-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
ahsh-l3p3i2t1m9c1.xml
276 lines (276 loc) · 17.1 KB
/
ahsh-l3p3i2t1m9c1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>III, P. 3, Inq. 2, T. 1, M. 9, C. 1</title>
<author ref="#AlexanderOfHales">Alexander of Hales</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>III, P. 3, Inq. 2, T. 1, M. 9, C. 1</title>
<date when="2017-10-16">October 16, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority><ref target="https://www.earlyfranciscans.com">ERC Project 714427: Authority and Innovation in Early Franciscan Thought</ref></authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qd" n="quaracchi1948d">Quaracchi 1948, Volume 4</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-10-16" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1">
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-Hd1e102">III, P. 3, Inq. 2, T. 1, M. 9, C. 1</head>
<head xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-Hd1e105" type="question-title">DE CERTITUDINE FIDEI<!--1-->.</head>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e108">
<lb ed="#Qd"/>Quantum ad primum arguitur sic: a. Dicit
<lb ed="#Qd"/><name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--2-->: Nihil est homini certius sua
<lb ed="#Qd"/>fide, qua creditur quod longissimum est a sensu.
<lb ed="#Qd"/>Ergo nulla scientia certior est<!--g--> fide.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e122">
<lb ed="#Qd"/>b. Item, certius est quod videtur in lumine pri<lb ed="#Qd"/>mae
Veritatis quam quod<!--h--> videtur in lumine
<lb ed="#Qd"/>creatae veritatis; sed illud, quod cognoscimus
<lb ed="#Qd"/>fide, cognoscimus in lumine primae Veritatis;
<lb ed="#Qd"/>quod cognoscimus<!--i--> aliis scientiis acquisitis, sive
<lb ed="#Qd"/>per intellectum sive per sensum, cognoscimus in
<lb ed="#Qd"/>lumine creatae veritatis; ergo fides certior omni<lb ed="#Qd"/>bus
scientiis acquisitis.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e142">
<lb ed="#Qb"/>c. Item, certior<!--k--> cognitio quae est per inspi<lb ed="#Qd"/>rationem
quam quae est per humanam acquisi<lb ed="#Qd"/>tionem<!--l-->.
Ergo etc.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e150">
<lb ed="#Qd"/>d. Item, certius scitur<!--m--> quod scitur testimonio
<lb ed="#Qd"/>Spiritus Sancti quam quod scitur testimonio crea<lb ed="#Qd"/>turae;
sed quod scitur<!--n--> per fidem, scitur testi<lb ed="#Qd"/>monio
Spiritus Sancti<!--o-->, <title>Rom.</title> 8, 16: <quote>Ipse Spiritus
<lb ed="#Qd"/>reddit<!--p--> testimonium spiritui nostro, quod simus
<lb ed="#Qd"/>filii Dei</quote>; sed quod scitur aliis scientiis, scitur
<lb ed="#Qd"/>testimonio creaturae; ergo ut prius.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e168">
<lb ed="#Qd"/>Contra: 1. Certior est visio quam fides; sed
<lb ed="#Qd"/>quod scimus scientia, scimus visione intellectus;
<lb ed="#Qd"/>ergo certius cognoscimus scientia quam fide.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e177">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>2. Item, <name>Hugo de S. Victore</name><!--3--> dicit<!--q--> quod
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-Qd1e183">fides est supra opinionem et intra scientiam</quote>.
