-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e221.xml
783 lines (779 loc) · 52.8 KB
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e221.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Ockham">Ockham</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2020-09-10">September 10, 2020</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-LyXLXy">Lyon 1495</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2020-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="64-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="wo8uy7-d1e221"><!-- l1d1q1 -->
<head xml:id="wo8uy7-d1e221-Hd1e108">Quaestio 1</head>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e111">
<!--130.xml-->
<pb ed="#L" n="64-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>Questio prima. distinctionis prime.
<lb ed="#L" n="2"/>CIrca prima
<lb ed="#L" n="3"/>distinctione: in qua
<name>magi<lb ed="#L" n="4" break="no"/>ster</name> tractat de frui et
vti<lb ed="#L" n="5" break="no"/>Quero primo de vti. Utrum
<lb ed="#L" n="6"/>tantum omni alio a deo sit
vten<lb ed="#L" n="7" break="no"/>dum.
Quod non. arguo dupli
<lb ed="#L" n="8"/>ci via. Primo quod non omni
<lb ed="#L" n="9"/>alio a deo sit vtendum. primo sic. Ipso actu
vten<lb ed="#L" n="10" break="no"/>di non est vtendum: ergo non omni alio a deo est
vten<lb ed="#L" n="11" break="no"/>dum. consequentia patet. Atecedens probo. quia si sit vtem
<lb ed="#L" n="12"/>dum ipso actu vtendi. aut ergo eodem actu. aut
<lb ed="#L" n="13"/>alio. Non eodem actu. quia non est idem actus rectus
<lb ed="#L" n="14"/>et reflexus. Nec alio. quia tunc duo actus essent
si<lb ed="#L" n="15" break="no"/>mul in voluntate
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e153">
⁋ Secundo sic. quocumque conuenit
<lb ed="#L" n="16"/>vti eodem conuenit abuti. sed aliqua sunt quibus non
<lb ed="#L" n="17"/>conuenit abuti. ergo aliqua sunt quibus non conue
<lb ed="#L" n="18"/>nit vti. maior patet: quia opposita habent fieri cir
<lb ed="#L" n="19"/>ca idem. sed vti et abuti sunt contraria. ergo circa
<lb ed="#L" n="20"/>quod contingit vti: contingit abuti. minor patet. quia
<lb ed="#L" n="21"/>virtutibus non contingit abuti. quia secundum magistrum
<lb ed="#L" n="22"/>virtutibus nemo male vtitur: ergo nemo eis ab
<lb ed="#L" n="23"/>utitur.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e173">
⁋ Tertio sic. illo est vtendu: quod est in deum
<lb ed="#L" n="24"/>referibile: sed multa sunt quae non conuenit referre in
<lb ed="#L" n="25"/>deum: ergo etc. Maior patet. quia hoc est vti.
dili<lb ed="#L" n="26" break="no"/>gere aliquid propter aliud. et per consequens omne illud
<lb ed="#L" n="27"/>quo est vtendum potest diligi propter aliud. sed vnum
<lb ed="#L" n="28"/>quodque propter deum est maxime diligendum. ergo omne illud
<lb ed="#L" n="29"/>quo est vtendum est in deum referibile. minor patet
<lb ed="#L" n="30"/>Tum quia intentiones secunde: cum non possint funda
<lb ed="#L" n="31"/>re relationem realem ad deum. non sunt in deum referi
<lb ed="#L" n="32"/>biles: similiter non sunt diligende cum non sint res. Tum quia
<lb ed="#L" n="33"/>mala: quae nec propter se: nec propter aliud sunt
aman<lb ed="#L" n="34" break="no"/>da. non sunt in deum referibilia.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e199">
⁋ Secundo ostendo
<lb ed="#L" n="35"/>quod deo sit vtendum. quia omni illo quod potest esse licite
<lb ed="#L" n="36"/>obiectum amoris concupiscentie est vtendum. sed deus
<lb ed="#L" n="37"/>licite potest amari amore concupiscentie. igitur deo
<lb ed="#L" n="38"/>est vtendum. Maior patet. quia illud quod amatur amo
<lb ed="#L" n="39"/>re concupiscentie: amatur propter aliud amatum amo
<lb ed="#L" n="40"/>re amicitie. hoc est enim amari amore concupi
<lb ed="#L" n="41"/>scentie. amari propter aliud amatum amore
amici<lb ed="#L" n="42" break="no"/>tie. quia amari amore concupiscentie. est esse concu
<lb ed="#L" n="43"/>pitum vel desideratum alteri. sed quae diligit aliquid
pro<lb ed="#L" n="44" break="no"/>pter aliud vtitur illo. TMinor patet. quia illud quod est
<lb ed="#L" n="45"/>vtile alicui amato amore amicitie. potest sibi co
<lb ed="#L" n="46"/>cupisci. et per consequens amari amore
concupiscen<lb ed="#L" n="47" break="no"/>tie. sed deus est vtilis alicui creature rationali
ama<lb ed="#L" n="48" break="no"/>te amore amicitie. igitur potest licite concupisci
si<lb ed="#L" n="49" break="no"/>bi. igitur illa creatura potest licite vti deo.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e235">
⁋ Ad
op<lb ed="#L" n="50" break="no"/>positum. solo illo est vtendum quod est ad aliud ordi
<lb ed="#L" n="51"/>nabile et omni illo. sed quodlibet aliud a deo est or
<lb ed="#L" n="52"/>dinabile ad deum: qui est finis omnium. et deus non est
<lb ed="#L" n="53"/>lest ad aliud ordinabilis. ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e246">
⁋ Circa istam
quaestio<lb ed="#L" n="54" break="no"/>nem primo exponendus est intellectus. q. secundo ad. q.
<!--130.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 64-r -->
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e257">
<lb ed="#L" n="55"/>⁋ Circa primum est sciendum quod non intelligitur quaeo de Primum
<lb ed="#L" n="56"/>vsu quae est operatio cuiuscumque potentie: quo accipit
<lb ed="#L" n="57"/>tur vsus quando dicitur. cuius vsus bonus: ipsum quam bonum
<lb ed="#L" n="58"/>etc. Nec de vsu quo dicimurvti potentiis ad eli
<lb ed="#L" n="59"/>ciendum actus potentiarum. Nec de vsu quo
dici<lb ed="#L" n="60" break="no"/>mur vti habitibus quando volumus. sed de vsu quo dici
<lb ed="#L" n="61"/>mur vti aliquo tanquam obiecto. Et sic
intelligen<lb ed="#L" n="62" break="no"/>do questione. dico quod vti dupliciter accipitur scilicet
lar<lb ed="#L" n="63" break="no"/>ge et stricte. Targe est omnis actus voluntatis secundum
<lb ed="#L" n="64"/>beatum augustinum. x. de trini. c. xi. Stricte autem
ae<lb ed="#L" n="65" break="no"/>cipitur secundum quod est aliquis actus voluntatis distinctus
<lb ed="#L" n="66"/>contra frui. et sic magis in particulari intelligitur
<lb ed="#L" n="67"/>questio.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e288">
⁋ Circa quod primo videndum est quo di
<lb ed="#L" n="68"/>stinguitur actus vtendi ab actu fruendi. Secundo
<lb ed="#L" n="69"/>quod est obiectum actus vtendi
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e295">
⁋ Circa primum sci
<lb ed="#L" n="70"/>endum quod aliquis potest assumere aliquid in facultatem
<lb ed="#L" n="71"/>voluntatis dupliciter. vel propter se vel propter aliud.
