-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e1106.xml
780 lines (780 loc) · 51.2 KB
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e1106.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 8</title>
<author ref="#Ockham">Ockham</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 8</title>
<date when="2020-09-10">September 10, 2020</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-LyXLXy">Lyon 1495</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2020-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="198-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="wo8uy7-d1e1106"><!-- l1d17q8 -->
<head xml:id="wo8uy7-d1e1106-Hd1e108">Quaestio 8</head>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e111">
Questio. viii.
<!--398.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 198-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>Preterea quero de
<lb ed="#L" n="57"/>terminis augmenti charitatis. Utrum
<lb ed="#L" n="58"/>sit dare. summam cui repugnet
au<lb ed="#L" n="59" break="no"/>gramentari:
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e129">
⁋ Quod sic. quia secundum philosophum primo de anima. omnium
<lb ed="#L" n="60"/>natura constantium determinata est ratio
magnitu<lb ed="#L" n="61" break="no"/>dinis et augmenti. ergo in omni augmentabili est dare
<lb ed="#L" n="62"/>statum vltra quem non poest augmentari.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e138">
⁋ Preterea.
<lb ed="#L" n="63"/>ecundum commen. iii. phi. comen. lc. vbi est processus ad for
<lb ed="#L" n="64"/>mam tamen contingit esse in actu quantum contingit esse
<lb ed="#L" n="65"/>in potentia. ergo contingit dare summam charitatem
<lb ed="#L" n="66"/>vltra quam non est alia potentia. quia ibi est processus ad
<lb ed="#L" n="67"/>formam. ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e151">
⁋ Ad oppositum secundum philosophum i de anima
<lb ed="#L" n="68"/>si apponerentur combustibilia. ignis cresceret in
<lb ed="#L" n="69"/>infinitum. sed qua ratione ignis potest crescere in
infi<lb ed="#L" n="70" break="no"/>nitum. charitas potest crescere in infinitum. ergo non est
da<lb ed="#L" n="71" break="no"/>re charitatem summam qua non possit fieri maior
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e163">
<lb ed="#L" n="72"/>⁋ Ad. q. dicitur a multis doctoribus: quod potest fieri
<lb ed="#L" n="73"/>charitas sumna qua non potest deus facere
ma<lb ed="#L" n="74" break="no"/>iorem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e172">
⁋ Ista conclusio probatur ab aliquibus prime
<lb ed="#L" n="75"/>sic. accepta aliqua gratia determinata. puta
<lb ed="#L" n="76"/>a. quero ascendendo. aut est status ad aliquam supre
<lb ed="#L" n="77"/>nam et haber propositum. aut non. sed procedi poterit in
in<lb ed="#L" n="78" break="no"/>finitum. et tunc sequitur quod quanto aliqua magis
exce<lb ed="#L" n="79" break="no"/>dit a tanto est perfectior et per consequens aliqua quae in infinitum
<lb ed="#L" n="80"/>excedit est in infinitum perfectior. et ita erit in se
in<lb ed="#L" n="81" break="no"/>tensiue infinita. et cum ipsa ab intellectu diuino
<lb ed="#L" n="82"/>videatur sicut vnum creabile potest vna creatione crea
<lb ed="#L" n="83"/>ri.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e194">
⁋ Ab ista ratione habent euidentiam due alie quarum
<lb ed="#L" n="84"/>vna accipitur a philosopho. iii. phi. c. de infinito. quod quantum
<lb ed="#L" n="85"/>contingit esse in potentia. tantum contingit esse in actu. et ita
<lb ed="#L" n="86"/>eundo ad formam non est procedere in infinitum. et ideo ne
<lb ed="#L" n="87"/>cesse fuit in forma quacunque perfecta ponere
termi<lb ed="#L" n="88" break="no"/>num qualitercunque possibilem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e207">
⁋ Secundo arguitur sic.
<lb ed="#L" n="89"/>quantamcumque realitatem potest deus creare tantam potest
<lb ed="#L" n="90"/>creare subiectum includit praedicatum. ponatur ergo in esse
<lb ed="#L" n="91"/>quod tantam creet quantam potest creare. ergo non potest maio
<lb ed="#L" n="92"/>rem creare haber ergo propositum quod summa creabilis potest
<lb ed="#L" n="93"/>creari.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e220">
⁋ Ad eandem conclusionem arguunt alii sic pri
<lb ed="#L" n="94"/>mo secundum philosophum. iii de anima. omnium natura constantium etc
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e225">
<lb ed="#L" n="95"/>⁋ Secundo sic. quantacumque perfectio potest fieri succer
<lb ed="#L" n="96"/>siue in eadem charitate tanta potest fieri simul. sed
<lb ed="#L" n="97"/>non est possibile simul esse aliquam charitatem perfecti
<lb ed="#L" n="98"/>onis infinite. ergo nec successiue. maior patet. quia si no
<lb ed="#L" n="99"/>aut hoc est ex parte recipientis. aut ex parte dei. aut ex
<lb ed="#L" n="100"/>parte charitatis. Non ex parte dei. quia deus simul totam
<lb ed="#L" n="101"/>virtutem suam habet. nec ex parte recipientis. quia tota cha
<lb ed="#L" n="102"/>ritas que necessaria est respectu dei ex parte dei
<lb ed="#L" n="103"/>potest esse simul in quacumque creatura spirituali.
<lb ed="#L" n="104"/>licet ea que est per cognitionem et meritum non
si<lb ed="#L" n="105" break="no"/>mul sit que respectu deinon est necessaria licet
<lb ed="#L" n="106"/>quandoque sit congrua
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e255">
⁋ Nec est ex parte ipsius
cha<lb ed="#L" n="107" break="no"/>ritatis. quia ei quod importat infinitatem graduum in sua
<lb ed="#L" n="108"/>natura non repugnat posse esse secundum talem infinitatem
<lb ed="#L" n="109"/>in actu. sed charitas si est augmentabilis: in infinitum¬.
<!--399.xml-->
<pb ed="#L" n="198-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>importat infinitatem graduum in sua natura.
