-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p1in1t3q2c2.xml
390 lines (390 loc) · 25 KB
/
ahsh-l3p1in1t3q2c2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 1, Inq. 1, T. 3, Q. 2, C. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 1, Inq. 1, T. 3, Q. 2, C. 2</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2">
<head xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Hd1e102">III, P. 1, Inq. 1, T. 3, Q. 2, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Hd1e105" type="question-title">UTRUM SCIENTIA INDITA FUERIT CHRISTO AB INITIO SUAE CONCEPTIONIS <lb ed="#Qb"/>VEL PER SUCCESSIONEM TEMPORIS ACQUISITA<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Consequenter quaeritur utrum scientia indita
<lb ed="#Qd"/>fuerit Christo ab initio suae conceptionis vel
<lb ed="#Qd"/>per successionem temporis<!--a--> acquisita.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e117">
<lb ed="#Qd"/>Ad quod sic arguitur: 1. <title>Hebr.</title> 5, 8: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e121" source="http://scta.info/resource/hebr5_8">Didicit ex
<lb ed="#Qd"/>iis, quae passus est, obedientiam</quote>. Sed discere
<lb ed="#Qd"/>est venire in notitiam illius, quod prius non ha<lb ed="#Qd"/>buit;
ergo Christus non habuit plenam scientiam
<lb ed="#Qd"/>a principio; ergo acquisita est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e133">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, <title>Psalmus</title><!--2-->: <quote>Qui tribuit mihi intellec<lb ed="#Qd"/>tum</quote>
etc., <title>Glossa</title><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e139">Usque ad mortem erudivit
<lb ed="#Qd"/>me pars inferior mea, scilicet carnis assumptio,
<lb ed="#Qd"/>ut experirer<!--b--> tenebras mortalitatis</quote>. Ergo ex
<lb ed="#Qd"/>aliqua parte iuit in eo scientia acquisita.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e150">
<lb ed="#Qd"/>3. Item, super illud <title>Luc.</title> 2, 52: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e154" source="http://scta.info/resource/lc2_52">Proficiebat puer
<lb ed="#Qd"/>Iesus aetate et sapientia</quote>, <name>Beda</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e159">Sicut carnis
<lb ed="#Qd"/>est aetate proficere, sic animae gratia et sapien<lb ed="#Qd"/>tia</quote>.
Ergo recepit<!--c--> cognitionem, quam prius non
<lb ed="#Qd"/>habebat.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e169">
<lb ed="#Qd"/>4. Item, <name>Leo Papa</name><!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e173">Adoraverunt infantem, in
<lb ed="#Qd"/>nullo ab aliis generalitate<!--d--> infantiae dissimilem</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Sed non habere aliquam notitiam pertinet ad ge<lb ed="#Qd"/>neralitatem
infantiae; ergo non habuit tunc noti<lb ed="#Qd"/>tiam;
ergo postea profecit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e185">
<lb ed="#Qd"/>5. Item, <name>Damascenus</name><!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e189">Oportet cognoscere
<lb ed="#Qd"/>quoniam servilem et ignorantem naturam accepit;
<lb ed="#Qd"/>serva enim Dei est<!--e--> hominis natura, qui fecit
<lb ed="#Qd"/>eam, et non habet tuturorum cognitionem</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e199">
<lb ed="#Qd"/>5. Item, si imperfectionem habuit ex parte affec<lb ed="#Qd"/>tivae,
