-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e2216.xml
819 lines (819 loc) · 56.9 KB
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e2216.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 6(3)</title>
<author ref="#Ockham">Ockham</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 6(3)</title>
<date when="2020-09-10">September 10, 2020</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-LyXLXy">Lyon 1495</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2020-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="348-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="wo8uy7-d1e2216"><!-- l3q6(3) -->
<head xml:id="wo8uy7-d1e2216-Hd1e108">Quaestio 6(3)</head>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e111">
Questio. iii.
<lb ed="#L" n="26"/>Trum beata virgo
<lb ed="#L" n="27"/>debeat dici parens christi secundum naturam
<lb ed="#L" n="28"/>humanam. hic sunt quattuor facienda. pri
<lb ed="#L" n="29"/>mo videndum vtrum beatam virgo actiue operabatur in
con<lb ed="#L" n="30" break="no"/>ceptione christi. Secundo per quem modum operabatur. Tertio
<lb ed="#L" n="31"/>vtrum praecise propter illa operationem debet dici mater christ
<lb ed="#L" n="32"/>Quarto vtrum ipsa sola debeat dici matur christi vel non
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e129">
<lb ed="#L" n="33"/>⁋ Quantum ad primum est opinio communis quod miter habet tantum
<lb ed="#L" n="34"/>rationem receptiui amministratio materiam et semen
<lb ed="#L" n="35"/>viri habet rationem actiui: illud est de intentione philosophi in li
<lb ed="#L" n="36"/>bro de animalibus. hoc conclusio probatur sic. sicut pri se habe
<lb ed="#L" n="37"/>ad actiuitatem: sic miciter ad passibilitatem: sed pater est
<lb ed="#L" n="38"/>solum principium actiuum: igitur mater est solum principium
<lb ed="#L" n="39"/>passiuum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e147">
⁋ Ite de beata virgine arguitur spaialiter
<lb ed="#L" n="40"/>qui virtus finita agit in tempore et non in instanti: et per consequens
<lb ed="#L" n="41"/>non potest coagere virtuti infinite cuius est agere in
<lb ed="#L" n="42"/>instanti: sed corpus christi fuit formatum in vtero vginis
<lb ed="#L" n="43"/>in instanti. ergo etc
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e158">
⁋ Ite si sic: tunc christus descendisset de
<lb ed="#L" n="44"/>adam secundum rationem seminalem. probatur: quia creatura non
<lb ed="#L" n="45"/>inducit formam substantiale nisi per virtutem seminalem
<lb ed="#L" n="46"/>Si ergo beatam virgo egisset in inductione forme
sub<lb ed="#L" n="47" break="no"/>tantialis egisset secundum rationem seialem. Contra ista ari
<lb ed="#L" n="48"/>stoteles et omnes philosophi videntur dicere oppositum. nam
<lb ed="#L" n="49"/>potentie vegetatiue sunt actiue secundum omnes. patet secundo
<lb ed="#L" n="50"/>de anima vbi ostendit quod preter calorem naturale in
au<lb ed="#L" n="51" break="no"/>gmento est alia potentia actiua scilicet potentia vege
<lb ed="#L" n="52"/>tatiua: sed in beatam vergine fuit potentia vegentatiua
<lb ed="#L" n="53"/>ergo etc. Ideo dico aliter quod moiter aliquo modo se habet acti
<lb ed="#L" n="54"/>ue respectu prolis: quia quando est generatio vniuoca veri¬
<!--698.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 348-r -->
<lb ed="#L" n="55"/>simile est quod forma substantialis inducens formam et
<lb ed="#L" n="56"/>forma inducta sint eiusdem rationis: nunc autem generatio
<lb ed="#L" n="57"/>hominis est vniuoca et forma substantialis viri et mu
<lb ed="#L" n="58"/>lieris sunt eiusdem rationis: igitur cum in generatione prolis
<lb ed="#L" n="59"/>non sit alia forma substantialis eiusdem rationis cum for
<lb ed="#L" n="60"/>ma generata nisi forma mostris: ergo generatio forme
sub<lb ed="#L" n="61" break="no"/>stantialis et eius inductio est attribuenda mostri. et per
<lb ed="#L" n="62"/>consequens mater se habet actiue in generatione prolis. Si
di<lb ed="#L" n="63" break="no"/>cas quod pater in generatione prolis solum se habet actiue. Con
<lb ed="#L" n="64"/>tra. pater non plus facit quam vnus ignis generatus in
<lb ed="#L" n="65"/>tertio generato: puta si vnus ignis generet alium et
<lb ed="#L" n="66"/>secundus tertium: sic pater non plus facit nisi quod decidit
<lb ed="#L" n="67"/>semen: et semen post est causa actiua: ideo quantum ad
indu<lb ed="#L" n="68" break="no"/>ctionem forme substantialis mater est causa
princi<lb ed="#L" n="69" break="no"/>palior quam pater. Si dicas quod istud argumentum equa
<lb ed="#L" n="70"/>liter concludit. Contra te. quia omnes forme actie
eius<lb ed="#L" n="71" break="no"/>dem rationis possunt habere effectus eiusdem rationis: sed in patre et ma
<lb ed="#L" n="72"/>tre sunt forme eiusdem rationis: sed illa quae est in matre
<lb ed="#L" n="73"/>est inductiua forme in materia prolis sine patre. igi
<lb ed="#L" n="74"/>tur eodem modo forma substantialis patris potest hoc
face<lb ed="#L" n="75" break="no"/>re sine mostre. Respondeo ad inductionem forme substam
<lb ed="#L" n="76"/>tialis secundum communem cursum quae modo est concurrunt acciden
<lb ed="#L" n="77"/>tia tanquam dispiones neccessario requisite puta calor na
<lb ed="#L" n="78"/>turalis et qualitates nobis ignote. et si omnes dispo
<lb ed="#L" n="79"/>sitiones et omnia accidentia essent equalia in patre quae sunt in
<lb ed="#L" n="80"/>matre posset patr agere quod agit mater: et quia non est
<lb ed="#L" n="81"/>sic: ideo non potest pri sic agere.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e250">
⁋ Ad primum pro illa
o<lb ed="#L" n="82" break="no"/>pinione dico quod philosophus intelligit quod seme habet rationem
<lb ed="#L" n="83"/>actiui quantum ad aliquas transmutationes: sed non quantum
<lb ed="#L" n="84"/>ad vltimatam inductionem forme: sed quantum ad
mul<lb ed="#L" n="85" break="no"/>tas alterationes praecedentes.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e261">
⁋ Ad aliud dico quod si
<lb ed="#L" n="86"/>omnia accidentia essent in patre quae sunt in monstre
argu<lb ed="#L" n="87" break="no"/>mentum concluderet verum: quia patri haberet actiuitate re
<lb ed="#L" n="88"/>spectu forme substantialis prolis: sed non est sic. sed
<lb ed="#L" n="89"/>in matre est aliquod accidentale et calor naturalis
<lb ed="#L" n="90"/>matris et sperma eius concurrens cum eius forma
<lb ed="#L" n="91"/>cuius ratione potest dici habere rationem actiui: sed in patre non
<lb ed="#L" n="92"/>est aliquid sic
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e279">
⁋ Ad aliud dico quod virtus finita potest
<lb ed="#L" n="93"/>coagere infinite: quia quando effectus producitur potest
produ<lb ed="#L" n="94" break="no"/>ci in instanti sicut in tempore: tunc virtus finita potest
<lb ed="#L" n="95"/>agere in instanti sicut in tempore.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e288">
⁋ Circa aliud argu
<lb ed="#L" n="96"/>mentum sunt tria facienda. Primo videndum est
<lb ed="#L" n="97"/>quid est semen et ratio seminalis. Secundo que est
<lb ed="#L" n="98"/>necessitas ponendi rationem seminalem. Tertio
<lb ed="#L" n="99"/>quomodo se habet respectu formationis corpo
<lb ed="#L" n="100"/>ris christi
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e301">
⁋ Quantum ad primum dicit Iohes quod
ra<lb ed="#L" n="101" break="no"/>tio seminalis non ponitur propter creationem
vitan<lb ed="#L" n="102" break="no"/>dam: nec vt saluetur naturalitas generationis
<lb ed="#L" n="103"/>Non ponitur propter ista: quia aut pars
for<lb ed="#L" n="104" break="no"/>me generandem precedit aut non. Non propter
<lb ed="#L" n="105"/>primum: quia quero de illam parte acquisita de nouo
<lb ed="#L" n="106"/>quere Ioh. et concludit quod generato sit natura
<lb ed="#L" n="107"/>lis ex sola inclinatione principii passiui: sicut
<lb ed="#L" n="108"/>grauitas inquantum principium passiuum facit
<lb ed="#L" n="109"/>motum naturalem: et non inquantum principium
<!--699.xml-->
<pb ed="#L" n="348-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>actiuum quaere Ioh. in secundo. distinctione viii. in materia de ratio
<lb ed="#L" n="2"/>nibus seminalibus
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e334">
⁋ Contra iohannem sunt multa
du<lb ed="#L" n="3" break="no"/>bia. primo contra hoc quod dicit quod naturalitas gratioationnis
<lb ed="#L" n="4"/>saluatur per solam inclinationem passiui ita quod potentia.