<lb ed="#L" n="2"/>ergo ex nulla repugnat quin deus tantam simul possit
<lb ed="#L" n="3"/>facere quantamcunque potest eam facere successiuam.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e277">
<lb ed="#L" n="4"/>⁋ Tertio sic. quia deus per ydeas rerum cognoscet
<lb ed="#L" n="5"/>res secundum esse illud quod absolute important. puta al
<lb ed="#L" n="6"/>bedinem cognoscit per suam ydeam non secundum vnum gradum
<lb ed="#L" n="7"/>intensi et remissi. sed secundum totum quod potest natura albe
<lb ed="#L" n="8"/>dinis importare. sed si charitas potest augeri in in
<lb ed="#L" n="9"/>finitum. natura eius secundum esse et absolute accepta
<lb ed="#L" n="10"/>importat infinitam perfectionem graduum. ergo deus per
<lb ed="#L" n="11"/>ydeam charitatis cognoscit quandam naturam
cre<lb ed="#L" n="12" break="no"/>atam infinite perfectionis. quod est inconueniens.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e299">
⁋ Pre
<lb ed="#L" n="13"/>terea illud quod est proprium ei quod est perfectum per essentiam
<lb ed="#L" n="14"/>non conuenit ei quod est perfectum per participationem. sed esse
<lb ed="#L" n="15"/>infinitum secundum formam et perfectionem est proprium ei quod est
<lb ed="#L" n="16"/>perfectum per essentiam scilicet deo. ergo habere infinitatem
<lb ed="#L" n="17"/>secundum perfectionem non conuenit charitati vel
alteri<lb ed="#L" n="18" break="no"/>creature.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e315">
⁋ Quinto sequeretur quod esset dare
ma<lb ed="#L" n="19" break="no"/>iorem charitatem charitate christi. quod est inconueniens.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e320">
<lb ed="#L" n="20"/>⁋ Sexto. quia sicut qualibet creatura in esse
substantia<lb ed="#L" n="21" break="no"/>li est limitata. ita quod secundum illam speciem non potest esse ma
<lb ed="#L" n="22"/>ior. ita in quolibet esse est limitata ita quod non
conti<lb ed="#L" n="23" break="no"/>git in eadem specie transcendere.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e331">
⁋ Contra istam
<lb ed="#L" n="24"/>opinionem potest argui sic. quia non est negandus talis
<lb ed="#L" n="25"/>processus in infinitum nisi ad eum sequitur infinitas
<lb ed="#L" n="26"/>aliqua in creatura. nam secundum omnes opinantes secundum
praedi<lb ed="#L" n="27" break="no"/>ctam opinionem propter istam causam negant talem
<lb ed="#L" n="28"/>processum in infinitum. sed propter istam causam non oportet ne
<lb ed="#L" n="29"/>gare. ergo etc. Assumptum probatur. quia vltra omnem ignem
<lb ed="#L" n="30"/>datum potest deus facere ignem maiorem. et tamen non potest
<lb ed="#L" n="31"/>facere ignem infinitum. ergo eodem modo quamuis possit sem
<lb ed="#L" n="32"/>per facere maiorem charitatem in infinitum. non
se<lb ed="#L" n="33" break="no"/>quitur eum posse facere charitatem infinitam. Qui au
<lb ed="#L" n="34"/>tem deus possit facere omni igni ignem maiorem
vide<lb ed="#L" n="35" break="no"/>tur manifestum. quia quocumque dato potest deus facere
<lb ed="#L" n="36"/>vnum alium ignem. et potest ex illis duobus ignibus face
<lb ed="#L" n="37"/>re vnum
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e365">
⁋ Quod si dicatur quod deus potest facere ignem
infi<lb ed="#L" n="38" break="no"/>nitum. eadem ratione potest facere charitatem infinitam.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e370">
<lb ed="#L" n="39"/>⁋ Preterea impossibile est deum facere tot
indiui<lb ed="#L" n="40" break="no"/>dua eiusdem rationis quin possit facere plura. et tamen non
<lb ed="#L" n="41"/>potest facere infinita indiuidua simul. ergo eadem ratio
<lb ed="#L" n="42"/>ne quamuis deus non posset facere tantam charitatem quin
<lb ed="#L" n="43"/>posset facere maiorem. non sequitur eam posse facere
<lb ed="#L" n="44"/>infinitam. Assumptum patet. quia quibuscumque indiuiduis
<lb ed="#L" n="45"/>in certo numero datis. adhuc potest deus vnum aliud
<lb ed="#L" n="46"/>indiuiduum eiusdem rationis cum illis facere: quod probo
<lb ed="#L" n="47"/>qui accipio certum numerum aliquorum indiuiduorum
<lb ed="#L" n="48"/>eiusdem rationis. tunc si sit contradictio deum facere
ali<lb ed="#L" n="49" break="no"/>quod aliud indiuiduum eiusdem rationis. aut hoc est.
<lb ed="#L" n="50"/>qui non est aliud indiuiduum factibile. aut quia deus
<lb ed="#L" n="51"/>non potest facere alia. aut quia prioribus indiuiduis
re<lb ed="#L" n="52" break="no"/>pugnat aliquod aliud indiuiduum eiusdem rationis. et
<lb ed="#L" n="53"/>ideo non potest fieri simul cum illis. Primum non potest dari
<lb ed="#L" n="54"/>quia cuiuslibet speciei sunt infinita indiuidua
pos<lb ed="#L" n="55" break="no"/>sibilia fieri successiue. quia etiam secundum philophos cuiusli
<!--399.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 198-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>bet speciei de istis generabilibus et corruptibilibus
<lb ed="#L" n="57"/>sunt infinita indiuidua futura. ergo quocumque cer
<lb ed="#L" n="58"/>to numero indiuiduorum dato adhuc est aliquod in
<lb ed="#L" n="59"/>diuiduum eiusdem rationis factibile. Nec secundum potest
<lb ed="#L" n="60"/>dari. quia cum sit causa prima. nihil est factibile quin
pos<lb ed="#L" n="61" break="no"/>sit fieri a deo. multa etiam sunt que a solo deo sunt
<lb ed="#L" n="62"/>factibilia. et tamen in infinitum possunt multiplica
<lb ed="#L" n="63"/>ri. Nec tertium impedit. quia quibuscumque datis non
re<lb ed="#L" n="64" break="no"/>pugnat eis aliquod aliud. cum sit eiusdem rationis cum
<lb ed="#L" n="65"/>eis. et per consequens non est contradictio priora:
indiui<lb ed="#L" n="66" break="no"/>dua et illud aliud factibile esse simul. Similiter
<lb ed="#L" n="67"/>maior est repugnantia albedinis ad
nigredi<lb ed="#L" n="68" break="no"/>nem quam vnius indiuidui ad quodcunque indiuiduum
<lb ed="#L" n="69"/>eiusdem rationis. sed posita albedine non repugnat
<lb ed="#L" n="70"/>quamcumque nigredinem esse in rerum natura. quamuis si
<lb ed="#L" n="71"/>bi repugnet nigredinem esse in eodem subiecto cum
