-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e2356.xml
736 lines (736 loc) · 46.1 KB
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e2356.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 5(3)</title>
<author ref="#Ockham">Ockham</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 5(3)</title>
<date when="2020-09-10">September 10, 2020</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-LyXLXy">Lyon 1495</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2020-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="401-r"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="wo8uy7-d1e2356"><!-- l4q5(3) -->
<head>Quaestio 5(2)</head>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e263">
⁋ Tertio
<lb ed="#L" n="93"/>quaero vtrum omnis pena in baptismo remittatur. quod no
<lb ed="#L" n="94"/>qui sicut nullum bonum est irremuneratum: ita nullum
<lb ed="#L" n="95"/>malum est impunitum. igitur non remittitur in baptis
<lb ed="#L" n="96"/>modo sine punitione. Ad oppositum est magister in
<lb ed="#L" n="97"/>littera. et communiter sancti et doctores dicut
oppo<lb ed="#L" n="98" break="no"/>situm
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e280">
⁋ Circa istas questiones est sciendum quod prius
<lb ed="#L" n="99"/>est expulsio vnius forme quam inductio forme
con<lb ed="#L" n="100" break="no"/>trarie. quod patet: quia illud est prius natura vt patet per
<lb ed="#L" n="101"/>philosophum v. metaphisice quod potest esse sine aliis et alia
<lb ed="#L" n="102"/>possunt esse sine eo. Exemplum de substantia et acciden
<lb ed="#L" n="103"/>te: quia substantia potest esse sine omni accidente licet non econuerso.
<lb ed="#L" n="104"/>nunc autem expulsio forme potest esse sine omni inductione
<lb ed="#L" n="105"/>forme contrarie. et ideo non nego quin deus potest
face<lb ed="#L" n="106" break="no"/>re aquam neque calidam neque frigidam: sicut eelum
<lb ed="#L" n="107"/>non est catidum neque frigidum. sed inductio forme
<lb ed="#L" n="108"/>non potest esse sine expulsione forme contrarie
<lb ed="#L" n="109"/>et ideo deus non potest inducere calorem in aquam
<!--805.xml-->
<pb ed="#L" n="401-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>frigidam nisi prius expellat frigiditatem. Ideo
<lb ed="#L" n="2"/>primo videndum est de expulsione culpe: et quia
<lb ed="#L" n="3"/>pena non debetur nisi culpe. Ideo secundo viden
<lb ed="#L" n="4"/>dum est de remissione pene et de collatione
gra<lb ed="#L" n="5" break="no"/>tie
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e324">
⁋ Quantum ad primum articulum dicitur quod
<lb ed="#L" n="6"/>in generatione qualibet per inductionem for
<lb ed="#L" n="7"/>me omnis forma contraria expellitur et etiam
dis<lb ed="#L" n="8" break="no"/>positio ad formam contrariam. sed baptismus
<lb ed="#L" n="9"/>est generatio in vitam spiritualem sed gratia et culpa sunt
<lb ed="#L" n="10"/>contraria. igitur in baptismo infusio gratie tol
<lb ed="#L" n="11"/>lit culpam actualem originalem et venialem
quam<lb ed="#L" n="12" break="no"/>tum est de se. Licet hec conclusio sit vera vt supr
<lb ed="#L" n="13"/>pono. tamen ratio non valet quia supponit quod
<lb ed="#L" n="14"/>omne peccatum est contrarium gratie. quod tamen
<lb ed="#L" n="15"/>est falsum loquendo de absoluto in gratia et in
<lb ed="#L" n="16"/>peccato. hoc patet primo de peccato
origina<lb ed="#L" n="17" break="no"/>li: quia quandocunque sunt due forme absolute
<lb ed="#L" n="18"/>disparate possibiles creature rationali cum exi
<lb ed="#L" n="19"/>stentia vnius forme potest stare carentia alte
<lb ed="#L" n="20"/>rius forme que sibi non contrariatur et cum de
<lb ed="#L" n="21"/>bito habendi illam formam. sed gratia et
iusti<lb ed="#L" n="22" break="no"/>cia originalis sunt huiusmodi forme. igitur gra
