona, in potentia. In natura, quia,
<lb ed="#Qd"/>sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in sermone <title>De ima<lb ed="#Qd"/>gine</title><!--7-->,
<quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e410">sicut Deus ubique totus est, omnia vivifi<lb ed="#Qd"/>cans,
movens et gubernans, sic anima ubique in
<lb ed="#Qd"/>suo corpore tota viget, movet et gubernat</quote>; quod
<lb ed="#Qd"/>non convenit angelo, cum non sit substantia vivi<lb ed="#Qd"/>ficando
corpori attributa. Item, in homine est
<lb ed="#Qd"/>similitudo in persona, quia in homine est ratio
<lb ed="#Qd"/>personalis secundum ordinem originis, quia homo
<lb ed="#Qd"/>est ab homine, sicut in divinis Deus a Deo;
<lb ed="#Qd"/>angelus autem non est ab angelo. Item, in ho<lb ed="#Qd"/>mine
est similitudo in potentia, quia in homine
<lb ed="#Qd"/>est<!--l--> potentia respondens totalitati exemplaris se<lb ed="#Qd"/>cundum
quod ait<!--m--> <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--8-->; <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e440">Anima, ad
<lb ed="#Qd"/>similitudinem totius Sapientiae facta, omnium
<lb ed="#Qd"/>similitudines in se gerit</quote>. Cum enim in divino
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>exemplari sit ratio esse corporalis et esse spiri<lb ed="#Qd"/>tualis,
invenitur in anima et<!--a--> in homine utrumque,
<lb ed="#Qd"/>corporale et<!--b--> spirituale esse et posse, et potentia
<lb ed="#Qd"/>ad corpus in anima et<!--c--> potentia in se abstracta;
<lb ed="#Qd"/>quod non invenitur in angelo. Ex his igitur patet
<lb ed="#Qd"/>quod natura humana unibilior est divinae quam
<lb ed="#Qd"/>angelica.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e465">
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primum autem<!--d--> rationem
<lb ed="#Qd"/>sumptam ex auctoritate <name>Isidori</name>, dicendum quod
<lb ed="#Qd"/>contingit considerare divinam essentiam absolute,
<lb ed="#Qd"/>hoc est non prout est causa neque prout est in
<lb ed="#Qd"/>personis, vel contingit considerare ipsam non
<lb ed="#Qd"/>absolute sive ut abstractam, sed prout est causa
<lb ed="#Qd"/>et prout est in habente eam<!--e-->, hoc est in re na<lb ed="#Qd"/>turae
sive in personis. Primo modo dicendum,
<lb ed="#Qd"/>secundum quod consideratur ut abstracta, quod
<lb ed="#Qd"/>ipse angelus magis exprimit divinam unitatem et
<lb ed="#Qd"/>magis existit ad similitudinem divinae unitatis,
<lb ed="#Qd"/>quia ratione maioris simplicitatis magis accedit
<lb ed="#Qd"/>ad naturam unibilitatis<!--f--> divinae, prout sic consi<lb ed="#Qd"/>deratur
divina natura. Si autem<!--g--> consideretur
<lb ed="#Qd"/>divina essentia ut causa et<!--h--> prout non est ab<lb ed="#Qd"/>stracta
a personis, sic homo magis exprimit simi<lb ed="#Qd"/>litudinem
ipsius quam angelus, quia sicut dictum
<lb ed="#Qd"/>est<!--9-->, homo est<!--i--> magis repraesentativus<!--k--> causae
<lb ed="#Qd"/>exemplaris<!--l--> divinae quam angelus. Item, sicut
<lb ed="#Qd"/>dictum est<!--m-->, ratio personalitatis sicut est in Deo,