<lb ed="#L" n="5"/>debet principium naturalis violenta vel neutra per compa
<lb ed="#L" n="6"/>rationem ad actum quem recipit: quia impossibile est idem
<lb ed="#L" n="7"/>rectum oppositorum habere inclinationem naturalem: sed po
<lb ed="#L" n="8"/>tentia passiua equaliter inclinatur ad opposita et non
<lb ed="#L" n="9"/>plus ad vnum quam ad aliud: igitur non habet talem
inclina<lb ed="#L" n="10" break="no"/>tionem. probatur: quia de celo a mundo dicit philosophus quod
quic<lb ed="#L" n="11" break="no"/>quid naturaliter est in vno loco violenter recedit ab
<lb ed="#L" n="12"/>illo. et hoc est verum: quia habet inclinationem actiuam ad vnum
<lb ed="#L" n="13"/>oppositorum et non ad aliud: quia inclinatio semper
ar<lb ed="#L" n="14" break="no"/>guit potentiam actiuam in illo in quo est. Si dicas quod
<lb ed="#L" n="15"/>non habet inclinationem rectum forme determinate: sed rectum
<lb ed="#L" n="16"/>forme indeterminate et in communi. Contra quaero quidam est ista
<lb ed="#L" n="17"/>inclinatio autem est aliquid absolutum aut aliquid
re<lb ed="#L" n="18" break="no"/>spectiuum: aut nihil. Si nihil addit super ipsam ma
<lb ed="#L" n="19"/>teriam: ergo materia est in potentia neutra rectum cuius
<lb ed="#L" n="20"/>cumque forme: et hoc est: quia habet inclinationem actiuam ad
<lb ed="#L" n="21"/>vnum oppositorum et non ad aliud: quia inclinatio semper
<lb ed="#L" n="22"/>arguit potentiam passiuam in illo in quo est. Si autem
<lb ed="#L" n="23"/>addit aliquid absolutum super essentiam materie: tunc
<lb ed="#L" n="24"/>sequitur quod materia semper habet inclinationem naturalem
<lb ed="#L" n="25"/>vel numquam: quia quantumcumque materia existit sub vna for
<lb ed="#L" n="26"/>ma semper inclinatur ad aliam: ergo si habet tantum vnam
inclina<lb ed="#L" n="27" break="no"/>tionem naturalem indeterminate illa semper maneret: sed
<lb ed="#L" n="28"/>hoc est falsum: quia quando inducitur vna forma tunc non
ma<lb ed="#L" n="29" break="no"/>net inclinatio ad illam: quia inclinatio sicut desiderium
<lb ed="#L" n="30"/>est semper rectum non habiti. Si dicas quod habet diuersas in
<lb ed="#L" n="31"/>clinationes ad diuersas formas determinate. hoc est contra
<lb ed="#L" n="32"/>te: quia tu ponis quod ad nullam formam inclinatur
deter<lb ed="#L" n="33" break="no"/>minate: quia alitur violenter quiesceret sub vna forma
<lb ed="#L" n="34"/>per te. et hoc ponis differentiam inter quietem violentam et quie
<lb ed="#L" n="35"/>tam materie. sub forma in primo tuo. Si inclinatio
<lb ed="#L" n="36"/>addat respectum aut ergo addit vnum respectum aut
<lb ed="#L" n="37"/>plures. Si tantum vnum respectum ad formam in communi. Con
<lb ed="#L" n="38"/>tra. iste rectus si sit realis habet teminum realem et vnum
<lb ed="#L" n="39"/>numero sicut respectus est vnum numero: sed forma in communi
<lb ed="#L" n="40"/>est tantum ens rationis: ergo non potest esse tantum vnus rectus
rea<lb ed="#L" n="41" break="no"/>lis nec rationis sicut patet alibi: sed si sint plures respectus
<lb ed="#L" n="42"/>secundum pluralitatem formarum. Contra. hoc est contra te: quia tun
<lb ed="#L" n="43"/>dicis quod materia non habet inclinationem ad aliquam for
<lb ed="#L" n="44"/>mam determinate: sed si ponantur tot rectus determinati
<lb ed="#L" n="45"/>quot sunt determinate inducende. sequitur ergo etc. Similiter
<lb ed="#L" n="46"/>quaerendum est de illo rectum aut erit realis aut rationis.
