-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p2in2q4m1c2.xml
189 lines (189 loc) · 11.3 KB
/
ahsh-l3p2in2q4m1c2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 2, Inq. 2, Q. 4, M. 1, C. 2</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 2, Inq. 2, Q. 4, M. 1, C. 2</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2">
<head xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-Hd1e102">III, P. 2, Inq. 2, Q. 4, M. 1, C. 2</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-Hd1e105" type="question-title">DE CDMPARATIONE IURIS NATURALIS AD IUS POSITIVUM.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Secundo quaeritur de comparatione iuris natu<lb ed="#Qd"/>ralis
ad ius positivum. Et quaeritur utrum ali<lb ed="#Qd"/>quid
sit licitum secundum ius naturale quod non
<lb ed="#Qd"/>sit licitum secundum ius positivum et e con<lb ed="#Qd"/>verso.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-d1e121">
<lb ed="#Qd"/>Ad quod sic: 1. <name>Isidorus</name> appellat fas ius na<lb ed="#Qd"/>turale,
ius autem appropriat iuri positivo. Dicit
<lb ed="#Qd"/>ergo<!--a--> sic<!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-Qd1e129">Transire per alienum agrum fas est</quote>,
<lb ed="#Qd"/>quia est<!--b--> licitum: fas enim est quod est licitum;
<lb ed="#Qd"/>sed <quote xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-Qd1e137">non est ius</quote>, scilicet secundum ius positi<lb ed="#Qd"/>vum,
immo vetitum est in iure positivo; ergo
<lb ed="#Qd"/>ius positivum facit illicitum quod est licitum se<lb ed="#Qd"/>cundum
ius naturae; ergo sanctiones eorum<!--c-->
<lb ed="#Qd"/>sunt contrariae.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-d1e149">
<lb ed="#Qd"/>2. Secunda ratio. Aliqua sunt illicita secundum
<lb ed="#Qd"/>ius naturale, sicut quae sunt contraria sanctio<lb ed="#Qd"/>nibus
legis naturalis, ut aliqua esse propria et
<lb ed="#Qd"/>non communia, istud tamen licitum est secun<lb ed="#Qd"/>dum
ius positivum. Item, secundum<!--d--> ius natu<lb ed="#Qd"/>rale
non est licitum aliquem dominari alii et
<lb ed="#Qd"/>aliquem esse servum alterius, tamen secundum
<lb ed="#Qd"/>ius positivum istud est licitum, scilicet servitus
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>et dominium. Ergo ius positivum de illicito iure<!--e-->
<lb ed="#Qd"/>naturali facit licitum; ergo mutat sanctiones eius
<lb ed="#Qd"/>et supra ipsum est; hoc autem<!--f--> falsum; ergo
<lb ed="#Qd"/>non potest<!--g--> mutare sanctiones eius nec de illi<lb ed="#Qd"/>cito
facere licitum et e converso. Propter hoc
<lb ed="#Qd"/>quaeritur quae sunt illa licita<!--h--> vel illicita in iure
<lb ed="#Qd"/>naturali<!--i--> quae potest mutare ius positivum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-d1e187">
<lb ed="#Qd"/>3. Item, reperitur ius naturale et mos et hone<lb ed="#Qd"/>stas.
Quaeritur ergo differentia horum, quia obi<lb ed="#Qd"/>citur:
ius naturale est regula omnis iuris conse<lb ed="#Qd"/>quentis;
ergo omne quod est ius fieri habebit
regulam in lege<!--k--> naturali; ergo quod fit secun<lb ed="#Qd"/>dum
honestatem et secundum<!--l--> morem habet re<lb ed="#Qd"/>gulam
in lege naturali<!--m-->. — Maior patet, quo<lb ed="#Qd"/>niam<!--n-->
lex naturalis est a prima iustitia<!--3-->, et ideo
<lb ed="#Qd"/>regula iuris sequentis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-d1e207">
<lb ed="#Qd"/>Solutio: Dicendum quod lex naturalis quae<lb ed="#Qd"/>dam
sancit et dictat ut debita, quaedam ut utilia,
<lb ed="#Qd"/>quaedam ut expedientia. In Illis quae dictat ut
<lb ed="#Qd"/>debita non potest ius positivum de licito facere
<lb ed="#Qd"/>illicitum vel e converso, quia non habet aliquid
<lb ed="#Qd"/>in illis. Unde <name>Hugo</name>, in libro <title>De sacramentis</title><!--4-->,
<lb ed="#Qd"/>dicit quod in lege naturali tria sunt: praeceptio<!--o-->,
<pb ed="#Qd" n="352"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>prohibitio et concessio. Praeceptum ergo et
<lb ed="#Qd"/>prohibitum in lege naturali<!--a--> hoc dicimus de<lb ed="#Qd"/>bitum
fieri vel non fieri<!--b-->. Quae ergo sic prae<lb ed="#Qd"/>cepta
vel prohibita dictat ut debita, in iis nihil
<lb ed="#Qd"/>potest mutare ius positivum iaciendo de non
<lb ed="#Qd"/>praecepto praeceptum et de non prohibito pro<lb ed="#Qd"/>hibitum
quin peccet. Unde in iis duobus intelli<lb ed="#Qd"/>gitur
debitum: Quod tibi non vis fieri<!--1--> etc.<!--c--> et:
<lb ed="#Qd"/><quote>Quaecumque vultis</quote><!--2--> etc. in tertio autem, scilicet
<lb ed="#Qd"/>in concessione<!--d-->, intelligitur utile et expediens.
