-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p3i2t1m6c4.xml
424 lines (424 loc) · 29.3 KB
/
ahsh-l3p3i2t1m6c4.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 3, Inq. 2, T. 1, M. 6, C. 4</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 3, Inq. 2, T. 1, M. 6, C. 4</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4">
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e102">III, P. 3, Inq. 2, T. 1, M. 6, C. 4</head>
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e105" type="question-title">DE ACTU MATERIALI FIDEI, QUOD EST COGNOSCERE.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Consequenter quaeritur de actu materiali fidei.
<lb ed="#Qd"/>Nam credere dicitur formaliter assentire, mate<lb ed="#Qd"/>rialiter
cognoscere, secundum quod dicit <name>Hugo</name><!--2-->;
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e116">Fides in cognitione habet materiam, in affec<lb ed="#Qd"/>tione
substantiam</quote>. Et circa hoc quaeretur<!--i-->:
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>Primo, an in praesenti sit aliter cognoscere
<lb ed="#Qd"/>Deum quam per fidem;
<lb ed="#Qd"/>secundo, quid sit cognoscere per fidem;
<lb ed="#Qd"/>tertio, quid sit prius: <mentioned>credere</mentioned> vel <mentioned>intelli<lb ed="#Qd"/>gere</mentioned>.
</p>
<div xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Dd1e135" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e137">ARTICULUS I</head>
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e140" type="question-title">An in praesenti sit aliter cognoscere Deum quam per fidem.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e143">
<lb ed="#Qd"/>Quantum ergo ad primum quaeritur utrum sit
<lb ed="#Qd"/>aliter cognoscere Deum in<!--k--> praesenti quam per
<lb ed="#Qd"/>fidem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e152">
<lb ed="#Qd"/>Ad quod sic: 1. <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De
<lb ed="#Qd"/>videndo Deo</title><!--3-->: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e161">Inter videre et credere hoc distare
<lb ed="#Qd"/>dicimus, quia videntur<!--l--> praesentia, creduntur au<lb ed="#Qd"/>tem
absentia. Praesentia autem intelligimus in
<lb ed="#Qd"/>hoc loco dicta, quae praesto sunt sensibus, sive
<lb ed="#Qd"/>corporis<!--m--> sive animi</quote>. Si ergo ipse Deus in
<lb ed="#Qd"/>praesenti non cognoscitur nisi ut<!--n--> absens et non
<lb ed="#Qd"/>ut praesens, relinquitur quod non cognoscitur
<lb ed="#Qd"/>nisi per fidem. - Quod autem non cogno<lb ed="#Qd"/>scatur
nisi ut absens, probatur per Am<lb ed="#Qd"/>brosium<!--4-->,
cuius auctoritatem ponit <name>Augusti<lb ed="#Qd"/>nus</name>,
in libro <title>De videndo Deo</title><!--5-->: <quote>Deus, cum ab<lb ed="#Qd"/>sens
putatur, videtur; cum praesens est, non vi<lb ed="#Qd"/>detur</quote>.