<lb ed="#Qd"/>Ergo scientia certior est fide.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e189">
<lb ed="#Qd"/>3. Item, fides dicitur <quote>argumentum</quote><!--4--> in quantum
<lb ed="#Qd"/>iacit certitudinem; sed ubicumque dicitur argu<lb ed="#Qd"/>mentum,
ponitur habitudo: unde in Logicis<!--5--> quod
<lb ed="#Qd"/>argumentum certitudinem facit, hoc habet<!--r--> ex
<lb ed="#Qd"/>habitudine terminorum; si ergo in fide non est
<lb ed="#Qd"/>invenire habitudinem cognitionis imperfectae in
<lb ed="#Qb"/>via ad cognitionem pertectam in patria, ergo per
<lb ed="#Qd"/>fidem non erit certitudo de illa; vel quaeratur
<lb ed="#Qd"/>quo modo est certitudo per cognitionem imper<lb ed="#Qd"/>fectam
et aenigmaticam de cognitione perfecta<!--s-->
<lb ed="#Qd"/>in patria.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e213">
<lb ed="#Qd"/>4. Forte dicetur, sicut quidam<!--6--> dixerunt,
<lb ed="#Qd"/>quod est certitudo per modum visus et certi<lb ed="#Qd"/>tudo
per modum<!--t--> gustus. Certitudo per modum
<lb ed="#Qd"/>visus est certitudo speculationis intellectus; cer<lb ed="#Qd"/>titudo
per modum gustus est certitudo expe<lb ed="#Qd"/>rientiae
ex parte affectus. Certitudine<!--u--> specu<lb ed="#Qd"/>lationis
non est certior fides scientia, sed cer<lb ed="#Qd"/>titudine
experientiae, qua<!--v--> sentit ipsa fidelis
<lb ed="#Qd"/>anima suavitatem veritatis. — Sed contra:
<lb ed="#Qd"/>certitudinem de veritate per modum experientiae
<lb ed="#Qd"/>sive gustus non habet nisi fides formata; ergo<!--x-->
<pb ed="#Qd" n="1107"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>fides informis esset minus certa quam, scientia,
<lb ed="#Qd"/>cum tamen contrarium possit conici, quia ex fide
<lb ed="#Qd"/>informi fiunt<!--a--> miracula et opera quae excedunt
<lb ed="#Qd"/>naturam; fides ergo<!--b--> informis excedit omnem
<lb ed="#Qd"/>scientiam virtute; quare<!--c--> et certitudine, quia ex
<lb ed="#Qd"/>certitudine<!--d--> habet virtutem, sicut patet per illud
<lb ed="#Qd"/>quod dicit Dominus in Evangelio<!--1-->: <quote>Si dixeritis
<lb ed="#Qd"/>huic monti: Tolle te et mitte te in mare, et non
<lb ed="#Qd"/>haesitaveritis</quote> etc., quasi dicat: ex eo quod non
<lb ed="#Qd"/>est haesitatio in fide sed certitudo, habet virtu<lb ed="#Qd"/>tem
fides.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e268">
<lb ed="#Qd"/>5. Ad hoc dixerunt quidam<!--2--> quod est fides
<lb ed="#Qd"/>qua creditur et quod creditur. Quando ergo dicit
<lb ed="#Qd"/><name ref="#Augustine">Augustinus</name> quod nihil est homini certius sua
<lb ed="#Qd"/>fide, intelligitur de fide qua creditur, non de eo
<lb ed="#Qd"/>quod creditur. Unde 23 dist. III <title>Sententiarum</title><!--3--> est
<lb ed="#Qd"/>auctoritas <name ref="#Augustine">Augustini</name><!--4-->: <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-Qd1e289">Fidem, inquit, suam
<lb ed="#Qd"/>videt quisque esse in corde suo, si credit, vel non
<lb ed="#Qd"/>esse, si non credit; non sicut corpora, quae vide<lb ed="#Qd"/>mus
oculis corporeis vel per ipsorum imagines,
<lb ed="#Qd"/>neque sicut animam, quam<!--e--> conicimus ex motibus
<lb ed="#Qd"/>corporis; non sic videtur fides in corde, in quo
<lb ed="#Qd"/>est, ab eo cuius est, sed eam tenet certissima
<lb ed="#Qd"/>scientia</quote>. Ex quo relinquitur quod nihil est
<lb ed="#Qd"/>homini certius sua fide, qua credit; de eo vero
<lb ed="#Qd"/>quod creditur, quod<!--f--> quidem est absens ab in<lb ed="#Qd"/>tellectu,
non intelligitur. Unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--5-->:
<lb ed="#Qb"/><quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-Qd1e317">Rerum absentium praesens est fides; rerum,
<lb ed="#Qd"/>quae foris sunt, intus est fides; rerum, quae non
<lb ed="#Qd"/>videntur, videtur fides; res vero, quae absunt et
<lb ed="#Qd"/>quae non videntur, sunt res quae creduntur</quote>.