<lb ed="#L" n="23"/>tia potest stare cum carentia iusticie
origina<lb ed="#L" n="24" break="no"/>lis et debito habendi. eandem. igitur gratia
<lb ed="#L" n="25"/>quantum ad esse absolutum in ea potest stare cum
<lb ed="#L" n="26"/>peccato originali. Sed tamen accipiendo
gra<lb ed="#L" n="27" break="no"/>tiam prout facit aliquem esse gratum deo siue
<lb ed="#L" n="28"/>hoc sit per aliquam formam infusam sine omni ta
<lb ed="#L" n="29"/>li forma. talis inquam gratia repugnat omni pec
<lb ed="#L" n="30"/>cato tam originali quam actuali: quia per gratiam
<lb ed="#L" n="31"/>sic acceptam fit aliquis gratus deo a per
pec<lb ed="#L" n="32" break="no"/>catum fit inimicus: et ideo non stant simul. Se
<lb ed="#L" n="33"/>cundo patet idem de peccato actuali: quia pec
<lb ed="#L" n="34"/>catum actuale non dicit aliud quam actum aliquem
<lb ed="#L" n="35"/>absolutum preteritum per quem quis
obliga<lb ed="#L" n="36" break="no"/>tur ad penam. nunc autem ille actus absolutus
<lb ed="#L" n="37"/>vel habitus derelictus ex eo et gratia primo mo
<lb ed="#L" n="38"/>do accepta non repugnant: quia forme
abso<lb ed="#L" n="39" break="no"/>lute disparate sunt. igitur possunt esse simul in
<lb ed="#L" n="40"/>eodem: nec illa obligatio ad penam repugnat
<lb ed="#L" n="41"/>gratie sic accepte: quia nulla pena repugnat
<lb ed="#L" n="42"/>gratie sic dicte: quia non est contradictio quin
<lb ed="#L" n="43"/>potest esse in diabolo. similiter illa obligatio
<lb ed="#L" n="44"/>non dicit aliquid absolutum in anima distinctum
<lb ed="#L" n="45"/>ab actu et habitu nec respectum realem: quia
<lb ed="#L" n="46"/>suus terminus non est. igitur tantum
respe<lb ed="#L" n="47" break="no"/>ctum rationis si sit aliquis respectus: sed talis
<lb ed="#L" n="48"/>respectus non repugnat forme absolute in
gra<lb ed="#L" n="49" break="no"/>tia primo modo dicta. tamen obligatio ad penam
<lb ed="#L" n="50"/>eternam bene repugnat gratie secundo modo dicte.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e424">
<lb ed="#L" n="51"/>⁋ Ideo: dico quantum ad istum articulum quod tantum creditum
<lb ed="#L" n="52"/>est omnem culpam in baptismo remitti: nec potest hoc
<lb ed="#L" n="53"/>ostendi ratione naturali. quia non per repugnam
<lb ed="#L" n="54"/>tiam formalem peccati et gratie. quia licet pe
<lb ed="#L" n="55"/>na et gratia repugnant formaliter actui pecca¬
<!--805.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 401-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>ti praesentis vel habitui vicioso: non tamen actui
<lb ed="#L" n="57"/>preterito qui nullum habitum relinquit nunc. quia
<lb ed="#L" n="58"/>prius forte corrumpitur nec repugnat obliga
<lb ed="#L" n="59"/>tioni ad penam. et ideo potest deus de
poten<lb ed="#L" n="60" break="no"/>tia sua absoluta remittere culpam sine omni
in<lb ed="#L" n="61" break="no"/>iusticia. sicut potest aliquem punire sine omni
<lb ed="#L" n="62"/>demerito absque hoc quod dicatur iniustus. licet il
<lb ed="#L" n="63"/>la punitio non esset proprie pena. quia pena cor
<lb ed="#L" n="64"/>respondet culpre: sed magis diceretur dolor. Und
<lb ed="#L" n="65"/>de sicut deus semper potest continuare et deti
<lb ed="#L" n="66"/>nere in brutis vnum brutum sine omni peccato
<lb ed="#L" n="67"/>vel iniusticia a parte sui. ita eodem modo potest
<lb ed="#L" n="68"/>facere cum homine.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e472">
⁋ Si dicatur quod deus est de
<lb ed="#L" n="69"/>bitor primii pro meritis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e477">
⁋ Tesposio: dico quod deus
<lb ed="#L" n="70"/>nullius est debitor: nisi quia sic ordinauit. de po
<lb ed="#L" n="71"/>tentia tamen absoluta potest facere contrarium
<lb ed="#L" n="72"/>cum creatura sua sine omni iniuria. Creditur
<lb ed="#L" n="73"/>tamen quod omnis tulparemittatur in baptismo
