-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1.xml
326 lines (326 loc) · 22 KB
/
ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 2, Inq. 3, T. 2, S. 2, Q. 2, T. 3, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 2, Inq. 3, T. 2, S. 2, Q. 2, T. 3, C. 1</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1">
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Hd1e102">III, P. 2, Inq. 3, T. 2, S. 2, Q. 2, T. 3, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Hd1e105" type="question-title">UTRUM NEGOTIARI SIT LICITUM.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Quaeritur igitxur utrum negotiari sit licitum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e113">
<lb ed="#Qd"/>Ad quod sic: 1. <name>Ioannes Chrysostomus</name><!--4-->,
<lb ed="#Qd"/>super<!--h--> <title>Matth.</title> 21, 12: <quote>Eiciebat vendentes et ementes</quote>,
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e123">Eiciens Dominus <quote>vendentes et ementes</quote>
<lb ed="#Qd"/>de <quote>templo</quote>, significavit quia mercator nunquam
<lb ed="#Qd"/>potest Deo placere, et ideo nullus Christianus
<lb ed="#Qd"/>debet esse mercator</quote>. Item, <name>Chrysostomus</name>,
<pb ed="#Qd" n="722"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>in eodem<!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e139">Si quis voluerit<!--a--> esse mercator,
<lb ed="#Qd"/>proiciatur de Ecclesia, dicente Propheta in <title>Psal<lb ed="#Qd"/>mo</title><!--2-->:
<quote>Quoniam non cognovi negotiationes, in<lb ed="#Qd"/>troibo
in potentias Domini</quote></quote>, secundum Sep<lb ed="#Qd"/>tuaginta.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e151">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, idem, in eodem<!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e155">Ostendam qui non
<lb ed="#Qd"/>est<!--c--> negotiator, ut qui talis non fuerit, eum<!--b--> in<lb ed="#Qd"/>telligas<!--c-->
esse negotiatorem</quote>. Et subdistinguit
<lb ed="#Qd"/>sic<!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e164">Quicumque rem comparat, non ut ita inte<lb ed="#Qd"/>gram
et immutatam vendat, sed ut materia sit
<lb ed="#Qd"/>sibi inde aliquid operandi, ille non est negotia<lb ed="#Qd"/>tor</quote>.
Et ponitur exemplum, ut iste emit tabulas
<lb ed="#Qd"/>ut taceret scrinium, vel chartas ut taceret li<lb ed="#Qd"/>brum.
<quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e178">Qui vero rem comparat, ut<!--d--> integram et
<lb ed="#Qd"/>immutatam vendendo lucretur, ille est mercator
<lb ed="#Qd"/>qui de templo Dei eicitur</quote>. Si ergo fere omnes
<lb ed="#Qd"/>negotiatores sunt tales, negotiari erit illicitum<!--e-->
<lb ed="#Qd"/>universaliter.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e191">
<lb ed="#Qd"/>3. Item, <name>Cassiodorus</name>, super illum <title>Psal<lb ed="#Qd"/>mum</title><!--5-->:
<quote>Quoniam non cognovi litteraturam</quote>, dicit:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e197">Quid est aliud negotiatio nisi quae possit vi<lb ed="#Qd"/>lius
comparare et carius velle distrahere?</quote> Et
<lb ed="#Qd"/>subdit<!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e204">Negotiatores tales eiecit Dominus de
<lb ed="#Qd"/>templo, dicens<!--7-->: <quote>Nolite facere domum Patris mei
<lb ed="#Qd"/>domum negotiationis</quote></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e212">
<lb ed="#Qd"/>Ex quibus videtur relinqui quod negotiari uni<lb ed="#Qd"/>versaliter
sit illicitum<!--f-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e219">
<lb ed="#Qd"/>Contra: a. <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>Quaestio<lb ed="#Qd"/>num
Novi et Veteris Testamenti</title><!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e228">Fornicari ho<lb ed="#Qd"/>minibus
semper<!--g--> non licet, negotiari aliquando<!--h-->
<lb ed="#Qd"/>licet, aliquando non</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e236">
<lb ed="#Qd"/>b. Item, negotiatio potest fieri licite<!--i-->. Unde
<lb ed="#Qd"/><name>Augustinus</name><!--9-->, ex illo loco <title>Psalmi</title>: <quote>Quoniam
<lb ed="#Qd"/>non cognovi negotiationes</quote> etc., arguit sic: Ergo
<lb ed="#Qd"/>non negotiantur Christiani? Et respondet: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e246">Sed
<lb ed="#Qd"/>ait<!--k--> negotiator: attero ex longinquo merces; mer<lb ed="#Qd"/>cedem
laboris mei, unde vivam, quaero; <quote>dignus
<lb ed="#Qd"/>est</quote><!--l--> autem mercenarius <quote>mercede sua</quote></quote>, <title>Matth.</title> 10<!--10-->.
