-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p2in4t1q10c1.xml
1099 lines (1099 loc) · 83.6 KB
/
ahsh-l3p2in4t1q10c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 2, Inq. 4, T. 1, Q. 10, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 2, Inq. 4, T. 1, Q. 10, C. 1</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1">
<head xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Hd1e102">III, P. 2, Inq. 4, T. 1, Q. 10, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Hd1e105" type="question-title">DE LATORE NOVAE LEGIS.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Item circa primum proceditur hoc modo ut con<lb ed="#Qd"/>tra
haereticorum blasphemias, qui legem Moysi
<lb ed="#Qd"/>calumniantur et prophetias, et auctorem Veteris
<lb ed="#Qd"/>Testamenti dicunt principium malum, Novi vero
<lb ed="#Qd"/>principium bonum,
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e121">
<lb ed="#Qd"/>Primo auctoritatibus<!--e--> Novi Testamenti, quod
<lb ed="#Qd"/>recipiunt, probabitur lex Moysi esse bona et re<lb ed="#Qd"/>cipienda;
<lb ed="#Qd"/>secundo vero idem probabitur<!--f--> de Prophetis;
<lb ed="#Qd"/>tertio probabitur lator idem utriusque Legis;
<lb ed="#Qd"/>quarto vero respondebitur eorum calumniis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e137">
<lb ed="#Qd"/>Ad primum arguitur sio: I. Scriptura Legis
<lb ed="#Qd"/>tam a Domino quam a discipulis admittitur in
<lb ed="#Qd"/>tantum ut etiam ad confirmationem sententiarum
<lb ed="#Qd"/>suarum ipsam<!--g--> proferant, sicut intra probabitur<!--3-->.
<lb ed="#Qd"/>Si ergo nullus debet abicere quod Dominus et
<lb ed="#Qd"/>discipuli eius admiserunt, Lex non est abicienda,
<lb ed="#Qd"/>sed potius admittenda.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e156">
<lb ed="#Qd"/>Quod autem ipse Dominus admiserit
<lb ed="#Qd"/>auctoritates. Legis, patet. a. Dicit Dominus,
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/><title>Matth.</title> 4, 4: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e168">Scriptum est</quote>, <title>Deuter.</title> 8, 3, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e173">Non in
<lb ed="#Qd"/>solo pane vivit homo, sed in omni verbo, quod
<lb ed="#Qd"/>procedit de<!--h--> ore Dei</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e172">
<lb ed="#Qd"/>b. Item, in eodem, 7: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e187">Scriptum est</quote><!--i-->, <title>Deuter.</title> 6, 16,
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e193">Non tentabis Dominum Deum tuum</quote>. Item, in eo<lb ed="#Qd"/>dem,
10: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e198">Scriptum est</quote><!--k-->, <title>Deuter.</title> 6, 13, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e203">Dominum
<lb ed="#Qd"/>Deum tuum adorabis et illi soli servies</quote>, secun<lb ed="#Qd"/>dum
aliam litteram<!--4-->, ubi nos habemus: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e213">Dominum
<lb ed="#Qd"/>Deum tuum timebis</quote> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e188">
<lb ed="#Qd"/>c. Item, <title>Matth.</title> 5, 17 <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e192" source="http://scta.info/resource/mt5_17">Non veni Legem solvere,
<lb ed="#Qd"/>sed adimplere</quote>; et post<!--5-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e232">Donec transeat caelum et
<lb ed="#Qd"/>terra, iota unum aut unus apex non praeteribit a
<lb ed="#Qd"/>Lege, donec omnia fiant</quote>; et sequitur<!--6-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e242">Qui ergo
<lb ed="#Qd"/>solverit unum de mandatis istis minimis</quote> etc. Item,
<lb ed="#Qd"/><title>Matth.</title> 8, 4: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e250">Offer munus, quod praecepit Moyses
<lb ed="#Qd"/>in testimonium illis</quote>. Item, 15, 3-4: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e255">Quare transgre<lb ed="#Qd"/>dimini
mandatum Dei propter traditiones vestras?
<lb ed="#Qd"/>Nam Deus dixit: Honora patrem</quote> tuum <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e262">et matrem</quote>
<lb ed="#Qd"/>tuam; et: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e267">Qui maledixerit patri vel<!--l--> matri, morte
<lb ed="#Qd"/>moriatur</quote>, sumptum de <title>Exod.</title> 20, 12. Item, 19, 17-18:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e277">Si vis ad vitam ingredi, serva mandata: Non
<pb ed="#Qd" n="869"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>homicidium facies</quote> etc., <title>Exod.</title> 20, 13. Ergo obser<lb ed="#Qd"/>vantia
mandatorum Legis ducit ad vitam; ergo
<lb ed="#Qd"/>mandata Legis sunt bona; ergo et Lex bona et
<lb ed="#Qd"/>recipienda.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e233">
<lb ed="#Qd"/>d. Item, <title>Matth.</title> 22, 37: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e302">Diliges<!--a--> Dominum Deum
<lb ed="#Qd"/>tuum</quote> etc., scriptum <title>Deuter.</title> 6, 5. Item, <title>Marc.</title>
<lb ed="#Qd"/>12, 29-30: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e316">Iesus autem respondit ei: Quia primum
<lb ed="#Qd"/>omnium mandatum est: Audi, Israel, Dominus
<lb ed="#Qd"/>Deus tuus Deus<!--b--> unus est; et diliges Dominum
<lb ed="#Qd"/>Deum tuum</quote> etc.<!--c-->, scriptum <title>Deuter.</title> 6, 4—5. Item,
<lb ed="#Qd"/><title>Luc.</title> 6, 31<!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e337">Omnia quaecumque vultis ut faciant
<lb ed="#Qd"/>vobis homines, et vos facite illis. Haec est enim
<lb ed="#Qd"/>Lex et Prophetae</quote>. Item, <title>Luc.</title> 10, 26-28: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e346">In Lege
<lb ed="#Qd"/>quid scriptum est? Quomodo legis? Diliges Do<lb ed="#Qd"/>minum
Deum tuum etc. Hoc fac, et vives</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e259">
<lb ed="#Qd"/>e. Item, <title>Ioan.</title> 19, 36: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e360">Facta sunt enim haec ut
<lb ed="#Qd"/>Scriptura impleatur: Os non comminuetis ex eo</quote>,
<lb ed="#Qd"/>sumptum est de <title>Exod.</title> 12, 46.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e268">
<lb ed="#Qd"/>Item, hoc idem probatur testimonio
<lb ed="#Qd"/>Apostolorum. f. Ad <title>Rom.</title> 3,20: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e378">Per Legem
<lb ed="#Qd"/>cognitio est peccati</quote>. Sed non potest malum vitari
<lb ed="#Qd"/>nisi cognitum; ergo bonum est cognoscere pec<lb ed="#Qd"/>catum;
ergo<!--d--> Lex bona est, quae facit cogno<lb ed="#Qd"/>scere
peccatum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e285">
<lb ed="#Qd"/>g. Item<!--e-->, ad <title>Rom.</title> 7, 12: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e402">Itaque Lex sancta et
<lb ed="#Qd"/>mandatum sanctum, iustum et bonum</quote>. Item<!--f-->, in
<lb ed="#Qd"/>eodem, 14: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e412">Lex spiritualis est</quote><!--g-->. Item, in eodem, 16:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e416">Consentio Legi, quoniam bona est</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e296">
<lb ed="#Qd"/>h. Item, ad <title>Rom.</title> 10, 19: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e425">Ego ad aemulationem
<lb ed="#Qd"/>vos adducam in non gentem, in gentem<!--h--> insi<lb ed="#Qd"/>pientem<!--i-->,
in iram vos mittam</quote>, sumptum est<!--k--> ex
<lb ed="#Qd"/><title>Deuter.</title> 32, 21: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e442">Ego provocabo eos in eo qui non
<lb ed="#Qd"/>est populus</quote> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e309">
<lb ed="#Qd"/>i. Item<!--l-->, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e454">omnis Scriptura utilis ad docendum
<lb ed="#Qd"/>in iustitia, ut perfectus sit homo, ad omne bonum
<lb ed="#Qd"/>instructus</quote>, admittenda est; sed omnis Scriptura
<lb ed="#Qd"/>Veteris Testamenti est talis; ergo omnis Scrip<lb ed="#Qd"/>tura
Veteris Testamenti admittenda est. - Pro<lb ed="#Qd"/>batio
mediae: <title>II ad<!--m--> Tim.</title> 3, 16-17: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e473">Omnis
<lb ed="#Qd"/>Scriptura divinitus inspirata, utilis est ad docen<lb ed="#Qd"/>dum,
ad arguendum, ad corripiendum, ad<!--n--> eru<lb ed="#Qd"/>diendum
in iustitia, ut perfectus sit homo Dei<!--o-->,
<lb ed="#Qd"/>ad omne opus bonum instructus</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e333">
<lb ed="#Qd"/>k. Item<!--p-->, ad <title>Rom.</title> 15, 4: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e498">Quaecumque scripta
<lb ed="#Qd"/>sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt, ut per
<lb ed="#Qd"/>patientiam et consolationem Scripturarum spem
<lb ed="#Qd"/>habeamus</quote>. Haec autem sunt nobis valde neces<lb ed="#Qd"/>saria;
ergo et Scriptura, per quam acquirun<lb ed="#Qd"/>tur
ista<!--q-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e349">
<lb ed="#Qd"/>l. Item, <title>Rom.</title> 12, 19: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e521">Non vosmetipsos de<lb ed="#Qd"/>fendentes,
carissimi, sed date locum irae</quote>, sicut
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e529">scriptum est: Mihi vindictam</quote>, sumptum est ex
<lb ed="#Qd"/><title>Deuter.</title> 32, 35.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e362">
<lb ed="#Qd"/>m. Item, plenitudo Legis est bona, quia <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e540">pleni<lb ed="#Qd"/>tudo
Legis<!--a--> est dilectio</quote>, <title>Rom.</title> 13, 10. Ergo Lex
<lb ed="#Qd"/>bona.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e372">