<lb ed="#L" n="74"/>ex eius ordinarionos nisivecipiens ponat
obi<lb ed="#L" n="75" break="no"/>cem: puta si actualiter peccet. tunc non remit
<lb ed="#L" n="76"/>titur illud peccatum virtute baptismi. siue sit
<lb ed="#L" n="77"/>mortale siue veniale. et ides omne peccatum pre
<lb ed="#L" n="78"/>texitum remittitur tam mortale quam veniale: et non
<lb ed="#L" n="79"/>aliud.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e501">
⁋ Circa secundum dico quod duplex est
pe<lb ed="#L" n="80" break="no"/>na eterna et temporalis. Prima remittitur in
<lb ed="#L" n="81"/>baptismo ex ordinatione diuina: quia
baptis<lb ed="#L" n="82" break="no"/>mus readitur dignus vita eterna: licet deus
pos<lb ed="#L" n="83" break="no"/>sit non remittere de potentia sua absoluta. Se
<lb ed="#L" n="84"/>cunda pena est duplex. vna voluntarie assum
<lb ed="#L" n="85"/>pta. alia naturaliter inflicta. prima non remitt
<lb ed="#L" n="86"/>tur in paruulo baptisato. quia ad nullam
pena<lb ed="#L" n="87" break="no"/>obligatur: nec ante baptismum nec post. et quia
<lb ed="#L" n="88"/>ad nullam penam tenetur nulla sibi remittitur
<lb ed="#L" n="89"/>sed quia adultus obligatur ad penam ante
ba<lb ed="#L" n="90" break="no"/>ptismum. quia obligatur ad displicentiam de pec
<lb ed="#L" n="91"/>catis preteritis. ideo illa pena sibi remittitur
<lb ed="#L" n="92"/>sic quod non obligatur ad illam displicentiam post
<lb ed="#L" n="93"/>baptismum: nec tenetur satisfacere pro pecca
<lb ed="#L" n="94"/>tis preteritis. Secunda pena naturaliter
infli<lb ed="#L" n="95" break="no"/>cta que consequitur omnem hominem secundum communen
<lb ed="#L" n="96"/>cursum nature. puta esurire et sitire et huiusmo
<lb ed="#L" n="97"/>di non remittitur. et hoc solum est ex ordinatio
<lb ed="#L" n="98"/>ne diuina. quia deus potest oppositum facere
<lb ed="#L" n="99"/>si sibi placeret. sic igitur patet quomo remitt
<lb ed="#L" n="100"/>tur pena et quomo non.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e550">
⁋ Circa tertium arti
<lb ed="#L" n="101"/>culum sunt multe difficultates.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e555">
⁋ Prima est. vtrum
<lb ed="#L" n="102"/>deus possit remittere culpam sine collatione
<lb ed="#L" n="103"/>gratie.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e562">
⁋ Secunda. vtrum gratia posset
infun<lb ed="#L" n="104" break="no"/>di sine virtutibus theologicis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e567">
⁋ Tertia. vtri
<lb ed="#L" n="105"/>possit infundi sine virtutibus moralibus.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e572">
⁋ Quat
<lb ed="#L" n="106"/>ta. vtrum omnes iste virtutes infundantur.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e577">
⁋ Qui
<lb ed="#L" n="107"/>ta. vtrum alique virtutes morales possint
in<lb ed="#L" n="108" break="no"/>fundi distincte secundum speciem a virtutibus aliis naturalit
<lb ed="#L" n="109"/>acquisitis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e587">
⁋ De prima difficultate fuit tactum libro
<lb ed="#L" n="110"/>primo distinctione. xvii. ideo dico breuiter intelli¬
<!--806.xml-->
<pb ed="#L" n="402-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>gendo per gratiam caritatem. quia pono quod sunt
<lb ed="#L" n="2"/>idem omnino licet sint hic diuersa nomina et diuer
<lb ed="#L" n="3"/>si conceptus. deus de potentia sua absoluta po
<lb ed="#L" n="4"/>test remittere culpam et penam sine collatione
<lb ed="#L" n="5"/>gratie. Cuius causa est. quia quemcunque potest
<lb ed="#L" n="6"/>acceptare tanquam dignum vita eterna sine omni gra
<lb ed="#L" n="7"/>tia inherente illi potest remittere omnem
cul<lb ed="#L" n="8" break="no"/>pam sine omni infusione gratie: sed deus nunc
<lb ed="#L" n="9"/>potest primum facere vt patet in primo huius.