<lb ed="#L" n="72"/>ea. ergo positis quibuscumque indiuiduis in certo
nu<lb ed="#L" n="73" break="no"/>mero non repugnat eis aliud indiuiduum eiusdem
<lb ed="#L" n="74"/>rationis esse in rerum natura illis non destructis. ergo
<lb ed="#L" n="75"/>inpossibile est dare aliquem certum numerum indi
<lb ed="#L" n="76"/>uiduorum alicuius speciei: quin posset deus
face<lb ed="#L" n="77" break="no"/>re plura indiuidua. ergo eodem modo impossibile
<lb ed="#L" n="78"/>est facere tam magnam charitatem quin deus
pos<lb ed="#L" n="79" break="no"/>sit facere maiore.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e468">
⁋ Si dicatur quod non est simile de
<lb ed="#L" n="80"/>multis quae distinctis factionibus sunt factibilia
<lb ed="#L" n="81"/>et de vno quod est vnica factione factibile.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e475">
⁋ hoc
<lb ed="#L" n="82"/>non sufficit. quia sicut ponis multa ex vna parte:
<lb ed="#L" n="83"/>ita pono multa ex alia parte et sicut dicis quod non
<lb ed="#L" n="84"/>possit accipi maximus numerus sed omni numero
<lb ed="#L" n="85"/>potest fieri maior et possunt fieri alia. ita dico quod
<lb ed="#L" n="86"/>non est dare maximam charitatem. sed quacumque
chari<lb ed="#L" n="87" break="no"/>tate facta potest fieri vna alia maior. et
quantacum<lb ed="#L" n="88" break="no"/>que fiat semper erit finita sicut quotcumque fiant sem
<lb ed="#L" n="89"/>per sunt finita.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e495">
⁋ Preterea tanta est perfectio in
<lb ed="#L" n="90"/>duobus quando sunt separata et non vnita quanta esset si
<lb ed="#L" n="91"/>essent vnita. sicut tanta est perfectio in duabus aquis
<lb ed="#L" n="92"/>quando non sunt vnite sicut quando faciunt vnam. vel saltem
<lb ed="#L" n="93"/>tanta perfectio est in duobus quanta est in vno illorum
<lb ed="#L" n="94"/>et medietate alterius si facerent vnum. et hoc tantum
<lb ed="#L" n="95"/>valet ad propositum meum sicut primum. Sed deus non
<lb ed="#L" n="96"/>potest facere tot charitates quin posset facere
plu<lb ed="#L" n="97" break="no"/>res. sicut non posset facere tot animas quin posset ad
<lb ed="#L" n="98"/>huc facere vnam aliam animam: non destruendo aliquam
<lb ed="#L" n="99"/>aliam animarum prius creatarum. sed faciendo semper
<lb ed="#L" n="100"/>plures charitates in infinitum vel non posse
fa<lb ed="#L" n="101" break="no"/>cere tot charitates quin possit facere plures non
<lb ed="#L" n="102"/>infert perfectionem infinitam posse fieri a deo simul
<lb ed="#L" n="103"/>ergo non posse facere charitatem tantam quin
<lb ed="#L" n="104"/>deus possit facere maiorem non infert deum
pos<lb ed="#L" n="105" break="no"/>se facere infinitam charitatem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e532">
⁋ Ideo dico quod
<lb ed="#L" n="106"/>propter infinitatem vitandam non oportet nega
<lb ed="#L" n="107"/>re talem processum in infinitum. sicut propter
in<lb ed="#L" n="108" break="no"/>finitatem vnitatum non oportet negare quod deus non
<lb ed="#L" n="109"/>possit facere tot indiuidua alicuius spei quin pos
<lb ed="#L" n="110"/>sit facere plura. Cuius ratio est. quia si ponatur
<!--400.xml-->
<pb ed="#L" n="199-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>talis processus in infinitum. semper illud quod
<lb ed="#L" n="2"/>ponetur in actu erit finitum. sicut posito quod deus
<lb ed="#L" n="3"/>non possit facere tot indiuidua quin possit face
<lb ed="#L" n="4"/>re plura. semper illa quae faceret essent finita. et ideo
<lb ed="#L" n="5"/>semper faciendo plura numquam faceret infinita sed
fi<lb ed="#L" n="6" break="no"/>nita.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e566">
⁋ Ideo circa istam. q. primo distinguam de
<lb ed="#L" n="7"/>augmentatione. Secundo ponam aliquas conclusiones.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e571">
<lb ed="#L" n="8"/>⁋ Dico ergo quod augmentatio est duplex quedam est
ex<lb ed="#L" n="9" break="no"/>tensiua. quedam intensiua. Augmentatio extensiua est
<lb ed="#L" n="10"/>duplex. Una per additionem partis ad partem
facien<lb ed="#L" n="11" break="no"/>tis per se vnum cum ista. et distincte ab ea loco et situ
<lb ed="#L" n="12"/>sicut quando aqua additur aqui. vel quando alicuius totius
pri<lb ed="#L" n="13" break="no"/>mo dealbatur vna pars postea alia vel quocunque
<lb ed="#L" n="14"/>alio modo. Alia est augmentatio extensiua per
rarefa<lb ed="#L" n="15" break="no"/>ctionem quando substantia aliqua vel qualitas rarefit. quia
<lb ed="#L" n="16"/>in tali augmentatione dico quod vel tota quantitas
<lb ed="#L" n="17"/>praecedens corrumpitur et fit noua. vel quantitas non
<lb ed="#L" n="18"/>est res alia absoluta informans substantiam sicut
<lb ed="#L" n="19"/>homines communiter ymaginantur. et ita non est ibi additio
<lb ed="#L" n="20"/>quantitatis ad quatitatem tamquam partis ad parten sicut
<lb ed="#L" n="21"/>est in aliis. Alia est augmentatio intensiua quae est per ad
<lb ed="#L" n="22"/>ditionem partis ad parte facientis per se vnum cum ea et in
<lb ed="#L" n="23"/>distincta ab ea loco et situ. sicut quando album secundum se to
<lb ed="#L" n="24"/>tum fit albius quam prius.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e610">
⁋ Circa secundum dico quod prima
<lb ed="#L" n="25"/>conclusio erit ista. quod augmentatio extensiua primo
<lb ed="#L" n="26"/>modo dicta procedit in infinitum. ita quod quaecumque forma
<lb ed="#L" n="27"/>augmentabili data: potest fieri maior a deo Cuius ratio
<lb ed="#L" n="28"/>dependet ex tribus propositionibus. quarum prima est ista
<lb ed="#L" n="29"/>quod deus potest creare in infinitum indiuidua eiusdem
<lb ed="#L" n="30"/>rationis. ita quod quocumque indiuiduo dato potest deus fa
<lb ed="#L" n="31"/>tere aliud indiuiduum eiusdem rationis cum eo. Et hoc
<lb ed="#L" n="32"/>saltem verum est quando secundum omnes in eadem specie possunt esse
<lb ed="#L" n="33"/>plura indiuidua eiusdem rationis. hoc patet quia non est
<lb ed="#L" n="34"/>maior impotentia in deo ad continuandum in
infini<lb ed="#L" n="35" break="no"/>tum indiuidua eiusdem rationis successiue quam in
