-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p2in1q1c3.xml
336 lines (336 loc) · 22 KB
/
ahsh-l3p2in1q1c3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 2, Inq. 1, Q. 1, C. 3</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 2, Inq. 1, Q. 1, C. 3</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3">
<head xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Hd1e102">III, P. 2, Inq. 1, Q. 1, C. 3</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Hd1e105" type="question-title">QUID SIT LEX AETERNA.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Tertio quaeritur quid sit<!--a--> lex aeterna. Et assi<lb ed="#Qd"/>gnantur<!--b-->
plures eius definitiones.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e115">
<lb ed="#Qd"/>1. <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De libero arbitrio</title><!--4-->,
<lb ed="#Qd"/>unam assignat, dicens: <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e124">Ut<!--c--> breviter aeternae
<lb ed="#Qd"/>legis notionem explicem, ea est qua iustum est<!--d-->
<lb ed="#Qd"/>ut omnia sint ordinatissima</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e132">
<lb ed="#Qd"/>Contra istam definitionem obicitur: Non est
<lb ed="#Qd"/>iustum<!--e--> ut omnia sint optima, etiam bonitate
<lb ed="#Qd"/>quam nata sunt habere; ergo non est<!--f--> iu<lb ed="#Qd"/>stum
ut omnia sint ordinatissima. Et quod se<lb ed="#Qd"/>quatur,
patet, quia<!--g--> similis est ratio boni et
<lb ed="#Qd"/>ordinati: nam sicut malum et inordinatum ex
<lb ed="#Qd"/>una parte cadunt, ita bonum et ordinatum ex una,
<lb ed="#Qd"/>optimum et ordinatissimum ex una. — Quod
<lb ed="#Qd"/>autem non sit iustum ut omnia sint op<lb ed="#Qd"/>tima,
patet, quoniam<!--h-->, si hoc esset iustum, om<lb ed="#Qd"/>nia
essent optima, bonitate etiam quam nata sunt
<lb ed="#Qd"/>habere; hoc autem est<!--i--> falsum; ergo non est
<lb ed="#Qd"/>iustum ut omnia sint ordinatissima.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e164">
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>II. Item<!--k-->, alia definitio legis aeternae assigna<lb ed="#Qd"/>tur
ab <name>Augustino</name>, in libro <title>De vera religione</title><!--5-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e170">Apparet supra mentem nostram legem esse,
<lb ed="#Qd"/>quae veritas dicitur. Haec est incommutabilis ve<lb ed="#Qd"/>ritas,
quae est lex omnium artium et lex omni<lb ed="#Qd"/>potentis
artificis</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e180">
<lb ed="#Qd"/>Contra hanc definitionem obicitur: 1. Et
<lb ed="#Qd"/>primo contra hoc quod dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e186">lex<!--l--> omnium ar<lb ed="#Qd"/>tium<!--m--></quote>.
Nam, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, VIII<!--n-->
<lb ed="#Qd"/><title>De civitate Dei</title><!--6-->, inveniuntur artes magicae et
<lb ed="#Qd"/>malitiosae. Si ergo lex aeterna nullius mali est
<lb ed="#Qd"/>lex, ergo non est lex malarum artium; ergo male
<lb ed="#Qd"/>dicitur quod sit <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e203">lex omnium artium</quote>, immo
<lb ed="#Qd"/>deberet<!--o--> addi quod est lex bonarum artium.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e209">
<lb ed="#Qd"/>2. Similiter obicitur contra hoc quod dicitur
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e213">lex omnipotentis artificis</quote>, quia haec est li<lb ed="#Qd"/>bertas