<lb ed="#L" n="10"/>igitur potest facere secundum. Confirmatur: quia
<lb ed="#L" n="11"/>non videtur contradictio quin deus potest da
<lb ed="#L" n="12"/>re alicui existenti in peccato mortali visionem
<lb ed="#L" n="13"/>essentie sue in illo instanti in quo potest dare
<lb ed="#L" n="14"/>gratiam quam sibi vult dare. ergo multomagis
<lb ed="#L" n="15"/>potest eum acceptare tanquam dignum vita eter
<lb ed="#L" n="16"/>na in eodem instanti in quo potest sibi dare gra
<lb ed="#L" n="17"/>tiam quam sibi vult dare postea. sed primum
po<lb ed="#L" n="18" break="no"/>test puta essentie visionem causare sine. omni
<lb ed="#L" n="19"/>gratia preuia informante. igitur multomagis
<lb ed="#L" n="20"/>potest eum acceptare sine gratia. et per
conse<lb ed="#L" n="21" break="no"/>quens sibi remittere omnem culpam sine gratia.
<lb ed="#L" n="22"/>de hoc quere ibi. Tamen dico de facto quod
gra<lb ed="#L" n="23" break="no"/>tia infunditur quanuis probari non possit per
ra<lb ed="#L" n="24" break="no"/>tionem: sed quia hoc sonant auctoritates sacre
<lb ed="#L" n="25"/>scripture et dicta sanctorum. ideo teneo hoc cum
<lb ed="#L" n="26"/>eis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e655">
⁋ Circa secundum an gratia siue caritas possit
<lb ed="#L" n="27"/>infundi sine aliis virtutibus theologicis:
pu<lb ed="#L" n="28" break="no"/>ta sine fide et specie. Et arguitur quod non. quia sicut
<lb ed="#L" n="29"/>se habet habitus ad habitum: sic actus ad actum
<lb ed="#L" n="30"/>et econuerso: sed nullus actus potest esse in vo
<lb ed="#L" n="31"/>luntate nisi prius sit in intellectu. igitur nec ha
<lb ed="#L" n="32"/>bitus voluntatis potest esse sine habitu intel
<lb ed="#L" n="33"/>lectus. sed caritas est habitus voluntatis quo
<lb ed="#L" n="34"/>diligit deum: et fides est habitus intellectus
<lb ed="#L" n="35"/>quo intelligit deum. igitur etc. Si dicatur quod
a<lb ed="#L" n="36" break="no"/>ctus caritatis potest esse sine actu fidei: sicut
<lb ed="#L" n="37"/>patet in patria. Contra. saltem tunc non potest
<lb ed="#L" n="38"/>esse sine actu intellectus. et similiter actus
pa<lb ed="#L" n="39" break="no"/>trie non est ad propositum in via. et ita videtur
<lb ed="#L" n="40"/>quod caritas necessario presupponit aliquem actum
<lb ed="#L" n="41"/>vel habitum in intellectu.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e690">
⁋ Ad istam
difficul<lb ed="#L" n="42" break="no"/>tatem respondeo quod deus potest facere de
po<lb ed="#L" n="43" break="no"/>tentia sua absoluta caritatem sine fide et
spe<lb ed="#L" n="44" break="no"/>ratio est: quia quando vnum absolutum non de
<lb ed="#L" n="45"/>pendet necessario ab alio absoluto: potest
fie<lb ed="#L" n="46" break="no"/>ri sine eo sine contradictione. sed caritas est quid
<lb ed="#L" n="47"/>absolutum et non dependet a fide et spece vt ma
<lb ed="#L" n="48"/>nifestum est: quia in nullo genere cause. igitur
<lb ed="#L" n="49"/>etc. Confirmatur. quia quando absolutum respi
<lb ed="#L" n="50"/>cit diuersa obiecta disparata si potest esse sine
<lb ed="#L" n="51"/>eis separatim per naturam potest esse sine eis
<lb ed="#L" n="52"/>coniunctim per potentiam diuinam: sed in
pa<lb ed="#L" n="53" break="no"/>tria potest caritas separari a fide et specie separa
<lb ed="#L" n="54"/>tim. igitur etc. Et licet appareat necessitas in
<lb ed="#L" n="55"/>actibus: sic scilicet quod actus voluntatis necessa¬
<!--806.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 402-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>rio presupponit actum intellectus: tamen in
<lb ed="#L" n="57"/>habitibus non est talis necessitas: quia deus
<lb ed="#L" n="58"/>potest suspendere actiuitatem intellectionum
<lb ed="#L" n="59"/>respectu generationis habitus: ita quod non po
<lb ed="#L" n="60"/>sent generare habitum et concurrere cum actu