Ergo non cognoscitur nisi ut absens.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e191">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>Contra: a. Cognoscitur per naturalem ratio<lb ed="#Qd"/>nem,
ut habetur ad <title>Rom.</title> 1, 20; item, cognoscitur
<lb ed="#Qd"/>per donum intellectus et per<!--o--> donum sapientiae;
<lb ed="#Qd"/>cognoscitur etiam in raptu<!--6-->, sicut cognovit <name>Pau<lb ed="#Qd"/>lus</name>,
<title>II Cor.</title> 12, 2. Ex iis relinquitur quod aliter
<lb ed="#Qd"/>cognoscitur quam per<!--p--> fidem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e210">
<lb ed="#Qd"/>Solutio: Dicendum quod Deus aliter videtur
<lb ed="#Qd"/>in praesenti quam per fidem.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e217">
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: 1. Et ad illud quod opponi<lb ed="#Qd"/>tur,
dicendum quod Deus dicitur abesse duobus
<lb ed="#Qd"/>modis: uno modo<!--q-->, quando non est praesens per
<lb ed="#Qd"/>speciem, et hoc modo videtur per fidem; alio
<lb ed="#Qd"/>modo, cum non est praesens secundum immen<lb ed="#Qd"/>sitatem
suae substantiae et virtutis, et hoc modo
<lb ed="#Qd"/>est absens ipsi creaturae et hic et in patria, quia
<lb ed="#Qd"/>non comprehendit immensitatem. Utroque modo
<lb ed="#Qd"/>intelligitur auctoritas <name>Ambrosii</name>: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e238">Cum absens
<lb ed="#Qd"/>putatur, videtur; cum praesens est, non videtur</quote>,
<pb ed="#Qd" n="1084"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qb"/>quia hoc modo, licet non absit secundum rem,
<lb ed="#Qd"/>abest tamen secundum reputationem, secundum
<lb ed="#Qd"/>quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, exponens verbum<!--a-->
<lb ed="#Qd"/><name ref="#Ambrose">Ambrosii</name>, in libro <title>De videndo Deo</title><!--1-->: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e261">Cum
<lb ed="#Qd"/>absens, inquit, putatur, videtur. Nota quod non
<lb ed="#Qd"/>dicit<!--b--> <mentioned>cum absens est</mentioned>, sed, <mentioned>cum absens puta<lb ed="#Qd"/>tur</mentioned>:
nusquam<!--c--> enim est absens, qui <quote>caelum et
<lb ed="#Qd"/>terram implet</quote><!--2-->, neque<!--d--> spatiis intercluditur par<lb ed="#Qd"/>vis,
nec magnis diffunditur; ubique totus est et
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>a nullo continetur loco. Hoc qui excedente mente
<lb ed="#Qd"/>intelligit, videt Deum, etiam<!--e--> cum absens puta<lb ed="#Qd"/>tur</quote>.
Ex iis ergo patet quod, cum dicit <name>Augu<lb ed="#Qd"/>stinus</name><!--3-->
quod <quote>creduntur absentia</quote>, vocat <mentioned>ab<lb ed="#Qd"/>sens</mentioned>
quod non est praesens per speciem. Quando
<lb ed="#Qd"/>autem postea dicitur quod Deus nunquam<!--f--> vide<lb ed="#Qd"/>tur
nisi absens, verum est<!--g-->, nisi absens vel se<lb ed="#Qd"/>cundum
speciem vel<!--h--> secundum immensitatem
<lb ed="#Qd"/>suam.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Dd1e300" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e302">ARTICULUS II</head>
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e305" type="question-title">Quid sit cognoscere per fidem.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e308">
<lb ed="#Qd"/>Quaeritur postea quid sit cognoscere per fidem<!--4-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e313">
<lb ed="#Qd"/>1. Nam, si<!--i--> dicuntur absentia credi, praesentia
<lb ed="#Qd"/>videri<!--5-->, cum imaginatio et memoria sint rerum
<lb ed="#Qd"/>absentium, imaginari et memorari erit credere,
<lb ed="#Qd"/>quod est falsum. Ergo non est propria differen<lb ed="#Qd"/>tia
inter videre et credere, quia <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e326">videntur prae<lb ed="#Qd"/>sentia,
creduntur absentia</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e332">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, videtur quod cognoscere per fidem
<lb ed="#Qd"/>idem sit quod scire. <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De
<lb ed="#Qd"/>videndo Deo</title><!--6-->, assumens illud, <title>I Ioan.</title> 3, 2: <quote>Sci<lb ed="#Qd"/>mus<!--k-->
quod, cum apparuerit, similes ei erimus</quote>,
<lb ed="#Qd"/>ita dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e348">Scire se dicit quod nondum factum