<lb ed="#Qd"/>Ex hoc ergo relinquitur quod iuste possum ali<lb ed="#Qd"/>quid
vilius comparare et carius velle vendere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e261">
<lb ed="#Qd"/>c. Item, <title>Glossa</title><!--11--> super illud <title>Psalmi</title>: <quote>Quo<lb ed="#Qd"/>niam
non cognovi litteraturam</quote>, alia littera <quote>nego<lb ed="#Qd"/>tiationem</quote>
etc.: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e269">Non approbavi ea quae faciunt
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>avidi negotiatores; nam avidus acquirendi pro
<lb ed="#Qd"/>damno blasphemat, pro pretiis rerum mentitur
<lb ed="#Qd"/>et peierat. Sed haec vitia sunt hominis, non ar<lb ed="#Qd"/>tis,
quae sine iis vitiis agi potest, sicut et in
<lb ed="#Qd"/>omnibus artibus male agitur, non ex eis, sed ex
<lb ed="#Qd"/>hominibus. De alia ergo negotiatione hoc dicit</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Negotiatores ergo dicit<!--m--> de suis actibus prae<lb ed="#Qd"/>sumentes<!--12-->
etc. Relinquitur ergo quod negotiari
<lb ed="#Qd"/>est licitum, si fiat sine mendaciis et periuriis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e295">
<lb ed="#Qd"/>d. Item, si propter mendacia et periuria cul<lb ed="#Qd"/>pantur
negotiatores, sicut dicit <name>Cassiodorus</name>
<lb ed="#Qd"/>super praedictum locum <title>Psalmi</title><!--13-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e303">Negotiatores
<lb ed="#Qd"/>illi abominabiles existimantur, qui per<!--n--> immo<lb ed="#Qd"/>deratam
ambitionem pecuniae polluuntur, merces
<lb ed="#Qd"/>suas plus periuriis onerando<!--o--> quam pretiis</quote>,
<lb ed="#Qd"/>obicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--p-->, super eumdem locum
<lb ed="#Qd"/><title>Psalmi</title>, in originali<!--14-->, loquens in persona nego<lb ed="#Qd"/>tiatoris,
sic: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e322">Ego mentior, non negotium. Pos<lb ed="#Qd"/>sem
enim sine mendacio dicere: tanto emi, tanto
<lb ed="#Qd"/>vendam; si placet, eme. Quo modo ergo revocas
<lb ed="#Qd"/>me a<!--q--> negotiatione? Omnes artifices mentiuntur,
<lb ed="#Qd"/>sutores, agricolae</quote>. Si ergo propter mendacia su<lb ed="#Qd"/>torum
et agricolarum non<!--r--> culpatur ars sutoria
<lb ed="#Qd"/>vel agricultura, ergo et<!--s--> propter mendacia nego<lb ed="#Qd"/>tiatorum
non debet culpari negotiatio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e342">
<lb ed="#Qd"/>e. Item, si propter aviditatem et cupiditatem
<lb ed="#Qd"/>acquirendi culpatur negotiatio, quia negotiatores
<lb ed="#Qd"/>optant tempus carum<!--t--> ut possint carius vendere<!--15-->
<lb ed="#Qd"/>annonam quam servaverunt, obicit <name>Augusti<lb ed="#Qd"/>nus</name>,
super eumdem locum <title>Psalmi</title>, in originali<!--16-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e355">Hoc non faciunt boni negotiatores sicut nec
<lb ed="#Qd"/>boni agricolae; ista enim sunt peccata hominum,
<lb ed="#Qd"/>non rerum. Negotiatio igitur non me facit ma<lb ed="#Qd"/>lum,
sed iniquitas mea et mendacium meum</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e365">
<lb ed="#Qd"/>f. Item, dicit <name>Philosophus</name><!--17-->: Cum quilibet
<lb ed="#Qd"/>homo quam pluribus rebus indigeat, quas non
<lb ed="#Qd"/>potest per se ad sufficientiam vitae perquirere<!--u-->,
<lb ed="#Qd"/>ut victu, vestitu, domo et huiusmodi, non est