<lb ed="#L" n="61"/>voluntatis ad generandum habitum. et tunc hoc
<lb ed="#L" n="62"/>posito generabitur habitus in voluntate et non
<lb ed="#L" n="63"/>in intellectu. et tunc ad habendum habitum in
<lb ed="#L" n="64"/>voluntate sufficit quod obiectum ostendatur
volun<lb ed="#L" n="65" break="no"/>tati per actum intellectus sine omni habitu ge
<lb ed="#L" n="66"/>nerato.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e753">
⁋ Si dicas quod tunc potest generari
vi<lb ed="#L" n="67" break="no"/>tus moralis in voluntate sine prudentia in in
<lb ed="#L" n="68"/>tellectu.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e760">
⁋ Respondeo quod non est inconueniens
<lb ed="#L" n="69"/>quod deus faciat virtutem moralem sine pruder
<lb ed="#L" n="70"/>tia habituali. quia deus potest suspendere acti
<lb ed="#L" n="71"/>uitatem actus prudentie respectu
generatio<lb ed="#L" n="72" break="no"/>nis habitus: et potest concurrere cum actu vo
<lb ed="#L" n="73"/>luntatis respectu generationis virtutis mora
<lb ed="#L" n="74"/>lis habitualis. si tamen deus non potest facere
<lb ed="#L" n="75"/>actum voluntatis absque actu intellectus. tunc
<lb ed="#L" n="76"/>dicitur quod virtus moralis non potest esse sine
<lb ed="#L" n="77"/>actu prudentie. Contra. impossibile est
virtu<lb ed="#L" n="78" break="no"/>tem moralem esse sine suo obiecto. quia sicut
im<lb ed="#L" n="79" break="no"/>possibile est quod aliquis intelligat se intelligere
<lb ed="#L" n="80"/>nisi intelligat. ita impossibile est talem
virtu<lb ed="#L" n="81" break="no"/>tem esse sine tali obiecto. nunc autem obiecta
<lb ed="#L" n="82"/>partialia virtutis moralis sunt
circumstan<lb ed="#L" n="83" break="no"/>tie sicut locus et tempus inter quas est
preci<lb ed="#L" n="84" break="no"/>pua recta ratio cuius actus debet conformari
<lb ed="#L" n="85"/>ad hoc quod sit virtuosus perfecte. et per consequens
<lb ed="#L" n="86"/>impossibile est virtutem moralem esse sine
re<lb ed="#L" n="87" break="no"/>cta ratione que est actus prudentie. Ad argu
<lb ed="#L" n="88"/>mentum dico quod non est similis proportio inter
<lb ed="#L" n="89"/>habitum et habitum: sicut est inter actum et actum
<lb ed="#L" n="90"/>quia actus voluntatis non causatur ab
habi<lb ed="#L" n="91" break="no"/>tum intellectus nisi mediante actu elicito ab
il<lb ed="#L" n="92" break="no"/>lo habitu. et ideo actus intellectus est causa
im<lb ed="#L" n="93" break="no"/>mediata actus voluntatis. sed habitus
intelle<lb ed="#L" n="94" break="no"/>ctus a quo elicitur ille actus non est causa voli
<lb ed="#L" n="95"/>tionis: nec habitus generati a tali volitione:
<lb ed="#L" n="96"/>sed tantum est causa cause: et ita est causa
me<lb ed="#L" n="97" break="no"/>diata: quia non est causa actus voluntatis: nec
<lb ed="#L" n="98"/>habitus generati per illum actum nisi tantum
<lb ed="#L" n="99"/>mediante actu proprio. nunc autem potest de
<lb ed="#L" n="100"/>us suspendere actiuitatem illius actus
respe<lb ed="#L" n="101" break="no"/>ctu generationis habitus in intellectu et non
<lb ed="#L" n="102"/>in voluntate. et ideo non est simile.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e836">
⁋ Circa
ter<lb ed="#L" n="103" break="no"/>tium vtrum infusa caritate infundantur
vir<lb ed="#L" n="104" break="no"/>tutes morales: dicitur quod sic. cuius ratio est: quia
<lb ed="#L" n="105"/>deus non minus perfecte operatur in
operi<lb ed="#L" n="106" break="no"/>bus gratie quam natura: sed non inuenitur in natura
<lb ed="#L" n="107"/>dare aliquod principium aliarum operationum
nisi<lb ed="#L" n="108" break="no"/>det omnia necessaria ad illa opera sicut non dat
<lb ed="#L" n="109"/>virtutem progressiuam. nisi det organa et omnia
<lb ed="#L" n="110"/>requisita ad organum. et sic de aliis operibus
<!--807.xml-->