<lb ed="#L" n="72"/>Primo modo aliquid assumitur in facultatem
volun<lb ed="#L" n="73" break="no"/>tatis. quando aliquid praesentatum voluntati per intellectum
<lb ed="#L" n="74"/>etiam si sine omni alio praesentaretur: assumeretur in
facul<lb ed="#L" n="75" break="no"/>tatem voluntatis. Secundo modo assumitur in facul
<lb ed="#L" n="76"/>tatem voluntatis quando aliquid assumitur in facultatem
<lb ed="#L" n="77"/>voluntatis alio praesentato. ita quod si illud aliud non pre
<lb ed="#L" n="78"/>sentaretur voluntati vel non assumeretur in faculta
<lb ed="#L" n="79"/>tem voluntatis. illud non assumeretur in facultatem
<lb ed="#L" n="80"/>voluntatis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e321">
⁋ Primus actus est non referibilis. quando
<lb ed="#L" n="81"/>sicitus voluntas elicit aliquem actum circa illud. ita quod
<lb ed="#L" n="82"/>eundem actum eliceret etiam posito quod nihil aliud
<lb ed="#L" n="83"/>ostenderetur. sicut si alicui ostenderetur deus. appeteret
<lb ed="#L" n="84"/>deum nullo alio sibi ostenso. Secundus actus est refe
<lb ed="#L" n="85"/>ribils quando non eliceretur actus circa illud si nihil aliud
<lb ed="#L" n="86"/>sibi ostenderetur. vel si nihil aliud assumeretur in facul
<lb ed="#L" n="87"/>tatem voluntatis. sicut quando aliquis appetit potionem
<lb ed="#L" n="88"/>amaram. quam non appeteret si non appeteret
sani<lb ed="#L" n="89" break="no"/>tatem. Sed quod aliquis actus sit non referibilis potest esse
<lb ed="#L" n="90"/>dupliciter. vel quod obiectum acceptetur tanquam summum sibi
<lb ed="#L" n="91"/>possibile pauntari. hoc est tamquam summe diligendum ab ea.
<lb ed="#L" n="92"/>vel absolute quod acceptetur et absolute assumatur in
<lb ed="#L" n="93"/>facultatem voluntatis nec vt summum nec vt not
<lb ed="#L" n="94"/>summum. Primus actus est actus fruendi. quando aliquid
<lb ed="#L" n="95"/>acceptatur tanquam simpliciter summum. Secundus actus
<lb ed="#L" n="96"/>non est proprie frui nec proprie vti. sed tertius actus
<lb ed="#L" n="97"/>est propriissime vti.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e361">
⁋ Circa secundum dico quod cub
<lb ed="#L" n="98"/>iectum vsus in communi qui et communis ad vsum ordinatum et ad
<lb ed="#L" n="99"/>vsum inordinatum est quodlibet siue creatum siue increa
<lb ed="#L" n="100"/>tum. hoc patet. quia quodlibet quod potest voluntas re
<lb ed="#L" n="101"/>ferre ad aliud est obiectum vsus. sed voluntas ex li
<lb ed="#L" n="102"/>bertate sua potest quodcumque referre ad aliud. ergo
<lb ed="#L" n="103"/>potvti quocumque. maior est manifesta. minor patet: quia
<lb ed="#L" n="104"/>quocumque sibi onso potest aliquid aliud magis
dilige<lb ed="#L" n="105" break="no"/>re: et per consequens potest diligere ipsum perper aliud. Secunda con
<lb ed="#L" n="106"/>clusio est quod deus non est obiectum vsus ordinati. quia si sic
<lb ed="#L" n="107"/>aut eset obiectum volitionis ordinate aut nolitionis.
<lb ed="#L" n="108"/>non nolitionis. quia nullus potest ordinate odire deum. nec
<lb ed="#L" n="109"/>volitionis. quia tunc posset aliquid plus amari ordinate
<!--131.xml-->
<pb ed="#L" n="64-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>quam deus. Similiter finis vltimus non est ad aliquid
<lb ed="#L" n="2"/>aliud referibilis. sed deus est simpliciter finis vltimus
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e400">
<lb ed="#L" n="3"/>⁋ Tertia conclusio est quod omne aliud a deo
potes<lb ed="#L" n="4" break="no"/>esse obiectum vsus ordinati. hoc probatur. quia omne
<lb ed="#L" n="5"/>aliud a summe acceptato potest assumi in faculta
<lb ed="#L" n="6"/>tem voluntatis propter summe acceptatum. sed
<lb ed="#L" n="7"/>deus ordinate summe acceptatur. ergo omne aliud a
<lb ed="#L" n="8"/>deo potest ordinate assumi in facultatem voluntais
<lb ed="#L" n="9"/>propter deum. et per consequens omni alio a deo contigit
<lb ed="#L" n="10"/>ordinate vti. maior patet. quia omne aliud a summe
a<lb ed="#L" n="11" break="no"/>ceptato aut est bonum aut malum. Si bonum potest
<lb ed="#L" n="12"/>esse amatum propter summe acceptatum. Si sit
ma<lb ed="#L" n="13" break="no"/>lum potest ordinate esse nolitum a voluntate propter
<lb ed="#L" n="14"/>summe acceptatum. ergo omne aliud a summo acce
<lb ed="#L" n="15"/>ptato potest ordinate assumi in facultatem volun
<lb ed="#L" n="16"/>tatis propter ipsum. ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e433">
⁋ Sed circa praedicta sumn
<lb ed="#L" n="17"/>tres difficultates. Prima est de illo medio actu
<lb ed="#L" n="18"/>an talis actus sit possibilis. et an ille actus sit
ne<lb ed="#L" n="19" break="no"/>cessario malus vel bonus.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e442">
⁋ Secunda difficultas est
<lb ed="#L" n="20"/>de actu vtendi propriissime dicto an sit simplicitur
<lb ed="#L" n="21"/>vnus actus numero. vel includat plures actus
<lb ed="#L" n="22"/>distinctos numero. quorum vnus sit praecise respectu
<lb ed="#L" n="23"/>finis et alius respectu illius quod est ad finem.