Dei <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e218">ut nulli legi subiaceat<!--p-->, nullius iu<lb ed="#Qd"/>dicio</quote>,
ut dicit <name ref="#Anselm">Anselmus</name>, in libro <title>Cur Deus
<lb ed="#Qd"/>homo</title><!--7-->. Ergo male dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e229">lex omnipotentis
<lb ed="#Qd"/>artificis</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e235">
<pb ed="#Qd" n="317"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>III. Tertia definitio legis aeternae ponitur ab <name>Au<lb ed="#Qd"/>gustino</name>,
in libro I<!--a--> <title>De libero arbitrio</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e245">Lex
<lb ed="#Qd"/>aeterna est summa ratio, cui semper obtempe<lb ed="#Qd"/>randum
est, per quam mali miseram<!--b-->, boni bo<lb ed="#Qd"/>nam
vitam merentur, per quam illa<!--c-->, quae tem<lb ed="#Qd"/>poralis
est, recte fertur recteque<!--d--> mutatur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e257">
<lb ed="#Qd"/>Contra istam definitionem<!--e--> obicitur: 1. Et
<lb ed="#Qd"/>primo contra istud membrum <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e263">cui semper obtem<lb ed="#Qd"/>perandum
est</quote>, quoniam lex ista aeterna est idem
<lb ed="#Qd"/>quod Dei voluntas: summa enim ratio est voluntas
<lb ed="#Qd"/>Dei. Sed dicit<!--f--> <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--2--> quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e276">bonus fi<lb ed="#Qd"/>lius
bona voluntate vult patrem vivere, quem Deus
<lb ed="#Qd"/>vult mori</quote>. Quod pater moriatur, hoc est secun<lb ed="#Qd"/>dum
legem aeternam sive secundum Dei volun<lb ed="#Qd"/>tatem;
ergo bonus filius bene potest velle con<lb ed="#Qd"/>trarium
legi aeternae; ergo non est ei<!--g--> semper
<lb ed="#Qd"/>obtemperandum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e292">
<lb ed="#Qd"/>2. Contra istud membrum <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e296">per quam mali mi<lb ed="#Qd"/>seram<!--h-->,
boni bonam vitam morentur</quote>, obicitur
<lb ed="#Qd"/>sic: quoniam in voluntate nostra consistit meri<lb ed="#Qd"/>tum
et demeritum, in lege autem praemium vel
<lb ed="#Qd"/>supplicium; ergo per illam<!--i--> non meremur vel
<lb ed="#Qd"/>demeremur<!--k-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e312">
<lb ed="#Qd"/>Praeterea quaeritur an istae rationes notifi<lb ed="#Qd"/>cent
legem aeternam secundum aequalem com<lb ed="#Qd"/>parationem
ad rem aut una universalior sit alia
<lb ed="#Qd"/>et quo modo ei conveniunt.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e323">
<lb ed="#Qd"/>Solutio: Dicendum quod notio legis divinae
<lb ed="#Qd"/>considerari potest tripliciter sicut et lex aeterna.
<lb ed="#Qd"/>Nam lex<!--l--> aeterna potest considerari secundum
<lb ed="#Qd"/>respectum ad bona et<!--m--> mala vel secundum
<lb ed="#Qd"/>quod<!--n--> respicit bona tantum. Et hoc dupliciter,
<lb ed="#Qd"/>quia potest considerari secundum quod respicit
<lb ed="#Qd"/>bona generaliter vel bona<!--o--> specialiter, quae sunt
<lb ed="#Qd"/>bona<!--p--> rationalis creaturae tantum. Quantum ergo
<lb ed="#Qd"/>ad primam rationem convenit ei haec ratio: <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e344">Lex
<lb ed="#Qd"/>aeterna est<!--q--> qua iustum est ut omnia sint or<lb ed="#Qd"/>dinatissima</quote>.
Lex enim aeterna, secundum quod
<lb ed="#Qd"/>est ius ordinandi, respicit bona et mala, quia
<lb ed="#Qd"/>Deus bona facit et ordinat, malum autem non