multo fortius ex parte cognitivae quae<!--f-->
<lb ed="#Qd"/>ordinatur ad affectivam. Cum ergo constat quod
<lb ed="#Qd"/>imperfectionem habuit ex parte affectivae sensi<lb ed="#Qd"/>bilis,
secundum quam habuit tristitiam et timo<lb ed="#Qd"/>rem<!--7-->,
ergo et ex parte cognitivae sensibilis ha<lb ed="#Qd"/>buit
imperfectionem. - Item, simili<!--g--> ratione vi<lb ed="#Qd"/>detur
quod in<!--h--> parte rationali habuerit imperfec<lb ed="#Qd"/>tionem
quantum ad cognitionem, cum etiam in
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>parte rationali habuerit imperfectionem quantum
<lb ed="#Qd"/>ad affectivam. Quod probatur; dicit enim
<lb ed="#Qd"/><name>Hieronymus</name><!--8-->: Coepit Iesus timere, ne anima
<lb ed="#Qd"/>eius videretur irrationabilis. Ergo in ratione fuit
<lb ed="#Qd"/>timor; secundum ergo<!--i--> modum viatoris fuit ti<lb ed="#Qd"/>mor
in ratione.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e236">
<lb ed="#Qd"/>7. Item<!--k-->, <title>Hebr.</title> 4, 15: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e240" source="http://scta.info/resource/hebr4_15">Nan habemus pontifi<lb ed="#Qd"/>cem,
qui non possit compati</quote> etc., <name>Augustinus</name><!--9-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e245">Multiplex<!--l--> est in Christo natura: una secun<lb ed="#Qd"/>dum
quam patiebatur, scilicet corpus; altera, se<lb ed="#Qd"/>cundum
quam compatiebatur, scilicet anima;
<lb ed="#Qd"/>tertia, secundum quam nec patiebatur nec com<lb ed="#Qd"/>patiebatur,
scilicet divinitas</quote>. Ergo, si recte di<lb ed="#Qd"/>stinxit,
anima secundum omnem partem patie<lb ed="#Qd"/>batur,
quia secundum sensitivam patiendo, se<lb ed="#Qd"/>cundum
affectivam rationabilem compatiendo,
<lb ed="#Qd"/>ergo et in rationali; et ita didicit per experien<lb ed="#Qd"/>tiam
pars illa.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e268">
<lb ed="#Qd"/>8. Item, Dominus<!--m--> assumpsit humanam naturam
<lb ed="#Qd"/><quote>in similitudinem<!--n--> carnis peccati</quote>, quia sumpsit
<lb ed="#Qd"/>eam de massa peccati<!--o-->, <title>Rom.</title> 8, 3; sed illud est
<lb ed="#Qd"/>humanae naturae corruptae; sed secundum<!--p--> ho<lb ed="#Qd"/>minem
ordinata cognitio est, ut <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e281">ex multis sen<lb ed="#Qd"/>sibus
fiat una memoria et ex multis memoriis
<lb ed="#Qd"/>unum experimentum<!--10--></quote>; ergo hic modus cogni<lb ed="#Qd"/>tionis
erat etiam in Christo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e292">
<lb ed="#Qd"/>9. Item, <name>Augustinus</name>, <title>Super Genesim</title><!--11-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e296">An<lb ed="#Qd"/>geli
cognitionem matutinam habuerunt in<!--q--> compa<lb ed="#Qd"/>ratione
ad Verbum, vespertinam<!--r--> in comparatione
<lb ed="#Qd"/>rerum in genere suo</quote>. Ergo, si Christus utroque
<lb ed="#Qd"/>modo cognovit, habuit cognitionem utramque, et
<lb ed="#Qd"/>ita potuit crescere vespertina scientia eius sicut
<lb ed="#Qd"/>angelorum, quia<!--s--> possunt fieri quae<!--t--> non sunt.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e312">
<lb ed="#Qd"/>Contra: a. <name>Gregorius</name><!--12-->, super illud <title>Luc.</title> 2, 52:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e318" source="http://scta.info/resource/lc2_52">Proficiebat aetate et sapientia</quote> etc.: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e321">Non acci<lb ed="#Qd"/>piendo