natu<lb ed="#L" n="36" break="no"/>ra sed si deus conseruaret corpora celestia in eodem sta
<lb ed="#L" n="37"/>tum in quo sunt in infinitum continuaretur generatio
<lb ed="#L" n="38"/>llorum generabilium et corruptibilium. ergo deus potest fa
<lb ed="#L" n="39"/>cere etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e645">
⁋ Secunda propositio est ista. quod quocumque
indiui<lb ed="#L" n="40" break="no"/>duo posito potest deus facere aliud indiuiduum
eius<lb ed="#L" n="41" break="no"/>dem rationis illo non destructo hoc patet. quia quando aliqua non
<lb ed="#L" n="42"/>habent formalem repugnantiam adinuice. ad
positio<lb ed="#L" n="43" break="no"/>nem vnius in rerum natura non sequitur destructio alte
<lb ed="#L" n="44"/>ius sed indiuidua eiusdem rationis non habent formalem
re<lb ed="#L" n="45" break="no"/>pugnantiam inter se. ergo ad positionem vnius non sequitur
<lb ed="#L" n="46"/>destructio alterius Similiter si aliquo indiuiduo po
<lb ed="#L" n="47"/>sito non possit fieri aliud indiuiduum eiusdem rationis
<lb ed="#L" n="48"/>nisi ipsum destrueretur hoc maxime esset verum de sum
<lb ed="#L" n="49"/>mo indiuiduo in illa specie si esset aliquod summum. sed si
<lb ed="#L" n="50"/>esset summum indiuiduum in aliqua specie adhuc
compate<lb ed="#L" n="51" break="no"/>retur secum aliud indiuiduum eiusdem rationis. quia aliter
se<lb ed="#L" n="52" break="no"/>queretur quod posita charitate christi: cum illa sit summa
<lb ed="#L" n="53"/>secundum alios. non posset fieri alia charitas. quod est
er<lb ed="#L" n="54" break="no"/>rationeum. immo stante charitate christi posset deus assu
<lb ed="#L" n="55"/>mere vnam aliam naturam. et dare sibi tantam charita
<!--400.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 199-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>tem quantam habet christus. ergo quocumque indiuiduo posito ad
<lb ed="#L" n="57"/>huc potest deus facere aliud indiuiduum eiusdem
ratio<lb ed="#L" n="58" break="no"/>nis non destructo primo.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e695">
⁋ Tertia propositio est ista. quod
<lb ed="#L" n="59"/>quaecumque sunt eiusdem rationis sunt equaliter vnibilia. sicut
<lb ed="#L" n="60"/>quicumque aquae sunt sibi equaliter vnibiles. hoc patet. quia
<lb ed="#L" n="61"/>quicquid potest competere alicui indiuiduo cosimile
<lb ed="#L" n="62"/>potest competere omni indiuiduo eiusdem rationis. sicut si
<lb ed="#L" n="63"/>homo potest esse albus qualibet homo per potentiam diuinam potest
<lb ed="#L" n="64"/>esse albus. ergo cum posse vniri competit aqui et igni. impos
<lb ed="#L" n="65"/>sibile est fieri aliquam aquam vel ignem quin per diuinam
<lb ed="#L" n="66"/>potentiam possit vniri alteri. Similiter vnibilitas
con<lb ed="#L" n="67" break="no"/>petit alicui primo et non competit primo isti
indiui<lb ed="#L" n="68" break="no"/>duo nec illi. ergo communi. et ita nulli indiuiduo
repu<lb ed="#L" n="69" break="no"/>gnat⁋ Ex istis sequitur quod deus non potest facere aliquam
<lb ed="#L" n="70"/>talem formam quin posset facere maiorem quia quacumque
<lb ed="#L" n="71"/>data posset deus facere aliud indiuiduum
eiusdem<lb ed="#L" n="72" break="no"/>rationis cum illo. et illud vnire cum priore. et per consequens
to<lb ed="#L" n="73" break="no"/>tum resultans erit maius. Unde non video quando quaecumque
<lb ed="#L" n="74"/>aqua facta finita posset deus facere vnam guttam aqu
<lb ed="#L" n="75"/>et pori vnire.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e734">
⁋ Secunda conclusio debet esse de
augmen<lb ed="#L" n="76" break="no"/>tatione extensiua secundo modo dicta. sed illam reputo
fo<lb ed="#L" n="77" break="no"/>re neutram. quia ad neutram parten potest haberi ratio sufficiens
<lb ed="#L" n="78"/>quin possit solui. Dico tamen tamquam probabile quod illa au
<lb ed="#L" n="79"/>gmentatio non procedit in infinitum. sed quantitas alicua
<lb ed="#L" n="80"/>vel substantia potest fieri ita rara quod non posset
fie<lb ed="#L" n="81" break="no"/>ri rarior. quia incoueniens videtur quod vna faba fieret
<lb ed="#L" n="82"/>ita magna quod circumscriptiue occuparet tantum lo
<lb ed="#L" n="83"/>cum quantus esset si essent mille mundi. sed si non esset dare
<lb ed="#L" n="84"/>statum raritatis ipsius posset deus tantum eam
rareface<lb ed="#L" n="85" break="no"/>re quod tantum locum occuparet. ergo etc. Assumptum patet. quia
<lb ed="#L" n="86"/>si non sit dare statum. ergo adhuc potest fieri maior. et ac
<lb ed="#L" n="87"/>cipiendo illam quantitatem adhuc iterum potest fieri ma
<lb ed="#L" n="88"/>ior. et ita posset totiens addi quod deueniret ad quan
<lb ed="#L" n="89"/>titatem tot mundorum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e768">
⁋ Si dicatur quod illa ratio non
va<lb ed="#L" n="90" break="no"/>let. quia posset fieri additio in infinitum. et tamen non
<lb ed="#L" n="91"/>deueniret ad quantitatem vnius pedis. sicut patet per
<lb ed="#L" n="92"/>additionem in infinitum partium eiusdem proportionis
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e777">
<lb ed="#L" n="93"/>⁋ Sed hoc non valet. quia quamuis non possit procedi
ta<lb ed="#L" n="94" break="no"/>li modo in infinitum. tamen tantum posset addi quod
excede<lb ed="#L" n="95" break="no"/>ret. quia posset addi medietas simul et iterum alia
<lb ed="#L" n="96"/>et sic excederet. ergo eodem modo posset ita rarefieri:
<lb ed="#L" n="97"/>quod oporteret ponere statum vel quod tandem deueniret
<lb ed="#L" n="98"/>ad tantam quantitatem immo maiorem incomparabiliter
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e793">
<lb ed="#L" n="99"/>⁋ Tertia conclusio erit ista. quod quaelibet forma
au<lb ed="#L" n="100" break="no"/>gmentabilis intensiue quae potest esse separata a
subie<lb ed="#L" n="101" break="no"/>cto potest augeri in infinitum ita quod quaecumque forma ta
<lb ed="#L" n="102"/>li data potest deus facere maiorem. quia aliud
indiui<lb ed="#L" n="103" break="no"/>duum eiusdem rationis potest facere et illud vnire priori.
