-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1.xml
297 lines (297 loc) · 18.3 KB
/
ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 2, Inq. 3, T. 2, S. 1, Q. 1, T. 1, D. 3, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 2, Inq. 3, T. 2, S. 1, Q. 1, T. 1, D. 3, C. 1</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1">
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e102">III, P. 2, Inq. 3, T. 2, S. 1, Q. 1, T. 1, D. 3, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e105" type="question-title">DE ADDRATIONE CREATURAE ANGELICAE.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Quantum ad primum quaeruntur tria:
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e113">
<lb ed="#Qd"/>An maior vel aequalis veneratio debetur
<lb ed="#Qd"/>sanctis<!--s--> angelis post incarnationem Christi<!--t--> vel
<lb ed="#Qd"/>ante;
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>an sint angeli<!--u--> aliquo modo adorandi latria;
<lb ed="#Qd"/>an angelus satanae, cum <quote>transfigurat se<!--v--> in
<lb ed="#Qd"/>angelum lucis</quote><!--3-->, dicens se esse Christum, possit
<lb ed="#Qd"/>sine peccato adorari latria.
</p>
<div xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Dd1e133" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e135">ARTICULUS I.</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e138">An maior vel aequalis veneratio debetur sanctis angelis post incarnationem Christi vel ante.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e141">
<lb ed="#Qd"/>Quantum ad primum obicitur sic: I. 1. Ante
<lb ed="#Qd"/>incarnationem Christi angeli adorabantur<!--x--> ab
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>hominibus, et non prohibebant<!--y--> se adorari<!--4-->, sed
<lb ed="#Qd"/>post Incarnationem non permittunt se adorari ab
<pb ed="#Qd" n="453"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>homine, immo prohibent; unde in <title>Apoc.</title> 22, 8
<lb ed="#Qd"/>dicit <name>Ioannes</name>: <quote>Cecidi, ut adorarent, ante pedes
<lb ed="#Qd"/>angeli; qui dixit mihi: vide ne feceris; conser<lb ed="#Qd"/>vus
enim tuus sum et fratrum tuorum</quote>. Sed, si<!--a-->
<lb ed="#Qd"/>deberetur ei aequalis honor qui ante debebatur,
<lb ed="#Qd"/>constat quod non prohiberet sicut nec ante; ergo
<lb ed="#Qd"/>non<!--b--> tantus honor debetur angelis post incar<lb ed="#Qd"/>nationem
quantus<!--c--> ante.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e176">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, <name>Gregorius</name><!--1-->: Post incarnationem,
<lb ed="#Qd"/>quia vident <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Qd1e182">humanam naturam super</quote> se
<lb ed="#Qd"/>exaltatam, non permittunt se adorari ab homini<lb ed="#Qd"/>bus;
et<!--e--> prius permittebant; ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e190">
<lb ed="#Qd"/>Ad oppositum: a. Ita sunt beati<!--f--> angeli post
<lb ed="#Qd"/>incarnationem sicut ante: unde<!--g--> non est eorum
<lb ed="#Qd"/>gloria diminuta vel beatitudo ex incarnatione,
<lb ed="#Qd"/>sed potius aucta. Si ergo non est subtracta di<lb ed="#Qd"/>gnitas
beatitudinis ex incarnatione, ergo nec<!--h-->
<lb ed="#Qd"/>veneratio diminuta.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e207">
<lb ed="#Qd"/>II. Iuxta hoc quaeritur unde fuit<!--i--> hoc quod
<lb ed="#Qd"/>angelus prohibuit se adorari a <name>Ioanne</name>, cum ita
<lb ed="#Qd"/>esset dignus sicut fuerat<!--k--> ante incarnationem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e216">
<lb ed="#Qd"/>Si dicatur quod hoc fuit ex humilitate, tunc
<lb ed="#Qd"/>videtur quod ante incarnationem debuisset pro<lb ed="#Qd"/>hibuisse
se ab homine adorari, quia tunc fuisset
<lb ed="#Qd"/>maior eius humilitas, si prius se humiliasset ho<lb ed="#Qd"/>mini
quam modo, quia non erat homo ita dignus
<lb ed="#Qd"/>sicut modo; ergo non fecit propter hoc. Ex quo<!--i-->
<lb ed="#Qd"/>videtur quod vellet angelus innuere<!--m--> quod non
<lb ed="#Qd"/>tantus debetur ei honor post incarnationem quan<lb ed="#Qd"/>tus
ante.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e238">
<lb ed="#Qd"/>Solutio: Dicendum quod<!--n-->, quantum est ex
<lb ed="#Qd"/>parte ipsorum angelorum, aequalis honor debetur