quod non habebat per accessum temporis,
<lb ed="#Qd"/>sed pandendo donum gratiae</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e329">
<pb ed="#Qd" n="166"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>b. Item, <name>Damascenus</name><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e337">Proficere dicebatur
<lb ed="#Qd"/>secundum eam, quae inerat sibi, sapientiam, in
<lb ed="#Qd"/>manifestationem ducens</quote>. Relinquitur igitur quod
<lb ed="#Qd"/>non defuit scientia, licet manifestatio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e347">
<lb ed="#Qd"/>6. Item, nihil habens habitum ad cognitionem<!--a-->
<lb ed="#Qd"/>secundum nobiliorem modum et perfectum, ha<lb ed="#Qd"/>bet<!--b-->
ordinationem ad illam<!--c--> secundum modum
<lb ed="#Qd"/>imperfectum; sed ignobilior est ille, qui est<!--d--> se<lb ed="#Qd"/>cundum
experientiam, illo, qui est secundum
<lb ed="#Qd"/>viam<!--e--> aliam; ergo Christus non profecit in scien<lb ed="#Qd"/>tia
secundum experientiam<!--f-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e365">
<lb ed="#Qd"/>d. Item, Christus secundum intellectum fuit com<lb ed="#Qd"/>prehensor;
sed anima in gloria nullo modo ordi<lb ed="#Qd"/>natur
ad habitum experimentalem, immo evacuat
<lb ed="#Qd"/>huiusmodi habitum tamquam id quod imperfec<lb ed="#Qd"/>tum
est<!--2-->, cum adest cognitio perfecta; si<!--g--> ergo
<lb ed="#Qd"/>perfectum tollit imperfectum praeteritum, non or<lb ed="#Qd"/>dinat<!--h-->
ad imperfectum futurum; relinquitur igitur
<lb ed="#Qd"/>quod cognitio in parte non fuit in Christo, ex
<lb ed="#Qd"/>quo habuit cognitionem perfectam.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e387">
<lb ed="#Qd"/>Solutio: Unus est modus sciendi in Christo<!--i-->
<lb ed="#Qd"/>secundum divinam naturam, et ibi scientia idem
<lb ed="#Qd"/>est quod idipsum, id est<!--k--> quod eius essentia;
<lb ed="#Qd"/>iste modus iuit in Filio Dei<!--l--> ab aeterno. Se<lb ed="#Qd"/>cundus
est in Christo secundum gratiam unionis,
<lb ed="#Qd"/>quam scientiam nulla alia creatura habuit: iste
<lb ed="#Qd"/>enim modus distinguitur ab omni alio sciente.
<lb ed="#Qd"/>Item<!--m-->, tertius est secundum gratiam compre<lb ed="#Qd"/>hensoris;
in hac communicant angeli et animae
<lb ed="#Qd"/>sanctae. Item<!--n-->, quartus secundum naturam inte<lb ed="#Qd"/>gram
animae, secundum quam<!--o--> habuit Adam
<lb ed="#Qd"/>scientiam in statu innocentiae<!--3-->, et hanc<!--p--> habuit
<lb ed="#Qd"/>perfectius quam alii puri homines. Item, quintus
<lb ed="#Qd"/>secundum poenalem naturam assumptam. Item,
<lb ed="#Qd"/>sextus est quaedam gratia data Christo ad co<lb ed="#Qd"/>gnoscendum
res secundum numerum<!--q--> secundum
<lb ed="#Qd"/>progressum temporis, quae fuit a principio data
<lb ed="#Qd"/>animae Christi secundum intellectum, non dico
<lb ed="#Qd"/>ipsa cognitio<!--r-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e432">
<lb ed="#Qd"/>Et quantum ad primum similiter se habet
<lb ed="#Qd"/>ante incarnationem et post. Secundus vero non
<lb ed="#Qd"/>fuit ab<!--s--> aeterno; secundum hunc<!--t--> habuit omnium
<lb ed="#Qd"/>cognitionem, scilicet eorum quae pertinebant ad