<lb ed="#L" n="104"/>et per consequens totum resultans erit intensius quam primum. et
<lb ed="#L" n="105"/>iterum deus potest creare aliud indiuiduum eiusdem ratio
<lb ed="#L" n="106"/>nis et illud priori vnire. et sic in infinitum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e813">
⁋ Sed
<lb ed="#L" n="107"/>vtrum posset talem formam augmentare in eodem
<lb ed="#L" n="108"/>subiecto post est magis dubium. Et posset
pro<lb ed="#L" n="109" break="no"/>babiliter teneri quod non. quia posset dici quod sicut il
<lb ed="#L" n="110"/>lud subiectum determinat sibi aliquas qualitates:
<!--401.xml-->
<pb ed="#L" n="199-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>et aliquas non potest recipere. ita determinat
si<lb ed="#L" n="2" break="no"/>bi certam quantitatem vltra quam non potest recipere.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e835">
<lb ed="#L" n="3"/>⁋ Et sic esset dicendum ad. q. quod si charitas non sit
<lb ed="#L" n="4"/>separabilis a subiecto quod potest fieri tanta quod deus non
<lb ed="#L" n="5"/>potest facere maiorem. Si autem sit separabilis sicut est
<lb ed="#L" n="6"/>albedo. non potest fieri tanta quin possit fieri maior.
<lb ed="#L" n="7"/>quia posset deus tantam charitatem creare et vnire
prio<lb ed="#L" n="8" break="no"/>ri. Posset etiam probabiliter teneri quod deus non pos
<lb ed="#L" n="9"/>set facere tantam charitatem in anima quin possit etiam
<lb ed="#L" n="10"/>facere in eadem maiorem. quia aliquando aliqua forme eius
<lb ed="#L" n="11"/>dem rationis possunt esse in eodem subiecto. non est contradi
<lb ed="#L" n="12"/>ctio quascumque formas eiusdem speciei esse in eodem
<lb ed="#L" n="13"/>subiecto. ergo quibuscumque datis non est contradictio
<lb ed="#L" n="14"/>illas esse in eodem subiecto primo. et ita quaecumque cha
<lb ed="#L" n="15"/>ritate data non est contradictio: quin deus faciendo
<lb ed="#L" n="16"/>nouam augmentaret priorem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e868">
⁋ Ad argumenta pro
pri<lb ed="#L" n="17" break="no"/>ma opinione Siue deus possit facere maiorem charita
<lb ed="#L" n="18"/>tem in anima quaecumque data siue non. dico quod argumenta
<lb ed="#L" n="19"/>non concludunt. quia equaliter probant quod deus potest tot
<lb ed="#L" n="20"/>indiuidua alicuius speciei facere quod non posset face
<lb ed="#L" n="21"/>re plura eiusdem speciei et quod posset facere vnam aquan
<lb ed="#L" n="22"/>ita magnam quod non posset facere maiorem quae reputo
<lb ed="#L" n="23"/>inconuenientia.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e887">
⁋ Ideo ad primum argumentum dico
<lb ed="#L" n="24"/>tenendo opinione vltimam. quod vltra. a. potest proce
<lb ed="#L" n="25"/>di in infinitum. ita quod non sit status. Et quando dicitur quod
<lb ed="#L" n="26"/>quanto aliqua charitas excedit. a. tanto est perfecti
<lb ed="#L" n="27"/>or concedo. sed non sequitur. ergo quae in infinitum excedit est
<lb ed="#L" n="28"/>in infinitum perfectior. quia implicatur quod aliqua
cha<lb ed="#L" n="29" break="no"/>ritas in infinitum excedat. a. quod est manifeste
fal<lb ed="#L" n="30" break="no"/>sum. quia quaecumque accipiatur illa est finita. et tantum
fini<lb ed="#L" n="31" break="no"/>te excedit. a. Unde sicut deus potest facere plura
<lb ed="#L" n="32"/>indiuidua. et plura in infinitum. et tamen semper faciet fi
<lb ed="#L" n="33"/>nita et numquam infinita. ita potest deus facere maiorem
<lb ed="#L" n="34"/>charitatem et maiorem et sic in infinitum. et tamen semper
<lb ed="#L" n="35"/>faciet finitam
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e916">
⁋ Si dicatur qualibet charitate fin
<lb ed="#L" n="36"/>ta potest fieri maior secundum praedicta. sed nulla charitas
<lb ed="#L" n="37"/>finita est maior omni finita charitate. sed tantum
infini<lb ed="#L" n="38" break="no"/>ta charitas est maior omni charitate finita. ergo potest
<lb ed="#L" n="39"/>fieri charitas infinita.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e927">
⁋ Respondeo conceden
<lb ed="#L" n="40"/>do praemissas. sed discursus nihil valet. Sicut non
<lb ed="#L" n="41"/>sequitur post omnem diem potest deus facere aliquem diem
<lb ed="#L" n="42"/>sed nullus dies distans finite potest fieri post omnem
<lb ed="#L" n="43"/>diem. sed tantum dies distans infinite. ergo potest facere ali
<lb ed="#L" n="44"/>quem diem distantem in infinitum post omnem diem. tamen
<lb ed="#L" n="45"/>in isto secundo discursu est vna propositio falsa. In primo
<lb ed="#L" n="46"/>quaelibet potest verificari saltem pro charitate creata
<lb ed="#L" n="47"/>vel increata. Uud vniversaliter in omnibus talibus est fallacia fi
<lb ed="#L" n="48"/>gure dictionis: eo quod commutatur vnus modus sup
<lb ed="#L" n="49"/>ponendi in alium. Nam in ista propositione. omni
charita<lb ed="#L" n="50" break="no"/>te finita potest fieri charitas maior. charitas a
<lb ed="#L" n="51"/>parte praedicati supponit confuse tantum propter signum
di<lb ed="#L" n="52" break="no"/>stributiuum praecedens a parte subiecti. sed quando infertur in
<lb ed="#L" n="53"/>conclusione. ergo charitas infinita potest fieri maior
<lb ed="#L" n="54"/>omni charitate finita: supponit subiectum deter
<lb ed="#L" n="55"/>minate et non confuse tantum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e964">
⁋ Si proteruiatur. quando est
<!--401.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 199-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>fallacia figure dictionis ex commutatione vnius
<lb ed="#L" n="57"/>modi in alium: terminus debet habere illas diuersas
<lb ed="#L" n="58"/>suppositiones
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e980">
⁋ hec proteruia non valet. quia suf
<lb ed="#L" n="59"/>ficit quod idem terminus habeat tales diuersos modos
<lb ed="#L" n="60"/>supponendi vel sint diuersi quorum vnus denotetur
<lb ed="#L" n="61"/>ex modo arguendi esse inferior et alius superior. et ita
<lb ed="#L" n="62"/>est in proposito nam ex modo arguendi denotatur quod
<lb ed="#L" n="63"/>charitas infinita est inferior ad charitatem Dico
<lb ed="#L" n="64"/>ergo quod hec est vera. omni charitate finita potest fieri
<lb ed="#L" n="65"/>charitas maior. quia quaelibet singularis est vera. Sed
<lb ed="#L" n="66"/>hec est simpliciter falsa. aliqua charitas finita potest
<lb ed="#L" n="67"/>fieri maior omni charitate finita. Similiter hec est vera
<lb ed="#L" n="68"/>omni charitate finita potest fieri charitas finita
<lb ed="#L" n="69"/>maior. quia quaelibet singularis est vera Nam quaecunque
<lb ed="#L" n="70"/>charitate finita data: adhuc potest sibi addi alia
<lb ed="#L" n="71"/>charitas finita. et sic tota resultans erit maior.