<lb ed="#Qd"/>n. Item, <title>I Cor.</title> 14, 34: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e559">Mulieres in ecclesia ta<lb ed="#Qd"/>ceant;
non enim permittitur eis loqui, sed sub<lb ed="#Qd"/>ditas
esse viris, sicut dicit Lex</quote>, <title>Gen.</title> 3, 16: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e568">Sub
<lb ed="#Qd"/>viri potestate eris</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e383">
<lb ed="#Qd"/>o. Item, <title>I ad Tim.</title> 1, 8: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e580">Scimus quoniam Lex
<lb ed="#Qd"/>bona est, si quis ea legitime utatur</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e390">
<lb ed="#Qd"/>Item, <title>I<!--b--> Tim.</title> 5, 17-18: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e595">Qui bene praesunt pres<lb ed="#Qd"/>byteri,
duplici honore digni habeantur, maxime
<lb ed="#Qd"/>qui laborant in verbo et doctrina; dicit enim Scrip<lb ed="#Qd"/>tura:
Non infrenabis<!--c--> os bovis triturantis</quote>, scrip<lb ed="#Qd"/>tum
est <title>Deuter.</title> 25, 4.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e403">
<lb ed="#Qd"/>Sic ergo testimonio Christi et Apostolorum
<lb ed="#Qd"/>ostenditur quoniam Lex bona est et recipienda<!--d-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e410">
<lb ed="#Qd"/>II. Hoc idem ostenditur de Prophetis. a. Unde
<lb ed="#Qd"/><title>Matth.</title> 1, 21-23: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e627">Ipse salvum faciet populum suum
<lb ed="#Qd"/>a peccatis eorum. Hae autem totum<!--e--> factum est,
<lb ed="#Qd"/>ut impleretur quod dictum est a Domino per Pro<lb ed="#Qd"/>phetam:
Ecce virgo in utero habebit</quote>, <title>Isai.</title> 7, 14,
<lb ed="#Qd"/>et in eodem plura, similiter et<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e426">
<lb ed="#Qd"/>b. Item, <title>Matth.</title> 15, 7-8: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e651">Hypocritae, bene prophe<lb ed="#Qd"/>tavit
de vobis Isaias, dicens: Populus hic labiis
<lb ed="#Qd"/>me honorat</quote> etc., <title>Isai.</title> 29, 13.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e436">
<lb ed="#Qd"/>c. Item, <title>Matth.</title> 24, 15: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e668">Cum videritis abominatio<lb ed="#Qd"/>nem
desolationis, quae dicta est a Daniele Pro<lb ed="#Qd"/>pheta,
stantem in<!--f--> loco sancto, qui legit intelligat</quote>,
<lb ed="#Qd"/>sumptum est ex <title>Dan.</title> 9, 25-27, ubi dicitur: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e682">Post
finem belli statuta<!--g--> desolatio</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e447">
<lb ed="#Qd"/>d. Item, <title>Matth.</title> 26, 53—54: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e694">An putas quia non<!--h-->
<lb ed="#Qd"/>possunt rogare Patrem meum, et ipse exhibebit
<lb ed="#Qd"/>mihi<!--i--> plus quam duodecim legiones angelorum?
<lb ed="#Qd"/>Quo modo ergo implebuntur Scripturae</quote> Prophe<lb ed="#Qd"/>tarum?
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e460">
<lb ed="#Qd"/>e. Item, <title>Marc.</title> 1, 1-3: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e716">Initium<!--k--> Evangelii Iesu
<lb ed="#Qd"/>Christi Filii Dei<!--l-->. Sicut scriptum est in Isaia Pro<lb ed="#Qd"/>pheta</quote>
40<!--m-->, 3: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e729">Vox clamantis in deserto</quote> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e469">
<lb ed="#Qd"/>f. Item, <title>Luc.</title><!--n--> ultimo, 25: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e739">O stulti et tardi corde
<lb ed="#Qd"/>ad credendum<!--o--> in omnibus quae locuti sunt Pro<lb ed="#Qd"/>phetae</quote>;
et intra, 27: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e748">Incipiens a Moyse et omnibus
<lb ed="#Qd"/>Prophetis interpretabatur illis Scripturas quae
<lb ed="#Qd"/>de illo erant</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e482">
<lb ed="#Qd"/>g, Item, ad <title>Rom.</title> 9, 12—13: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e762">Maior serviet minori<!--2-->,
<lb ed="#Qd"/>sicut scriptum est: Iacob dilexi, Esau odia habui</quote>,
<lb ed="#Qd"/><title>Malach.</title> 1, 2.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e491">
<lb ed="#Qd"/>h. Item, in<!--p--> eodem, 24-25: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e779">Vocavit eos non solum
<lb ed="#Qd"/>ex Iudaeis, sed etiam ex gentibus, sicut in <title>Osee</title>
<pb ed="#Qd" n="870"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>dicit</quote>, 3<!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e794">Vocabo non plebem meam, plebem
<lb ed="#Qd"/>meam</quote> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e508">
<lb ed="#Qd"/>i. Item, <title>I Petri</title> I, 9-10: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e807">Reportantes finem fidei
<lb ed="#Qd"/>vestrae<!--a--> salutari animarum</quote> vestrarum<!--b-->, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e816">de qua
<lb ed="#Qd"/>salute exquisierunt atque scrutati sunt Prophetae,
<lb ed="#Qd"/>qui de futura in vobis<!--c--> gratia prophetaverunt</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e519">
<lb ed="#Qd"/>k. Item, <title>II Petri</title> 1, 19: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e832">Habemus firmiorem pro<lb ed="#Qd"/>pheticum
sermonem, cui bene facitis attendentes
<lb ed="#Qd"/>quasi lucernae lucenti in caliginoso loco</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e528">
<lb ed="#Qd"/>l. Item, in eodem, 21: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e844">Non voluntate humana al<lb ed="#Qd"/>lato
est aliquando prophetia, sed Spiritu Sancto
<lb ed="#Qd"/>inspirati locuti sunt sancti Dei homines</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e537">
<lb ed="#Qd"/>m. Item, <title>Act.</title> 3, 18: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e858">Deus, qui praenuntiavit per
<lb ed="#Qd"/>os omnium Prophetarum poti Christum<!--d--> suum,
<lb ed="#Qd"/>implevit sic</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e546">
<lb ed="#Qd"/>a. Item, <title>Apoc.</title> 19, 10: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e874">Testimonium enim Iesu
<lb ed="#Qd"/>spiritus est prophetiae</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e553">
<lb ed="#Qd"/>III. Deinde ostenditur quod idem est legislator
<lb ed="#Qd"/>Veteris et Novi Testamenti, scilicet Deus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e561">
<lb ed="#Qd"/>a. Dicit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e892">Apostolus</name>, ad <title>Rom.</title> 3, 30: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e896">Unus<!--e--> Deus,
<lb ed="#Qd"/>qui iustificat circumcisionem ex fide et praepu<lb ed="#Qd"/>tium
per fidem</quote>. Ergo idem est auctor Veteris Te<lb ed="#Qd"/>stamenti,
in quo iustificati sunt Iudaei circumcisi
<lb ed="#Qd"/>ex fide, et Novi, in quo iustificamur gentiles<!--f-->
<lb ed="#Qd"/>in praeputio per fidem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e577">
<lb ed="#Qd"/>b. Item, ad <title>Gal.</title> 3, 19: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e921">Lex ordinata est per an<lb ed="#Qd"/>gelos
in manu Mediatoris. Mediator Dei et ho<lb ed="#Qd"/>minum
est homo Christus Iesus</quote>, <title>I Tim.</title> 2, 5. Ergo
<lb ed="#Qd"/>a Christo est Vetus Testamentum editum sicut et
<lb ed="#Qd"/>Novum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e593">
<lb ed="#Qd"/>c. Item, ad <title>Hebr.</title> 8, 8—9: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e942">Vituperans eas, dicit:
<lb ed="#Qd"/>Ecce dies veniunt, dicit Deus, et</quote> confirmatio <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e947">su<lb ed="#Qd"/>per
domum Israel et super domum Iuda testa<lb ed="#Qd"/>mentum
navum; non secundum testamentum, quod
<lb ed="#Qd"/>dedi patribus eorum in die qua apprehendi ma<lb ed="#Qd"/>num<!--g-->
eorum, ut educerem eos de terra<!--h--> Aegypti</quote>,
<lb ed="#Qd"/>sumptum de <title>Ierem.</title> 31, 31-32. Idem ergo est qui
<lb ed="#Qd"/>dedit<!--i--> Testamentum Novum et Vetus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e613">
<lb ed="#Qd"/>d. Item, <title>Iac.</title> 4, 12: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e978">Unus est legislator et iudex,
<lb ed="#Qd"/>qui potest perdere et liberare</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e620">
<lb ed="#Qd"/>e. Item, specialiter de Prophetis, quod sint<!--k--> a
<lb ed="#Qd"/>bono Deo, habetur <title>II Petri</title> 1, 21: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e994">Spiritu Sancto
<lb ed="#Qd"/>inspirati locuti sunt sancti Dei homines</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e629">
<lb ed="#Qd"/>IV. Ultimo testat respondere oppositionibus
<lb ed="#Qd"/>haereticorum. Et primo ponendae sunt opposi<lb ed="#Qd"/>tiones,
deinde responsiones.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e639">
<lb ed="#Qd"/>Opponunt autem haeretici sic: 1. Praecepta,
<lb ed="#Qd"/>quae bona non sunt, servanda non sunt; sed
<lb ed="#Qd"/>praecepta Veteris Testamenti bona non sunt,
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/><title>Ezech.</title> 20, 25: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1024" source="http://scta.info/resource/ez20_25@4-8">Dedi eis praecepta non bona</quote>; ergo
<lb ed="#Qd"/>praecepta Veteris Testamenti servanda non sunt.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e655">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, ad<!--l--> <title>Rom.</title> 3, 20: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1038">Ex operibus Legis