<lb ed="#Qd"/>facit, sed ordinat<!--r-->. Unde ordinare est actus com<lb ed="#Qd"/>munis
ipsius legis respectu bonorum et malorum,
<lb ed="#Qd"/>et ita haec est notio ipsius prout respicit bona
<lb ed="#Qd"/>et mala. Secundum autem quod respicit bona
<lb ed="#Qd"/>generaliter, sive sint<!--s--> bona rationalis creaturae
<lb ed="#Qd"/>sive irrationalis, convertit ei ista ratio: <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e369">Lex ae<lb ed="#Qd"/>terna
est lex omnium artium et lex omnipotentis
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>artificis</quote>. In quantum enim est ars<!--a--> omnipotentis
<lb ed="#Qd"/>artificis, respicit causam divinam, quae est<!--b--> ars
<lb ed="#Qd"/>et causa omnium bonorum. Secundum autem
<lb ed="#Qd"/>quod respicit bona rationalis creaturae tantum,
<lb ed="#Qd"/>convenit ei ista definitio: <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e387">Lex aeterna est summa
<lb ed="#Qd"/>ratio, cui semper obtemperandum est</quote> etc. Ra<lb ed="#Qd"/>tionalis
enim creatura ordinanda est per leges;
<lb ed="#Qd"/>unde lex temporalis fertur ab homine et super
<lb ed="#Qd"/>homines<!--c-->, et ita, cum ei conveniat ferre leges
<lb ed="#Qd"/>temporales, ut dicitur in definitione, constat quod
<lb ed="#Qd"/>hoc est respectu rationalis creaturae. Similiter
<lb ed="#Qd"/>quod dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e405">cui semper obtemperandum est</quote>
<lb ed="#Qd"/>convenit ei respectu creaturae rationalis, quia
<lb ed="#Qd"/>solum rationali creaturae pertinet iste actus qui
<lb ed="#Qd"/>est obtemperare.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e415">
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: I. Ad obiectum contra pri<lb ed="#Qd"/>mam
definitionem dicendum est<!--d-->, secun<lb ed="#Qd"/>dum
<name ref="#Augustine">Augustinum</name><!--3-->, qui dicit in <title>Gen.</title> super il<lb ed="#Qd"/>lud<!--4-->:
<quote>Vidit Deus cuncta quae fecerat et erant
<lb ed="#Qd"/>valde bona</quote>, quod de singulis est dictum quod
<lb ed="#Qd"/>erant bona, de universis autem quod erant valde
<lb ed="#Qd"/>bona, quia quodlibet in se est bonum, sed in uni<lb ed="#Qd"/>verso
est valde bonum<!--5-->. Distinguendum ergo quod
<lb ed="#Qd"/>possumus intelligere in singulari, et hoc modo di<lb ed="#Qd"/>citur
quod omnia erant bona; vel in universitate, et
<lb ed="#Qd"/>hoc dupliciter: vel<!--e--> respiciendo ordinem ut nunc
<lb ed="#Qd"/>vel respiciendo ordinem simpliciter, secundum
<lb ed="#Qd"/>quod comprehendit totam seriem ordinis praesen<lb ed="#Qd"/>tium,
praeteritorum et futurorum, quia res quae
<lb ed="#Qd"/>praesens est, adhuc habet ordinem ad rem prae<lb ed="#Qd"/>teritam
et ad aliam rem futuram. Si ergo dicatur
<lb ed="#Qd"/>ordo universi et accipiatur pro ordine<!--f--> ut nunc
<lb ed="#Qd"/>adhuc non est dicere quod omnia sint valde
<lb ed="#Qd"/>bona in universo, quoniam possent<!--g--> esse me<lb ed="#Qd"/>liora.
Sed comprehendenda totam seriem ordinis
<lb ed="#Qd"/>praesentium, praeteritorum et futurorum, sic
<lb ed="#Qd"/>omnia sunt valde bona in universo, ita quod
<lb ed="#Qd"/>non possunt esse meliora. Sicut ergo bonum est
<lb ed="#Qd"/>quod omnia sint optima, non in singulari, sed
<lb ed="#Qd"/>in ordine universi, prout dictum est<!--6-->, eodem
<lb ed="#Qd"/>modo dicendum quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e476">iustum est ut omnia sint
<lb ed="#Qd"/>ordinatissima</quote>, et hoc modo intelligitur illa defi<lb ed="#Qd"/>nitio.