<lb ed="#L" n="72"/>et tamen hec est simplicitur falsa. aliqua charitas
fini<lb ed="#L" n="73" break="no"/>ta potest fieri maior omni charitate finita. quia quaelibet
<lb ed="#L" n="74"/>singularis. est falsa. Nam quaecumque charitate demon
<lb ed="#L" n="75"/>strata hec est falsa. hec charitas potest fieri maior
<lb ed="#L" n="76"/>omni charitate finita. E vniversaliter sicut non sequitur. post
<lb ed="#L" n="77"/>quemlibet diem potest fieri dies. ergo aliqua dies potest fi
<lb ed="#L" n="78"/>eri post omnem diem. Similiter non sequitur. post quanli
<lb ed="#L" n="79"/>bet diuisionem continui potest fieri diuisio. ergo aliqua di
<lb ed="#L" n="80"/>uisio potest fieri post omnem diuisionem. Similiter non se
<lb ed="#L" n="81"/>quitur. omnis homo est aliquod animal. ergo aliquod animal est omnis
<lb ed="#L" n="82"/>homo. ita non sequitur. omnis charitas potest fieri
chari<lb ed="#L" n="83" break="no"/>tas finita maior. ergo aliqua charitas finita potest
<lb ed="#L" n="84"/>fieri maior omni charitate finita.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1039">
⁋ Si dicatur.
<lb ed="#L" n="85"/>deus videt quodlibet factibile. ergo si omni chari
<lb ed="#L" n="86"/>tate data potest fieri maior in infinitum. videt hoc. et
<lb ed="#L" n="87"/>per consequens videt charitatem in infinitum maiorem. et per
<lb ed="#L" n="88"/>consequens videt charitatem infinitam.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1051">
⁋ Respondeo co
<lb ed="#L" n="89"/>cedendo quod deus videt quodlibet factibile et vide
<lb ed="#L" n="90"/>hoc est certitudinaliter cognoscit quod charitas potest
<lb ed="#L" n="91"/>fieri maior in infinitum. hoc est quod non est dare
ali<lb ed="#L" n="92" break="no"/>quam charitatem creatam quin ea possit fieri maior.
<lb ed="#L" n="93"/>sed ex hoc non sequitur quod videt aliquam in infinitum
<lb ed="#L" n="94"/>maiorem. quia nulla talis est factibilis: nec per consequens
<lb ed="#L" n="95"/>visibilis a deo. Unde istud argumentum multo evi
<lb ed="#L" n="96"/>dentius probat quod deus possit facere infinita simul quam
<lb ed="#L" n="97"/>quod possit facere infinitam charitatem. Cuius ratio est.
<lb ed="#L" n="98"/>qui deus videt infinita factibilia eiusdem rationis
<lb ed="#L" n="99"/>qui infinita sunt ab eo factibilia. sed deus non videtur
<lb ed="#L" n="100"/>infinitam charitatem. quia nulla talis est. nec est aliqua quae
<lb ed="#L" n="101"/>sit in infinitum maior minima charitate creata
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1082">
<lb ed="#L" n="102"/>⁋ Ad rationem etiam dico quod philosophus negaret talem
<lb ed="#L" n="103"/>processum et poneret terminum in omni tali processu.
<lb ed="#L" n="104"/>que non causatur ex infinitate partium alicuius totius vni
<lb ed="#L" n="105"/>et ideo nec auc. sua nec commentatoris est in hac
<lb ed="#L" n="106"/>parte recipienda. Si dicatur quod auct. fundatur in
<lb ed="#L" n="107"/>ratione quae non est neganda. Unde aliqui dicunt philosophum
<lb ed="#L" n="108"/>fundari in ista ratione. videlicet quod in
quibus<lb ed="#L" n="109" break="no"/>cunque permanentibus sicut post aliquod infi
<lb ed="#L" n="110"/>mum esse vnum factibile vnica factione ita etiam si esset
<!--402.xml-->
<pb ed="#L" n="200-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>factibile vnum infinitorum aliqua factione esset
<lb ed="#L" n="2"/>factibile vnica factione et ita posset fieri summum
<lb ed="#L" n="3"/>Ex hoc ergo quod charitas. vel gratia est quoddam
<lb ed="#L" n="4"/>permanens. etiam secundum quemcumque gradum sequitur quod
<lb ed="#L" n="5"/>si proceditur in infinitum quaelibet illorumgraduum est per
<lb ed="#L" n="6"/>se factibilis et ita quantumcumque contingit esse in po
<lb ed="#L" n="7"/>tentia. tantam simul contingit esse in actu. quia possibili
<lb ed="#L" n="8"/>tas ad talem formam non est ad aliquid in fieri tantum sed
<lb ed="#L" n="9"/>ad aliquid in facto esse Et istum intellectum tangit con
<lb ed="#L" n="10"/>men. iiii. phi. quod omnes potentie quae sunt in maioratione
<lb ed="#L" n="11"/>quantitatis sunt vnius potentie determinate vel de
<lb ed="#L" n="12"/>monstrate. hoc est vna potentia est ad suprimum actum in
<lb ed="#L" n="13"/>quo continentur omnes actus ad quos sunt ille potentie
<lb ed="#L" n="14"/>multe. quarum vna reducitur in actum post alium. Sed
<lb ed="#L" n="15"/>in diuisione continui potentie multe non sunt
per<lb ed="#L" n="16" break="no"/>tes vnius potentie determinate vel demonstrate
<lb ed="#L" n="17"/>id est. non est ibi aliquis vnus actus in quo continentur
<lb ed="#L" n="18"/>omnes actus terminantes potentias ordinate
redu<lb ed="#L" n="19" break="no"/>cibilis ad actum illum. et ideo non sunt partes vnius
po<lb ed="#L" n="20" break="no"/>tentie determinate vel demonstrate. Unde videtur
<lb ed="#L" n="21"/>dicere: quod in quibuscumque actibus ordinatis qualibet
<lb ed="#L" n="22"/>actus secundum quecunque gradum est per se factibilis. ibi
<lb ed="#L" n="23"/>supimum in potentia potest simul esse in actu. quia vnica
<lb ed="#L" n="24"/>potentia potest reduci in actum
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1163">
⁋ In quibus autem tantum
na<lb ed="#L" n="25" break="no"/>tum est esse in fieri sunt multe potentie ordinate et non
<lb ed="#L" n="26"/>potest aliquid vnum terminare summum possibile in
<lb ed="#L" n="27"/>actu quantum contingit esse in potentia. sed vltra
quod<lb ed="#L" n="28" break="no"/>cumque possibile fieri. potest fieri aliquid maius. sed non
<lb ed="#L" n="29"/>vnica factione.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1176">
⁋ Ad aliud dico quod primum
argu<lb ed="#L" n="30" break="no"/>mentum est falsum. scilicet quod in quibuscumque permanentibus
<lb ed="#L" n="31"/>potest fieri minimum et maximum vnica factione. immo
<lb ed="#L" n="32"/>dico quod veraciter loquendo sicut in quibuscumque
per<lb ed="#L" n="33" break="no"/>manentibus diuisibilibus. in infinitum. cuius modi
<lb ed="#L" n="34"/>sunt omnia continua. et etiam omnes qualitates ad quas
<lb ed="#L" n="35"/>potest esse motus secundum multos non est dare minimum
<lb ed="#L" n="36"/>quin quocumque dato potest fieri minus per diuinam po
<lb ed="#L" n="37"/>tentiam. ita non potest dari maximum. quin quocunque
<lb ed="#L" n="38"/>magno dato potest fieri maius
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1198">
⁋ Et si dicatur quod quo
<lb ed="#L" n="39"/>cumque dato illud potest fieri vna factione: concedo.