<lb ed="#Qd"/>non iustificabitur omnis caro coram illo</quote>. Sed nihil
<lb ed="#Qd"/>inutile servandum est; ergo, cum Lex sit inutilis,
<lb ed="#Qd"/>quae iustificare non potest, servanda non est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e666">
<lb ed="#Qd"/>3. Item, nihil quod malum seu vitium ope<lb ed="#Qd"/>ratur
servandum est<!--m-->; sed Lex iram operatur, ad
<lb ed="#Qd"/><title>Rom.</title> 3, 5: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1060">Lex iram operatur</quote><!--n-->; ira autem vitium
<lb ed="#Qd"/>est; ergo Lex Vetus servanda non est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e677">
<lb ed="#Qd"/>4. Item, ad <title>Rom.</title> 5, 20: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1073">Lex subintravit ut
<lb ed="#Qd"/>abundaret delictum</quote>. Ergo Lex est<!--o--> causa delicti;
<lb ed="#Qd"/>ergo Lex est mala; ergo non est servanda. —
<lb ed="#Qd"/>Item, Deus Veteris Testamenti Legem dedit; sed,
<lb ed="#Qd"/>subintrante Lege, abundavit delictum; ergo cru<lb ed="#Qd"/>delis
est Deus Veteris Testamenti, et Legem, quam
<lb ed="#Qd"/>dedit, crudeliter dedit. — Item, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1091">Lex subintravit
<lb ed="#Qd"/>ut abundaret delictum</quote>; et: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1096">ubi abundavit delictum,
<lb ed="#Qd"/>superabundavit<!--p--> et gratia</quote>, dicitur in eodem<!--2-->. Ergo
<lb ed="#Qd"/>in peccato manendum est, ut abundet gratia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e701">
<lb ed="#Qd"/>5. Item, ad <title>Rom.</title> 7, 5: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1115">Cum essemus in carne,
<lb ed="#Qd"/>passiones peccatorum, quae per Legem erant, ope<lb ed="#Qd"/>rabantur
in membris<!--q--> nostris, ut fructificarent
<lb ed="#Qd"/>morti</quote>. Ergo passiones peccatorum erant per Le<lb ed="#Qd"/>gem;
ergo Lex mala est. - Item<!--r-->, in eodem, 6:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1132">Nunc autem soluti<!--s--> sumus a Lege mortis, in qua
<lb ed="#Qd"/>detinebamur, ita ut serviamus in novitate spiritus,
<lb ed="#Qd"/>et non in vetustate<!--t--> litterae</quote>. Ergo Lex Vetus est
<lb ed="#Qd"/>lex mortis; sed constat quod Evangelium est
<lb ed="#Qd"/>lex vitae; ergo Lex Evangelio contraria est; et
<lb ed="#Qd"/>est bona vel mala; ergo est mala, cum sit con<lb ed="#Qd"/>traria
bono.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e730">
<lb ed="#Qd"/>6. Item, ad <title>Rom.</title> 7, 8—11: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1158">Occasione accepta,
<lb ed="#Qd"/>peccatum per mandatum operatum est in me om<lb ed="#Qd"/>nem
concupiscentiam. Sine Lege enim peccatum
<lb ed="#Qd"/>mortuam erat. Ego autem vivebam sine Lege ali<lb ed="#Qd"/>quando;
sed cum venisset mandatum, peccatum
<lb ed="#Qd"/>revixit, ego autem mortuus sum; et inventum est
<lb ed="#Qd"/>mihi mandatum, quod erat ad vitam, hoc esse
<lb ed="#Qd"/>ad mortem. Nam peccatum, occasione accepta per
<lb ed="#Qd"/>mandatum, seduxit me, et per illud occidit</quote>. Ecce
<lb ed="#Qd"/>hic evidenter ostendit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1180">Apostolus</name> Legem Veterem
<lb ed="#Qd"/>esse non bonam, nimirum<!--u--> quia peccatum sine
<lb ed="#Qd"/>Lege mortuum erat, et, veniente Lege, revixit, et
<lb ed="#Qd"/>per eam vires et occasiones operandi malum acce<lb ed="#Qd"/>pit;
non ergo servanda est ab aliquo vel tenenda.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e764">
<lb ed="#Qd"/>7. Item, ad <title>Rom.</title> 7, 25: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1201">Ego ipse mente servio
<lb ed="#Qd"/>legi Dei, carne autem servio legi<!--v--> peccati</quote>. Le<lb ed="#Qd"/>gem
ergo Moysi appellat Apostolus legem pec<lb ed="#Qd"/>cati;
sed lex peccati mala est; ergo lex Moysi
<lb ed="#Qd"/>mala est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e777">
<pb ed="#Qd" n="871"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>8. Item, <title>II Cor.</title> 3, 6—9: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1226">Littera occidit, spiri<lb ed="#Qd"/>tus
autem<!--a--> vivificat. Quod si ministratio mortis,
<lb ed="#Qd"/>litteris<!--b--> deformata in lapidibus, fuit in<!--c--> gloria,
<lb ed="#Qd"/>ut non<!--d--> possent filii Israel intendere in<!--e--> faciem
<lb ed="#Qd"/>Moysi, propter gloriam vultus eius, quae evacua<lb ed="#Qd"/>tur,
quomodo non magis ministratio spiritus erit
<lb ed="#Qd"/>in gloria? Nam si ministratio damnationis in
<lb ed="#Qd"/>gloria est, multo magis abundat ministerium iu<lb ed="#Qd"/>stitiae
in gloria</quote>. Ecce loquitur ibi <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1258">Apostolus</name> de
<lb ed="#Qd"/>lege Moysi et<!--f--> de lege gratiae; legem enim<!--g-->
<lb ed="#Qd"/>Moysi appellat litteram et legem gratiae appel<lb ed="#Qd"/>lat
spiritum, et dicit quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1271">littera occidit, spiritus
<lb ed="#Qd"/>autem vivificat</quote>; ergo patet legem Moysi malam
<lb ed="#Qd"/>esse, et Evangelium, quod est lex gratiae, bo<lb ed="#Qd"/>num.
— Item, legem Moysi appellat ministratio<lb ed="#Qd"/>nem
mortis et ministrationem damnationis; et
<lb ed="#Qd"/>non mentitur <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1284">Apostolus</name>, in quo loquitur Spiri<lb ed="#Qd"/>tus
Sanctus; ergo per legem Moysi ministratur
<lb ed="#Qd"/>mors et damnatio; sed mors et damnatio vi<lb ed="#Qd"/>tanda
sunt et fugienda; ergo et lex Moysi.
<lb ed="#Qd"/>Item, Legem innuit evacuari; ergo innuit eum
<lb ed="#Qd"/>non<!--h--> debere servari.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e832">
<lb ed="#Qd"/>9. Item, ad <title>Gal.</title> 2, 16: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1306">Non iustificabitur homo
<lb ed="#Qd"/>ex operibus Legis, nisi per fidem Iesu Christi;
<lb ed="#Qd"/>propter quod ex operibus Legis non iustificabitur
<lb ed="#Qd"/>omnis caro</quote>. Si ergo ex operibus Legis non iusti<lb ed="#Qd"/>ficabitur
omnis homo, vel opera Legis bona non
<lb ed="#Qd"/>sunt vel bonis operibus retributio non debetur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e848">
<lb ed="#Qd"/>10. Item, eodem, 21: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1324">Si per Legem iustitia,
<lb ed="#Qd"/>ergo Christus mortuus est gratis</quote>. Ecce<!--i--> hic ne<lb ed="#Qd"/>gat
<name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1333">Apostolus</name> in Lege iustitiam esse; ergo Lex
<lb ed="#Qd"/>inutilis est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e859">
<lb ed="#Qd"/>11. Item, ad <title>Gal.</title> 3, 10: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1345">Quicumque ex operi<lb ed="#Qd"/>bus
Legis sunt, sub maledicto sunt</quote>. Sed malum
<lb ed="#Qd"/>est sub maledicto esse; ergo malum est esse
<lb ed="#Qd"/>sub Lege.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e870">
<lb ed="#Qd"/>12. Item, eodem, 12: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1359">Lex non est ex fide</quote>. Sed
<lb ed="#Qd"/>omne, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1363">quod non est ex fide, peccatum est</quote>, <title>Rom.</title>
<lb ed="#Qd"/>14<!--k-->, 23; ergo Lex peccatum est; ergo Lex fu<lb ed="#Qd"/>gienda
est ut peccatum vel peccatum fugiendum
<lb ed="#Qd"/>non est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e884">
<lb ed="#Qd"/>13. Item, eodem, 13: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1382">Christus nos redemit de
<lb ed="#Qd"/>maledicto Legis, factus<!--l--> pro nobis maledictam</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Ecce iis verbis dicit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1391">Apostolus</name> Legem esse ma<lb ed="#Qd"/>ledictum
vel maledictam<!--m-->, et sic esse damnabi<lb ed="#Qd"/>lem;
ergo damnabilis est qui facit aliquid de
<lb ed="#Qd"/>operibus Legis, sive figurativis sive moralibus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e900">
<lb ed="#Qd"/>14. Item, ad <title>Gal.</title> 3, 22: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1409">Conclusit Scriptura
<lb ed="#Qd"/>omnia sub peccato</quote>. Scripturam dicit Legem scrip<lb ed="#Qd"/>tam,
et per<!--n--> hoc quod dicit <mentioned>omnia</mentioned> intelligitur
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>homo, sicut et per <mentioned>omnem creaturam</mentioned> intelligitur
<lb ed="#Qd"/>homo<!--o1-->, cum dicitur: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1432">Ite, praedicate Evangelium
<lb ed="#Qd"/>omni creaturae</quote>, <title>Marc.</title> ultimo, 15. Cum ergo dicit
<lb ed="#Qd"/><name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1440">Apostolus</name>: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1442">Conclusit Scriptura omnia sub pec<lb ed="#Qd"/>cato</quote>,
innuit quod Lex concludit hominem sub
<lb ed="#Qd"/>peccato; ergo Lex mala est; ergo cavenda et<!--p-->
<lb ed="#Qd"/>non recipienda.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e926">
<lb ed="#Qd"/>I5. Item, ad <title>Gal.</title> 4, 9: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1461">Cum cognoveritis Deum,
<lb ed="#Qd"/>immo cogniti sitis a Deo, quomodo convertimini
<lb ed="#Qd"/>iterum ad infirma et egena elemento, quibus de<lb ed="#Qd"/>nuo
servire vultis</quote>? Ubi <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1470">Apostolus</name> Legem scrip<lb ed="#Qd"/>tam
appellat elementa, et elementa<!--q--> <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1477">egena et in<lb ed="#Qd"/>firma</quote>.