<pb ed="#L" n="402-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>nature. igitur eodem modo in operibus gratie
<lb ed="#L" n="2"/>dat omnia necessaria ad gratiam: sed habens
cari<lb ed="#L" n="3" break="no"/>tatem habet principium operationum
merito<lb ed="#L" n="4" break="no"/>riarum. et non possunt opera illa exerceri sine
<lb ed="#L" n="5"/>virtutibus moralibus. ideo dando caritatem
<lb ed="#L" n="6"/>dat omns virtutes morales. Ista ratio non
va<lb ed="#L" n="7" break="no"/>let: quia in operibus nature videmus frequen
<lb ed="#L" n="8"/>ter quod deus dat alicui principium operationis
<lb ed="#L" n="9"/>et tamen non dat actualiter omnia necessaria ad
<lb ed="#L" n="10"/>illam operationem. Exemplum. deus creando
<lb ed="#L" n="11"/>hominem dat sibi principium respectu actus
<lb ed="#L" n="12"/>sciendi et volendi: quia intellectum et volunta
<lb ed="#L" n="13"/>tem. et tamen non oportet quod det sibi habitus
<lb ed="#L" n="14"/>per quos faciliter potest in talia opera. sed sus
<lb ed="#L" n="15"/>ficit quod det sibi potenstatem acquirendi tales ha
<lb ed="#L" n="16"/>bitus ita in proposito quando dat sibi
princi<lb ed="#L" n="17" break="no"/>ia per que potest simpliciter in opera virtuo
<lb ed="#L" n="18"/>sa et meritoria non oportet quod det sibi omnia per
<lb ed="#L" n="19"/>que potest in illa opera prompte et expedite: sed
<lb ed="#L" n="20"/>ufficit quod det sibi potestatem acquirendi talia.
<lb ed="#L" n="21"/>Preterea non imprimuntur nature talia
neces<lb ed="#L" n="22" break="no"/>saria ad operationem: nisi quando principium
<lb ed="#L" n="23"/>st insufficiens ad talia exercenda. sic non est
<lb ed="#L" n="24"/>in proposito: quia per caritatem fidem et spem
<lb ed="#L" n="25"/>potest aliquis simpliciter in actus meritorios
<lb ed="#L" n="26"/>et hoc dico si habeat caritatem acquisitam. et
<lb ed="#L" n="27"/>sic de aliis cum dictamine recte rationis
abs<lb ed="#L" n="28" break="no"/>sed aliis virtutibus moralibus infusis: licet non
<lb ed="#L" n="29"/>ita prompte sicut cum aliis virtutibus. igitui
<lb ed="#L" n="30"/>gratia potest infundi sine talibus virtutibus.
<lb ed="#L" n="31"/>Ideo dico quantum ad istum articulum quod preter
<lb ed="#L" n="32"/>virtutes morales natas acquiri ex actibus no
<lb ed="#L" n="33"/>stris non sunt aliquem alie ponende: sed istud non
<lb ed="#L" n="34"/>potest euidenter probari vel improbari: sed quia
<lb ed="#L" n="35"/>pluralitas non est ponenda sine necessitate:
<lb ed="#L" n="36"/>nec apparet aliqua necessitas nec per rationem
<lb ed="#L" n="37"/>euidente nec per experientiam nec per auctoritatem
<lb ed="#L" n="38"/>quia omnes auctoritates tales. puta ipse
do<lb ed="#L" n="39" break="no"/>cuit omnem viam prudentie. et omnia per ipsum
<lb ed="#L" n="40"/>facta sunt. et omnes tales sunt intelligende quod
<lb ed="#L" n="41"/>deus est causa partialis respectu cuiuscumque ef
<lb ed="#L" n="42"/>fectus et immediata. ideo superfluum videtur
<lb ed="#L" n="43"/>ponere tales virtutes infusas alias ab
acqui<lb ed="#L" n="44" break="no"/>sitis. et sic patet ad tertium et quintum articulos.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e959">
<lb ed="#L" n="45"/>⁋ Quantum ad quartum dico quod virtutes
mo<lb ed="#L" n="46" break="no"/>rales nate acquiri ex actibus non infunduntur
<lb ed="#L" n="47"/>in baptismo de communi lege. hoc patet. quia
ali<lb ed="#L" n="48" break="no"/>quis ante baptismum habens habitus viciosos
<lb ed="#L" n="49"/>si faciat totum quod debet digne penitendo et
<lb ed="#L" n="50"/>baptisetur: tamen se sentit pronum ad vicia
con<lb ed="#L" n="51" break="no"/>sueta sicut prius et magis pronum quam si nunquam illa
<lb ed="#L" n="52"/>peccata comisisset. igitur tunc manet aliquis
<lb ed="#L" n="53"/>habitus inclinans ad talia peccata: sed non