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>eis post incarnationem et ante et etiam ex parte
<lb ed="#Qd"/>hominis maius est<!--o--> debitum honoris vel venera<lb ed="#Qd"/>tionis
angelorum post incarnationem quam ante,
<lb ed="#Qd"/>quia plura fecerunt pro homine. Fuerunt enim
<lb ed="#Qd"/>ministri incarnationis et miraculorum, sicut de
<lb ed="#Qd"/>Gabriele legitur quod nuntiavit Mariae quod de
<lb ed="#Qd"/>illa nasceretur Dei Filius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e262">
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: 1-2. Ad illud autem quod di<lb ed="#Qd"/>citur
quod <mentioned>si aequalis honor debetur eis, quare
<lb ed="#Qd"/>ergo prohibent huiusmodi adorationem</mentioned>, dicen<lb ed="#Qd"/>dum
quod aliquid potest prohiberi dupliciter: vel
<lb ed="#Qd"/>quia malum est sive<!--q--> occasio mali vel prohibetur
<lb ed="#Qd"/>propter aliquam utilitatem, secundum quod dicit
<lb ed="#Qd"/><name ref="#Augustine">Augustinus</name>, <title>Super Genesim</title><!--3-->, ubi loquitur de
<lb ed="#Qd"/>angelis venientibus ad Abraham<!--4-->: Duplici de
<lb ed="#Qd"/>causa aliquis arcendus est a bono: vel propter
<lb ed="#Qd"/>maius bonum aggrediendum, ut Dominus revo<lb ed="#Qd"/>cavit
illum qui volebat sepelire patrem suum,
<lb ed="#Qd"/><title>Matth.</title> 8, 22; vel propter facilem declinationem<!--r-->
<lb ed="#Qd"/>in malum. Et secundum hoc dicendum quod pro<lb ed="#Qd"/>hibuit
angelus <title>Ioannem</title> ne ipsum adoraret, quia<!--s-->
<lb ed="#Qd"/>istud erat occasio mali, quia sub praetextu duliae
<lb ed="#Qd"/>poterat occasionaliter introduci ut creaturae im<lb ed="#Qd"/>penderetur
latria, quod esset maximum malum,
<lb ed="#Qd"/>sicut Paulus prohibet<!--t--> comedere in idolio, quia
<lb ed="#Qd"/>potest esse occasio mali vel in se vel in alio, sci<lb ed="#Qd"/>licet
venerationis idoli, <title>I Cor.</title> 8, 7. Alia ratio fuit
<lb ed="#Qd"/>quare prohibuit, scilicet propter provocationem<!--u-->
<lb ed="#Qd"/>ad maius bonum, quia per hoc volebat ostendere
<lb ed="#Qd"/>quam maxime exaltata est humana natura post
<lb ed="#Qd"/>incarnationem et quam magna est gloria<!--v--> Dei in
<lb ed="#Qd"/>humana natura, et istud valde debet hominem ad
<lb ed="#Qd"/>maximum bonum provocare.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Dd1e326" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e328">ARTICULUS II</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e331" type="question-title">Utrum angelus licite possit adorari latria.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e334">
<lb ed="#Qd"/>Secundo quaeritur utrum angelus licite possit<!--a-->
<lb ed="#Qd"/>adorari latria.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e341">
<lb ed="#Qd"/>Quod videtur 1. per textum <title>Gen.</title> 18, 2, ubi di<lb ed="#Qd"/>citur
quod Abraham adoravit angelos, et adora<lb ed="#Qd"/>tione
quae debetur Trinitati; ergo latria.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e350">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, <title>Iosue</title> 5, 14, Iosue adoravit videns an<lb ed="#Qd"/>gelum,
qui dixit: <quote>Ego sum princeps<!--b--> exercitus
<lb ed="#Qd"/>Domini</quote>. Ergo ipse adoravit angelum latria; ex
<lb ed="#Qd"/>iis videtur quod angelus possit adorari latria.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e362">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>Solutio: Dicendum, quemadmodum dicit <name>Au<lb ed="#Qd"/>gustinus</name>
de fruitione<!--5-->, quod sola immutabili
<lb ed="#Qd"/>bonitate est fruendum simpliciter, rationali vero
<lb ed="#Qd"/>creatura, quae nobiscum t potest participare sum<lb ed="#Qd"/>mam
bonitatem, est fruendum secundum quid
<lb ed="#Qd"/>et non simpliciter; item, fruendum<!--d--> in Deo,
<lb ed="#Qd"/>non in se, secundum quod dicit <name>Apostolus</name>, <title>ad
<lb ed="#Qd"/>Philemonem</title>, 20: <quote>Ego te, frater, fruar in Domino</quote>;
<lb ed="#Qd"/>irrationabili vero creatura, quae non potest no<lb ed="#Qd"/>biscum
participare summam bonitatem, non est
<pb ed="#Qd" n="454"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>fruendum nec<!--a--> simpliciter nec secundum quid.