Cum ergo<!--r--> Lex egena et infirma sit, inu<lb ed="#Qd"/>tilis
est<!--s-->; ergo abicienda est tamquam inutilis
<lb ed="#Qd"/>et spernenda.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e946">
<lb ed="#Qd"/>16. Item, hoc dicendo Galatis, qui gentiles
<lb ed="#Qd"/>erant et superstitioni<!--t--> idololatriae deservierant,
<lb ed="#Qd"/>innuit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1501">Apostolus</name> par scelus esse idololatriam et
<lb ed="#Qd"/>observantiam Legis. <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e956">Ideo enim dicit<!--u2--> <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1510">iterum</quote>,
<lb ed="#Qd"/>quia Legis observantia, cui tunc dediti erant,
<lb ed="#Qd"/>erat<!--v--> peccatum tere par idololatriae. Ideo etiam
<lb ed="#Qd"/>dicit <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1521">denuo</quote>, ut ostendat quod non distat modo
<lb ed="#Qd"/>Lex post Christum ab antiqua idololatria<!--3--></quote>. Ergo
<lb ed="#Qd"/>modo non debet servari Lex.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e971">
<lb ed="#Qd"/>17. Item, ad <title>Gal.</title> 5, 1: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1536">State ergo, et nolite
<lb ed="#Qd"/>iterum iugo servitutis contineri</quote>. Et iugum servi<lb ed="#Qd"/>tutis
appellat Legem, quia Lex in servitutem ge<lb ed="#Qd"/>nerat,
ad <title>Gal.</title> 4, 24: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1548">Haec sunt duo Testamenta:
<lb ed="#Qd"/>unum quidem in monte Sina, in servitutem ge<lb ed="#Qd"/>nerans,
quae est Agar</quote>. Non est ergo bonum
<lb ed="#Qd"/>subici iugo Legis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e989">
<lb ed="#Qd"/>18. Item, in<!--x--> eodem, 18: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1564">Si spiritu ducimini,
<lb ed="#Qd"/>non estis sub Lege</quote>, sed sub gratia. Per destruc<lb ed="#Qd"/>tionem
ergo consequentis dat intelligi quia, si
<lb ed="#Qd"/>sub Lege estis, spiritu non ducimini; sed valde
<lb ed="#Qd"/>bonum est<!--y--> spiritu duci; ergo valde malum est
<lb ed="#Qd"/>esse sub Lege.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1006">
<lb ed="#Qd"/>19. Item, ad <title>Hebr.</title> 7, 18-19: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1588">Reprobatio fit
<lb ed="#Qd"/>praecedentis mandati propter infirmitatem eius
<lb ed="#Qd"/>et inutilitatem; nihil enim ad perfectum adduxit
<lb ed="#Qd"/>Lex</quote>. Praecedens mandatum dicit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1597">Apostolus</name> Le<lb ed="#Qd"/>gem,
et ipsum dicit reprobatum; ergo Lex est
<lb ed="#Qd"/>reprobata; non ergo est servanda.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1022">
<lb ed="#Qd"/>20. Item, ad <title>Hebr.</title> 8, 5-7: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1611">Nunc autem melius
<lb ed="#Qd"/>sortitus est ministerium, quanto et melioris testa<lb ed="#Qd"/>menti
mediator est, quod in melioribus reprimis<lb ed="#Qd"/>sionibus
sancitum est; nam si illud prius a culpa
<lb ed="#Qd"/>vacasset, non utique secundi locas inquireretur</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Ecce hic comparat ministerium Novi Testa<lb ed="#Qd"/>menti
ministerio Veteris Testamenti<!--z-->, et Novum
<pb ed="#Qd" n="872"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>Testamentum Veteri Testamento, et dicit ministe<lb ed="#Qd"/>rium
Novi Testamenti melius esse ministerio Ve<lb ed="#Qd"/>teris
Testamenti quanto Novum Testamentum
<lb ed="#Qd"/>melius est Vetere<!--a-->; sed haec comparatio impro<lb ed="#Qd"/>pria
est, cum fiat a participante ad<!--b--> non partici<lb ed="#Qd"/>pans,
quia Novum Testamentum bonum est, Vetus
<lb ed="#Qd"/>autem non, <title>Ezech.</title> 20, 25: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1654" source="http://scta.info/resource/ez20_25@4-8">Dedi eis praecepta non
<lb ed="#Qd"/>bona</quote> etc. — Item, dicendo: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1660">Si prius a culpa va<lb ed="#Qd"/>casset,
non utique secundi lacus inquireretur</quote>,
<lb ed="#Qd"/>ostendit<!--c--> Vetus Testamentum non vacasse a
<lb ed="#Qd"/>culpa, et ita culpam in eo fuisse; ergo vel ipsum
<lb ed="#Qd"/>fugiendum est vel culpa fugienda non est.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1072">
<lb ed="#Qd"/>Hae sunt ergo oppositiones et calumniae hae<lb ed="#Qd"/>reticorum
contra Legem Veterem sive Vetus Te<lb ed="#Qd"/>stamentum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1081">
<lb ed="#Qd"/>[Solutio]: Respondendum igitur per ordinem
<lb ed="#Qd"/>ad ista.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1088">
<lb ed="#Qd"/>1. Ad primum ergo dicendum quod, cum
<lb ed="#Qd"/>dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1696" source="http://scta.info/resource/ez20_25@4-8">dedi eis praecepta non bona</quote>, ad com<lb ed="#Qd"/>parationem
Novi dicitur Testamenti, non quia
<lb ed="#Qd"/>praecepta Domini mala sunt, sed quia respectu
<lb ed="#Qd"/>meliorum bona non sunt, sicut Samaria iustiti<lb ed="#Qd"/>cata
dicitur, non simpliciter, sed respectu scele<lb ed="#Qd"/>ratioris
Ierusalem, <title>Ezech.</title> 16, 51-52: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1712">Samaria di<lb ed="#Qd"/>midium
peccatorum tuorum<!--d--> non peccavit; sed
<lb ed="#Qd"/>iustificasti<!--e--> sorores tuas in omnibus abominatio<lb ed="#Qd"/>nibus
tuis quas operata es. Ergo et tu porta
<lb ed="#Qd"/>confusionem tuam, quae vicisti sorores tuas pec<lb ed="#Qd"/>catis
tuis, sceleratius agens ab eis: iustificatae
<lb ed="#Qd"/>enim<!--f--> sunt a te</quote>. Et <title>Ierem.</title> 3, 11: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1737">Iustificavit ani<lb ed="#Qd"/>mam
suam<!--g--> adversatrix Israel, camparatione prae<lb ed="#Qd"/>varicatricis
Iudae</quote>. Similiter et hic dicitur non sim<lb ed="#Qd"/>pliciter,
sed comparative<!--h-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1750">Dedi eis praecepta
<lb ed="#Qd"/>non bona</quote>. Argumentatio ergo non valet, in qua
<lb ed="#Qd"/>fit processus de iis quae ad comparationem non
<lb ed="#Qd"/>bona dicuntur, acsi non bona simpliciter dice<lb ed="#Qd"/>rentur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1134">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, ad secundum dicendum<!--1--> quod il<lb ed="#Qd"/>lud
ad <title>Rom.</title> 3, 20: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1773">Ex operibus Legis non iusti<lb ed="#Qd"/>ficatur</quote>
homo, intelligendum est<!--i--> de caerimonia<lb ed="#Qd"/>libus
et figurativis. Caerimonialia enim et<!--k--> figu<lb ed="#Qd"/>rativa,
<quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1147">quae cum Lege instituta<!--l--> sunt et cum
<lb ed="#Qd"/>Lege terminata sunt<!--m-->, nunquam conscientiam
<lb ed="#Qd"/>emundare poterant, etiam si cum caritate et devo<lb ed="#Qd"/>tione
fierent. Non enim instituta sunt in iustifica<lb ed="#Qd"/>tionem,
sed in significationem tuturorum et in<!--n-->
<lb ed="#Qd"/>ostensionem peccati et infirmitatis humanae<!--2--></quote>. —
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>Quod enim<!--a--> non sint instituta in iustificationem,
<lb ed="#Qd"/>patet per illud quod dicit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1817">Apostolus</name>, ad <title>Gal.</title> 2, 21:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1822">Si per Legem iustitia, ergo Christus mortuus est
<lb ed="#Qd"/>gratis</quote>. - Quod vero<!--b--> sint instituta in significa<lb ed="#Qd"/>tionem,
dicit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1832">Apostolus</name>, <title>I Cor.</title> 10, 6: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1836">Haec autem
<lb ed="#Qd"/>in figura facta sunt nostri</quote>; et post<!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1843"><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1844">Omnia in fi<lb ed="#Qd"/>gura