<lb ed="#L" n="47"/>non primo modo: quia terminus non est realis. nec secundo
<lb ed="#L" n="48"/>modo quia non causatur per actum intellectus. Si dicas quod
<lb ed="#L" n="49"/>materia non inclinatur secundum se: sed per aliquam dispositi
<lb ed="#L" n="50"/>onem additam. Quero: aut illa dispositio est
acti<lb ed="#L" n="51" break="no"/>ua aut passiua. si actiua habetur propositum quod numquam
<lb ed="#L" n="52"/>aliquod passiuum inclinatur ad aliud nisi quando idem est
<lb ed="#L" n="53"/>actiuum et passiuum: quia semper inclinatio sonat in acti
<lb ed="#L" n="54"/>uitatem. Contra: essentialiorem inclinationem et ordinem
<lb ed="#L" n="55"/>habet receptiuum rectum actus sui: et similiter actiuum quam illud
<!--699.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 348-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>quod nec est actiuum nec passiuum. Secundum dubium est
<lb ed="#L" n="57"/>de ratione illius opinionis: quia extrinsecum agens non pri
<lb ed="#L" n="58"/>us natura agit quam intrinsecum. si ponatur puta ratio se
<lb ed="#L" n="59"/>minalis hoc patet: quia causa nobilior siue sit eiusdem rationis
<lb ed="#L" n="60"/>siue alterius non prius agit quam ignobilior: quia omnes
<lb ed="#L" n="61"/>cause simul agunt.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e472">
⁋ Tertium est: quia videtur quod in elemen
<lb ed="#L" n="62"/>tis sit poneda ratio seminalis: quia Aug. ponit rationes
<lb ed="#L" n="63"/>seminales vt quodlibet non fiat ex quolibet: sed
de<lb ed="#L" n="64" break="no"/>terminatum ex determinato. si ergo elementum requirit
<lb ed="#L" n="65"/>determinatum principium a quo habet esse: determinatum
<lb ed="#L" n="66"/>elementum a quo potest generari: ita quod non potest ex alio
<lb ed="#L" n="67"/>generari: tunc in elementis esset ratio seminalis sicut in aliis
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e488">
<lb ed="#L" n="68"/>⁋ Quartum dubium est de descriptione seminis quam
de<lb ed="#L" n="69" break="no"/>dit: quia videtur quod vnum semen non semper intendatur propter
<lb ed="#L" n="70"/>alterum: quia semen tritici est triticum: ita quod verum
tri<lb ed="#L" n="71" break="no"/>ticum generatur ex vero tritico sicut ex semine secundum au
<lb ed="#L" n="72"/>gustinum. et tamen triticum non intenditur propter aliud. Quin
<lb ed="#L" n="73"/>tum dubium est de hoc quod dicit quod semen non est princi
<lb ed="#L" n="74"/>pium actiuum generationis: quia est imperfectius hoc est contra eum
<lb ed="#L" n="75"/>dicit enim in tertio quod pater habet rationem actiui et mater
<lb ed="#L" n="76"/>similiter: et pater habet rationem actiui principalis: et hoc non
<lb ed="#L" n="77"/>est nisi ratione seminis: quia nihil aliud facit pater
<lb ed="#L" n="78"/>nisi decidit semen: ergo non est contra rationem agentis
princi<lb ed="#L" n="79" break="no"/>palis esse imperfectius ipso producto.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e517">
⁋ Ideo mihi
<lb ed="#L" n="80"/>videtur quod semen stricte sumptum sicut loquitur
augu<lb ed="#L" n="81" break="no"/>stinus in diuersis locis de semine est corpus deter
<lb ed="#L" n="82"/>minate speciei ex quo per causas naturales secundum communem
<lb ed="#L" n="83"/>cursum nature natum est corpus consimilis speciei pro
<lb ed="#L" n="84"/>duci: ita quod non ab alio corpore alterius speciei. Quia
<lb ed="#L" n="85"/>autem sit corpus determinate speciei patet: quia non ex
<lb ed="#L" n="86"/>quolibet fit quodlibet sed determinatum ex determina
<lb ed="#L" n="87"/>to. tum quia secundum augustinum triticum fit ex tritico et non
<lb ed="#L" n="88"/>ex alio grano quod autem ex semine per causas natura
<lb ed="#L" n="89"/>les natum est aliquod generari partet: quia ideo christus dicitur
de<lb ed="#L" n="90" break="no"/>scendisse de adam non secundum rationes seminales quia non
<lb ed="#L" n="91"/>secundum communem cursum nature: nec habuit christus de fa
<lb ed="#L" n="92"/>cto rationem seminis in eius productione. Quod autem
<lb ed="#L" n="93"/>corpus generatum ex semine sit consimile et
produ<lb ed="#L" n="94" break="no"/>ctiuum consimilis patet inductiue: quia triticum est
se<lb ed="#L" n="95" break="no"/>men respectu tritici: et non dicitur nisi sicut pater et
<lb ed="#L" n="96"/>filius. quod autem aliquando sit pars generandi patet de se
<lb ed="#L" n="97"/>mine in pomo: sed non est semen respectu poni sed
<lb ed="#L" n="98"/>respectu arboris: et ideo non est de ratione seminis quod
<lb ed="#L" n="99"/>sit imperfectius producto ex semine: neque quod
in<lb ed="#L" n="100" break="no"/>tendatur propter aliud: nec est de ratione seminis quod
<lb ed="#L" n="101"/>sit proximum ex quo producitur vltimo generatum
<lb ed="#L" n="102"/>nec est medium: sed est primum. Unde si sint
mul<lb ed="#L" n="103" break="no"/>ta agentia ordinata et multe actiones ad
pro<lb ed="#L" n="104" break="no"/>ductionem alicuius compositi determinate spe
<lb ed="#L" n="105"/>ciei sicut in generatione tritici: quia ibi sunt mul
<lb ed="#L" n="106"/>te actiones solum illud quod est primum habet rationem
<lb ed="#L" n="107"/>seminis respectu vltimi generati et non secundum re
<lb ed="#L" n="108"/>spectu alicuius medii et ideo quamuis in generatione
<lb ed="#L" n="109"/>tritici sunt multe generationes et
corruptio<lb ed="#L" n="110" break="no"/>nes mediorum: tamen triticum non est semen eorum
<!--700.xml-->
<pb ed="#L" n="349-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>generatorum mediorum quae differunt forte secundum speciem: quia
<lb ed="#L" n="2"/>semen non immediate respicit multa diuersarum
specie<lb ed="#L" n="3" break="no"/>rum: sed illa quae sunt eiusdem speciei. ideo triticum quod est pri
<lb ed="#L" n="4"/>mum agens creatum in toto isto cressu est semen tri
<lb ed="#L" n="5"/>tici vltimo geniti et non rectum alicuius intermedum
<lb ed="#L" n="6"/>Sciendum quod semen est principium productiuum alicuius
<lb ed="#L" n="7"/>andiuidui deteriate speciei ita vnius indiuidui quod non
<lb ed="#L" n="8"/>alterius sicut triticum est semen tritici: quia sic est
semen<lb ed="#L" n="9" break="no"/>tritici quod non rectum alterius. et semen hominis ita est
pro<lb ed="#L" n="10" break="no"/>ductiuum hominis et non asini: et aliquando semen et illud cu
<lb ed="#L" n="11"/>ius est semen sunt eiusdem speciei sicut triticum cum
<lb ed="#L" n="12"/>tritico: et aliquando alterius sicut homo et semen hominis
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e619">
<lb ed="#L" n="13"/>⁋ Quantum ad secundum articulum dico quod necessitas
<lb ed="#L" n="14"/>ponendi rationem seminalem secundum intentionem
augustini<lb ed="#L" n="15" break="no"/>non est vt vitetur creatio: quia creatio non debet vitari:
<lb ed="#L" n="16"/>sed conceditur in principio secundi: nec ponitur propter genera
<lb ed="#L" n="17"/>litatem generationis: quia si materia esset separata ab omni
<lb ed="#L" n="18"/>forma substantiali et accidentali et staret nuda est
<lb ed="#L" n="19"/>set in potentia ad formam substantialem: et tunc esset
<lb ed="#L" n="20"/>vera generatio: et tamen certum est quod ibi esset sola
ma<lb ed="#L" n="21" break="no"/>teria: ergo potest saluari generatio sine ratione seminali.