<lb ed="#Qd"/>fuerat, nec videndo, sed credendo cognoverat</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Ergo credere est scire et cognitio fidei est scientia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e357">
<lb ed="#Qd"/>3. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in eodem<!--7-->: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e364">Scientia
<lb ed="#Qd"/>nostra constat ex rebus visis et creditis</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e370">
<lb ed="#Qd"/>Contra: a. Triplex est acceptio intellectus: opi<lb ed="#Qd"/>nio,
fides, scientias; fides dicitur acceptio <quote>supra
<lb ed="#Qd"/>opinionem et intra scientiam<!--9--></quote>; ergo fides non
<lb ed="#Qd"/>est scientia vel opinio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e383">
<lb ed="#Qd"/>b. Item, est videre per speciem et est videre
<lb ed="#Qd"/>per speculum in<!--l--> aenigmate, secundum quod di<lb ed="#Qd"/>citur,
<title>I Cor.</title> 13, 12: <quote>Videmus nunc per speculum
<lb ed="#Qd"/>in aenigmate, tunc autem facie ad faciem</quote>. Sed
<lb ed="#Qd"/>credere est videre per speculum sive<!--m--> in ae<lb ed="#Qd"/>nigmate;
ergo credere est videre<!--n-->, ergo non di<lb ed="#Qd"/>stat
credere et videre; non ergo verum dicit
<lb ed="#Qd"/>Augustinus<!--10-->, qui dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e404">Videntur praesentia,
<lb ed="#Qd"/>creduntur<!--o--> absentia</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e410">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>[Solutio]: 1. Ad hoc respondendum est, secun<lb ed="#Qd"/>dum
<name ref="#Augustine">Augustinum</name>, in libro <title>De videndo Deo</title><!--11-->,
<lb ed="#Qd"/>ubi dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e424">Non, quia dixi <mentioned>quae absunt a sen<lb ed="#Qd"/>sibus
nostris ea credi</mentioned>, sic accipiatur ut inter
<lb ed="#Qd"/>illa deputentur quae aliquando viderimus et nos
<lb ed="#Qd"/>vidisse retinemus certique sumus, quamvis tunc
<lb ed="#Qd"/>non praesto sint, cum recoluntur a nobis: neque
<lb ed="#Qd"/>enim inter credita, sed inter visa deputantur<!--p--></quote>.
<lb ed="#Qb"/><quote>Videre enim est sensu corporis vel intuitu mentis
<lb ed="#Qd"/>rem comprehendere; crederet<!--q--> vero est quod in
<lb ed="#Qd"/>conspectu mentis vel corporis nunquam affuisse<!--r-->
<lb ed="#Qd"/>recolitur<!--12--></quote>. Et per hoc patet quod cognoscere
<lb ed="#Qd"/>fidei non est idem quod reminisci vel imaginari,
<lb ed="#Qd"/>quia, cum dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> quod <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e451">creduntur
<lb ed="#Qd"/>absentia</quote>, intelligit absentia, quae<!--s--> nec <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e456">sensu
<lb ed="#Qd"/>corporis nec intuitu mentis</quote> conspiciuntur, quasi
<lb ed="#Qd"/>prius visa<!--t-->: sic autem absentia non sunt, de
<lb ed="#Qd"/>quibus est memoria vel imaginatio.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e467">
<lb ed="#Qd"/>2. Ad illud quod obicitur quod videtur idem
<lb ed="#Qd"/>esse fides quod scientia, dicendum quod scien<lb ed="#Qd"/>tia<!--u-->
dicitur stricte cognitio per causam<!--13-->, et hoc
<lb ed="#Qd"/>modo cognitio fidei non est scientia. Alio modo
<lb ed="#Qd"/>dicitur scientia cognitio rei per intellectum, et
<lb ed="#Qd"/>hoc modo dicitur communiter, secundum quem
<lb ed="#Qd"/>modum <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--14--> dicit: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e487">Quae per corpus
<lb ed="#Qd"/>videntur, nisi mens adsit<!--v-->, quae talia nuntiata
<lb ed="#Qd"/>suscipiat, nulla possunt scientia contineri</quote>. Ter<lb ed="#Qd"/>tio
modo dicitur scientia communissime, secun<lb ed="#Qd"/>dum
quod comprehendit cognitionem per fidem
<lb ed="#Qd"/>et cognitionem rei per visionem, secundum quod
<pb ed="#Qd" n="1085"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro <title>De videndo Deo</title><!--1-->:
<lb ed="#Qd"/><quote>Constat scientia nostra ex rebus visis et cre<lb ed="#Qd"/>ditis;
sed in iis quae vidimus vel videmus nos ipsi
<lb ed="#Qd"/>testes sumus; in iis autem quae credimus, aliis
<lb ed="#Qd"/>testibus movemur ad fidem, cum earum rerum,
<lb ed="#Qd"/>quas nec videmus nec vidisse nos recolimus, dan<lb ed="#Qd"/>tur
signa in vocibus vel in litteris vel in<!--a--> quibus<lb ed="#Qd"/>cumque
documentis, quibus visis, non visa credan<lb ed="#Qd"/>tur.