<lb ed="#Qd"/>homini vita nisi fuerit aggregatio, supple cum
<lb ed="#Qd"/>aliis hominibus, et non erit aggregatio hominum
<lb ed="#Qd"/>utilis in vita nisi fuerit connegotiatio<!--v-->. Connego<lb ed="#Qd"/>tiatio
enim est supplens detectum uniuscuiusque
<lb ed="#Qd"/>connegotiantium qui sunt diversificati in arte, ut
<pb ed="#Qd" n="723"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>agricola indiget medico, cum est ei<!--a--> necessaria
<lb ed="#Qd"/>medela, et medicus indiget agricola propter ci<lb ed="#Qd"/>bum;
similiter domificator<!--b--> indiget artificio cal<lb ed="#Qd"/>ceamentorum
et e converso. Et<!--c--> iterum<!--1-->: Quod
<lb ed="#Qd"/>est apud unum, deficit apud alterum; unde ha<lb ed="#Qd"/>bens
vinum indiget tritico<!--d--> et e converso. Cum
<lb ed="#Qd"/>ergo connegotiatio<!--e--> inter homines sit ad sup<lb ed="#Qd"/>piendam
indigentiam mutuae necessitatis, nego<lb ed="#Qd"/>tiatio
non erit illicita nec mala, immo ex iure
<lb ed="#Qd"/>naturali approbabitur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e413">
<lb ed="#Qd"/>Respondeo distinguendo, quoniam<!--f--> aliquid di<lb ed="#Qd"/>citur
illicitum pluribus modis. Uno modo illici<lb ed="#Qd"/>tum<!--g-->
dicitur quod est secundum se malum ex
<lb ed="#Qd"/>ipsa inordinatione<!--h--> actus, qualis est fornicatio
<lb ed="#Qd"/>et usura; et hoc modo negotiatio, proprie<!--i--> ac<lb ed="#Qd"/>cepta,
non est illicita<!--k-->. Unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name> se<lb ed="#Qd"/>cundum
hoc dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e433">Fornicari hominibus semper
<lb ed="#Qd"/>non licet, negotiari vero<!--l--> aliquando licet</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e439">
<lb ed="#Qd"/>Alio modo dicitur illicitum, quod est ex aliqua
<lb ed="#Qd"/>circumstantia malum; quod contingit pluribus
<lb ed="#Qd"/>modis: ex circumstantia personae, ex circum<lb ed="#Qd"/>stantia
causae, ex circumstantia modi<!--m-->, ex cir<lb ed="#Qd"/>cumstantia
temporis, ex circumstantia loci, ex
<lb ed="#Qd"/>circumstantia consortii. Et omnibus istis modis
<lb ed="#Qd"/>contingit negotiationem fieri illicite vel etiam li<lb ed="#Qd"/>cite:
illicite<!--n-->, cum ista inordinate in negotiatione
<lb ed="#Qd"/>contingunt; licite vero cum ordinate<!--o-->. Ex cir<lb ed="#Qd"/>cumstantia
ergo<!--p--> personae illicita est negotiatio,
<lb ed="#Qd"/>cum negotiatur clericus. Unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in
<lb ed="#Qd"/>libro <title>Quaestionum<!--q--> Novi et Veteris Testamenti</title><!--2-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e470">Antequam ecclesiasticus quis sit, licet ei ne<lb ed="#Qd"/>gotiari;
facto iam non licet</quote>. — Ex circumstantia
<lb ed="#Qd"/>vero causae illicita est negotiatio etiam<!--r--> laico,
<lb ed="#Qd"/>cum scilicet propter cupiditatem vel aliquem
<lb ed="#Qd"/>malum finem negotiatur. In quem modum dicit<!--s-->
<lb ed="#Qd"/><name>Cassiodorus</name><!--3--> super <title>Psalmum</title>, quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e484">negotia<lb ed="#Qd"/>tores
illi abominabiles existimantur<!--t--> qui per
<lb ed="#Qd"/>immoderatam pecuniae ambitionem polluuntur</quote>;
<lb ed="#Qd"/>et, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--4-->, illi, qui optant
<lb ed="#Qd"/>carum tempus, ut possint carius vendere. — Ex
<lb ed="#Qd"/>circumstantia etiam<!--u--> modi negotiatio illicita est,