<lb ed="#Qd"/>- Sed contra hoc obicitur sic: Circa
<lb ed="#Qd"/>propriam materiam et obiectum virtus omni arte
<lb ed="#Qd"/>certior est, sicut dicit <name>Philosophus</name><!--6-->. Cum ergo
<lb ed="#Qd"/>fides virtus sit, circa suam materiam, quae est
<lb ed="#Qd"/>id quod creditur, certissima est; certius igitur id,
<lb ed="#Qd"/>quod creditur, fide tenetur quam quod aliqua arte
<lb ed="#Qd"/>percipitur. — Item, certius percipitur<!--f--> ubi idem
<lb ed="#Qd"/>per se accipitur quam ubi unum per aliud; sed
<lb ed="#Qd"/>fides percipit ipsam Veritatem primam per ipsam<!--h-->
<lb ed="#Qd"/>Veritatem, et prima Veritas est quam<!--i--> credit et
<lb ed="#Qd"/>per ipsam credit; prima autem Veritas est me<lb ed="#Qd"/>dium
infallibile; certissime igitur percipitur quod
<lb ed="#Qd"/>creditur et certius quam quod scitur per scientiam
<lb ed="#Qd"/>acquisitam, quia ibi cognoscitur unum per aliud.
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>— Item, sicut dicit <name>Philosophus</name>, in <title>Meta<lb ed="#Qd"/>physica</title><!--7-->,
etsi theorica sive speculativa scientia
<lb ed="#Qd"/>nobilior sit practica, tamen practica certior est, et
<lb ed="#Qd"/>hoc est<!--k--> ratione experientiae. Si ergo omnis vir<lb ed="#Qd"/>tus
circa experientiam est, certior erit<!--l--> virtus
<lb ed="#Qd"/>speculativa scientia. Si ergo certitudo virtutis est
<lb ed="#Qd"/>circa suum obiectum, certior erit fides de suo
<lb ed="#Qd"/>credibili quam scientia speculativa de suo scibili.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e378">
<lb ed="#Qd"/>6. Item, obicitur contra hoc quod dicit <name>Augu<lb ed="#Qd"/>stinus</name><!--8-->
quod <quote xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-Qd1e384">fides in corde<!--m-->, in quo est, ab
<lb ed="#Qd"/>eo, cuius est<!--n-->, tenetur certissima scientia</quote>, et
<lb ed="#Qd"/>loquitur de fide qua creditur. Qui habet unam
<lb ed="#Qd"/>virtutem, habet omnes; ergo, si aliquis<!--o--> scit se
<lb ed="#Qd"/>habere fidem-virtutem, scit se habere virtutes
<lb ed="#Qd"/>omnes, et sic caritatem; ergo scit <quote>utrum amore an
<lb ed="#Qd"/>odio dignus sit</quote>, cuius contrarium dicit <title>Eccle.</title> 9, 1.
<lb ed="#Qd"/>Relinquitur igitur quod non scit se habere fidem<lb ed="#Qd"/>virtutem<!--p-->;
ergo non tenet eam certissima scientia.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e405">
<lb ed="#Qd"/>Solutio<!--9-->: Dicendum quod quaedam habent cer<lb ed="#Qd"/>titudinem
ex se ipsis, quaedam vero ex aliis. Ex
<lb ed="#Qd"/>aliis certitudinem habent, ut ex principiis<!--q--> con<lb ed="#Qd"/>clusiones
et ex articulis fidei quae sequuntur ad
<lb ed="#Qd"/>articulos, ut, quia Deus iustus est, <quote>reddet unicui<lb ed="#Qd"/>que
secundum<!--r--> opera sua</quote><!--10-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e421">
<lb ed="#Qd"/>Quae vero habent certitudinem ex se ipsis
<lb ed="#Qd"/>sunt tribus modis. Nam quaedam habent certitu<lb ed="#Qd"/>dinem
ratione evidentiae, ut principia, quae
<lb ed="#Qd"/>sunt per se nota, ut <mentioned>de quolibet affirmatio vel<!--s-->
<lb ed="#Qd"/>negatio</mentioned>. A Quaedam vero habent certitudinem
<lb ed="#Qd"/>ex informatione conscientiae, et haec
<lb ed="#Qd"/>est certitudo fidei, sive<!--t--> formatae sive infor<lb ed="#Qd"/>mis.