Non pro immerito scire nos dicimus non so<lb ed="#Qd"/>lum
ea quae vidimus vel videmus, verum etiam ea
<lb ed="#Qd"/>quae idoneis testibus vel testimoniis credimus</quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e535">
<lb ed="#Qd"/>3. Ad ultimum dicendum quod <mentioned>videre ali<lb ed="#Qd"/>quid</mentioned>
dicitur duobus modis: proprie, videre sci<lb ed="#Qd"/>licet
aliquid in se; et improprie, videre aliquid
<lb ed="#Qd"/>in alio; et<!--b--> primo modo videre non dicitur cre<lb ed="#Qd"/>dere,
secundo modo dicitur<!--c-->. Unde <name>Augusti<lb ed="#Qd"/>nus</name><!--2-->:
<quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e550">Si scire non incongruenter dicimus illud
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>quod certissimum<!--d--> credimus, hinc factum est
<lb ed="#Qd"/>ut etiam recte credita, etsi non adsint sensibus
<lb ed="#Qd"/>nostris, videre mente dicamus</quote>. Tamen proprie,
<lb ed="#Qd"/>sicut ipse dicita, <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e563">creduntur illa quae absunt
<lb ed="#Qd"/>a sensibus nostris, si<!--e--> videtur idoneum testi<lb ed="#Qd"/>monium,
quod<!--f--> eis perhibetur. Videntur autem
<lb ed="#Qd"/>illa quae praesto sunt, unde et praesentia nomi<lb ed="#Qd"/>nantur
vel animi vel corporis sensibus</quote>. Et po<lb ed="#Qd"/>nit
exemplum<!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e576">Ut hanc<!--g--> lucem corporis sensu
<lb ed="#Qd"/>et meam voluntatem sensu animi mei video. Si
<lb ed="#Qd"/>quis vero mihi indicet voluntatem suam, cuius
<lb ed="#Qd"/>vox mihi praesens est, tamen, quia ipsa voluntas
<lb ed="#Qd"/>quam mihi indicat, latet sensum corporis<!--h--> et
<lb ed="#Qd"/>animi mei, credo non video</quote>, dummodo recipiam
<lb ed="#Qd"/>vocem eius pro idoneo teste, quia, <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e592">si existima<lb ed="#Qd"/>rem
mentiri, non esset testis idoneus, et ideo
<lb ed="#Qd"/>non crederem</quote>.
</p>
</div>
<div xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Dd1e602" type="articulus">
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e604">ARTICULUS III</head>
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Hd1e607" type="question-title">Utrum prius sit credere quam intelligere.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e610">
<lb ed="#Qd"/>Quaeritur postea utrum prius sit credere quam
<lb ed="#Qd"/>intelligere an e converso.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e617">
<lb ed="#Qd"/>Et obicitur sto: 1. Omnis <quote>fides</quote> est <quote>ex auditu</quote><!--5-->
<lb ed="#Qd"/>interiori vel exteriori<!--6-->; ergo prius est intelligere
<lb ed="#Qd"/>quid est quod dicitur quam credere: prius est
<lb ed="#Qd"/>enim creditum intelligere quam credere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e628">
<lb ed="#Qd"/>2. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--7-->, super illud, <title>II ad
<lb ed="#Qd"/>Cor.</title> 3, 5: <quote>Non quod sufficientes simus</quote> etc. <quote>Nul<lb ed="#Qd"/>lus
quippe credit, nisi prius cogitaverit esse cre<lb ed="#Qd"/>dendum</quote>.