contingebant illis</quote>. - Item, quod in ostensio<lb ed="#Qd"/>nem
peccati et infirmitatis humanae data<!--c--> sint,
<lb ed="#Qd"/>patet, quia <title>Rom.</title> 3, 20: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1857">Per Legem cognitio pec<lb ed="#Qd"/>cati</quote>;
et 7, 7: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1863">Peccatum non cognovi nisi per
<lb ed="#Qd"/>Legem; nam concupiscentiam nesciebam esse pec<lb ed="#Qd"/>catum<!--d-->
nisi Lex diceret: Non concupisces</quote>, <title>Exod.</title>
<lb ed="#Qd"/>20, 17. Moralia vero Legis in fide Christi iusti<lb ed="#Qd"/>ficant
et in Evangelio consummantur<!--4-->. Licet igi<lb ed="#Qd"/>tur<!--e-->
caerimonialia et figurativa non iustificarent,
<lb ed="#Qd"/>quia tamen Lex paedagogus noster<!--f--> fuit in Chri<lb ed="#Qd"/>sto</quote>,
et <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1893">sub</quote> ea <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1895">custodiebamur</quote><!--g--> in fide, sicut dicit
<lb ed="#Qd"/><name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e1899">Apostolus</name>, ad <title>Gal.</title> 4<!--5-->, servari debuit, quoniam
<lb ed="#Qd"/>a morbo, quem monstrabat, cavendum erat, et
<lb ed="#Qd"/>mysterium<!--h--> fidei, sub eius figuris latitans, fuerat
<lb ed="#Qd"/>amplectendum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1209">
<lb ed="#Qd"/>3. Ad tertium dicendum quod, cum dicitur
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1921">Lex iram operatur</quote>, ad <title>Rom.</title> 4, 15, non sup<lb ed="#Qd"/>ponit
<mentioned>ira</mentioned> pro vitio, immo pro vindicta, sicut
<lb ed="#Qd"/>ad <title>Rom.</title> 3, 5: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1934">Numquid iniquus est Deus, qui
<lb ed="#Qd"/>infert iram</quote>? et 2, 5: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1939">Secundum duritiam tuam<!--i-->
<lb ed="#Qd"/>et impoenitens cor thesaurizas tibi iram in die
<lb ed="#Qd"/>irae et revelationis iusti iudicii Dei</quote><!--k-->; et 5,9:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1950">Salvi erimus<!--l--> ab ira per ipsum</quote>, et 1, 18: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1956">Reve<lb ed="#Qd"/>latur
enim ira Dei super omnem impietatem ho<lb ed="#Qd"/>minum</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1231">
<lb ed="#Qd"/>4. Ad quartum dicendum quod, cum dici<lb ed="#Qd"/>tur,
ad <title>Rom.</title> 5, 20: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1972">Lex subintrauit, ut abundaret
<lb ed="#Qd"/>delictum</quote>, haec coniunctio <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1977">ut</quote> non notat cau<lb ed="#Qd"/>sam,
sed consecutionem, ut ibi: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1982">Butyrum et mel
<lb ed="#Qd"/>comedet, ut sciat reprobare malum et eligere
<lb ed="#Qd"/>bonum</quote>, <title>Isai.</title> 7, 15. Est enim sensus: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1991">Lex subin<lb ed="#Qd"/>travit
ut abundaret delictum</quote>, id est <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1996">Lex subin<lb ed="#Qd"/>travit</quote>
et abundavit delictum. <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1250">Per Legem autem
<lb ed="#Qd"/>dicitur abundasse delictum, non quia Lex delic<lb ed="#Qd"/>tum
iuberet<!--m-->, sed, quia Legi non affuit adiutrix
<lb ed="#Qd"/>gratia, aucta est concupiscentia ex prohibitione
<lb ed="#Qd"/>et<!--n-->, ea crescente, subrepsit praevaricatio, quae
<lb ed="#Qd"/>delictum adauget<!--06--></quote>; et <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2021">abundavit</quote>, subintrante
<lb ed="#Qd"/>Lege, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2025">delictum</quote>, quia et <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2027">concupiscentia<!--p--> ex prohi<lb ed="#Qd"/>bitione<!--q-->
ferventior facta est et peccantibus con<lb ed="#Qd"/>tra
Legem praevaricationis crimen accessit<!--7--></quote>. —
<pb ed="#Qd" n="873"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>Ad aliud<!--a--> vero quod de eodem obicitur, di<lb ed="#Qd"/>cendum<!--1-->
quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1279">Deus non crudeliter, sed mi<lb ed="#Qd"/>sericorditer
Legem dedit. Non enim Deus causa
<lb ed="#Qd"/>morbi dedit Legem, sed consilio medicinae. Ali<lb ed="#Qd"/>quando
enim homo videtur sibi sanus et tamen
<lb ed="#Qd"/>aegrotat; et quia non sentit aegritudinem, ope<lb ed="#Qd"/>ram
medici non exposcit; augetur morbus et cre<lb ed="#Qd"/>scit
molestia, quaerit medicum et<!--b--> sanatur. Homo
<lb ed="#Qd"/>vero<!--c--> ante Legem confidens viribus, intumebat;
<lb ed="#Qd"/>dicebat enim: Non deest qui impleat, sed deest
<lb ed="#Qd"/>qui<!--d--> iubeat. Magnum ergo fuit consilium, ut<!--e-->
<lb ed="#Qd"/>per Legem abundaret delictum, videlicet ut per<!--f-->
<lb ed="#Qd"/>austeritatem Legis infirmitatem suam intelligen<lb ed="#Qd"/>tes
infirmi ad medicum confugerent, auxilium
<lb ed="#Qd"/>gratiae precaturi</quote>. Unde patet quod non crudeli<lb ed="#Qd"/>ter,
sed misericorditer Lex data est; nec crudelis
<lb ed="#Qd"/>est Legis dator in datione<!--g--> ipsius. - Ad ter<lb ed="#Qd"/>tium<!--h-->
autem obiectum de eodem, dicendum<!--2-->
<lb ed="#Qd"/>quod abundante delicto non abundat gratia<!--1-->.
<lb ed="#Qd"/>Non enim abundantia delicti causa est quare
<lb ed="#Qd"/>abundet gratia, immo causa est quare subtraha<lb ed="#Qd"/>tur,
<title>Sap.</title> 1, 4: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2119">In malevolum animam non introi<lb ed="#Qd"/>bit
sapientia, nec habitabit in corpore<!--k--> subdito
<lb ed="#Qd"/>peccatis</quote>. Et ideo <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2128">Apostolus</name> opponit sibimet con<lb ed="#Qd"/>sequenter<!--l-->
et dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2135">Quid ergo dicemus? Perma<lb ed="#Qd"/>nebimus
in peccato ut<!--m--> gratia abundet? Absit</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Sed ita sane intelligendum est: delictum abun<lb ed="#Qd"/>davit
per Legem, sed hoc sanat<!--n--> Christus, quia
<lb ed="#Qd"/>ubi<!--o--> superabundavit <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2153">delictum, superabundavit et
<lb ed="#Qd"/>gratia</quote>. Vel sic<!--3-->: per Legem abundavit delictum,
<lb ed="#Qd"/>sed non ideo despiciatur aliquis, quia, ubi su<lb ed="#Qd"/>perabundavit<!--p-->
<quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2167">delictam, superabundavit et gra<lb ed="#Qd"/>tia</quote>:
omnia enim Christus indulget.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1350">
<lb ed="#Qd"/>5. Ad quintum dicendum quod, cum dicit
<lb ed="#Qd"/><name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2178">Apostolus</name>, ad <title>Rom.</title> 7, 5: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2182">Cum essemus in carne,
<lb ed="#Qd"/>passiones peccatorum, quae<!--q--> per Legem erant</quote> etc.,
<lb ed="#Qd"/>non<!--r--> intelligit passiones peccatorum esse ex Lege,
<lb ed="#Qd"/>sed notas esse per Legem, vel ex prohibitione
<lb ed="#Qd"/>Legis auctas esse vitio transgressorum, non Le<lb ed="#Qd"/>gis.
<quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1367">Concupiscentia enim ex prohibitione Legis
<lb ed="#Qd"/>ardentior facta est: et peccantibus contra Le<lb ed="#Qd"/>gem
praevaricationis crimen, quod nondum erat,
<lb ed="#Qd"/>accessit<!--4--></quote>. Et<!--t--> quod ita debeat intelligi, ostendit
<lb ed="#Qd"/>ipse <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2215">Apostolus</name>, cum sibimet opponens, dicit<!--u-->:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2220">Quid ergo dicamus? Lex peccatum est? Absit.