<lb ed="#L" n="22"/>quatem si ex quolibet potest fieri quodlibet: tunc non esset ratio
<lb ed="#L" n="23"/>seminalis poneda secundum augustinum super gene. et tamen
<lb ed="#L" n="24"/>generatio esset naturalis sicut nunc est. vnde quia augu
<lb ed="#L" n="25"/>stinus vidit vnum corpus ex isto et non ex alio sicut
tri<lb ed="#L" n="26" break="no"/>ticum ex tritico et non ex ordeo: ideo ponit distincta
<lb ed="#L" n="27"/>seina et distinctas rationes seiales vt corpus deterinate
<lb ed="#L" n="28"/>speciei generetur ex corpore deterinate speciei. Sed dubium
<lb ed="#L" n="29"/>est tunc quo saluabitur naturalitas generatonis.
vbi<lb ed="#L" n="30" break="no"/>sciendum quod naturale accipitur multus modis. vno modo
<lb ed="#L" n="31"/>vt distinguitur contra artem de quo secundo phisicorum dicitur
<lb ed="#L" n="32"/>quod principium actiuum diuiditur in agens a natura et a
<lb ed="#L" n="33"/>voluntate: et sic omne agens non liberum dicitur
natura<lb ed="#L" n="34" break="no"/>le: et hoc modo agens violentum dicitur naturale: quia non est
<lb ed="#L" n="35"/>liberum puta motus grauis sursum dicitur naturalis: quia
<lb ed="#L" n="36"/>est a natura vt distinguitur contruao compositum. Exemplum: quando
<lb ed="#L" n="37"/>vnum graue eleuat aliud minus graue sicut patet in li
<lb ed="#L" n="38"/>bra librante duo grauia vbi magis graue descendit
<lb ed="#L" n="39"/>et minus graue ascendit: ibi enim est motus violentus
<lb ed="#L" n="40"/>qui minus grauis sursum et est motus naturalis: quia est
<lb ed="#L" n="41"/>a causa naturaliter agente: quia ab alio graui naturali
<lb ed="#L" n="42"/>ter descendente. secundo modo accipitur natura vt
distin<lb ed="#L" n="43" break="no"/>guitur conctusi consuetudinem vel doctrinam: et sic habitus
<lb ed="#L" n="44"/>generati non dicuntur esse a natura quia sunt acquisiti ex
<lb ed="#L" n="45"/>actibus consuetudinis: vt patet secundo ethicorum.
Ter<lb ed="#L" n="46" break="no"/>tio accipitur prout distinguitur contusio violentum. et sic dici
<lb ed="#L" n="47"/>tur aliquid esse in potentia triplicitur: scilicet naturali
<lb ed="#L" n="48"/>violenta et neutra. Esse in potentia naturali est ha
<lb ed="#L" n="49"/>bere inclinationem naturalem ad illud ad quod est in
<lb ed="#L" n="50"/>potentia licut graue est in potentia naturali ad esse
<lb ed="#L" n="51"/>deorsum quando est sursum: quia habet inclinationem natu
<lb ed="#L" n="52"/>ralem ad esse deorsum: et est principium actiuum
suffi<lb ed="#L" n="53" break="no"/>ciens illius motus remoto impedimento. Esse
<lb ed="#L" n="54"/>autem in potentia violenta est habere inclinationem
<lb ed="#L" n="55"/>naturalem in contrarium sicut graue quando est deorsum
<!--700.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 349-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>est in potentia violenta ad esse sursum: quia habet scli
<lb ed="#L" n="57"/>nationem naturalem ad deorsum. Esse in potentia
<lb ed="#L" n="58"/>neutra est quando aliquid nec inclinatur ad hoc nec ad eius
<lb ed="#L" n="59"/>oppositum sicut superficies est in potentia neutra re
<lb ed="#L" n="60"/>spectu albedinis: quia non plus quantum est de se incli
<lb ed="#L" n="61"/>natur ad esse albedinis quam non esse eius: sed solum est in
<lb ed="#L" n="62"/>potentia receptiua sine aliqua actiuitate: ideo est
<lb ed="#L" n="63"/>in potentia neutra. Toqundo autem de potentia
na<lb ed="#L" n="64" break="no"/>turali quae distinguitur conclusio violentum: sic dico quod numquam
<lb ed="#L" n="65"/>est aliquid in potentia naturali nisi quando idem est
acti<lb ed="#L" n="66" break="no"/>uum et passiuum respectu illius cuius est in poten
<lb ed="#L" n="67"/>tia naturali: quia ex hoc quod est in potentia ad aliquid
<lb ed="#L" n="68"/>quod potest recipere est passiuum: et ex hoc quod est in
po<lb ed="#L" n="69" break="no"/>tentia naturali est actiuum: quia ex hoc quod est in
po<lb ed="#L" n="70" break="no"/>tentia naturali ad aliquid habet inclinationem natu
<lb ed="#L" n="71"/>ralem. ad illud. inclinatio autem naturalis non est ni
<lb ed="#L" n="72"/>si quadam motus qui non est sine actiuitate. Preterea
<lb ed="#L" n="73"/>potentia pure passiua non plus inclinatur ad vnam
<lb ed="#L" n="74"/>formam quam ad suum contrarium: sed potentia naturalis vt
di<lb ed="#L" n="75" break="no"/>stinguitur contra violentum inclinatur determinate
<lb ed="#L" n="76"/>ad vnum ita quod non ad eius contrarium: quia inclinari
<lb ed="#L" n="77"/>ad eius contrarium non potest nisi violenter: quia illud est
vio<lb ed="#L" n="78" break="no"/>lentum quod habet contrariam inclinationem vel
natura<lb ed="#L" n="79" break="no"/>lem inclinationem ad contrarium sicut graue naturali
<lb ed="#L" n="80"/>ter inclinatur deorsum violenter sursum. Preterea
<lb ed="#L" n="81"/>nil est violentum nisi quando contra naturalem inclina
<lb ed="#L" n="82"/>tionem aliquid fit in eo quod violentatur: et ideo quia
vo<lb ed="#L" n="83" break="no"/>luntas non habet inclinationem naturalem ad aliquid
<lb ed="#L" n="84"/>quod fit in ea plus quam ad eius oppositum: ideo
volun<lb ed="#L" n="85" break="no"/>tas non potest violentari: quia violenter mouetur
ali<lb ed="#L" n="86" break="no"/>quid quod mouetur contra inclinationem naturalem in eo
<lb ed="#L" n="87"/>igitur quod est in potentia naturali prout distingui
<lb ed="#L" n="88"/>tur contra violentum habet inclinationem naturalem
<lb ed="#L" n="89"/>determinate ad vnum contrarium: ita quod non ad aliud
<lb ed="#L" n="90"/>qui ad aliud non mouetur nisi violenter: ergo non natu
<lb ed="#L" n="91"/>raliter mouetur ad aliud. Quarto modo dicitur
natu<lb ed="#L" n="92" break="no"/>rale vt distinguitur contra supernaturale. et sic mo
<lb ed="#L" n="93"/>tus grauis sursum dicitur supernalis: quia potest fieri per
<lb ed="#L" n="94"/>agens supernaturale. Quinto modo dicitur naturale
<lb ed="#L" n="95"/>vt distinguitur contra principium motus per accidens.