<lb ed="#Qd"/>cum exercetur cum mendaciis<!--v--> et periuriis, se<lb ed="#Qd"/>cundum
quod dicit Chrysostomus<!--5-->, super
<lb ed="#Qd"/><title>Matth.</title> 21, 12: Mercator <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e507">sine mendacio et per<lb ed="#Qd"/>iurio
esse non potest</quote>, id est vix potest. — Ex
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>circumstantia vero temporis illicita est negotiatio
<lb ed="#Qd"/>cum fit diebus solemnibus et festivis, orationi et
<lb ed="#Qd"/>vacationi divinae<!--a--> deputatis, quia est contra prae<lb ed="#Qd"/>ceptum<!--b-->
de sanctificatione sabbati, id est vacatio<lb ed="#Qd"/>nis
Deo<!--c-->, <title>Exod.</title> 20, 10 et <title>Deuter.</title> 5, 14: <quote>Non facies
<lb ed="#Qd"/>in eo quidquam operis</quote> etc. — Ex circumstantia
<lb ed="#Qd"/>vero loci illicita est, cum fit in loco divino cul<lb ed="#Qd"/>tui
deputato, <title>Matth.</title> 21, 12: Dominus eiecit <quote>ven<lb ed="#Qd"/>dentes
et ementes de templo</quote>. — Ex circumstantia
<lb ed="#Qd"/>etiam consortii<!--d--> est negotiatio illicita, cum sci<lb ed="#Qd"/>licet
carius venditur res transeuntibus quam ma<lb ed="#Qd"/>nentibus.
Unde dicit Concilium Albanense<!--e6-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e540">Presbyteri plebes suas moneant ut hospitales
<lb ed="#Qd"/>sint et non carius vendant transeuntibus<!--f--> quam
<lb ed="#Qd"/>mercato<!--g--> vendere possent</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e548">
<lb ed="#Qd"/>Licite vero negotiatio fit, cum exercetur a con<lb ed="#Qd"/>grua
persona, ut laica; et necessaria vel pia causa,
<lb ed="#Qd"/>ut scilicet<!--s--> possit sibi et suae familiae in necessa<lb ed="#Qd"/>riis
providere aut opera misericordiae exercere; et
<lb ed="#Qd"/>debito modo, scilicet sine mendacio et periurio;
<lb ed="#Qd"/>et<!--i--> tempore competenti, ut die non festiva; et
<lb ed="#Qd"/>loco concesso et<!--k--> tali exercitio apto; et iusta
<lb ed="#Qd"/>aestimatione rei et commercio<!--l-->, prout commu<lb ed="#Qd"/>niter
venditur in illa civitate vel loco in quo
<lb ed="#Qd"/>negotiari contingit. Et secundum hoc dicit <title>Canon</title>
<lb ed="#Qd"/>ex epistola <name>Clementis</name><!--7-->, quod negotia mundana
<lb ed="#Qd"/>et saecularia opera <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e576">sibi invicem exhibeant va<lb ed="#Qd"/>cantes
laici</quote>. Et iterum, in alio <title>Canone</title> ex eadem
<lb ed="#Qd"/>epistola<!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e583">Unicuique laicorum peccatum est,
<lb ed="#Qd"/>nisi invicem sibi in iis quae ad communis vitae<!--m-->
<lb ed="#Qd"/>usum pertinent, operam fideliter dederint</quote>. Fide<lb ed="#Qd"/>liter
autem dare operam est, cum debita causa,
<lb ed="#Qd"/>debito modo etc. negotiatio exercetur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e595">
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: 1. Ad primum ergo quod di<lb ed="#Qd"/>cit
<name>Chrysostomus</name> quod <quote>mercator nunquam
<lb ed="#Qd"/>potest Deo placere et quod proiciatur de Eccle<lb ed="#Qd"/>sia</quote>,
intelligit de illo qui cum mendaciis et per<lb ed="#Qd"/>iuriis
negotiatur; unde statim subdit<!--9-->: Mercator
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-Qd1e608">sine mendacio et periurio esse non potest</quote>, id
<lb ed="#Qd"/>est vix potest. Hoc ergo dicit propter illicitum