Vel potest dici quod omnia in genere ordina<lb ed="#Qd"/>tissima
sunt in universo, secundum quod habetur
<lb ed="#Qd"/>ab <name ref="#Augustine">Augustino</name>, VIII <title>Super Genesim</title><!--7-->, dicente:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e491">Voluntas divina subicit sibi primitus omnia,
<lb ed="#Qd"/>deinde creaturam corporalem spirituali, deinde
<pb ed="#Qd" n="318"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>irrationalem rationali<!--a-->, terrestrem caelesti</quote>. Pos<lb ed="#Qd"/>semus
tamen dicere quod in illa ratione est so<lb ed="#Qd"/>phisma
figurae dictionis, quia in<!--b--> illa definitione
<lb ed="#Qd"/>ly <mentioned>omnia</mentioned> non habet actualem suppositionem;
<lb ed="#Qd"/>unde non supponit res ipsas in actu, immo ab
<lb ed="#Qd"/>aeterno posset dici istud; sed cum dicitur post
<lb ed="#Qb"/><mentioned>non iustum est ut omnia sint optima</mentioned>, ly <mentioned>omnia</mentioned>
<lb ed="#Qd"/>habet ibi suppositionem actualem et supponit
<lb ed="#Qd"/>ibi pro ipsis rebus actualiter existentibus et ut
<lb ed="#Qd"/>nunc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e520">
<lb ed="#Qd"/>II. 1. Ad obiectum primo<!--c--> contra se<lb ed="#Qd"/>cundam
definitionem dicendum quoniam<!--d-->
<lb ed="#Qd"/>sicut proprie non est lex quae mala est sive quae
<lb ed="#Qd"/>sonat malum, ita proprie non est ars quae mala
<lb ed="#Qd"/>est: ars enim, virtus<!--e--> et lex cadunt sub ratione
<lb ed="#Qd"/>boni, similiter malum, vitium et<!--f--> inertia cadunt sub
<lb ed="#Qd"/>una ratione, scilicet<!--g--> mali. Propter hoc dicendum
<lb ed="#Qd"/>quod artes magicae, in quantum<!--h--> est ibi veritas,
<lb ed="#Qd"/>sunt a lege aeterna; in quantum autem<!--i--> est ibi
<lb ed="#Qd"/>falsitas et malitia, non. Nec sunt proprie artes,
<lb ed="#Qd"/>et sic lex aeterna non est lex earum: illusio
<lb ed="#Qd"/>enim daemonum<!--k--> principium est artium magi<lb ed="#Qd"/>carum,
et quantum ad hoc est ibi falsitas et
<lb ed="#Qd"/>malitia et inordinatio, et<!--l--> sic proprie non sunt
<lb ed="#Qd"/>artes.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e555">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad secundum dicendum, secundum <name>Au<lb ed="#Qd"/>gustinum</name>,
in libro <title>Confessionum</title><!--1-->, qui dicit:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e561">Lex tua, Domine, lex legum, et lex tua tu, et tu
<lb ed="#Qd"/>ipsa lex</quote>. Istud ergo debet intelligi intransitive,
<lb ed="#Qd"/>et non transitive <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e568">lex omnipotentis artificis</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Unde dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--2--> quod ipsa est summa
<lb ed="#Qd"/>veritas, et constat quod summa Veritas est Deus.
<lb ed="#Qd"/>Ratio autem procedit acsi illud transitiue et per
<lb ed="#Qd"/>diversitatem<!--m--> diceretur. Definitur ergo ibi<!--n--> lex
<lb ed="#Qd"/>aeterna per comparationem ad omnia bona ge<lb ed="#Qd"/>neraliter,
quae derivantur<!--o--> ab arte prima ae<lb ed="#Qd"/>terna<!--p-->,
quae est causa prima<!--q-->. Sed quaedam
<lb ed="#Qd"/>ab operatione divina; quaedam autem<!--r--> mediate,
<lb ed="#Qd"/>bona sunt ab ipsa immediate, sicut illa quae sunt
<lb ed="#Qd"/>sicut illa quae sunt ab operatione humana. Di<lb ed="#Qd"/>citur
ergo lex esse <quote>omnium artium</quote>, ut<!--s--> in<lb ed="#Qd"/>telligatur
esse regula operationum bonarum a
<lb ed="#Qd"/>rationali creatura. Dicitur autem <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e603">lex omnipo<lb ed="#Qd"/>tentis
artificis</quote> secundum quod est regula illo<lb ed="#Qd"/>rum
bonorum quae immediate sunt a Creatore.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e611">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>III. 1. Ad<!--a--> obiectum primo contra ter<lb ed="#Qd"/>tiam
definitionem dicendum quod haec defi<lb ed="#Qd"/>nitio
convenit legi aeternae per comparationem ad
<lb ed="#Qd"/>creaturam rationalem, secundum quod ipsa lex est