<lb ed="#L" n="24"/>Tertia difficultas est tacta in primo argumento
<lb ed="#L" n="25"/>principali. an actus vtendi quo quis vtitur actu suo
<lb ed="#L" n="26"/>proprio vtendi sit idem actus numero vel alius.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e460">
<lb ed="#L" n="27"/>⁋ Ad primam dico quod est actus talis mediusquo
<lb ed="#L" n="28"/>aliquid amatur. nec tanquam finis simpliciter vel vltimus
<lb ed="#L" n="29"/>nec actualiter refertur in aliud. Et si dicitur. si non amatur
<lb ed="#L" n="30"/>propter aliud. ergo amatur propter se. sed omne tale
<lb ed="#L" n="31"/>amatur tanquam finis vltimus. Respondeo quod tale
<lb ed="#L" n="32"/>amatur propter se. quia scilicet si nihil aliud ostenderetur vo
<lb ed="#L" n="33"/>luntati adhuc amaretur. et tamen non tanquam finis
vlti<lb ed="#L" n="34" break="no"/>mus. saltem positiue. Quia tunc aliquid amatur tan
<lb ed="#L" n="35"/>quam finis vltimus. quando acceptatur aliquid tanquam
ma<lb ed="#L" n="36" break="no"/>gis amandum omm alio. vel tanquam magis ama
<lb ed="#L" n="37"/>tum omni alio quodcumque ostenderetur sibi amandum. sed
<lb ed="#L" n="38"/>isto modo non omne amatum propter se est amatum
<lb ed="#L" n="39"/>tanquam finis vltimus. quia aliquis apprehendens virtutem
<lb ed="#L" n="40"/>et non cogitans de felicitate virtutem appetit. et
<lb ed="#L" n="41"/>tamen non propter felicitatem. non tamen appetit virtutem
<lb ed="#L" n="42"/>tanquam aliquid magis appetendum quam quodcumque
ali<lb ed="#L" n="43" break="no"/>ud si sibi ostenderetur. nec tanquam minus appetendum
<lb ed="#L" n="44"/>et ita est de amato. et ita est aliquis actus medius
<lb ed="#L" n="45"/>vt dictum est. hoc declaratur per philosophum id est ethicorum
<lb ed="#L" n="46"/>vbi vult quod aliqua sunt eligibilia propter alia.
ali<lb ed="#L" n="47" break="no"/>quid autem praecise propter se et nullo modo propter aliud
<lb ed="#L" n="48"/>aliquid autem et propter se et propter aliud.
<lb ed="#L" n="49"/>Unde dicit sic. i. ethicorum. c. vii. Perfectius autem
<lb ed="#L" n="50"/>dicimus quod secundum se ipsum est prosequibile eo quod
<lb ed="#L" n="51"/>propter alterum. Et quod nunquam propter aliud
eli<lb ed="#L" n="52" break="no"/>gibile his quae secundum se ipsa et propter hoc eligibilius
<lb ed="#L" n="53"/>Et simpliciter vtique perfectum quod secundum seipsum eligibi
<lb ed="#L" n="54"/>le semper et nunquam propter aliud. tale vtique felicitat
<lb ed="#L" n="55"/>maxime videtur esse. hanc enim eligimus semper propi
<!--131.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 64-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>seipsam et nunquam propter aliud. honorem vero et
<lb ed="#L" n="57"/>voluptatem et intellectum et omnem virtutem eligimus
<lb ed="#L" n="58"/>quidem et propter seipsam. nullo enim adueniente eli
<lb ed="#L" n="59"/>geremus vtique vnumquodque ipsorum. eligimus autem et
<lb ed="#L" n="60"/>felicitatis gratia per hoc su spicantes felices fore.
<lb ed="#L" n="61"/>relicitatem autem nullus eligit horum gratia. neque omnino
<lb ed="#L" n="62"/>propter aliud. Ex quo patet quod aliquid est volibile nu
<lb ed="#L" n="63"/>lo alio praesentato voluntati. et ita tunc non eligitur
po<lb ed="#L" n="64" break="no"/>sitiue propter aliud. et tamen non est finis vltimus. sed
<lb ed="#L" n="65"/>propter alium finem est eligibile. Et si dicitur quod ille
<lb ed="#L" n="66"/>actus est malus quando diligitur aliquid quod est ad finem
<lb ed="#L" n="67"/>et non propter finem. Respondeo quod actus
respe<lb ed="#L" n="68" break="no"/>ctu alicuius ad finem potest esse non malus. quamuis
<lb ed="#L" n="69"/>non dirigatur vel non referatur positiue ad fine. et hoc
<lb ed="#L" n="70"/>maxime si non apprehendatur finis. Et si dicitur. quod
<lb ed="#L" n="71"/>omnis defectus circumstantie requisite ad actum bonu
<lb ed="#L" n="72"/>facit actum malum. sed circumstantia finis est requi
<lb ed="#L" n="73"/>sita ad actum moraliter bonum. ergo quandocunque deficit.
<lb ed="#L" n="74"/>actus erit malus. sed in proposito deficit. ergo etc.
<lb ed="#L" n="75"/>Respondeo quod non omnis defectus circumstantie
requi<lb ed="#L" n="76" break="no"/>site ad actu moraliter bonum facit actum esse malum
<lb ed="#L" n="77"/>vel pectantum. tunc enim ignorantia nunquam excusaret
<lb ed="#L" n="78"/>cum tamen secundum doctores et scecntos ignorantia aliquando ex
<lb ed="#L" n="79"/>cuset a toto. sed quando deficit aliqua circumstantia
<lb ed="#L" n="80"/>ad quam eliciens actum pro tunc obligatur. tunc est actus
<lb ed="#L" n="81"/>malus. si autem non obligetur tunc ad illam circumstan
<lb ed="#L" n="82"/>tiam non est actus malus.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e590">
⁋ Ita est in proposito.
<lb ed="#L" n="83"/>qui in tali casu non est iste obligatus ad volendum hoc
<lb ed="#L" n="84"/>propter finem. si tamen eliceret actu circa hoc praestitu
<lb ed="#L" n="85"/>endo illud tanquam finem sibi respectu omnium aliorum
<lb ed="#L" n="86"/>peccaret.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e602">
⁋ Circa secundam difficultatem posset ali
<lb ed="#L" n="87"/>cui videri quod sit alius actus numero et specie. ita
<lb ed="#L" n="88"/>quod talis actus vtendi non potest esse sine distinctie
<lb ed="#L" n="89"/>actibus realiter differentibus. Et propter hoc potest
<lb ed="#L" n="90"/>argui primo sic. Qande illud quod est ad finem diligitur.
<lb ed="#L" n="91"/>propter finem: et finis et illud quod est ad finem diligitur.
<lb ed="#L" n="92"/>led finis et illud quod est ad finem non possunt diligi
<lb ed="#L" n="93"/>vno actu. ergo sunt ibi plures actus. Maior patet. quia
<lb ed="#L" n="94"/>illud quod est ad finem certum est quod diligitur.