vi<lb ed="#L" n="54" break="no"/>detur verisim. le quod deus infundat vnum habitum
<lb ed="#L" n="55"/>nisi expellat habitum contrarium. igitur habi
<!--807.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 402-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>tus alius non infunditur in baptismo. et per
con<lb ed="#L" n="57" break="no"/>sequens tales virtutes non infunduntur in ba
<lb ed="#L" n="58"/>ptismo.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e998">
⁋ Sed contra predicta sunt multa
du<lb ed="#L" n="59" break="no"/>bia. Primum est an culpa originalis possit
re<lb ed="#L" n="60" break="no"/>mitti in baptismo sine culpa actuali quantum
<lb ed="#L" n="61"/>ad omnem suscipientem baptismum. videtur quod sic.
<lb ed="#L" n="62"/>quia sicut peccatum commissum cum consensu
<lb ed="#L" n="63"/>non potest per vim sacramenti remitti sine
com<lb ed="#L" n="64" break="no"/>sensu penitentie. ita peccatum commissum sine com
<lb ed="#L" n="65"/>sensu potest remitti sine consensu per vim
sa<lb ed="#L" n="66" break="no"/>cramenti. sed adultus ficte accedens ad baptis
<lb ed="#L" n="67"/>mum non consentit nec disponit se qui
comi<lb ed="#L" n="68" break="no"/>sit peccatum actuale. ponamus tale peccatum
<lb ed="#L" n="69"/>actuale esse commissum cum consensu. igitur non
<lb ed="#L" n="70"/>sibi remittitur. igitur cum peccatum
origina<lb ed="#L" n="71" break="no"/>le sit in eo contractum sine consensu. videtur
<lb ed="#L" n="72"/>quod illud potest sibi remitti virtute sacramenti
<lb ed="#L" n="73"/>non obstante quod ficte accedat sine assensu.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1033">
⁋
Con<lb ed="#L" n="74" break="no"/>firmatur. oportet existentem in peccato
origina<lb ed="#L" n="75" break="no"/>li baptisari: vel baptismo. Naminis vel
flumi<lb ed="#L" n="76" break="no"/>nis vel sanguinis. igitur si ficte accedens ad
<lb ed="#L" n="77"/>baptismum remanet in originali post
baptis<lb ed="#L" n="78" break="no"/>mum: oportet eum adhuc baptisari. quod vide
<lb ed="#L" n="79"/>tur absurdum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1049">
⁋ Secundum dubium. quare par
<lb ed="#L" n="80"/>uulus non baptisatus obligatur ad penam eter
<lb ed="#L" n="81"/>nam: cum talis pena non debeatur nisi culpe
<lb ed="#L" n="82"/>et paruulus nunquam habuit actum peccandi vel
<lb ed="#L" n="83"/>habitum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1060">
⁋ Tertium est qualiter virtutes theo
<lb ed="#L" n="84"/>logice infunduntur in baptismo: cum habitus
<lb ed="#L" n="85"/>ordinentur ad actus quos paruuli habere non
<lb ed="#L" n="86"/>possunt.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1069">
⁋ Quartum est quod videtur quod alique vir
<lb ed="#L" n="87"/>tutes morales sint necessarie preter acquisitas
<lb ed="#L" n="88"/>Primo quia virtutes morales acquisite non
<lb ed="#L" n="89"/>sunt nate dirigere actus suos in deu. quia philosophus
<lb ed="#L" n="90"/>et alii philosophi habuerunt virtutem fortitudinis tem
<lb ed="#L" n="91"/>perantie. et sic de aliis eiusdem rationis cum vir
<lb ed="#L" n="92"/>tutibus nostris. igitur sicut virtutes sue non
di<lb ed="#L" n="93" break="no"/>rigebant opera sua in finem vltimum: nec
no<lb ed="#L" n="94" break="no"/>stre facient cum sint eiusdem rationis in eis et
<lb ed="#L" n="95"/>in nobis. igitur propter istas oportet ponere
<lb ed="#L" n="96"/>alias dirigentes opera sua in finem vltimum
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1094">
<lb ed="#L" n="97"/>⁋ Preterea. opera dei sunt perfecta. igitur
quan<lb ed="#L" n="98" break="no"/>do sanat hominem perfecte sanat eum. igitur
<lb ed="#L" n="99"/>non tantum infundit virtutem in parte
intelle<lb ed="#L" n="100" break="no"/>ctiua: sed etiam sensitlua per quas perfecte
sanatur<lb ed="#L" n="101" break="no"/>huiusmodi autem sunt virtutes morales.