<lb ed="#Qd"/>principium ordinis rationalis creaturae, sicut dic<lb ed="#Qd"/>tum
est<!--3-->. Sed rationalis creatura triplicem habet
<lb ed="#Qd"/>ordinem: ad Deum, ad se et ad proximum. In quart<lb ed="#Qd"/>tum
lex<!--b--> aeterna est principium ordinis rationalis
<lb ed="#Qd"/>creaturae ad Deum, cui ordinatur per subiectio<lb ed="#Qd"/>nem
et obedientiam, dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e637">cui obtemperandum
<lb ed="#Qd"/>est</quote>. In quantum<!--c--> ipsa est principium ordinis ra<lb ed="#Qd"/>tionalis
creaturae ad se, dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e644">per quam mali
<lb ed="#Qd"/>miseram<!--d-->, boni</quote> etc., quia homo sibi meretur vel
<lb ed="#Qd"/>demeretur poenam vel gloriam. Secundum quod
<lb ed="#Qd"/>est principium ordinis ipsius<!--e--> ad proximum, di<lb ed="#Qd"/>citur
<quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e656">per quam illa, quae temporalis est, recte
<lb ed="#Qd"/>fertur</quote> etc. Ut ergo ostendat<!--f--> quod ipsa est prin<lb ed="#Qd"/>cipium
universale ordinis rationalis creaturae, tot
<lb ed="#Qd"/>ponuntur membra in illa definitione. - Quod
<lb ed="#Qd"/>ergo<!--g--> obicitur, quod <mentioned>non est ei<!--h--> obtemperan<lb ed="#Qd"/>dum</mentioned>,
dicendum quod rectitudo voluntatis no<lb ed="#Qd"/>strae
non semper attenditur in conformatione eius
<lb ed="#Qd"/>ad divinam voluntatem<!--i--> respectu voliti, sed re<lb ed="#Qd"/>spectu
volentis<!--k-->. Motus enim voluntatis compa<lb ed="#Qd"/>ratur<!--l-->
ad volentem et<!--m--> ad volitum; conformatio
<lb ed="#Qd"/>ergo voluntatis meae ad divinam semper debet
<lb ed="#Qd"/>esse<!--n--> quantum ad volentem, sed non semper
<lb ed="#Qd"/>ad volitum<!--4-->. Unde debeo me sic conformare ei
<lb ed="#Qd"/>ut ego velim quod Deus vult me velle, non ut
<lb ed="#Qd"/>velim quod vult, semper. Unde super illud
<lb ed="#Qd"/><title>Psalmi</title><!--5-->: <quote>Rectos decet collaudatio</quote>, dicit <title>Glos<lb ed="#Qd"/>sa</title><!--6-->:
Convenit ut quodcumque vult Deus te<!--o-->
<lb ed="#Qd"/>velle, velis et tu. Non dicit ut velis quodcum<lb ed="#Qd"/>que
vult Deus<!--p-->. Et sic bonus filius volens pa<lb ed="#Qd"/>trem
vivere, quem Deus vult mori, conformat
<lb ed="#Qd"/>suam voluntatem et obtemperat divinae, quia
<lb ed="#Qd"/>ipse vult quod Deus vult<!--q--> ipsum velle, scilicet
<lb ed="#Qd"/>patrem vivere. Et hoc dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in
<lb ed="#Qd"/><title>Enchiridion</title><!--7-->: Vult quod ipse <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e712">filius velit pa<lb ed="#Qd"/>trem
Vivere</quote> ex naturali pietate, <quote xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-Qd1e717">quem vult
<lb ed="#Qd"/>mori</quote> ex suo iudicio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in1q1c3-d1e724">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad secundum dicendum quod meritum
<lb ed="#Qd"/>appellatur uno modo actus dignus beatitudine vel
<lb ed="#Qd"/>miseria, hoc est bonus actus vel malus. Alio
<lb ed="#Qd"/>modo dicitur meritum ordo actus ad praemium,
<pb ed="#Qd" n="319"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>sive sit beatitudo sive sit poena. Actus ergo est<!--a-->
<lb ed="#Qd"/>a libero arbitrio, sed ordo actus illius ad prae<lb ed="#Qd"/>mium
est a lege aeterna. Unde quantum ad pri<lb ed="#Qd"/>mum
modum verum est quod dicitur quod in
<lb ed="#Qd"/>voluntate nostra consistit meritum et demeri<lb ed="#Qd"/>tum;
sed noni secundo modo, quia ordinare<!--c-->
<lb ed="#Qd"/>actum bonum vel malum ad beatitudinem vel<!--d-->
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>supplicium non est liberi arbitrii. Unde <name>Augu<lb ed="#Qd"/>stinus</name><!--1-->
intendit quod lex aeterna ordinet bo<lb ed="#Qd"/>num
actum ad beatitudinem, malum autem ad
<lb ed="#Qd"/>supplicium, dicens: Hoc lex aeterna incommuta<lb ed="#Qd"/>bili
stabilitate firmavit, ut<!--e--> in voluntate meritum,
<lb ed="#Qd"/>in beatitudine et miseria praemium. Et sic patet
<lb ed="#Qd"/>quod ordo ad praemium est ex ipsa.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>