<lb ed="#Qd"/>mysterium<!--u--> incarnationis, passionis et redemp<lb ed="#Qd"/>tionis.
Hac<!--v--> etiam non habuerunt angeli statim
<lb ed="#Qd"/>post confirmationem; unde dixerunt <title>Isai.</title> 63, 1:
<lb ed="#Qd"/><quote>Quis est iste, qui venit de Edom</quote> etc., et si aliqui<!--x-->
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>habuerunt, hoc fuit ex superadditione aliqua,
<lb ed="#Qd"/>non ex ipsa gloria. Et secundum hoc intelli<lb ed="#Qd"/>gitur
illud <title>Ephes.</title> 3, 10: <quote>Ut innotescat principa<lb ed="#Qd"/>tibus
et potestatibus per Ecclesiam</quote><!--4-->. Secundum
<lb ed="#Qd"/>vero tertium modum<!--a--> cognitionis, scilicet com<lb ed="#Qd"/>prehensoris<!--b-->,
habuit cognitionem omnium perti<lb ed="#Qd"/>nentium
ad suam gloriam et suorum, id est<!--c-->
<lb ed="#Qd"/>eorum, quae ordinantur ad illam. Quartus vero
<lb ed="#Qd"/>modus cognitionis, quae est secundum naturam
<lb ed="#Qd"/>integram, quae fuit in Adam, <title>Gen.</title> 2, 19: <quote>Adduxit
<lb ed="#Qd"/>ea ad Adam, ut videret</quote> etc., fuit in Christo secun<lb ed="#Qd"/>dum
naturam integram quam assumpsit. Quintus
<lb ed="#Qd"/>qui est cognitionis quae est secundum naturam
<lb ed="#Qd"/>poenalem, fuit similiter in Christo; in hac didicit
<lb ed="#Qd"/>diversas poenalitates secundum experientiam in
<lb ed="#Qd"/>affectiva, quam tamen cognovit secundum alium
<lb ed="#Qd"/>modum, scilicet secundum gratiam cognitionis
<lb ed="#Qd"/>quae data est sibi per gratiam unionis; unde
<lb ed="#Qd"/>praescivit illas<!--d--> secundum gratiam quae fuit
<lb ed="#Qd"/>gratia unionis. Sextus modus cognitionis est ad
<lb ed="#Qd"/>cognoscendum per experientiam<!--e-->, non ut prior<!--f-->
<lb ed="#Qd"/>quae affectivae fuit, sed cognitivae ex sensu;
<lb ed="#Qd"/>unde specialis gratia, quam habuit ad sciendum,
<lb ed="#Qd"/>fuit ei data quoad experientiam in cognitiva.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e506">
<lb ed="#Qd"/>Notandum autem quod est duplex cognitio in
<lb ed="#Qd"/>sensu per experientiam; cognitio enim in sensu
<lb ed="#Qd"/>est duobus modis: uno modo cum res est in
<lb ed="#Qd"/>sensu secundum similitudinem; alio modo cum
<lb ed="#Qd"/>est in sensu secundum formam: aliter enim est
<lb ed="#Qd"/>similitudo coloris in oculo, aliter dolor<!--g5-->. Et se<lb ed="#Qd"/>cundum
hoc duplex est cognitio in Christo se<lb ed="#Qd"/>cundum<!--h-->
experientiam; prima quantum ad na<lb ed="#Qd"/>turam
poenalem, secunda quantum ad specialem
<lb ed="#Qd"/>gratiam cognoscendi res secundum numerum per<!--i-->
<lb ed="#Qd"/>processum temporis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e532">
<lb ed="#Qd"/>Ad obiecta vero in contrarium dicendum<!--k-->
<lb ed="#Qd"/>quod quaedam auctoritates intelliguntur secun<lb ed="#Qd"/>dum
cognitionem completam<!--l--> secundum gratiam
<lb ed="#Qd"/>unionis et comprehensoris et integrae naturae;
<lb ed="#Qd"/>aliae vero intelliguntur secundum cognitionem
<lb ed="#Qd"/>experimentalem; aliae vero secundum manifesta<lb ed="#Qd"/>tionem
quoad nos, Nota tamen quod, si quando<lb ed="#Qd"/>que
novit primo modo quod prius non novit
<lb ed="#Qd"/>illo eodem modo<!--m-->, non debet propter hoc dici
<lb ed="#Qd"/>ignorantia. Ignorantia enim dicitur esse alicuius
<lb ed="#Qd"/>quod prius non fuit cognitum et de his quae
<lb ed="#Qd"/>necessaria sunt; sed talis non fuit in Christo.