<lb ed="#Qd"/>Sed peccatum non cognovi nisi per Legem; nam
<lb ed="#Qd"/>concupiscentiam nesciebam esse peccatum, nisi
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>Lex diceret: Non concupisces</quote>. - Quod vero op<lb ed="#Qd"/>ponitur
ex eadem auctoritate quod Lex mortis
<lb ed="#Qd"/>dicitur, ita intelligendum est, non quod mortem
<lb ed="#Qd"/>animae, id est peccatum, propinet, sed <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1396">quia<!--a-->
<lb ed="#Qd"/>peccantes interficit et reos punit<!--5--></quote> temporaliter.
<lb ed="#Qd"/>Lex ergo data<!--b--> <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2250">ad vindictam malefactorum, lau<lb ed="#Qd"/>dem
vero bonorum</quote>, non est mala, sed bona.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1406">
<lb ed="#Qd"/>6. Ad sextum vero quod obicitur quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2260">pec<lb ed="#Qd"/>catum<!--c-->,
occasione accepta, per mandatum</quote> etc.,
<lb ed="#Qd"/>dicendum quod Lex non est mala, sed bona,
<lb ed="#Qd"/>licet peccatum, id est carnalitas vel diabolus,
<lb ed="#Qd"/>per Legem occasionem acceperit concupiscentiam
<lb ed="#Qd"/>operandi, sicut praedicatio Christi bona erat, non
<lb ed="#Qd"/>mala, licet inde sumpta sit occasio mortis eius,
<lb ed="#Qd"/>secundum quod dicitur in <title>Ioan.</title> 5, 18: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2282">Propterea
<lb ed="#Qd"/>Iudaei</quote> volebant <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2287">eum interficere, non solum quia
<lb ed="#Qd"/>solvebat sabbatum, sed quia dicebat</quote> se Filium
<lb ed="#Qd"/>Dei, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2295">aequalem se faciens Deo</quote>. Similiter etiam
<lb ed="#Qd"/>praedicatio Apostolorum bona erat, non mala,
<lb ed="#Qd"/>licet inde occasionem suae mortis acceperint in<lb ed="#Qd"/>creduli.
Unde <title>II Cor.</title> 2, 15, 15: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2306">Christi bonus odor
<lb ed="#Qd"/>sumus Deo in omni loco in iis qui salvi fiant et
<lb ed="#Qd"/>in iis qui pereunt; aliis quidem odor mortis in
<lb ed="#Qd"/>mortem, aliis odor vitae in vitam</quote>. Quod ergo
<lb ed="#Qd"/>peccatum, id est carnalitas vel diabolus, per Le
<lb ed="#Qd"/>gem occasionem operandi acceperit, non est de
<lb ed="#Qd"/>vitio Legis, sed de vitio transgressoris. Si enim
<lb ed="#Qd"/>hoc esset de vitio Legis, non diceret <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2323">Apostolus</name>,
<lb ed="#Qd"/>ad <title>Rom.</title> 2, 23: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2330">Qui in Lege gloriaris, per prae<lb ed="#Qd"/>varicationem
Legis Deum inhonoras</quote>; nec diceret:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2336">Non auditores Legis, sed factores iustificabun<lb ed="#Qd"/>tur</quote>,
ad <title>Rom.</title> 2, 13. Sed talis est nostra infir<lb ed="#Qd"/>mitas
ut ardentius prohibita desideret quam con<lb ed="#Qd"/>cessa;
unde gentilis philosophus<!--6-->:
<lb ed="#Qd"/>Nitimur in vetitum semper cupimusque negata.
<lb ed="#Qd"/>Res enim quae negantur, vel mulier vel aurum
<lb ed="#Qd"/>vel huiusmodi<!--7-->, negando<!--d--> memorantur, et ex
<lb ed="#Qd"/>memoratione ipsorum<!--e--> inardescit desiderium,
<lb ed="#Qd"/>quibus non memoratis, desiderium sopiretur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1478">
<lb ed="#Qd"/>7. Ad septimum dicendum quod, cum dicit
<lb ed="#Qd"/><name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2373">Apostolus</name>, ad <title>Rom.</title> 7, 25: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2377">Ego ipse mente servio
<lb ed="#Qd"/>Legi Dei, carne autem legi peccati</quote>, non appellat
<lb ed="#Qd"/>Legem scriptam legem peccati, immo concupi<lb ed="#Qd"/>scentiam,
quam Lex scripta prohibet, appellat<!--f-->
<lb ed="#Qd"/>legem peccati. Tres enim leges distinguit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2391">Apo<lb ed="#Qd"/>stolus</name>
in sequenti<!--8-->, <title>Rom.</title> 8, 2, cum dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2401">Lex
<pb ed="#Qd" n="874"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>enim spiritus vitae</quote> etc.<!--a-->. Cum dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2412">Lex<!--b--> spiritus
<lb ed="#Qd"/>vitae in Christo Iesu</quote>, unam legem ostendit, hoc
<lb ed="#Qd"/>est legem fidei; et cum adiungit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2421">Liberavit me
<lb ed="#Qd"/>a lege peccati et mortis</quote>, alteram legem ostendit,
<lb ed="#Qd"/>scilicet<!--c--> legem concupiscentiae; cum vero<!--d--> sub<lb ed="#Qd"/>iungit<!--1-->:
<quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2437">Nam quod impossibile erat Legi, in quo in<lb ed="#Qd"/>firmabatur<!--e-->
per carnem</quote> etc., tertiam legem ostendit,
<lb ed="#Qd"/>scilicet legem<!--f--> scriptam in monte Sina. <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2448">Duae
<lb ed="#Qd"/>ergo leges bonae sunt, scilicet lex Moysi, quae
<lb ed="#Qd"/>peccatum ostendit et prohibet, et<!--g--> lex fidei, quae
<lb ed="#Qd"/>peccatum ostendit<!--h-->; lex vero peccati, scilicet<!--i-->
<lb ed="#Qd"/>lex concupiscentiae, mala est, quae reos facit<!--2--></quote>,
<lb ed="#Qd"/>dum praevaricationem inducit. Itaque, cum dicit
<lb ed="#Qd"/><name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2471">Apostolus</name>: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2473">Ego mente servio Legi Dei</quote>, Legem
<lb ed="#Qd"/>Dei appellat Legem scriptam, quae concupis<lb ed="#Qd"/>centiam
prohibet, de qua <title>Luc.</title> 2, 22, 24: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2482">Tulerunt</quote>
<lb ed="#Qd"/>Iesum <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2486">in Ierusalem, ut darent hostium, sicut scrip<lb ed="#Qd"/>tum
est in Lege Domini, par turturem aut duos
<lb ed="#Qd"/>pullos columbarum</quote>. Cum ergo dicitur: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2493">Ego ipse<!--k-->
<lb ed="#Qd"/>mente servio Legi Dei, carne autem legi pec<lb ed="#Qd"/>cati</quote>,
hic est sensus<!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1545">Ego, id est, rationalis
<lb ed="#Qd"/>et interior homo, licet habens fomitem peccati,
<lb ed="#Qd"/>sicut habebam prius</quote> quam Dei gratia liberarer,
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1552">tamen servio, id est potens sum servire Legi
<lb ed="#Qd"/>Dei<!--m-->; et hoc <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2519">mente</quote>, id est voluntate. Iam enim
<lb ed="#Qd"/>liber animus, adiuvante gratia, malas suggestio<lb ed="#Qd"/>nes
potest spernere et contraria superare; <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2526">carne
<lb ed="#Qd"/>autem servio legi peccati</quote></quote>, id est concupiscentiae,
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1563">et ideo</quote>, licet liberatus<!--n--> sim, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1566">non est remis<lb ed="#Qd"/>sius
agendum, sed cavendum est ne regnet</quote>
<lb ed="#Qd"/>peccatum. Nota<!--4--> quod lex carnis, scilicet fomes
<lb ed="#Qd"/>peccati, ideo dicitur lex, quia, cum homo noluit
<lb ed="#Qd"/>obedire suo maiori, id est Christo, iustum fuit
<lb ed="#Qd"/>et quasi lex ei data quod suum interius, id est
<lb ed="#Qd"/>caro<!--o-->, non obediret ei.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1583">
<lb ed="#Qd"/>8. Ad octavum dicendum<!--5--> quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1587">non repre<lb ed="#Qd"/>henditur
Lex, cum dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2568">littera accidit</quote>, sicut
<lb ed="#Qd"/>non reprehenditur scientia, cum dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2572">scientia
<lb ed="#Qd"/>inflat, caritas aedificat</quote></quote>, <title>I Cor.</title> 8, 1. Sicut enim
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1596">cum caritate scientia prodest, sic Lex bona est,
<lb ed="#Qd"/>sed cum gratia</quote>; unde ad <title>Rom.</title> 7, 12: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2588">Lex qui<lb ed="#Qd"/>dem
sancta est et mandatum iustum et sanctum
<lb ed="#Qd"/>et bonum</quote>. Cum ergo dicitur <mentioned>littera occidit</mentioned>, in<lb ed="#Qd"/>telligendum<!--p-->:
sine Spiritu adiuvante; quemad<lb ed="#Qd"/>modum
cum dicitur ad <title>Rom.</title> 7, 6: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2606">Passiones
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>peccatorum, quae erant per Legem</quote>, supplendum est:
<lb ed="#Qd"/>notae<!--a--> erant vel auctae per Legem. Revera enim
<lb ed="#Qd"/>sine spiritu <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2619">occidit</quote>, id est occasionem praestat
<lb ed="#Qd"/>occisionis. Sicut enim dicitur, ad <title>Rom.</title> 7, 8: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2626">Occa<lb ed="#Qd"/>sione
accepto, peccatum per mandatum operatum
<lb ed="#Qd"/>est in me omnem concupiscentiam</quote>. Et bene dico
<lb ed="#Qd"/>Legem occasionem occisionis praestare, quia dum
<lb ed="#Qd"/>peccatum ostendit et prohibet, ex prohibitione
<lb ed="#Qd"/>concupiscentiam incitat, cum non adsit Spiritus,
<lb ed="#Qd"/>qui nos, conterendo gratiam, adiuvet implere
<lb ed="#Qd"/>mandata. — Ad illud vero quod obicitur ex
<lb ed="#Qd"/>eadem auctoritate quod lex Moysi est ministratio
<lb ed="#Qd"/>mortis et damnationis, dicendum quod Lex non
<lb ed="#Qd"/>dicitur administratio mortis et damnationis eo
<lb ed="#Qd"/>quod ipsa inferat damnationem et mortem, sed
<lb ed="#Qd"/>quia occasionem praebet, per transgressionem
<lb ed="#Qd"/>augendo peccatum, secundum illud, ad <title>Rom.</title> 7, 11:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2660">Peccatum, occasione accepta per mandatum, se<lb ed="#Qd"/>duxit
me, Et per illud occidit</quote>. Dicitur etiam mini<lb ed="#Qd"/>stratio
damnationis et mortis, quia per illam in<lb ed="#Qd"/>notescit
et mors et damnatio transgressoris; vel
<lb ed="#Qd"/>quia<!--b--> peccantes, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2674">quos Dei gratia<!--c--> ad implen<lb ed="#Qd"/>dam
iustitiam non iuvabat<!--d-->, morte corporali<!--6--></quote>.