<lb ed="#Qd"/>Sunt enim quaedam in dictatione eius in ratione
<lb ed="#Qd"/>utilis, ut quod confert ad finem, et hoc modo
<lb ed="#Qd"/>dictat in natura bene instituta omnia esse com<lb ed="#Qd"/>munia
et libertatem<!--e--> etc.: haec enim in natura
<lb ed="#Qd"/>bene instituta conferrent ad finem. Quaedam au<lb ed="#Qd"/>tem
dictat ut<!--f--> expedientia, et sic dictat post
<lb ed="#Qd"/>peccatum aliquid esse proprium, quia<!--g--> aliter
<lb ed="#Qd"/>accideret incommodum propter concupiscentiam
<lb ed="#Qd"/>hominum in societate humana; similiter dictat
<lb ed="#Qd"/>servitutem et subiectionem, quia aliter irruerent
<lb ed="#Qd"/>homines nisi haberent qui coerceret<!--h--> eos; et ta<lb ed="#Qd"/>men
eadem est regula vel ratio secundum quam
<lb ed="#Qd"/>dictat in ratione utilis in natura bene instituta
<lb ed="#Qd"/>omnia esse communia et secundum quam dictat
<lb ed="#Qd"/>in ratione expedientis in natura lapsa aliqua
<lb ed="#Qd"/>esse propria. Unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--3--> ponit exem<lb ed="#Qd"/>plum
de medico, qui secundum eamdem<!--i--> ratio<lb ed="#Qd"/>nem
vel artem, qua dictat vinum esse bonum
<lb ed="#Qd"/>sano, dictat ipsum malum<!--k--> aegro.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-d1e295">
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: 1-2. Quod ergo obicitur quod
<lb ed="#Qd"/>transire per agrum alienum licitum est secundum
<lb ed="#Qd"/>ius naturale etc., dicendum quod hoc non est de
<lb ed="#Qd"/>praecepto vel prohibitione iuris naturalis, immo
<lb ed="#Qd"/>de concessione, et ideo non procedit. Similiter
<lb ed="#Qd"/>dicendum ad alia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in2q4m1c2-d1e311">
<cb ed="#Q" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>3. Ad ultimum de differentia illorum trium
<lb ed="#Qd"/>dicendum quod ius proprie respicit debitum;
<lb ed="#Qd"/>unde iustum proprie respicit debitum<!--a--> fieri vel
<lb ed="#Qd"/>non fieri. Honestum vero non respicit debitum,
<lb ed="#Qd"/>sed dignum vel decens fieri vel non fieri<!--b-->; unde
<lb ed="#Qd"/>proprie honestum respicit approbandum simpli<lb ed="#Qd"/>citer.
Mos autem ulterius respicit approbandum
<lb ed="#Qd"/>ex causa vel ex circumstantia et non appro<lb ed="#Qd"/>bandum<!--c-->
simpliciter sicut honestum. Unde quod
<lb ed="#Qd"/>una sit unius, istud honestum<!--d--> est; quod autem
<lb ed="#Qd"/>una dividat carnem suam, istud indecens est sim<lb ed="#Qd"/>pliciter;
quod autem tempore Abrahae<!--e--> plures
<lb ed="#Qd"/>essent unius, istud non fuit simpliciter appro<lb ed="#Qd"/>bandum,
sed ex causa et<!--f--> circumstantia; quia
<lb ed="#Qd"/>divino intuitu hoc faciebant et<!--g--> propter multi<lb ed="#Qd"/>plicationem
prolis<!--4-->. Ex<!--h--> hoc accidit quod muta<lb ed="#Qd"/>tur
mus; honestum<!--i--> autem semper manet, quia
<lb ed="#Qd"/>quod est approbandum simpliciter, nunquam mu<lb ed="#Qd"/>tatur;
sed mos respicit approbandum<!--k--> ex causa
<lb ed="#Qd"/>vel<!--l--> ex circumstantia. Ex causa, sicut aliquando
<lb ed="#Qd"/>fuit<!--m--> habere plures, causa fuit multiplicatio fide<lb ed="#Qd"/>lium
ad<!--n--> cultum Dei, quia tunc abundabat ido<lb ed="#Qd"/>lolatria;
approbandum etiam fuit ex circumstan<lb ed="#Qd"/>tia,
quia fuit hoc ex dispensatione divina. Unde
<lb ed="#Qd"/>Lamech arguitur ab<!--o--> <name>Augustino</name><!--5--> quod habuit
<lb ed="#Qd"/>plures contra naturam et contra mores, quia
<lb ed="#Qd"/>non fuit causa, quia non fecit hoc causa multi<lb ed="#Qd"/>plicationis
prolis, sed causa libidinis, et sic contra
<lb ed="#Qd"/>naturam, quia natura intendit multiplicationem
<lb ed="#Qd"/>sive respicit; similiter non fuit circumstantia
<lb ed="#Qd"/>sive dispensatio divina; similiter fecit contra mo<lb ed="#Qd"/>rem<!--p-->,
quia tunc non erat consuetudo habere
<lb ed="#Qd"/>plures; mos autem respicit approbandum ex<!--q-->
<lb ed="#Qd"/>consuetudine ob causam, et tunc non fuit causa
<lb ed="#Qd"/>nec consuetudo.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>