Ali<lb ed="#L" n="95" break="no"/>enim non esset ibi actus vtendi. cum non sit ibi nolitio
<lb ed="#L" n="96"/>ipsius. Quod etiam finis diligatur patet. quia propter quod
<lb ed="#L" n="97"/>vnumquodque tale et ipsum magis. ergo si illud quod est
<lb ed="#L" n="98"/>ad finem diligatur propter finem. oportet quod finis ma
<lb ed="#L" n="99"/>gis diligatur. Minor probatur. quia sinis diligitur actu
<lb ed="#L" n="100"/>rruendi. quia diligitur propter se. illud quod est ad finem
<lb ed="#L" n="101"/>diligitur actu vtendi. igitur si essent vnus actus nu
<lb ed="#L" n="102"/>mero. idem actus numero esset actus vtendi et actus
<lb ed="#L" n="103"/>fruendi. consequens est falsum quia iste sunt species oppo
<lb ed="#L" n="104"/>site.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e644">
⁋ Secundo potest argui sic. si esset tantum vnus actus
<lb ed="#L" n="105"/>numero. actus vtendi esset perfectior actu fruend
<lb ed="#L" n="106"/>consequens est falsum ergo et antecedens. et consequentia
<lb ed="#L" n="107"/>patet. quia esset aliquas actus voluntatis perfectior fruitione
<lb ed="#L" n="108"/>diuine essentie. et per consequens beatitudine. conse
<lb ed="#L" n="109"/>quentia patet. quia quando aliquo actu respiciuntur plura
<lb ed="#L" n="110"/>obiecta ab aliqua potentia et eque perfecte. ille actus
<!--132.xml-->
<pb ed="#L" n="65-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>est perfectior quam ille actus qui respicit pauciora. sed
<lb ed="#L" n="2"/>isto posito fruitio: seu actus fruendi esset tantum
re<lb ed="#L" n="3" break="no"/>spectu finis. actus vtendi esset respectu finis: et
<lb ed="#L" n="4"/>respectu illius quod est ad finem: et eque perfecte
re<lb ed="#L" n="5" break="no"/>spectu finis: sicut actus fruendi. quia per hoc quod aliquis
<lb ed="#L" n="6"/>diligit aliquam creaturam propter deum. non minus
di<lb ed="#L" n="7" break="no"/>ligit deum. ergo actus vtendi creatura esset perfectior
<lb ed="#L" n="8"/>actu fruendi deo
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e683">
⁋ Tertio sic. voluntas non potest si
<lb ed="#L" n="9"/>mul et semel habere duos actus perfectos respectu
<lb ed="#L" n="10"/>eiusdem obiecti. sed posito actu meritorio in
volun<lb ed="#L" n="11" break="no"/>tate quo aliquis diligit deum propter se. potest offerri
<lb ed="#L" n="12"/>voluntati per intellectum aliquid ordinabile et
di<lb ed="#L" n="13" break="no"/>ligibile propter deum: quod potest voluntas diligere pro
<lb ed="#L" n="14"/>pter deum. et non oportet quod voluntas dimittat actum
<lb ed="#L" n="15"/>primum meritorium. ergo tunc ille actus secundus elicitus
<lb ed="#L" n="16"/>praecise terminabitur ad creaturam. Aliter essent simul
<lb ed="#L" n="17"/>in voluntate duo actus respectu dei.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e705">
⁋ Quarto
<lb ed="#L" n="18"/>sic. sicut aliquos potest diligere aliquid propter aliud
<lb ed="#L" n="19"/>dilectum: ita potest detestari aliquid propter aliud
di<lb ed="#L" n="20" break="no"/>lectum. ergo qua ratione actus diligendi aliquid propter aliud
<lb ed="#L" n="21"/>est vnus actus numero habens vtrumque pro obiecto
<lb ed="#L" n="22"/>eadem ratione actus detestandi aliquid propter aliud: seu
<lb ed="#L" n="23"/>propter amorem alterius: est vnus habens vtrumque
<lb ed="#L" n="24"/>pro obiecto. sed hoc est impossibile. quia tunc actus
aman<lb ed="#L" n="25" break="no"/>di: et actus odiendi essent vnus actus numero. Ista
vl<lb ed="#L" n="26" break="no"/>tima consequentia patet. quia si ille actus terminatur ad fi
<lb ed="#L" n="27"/>nem. Aut illo actu amatur finis. aut oditur. Non
odi<lb ed="#L" n="28" break="no"/>tur: ergo amatur. ergo ille actus est actus amandi: et est actus
<lb ed="#L" n="29"/>odiedi: quia aliquid illo oditur: ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e734">
⁋ Quinto sic. idem
<lb ed="#L" n="30"/>actus numero non potest esse intensus et remissus.
perfe<lb ed="#L" n="31" break="no"/>ctus et imperfectus. sed quicumque diligit aliquid propter
<lb ed="#L" n="32"/>aliud scilicet propter finem intensius et perfectius diligit
fi<lb ed="#L" n="33" break="no"/>nem. et remissius et imperfectius diligit illud quod est
<lb ed="#L" n="34"/>ad finem. ergo non eodem actu diligit vtrumque.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e747">
⁋
Confir<lb ed="#L" n="35" break="no"/>matur. quia si eodem actu diligeret vtrumque. ergo ita
perfe<lb ed="#L" n="36" break="no"/>cto actu diligit aliquas meritorie creaturam sicut
<lb ed="#L" n="37"/>deum. et per consequens tantum diligeret. et ita deus non esset summe
<lb ed="#L" n="38"/>diligendus et super omnia: quod est absurdum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e759">
⁋ Sexto sic
<lb ed="#L" n="39"/>tertio ethi. electio non est voluntas. quia electio est
<lb ed="#L" n="40"/>eorum quae sunt ad finem. et voluntas est ipsius finis. sed
<lb ed="#L" n="41"/>si esset vnus et idem actus electio ex hoc ipo quod esset
ali<lb ed="#L" n="42" break="no"/>cuius propter fine esset ipsius finis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e770">
⁋ Preterea. sicut intel
<lb ed="#L" n="43"/>lectus non potest intelligere plura: ita nec voluntas
<lb ed="#L" n="44"/>potest velle plura. ergo nec est vnus actus. nec est si
<lb ed="#L" n="45"/>mul vtriusque voliti.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e779">
⁋ Sed istis rationibus non
ob<lb ed="#L" n="46" break="no"/>stantibus videtur probabile quod possint esse duo actus
<lb ed="#L" n="47"/>et quod potest esse vnus actus
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e786">
⁋ hoc potest declarari: quia
<lb ed="#L" n="48"/>sicut intellectus se habet ad principia et conclusio
<lb ed="#L" n="49"/>nes: ita se habet voluntas ad finem: et ad ea quae sunt
<lb ed="#L" n="50"/>ad finem. sed intellectus potest scire conclusionem distin
<lb ed="#L" n="51"/>cto actu ab actu quo cognoscitur principium. et potest
<lb ed="#L" n="52"/>vnico actu cognoscere vtrumque. ergo eodem modo
volun<lb ed="#L" n="53" break="no"/>tas potest habere distinctos actus respectu finis et
il<lb ed="#L" n="54" break="no"/>lius quod est ad finem. et vnum actum respectu vtriusque.
<lb ed="#L" n="55"/>Ihaior patet de se. quia non minus potest voluntas super
<!--132.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 65-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>obiecta sua quam intellectus super obiecta sua. minor
<lb ed="#L" n="57"/>patet quo ad primam partem. quia notitia principii est causa
<lb ed="#L" n="58"/>notitie concionis. sed causa distinguitur realiter ab effe
<lb ed="#L" n="59"/>ctu suo. ergo potest esse alius actus quo cognoscitur princi
<lb ed="#L" n="60"/>pium et quo cognoscitur conclusio. Secunda pars minoris patet
<lb ed="#L" n="61"/>qui non magis repugnat intellectui intelligere vni
<lb ed="#L" n="62"/>co actu vnum discursum vel vnam consequentiam quam vnam pro
<lb ed="#L" n="63"/>positionem. sed vnico actu potest intelligere vnam
pro<lb ed="#L" n="64" break="no"/>positionem. patet per philosophum. iiii de anima. vbi diuidit opera
<lb ed="#L" n="65"/>tionem intellectus in operationem simplicium et
composi<lb ed="#L" n="66" break="no"/>torum. ergo si diuisio sit propria. ita erit vna intellectio
<lb ed="#L" n="67"/>complexi sicut incomplexi. Preterea si non sit vnus
<lb ed="#L" n="68"/>actus. ergo sunt duo actus distinctorum obiectorum.