<lb ed="#Qd"/>magis exprimitur<!--m--> in homine quam in angelo. De<lb ed="#Qd"/>terminatum
enim<!--n--> est superius<!--11--> quod divina es<lb ed="#Qd"/>sentia,
prout consideratur penitus ut abstracta a
<lb ed="#Qd"/>personis, non intelligitur esse unibilis, sed<!--o--> solum
<lb ed="#Qd"/>prout consideratur in re naturae sive in personis,
<lb ed="#Qd"/>et ideo a parte illa qua<!--p--> angelus magis exprimit
<lb ed="#Qd"/>similitudinem illius, non est unio cum divina
<lb ed="#Qd"/>natura, sed solum a parte illa qua homo eius
<lb ed="#Qd"/>similitudinem magis exprimit, et ideo natura<!--q-->
<lb ed="#Qd"/>humana unibilis Deo est<!--r--> et non angelica.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e533">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad secundum dicendum quod non valet
<lb ed="#Qb"/><mentioned>natura humana est compositior quam angelica<!--s-->,
<lb ed="#Qd"/>ergo minus unibilis</mentioned>. — Instantia<!--t-->: Corpus
<lb ed="#Qd"/>simplex sicut elementum propter naturam sim<lb ed="#Qd"/>plicitatis
magis accedit ad naturam animae quam
<lb ed="#Qd"/>corpus compositum sive elementatum; ergo magis
<lb ed="#Qd"/>est<!--u--> animabile. Istud non sequitur, immo oppo<lb ed="#Qd"/>situm.
Anima enim, quia simplex est, ideo<!--v-->
<lb ed="#Qd"/>exigit corpus compositum<!--12-->; quia quanto aliquid
<pb ed="#Qd" n="35"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>simplicius est<!--a--> in natura, tanto multiplicius est in
<lb ed="#Qd"/>virtute<!--1-->; cum ergo anima sit forma simplex, immo
<lb ed="#Qd"/>simplicissima inter formas creatas<!--b--> unibiles, patet
<lb ed="#Qd"/>quod ipsa est multiplex in virtute et diversarum
<lb ed="#Qd"/>operationum principium, ita quod eius actiones
<lb ed="#Qd"/>non sunt unius modi, cum plures habeant<!--c--> vires.
<lb ed="#Qd"/>Et ideo, cum per corpus operetur, necesse est ut
<lb ed="#Qd"/>ei respondeat corpus compositum et diversarum
<lb ed="#Qd"/>naturarum, sicut elementatum; et non<!--d--> unius na<lb ed="#Qd"/>turae,
cuiusmodi est elementum, quia per illud
<lb ed="#Qd"/>non operaretur nisi uno modo. Requiritur ergo
<lb ed="#Qd"/>corpus elementatum organicum, ut<!--e--> quaelibet vis
<lb ed="#Qd"/>animae operans per organum operetur per orga<lb ed="#Qd"/>num
sibi proportionale<!--2-->. Sic<!--f--> ergo ex parte ista
<lb ed="#Qd"/>dicendum quod, cum divina essentia sit simpli<lb ed="#Qd"/>cissima,
licet corpus humanum sit compositum,
<lb ed="#Qd"/>poterit<!--g--> tamen fieri unio naturae humanae cum
<lb ed="#Qd"/>divina, sicut corporis compositi cum anima sim<lb ed="#Qd"/>plici.
Unde non sequitur: <mentioned>Est compositior na<lb ed="#Qd"/>tura
humana, ergo minus unibilis</mentioned>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e601">
<lb ed="#Qd"/>3. Ad tertium quod obicitur ex auctoritate
<lb ed="#Qd"/><name>Dionysii</name> dicendum quod exemplar<!--h--> divinum
<lb ed="#Qd"/>exprimitur in creatura dupliciter: vel<!--i--> quantum
<lb ed="#Qd"/>ad cognitionem vel<!--k--> quantum ad esse; quantum
<lb ed="#Qd"/>ad cognitionem dupliciter, scilicet actu vel po<lb ed="#Qd"/>tentia.