Sed haec cogitatio<!--i--> est intellectus;
<lb ed="#Qd"/>ergo intellectus<!--k--> semper praecedit credere.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e646">
<lb ed="#Qd"/>Contra: a. <title>Isai.</title> 7, 9, secundum Septuaginta:
<lb ed="#Qd"/><quote>Nisi credideritis, non intelligetis</quote>. Propterea<!--l--> quae<lb ed="#Qd"/>ritur,
cum fides sit de non apparentibus, non ta<lb ed="#Qd"/>men
de incognitis simpliciter, cuiusmodi cognitio
<lb ed="#Qd"/>sit in fide et quae sit carentia cognitionis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e659">
<lb ed="#Qd"/>b. Item, quae est differentia illa credendorum,
<lb ed="#Qd"/>quam dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--8-->, quia <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e668">quaedam non
<lb ed="#Qd"/>credimus nisi intelligamus, quaedam vero non
<lb ed="#Qd"/>intelligimus<!--m--> nisi credamus</quote> etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e676">
<lb ed="#Qd"/>Solutio: 1—2. Ad primum dicendum quod
<lb ed="#Qd"/>est intellectus vocis vel signi et<!--n--> est intellectus
<lb ed="#Qd"/>rei. Intellectus vero vocis vel signi<!--o--> universaliter
<lb ed="#Qd"/>praecedit fidem; intellectus vero rei, qui est ex
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>rei praesentia, sequitur fidem, secundum quod
<lb ed="#Qd"/>dicit <name>Hugo de S. Victore</name><!--9--> quod cognitionem
<lb ed="#Qd"/>habet fides, <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e695">non<!--p--> quae ex praesentia ipsarum
<lb ed="#Qd"/>rerum comprehenditur, sed illam quae ex auditu
<lb ed="#Qd"/>solo percipitur et verborum manifestatur signifi<lb ed="#Qd"/>catione</quote>.
— Et secundum hoc patet responsio ad
<lb ed="#Qd"/>primum obiectum et secundum.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e707">
<lb ed="#Qd"/>a. Ad illud<!--q--> quod obicitur in contrarium<!--r-->,
<lb ed="#Qd"/>dicendum, secundum <name>Augustinum</name>, in libro <title>De
<lb ed="#Qd"/>videndo Deo</title>, quod est cognitio de re duobus
<lb ed="#Qd"/>modis: uno modo per proprium testimonium,
<lb ed="#Qd"/>sicut est in iis quae videmus sensu corporis vel
<lb ed="#Qd"/>sensu mentis; alio modo est cognitio<!--s--> de re per
<lb ed="#Qd"/>testimonium alterius, sicut est in iis quae credi<lb ed="#Qd"/>mus.
Unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--10-->: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e729">Iis quae videmus
<lb ed="#Qd"/>nos ipsi testes sumus; iis quae credimus, aliis
<lb ed="#Qd"/>testibus movemur ad fidem; dantur signa in vo<lb ed="#Qd"/>cibus
vel litteris vel quibuscumque documentis,
<lb ed="#Qd"/>quibus visis non visa credantur</quote>. Primo modo<!--t--> res
<lb ed="#Qd"/>ipsa apparet simpliciter et cognoscitur; secundo
<lb ed="#Qd"/>modo res est non<!--u--> apparens secundum se nec co<lb ed="#Qd"/>gnita,
sed apparens in suo testimonio, quod aperte<!--v-->
<lb ed="#Qd"/>cognoscitur, quamvis ipsa res non appareat.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e750">
<lb ed="#Qd"/>b. Ad ultimum dicendum quod quidam sunt
<lb ed="#Qd"/>articuli ad quos potest attingere ratio per lumen
<pb ed="#Qd" n="1086"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>innatum, ut quoniam<!--a--> Deus est et unus est et
<lb ed="#Qd"/>omnipotens et huiusmodi, et haec dicuntur credi,
<lb ed="#Qd"/>cum intelligantur, quamvis imperfecte in prae<lb ed="#Qd"/>senti,
cum tamen non innititur ipsis rationibus
<lb ed="#Qd"/>intellectus, sed Veritati primae propter se. Qui<lb ed="#Qd"/>dam