<pb ed="#Qd" n="167"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>Non enim potest dici quod aliquid<!--a--> modo novit
<lb ed="#Qd"/>quod non prius, quia sensibilia, quae addidicit<!--b-->
<lb ed="#Qd"/>per experientiam, prius novit per modum nobi<lb ed="#Qd"/>liorem
et perfectiorem; ignorantia autem est de<lb ed="#Qd"/>fectus
perfectionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e576">
<lb ed="#Qd"/>1-2. Et sic patet responsio ad primo<!--c--> obiecta,
<lb ed="#Qd"/>quia, etsi <quote>didicit ex iis, quae passus est, obedien<lb ed="#Qd"/>tiam</quote>,
etsi<!--d--> eruditus fuit usque: ad mortem, non
<lb ed="#Qd"/>propter hoc sequitur quod fuit<!--f--> ignorans, quia
<lb ed="#Qd"/>quod processu temporis cognovit scientia expe<lb ed="#Qd"/>rimentali,
prius cognovit alio modo cognitionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e592">
<lb ed="#Qd"/>3-4. Similiter<!--g--> intelligendum est de aliis
<lb ed="#Qd"/>obiectis sequentibus. Unde non venit<!--h--> in ali<lb ed="#Qd"/>quid
non notum omnino per processum temporis,
<lb ed="#Qd"/>sed in aliquid non notum sic.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e603">
<lb ed="#Qd"/>5. Ad hoc quod dicit <name>Damascenus</name> quod <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e607">as<lb ed="#Qd"/>sumpsit
naturam servilem et ignorantem</quote>, dicen<lb ed="#Qd"/>dum
quod servilis dicitur ratione<!--i--> peccati; sed
<lb ed="#Qd"/>sic non fuit in eo servilis, sed servilis<!--k--> ratione
<lb ed="#Qd"/>poenae, ad quam obligata fuit humana natura
<lb ed="#Qd"/>propter peccatum. Quod vero dicitur ignorans,
<lb ed="#Qd"/>hoc refertur ad genus naturae, non ad naturam,
<lb ed="#Qd"/>prout fuit in Christo<!--1-->; ipse enim dicitur filius,
<lb ed="#Qd"/>non servus<!--2-->. Unde <name ref="#Anselm">Anselmus</name><!--3--> ostendit quod
<lb ed="#Qd"/>non decuit ipsum assumere ignorantiam, dicens:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e633">Quo modo tot et tanta faceret ille homo sine
<lb ed="#Qd"/>immensa sapientia?</quote> Ubi ostendit quod non<!--l-->
<lb ed="#Qd"/>fuit ignorantia naturae respectu boni nec respectu<!--m-->
<lb ed="#Qd"/>mali, sic<!--n-->: <quote xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-Qd1e642">Si nihil amatur quod non cogno<lb ed="#Qd"/>scatur<!--o-->,
sicut nihil boni est quod non amet<!--p-->, sic
<lb ed="#Qd"/>nihil est<!--q--> quod ignoret; bonum autem nemo per<lb ed="#Qd"/>fecte
novit nisi qui scit illud a malo discernere</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Et sic non fuit ignorans nec respectu mali nec
<lb ed="#Qd"/>respectu<!--r--> boni.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e657">
<lb ed="#Qd"/>6. Ad<!--s--> quod obicitur quod <mentioned>imperfectio fuit
<lb ed="#Qd"/>ex parte cognitivae, sicut ex parte affectivae</mentioned>,
<lb ed="#Qd"/>dicendum quod non est verum, quia ipse Do<lb ed="#Qd"/>minus
dispensative et secundum congruitatem
<lb ed="#Qd"/>redemptionis nostrae assumpsit imperfectiones
<lb ed="#Qd"/>quasdam ex parte affectivae<!--4-->, prout congruebat
<lb ed="#Qd"/>nostrae redemptioni, non autem ex parte cogni<lb ed="#Qd"/>tivae,
quia huiusmodi detectus, scilicet qui po<lb ed="#Qd"/>nunt
ignorantiam, noxii essent in multis et in
<lb ed="#Qd"/>nullo utiles, ut vult <name ref="#Anselm">Anselmus</name><!--5-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e684">
<lb ed="#Qd"/>7.Ad aliud<!--t--> <name ref="#Augustine">Augustini</name> quod obicitur quod
<lb ed="#Qb"/><mentioned>compassio fuit in intelligibili adiectiva sicut
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>passio in sensitiva</mentioned>, dicendum quod, licet intel<lb ed="#Qd"/>ligibilis
pars esset consentiens<!--a--> vel compatiens
<lb ed="#Qd"/>corporali quando patiebatur, nihilominus frue<lb ed="#Qd"/>batur
pertecte. Ex hoc enim quod patiebatur,