<lb ed="#L" n="96"/>de quo habetur secundo phisicorum quod medicus est causa sa
<lb ed="#L" n="97"/>nitatis per accidens rectum suupsius. et sic dicitur natura
<lb ed="#L" n="98"/>de omni quod est per se: et primo principium motus alicuius to
<lb ed="#L" n="99"/>tius modo illius cuius est pars siue sit principium
a<lb ed="#L" n="100" break="no"/>ctiuum siue passiuum. Ad propositum dico quod generatio
<lb ed="#L" n="101"/>est naturalis. primo modo vt natura distinguitur com
<lb ed="#L" n="102"/>tra artem et voluntatem propter naturalitatem agentis
<lb ed="#L" n="103"/>qui agens non agit per arte siue libere. Secundo modo estat
<lb ed="#L" n="104"/>dicitur gnatio naturalis: quia non est ex actibus
consuetu<lb ed="#L" n="105" break="no"/>dinis. Tertio modo accipiendo naturam prout
disti<lb ed="#L" n="106" break="no"/>guitur contusio violentum et prout potentia diuiditur in potentiam
<lb ed="#L" n="107"/>naturalem et violentam et neutram et vocando potentiam
<lb ed="#L" n="108"/>naturalem quae proprie distinguitur contusio violentum sic non
<lb ed="#L" n="109"/>dicitur generatio naturalis quod patet: quia aliquid
di<lb ed="#L" n="110" break="no"/>citur esse in potentia. naturali: quod est actiuum et passiuum
<!--701.xml-->
<pb ed="#L" n="349-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>respectu eiusdem: nunc autem materia est in potentia
<lb ed="#L" n="2"/>passiua solum respectu forme et non actiua. igitui
<lb ed="#L" n="3"/>materia non est in potentia naturali distincta contra
<lb ed="#L" n="4"/>violentum. Confirmatur: quia quando aliquid est in potentia
<lb ed="#L" n="5"/>naturali vt distinguitur contrai violentum ad vnam formam
<lb ed="#L" n="6"/>illud est violenter sub alia forma aliter non
acci<lb ed="#L" n="7" break="no"/>peretur potentia naturalis vt distinguitur contra violentum
<lb ed="#L" n="8"/>qui quando aliquid est sic naturaliter sub aliqua forma est
<lb ed="#L" n="9"/>violenter sub opposito illius forme: sed quando aliquid est
<lb ed="#L" n="10"/>violenter sub vna forma est naturaliter prout
disti<lb ed="#L" n="11" break="no"/>guitur contusio violentum sub eius opposito: sed quando aliquid ex
<lb ed="#L" n="12"/>istit sub aliqua forma naturali: et postea sub alia
<lb ed="#L" n="13"/>ita quod prima corrumpatur: tunc sub opposito prime for
<lb ed="#L" n="14"/>me existit: igitur violenter existit sub secunda. Ista pa
<lb ed="#L" n="15"/>tent de graui: sed materia non plus habet inclinationem ad
<lb ed="#L" n="16"/>vnam formam quam ad aliam: nec plus violenter existit
<lb ed="#L" n="17"/>sub vna forma quam sub alia: sed precise respectu cu
<lb ed="#L" n="18"/>iuslibet forme et sui non esse est in potentia neutur
<lb ed="#L" n="19"/>Et ideo accipiendo potentiam naturalem pro omni
poten<lb ed="#L" n="20" break="no"/>tia distincta contrsi violentum siue sit naturalis proprie
<lb ed="#L" n="21"/>siue non proprie: sed neutra potest concedi quod materia est
<lb ed="#L" n="22"/>in potentia naturali ad formam hoc est in potentia
<lb ed="#L" n="23"/>neutra: quia pure passiua et recepta nec est in po
<lb ed="#L" n="24"/>tentia violenta naturali proprie opposita violento
<lb ed="#L" n="25"/>quo superficies est in potentia neutra ad
albedi<lb ed="#L" n="26" break="no"/>nem et eius oppositum: nec est materia aliter in poten
<lb ed="#L" n="27"/>tia ad formam. Toquendo de materia quarto modo sic
<lb ed="#L" n="28"/>dicitur generatio naturalis et supernaturalis: sed dicitur
su<lb ed="#L" n="29" break="no"/>pernaturalis vt forma genita est ab agente super
<lb ed="#L" n="30"/>naturali puta a deo: sed forma potest esse a deo
dupli<lb ed="#L" n="31" break="no"/>citer vel secundum communem cursum nature quo effectus pro
<lb ed="#L" n="32"/>ductus a causa secunda dicitur immediate a deo tanquam a causa
per<lb ed="#L" n="33" break="no"/>tiali: et sic est in proposito. Alio modo est a deo conclusio
co<lb ed="#L" n="34" break="no"/>munem cursum nature: et tunc est a deo sicut a causa ton
<lb ed="#L" n="35"/>tali: et sic non est in proposito: sed generato dicitur naturalis
<lb ed="#L" n="36"/>qui forma causatur ab agente creato naturali. Qui
<lb ed="#L" n="37"/>to modo dicitur naturalis siue forma producatur totaliter a
<lb ed="#L" n="38"/>deo siue partialiter a deo at partialiter ab agente crea
<lb ed="#L" n="39"/>to: quia producitur ab aliquo principio intriseco: quod
<lb ed="#L" n="40"/>acit vnum cum eo licet sit principium passiuum et non acti
<lb ed="#L" n="41"/>uum puta materia. Ex istis patet necessitas ponen
<lb ed="#L" n="42"/>di rationes seminales: quia non quodlibet generatur ex quo
<lb ed="#L" n="43"/>libet: sed deterinatum ex deterinato: et quando aliquid
eius<lb ed="#L" n="44" break="no"/>dem rationis fit ex alio eiusdem rationis: ita quod secundum communem
<lb ed="#L" n="45"/>cursum nature non potest fieri ab aliquo alterius rationis
<lb ed="#L" n="46"/>sicut triticum fit ex tritico: si tamen fiat mediante alio
<lb ed="#L" n="47"/>alterius rationis: et hoc secundum communem cursum nature sic semenfit
<lb ed="#L" n="48"/>ex arbore et arbor fit ex seine et iterum semen ex illa
<lb ed="#L" n="49"/>arbore: tunc illud quod est semen est semen rectum illius quod
<lb ed="#L" n="50"/>est alterius rationis a seintie: et rectum illius quod est eiusdem
<lb ed="#L" n="51"/>rationis cum seinte sicut semen arboris est semen arboris
causa<lb ed="#L" n="52" break="no"/>te ab eo: quia arbor est alterius rationis a seine et est semen
<lb ed="#L" n="53"/>alterius seinis producti ab arbore producta a primo se
<lb ed="#L" n="54"/>mine: et illud secundum semen est eiusdem rationis cum primo: sed
<lb ed="#L" n="55"/>hoc numquam est nisi mediante alio alterius rationis sicut est in
<!--701.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 349-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>proposito arbor media inter duo seina. Ex istis potest
<lb ed="#L" n="57"/>patere in quibus et rectum quorum est ponenda ratio seina
<lb ed="#L" n="58"/>lis quia est ponenda in illis et rectum illorum rectum
quo<lb ed="#L" n="59" break="no"/>rum vnum indiuiduum est natum causari ab alio secundum communem
<lb ed="#L" n="60"/>cursum nature: et ita generari ex illo quod non ex alio
<lb ed="#L" n="61"/>alterius rationis: ideo poneda est in animalibus et plantis et
<lb ed="#L" n="62"/>huiusmodi viuentibus quae producunt alia similia sibi in specie
<lb ed="#L" n="63"/>qui illa producta non possunt secundum communem cursum nature
<lb ed="#L" n="64"/>produci ab aliquo alterius speciei: et ideo in elementis non
<lb ed="#L" n="65"/>est ponenda: quia non tantum vnum elementum potest generari ab
<lb ed="#L" n="66"/>vno sed a multis sicut ignis potest generari ex aqua aere
<lb ed="#L" n="67"/>et terra: et propter illud non tantum seinalis ratio est ponem
<lb ed="#L" n="68"/>da in illis in quibus cessante actione principalis agen