vero sunt ad quos non attingit intellectus
<lb ed="#Qd"/>nisi per lumen gratiae, ut qui pertinent ad re<lb ed="#Qd"/>demptionem
humani generis, ut quoniam<!--b--> Deus
<lb ed="#Qd"/>est homo et huiusmodi, et de iis <name>Augustinus</name><!--1-->
<lb ed="#Qd"/>dicit quod prius creduntur quam intelligantur.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e783">
<lb ed="#Qd"/>Ad maiorem autem horum evidentiam nota
<lb ed="#Qd"/>distinctionem <name ref="#Augustine">Augustini</name>, quam ponit <name>Magi<lb ed="#Qd"/>ster</name>,
in III libro <title>Sententiarum</title>, dist. 23<!--2-->, et est
<lb ed="#Qd"/>talis: <quote>Fidem ipsam, dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--3-->, videt
<lb ed="#Qd"/>quisque in corde suo esse, si credit, vel non esse,
<lb ed="#Qd"/>si non credit; non sicut corpora, quae videmus
<lb ed="#Qd"/>oculis corporeis, et<!--c--> per ipsorum imagines, quas
<lb ed="#Qd"/>memoria tenemus, etiam absentia cogitamus; nec<!--d-->
<lb ed="#Qd"/>sicut ea quae non videmus, et ex iis quae vide<lb ed="#Qd"/>mus
cogitationem utcumque<!--e--> formamus et me<lb ed="#Qd"/>moriae
commendamus; nec sicut<!--f--> hominem,
<lb ed="#Qd"/>cuius<!--g--> animam, etsi non videmus, ex nostra con<lb ed="#Qd"/>icimus
et ex motibus<!--h--> corporis hominem, sicut
<lb ed="#Qd"/>videndo didicimus, intuemur etiam cogitando.
<lb ed="#Qd"/>Non<!--i--> sic videtur fides in corde, in quo est, ab
<lb ed="#Qd"/>eo cuius est, sed eam tenet certissima scien<lb ed="#Qd"/>tia<!--k--></quote>.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e832">
<lb ed="#Qd"/>Nota ergo quod <name ref="#Augustine">Augustinus</name> hic distinguit
<lb ed="#Qd"/>sex genera visionis<!--4-->. Primum est, <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e841">cum videmus
<lb ed="#Qd"/>rem praesentem per suam formam corporalem
<lb ed="#Qd"/>in' materia existentem, et haec visio dicitur cor<lb ed="#Qd"/>poralis</quote>.
Secundum genus <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e850">est, cum videmus rem
<lb ed="#Qd"/>absentem per imaginem illius retentam in me<lb ed="#Qd"/>moria,
scilicet rei corporalis, et haec visio dici<lb ed="#Qd"/>tur
imaginaria</quote>. Tertium genus <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e860">est, quando ex
<lb ed="#Qd"/>iis</quote> quae videmus, ea <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e865">quae non videmus cogita<lb ed="#Qd"/>tione
formamus, quod potest esse altero istorum
<lb ed="#Qd"/>modorum, vel cum, singularibus cognitis, per</quote>
<lb ed="#Qd"/>consequens <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e874">habetur cognitio universalis, vel
<lb ed="#Qd"/>cum, uno</quote> existente <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e879">simili, alterum simile, quod
<lb ed="#Qd"/>non est praesens, cogitamus. Quartus modus est,
<lb ed="#Qd"/>quando, cognito<!--m--> uno intelligibili, aliud intelli<lb ed="#Qd"/>gibile
cogitamus</quote>, vel <quote>cum aliquis ex cognitione
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>suae animae alteram animam cognoscit. Quintus
<lb ed="#Qd"/>modus est, quando ex actu vel operatione sen<lb ed="#Qd"/>sibili
egrediente a substantia insensibili substan<lb ed="#Qd"/>tiam
insensibilem cognoscimus, ut cum ex motu
<lb ed="#Qd"/>corporis cognoscimus animam. Sextus modus est,
<lb ed="#Qd"/>cum<!--a--> aliquid, quod est in mente, actualiter per
<lb ed="#Qd"/>essentiam suam a mente cognoscitur<!--b-->, quo modo