<lb ed="#L" n="40"/>sicut quacumque diuisione continui data illa redu
<lb ed="#L" n="41"/>ci ad actum vnica actione. Et quando dicitur: quod
possibili<lb ed="#L" n="42" break="no"/>tas ad talem formam non est possibilitas ad aliquid in
<lb ed="#L" n="43"/>fieri tantum: sed ad aliquid in facto esse. Dico quod
intelli<lb ed="#L" n="44" break="no"/>gendo possibilitatem ad aliquid in facto esse. ita quod
<lb ed="#L" n="45"/>possibilitas possit simpliciter reduci ad actum ita quod
<lb ed="#L" n="46"/>non remaneat quaecumque possibilitas vlterior. sic non
<lb ed="#L" n="47"/>est hec possibilitas ad aliquid in facto esse. et ideo
num<lb ed="#L" n="48" break="no"/>quam deuenietur ad aliquod infinitum nec ad aliquid tantum
<lb ed="#L" n="49"/>in actu quantum cotingit esse in potentia. quia numquam
<lb ed="#L" n="50"/>possibilitas ista finietur quin semper remanebit po
<lb ed="#L" n="51"/>tentia ad aliquid fiendum. Et per hoc respondeo ad
<lb ed="#L" n="52"/>commen. quod in proposito non omnes iste potentie sunt
per<lb ed="#L" n="53" break="no"/>tes vnius potentie demonstrate vel determinate
<lb ed="#L" n="54"/>secundum suum modum loquendi. et ideo dico quod non est aliquis
<lb ed="#L" n="55"/>vnus actus continens omnes illos actus ad quos sunt il¬
<!--402.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 200-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>le potentie multe. nec possunt ille potentie redu
<lb ed="#L" n="57"/>ci simul in actum. non plus quam in diuisione continua
<lb ed="#L" n="58"/>Unde sicut deus non potest facere tot indiuidua albe
<lb ed="#L" n="59"/>dinis vel charitatis vel hominis quin posset adhuc
<lb ed="#L" n="60"/>facere plura. et per consequens non poterit omnes potentias
<lb ed="#L" n="61"/>quibus dicuntur aliqua possibilia fieri reducere ad
<lb ed="#L" n="62"/>actum. ita non poterit facere aliquam vnam
albedi<lb ed="#L" n="63" break="no"/>nem vel charitatem quae contineat omnem albedinem vel
<lb ed="#L" n="64"/>charitatem quae potest facere per se vnum cum alia forma
<lb ed="#L" n="65"/>eiusdem rationis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1265">
⁋ Ad secundum dico quod maior de
vir<lb ed="#L" n="66" break="no"/>tute sermonis et vera. quia de virtute sermonis non
<lb ed="#L" n="67"/>potest esse nisi propositio equiualens sensui diuisionis ta
<lb ed="#L" n="68"/>lis propositionis. quantam charitatem possibile est deum
<lb ed="#L" n="69"/>creare tantam possibile est eum creare Et quando dicitur
<lb ed="#L" n="70"/>ponatur ergo in esse quod ita creet quantum potest creare. Di
<lb ed="#L" n="71"/>co quod nec propositio talis de possibili in sensu
diuifi<lb ed="#L" n="72" break="no"/>onis. etiam equiualens sensui diuisionis nec debet po
<lb ed="#L" n="73"/>ni in esse. sed tantum in sensu compositionis. Unde hec est vera
<lb ed="#L" n="74"/>videns potest esse cecus. et tamen hec est impossibilis.