<lb ed="#Qd"/>mulctabat<!--e-->. Itaque quod mors et damnatio per
<lb ed="#Qd"/>Legem administratur, de vitio praevaricantis est,
<lb ed="#Qd"/>non de vitio Legis: Lex enim peccatum monstrat
<lb ed="#Qd"/>et prohibet et<!--f--> poenam peccati ostendit. — Ad
<lb ed="#Qd"/>aliud quod ex eodem<!--g--> obicitur, dicendum quod
<lb ed="#Qd"/>proculdubio Legem innuit evacuari <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2704">Apostolus</name>,
<lb ed="#Qd"/>sed secundum caerimonialia et figurativa, non se<lb ed="#Qd"/>cundum
moralia. Ait enim <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2710">Apostolus</name> de caeri<lb ed="#Qd"/>monialibus
et figurativis, ad <title>Gal.</title> ultimo, 15: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2717">In
<lb ed="#Qd"/>Christo Iesu neque circumcisio aliquid valet<!--h--> ne<lb ed="#Qd"/>que
praeputium, sed nova creatura</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1688">
<lb ed="#Qd"/>9. Ad nonum dicendum sicut supra<!--7-->, quod
<lb ed="#Qd"/>hoc quod<!--i--> dicit <title>Apostolus</title>, quia <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2741">ex operibus Le<lb ed="#Qd"/>gis
non iustificatur<!--k--> omnis caro</quote>, intelligendum
<lb ed="#Qd"/>est de operibus legalibus, ut <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1698">de sacrificiis et
<lb ed="#Qd"/>aliis figurativis<!--8--></quote>, non de moralibus.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1704">
<lb ed="#Qd"/>10. Item, ad decimum dicendum quod<!--l--> Lex
<lb ed="#Qd"/>sine gratia iustitiam non habet; nec<!--m--> tamen inu<lb ed="#Qd"/>tilis
est, quia hominis aegritudinem monstrat, ut
<lb ed="#Qd"/>videlicet, cognita homo aegritudine sua, medi<lb ed="#Qd"/>cum
quaerat. Qui enim negat aegritudinem suam,
<lb ed="#Qd"/>superfluum iudicat salvatorem<!--9-->. Nam <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1719">si per
<pb ed="#Qd" n="875"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>Legem, id est per opera Legis, de quibus Iudaei
<lb ed="#Qd"/>confidebant, iustitia est, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2788">ergo Christus mortuus
<lb ed="#Qd"/>est gratis</quote>, id est frustra<!--1--></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1733">
<lb ed="#Qd"/>11. Ad undecimum<!--a--> dicendum<!--2--> quod illud
<quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2804">qui<!--b--> ex operibus Legis sunt, sub maledicta
<lb ed="#Qd"/>sunt</quote> <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1739">intelligendum est, non ex operibus illis
<lb ed="#Qd"/>quae ad mores pertinent, sed quae in observa<lb ed="#Qd"/>tionibus
illis fiebant. Prodest enim Lex scripta
<lb ed="#Qd"/>in tabulis, in quibus erant tria mandata perti<lb ed="#Qd"/>nentia
ad dilectionem Dei et septem pertinentia
<lb ed="#Qd"/>ad dilectionem<!--c--> proximi</quote>; cetera vero, quia<!--d--> im<lb ed="#Qd"/>pleri
non possunt — iuxta illud <title>Act.</title> 15, 10: Hoc
<lb ed="#Qd"/>est onus, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2835">quod neque nos neque patres nostri
<lb ed="#Qd"/>portare potuimus, qui<!--e--> ex operibus Legis</quote><!--f-->, supple:
<lb ed="#Qd"/>omnibus, tam<!--g--> figurativis quam moralibus — sub
<lb ed="#Qd"/>maledicta sunt, quia cum omnia, secundum Petri
<lb ed="#Qd"/>testimonium, impleri non possint, et in Lege scrip<lb ed="#Qd"/>tum
sit, <title>Deuter.</title> 27, 26<!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2858">Maledictus omnis, qui non
<lb ed="#Qd"/>permanserit in omnibus quae scripta sunt in li<lb ed="#Qd"/>bro
Legis</quote> huius, proculdubio maledictioni<!--h--> culpae
<lb ed="#Qd"/>et transgressionis subicitur qui ex Legis operibus
<lb ed="#Qd"/>est. Sed ab hoc reatu absolvitur qui de gratia
<lb ed="#Qd"/>confidit, saltem spiritualiter implens Legem<!--4-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1779">
<lb ed="#Qd"/>12. Ad duodecimum quod<!--l--> obicitur quod
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2884">Lex non est ex fide; sed omne quod non<!--k--> est ex
<lb ed="#Qd"/>fide peccatum est</quote> etc., dicendum quod non<!--l--> se<lb ed="#Qd"/>quitur.
Fides enim dissimiliter accipitur in maiori
<lb ed="#Qd"/>propositione et in assumptione, quia in proposi<lb ed="#Qd"/>tione
accipitur fides prout describitur in epistola
<lb ed="#Qd"/>ad <title>Hebr.</title> 11, 1: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2904">Fides est<!--m--> substantia rerum spe<lb ed="#Qd"/>randarum,
argumentum non apparentium</quote>. Cum
<lb ed="#Qd"/>enim dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2914">Lex non est ex fide</quote>, sensus est:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2917">Lex non est<!--n--> ex fide</quote>, ut pro futuris, quae spe<lb ed="#Qd"/>randa
sunt, ex amore impleatur, sed pro prae<lb ed="#Qd"/>sentibus
ex timore<!--5-->. Hoc enim innuit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e2929">Apostolus</name>,
<lb ed="#Qd"/>cum immediate subiungit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2933">Sed qui fecerit ea, vi<lb ed="#Qd"/>vet
in illis</quote>, ut intelligatur in hoc loco Legem
<lb ed="#Qd"/>poni pro illis operibus quae in illis observationi<lb ed="#Qd"/>bus
fiebant per escas<!--6-->. Qui autem vivebant in
<lb ed="#Qd"/>illis operibus, timebant utique, si; ea non fecis<lb ed="#Qd"/>sent,
lapidari vel crucifigi vel quocumque modo
<lb ed="#Qd"/>puniri; et ideo subiunxit: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2951">Qui fecerit ea, vivet
<lb ed="#Qd"/>in illis</quote>, id est pro praemio recipiet ut non inte<lb ed="#Qd"/>reat;
aliter enim puniretur<!--7-->. In assumptione vero
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>cum dicitur: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2965">Sed omne quod non est ex fide,
<lb ed="#Qd"/>peccatum est</quote>, fides accipitur pro bona conscien<lb ed="#Qd"/>tia.