<lb ed="#Qd"/>cognoscit mens mea affectiones, et hoc modo di<lb ed="#Qd"/>citur
quod<!--c--> animus, dum credit, cognoscit suam
<lb ed="#Qd"/>fidem. Et isti quatuor ultimi modi dicuntur vi<lb ed="#Qd"/>siones
intellectuales. Unde, cum dicit <name>Augusti<lb ed="#Qd"/>nus</name><!--5-->
quod visio intellectualis<!--d--> est quando aliquis
<lb ed="#Qd"/>videt quod est in se</quote>, per suam essentiam, <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e921">non
<lb ed="#Qd"/>est hoc<!--e--></quote> ratio vel <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e926">definitio visionis intellectua<lb ed="#Qd"/>lis,
sed</quote> notificatio ipsius per quamdam sui spe<lb ed="#Qd"/>ciem
vel per quoddam<!--f--> eius particulare. <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e933">Unde
<lb ed="#Qd"/>non valet si sic obiciatur: universale cognoscitur
<lb ed="#Qd"/>ab intellectu, non visione corporali nec imagina<lb ed="#Qd"/>ria;
ergo intellectuali; sed visio intellectualis est,
<lb ed="#Qd"/>quando id quod videtur est in anima secundum
<lb ed="#Qd"/>essentiam</quote> ut est, cum mens videt suas affectio<lb ed="#Qd"/>nes;
<quote>ergo universale secundum essentiam suam
<lb ed="#Qd"/>est<!--g--> in anima. Ad hoc patet responsio per iam
<lb ed="#Qd"/>dicta, quoniam illud non est ratio visionis intel<lb ed="#Qd"/>lectualis<!--h-->
nec convertibile cum</quote> ipsa, <quote>sed est
<lb ed="#Qd"/>quoddam particulare ipsius vel quidam modus
<lb ed="#Qd"/>illius visionis, quoniam<!--i--> visio intellectualis di<lb ed="#Qd"/>citur
multipliciter, sicut</quote> ostensum <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e962">est</quote><!--6-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-d1e966">
<lb ed="#Qd"/><quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e970">Numerus<!--7--></quote> autem <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e973">praedictarum visionum</quote>
<lb ed="#Qd"/>sic habetur, quoniam <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e978">omnis visio aut est per
<lb ed="#Qd"/>formam concretam aut per formam<!--k--> abstractam
<lb ed="#Qd"/>a materia</quote>, sed non abstractam <quote>a conditionibus
<lb ed="#Qd"/>materiae</quote>, aut <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e988">per formam</quote> utroque modo <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e991">ab<lb ed="#Qd"/>stractam.
Primo modo est visio corporalis, se<lb ed="#Qd"/>cundo
modo imaginaria, tertio modo intellectualis.
<lb ed="#Qd"/>Sed haec dividitur, quoniam visio rei penitus ab<lb ed="#Qd"/>stractae
a materia aut est rei</quote> visae<!--l--> per se ipsam
<lb ed="#Qd"/>aut per aliam rem. Si visae<!--m--> <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e1004">per se ipsam, ul<lb ed="#Qd"/>timus
modus est. Si</quote> visae<!--n--> <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e1009">per aliam rem, il<lb ed="#Qd"/>lud
contingit tripli ter: secundum collationem<!--o--></quote>
<lb ed="#Qd"/>singularium <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e1017">ad universale</quote>, est prima<!--p--> visio
<lb ed="#Qd"/>intellectualis; secundum collationem<!--q--> <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e1022">similis ad
<lb ed="#Qd"/>simile</quote>, visio secunda; <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e1027">secundum collationem
<lb ed="#Qd"/>effectus<!--r--> ad causam</quote>, visio <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m6c4-Qd1e1032">tertia</quote>.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>