<lb ed="#Qd"/>Eodem modo dicendum<!--b-->, tamen non per omnia,
<lb ed="#Qd"/>quod latria simpliciter debetur Deo, latria vero
<lb ed="#Qd"/>secundum quid debetur humanae naturae in Deo,
<lb ed="#Qd"/>hoc est non de se, sed ratione divinitatis cui est
<lb ed="#Qd"/>unita; latria vero nec simpliciter nec secundum
<lb ed="#Qd"/>quid debetur purae creaturae, quia Iatria est
<lb ed="#Qd"/>servitus debita Creatori.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e410">
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: 1. Ad illud quod primo:
<lb ed="#Qd"/>obicitur de Abraham, <title>Gen.</title> 18, 2, quod videtur
<lb ed="#Qd"/>angelos adorasse latria, est responsio in <title>Glossa</title><!--1-->,
<lb ed="#Qd"/>quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Qd1e420">Abraham<!--d--> intelligens divinitatem in unitate
<lb ed="#Qd"/>adorabat et dispensationi angelicae in forma vi<lb ed="#Qd"/>sibili
ministrabat</quote>. Ex hoc igitur apparet quod
<lb ed="#Qd"/>duo intelligebat Abraham in apparitione illorum
<lb ed="#Qd"/>virorum. Intelligebat enim creaturam angelicam
<lb ed="#Qd"/>in forma humana; intelligebat etiam Trinitatem,
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>ideo et duplex actus sequebatur in Abraham,
<lb ed="#Qd"/>scilicet<!--e--> adoratis, quae consequebatur intellectum
<lb ed="#Qd"/>Trinitatis, et ministerium, quod consequebatur<!--f-->
<lb ed="#Qd"/>ad Intellectum naturae angelicae apparentis in
<lb ed="#Qd"/>humana natura. Ex quo patet quod adoratio la<lb ed="#Qd"/>triae
in Abraham non exhibebatur<!--g--> angelo.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e450">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad illud quod quaeritur de Iosue, dicen<lb ed="#Qd"/>dum
quod Iosue<!--h--> intelligebat in angelo ipsum
<lb ed="#Qd"/>Deum, in cuius persona apparebat angelus, et
<lb ed="#Qd"/>illum adorabat. Unde dicit super illum locum
<lb ed="#Qd"/><name>Adamantius</name><!--2-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Qd1e463">Adoravit, non solum quia ex
<lb ed="#Qd"/>Deo est, sed quia Deus est; non enim adorasset
<lb ed="#Qd"/>nisi Deum cognovisset. Quis enim est princeps
<lb ed="#Qd"/>militiae nisi Christus?</quote> Ex quo relinquitur quod
<lb ed="#Qd"/>intelligebat in angelo Christum, cum dixit<!--i-->,
<lb ed="#Qd"/><title>Ios.</title> 5, 14: <quote>Ego sum princeps exercitus Domini</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Et sic patet solutio huius quaestionis.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Dd1e480" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e482">ARTICULUS III</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-Hd1e485" type="question-title">Utrum angelus Satanae, cum transfigurat se in angelum lucis, dicens se esse Christum,
possit sine peccato adorari latria.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e488">
<lb ed="#Qd"/>Tertio quaeritur de angelo Satanae, cum <quote>trans<lb ed="#Qd"/>figurat
se in angelum lucis</quote>, sicut habetur <title>II Cor.</title>
<lb ed="#Qd"/>11, 14, et dicit<!--k--> se esse Christum, utrum possit