Praemiserat enim<!--o--> de discretione escarum,
<lb ed="#Qd"/>dicens<!--8-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2979">Noli propter escam destruere opus Dei:
<lb ed="#Qd"/>omnia enim munda sunt</quote>; sed<!--g--> <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2986">qui discernit, si
<lb ed="#Qd"/>manducat, damnatus est, quia non est ex fide</quote>,
<lb ed="#Qd"/>quasi dicat: qui manducat cibum quem discer<lb ed="#Qd"/>nit,
id est quem manducandum non credit, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2995">damna<lb ed="#Qd"/>tas est</quote>
in conscientia sua<!--p-->, id est reum se facit,
<lb ed="#Qd"/>quia quod damnosum asserit facit; quod enim
<lb ed="#Qd"/>manducat, non manducat ex fide, id est, pura
<lb ed="#Qd"/>conscientia; contra fidem quippe edit qui edit<!--q-->
<lb ed="#Qd"/>quod edendum non credit<!--10-->. <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3016">Omne igitur quod non
<lb ed="#Qd"/>est ex fide, peccatum est</quote>, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e185X">id est quod fit contra
<lb ed="#Qd"/>fidem, id est contra conscientiam, ut credamus
<lb ed="#Qd"/>malum esse, peccatum est. Non tamen omne quod
<lb ed="#Qd"/>fit<!--r--> ex fide bonum est, quia ignorantia, quae est
<lb ed="#Qd"/>culpa, nocet<!--11--></quote>, secundum illud <title>Ioan.</title> 16, 2: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3037">Venit
<lb ed="#Qd"/>hora, ut omnis qui interficit vos, arbitretur obse<lb ed="#Qd"/>quium
se praestare Deo</quote>. Nota quia quod dicitur
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3045">omne, quod non est ex fide, peccatum est</quote>, ideo
<lb ed="#Qd"/>dicitur<!--s-->, <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1874">quia omnis infidelium vita peccatum
<lb ed="#Qd"/>est, quia omnis infideliter vivens vel agens vehe<lb ed="#Qd"/>menter
peccat<!--12--></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1882">
<lb ed="#Qd"/>13. Ad aliud quod obicitur per illud, ad
<lb ed="#Qd"/><title>Gal.</title> 3, 13: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3068">Christus nos redemit de maledicto Le<lb ed="#Qd"/>gis,
factus pro uobis maledictum</quote><!--i--> etc. dicendum
<lb ed="#Qd"/>quod duae sunt species maledictionis: maledictio
<lb ed="#Qd"/>culpae et maledictio poenae<!--13-->. De maledictione
<lb ed="#Qd"/>culpae dicitur in <title>Psalmo</title><!--14-->: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3086">Maledicti qui declinant
<lb ed="#Qd"/>a mandatis tuis</quote>; de maledictione poenae dicitur
<lb ed="#Qd"/><title>Gen.</title> 3, 17: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3095">Maledicta terra in opere tuo</quote>. Cum
<lb ed="#Qd"/>ergo dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3099">Christus nos<!--u--> redemit de maledicto
<lb ed="#Qd"/>Legis</quote>, maledictum dicitur culpa transgressionis,
<lb ed="#Qd"/>a qua per Christum redempti sumus<!--15-->. Cum vero
<lb ed="#Qd"/>dicitur <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3113">factus pro nobis maledictam</quote>, maledic<lb ed="#Qd"/>tum<!--v-->
dicitur poena passibilitatis et mortalitatis
<lb ed="#Qd"/>quam suscepit pro nobis<!--16-->. Nota etiam quod non
<lb ed="#Qd"/>dicitur maledictum Legis, eo quod maledicto<!--x-->,
<lb ed="#Qd"/>id est culpae, subiaceat qui implet Legem<!--y--> et
<lb ed="#Qd"/>facit quaelibet opera Legis; si enim hoc esset,
<lb ed="#Qd"/>maledicto culpae subiaceret Christus, qui dicit,
<lb ed="#Qd"/><title>Matth.</title> 5, 17: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e1925" source="http://scta.info/resource/mt5_17">Non veni Legem solvere, sed ad<lb ed="#Qd"/>implere</quote>;
sed dicitur maledictum Legis, quia
<pb ed="#Qd" n="876"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>maledicto<!--a--> culpae subiacet qui non permanet<!--b-->
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3157">in omnibus quae scripta sunt in libro Legis</quote>. Non
<lb ed="#Qd"/>valet ergo argumentatio in qua proceditur de
<lb ed="#Qd"/>maledicto<!--c--> Legis acsi maledictum Legis, quod
<lb ed="#Qd"/>de Legis transgressione dicitur, de Legis imple<lb ed="#Qd"/>tione
dicatur. Deberet enim sic assumere: iis
<lb ed="#Qd"/>verbis innuit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e3172">Apostolus</name> Legem esse maledictum,
<lb ed="#Qd"/>id est maledictionem<!--d--> transgressoribus Legis in<lb ed="#Qd"/>dicit,
et ex hoc non proveniet<!--e--> conclusio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e1955">
<lb ed="#Qd"/>14. Ad aliud<!--f--> quod obicitur quod <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3189">con<lb ed="#Qd"/>clusit
Scriptura omnia sub peccato</quote> etc., di<lb ed="#Qd"/>cendum
quod verum est quod dicit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e3196">Apostolus</name>,
<lb ed="#Qd"/>nec tamen Lex mala est. Non enim intelligendum
<lb ed="#Qd"/>est <mentioned>inclusit</mentioned>, id est peccatum induxit, sed <mentioned>in<lb ed="#Qd"/>clusit</mentioned>,
id est inclusa ostendit; non enim Lex
<lb ed="#Qd"/>peccatum iubet, immo peccatum ostendit et pro<lb ed="#Qd"/>hibet.
Nam, sicut dicitur ad <title>Rom.</title> 7, 7: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3217">Peccatum
<lb ed="#Qd"/>non cognovi, nisi per Legem; nam concupiscen<lb ed="#Qd"/>tiam
nesciebam esse peccatum, nisi Lex diceret:
<lb ed="#Qd"/>Non concupisces</quote>. Data est enim Lex propter trans<lb ed="#Qd"/>gressiones<!--1-->,
ut peccata notando<!--g--> transgressiones
<lb ed="#Qd"/>innueret et de transgressione convincere: trans<lb ed="#Qd"/>gressores<!--2-->.
Patet ergo quod argumentatio non
<lb ed="#Qd"/>valet, in qua proceditur ex iis quae figurative
<lb ed="#Qd"/>dicuntur, acsi proprie et sine figura dicantur.
<lb ed="#Qd"/>Si enim Lex mala est, quia inclusit<!--h--> <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3248">omnia sub
<lb ed="#Qd"/>peccato</quote>, ergo<!--i--> Deus est malus, quia omnia in
<lb ed="#Qd"/>incredulitate conclusit, <title>Rom.</title> 11, 32. Item, si Lex
<lb ed="#Qd"/>mala est, quia <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3261">omnia conclusit<!--k--> sub peccato</quote>,
<lb ed="#Qd"/>ergo ipsa eadem<!--l--> bona est, quia sub ipsa <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3271">custo<lb ed="#Qd"/>diebamur
conclusi in illam fidem, quae</quote> postea
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3277">revelanda erat</quote>, sicut dicitur <title>Gal.</title> 3, 23, et ita Lex
<lb ed="#Qd"/>simul mala est et bona, quod est impossibile.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e2011">
<lb ed="#Qd"/>15. Ad aliud<!--m--> dicendum quod revera Lex
<lb ed="#Qd"/>infirma est et egena: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2017">infirma, quia non plene
<lb ed="#Qd"/>iustificat; egena, quia, quantum iuvat, non per
<lb ed="#Qd"/>se, sed respectu gratiae iuvat<!--3--></quote>. Licet autem in<lb ed="#Qd"/>firma
et egena sit, non tamen inutilis est; inve<lb ed="#Qd"/>nitur
enim infirmitas utilis, ut <title>II Cor.</title> 12, 9: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3309">Vir<lb ed="#Qd"/>tus
in infirmitate perficitur</quote>. Ceterum, si omnis
<lb ed="#Qd"/>infirmitas mala esset, non cum infirmis infirma<lb ed="#Qd"/>retur
<name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e3318">Apostolus</name>, <title>II Cor.</title> 11, 29, nec diceret etiam:
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3324">Cum infirmor<!--n-->, tunc fortior sum</quote>, <title>II Cor.</title> 12, 10.
<lb ed="#Qd"/>Quod autem non sit Lex inutilis, inde patet
<lb ed="#Qd"/>quia iuvat; iuvat<!--o-->, inquam, quia quid sit pecca<lb ed="#Qd"/>tum
ostendit e1 quid sit virtus, ut sciamus quid
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>debeamus agere, quid cavere. Non ergo abicienda
<lb ed="#Qd"/>est Lex<!--a--> tamquam inutilis et spernenda.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e2051">
<lb ed="#Qd"/>16. Item, ad aliud quod obicitur de eo<lb ed="#Qd"/>dem,
dicendum quod illis verbis innuit <name xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Nd1e3355">Apostolus</name>
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e2057">pene par peccatum servituti idolorum<!--4--></quote> esse
<lb ed="#Qd"/>observantiam Legis, non secundum moralia, quae
<lb ed="#Qd"/>in Evangelio consummantur, sed tantum<!--c--> se<lb ed="#Qd"/>cundum
caerimonialia et figurativa, quae in Evan<lb ed="#Qd"/>gelio
destruuntur, ut patet in solutione sabbati
<lb ed="#Qd"/>et sacrificiorum et ciborum<!--d--> indifferentia. Unde
<lb ed="#Qd"/>ad <title>Gal.</title> 2, 18: <quote xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-Qd1e3382">Si quae destruxi, iterum reaedi<lb ed="#Qd"/>fico,
praevaricatorem<!--e--> me constituo</quote>. Non ergo
<lb ed="#Qd"/>sequitur quod Lex servari non debeat, licet cae<lb ed="#Qd"/>rimonialia
et figurativa servari non debeant<!--f-->,
<lb ed="#Qd"/>quia cum dicitur <mentioned>ergo Lex non debet obser<lb ed="#Qd"/>vari</mentioned>,
propter distributionem negationis innuitur
<lb ed="#Qd"/>quod Lex nullo modo debeat observari, cum sit
<lb ed="#Qd"/>in moralibus observanda<!--5-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p2in4t1q10c1-d1e2091">
<lb ed="#Qd"/>17. Ad aliud dicendum<!--6--> quod, cum dicit