Dico ergo<!--l--> quod, quantum ad cognitionem
<lb ed="#Qd"/>actu, exprimitur in angelo exemplar divinum,
<lb ed="#Qd"/>quia angelus cognoscit omnem creaturam per
<lb ed="#Qd"/>similitudinem sibi inditam a causa exemplari a
<lb ed="#Qd"/>creatione sua; similiter<!--m--> anima habet hoc<!--n--> quan<lb ed="#Qd"/>tum
ad potentiam. Sed secundum viam essendi
<lb ed="#Qd"/>maior est expressio divini exemplaris in homine
<lb ed="#Qd"/>quam in angelo, quia homo habet similitudinem
<lb ed="#Qd"/>cum omni creatura, scilicet corporali et spirituali,
<lb ed="#Qd"/>quarum rationes sunt<!--o--> in exemplari divino, quod
<lb ed="#Qd"/>non habet angelus; et ita homo est unibilior,
<lb ed="#Qd"/>cum secundum viam essendi magis exprimat
<lb ed="#Qd"/>similitudinem exemplaris divini.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e643">
<lb ed="#Qd"/>4. Ad aliud<!--p--> de <title>Eccli.</title> quod obicitur quod
<lb ed="#Qd"/><quote>primo<!--q--> omnium creata est sapientia</quote>, dicendum<!--r-->
<lb ed="#Qd"/>quod creatura dupliciter ordinatur ad Deum, sci<lb ed="#Qd"/>licet
ut a quo est et ut ad quem est. Secundum
<lb ed="#Qd"/>ergo illum modum, quo ordinatur creatura ad
<lb ed="#Qd"/>Deum ut a quo est, non est unibilis creatura
<lb ed="#Qd"/>Creatori, quia unio habet esse<!--s--> secundum acces<lb ed="#Qd"/>sum
et non secundum recessum; secundum au<lb ed="#Qd"/>tem
hunc modum recedit creatura a Creatore, et
<lb ed="#Qd"/>secundum hoc procedit ratio illa. Sed secundum
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>quod ordinatur ad Deum ut ad finem, sic accedit;
<lb ed="#Qd"/>et<!--a--> secundum istam viam magis accedit anima
<lb ed="#Qd"/>ad Deum quam angelus quoad hoc; quoniam
<lb ed="#Qd"/>homo est ultima creatura et ultima in ordine
<lb ed="#Qd"/>universi et<!--b--> tinis aliarum creaturarum, quod non
<lb ed="#Qd"/>angelus, et ita unibilior, quia magis accedens.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e683">
<lb ed="#Qd"/>5. Ad aliud quod obicitur quod <mentioned>homo minus
<lb ed="#Qd"/>assimilatur<!--c--> cum Deo in natura et persona quam
<lb ed="#Qd"/>angelus</mentioned>, iam patet hoc esse falsum, quia quan<lb ed="#Qd"/>tum
ad naturam homo magis<!--d--> assimilatur simpli<lb ed="#Qd"/>citer
et similiter quantum ad personam. - Et si
<lb ed="#Qd"/>obiciatur quod compositior est ratio personalis
<lb ed="#Qd"/>in homine quam in angelo et ita<!--e--> minus unibilis,
<lb ed="#Qd"/>dicendum quod non<!--f-->, quia illa ratio personalis in
<lb ed="#Qd"/>angelo non assimilatur rationi personali in Deo,
<lb ed="#Qd"/>immo magis quasi tenet naturam oppositionis,
<lb ed="#Qd"/>sed in homine assimilatur ratio personalis rationi
<lb ed="#Qd"/>personali in Deo. Qualitas enim<!--g--> et origo solum<!--h-->
<lb ed="#Qd"/>iaciunt distinctionem in personis<!--3-->; sed in divina
<lb ed="#Qd"/>natura est persona secundum rationem originis,
<lb ed="#Qd"/>et non qualitatis, quia qualitas dicitur ibi forma
<lb ed="#Qd"/>singularis, una autem<!--i--> singularis divinitas et
<lb ed="#Qd"/>eadem est in tribus personis. In angelis autem<!--k-->
<lb ed="#Qd"/>est distinctio personalis secundum qualitatem
<lb ed="#Qd"/>solum, quia unus forma sua singulari differt ab
<lb ed="#Qd"/>alio angelo, in homine autem<!--l--> est utroque modo<!--4-->.