<lb ed="#L" n="69"/>sed hoc est falsum. quia tunc componere vel diuidere non
<lb ed="#L" n="70"/>esset nisi habere diuersos actus respectu
diuerso<lb ed="#L" n="71" break="no"/>rum obiectorum. sed hoc est manifeste falsum. quia
<lb ed="#L" n="72"/>tunc ita bene posset sensus componere et diuidere
<lb ed="#L" n="73"/>sicut intellectus. quia sensus potest habere distinctos act
<lb ed="#L" n="74"/>distinctorum obiectorum. potest enim visus simul videre
<lb ed="#L" n="75"/>diuersa alba vel nigrum et album. Preterea. iii. de
<lb ed="#L" n="76"/>anima. sensus communis cognoscit differentiam diuersorum
sen<lb ed="#L" n="77" break="no"/>sibilium eiusdem sensus. aut ergo vnico actu aut
disti<lb ed="#L" n="78" break="no"/>ctis. si vno actu. ergo multo fortius tam intellectus
<lb ed="#L" n="79"/>quam voluntas vnico actu possunt in multa obiecta. si
<lb ed="#L" n="80"/>distinctur hoc potest sensus particularis. ergo propter illam
<lb ed="#L" n="81"/>operatione non ortet ponere sensum communem. Preterea in
<lb ed="#L" n="82"/>tellectus in patria vnico actu intelligit plura. quia
<lb ed="#L" n="83"/>verbum et res in vbo secundum communiter loquentes. Similiter secundu communi
<lb ed="#L" n="84"/>loquentes vnico actu diligit deum et creaturam. ergo hoc
<lb ed="#L" n="85"/>non est negandum ab istisi via. ex quae non appret euidens roti
<lb ed="#L" n="86"/>in contrarium. nec experientia nec auctas scripture. Si
<lb ed="#L" n="87"/>dicitur quod sint distincti actus. tunc neuter erit actus vter
<lb ed="#L" n="88"/>di. non primus vt manifestum est nec secundus probo. quia
<lb ed="#L" n="89"/>quando aliquis actus sine alio a quo potest separari non est
<lb ed="#L" n="90"/>actus vtendi. ille idem coniunctus cum illo non erit actus
<lb ed="#L" n="91"/>vtendi. quia actus alius non facit actum eundem numero.
<lb ed="#L" n="92"/>esse actum vtendi quae non erat prius actus vtendi. nec
<lb ed="#L" n="93"/>econuerso. sed ille actus quae praecise terminatur ad illud
<lb ed="#L" n="94"/>quod est ad finem. posset esse sine omni actu respectu fi
<lb ed="#L" n="95"/>nis. quia voluntas libere potest ferri in quodcumque
obie<lb ed="#L" n="96" break="no"/>ctum sibi onsum nullo alio oblato. sed hoc posito
<lb ed="#L" n="97"/>non erit actus vtendi. quia non diligitur propter aliud.
<lb ed="#L" n="98"/>nec ergo quando simul est cum actu respectu finis erit actus
<lb ed="#L" n="99"/>vtendi. Confirmatur. quia actus quae praecise terminatur ad
<lb ed="#L" n="100"/>vnum et potest esse sine omni alio non tendit in aliquid propter
<lb ed="#L" n="101"/>aliud. ergo non est actus vtendi qui tendit in aliquid propter
<lb ed="#L" n="102"/>aliud. quo enim tendit in aliquid propter aliud. si non
<lb ed="#L" n="103"/>tendit in illud aliud. Ad istud potest dici quod stricte
<lb ed="#L" n="104"/>loquendo de actu vtendi talis actus quae praecise ter
<lb ed="#L" n="105"/>minatur ad aliquid non summe acceptatum hoc est non
ac<lb ed="#L" n="106" break="no"/>ceptatum tanquam summum non est actus vtendi. Et
<lb ed="#L" n="107"/>ideo potest distingui de actu vtendi quod tripliciter acci
<lb ed="#L" n="108"/>pitur. Uno modo pro omni actu qui non est fruitio. Alio
<lb ed="#L" n="109"/>modo pro actu terminato ad aliquod obiectum causato ex
<lb ed="#L" n="110"/>actu fruendi respectu alicuius. Tertio accipitur pro¬
<!--133.xml-->
<pb ed="#L" n="65-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>actu qui existens vnus tendit in aliquid propter aliud
<lb ed="#L" n="2"/>Primo modo iste actus est actus vtedi. et hoc siue
<lb ed="#L" n="3"/>nit coniunctus cum alio actu siue non. Secundo modo actus
<lb ed="#L" n="4"/>iste non est actus vtendi. nisi quando causatur ex alio actu
<lb ed="#L" n="5"/>sibi coniuncto. et isto modo accipiendo actum vtendi idem
<lb ed="#L" n="6"/>actus numero potest esse primo actus vtendi. et postea
<lb ed="#L" n="7"/>etiam manens potest non esse actus vtendi. quia potest
<lb ed="#L" n="8"/>primo causari ab aliquo actu respectu finis vel
<lb ed="#L" n="9"/>ab aliquo actu fruedi. et postea destructo illo
<lb ed="#L" n="10"/>actu fruendi potest voluntas illum actum numero
<lb ed="#L" n="11"/>continuare. sicut si aliquis diligat primo potionem
<lb ed="#L" n="12"/>simpliciter quia diligit sanitatem. tunc illa dilectio
po<lb ed="#L" n="13" break="no"/>tionis erit actus vtendi. quia causatur ab alio actu
<lb ed="#L" n="14"/>et si continuetur ex libertate voluntatis etiam quando
sani<lb ed="#L" n="15" break="no"/>tas actualiter non diligitur. tunc non erit actus vtendi
<lb ed="#L" n="16"/>qui tunc non causatur ab alio. nec conseruatur ab illo
<lb ed="#L" n="17"/>actu respectu sanitatis. Et tertio modo strictissi
<lb ed="#L" n="18"/>me accipitur actus vtendi. et ille semper est idem
re<lb ed="#L" n="19" break="no"/>spectu diuersorum. Et ita dico quod non est inconue
<lb ed="#L" n="20"/>niens eundem actum numero esse respectu finis vl
<lb ed="#L" n="21"/>timi. et illorum que sunt ad finem. Ad primum
argu<lb ed="#L" n="22" break="no"/>nentum in conrium dico quod quando aliqua significant vnum et
<lb ed="#L" n="23"/>connotant diuersa illa quamuis secundum nomen videantur
<lb ed="#L" n="24"/>diuersa vel opposita. et respectu eiusdem
infer<lb ed="#L" n="25" break="no"/>rent oppositionem. tamen possunt eidem competere respectu
<lb ed="#L" n="26"/>diuersorum. sicut est de naturali et libero et de con
<lb ed="#L" n="27"/>tingenti et neccessario quod non possunt competere eidem re
<lb ed="#L" n="28"/>spectu eiusdem. tamen non est inconueniens quod competant
<lb ed="#L" n="29"/>eidem respectu diuersorum sicut voluntas diuina secundum
<lb ed="#L" n="30"/>omns est principium producendi scilicet specitum sanctum
ne<lb ed="#L" n="31" break="no"/>cessario. et tamen est principium producendi creaturam
<lb ed="#L" n="32"/>contingenter. Et ita est in proposito quod idem actus
po<lb ed="#L" n="33" break="no"/>test esse actus fruendi respectu finis vltimi. et
<lb ed="#L" n="34"/>tamen esse actus vtendi respectu illius quod est ad
<lb ed="#L" n="35"/>finem. hoc patet. quia actus diligendi deum est fruitio
<lb ed="#L" n="36"/>respectu diuine essentie. et tamen diligens decum non
<lb ed="#L" n="37"/>fruitur illo actu. sed vtitur eo. Ita poterit dici in pro
<lb ed="#L" n="38"/>posito. Similiter intellectus vno actu scit conclusione.