<lb ed="#L" n="69"/>tis producitur aliquid mediante seine: vt in animalibus
simili<lb ed="#L" n="70" break="no"/>bus sed etiam in aliis generatis in quibus deterinatum indiui
<lb ed="#L" n="71"/>duum potest tantum generari ex deterinato vnius alicuius specie
<lb ed="#L" n="72"/>ita quod non alterius
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1009">
⁋ Quatum ad tertium articulum
<lb ed="#L" n="73"/>quo se habet semen rectum formationis corporis christi potest di
<lb ed="#L" n="74"/>ci quod christus aliquo modo fuit productus ex ratione seminali
<lb ed="#L" n="75"/>qui ibi fuerunt rationes seiales ad formandum corpus
<lb ed="#L" n="76"/>ex quibus corpus eius potuit naturaliter fuisse
for<lb ed="#L" n="77" break="no"/>matum sicut est aliud corpus: quia tamen iste rationes semi
<lb ed="#L" n="78"/>nales non concurrebant ad agendum secundum communem et vsi
<lb ed="#L" n="79"/>tatum cursum nature propter haoc defecerunt ab ista
<lb ed="#L" n="80"/>denominatione rationes seminales: vnde formaliter fuit ibi
<lb ed="#L" n="81"/>vel potuit fuisse semen eiusdem dispositionis per omnia
<lb ed="#L" n="82"/>sicut est semen hominis. et fuit semen beate virgis: quia
<lb ed="#L" n="83"/>tamen illud corpus non fuit formatum secundum communem et vsita
<lb ed="#L" n="84"/>tum cursum nature: ideo dicunt sancti quod christus non fuit
pro<lb ed="#L" n="85" break="no"/>ductus secundum rationem seminalem. Alia est dissimilitudo
<lb ed="#L" n="86"/>qui ad productionem aliorum hominum concurrunt semen de
<lb ed="#L" n="87"/>cisum ab homine et alia multa accidentia: quia non
<lb ed="#L" n="88"/>fuerunt necesse potuerunt hic: sed si ibi fuerit semen
<lb ed="#L" n="89"/>similis dispositonis cum semine hominis. fuit immediate
<lb ed="#L" n="90"/>causatum a deo non ab hominne
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1051">
⁋ Ex istis patere potest
<lb ed="#L" n="91"/>quod beatam virgo operabatur in formatione corporis
xpi<lb ed="#L" n="92" break="no"/>nam in eius formatione fuit administratio ma
<lb ed="#L" n="93"/>terie: et ad istam beata virgo operabatur per
<lb ed="#L" n="94"/>virtutem nutritiuam conuertendo alimentum in
<lb ed="#L" n="95"/>sanguinem et alia huiusmodi ex quibus
forma<lb ed="#L" n="96" break="no"/>batur corpus christi. fuit etiam ibi delatio
mate<lb ed="#L" n="97" break="no"/>rie ad locum conuenientem generationi: et illa fu
<lb ed="#L" n="98"/>it miraculosa. et illa solum fuit a spiritusancto. et
<lb ed="#L" n="99"/>ideo quantum ad illam delationem et multas alias
<lb ed="#L" n="100"/>transmutationes que ibi fuerunt beata virgo
<lb ed="#L" n="101"/>nihil fecit. Tertio fuit ibi inductio forme
sub<lb ed="#L" n="102" break="no"/>stantialis naturalis: et respectu istius
operaba<lb ed="#L" n="103" break="no"/>tur virgo cum spiritum sancto tanquam vna causa
<lb ed="#L" n="104"/>totalis: quia illa educitur de potentia
mate<lb ed="#L" n="105" break="no"/>rie: et ideo respectu vnius potuit beata virgo
<lb ed="#L" n="106"/>habere actiuitatem sicut respectu
inductio<lb ed="#L" n="107" break="no"/>nis alterius forme habet alia mater. Quarto
<lb ed="#L" n="108"/>fuit inductio anime intellectiue et quantum ad il
<lb ed="#L" n="109"/>lam nihil fecit beata virgo: quia illa non edu
<lb ed="#L" n="110"/>citur de potentia materie: et ideo respectu illius
<!--702.xml-->
<pb ed="#L" n="350-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>nulla forma creanta habet actiuitatem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1107">
⁋ Sed tunc
<lb ed="#L" n="2"/>est dubium vtrum beata virgo vere est mater dei
<lb ed="#L" n="3"/>posito quod nihil operaretur in formatione corporis
<lb ed="#L" n="4"/>christi sed tantum adminstraret materiam. dico quod sic: quia
<lb ed="#L" n="5"/>tunc mater diceret totum istud: scilicet substantiam
vni<lb ed="#L" n="6" break="no"/>tam vita sensitiua ministrans materiam alteri indi
<lb ed="#L" n="7"/>uiduo eiusdem rationis secundum communem et vsitatum cursum na
<lb ed="#L" n="8"/>ture talem materiam transferendo de loco disconueni
<lb ed="#L" n="9"/>ente ad locum conuenientem generationi: et hoc sine actio
<lb ed="#L" n="10"/>ne siue passione. Et quod sic debeat dici mater
or<lb ed="#L" n="11" break="no"/>quod habeat rationem animalis: et quod locus generationis sit
<lb ed="#L" n="12"/>determinatus. et ideo terra non potest dici mater:
<lb ed="#L" n="13"/>non obstante quod ministrat materiam generationi.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1136">
<lb ed="#L" n="14"/>⁋ Sed debet ne sola virgo dici parens christi: Di
<lb ed="#L" n="15"/>co quod sic: quia non est aliquid aliud dandum quod
de<lb ed="#L" n="16" break="no"/>beat dici parens christi nisi spiritus sanctus: sed spiritus
<lb ed="#L" n="17"/>sanctus non potest dici parens christi. ergo etc. Assum
<lb ed="#L" n="18"/>ptum patet: quia ad rationem paternitatis requiritur
<lb ed="#L" n="19"/>quod ab aliquo animali viuente procedat per motum
<lb ed="#L" n="20"/>sed spiritus sanctus non est animal nec potest concurre
<lb ed="#L" n="21"/>re in formatione istius corporis nisi libere: nec secundum con
<lb ed="#L" n="22"/>munem et vsitatum cursum nature concurrebat. ergo
<lb ed="#L" n="23"/>spiritus sanctus non potest dici prarens. et per consequens sola
<lb ed="#L" n="24"/>virgo debet dici parens
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1162">
⁋ Contra ista sunt
mul<lb ed="#L" n="25" break="no"/>ta dubia. Primo enim videtur quod beata vergo nihil
<lb ed="#L" n="26"/>actiue operabatur: quia inducens formam est nobilius
<lb ed="#L" n="27"/>quam preparans. ergo cum inductio forme naturalis in
<lb ed="#L" n="28"/>corpore christi deputetur beate virgini et prepara
<lb ed="#L" n="29"/>tio tantum spiui sancto. sequitur quod beata virgo erit no
<lb ed="#L" n="30"/>bilior spiritui sancto. quod nullus posuit.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1178">
⁋ Secundum du
<lb ed="#L" n="31"/>bium est de semine et ratione seminali: vtrum sit acti
<lb ed="#L" n="32"/>ua vel passiua: et vtrum sit substantia vel accidens
<lb ed="#L" n="33"/>quod sit ratio actiua videtur: quia vbicunque philosophus loquitur
<lb ed="#L" n="34"/>de semine computat ipsum inter causas mouentes
<lb ed="#L" n="35"/>et agentes.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1191">
⁋ Tertium dubium est: quia videtur quod ratio
<lb ed="#L" n="36"/>eminalis est ponenda vt vitetur creatio. si enim
<lb ed="#L" n="37"/>forma creetur: sequitur quod forma est per se termi
<lb ed="#L" n="38"/>nus productonis. quod probatur: quia omne quod per se crea
<lb ed="#L" n="39"/>tur est per se terminus productonis forma per se creatur
<lb ed="#L" n="40"/>per te. ergo etc. et per consequens totum non fit per se: quod est contra
<lb ed="#L" n="41"/>philosophum. vii. metaphisice. qui ponit quod totum