<lb ed="#Qd"/>Et ita ratio personalis in Deo et in<!--m--> angelo magis
<lb ed="#Qd"/>se habet modo opposito quam in homine et Deo;
<lb ed="#Qd"/>nec impedit, ut dictum est<!--5-->, compositio unionem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e735">
<lb ed="#Qd"/>6. Ad aliud quod obicitur quod <mentioned>maior capa<lb ed="#Qd"/>citas
et participatio Dei est in angelo quam in
<lb ed="#Qd"/>homine</mentioned>, dicendum quod ista<!--n--> capacitas penes co<lb ed="#Qd"/>gnitionem
in angelo est maior<!--o--> participatio quam
<lb ed="#Qd"/>in homine, quantum est de natura conditionis,
<lb ed="#Qd"/>sed haec non est causa sufficiens unibilitatis<!--6-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e751">
<lb ed="#Qd"/>7. Ad aliud dicendum quod imago dicit simi<lb ed="#Qd"/>litudinem<!--p--> expressam, expressio autem similitu<lb ed="#Qd"/>dinis
attenditur non solum secundum compara<lb ed="#Qd"/>tionem
unius partis, sed totius ad illud cuius
<lb ed="#Qd"/>imago est. Quia ergo homo<!--q--> secundum compa<lb ed="#Qd"/>rationem
totius ad Deum magis est in imitatione
<lb ed="#Qd"/>quam angelus, prout supra dictum est<!--7-->, ideo et
<lb ed="#Qd"/>magis et verius est imago quam angelus, quam<lb ed="#Qd"/>vis
angelus<!--r--> secundum partem comparatus ad
<lb ed="#Qd"/>Deum, sicut obiciebatur, posset dici similior<!--s-->.
<lb ed="#Qd"/><name ref="#Augustine">Augustinus</name> vero determinat imaginis rationem
<lb ed="#Qd"/>in homine in illa auctoritate secundum partem,
<lb ed="#Qd"/>non secundum totum<!--t--> esse hominis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-d1e785">
<lb ed="#Qd"/>8. Ad aliud dicendum<!--a--> quod isti actus, scili<lb ed="#Qd"/>cet
meminisse<!--b-->, intelligere et diligere<!--c--> eum a quo
<lb ed="#Qd"/>creatura rationalis est facta, possunt esse dupli<lb ed="#Qd"/>citer.
Vel in potentia ad meminisse et cognoscere
<lb ed="#Qd"/>et diligere Deum in sua<!--d--> natura, id est<!--e--> in natura
<lb ed="#Qd"/>creaturae in qua ipsa facta est, et hoc modo isti
<lb ed="#Qd"/>actus magis conveniunt homini et magis sunt in
<lb ed="#Qd"/>homine per imitationem ad Deum quam in angelo,
<lb ed="#Qd"/>quia cognoscet Deum in sua natura, scilicet hu<lb ed="#Qd"/>mana.
Vel potest esse in alia natura, in qua
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>rationalis creatura non est facta, et<!--f--> hoc modo
<lb ed="#Qd"/>magis conveniunt angelo. Quia vero imago atten<lb ed="#Qd"/>ditur
secundum quod ista attenduntur in maiori
<lb ed="#Qd"/>conformitate, primo autem modo maior est con<lb ed="#Qd"/>formitas,
ideo homo secundum hoc<!--g--> erit magis
<lb ed="#Qd"/>imago quam angelus, cum sit natus ad memi<lb ed="#Qd"/>nisse
et intelligere et diligere Deum in sua na<lb ed="#Qd"/>tura,
quae humana est, et unitum suae naturae;
<lb ed="#Qd"/>unde <title>Iob</title> 19, 26: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t1q2t1d2m2c1-Qd1e830" source="http://scta.info/resource/iob19_26">In carne mea videbo Deum sal<lb ed="#Qd"/>vatorem
meum</quote>.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>