<lb ed="#Qd"/>gaudebat; unde perfectum habuit gaudium et
<lb ed="#Qd"/>maximam passionem, quia ex hoc fuit gaudium
<lb ed="#Qd"/>perfectius, sicut est in sanctis patientibus pro
<lb ed="#Qd"/>Christo. Gloria vero illa et gaudium erat secun<lb ed="#Qd"/>dum
ordinem ad superius, scilicet ad divinam
<lb ed="#Qd"/>naturam sibi unitam, secundum quam residebat<!--b-->
<lb ed="#Qd"/>ratio totius redemptionis; compassio vero secun<lb ed="#Qd"/>dum
ordinationem ad interius. Unde, licet com<lb ed="#Qd"/>passio
esset et passio, ex magnitudine tamen
<lb ed="#Qd"/>gloriae non reputabatur. Praeterea<!--c-->, licet hoc
<lb ed="#Qd"/>didicerit per experientiam, scivit tamen<!--d--> alio
<lb ed="#Qd"/>modo, ut supra dictum est<!--6-->; unde non fuit igno<lb ed="#Qd"/>rans:
licet enim<!--e--> rationalis pars didicerit<!--f--> per
<lb ed="#Qd"/>experientiam, scivit tamen alio modo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e733">
<lb ed="#Qd"/>8. Ad aliud quod obicitur quod<!--g--> <quote>ex multis
<lb ed="#Qd"/>sensibus una memoria</quote> etc., dicendum<!--7--> quod du<lb ed="#Qd"/>plex
est cognitio experientiae: una per viam ac<lb ed="#Qd"/>quisitionis
scientiae, secundum quod ex multis
<lb ed="#Qd"/>memoriis colligitur unum<!--h--> experimentum et ex
<lb ed="#Qd"/>multis experimentis unum<!--i--> universale, quod est
<lb ed="#Qd"/>principium scientiae; alia est in<!--k--> via exercitii
<lb ed="#Qd"/>practicae, sicut cum aliquis habet theoricam<!--l-->
<lb ed="#Qd"/>medicinae, experitur et procedit in operibus prac<lb ed="#Qd"/>ticae.
In prima via est motus ab incognito ad
<lb ed="#Qd"/>cognitum; in secunda vero est motus non<!--m--> ab
<lb ed="#Qd"/>incognito ad cognitum, sed a cognito hoc modo
<lb ed="#Qd"/>ad<!--n--> incognitum secundum alium modum, sicut
<lb ed="#Qd"/>dicit <name>Philosophus</name><!--8-->. Prima via est imperfec<lb ed="#Qd"/>tionis
naturae, quia est motus ab ignorantia ad
<lb ed="#Qd"/>scientiam; et ideo non est ponenda in Christo.
<lb ed="#Qd"/>Secunda vero via est perfectionis naturae nec
<lb ed="#Qd"/>secundum eam est motus ab ignorantia ad scien<lb ed="#Qd"/>tiam,
sed ab huiusmodi scientia<!--o--> ad alterius
<lb ed="#Qd"/>modi scientiam. Praeterea, venire a posterioribus
<lb ed="#Qd"/>in priora, est<!--p--> secundum naturam corruptam et
<lb ed="#Qd"/>imperfectam<!--q-->; e converso venire est secundum
<lb ed="#Qd"/>naturam perfectam in primo statu, et ita fuit in
<lb ed="#Qd"/>Christo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p1in1t3q2c2-d1e788">
<lb ed="#Qd"/>9. Ad aliud<!--r--> dicendum quod [non] similiter
<lb ed="#Qd"/>est in Christo et in angelis matutinum et ve<lb ed="#Qd"/>spertinum<!--s-->.
Vespertina enim cognitio proprie di<lb ed="#Qd"/>citur
in creatura, quae possibilitatem habet ad
<pb ed="#Qd" n="168"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>obscuritatem<!--1-->: vespertinum enim<!--a--> dicit possibili<lb ed="#Qd"/>tatem
ad obscuritatem, et haec possibilitas fuit in
<lb ed="#Qd"/>angelis. Unde haec fuit in natura alia a Christo tan<lb ed="#Qd"/>tum;
sed in ipso<!--b--> non fuit haec possibilitas prop<lb ed="#Qd"/>ter
unionem. Unde etsi habuit<!--c--> cognitionem rerum
<lb ed="#Qd"/>in genere suo, non convertitur cum cognitione
<lb ed="#Qd"/>vespertina, nisi fiat additio, scilicet possibilitas ad
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>obscuritatem. Unde habere cognitionem in genere
<lb ed="#Qd"/>suo cum tali possibilitate convertitur cum<!--d--> cogni<lb ed="#Qd"/>tione
vespertina; sed talem non habuit Christus;
<lb ed="#Qd"/>ergo nec vespertinam; sed statim, cum unita est
<lb ed="#Qd"/>natura humana cum divina, habuit gratiam; et sic
<lb ed="#Qd"/>fuit cum lumine, et non cum obscuritate aliqua
<lb ed="#Qd"/>sicut angeli, quantum est de natura sua.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>