vi<lb ed="#L" n="75" break="no"/>dens est cecus. Ueruntamen si praedicta propositio ponitur in
<lb ed="#L" n="76"/>esse. debet sic poni in esse. quantam deus creat tantam
<lb ed="#L" n="77"/>creat. et hec similiter est vera. vel saltem possibilis et
<lb ed="#L" n="78"/>sic nihil est ad propositum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1297">
⁋ Ueruntamen si secundum modum con
<lb ed="#L" n="79"/>munem loquendi accipitur praedicta propositio vt sit equiua
<lb ed="#L" n="80"/>lens isti. hec est possibilis. deus creat tantam
cha<lb ed="#L" n="81" break="no"/>ritatem quantam potest creare. et sic dico quod est falsa: sicut
<lb ed="#L" n="82"/>hec est falsa. hec est possibilis. deus creat tot quot
<lb ed="#L" n="83"/>potest creare et ita argumentum probat equaliter quod est
<lb ed="#L" n="84"/>dare certum terminum creabilium vltra quem non
po<lb ed="#L" n="85" break="no"/>test deus creare. quod reputo manifeste falsum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1315">
<lb ed="#L" n="86"/>⁋ Ad argumenta alterius doctoris. Ad primum: quod
<lb ed="#L" n="87"/>secundum opinionem primam: verum est quod omnium constantium
<lb ed="#L" n="88"/>etc. Ueruntamen sed veritatem non potest fieri tanta aqua
<lb ed="#L" n="89"/>finita. quin deus posset de nouo aliam creare et eam
<lb ed="#L" n="90"/>illi vnire. et sic de aliis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1328">
⁋ Ad secundum dico quod ma
<lb ed="#L" n="91"/>ior est falsa. sicut enim deus non poest creare tot
charita<lb ed="#L" n="92" break="no"/>tes quin possit creare plures. et per consequens non potest
fa<lb ed="#L" n="93" break="no"/>cere tantam perfectionem quin possit facere maiorem. quia
<lb ed="#L" n="94"/>plus perfectionis est in multis charitatibus quam in pau
<lb ed="#L" n="95"/>cis ceteris paribus. ita non potest facere tam perfectam
<lb ed="#L" n="96"/>charitatem quin possit facere perfectiorem. Et quando dicitur
<lb ed="#L" n="97"/>aut hoc est ex parte dei etc. Dico quod hoc est ex parte cha
<lb ed="#L" n="98"/>ritatis. quia nulla potest fieri charitas cui repu
<lb ed="#L" n="99"/>gnet vniri alteri charitati a deo creabili. Et
<lb ed="#L" n="100"/>quando dicitur quod ei quod importat infinitatem
gra<lb ed="#L" n="101" break="no"/>duum etc. Dico quod si tale importans vnum esset
in<lb ed="#L" n="102" break="no"/>tegratum ex illis verum esset. sed nulla caritas vna
<lb ed="#L" n="103"/>est factibilis a deo integrata ex tlibus infinitis
<lb ed="#L" n="104"/>caritatibus et ideo repugnat eis esse simul. Unde
<lb ed="#L" n="105"/>idem argumentum equaliter probat. quod possunt esse
infi<lb ed="#L" n="106" break="no"/>nite caritates. quia si non aut est ex parte dei et
<lb ed="#L" n="107"/>hoc non quia iste habet totam virtutem suam
<lb ed="#L" n="108"/>infinitam simul. Aut ex parte charitatis et hoc
<lb ed="#L" n="109"/>non quia infinita sunt indiuidua charitatis facti
<lb ed="#L" n="110"/>hilia. nec ex parte recipientis per rationem suam
<!--403.xml-->
<pb ed="#L" n="200-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1380">
<lb ed="#L" n="1"/>⁋ Ad tertium dico quod quamuis deus cognoscit omnia
<lb ed="#L" n="2"/>siue per ydeas siue non. hoc nihil ad propositum
<lb ed="#L" n="3"/>tamen non cognoscit infinitum factibile. nec
cogno<lb ed="#L" n="4" break="no"/>scit aliquod vnum possibile integrari ex omnibus
il<lb ed="#L" n="5" break="no"/>lis quae potest facere: immo nihil tale est ab ipso
facti<lb ed="#L" n="6" break="no"/>bile quin potest esse pars vnius alterius. et ideo non
<lb ed="#L" n="7"/>cognoscit aliquam naturam infinite perfectionis. quia
<lb ed="#L" n="8"/>nulla talis est. sed cognoscit naturas creatas in
<lb ed="#L" n="9"/>finitas. et ita probat argumentum quod deus potest face
<lb ed="#L" n="10"/>re infinita in actu simul
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1404">
⁋ Ad quartum dico: quod
<lb ed="#L" n="11"/>esse infinitum in perfectione conuenit soli deo. et ideo
<lb ed="#L" n="12"/>nulla creatura habet infinitam perfectionem nec hoc
<lb ed="#L" n="13"/>sequitur ex hoc quod charitas potest sic in infinitum au
<lb ed="#L" n="14"/>geri. sed hoc sequitur scilicet quod infinite charitates sunt
<lb ed="#L" n="15"/>a deo creabiles successiue: quarum quaelibet potest al
<lb ed="#L" n="16"/>teri vniri successiue. et facere per se vnum cum eam
<lb ed="#L" n="17"/>quarum tamen quelibet erit finita et nulla infinita.
<lb ed="#L" n="18"/>Ad quintum potest dici: quod si capacitas subiecti
<lb ed="#L" n="19"/>non impediat non est contradictio quod esset aliqua cha
<lb ed="#L" n="20"/>ritans maior charitate christi. quia non est ibi contradi
<lb ed="#L" n="21"/>ctio quod deus faceret equalem charitatem
charita<lb ed="#L" n="22" break="no"/>ti christi et illam vniret charitati christi. Ueruntamen de po
<lb ed="#L" n="23"/>tentia dei ordinata non potest esse aliqua charitas
<lb ed="#L" n="24"/>maior charitate christi.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1437">
⁋ Ad vltimum concedo. quod
<lb ed="#L" n="25"/>omnis creatura secundum omnem perfectionem est
limita<lb ed="#L" n="26" break="no"/>ta. et ideo quia quelibet charitas est limitata. nulli
<lb ed="#L" n="27"/>charitati repugnat quod sit ea aliqua maior. sed
<lb ed="#L" n="28"/>magis conuenit sibi ex hoc quod est limitata quod potest
<lb ed="#L" n="29"/>fieri alia maior ea.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1451">
⁋ Ad primum principale patet quod
<lb ed="#L" n="30"/>auc. philosophi non est recipienda in hac parte. quia ipse po
<lb ed="#L" n="31"/>nit satis paruum terminum talium augmentabilium
<lb ed="#L" n="32"/>Unde ponit quod esset contradictio quod aqua
augere<lb ed="#L" n="33" break="no"/>tur ad quantitatem sphere istorum inferiorum gene
<lb ed="#L" n="34"/>rabilium et corruptibilium. quod tamen non est ponen
<lb ed="#L" n="35"/>dum. quia posset deus facere vnum alium mundum: immo
<lb ed="#L" n="36"/>credo quod non posset facere tot mundos finitos
<lb ed="#L" n="37"/>quin posset facere plures. nec esset contradictio: quod
<lb ed="#L" n="38"/>ex omnibus illis aquis faceret vnam aquam.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e1106-d1e1473">
⁋ Ad
<lb ed="#L" n="39"/>ecundum eodem modo quod ipse posuit quod processus ad
<lb ed="#L" n="40"/>vnam formam habet statum. et ideo quantum contingit
<lb ed="#L" n="41"/>esse in potentia: tamen contingit esse in actu. quia ex
<lb ed="#L" n="42"/>omnibus illis posuit posse constitui vnam formam
<lb ed="#L" n="43"/>Nunc autem dicendum est in proposito: quod ex omnibus
<lb ed="#L" n="44"/>charitatibus talibus quas potest deus creare
succes<lb ed="#L" n="45" break="no"/>siue et augmentare charitatem. potest fieri vna
cha<lb ed="#L" n="46" break="no"/>ritas.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>