<lb ed="#L" n="39"/>et per consequens non tantum intelligit conclusionem illo actu. sed eti
<lb ed="#L" n="40"/>am terminos illius conclusionis. et tamen illo actu scit
<lb ed="#L" n="41"/>conclusionem et illo actuno scit aliquod incomplexum illius
<lb ed="#L" n="42"/>conclusionis. Et ita idem actus respectu conclusionis dicitur
<lb ed="#L" n="43"/>scientia. et respectu termini non dicitur scientia. sed potest aliter
<lb ed="#L" n="44"/>denominari. igitur non est inconueniens eundem actum
volun<lb ed="#L" n="45" break="no"/>tatis sortiri diuersas denominationes propter diuer
<lb ed="#L" n="46"/>sitatem obiectorum. vt isto actu dicatur voluntas frui
<lb ed="#L" n="47"/>vno obiecto et vti alio obiecto. similiter aliquando est actus
<lb ed="#L" n="48"/>vtendi sine omni actu fruendi.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1042">
⁋ Ad secundum concedo quod
<lb ed="#L" n="49"/>non est inconueniens aliquem actum vtendi esse
perfe<lb ed="#L" n="50" break="no"/>ctiorem aliquo fruendi actu quando ille actus vtendi
<lb ed="#L" n="51"/>est etiam actus fruendi aliquo obiecto. Unde non
<lb ed="#L" n="52"/>videtur quod actus quo diligitur creatura praecise propi
<lb ed="#L" n="53"/>deum. sit imperfectior quam actus quo diligitur precise
<lb ed="#L" n="54"/>deus et hoc si sit actus equi intensus. quod non semper conti
<lb ed="#L" n="55"/>git. Tame forte fruitio beatam in patria erit praecise a solo¬
<!--133.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 65-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>deo ea respectu solius dei: et tamen erit perfectior quam
quae<lb ed="#L" n="57" break="no"/>cunque: quae potest esse simul respectu dei: et respectu
<lb ed="#L" n="58"/>creature. Nam illa quae potest esse respectu dei et
re<lb ed="#L" n="59" break="no"/>spectu creature potest elici a voluntate creata.
<lb ed="#L" n="60"/>alia autem non.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1077">
⁋ Ad tertium concedo: quod voluntas potest si
<lb ed="#L" n="61"/>mul habere duos actus perfectos respectu
eiusdem<lb ed="#L" n="62" break="no"/>obiecti. maxime quando illud obiectum est obiectum
to<lb ed="#L" n="63" break="no"/>tale respectu vnius actus: et partiale tantum respectu
<lb ed="#L" n="64"/>alterius. Et ita est in proposito. quod quando diligitur
fi<lb ed="#L" n="65" break="no"/>nis praecise propter se. tunc finis est obiectum totale illius
<lb ed="#L" n="66"/>actus: quando nihil terminat illum actum nisi finis. quando aut
<lb ed="#L" n="67"/>diligit illud quod est ad finem propter finem. est tantum ob
<lb ed="#L" n="68"/>iectum partiale. Isto modo dictum fuit prius. quod quando primo
<lb ed="#L" n="69"/>mo intelligitur aliquod incomplexum: et postea complexum.
<lb ed="#L" n="70"/>poterit prima notitia remanere cum secunda. aliter enim
<lb ed="#L" n="71"/>apprehensis terminis intellectus non posset statim
<lb ed="#L" n="72"/>in eodem instanti formare ex illis propositionem. et per
<lb ed="#L" n="73"/>consequens apprehensio terminorum non praesupponeretur per se
co<lb ed="#L" n="74" break="no"/>positioni et diuisioni. quia nihil per se praesupponitur ali
<lb ed="#L" n="75"/>cui effectui: nisi quod potest manere cum illo effectu.
<lb ed="#L" n="76"/>propter hoc enim ponit philosophus priuationem esse principium
<lb ed="#L" n="77"/>tantum per accidens. Qualiter tamen haec sit intelligendum ali
<lb ed="#L" n="78"/>bi ostendetur
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1120">
⁋ Ad quartum potest concedi. quod idem actus
<lb ed="#L" n="79"/>numero respectu vnius potest denominari detestatio seu
<lb ed="#L" n="80"/>actus detestandi. et respectu alterius actus amandi.
<lb ed="#L" n="81"/>quando vnico actu detestor aliquid propteraliud amatum
<lb ed="#L" n="82"/>eodem actu
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1131">
⁋ Si dicatur isti sunt actus oppositi scilicet
<lb ed="#L" n="83"/>detestari et amare. quia nolle et velle sunt actus op
<lb ed="#L" n="84"/>positi. sed detestari est nolle. amare est quoddam
<lb ed="#L" n="85"/>velle. ergo etc. Potest dici quod sicut actus amandi: et
<lb ed="#L" n="86"/>actus odiendi non opponuntur: nisi quando idem est amatum
<lb ed="#L" n="87"/>et oditum. quia quando vnum est amatum: et aliud oditum non
<lb ed="#L" n="88"/>opponuntur. Ita dicendum est de velle et nolle.