<lb ed="#Qd"/>modum negotiandi.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e617">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad aliud<!--n--> quod dicit quod <mentioned>qui compa<lb ed="#Qd"/>rat
rem, ut integram et immutatam vendendo
<lb ed="#Qd"/>lucretur, ille est mercator, qui de templo Dei
<lb ed="#Qd"/>eicitur</mentioned>, facienda est vis in hoc quod dicit
<pb ed="#Qd" n="724"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/><mentioned>rem<!--a--> integram et immutatam</mentioned> et in hoc quod
<lb ed="#Qd"/>dicit <mentioned>ut lucretur</mentioned>. Nam in cuius intentione est
<lb ed="#Qd"/>provisio propriae necessitatis et etiam attentio
<lb ed="#Qd"/>publicae utilitatis, cui conterunt<!--b--> connegotiatio<lb ed="#Qd"/>nes,
vel affectu: pietatis, ut habeat unde su<lb ed="#Qd"/>stentet
pauperes, in elus intentione non est finis
<lb ed="#Qd"/>ultimus lucrum<!--d-->, sed magis sustentationis neces<lb ed="#Qd"/>sitas
vel utilitas vel pietas. In quibus vero in<lb ed="#Qd"/>tentio
est ut ex avaritia pecunias congregent et
<lb ed="#Qd"/>divitias acquirant, in eorum intentione finis ulti<lb ed="#Qd"/>mus
negotiationis est lucrum, et ideo de illis
<lb ed="#Qd"/>intelligitur quod dicit <name>Chrysostomus</name>. — Item,
<lb ed="#Qd"/>si quis rem aliquam de una regione cum labore
<lb ed="#Qd"/>suo transierat ad regionem aliam, quae res in
<lb ed="#Qd"/>nullo deteriorata sit, rem utique transfert inte<lb ed="#Qd"/>gram
et immutatam quantum ad substantiam,
<lb ed="#Qd"/>non tamen quantum ad locum, et ideo, quia
<lb ed="#Qd"/>ratione sui laboris potest licite quaerere merce<lb ed="#Qd"/>dem,
non intelligetur de tali verbum <name>Chryso<lb ed="#Qd"/>stomi</name>.
— Item, si quis rem sic comparat ut at<lb ed="#Qd"/>tendat<!--e-->
rei periculum in servando, quia potest
<lb ed="#Qd"/>deteriorari vel igne consumi vel a iure subtrahi, si
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>tamen cum praedictis circumstantiis intendat ex
<lb ed="#Qd"/>venditione talis rei lucrari, iam ex consideratione
<lb ed="#Qd"/>incertitudinis eventus futuri et susceptione peri<lb ed="#Qd"/>culi
in emptione talis rei, certitudinaliter non
<lb ed="#Qd"/>comparat rem istam ut integram et immutatam
<lb ed="#Qd"/>vendendo lucretur, et ideo nec de tali intelligitur
<lb ed="#Qd"/>quod dicit <name>Chrysostomus</name>. Intelligitur ergo
<lb ed="#Qd"/>de illo in cuius<!--f--> intentione finaliter lucrum est,
<lb ed="#Qd"/>et sine labore et sollicitudine ex avaritia ac<lb ed="#Qd"/>quirendi
superflua sine termino et mensura ne<lb ed="#Qd"/>gotiatur<!--g-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in3t2s2q2t3c1-d1e706">
<lb ed="#Qd"/>3. Ad ultimum vero quod dicit <name>Cassio<lb ed="#Qd"/>dorus</name>
<mentioned>quod negotiatio est comparare vilius
<lb ed="#Qd"/>et carius velle distrahere, quae reprobatur a
<lb ed="#Qd"/>Deo</mentioned>, dicendum quod intelligitur de illis cupidis
<lb ed="#Qd"/>divitibus qui<!--h--> frequenter torum rerum venalium
<lb ed="#Qd"/>totum sibi accipiunt, ut<!--i--> postea secundum vo<lb ed="#Qd"/>luntatem
suam carius aliis vendant quam vende<lb ed="#Qd"/>retur
in toro, si ipsi non emissent, et hoc faciunt
<lb ed="#Qd"/>de frumento et de<!--k--> aliis rebus vitae humanae ne<lb ed="#Qd"/>cessariis;
tales vero sicut<!--l--> Deo abominabiles<!--m1-->
<lb ed="#Qd"/>exemplo Domini essent ab Ecclesia eiciendi<!--2-->.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>