Cum enim prima Veritas fidem<!--u--> inspi<lb ed="#Qd"/>rat,
sic conscientiam informat, ut sicut<!--v--> aliquis
<lb ed="#Qd"/>cogitur ipsa evidentia consentire isti veritati
<lb ed="#Qd"/><mentioned>omne totum est maius sua parte</mentioned>, ita per ha<lb ed="#Qd"/>bitum
infusum fidet ipsa informatione conscien<lb ed="#Qd"/>tiae
arctatur et cogitur consentire Veritati pri<lb ed="#Qd"/>mae
propter se. Unde sicut negaret hoc <mentioned>omne
<lb ed="#Qd"/>totum maius est<!--x--> sua parte</mentioned> contra suam con<lb ed="#Qd"/>scientiam<!--y-->,
ita negaret quemvis articulum contra
<lb ed="#Qd"/>suam conscientiam. Et ideo <name>B. Ignatius</name><!--11-->, cum
<lb ed="#Qd"/>compelleretur ut negaret Christum, respondit se
<lb ed="#Qd"/>non posse negare, quia nomen eius habebat
<lb ed="#Qd"/>scriptum in corde; unde ad probandum qualem
<lb ed="#Qd"/>impressionem faciat fides in mente, post mortem
<pb ed="#Qd" n="1108"/>
<cb ed="#Qd" n="a"/>
<lb ed="#Qd"/>eius inventum est nomen Christi scriptum litteris
<lb ed="#Qd"/>aureis in corde eius. — Item, quaedam habent cer<lb ed="#Qd"/>titudinem
sensu experientiae, quae certitudo
<lb ed="#Qd"/>per modum gustus est vel tactus. Talis certitudo
<lb ed="#Qd"/>est in virtutibus respectu suorum obiectorum et
<lb ed="#Qd"/>in fide formata respectu credibilium primae Ve<lb ed="#Qd"/>ritatis.
Dicendum ergo quod fidem, qua credimus,
<lb ed="#Qd"/>cognoscimus certitudine evidentiae, si ipsam habe<lb ed="#Qd"/>mus,
secundum quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name><!--1--> quod
<lb ed="#Qd"/>fides<!--a--> in animo credentis conspicua est ei cuius
<lb ed="#Qd"/>est, quemadmodum et alias animae passiones et
<lb ed="#Qd"/>perfectiones, quas intelligimus rebus ipsis exi<lb ed="#Qd"/>stentibus
in anima, ut gaudium et tristitiam,
<lb ed="#Qd"/>timorem<!--b-->, amorem, iustitiam, temperantiam et
<lb ed="#Qd"/>huiusmodi. Fidem vero, quae est illud: quod
<lb ed="#Qd"/>credimus, cognoscimus certitudine informationis
<lb ed="#Qd"/>conscientiae, sive illud credamus fide informi
<lb ed="#Qd"/>sive fide formata; et certitudine sensus experien<lb ed="#Qd"/>tiae,
si<!--d--> credatur fide formata, qua non solum
<lb ed="#Qd"/>certa est de ipsa veritate quam credit, propter
<lb ed="#Qd"/>informationem, sed propter suavitatem et delec<lb ed="#Qd"/>tationem
quam sentit.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e524">
<cb ed="#Qd" n="b"/>
<lb ed="#Qd"/>[Ad obiecta]: 1-5. Et per hunc modum solvitur
<lb ed="#Qd"/>et patet solutio ad omnia obiecta praeterquam
<lb ed="#Qd"/>ad ultimum<!--e-->. Nam, si comparetur quod cre<lb ed="#Qd"/>ditur
ad illud quod scitur certitudine evidentiae,
<lb ed="#Qd"/>certius est quod scitur; certitudine vero infor<lb ed="#Qd"/>mationis
conscientiae et sensus experientiae in<lb ed="#Qd"/>tellectus
certius est quod creditur<!--2-->.
</p>
<p xml:id="ahsh-l3p3i2t1m9c1-d1e544">
<lb ed="#Qd"/>6. Ad ultimum dicendum quod fides-virtus
<lb ed="#Qd"/>est habitus gratuitus. Ut habitus est, absolute
<lb ed="#Qd"/>est<!--f--> in anima sicut in subiecto; ut gratuitus est,
<lb ed="#Qd"/>sic est<!--g--> relatus ad voluntatem Dei acceptantis,
<lb ed="#Qd"/>quae quidem voluntas extra nos est et latet
<lb ed="#Qd"/>intelligentiam nostram. Scitur ergo fides cer<lb ed="#Qd"/>tissima
scientia, in quantum habitus est: mens
<lb ed="#Qd"/>enim cognoscit se, cognoscit<!--h--> et suas actus
<lb ed="#Qd"/>et! habitus et potentias, quae sunt in ipsa. In
<lb ed="#Qd"/>quantum vero gratuitus est, et<!--k--> secundum hoc
<lb ed="#Qd"/>habet rationem virtutis, habens connexionem
<lb ed="#Qd"/>cum aliis virtutibus, hoc modo ignoratur nec
<lb ed="#Qd"/>scitur ab habente fidem. Dico autem hic gratui<lb ed="#Qd"/>tum
gratum iacientem, et hoc modo procedebat
<lb ed="#Qd"/>obiectio.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>