<lb ed="#Qd"/>adorari latria sine peccato.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e499">
<lb ed="#Qd"/>Quod videtur, 1. quia ignorantia facti, adhi<lb ed="#Qd"/>bita
diligentia, excusat, quamvis ignorantia iuris
<lb ed="#Qd"/>non excuset; ergo, cum iste ignoret quod factum
<lb ed="#Qd"/>est et adhibeat debitam<!--i--> diligentiam, relinqui<lb ed="#Qd"/>tur
quod non peccat adorando diabolum sicut
<lb ed="#Qd"/>Christum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e515">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, si aliquis, credens hostiam consecra<lb ed="#Qd"/>tam
a sacerdote celebrante, quae non esset con<lb ed="#Qd"/>secrata,
adoraret eam sicut corpus Christi, prop<lb ed="#Qd"/>ter
ignorantiam facti excusaretur. Ergo similiter
<lb ed="#Qd"/>adorans diabolum vice Christi in praedicto casu
<lb ed="#Qd"/>propter ignorantiam facti excusabitur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e532">
<lb ed="#Qd"/>Solutio: 1. Dicendum quod Satanas transfi<lb ed="#Qd"/>guratus,
apparens in specie Christi, non est ado<lb ed="#Qd"/>randus
pro Christo simpliciter nec credendus
<lb ed="#Qd"/>esse Christus, sed<!--m--> sub conditione. Unde, si
<lb ed="#Qd"/>adoraret eum simpliciter, peccaret nec ignorantia
<lb ed="#Qd"/>excusaret eum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e548">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>Et assignatur huius triplex ratio<!--3-->. Prima est,
<lb ed="#Qd"/>quia<!--n--> quilibet est praemunitus per Sacram Scrip<lb ed="#Qd"/>turam
quod angelus tenebrarum transfigurat se<!--o-->
<lb ed="#Qd"/>in angelum lucis, <title>II Cor.</title> 11, 14 et <title>Matth.</title> 24,5:
<lb ed="#Qd"/><quote>Multi venient in nomine meo</quote> etc., et ideo te<lb ed="#Qd"/>nentur
discutere et non statim adorare. — Se<lb ed="#Qd"/>cunda
ratio est<!--p-->, quia habet remedium ora<lb ed="#Qd"/>tionis,
quoniam, si oraret<!--q--> Deum toto corde ut
<lb ed="#Qd"/>revelaretur ei veritas, Deus non permitteret eum
<lb ed="#Qd"/>decipi. In hoc enim<!--r--> casu intelligitur illud <title>Ioan.</title>
<lb ed="#Qd"/>15, 16: <quote>Quidquid petieritis Patrem in nomine meo,
<lb ed="#Qd"/>dabit vobis; in nomine meo</quote> scilicet, quod est
<lb ed="#Qd"/>Iesus, quod<!--s--> interpretatur salus, hoc est <quote>quid<lb ed="#Qd"/>quid
petieritis</quote> ad salutem, secundum quod ex<lb ed="#Qd"/>ponit
<name>B. Augustinus</name><!--4-->. Patet ergo ex hoc quod
<lb ed="#Qd"/>qui non orat<!--t--> non adhibet omnem diligentiam
<lb ed="#Qd"/>quam debet. — Tertia ratio est, quia facillime
<lb ed="#Qd"/>posset vitare<!--u--> periculum, apponenda scilicet con<lb ed="#Qd"/>ditionem
hoc modo: Adoro te, si tu es Christus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s1q2t1d3c1-d1e594">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad illud quod obicitur de hostia non con<lb ed="#Qd"/>secrata,
dicendum quod debet adorari sub con<lb ed="#Qd"/>ditione,
scilicet si forma debita observata sit, et
<lb ed="#Qd"/>hoc<!--v--> conditione tacita vel expressa.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>