<lb ed="#L" n="89"/>et frui et vti. Et ideo illa respectu eiusdem non possunt
<lb ed="#L" n="90"/>eidem competere secundum quod sunt quaodam connotatiua. quamuis
<lb ed="#L" n="91"/>possunt competere eidem respectu diuersorum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1153">
⁋ Ad quan
<lb ed="#L" n="92"/>tum concedo. quod idem actus non potest esse intensus et
re<lb ed="#L" n="93" break="no"/>missus. tamen eodem actu potest aliquid diligi intense: et
ali<lb ed="#L" n="94" break="no"/>quid remisse. sicut deus intensissime diligit se ipsum. et
<lb ed="#L" n="95"/>tamen non intensissime diligit quamcumque creaturam.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1164">
⁋ Ad
<lb ed="#L" n="96"/>confirmationem nego istam consequentiam. diligit illud
<lb ed="#L" n="97"/>quod est ad finem actu equi intenso. ergo ita intense. Et ratio
<lb ed="#L" n="98"/>omnium istorum est ista. quia diligere eque intense plus
con<lb ed="#L" n="99" break="no"/>notat quam actus equi intensus. de quo alias quomo
<lb ed="#L" n="100"/>debet intelligi patebit
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1177">
⁋ Istam responsio confirmatur. quia deus
<lb ed="#L" n="101"/>vno actu remisso plus acceptatur quam omnia alia. et tamen
<lb ed="#L" n="102"/>de posito possibile est quod vnus actus creature sit in
<lb ed="#L" n="103"/>tensior. et ita non sequitur. diligitur actu ita intenso. ergo
<lb ed="#L" n="104"/>tantum diligitur.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1188">
⁋ Ad sextum dico quod electio non est vo
<lb ed="#L" n="105"/>luntas secundum intetionem philosophi. quia voluntas est respectu
<lb ed="#L" n="106"/>alicuius respectu cuius: sicut respectu obiecti totalitesr
<lb ed="#L" n="107"/>non est electio. Similiter voluntas est impossibilium. respe
<lb ed="#L" n="108"/>ctu quorum non est electio. Unde voluntas vocatur quae est
<lb ed="#L" n="109"/>respectu vnius tantum: et non vnius propter aliud. Electio
<lb ed="#L" n="110"/>auat quae est respectu alicuius propt aliud primo volitum.
<!--134.xml-->
<pb ed="#L" n="66-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>Ad septimum dicitur communiter quod intellectus non potest simul in
<lb ed="#L" n="2"/>telligere plura vt plura. sed plura vt vnum. eodem
<lb ed="#L" n="3"/>modo voluntas non potest ferri in plura vt plura. sed
<lb ed="#L" n="4"/>in plura vt vnum. Unde speailiter dicitur in proposito. quod
<lb ed="#L" n="5"/>voluntas potest ferri in ea quae sunt ad fine vel secundum quod in
<lb ed="#L" n="6"/>finem ordinantur: et sic est idem actus voluntatis respecum
<lb ed="#L" n="7"/>finis et respectu eorum quae sunt ad finem. vel potest fer
<lb ed="#L" n="8"/>ri in ea secundum quod sunt res quedam per se desiderables
<lb ed="#L" n="9"/>et sic fertur in ea distincto actu. Unde dicitur quod in primo
<lb ed="#L" n="10"/>modo ferendi in ista finis est obiectum formale et ratio
<lb ed="#L" n="11"/>ferendi in ista. et illud quod est ad finem est obiectum
<lb ed="#L" n="12"/>materiale. et sunt vnum obiectum sicut lumen et color
<lb ed="#L" n="13"/>sunt vnum obiectum. Sed ista responsio non valet. quia ita
<lb ed="#L" n="14"/>distincte intelligitur aliquid quando intelligitur cum alio
<lb ed="#L" n="15"/>sicut quando intelligitur sine alio. et ita sub propria ratio
<lb ed="#L" n="16"/>ne intelligitur. quia potest intelligi sub propria ratione
diffi<lb ed="#L" n="17" break="no"/>nitiua. et ita non intelligitur inquantum vnum. sed frequenter
<lb ed="#L" n="18"/>mags iquantum diuersum. Preterea si finis esset obiectum
<lb ed="#L" n="19"/>formale. et illud quod est ad finem obiectum
materia<lb ed="#L" n="20" break="no"/>le. igitur propter variationem illius quod est ad finem non
<lb ed="#L" n="21"/>variaret actus. quia ad variationem obiecti
mate<lb ed="#L" n="22" break="no"/>rialis non variatur actus. sed hoc est falsum. quia tunc idem
<lb ed="#L" n="23"/>actus numero esset diligere deum propter se et
dili<lb ed="#L" n="24" break="no"/>gere creaturam propter deum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1263">
⁋ Ideo dico ad argu
<lb ed="#L" n="25"/>mentum quod sicut alias patebit intellectus potest
in<lb ed="#L" n="26" break="no"/>telligere plura vno actu et distinctum actibus. Et
<lb ed="#L" n="27"/>si queratur. aut illa intelligit inquantum sunt plura.
<lb ed="#L" n="28"/>aut vt vnum. Dico quod nec vt plura nec vt vnum
<lb ed="#L" n="29"/>Unde neutra illarum est cum nota reduplicationis
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1276">
<lb ed="#L" n="30"/>⁋ De tertia difficultate pratebit in
<lb ed="#L" n="31"/>stione. ideo differatur vsque tunc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1283">
⁋ Ad argumentum pri
<lb ed="#L" n="32"/>mum principale dico sicut po
<lb ed="#L" n="33"/>alio vtendum est obiecto aliquo. et ipso actu
vten<lb ed="#L" n="34" break="no"/>di. et concedo conclusionem quod in voluntate possunt esse simul
<lb ed="#L" n="35"/>duo actus volendi.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1294">
⁋ Ad secundum dico quod vti aliquo
<lb ed="#L" n="36"/>vel abuti contingit dupliciter. vel tanquam obiecto actus
<lb ed="#L" n="37"/>voluntatis. vel tamquam aliquo habitu inclinante ad actum
<lb ed="#L" n="38"/>sibi proprium. Et aliis modis contingit vti vel abu
<lb ed="#L" n="39"/>ti. sed illi non sunt ad propositum. primo modo dico quod
<lb ed="#L" n="40"/>quocumque conuenit vti: conuenit abuti: sed non econuer
<lb ed="#L" n="41"/>so. quia sic vti secundum quod distingunitur contrsa abuti est ordinate
<lb ed="#L" n="42"/>vti. Nunc autem deo conuenit abuti. sed nullo modo
con<lb ed="#L" n="43" break="no"/>uenit eo vti. quia nullus potest eo ordinate vti. tamen
<lb ed="#L" n="44"/>quocumque conuenit ordinante vti: conuenit abuti. quia
<lb ed="#L" n="45"/>qui quicqud potest esse obiectum vsus ordinati potest esse
<lb ed="#L" n="46"/>obiectum abusus. Et quando dicitur quod virtutibus non contigit
<lb ed="#L" n="47"/>abuti. Dico quod virtutibus contingit abuti sicut obiectis
<lb ed="#L" n="48"/>quae enim desideraret caritatem propter se tanquam propter
<lb ed="#L" n="49"/>nnem vltimum summe amatum abuteretur caritate. et
<lb ed="#L" n="50"/>sic de aliis virtutibus. Unde isto modo secundum aliquos
<lb ed="#L" n="51"/>primus angelus abutebatur beatitudine. quia appetebat
<lb ed="#L" n="52"/>cam sibi inordinate. et propter se tanquam propter finem
vlti<lb ed="#L" n="53" break="no"/>mum. secundo modo ipsa caritate non contingit abuti. quia
<lb ed="#L" n="54"/>ipsa non inclinat ad actum malum. et sic intelligit
ma<lb ed="#L" n="55" break="no"/>gister et augus. Tame accipiendo omne absolutum in
<!--134.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 66-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>quacumque virtute quod distinguitur a caritate illo
con<lb ed="#L" n="57" break="no"/>uenit abuti. sic declarabitur in tertio libro. Et quando
<lb ed="#L" n="58"/>icitur quod contraria habent fieri circa idem. Dico quod cntria habent fi
<lb ed="#L" n="59"/>eri circa idem subiectum. et ideo in quocumque subiecto potest
<lb ed="#L" n="60"/>esse vsus. et abusus sibi contrarius et econuerso. sed non habent
<lb ed="#L" n="61"/>fieri circa eundem effectum: nec semper circa idem
obie<lb ed="#L" n="62" break="no"/>ctum. Et ideo quantumcumque abusus possit esse circa deum
<lb ed="#L" n="63"/>non tamen oportet quod vsus sibi contrarius possit esse circa eundem
<lb ed="#L" n="64"/>Similiter quamuis contigat vti aliquo habitum respectu ali
<lb ed="#L" n="65"/>cuius effectus. non tamen oportet quod possimus abuti eodem
habi<lb ed="#L" n="66" break="no"/>tum respectu alicuius effectus. quia ille habitus non habet
ali<lb ed="#L" n="67" break="no"/>quem alium effectum. Si dicitur quod ex hoc sequitur quod
cotin<lb ed="#L" n="68" break="no"/>gat ordinate vti deo. quia vsus ordinatus et abusus
<lb ed="#L" n="69"/>conriantur. sed respectu dei in voluntate poterit esse ab
<lb ed="#L" n="70"/>usus. ergo respectu dei potest esse vsus ordinatus exquo
<lb ed="#L" n="71"/>in quocumque potest esse vnum contrariorum subiective. reli
<lb ed="#L" n="72"/>uum potest esse in eodem subiective. Respondeo quod ille abu
<lb ed="#L" n="73"/>sus respectu dei non habet aliquem vsum ordinatum si
<lb ed="#L" n="74"/>bi contrarium. quia omnis vsus respectu dei est inordinatus
<lb ed="#L" n="75"/>et ita abusus. Et ideo non oportet quod possit esse in eodem
<lb ed="#L" n="76"/>subiecto. quia non sunt possibiles in rerum natura.