compo<lb ed="#L" n="42" break="no"/>situm generatur per se
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1209">
⁋ Preterea secundum commentato
<lb ed="#L" n="43"/>rem. xii. metaphisice. numerus potentiarum in
ma<lb ed="#L" n="44" break="no"/>teria est secundum numerum formarum. ergo necesse est esse
<lb ed="#L" n="45"/>in materia aliquid quod habet rationem entis antequem for
<lb ed="#L" n="46"/>ma generetur: sed nihil tale potest poni nisi in materia
<lb ed="#L" n="47"/>ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1223">
⁋ Preterea tunc etiam essent datores formarum
<lb ed="#L" n="48"/>quod est comrphilosophum ibidem
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1228">
⁋ Preterea. viii. metaphisice
<lb ed="#L" n="49"/>extrahens formam non largitur multitudinem: sed perfectio
<lb ed="#L" n="50"/>nem igitur aliquid forme generande praecedit
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1235">
⁋ Quarti
<lb ed="#L" n="51"/>dubium est quod non videtur quod generatio debeat dici natu
<lb ed="#L" n="52"/>ralis propter solam passiuam potentiam.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1242">
⁋ Primo sic: quia
<lb ed="#L" n="53"/>aliter non differrent naturalia ab artificialibus: quia i
<lb ed="#L" n="54"/>illis est principium passiuum non violentum. igitur forma
<lb ed="#L" n="55"/>artificialis debet dici naturalis sicut alia forma¬
<!--702.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 350-r -->
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1257">
<lb ed="#L" n="56"/>⁋ Preterea ii. phisicorum. si ars nauifactiua esset a li
<lb ed="#L" n="57"/>gno sicut est ab arte: eodem modo staret nauis a
na<lb ed="#L" n="58" break="no"/>tura sicut modo ab arte: sed si esset in ligno: tunc esset
princi<lb ed="#L" n="59" break="no"/>pium actiuum in ligno sicut modo quando fit ab arte
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1268">
⁋ Preter
<lb ed="#L" n="60"/>ea violentum est illud cuius principium est ab exa non con
<lb ed="#L" n="61"/>ferente vim passiuo: sed si materia sit solum passiua
<lb ed="#L" n="62"/>tunc non confert vim: ergo violenter retinet omnem forma
<lb ed="#L" n="63"/>quam recipit.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1280">
⁋ Quitum dubium est: quia videtur quod in ma
<lb ed="#L" n="64"/>teria sit alia inclinatio ad formam quae potest haberi sine
a<lb ed="#L" n="65" break="no"/>ctiuitate. quod probatur: quia primo phisicorum matria ap
<lb ed="#L" n="66"/>petit formam quando caret ea: sed nil imperfectum habet actiui
<lb ed="#L" n="67"/>tatem rectum sue perfectionis. Item primo metaphisice
<lb ed="#L" n="68"/>omnes homines natura scire desiderant: et tamen non omns
<lb ed="#L" n="69"/>homines agunt semper ad sciendum. igitur.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1296">
⁋ Ad primum istorum
<lb ed="#L" n="70"/>dico quod spiritus sancuns plus egit quam beatam vergo: quia si spius
<lb ed="#L" n="71"/>sanctus praeprauit materiam et induxit formam cum beatam
ver<lb ed="#L" n="72" break="no"/>gine sic causa partialis et similiter non est vniversaliter verum quod indu
<lb ed="#L" n="73"/>cens formam sit nobilius quam praeparans: quia idem potest esse pre
<lb ed="#L" n="74"/>parans et inducens. Nec est perfectius quam effectus maxi
<lb ed="#L" n="75"/>me causa partialis. patet de sole licet sit verum de causa totali
<lb ed="#L" n="76"/>sicut alias dictum est
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1314">
⁋ Ad aliud dico quod ratio seminalis
<lb ed="#L" n="77"/>alia est actiua et alia passiua: quod autem sit actiua est
<lb ed="#L" n="78"/>de intentione augustini super gene. In illo inquat grano
<lb ed="#L" n="79"/>ex quo esi inquat granum ex quo potest generari arbor est gratia
<lb ed="#L" n="80"/>humorum ex quo potest conuerti in ramos. et per consequens potest
<lb ed="#L" n="81"/>habere rationem actiui. Quod vere habeat rationem receptiui
<lb ed="#L" n="82"/>patet etiam: quia quoddam est semen maris et quoddam se
<lb ed="#L" n="83"/>men feie. feire autem semen potest habere rationem passiui. patet
<lb ed="#L" n="84"/>etiam: quia semen quantum ad aliquid sui corrumpitur: quod autem
<lb ed="#L" n="85"/>corrumpitur se habet in rationem passiui. ergo habet rationem actiui et
<lb ed="#L" n="86"/>passiui. Sed est ne substantia ante accidens: dico quod potest potenst
<lb ed="#L" n="87"/>forma substantialis seins vel accidentalis: et quod corrumpitur in
<lb ed="#L" n="88"/>inductione forme principalis
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1343">
⁋ Ad tertium dico de
<lb ed="#L" n="89"/>terimo productionis quod quantum ad omnia talia est
negan<lb ed="#L" n="90" break="no"/>dus philosophus quia ipse errauit. dicit enim quod forma substantialis
<lb ed="#L" n="91"/>non est producibilis a deo: sed a causis secundis per edu
<lb ed="#L" n="92"/>ctionem de potentia materie. Et nullo modo a deo
<lb ed="#L" n="93"/>christiani vero habent dicere contrarium. ideo secundum philosophum compositum
<lb ed="#L" n="94"/>per se est terminus productonis: quia secundum eum non potest produ
<lb ed="#L" n="95"/>ci nisi compositum. christiani autem quae dicunt quod forma potest
<lb ed="#L" n="96"/>fieri a deo per se sine matria et in materia: et quod de facto
<lb ed="#L" n="97"/>sit ab agente non requirente neccessario materiam in sua
<lb ed="#L" n="98"/>actione cuiusmodi est deus: et ab agente requirente nec
<lb ed="#L" n="99"/>rio materiam in sua actione: cuiusmodi est causa
crea<lb ed="#L" n="100" break="no"/>ta: habent dicere quod forma est per se terminus producto
<lb ed="#L" n="101"/>nis vt est a deo: siue ab agente non requirente ma
<lb ed="#L" n="102"/>teriam: et compositum est per se terminus productionis vt
<lb ed="#L" n="103"/>forma sit ab agente neccessario requirente materiam
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1378">
<lb ed="#L" n="104"/>⁋ Ad aliud dico quod potentia materie non est
a<lb ed="#L" n="105" break="no"/>lia res media inter materiam puram et formam
<lb ed="#L" n="106"/>substantialem: quia potest deus facere mate
<lb ed="#L" n="107"/>riam sine omni alia re differente ab ea: et tamen non
<lb ed="#L" n="108"/>potest eam facere sine potentia sua: sed philosophus et
<lb ed="#L" n="109"/>sancti sic loquentes dicunt illud quantum ad illam
<lb ed="#L" n="110"/>denominationem extrinsecam: sic scilicet quod quot sunt forme
<!--703.xml-->
<pb ed="#L" n="350-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>inducende in materia tot denominationes
extrin<lb ed="#L" n="2" break="no"/>secas habere potest materia. puta quia in materia
<lb ed="#L" n="3"/>potest induci forma asini bouis etc. ideo materia
di<lb ed="#L" n="4" break="no"/>uersa denominatione extrinseca dicitur esse in
poten<lb ed="#L" n="5" break="no"/>tia ad formam bouis et asini. et si esset vnum nomen