<lb ed="#L" n="77"/>Tame concedendum est quod aliqui vsus respectu dei
contrarian<lb ed="#L" n="78" break="no"/>tur. sed vterque illorum erit abusus.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1396">
⁋ Ad tertium dico
<lb ed="#L" n="79"/>quod omnia sunt in deum referibilia. quia omnia sunt
assumen<lb ed="#L" n="80" break="no"/>da in facultatem voluntatis propter deum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1403">
⁋ Ad primam
<lb ed="#L" n="81"/>pbationem dico quod intentiones secunde sunt in deum re
<lb ed="#L" n="82"/>feribiles. quia aliquas potest velle eas esse illo modo quo
<lb ed="#L" n="83"/>sunt. et intelligi ad honorem dei. Et quando dicitur non possunt
<lb ed="#L" n="84"/>undare relationem realem. concedo: sed ex hoc non sequitur quod
<lb ed="#L" n="85"/>non sunt in deum referibiles. Unde quando aliquis deside
<lb ed="#L" n="86"/>rat potionem futuram propter sanitatem. vel sanitatem
<lb ed="#L" n="87"/>ptest deum. illa referuntur. quia desiderantur propter alia. et
<lb ed="#L" n="88"/>a non sundant relationem realem. quia non sunt. Ita potest
<lb ed="#L" n="89"/>dici in proposito. Et quando dicitur. vltra. non sunt res. ergo non
<lb ed="#L" n="90"/>referuntur in deum. nego consequentiam. secundum opinionem quae po
<lb ed="#L" n="91"/>nit quod tantum habent esse obiectiuum. quia entia rationis possunt re
<lb ed="#L" n="92"/>ferri in deum: ex hoc ipso quod possunt acceptari esse illo modo
<lb ed="#L" n="93"/>quo sunt propter deum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1435">
⁋ Ad secundam probationem dico quod
<lb ed="#L" n="94"/>aliquid ordinari vel referri in deum potest intelligi dupliciter
<lb ed="#L" n="95"/>vel tanquam volitum propter deum. vel tanquam nolitum propter
<lb ed="#L" n="96"/>deum. Primo modo non est vtendum malo culpere. quia non
<lb ed="#L" n="97"/>est volendum propter deum. Secundo modo est vtendum malo
<lb ed="#L" n="98"/>culpre: quia est detestandum propter deum. Unde respectu
<lb ed="#L" n="99"/>cuiuscumque potest voluntas habere aliquem actum. vel
volen<lb ed="#L" n="100" break="no"/>di: vel noledi: vel acceptandi: detestandi: vel
to<lb ed="#L" n="101" break="no"/>lerandi. quem non haberet nisi deo ostenso per intellectum
<lb ed="#L" n="102"/>voluntati illo est vtendum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e221-d1e1457">
⁋ Si dicatur obiectum actus
<lb ed="#L" n="103"/>vtendi est vtile. sed non omnia alia a deo sunt vtilia. sicut
<lb ed="#L" n="104"/>mala et intentiones secunde et huiusmodi. ergo non omnia sunt ob
<lb ed="#L" n="105"/>iecta actus vtendi. Respondeo. quod non omne obiectum actus
<lb ed="#L" n="106"/>vtendi est vtile. quia vtile proprie est illud quod est appe
<lb ed="#L" n="107"/>tendum propter aliquid consequendum. vel propter aliquid
conser<lb ed="#L" n="108" break="no"/>uandu. sed obiectum actus vtendi est omne illud quod potest assu
<lb ed="#L" n="109"/>mi in facultatem voluntatis per quemcunque actum propter
<lb ed="#L" n="110"/>aliud. ita scilicet quod voluntas tale actum circa illud. siue
<!--135.xml-->
<pb ed="#L" n="66-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>actum volendi. siue actum nolendi. siue detestandi.
<lb ed="#L" n="2"/>siue patiendi. siue quemcunque alium non eliceret cir
<lb ed="#L" n="3"/>ca illud. nisi sibi aliud paesentaretur et assumeretur in
<lb ed="#L" n="4"/>facultatem voluntatis. circa quod etiam habet actum
ali<lb ed="#L" n="5" break="no"/>quem⁋ Ad quauartum dico quod non semper voluntas vti
<lb ed="#L" n="6"/>tur illo quod amat amore concupinte. sed quando precise
<lb ed="#L" n="7"/>diligit illud amore concupintie et non amore amicitie
<lb ed="#L" n="8"/>tunc vtitur illo. Nunc autem voluntas non diligit deum
<lb ed="#L" n="9"/>praecise amore concupine: sed etiam amore amicitie. Et
<lb ed="#L" n="10"/>quando dicitur hoc est vti aliquo diligere ipsum propter aliud
<lb ed="#L" n="11"/>Dico quod hoc est verum quando diligitur praecise propter aliud. et
<lb ed="#L" n="12"/>hoc est quod dictum est prius. quod vti aliquo proprie est quando
<lb ed="#L" n="13"/>voluntas elicit aliquem actum circa aliquid. quem non
<lb ed="#L" n="14"/>eliceret nisi aliquid aliud sibi paesentaretur. circa quod
<lb ed="#L" n="15"/>habet actum suum
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>