<lb ed="#L" n="6"/>ompositum et conceptus ad significandum materiam
vi<lb ed="#L" n="7" break="no"/>potest recipere formam asini et aliud nomen vel
con<lb ed="#L" n="8" break="no"/>ceptus vt potest recipere formam bouis. tunc illi conce
<lb ed="#L" n="9"/>ptus vel voces dicerentur potentie materie et
di<lb ed="#L" n="10" break="no"/>stincte potentie secundum distinctionem formarum. Exem
<lb ed="#L" n="11"/>plum in aliis sol habet potentiam producendi plam
<lb ed="#L" n="12"/>tam et vermem: et iste potentie a parte solis non
distin<lb ed="#L" n="13" break="no"/>guntur sed sunt diuersi conceptus vel voces
de<lb ed="#L" n="14" break="no"/>nominantes diuersimode solem sine omni distinctione
<lb ed="#L" n="15"/>a parte sui. puta vermificatiua. et hoc nomen: vel
con<lb ed="#L" n="16" break="no"/>ceptus significat solem et connotat vermen produci
<lb ed="#L" n="17"/>bilem a sole. et hoc nomen vel conceptus
plantifica<lb ed="#L" n="18" break="no"/>tiua significat eundem solem connotando plantam pro
<lb ed="#L" n="19"/>ducibilem a sole. et hec potentia vermificatiua et
<lb ed="#L" n="20"/>plantificatiua solum distinguuntur non propter aliquam
<lb ed="#L" n="21"/>distinctionem in sole sed tantum sicut distincti conceptus
<lb ed="#L" n="22"/>connotatiui vel voces. Eodem modo est de
poten<lb ed="#L" n="23" break="no"/>tia materie si essent distincta nomina vel conceptr
<lb ed="#L" n="24"/>impositi ad significandum materiam vt est
rece<lb ed="#L" n="25" break="no"/>ptibilis diuersarum formarum dicerentur distincte
<lb ed="#L" n="26"/>potentie in materia non propter aliquam distinctio
<lb ed="#L" n="27"/>nem in materia sed quia sunt diuersi conceptus vel
<lb ed="#L" n="28"/>voces significantes materiam principaliter
conno<lb ed="#L" n="29" break="no"/>tando diuersas formas. et isto modo potest saluari
<lb ed="#L" n="30"/>numerus potentiarum in materia respectu
nu<lb ed="#L" n="31" break="no"/>meri formarum. et propter ignorantiam istius multi
<lb ed="#L" n="32"/>decipiuntur in istis et in aliis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1472">
⁋ Ad aliud dico
<lb ed="#L" n="33"/>quod philosophus non ponit datores formarum. tum quia non po
<lb ed="#L" n="34"/>nit deum agere aliquid immediate in istis inferiori
<lb ed="#L" n="35"/>bus. tum quia non ponit deum posse producere aliquid
<lb ed="#L" n="36"/>sine materia sicut nec agens creatum. ideo ipsi no
<lb ed="#L" n="37"/>habent ponere datores formarum. nos autem
christia<lb ed="#L" n="38" break="no"/>ni ponimus quod est vnus dator formarum propter
<lb ed="#L" n="39"/>causas oppositas. tum quia deus agit immediate in
<lb ed="#L" n="40"/>omni actione creature. tum quia potest producere aliquid
<lb ed="#L" n="41"/>sine materia. Unde agens naturale producit
for<lb ed="#L" n="42" break="no"/>nam tanquam terminum per se. quia non potest producere per
<lb ed="#L" n="43"/>se sine materia: sed necessario praesupponit formam
<lb ed="#L" n="44"/>in materia. et si posset per se producere sicut deus
<lb ed="#L" n="45"/>tunc forma per se terminaret eius productionem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1504">
<lb ed="#L" n="46"/>⁋ Ad aliud dico quod verum est quod extrahens de po
<lb ed="#L" n="47"/>centia ad actum non largitur multitudinem de
obie<lb ed="#L" n="48" break="no"/>ctiua potentia sed subiectiua. quia idem homo quae
<lb ed="#L" n="49"/>orius fuit in potentia nunc est in actu: sed forma
<lb ed="#L" n="50"/>que nunc est in materia est alia res a materia quae
<lb ed="#L" n="51"/>perfuit. ideo loquendo de subiectiua potentia sic
<lb ed="#L" n="52"/>largitur multitudinem. quia forma nunc inducta in
<lb ed="#L" n="53"/>materia et post non: largitur ei multitudinem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1524">
⁋ Ad
<lb ed="#L" n="54"/>aliud dico quod de ratione nature est quod possit esse prin
<lb ed="#L" n="55"/>cipium per se motus illius in quo est actiuum vel
<!--703.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 350-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>passiuum: et non de ratione nature est quod recipiatur in
ali<lb ed="#L" n="57" break="no"/>quo sed quod causet motum eius in quo est actiue vel
<lb ed="#L" n="58"/>passiue: sed ars non est principium eius in quo est
<lb ed="#L" n="59"/>per se. patet de medicina. ii. phisicorum. vnde dif
<lb ed="#L" n="60"/>ferentia est in hoc quod natura est principium actiuum
<lb ed="#L" n="61"/>vel passiuum motus et quientis sed forma
artifi<lb ed="#L" n="62" break="no"/>cialis non. quia nullius est principium. Unde agens
<lb ed="#L" n="63"/>naturale producit totum compositum et non formam
<lb ed="#L" n="64"/>tanquam terminum per se. quia non potest producere per se
<lb ed="#L" n="65"/>sine materia: sed necessario producit formam in ma
<lb ed="#L" n="66"/>teria.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1561">
⁋ Ad aliud dico quod illud est violentum quando
<lb ed="#L" n="67"/>passum non confert vim: sed confert ad contrarium
<lb ed="#L" n="68"/>qui habet actiuam inclinationem ad contrarium. patet
<lb ed="#L" n="69"/>de graui quod sursum quiescit violenter. sed mate
<lb ed="#L" n="70"/>ria non habeti inclinationem ad vnam formam
<lb ed="#L" n="71"/>nec ad oppositam.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1574">
⁋ Ad aliund dico quod
appeti<lb ed="#L" n="72" break="no"/>tus. Uno modo accipitur vt distinguitur
com<lb ed="#L" n="73" break="no"/>tra puram potentiam neutram et violentam. Alio modo
<lb ed="#L" n="74"/>vt distinguitur contra potentiam naturalem et violen
<lb ed="#L" n="75"/>tam
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1585">
⁋ Primo modo materia non appetit formam vt
<lb ed="#L" n="76"/>distinguitur contra puram potentiam neutram et
violen<lb ed="#L" n="77" break="no"/>tam: sic materia non diligit formam nec habet incli
<lb ed="#L" n="78"/>nationem actiuam ad formam. Unde sicut in materia
<lb ed="#L" n="79"/>non est vera delectatio sic nec verus appetitus.
<lb ed="#L" n="80"/>Secundo modo accipiendo sic est potentia neutra
<lb ed="#L" n="81"/>receptiua forme qua caret: per quam nata est
per<lb ed="#L" n="82" break="no"/>fici. et sic intelligit commentator. vel sub aliis ver
<lb ed="#L" n="83"/>bis potest dici quod appetitus non distinguitur contra
<lb ed="#L" n="84"/>potentiam neutram violentam et naturale. Alio modo
<lb ed="#L" n="85"/>vt est potentia neutra modo predicto. applica
<lb ed="#L" n="86"/>ad propositum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2216-d1e1611">
⁋ Ad aliud dico quod omnes homines natu
<lb ed="#L" n="87"/>ra scire desiderant non actu elicito sed quia omnes ho
<lb ed="#L" n="88"/>mines habent intellectum qui est in potentia ad
<lb ed="#L" n="89"/>actum sciendi sicut ad suam perfectionem.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>