igi<lb ed="#L" n="102" break="no"/>tur etc. Pretecerea arguitur si paruulus
morere<lb ed="#L" n="103" break="no"/>tur anteque esset adultus semper careret illis vir
<lb ed="#L" n="104"/>tutibus: quod videtur inconueniens
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1114">
⁋ Ad
pri<lb ed="#L" n="105" break="no"/>mum istorum dico quod adulto non potest remitti
<lb ed="#L" n="106"/>peccatum originale nisi etiam remittatur
actu<lb ed="#L" n="107" break="no"/>ale peccatum. Cuius due rationes
assignan<lb ed="#L" n="108" break="no"/>tur extra de baptismo et eius effectu caplo ma
<lb ed="#L" n="109"/>ores. S. illud vero. quarum prima est quod deus ex
<lb ed="#L" n="110"/>toto saluat hominem et non ex parte vel omnino
<!--808.xml-->
<pb ed="#L" n="403-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>non sanat. et ideo remittit vtrunque peccatum
<lb ed="#L" n="2"/>si vtrunque insit vel nihil remittit. Secunda ra
<lb ed="#L" n="3"/>tio est quia peccato originali debetur
earen<lb ed="#L" n="4" break="no"/>tia visionis diuine: peccato actuali debetur pena gehen
<lb ed="#L" n="5"/>ne. si igitur pectatum originale deleretur sine deletione
<lb ed="#L" n="6"/>peccati actualis per remissionem peccati
origi<lb ed="#L" n="7" break="no"/>nalis aperitur ianua. ita quod potest deum vide
<lb ed="#L" n="8"/>re visione beatifica: et si remaneat peccatum
<lb ed="#L" n="9"/>actuale adhuc reseruatur sibi pena gehenne. et
<lb ed="#L" n="10"/>per consequens talis decedens potest deum vide
<lb ed="#L" n="11"/>re. et tamen cruciari pena gehene: quod ab omnibus
<lb ed="#L" n="12"/>negatur. et ideo dico quod non remittitur vnum sine
<lb ed="#L" n="13"/>alio
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1164">
⁋ Ad argumentum in contrarium dico quod
ve<lb ed="#L" n="14" break="no"/>rum concludit si non sit aliquod impedimentum spe
<lb ed="#L" n="15"/>ciale: quale est in adulto propter peccatum actua
<lb ed="#L" n="16"/>le commissum. in paruulo in quo non est tale impe
<lb ed="#L" n="17"/>dimentum est verum. quia peccatum contractum sed
<lb ed="#L" n="18"/>ne consensu remittitur sine dissensu.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1177">
⁋ Ad aliud
<lb ed="#L" n="19"/>dico quod nec ficte accedens ad baptismum nec pec
<lb ed="#L" n="20"/>cans actualiter quando baptisatur est rebapti
<lb ed="#L" n="21"/>sandus. quia tunc licet neuter accipiat effectum
<lb ed="#L" n="22"/>baptismi. tamen potest post penitere et acceptare
<lb ed="#L" n="23"/>baptismum. et tunc per penitentiam ablui tam ab
<lb ed="#L" n="24"/>originali quam ab actuali.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1193">
⁋ Ad secundum dico quod
<lb ed="#L" n="25"/>pena debetur. quia deus sic ordinauit. quia si
<lb ed="#L" n="26"/>cut deus creat creaturam quanlibet ex mera
vo<lb ed="#L" n="27" break="no"/>luntate sua. ita ex mera voluntate sua potest fa
<lb ed="#L" n="28"/>cere de creatura quicquid sibi placet. sicut enim
<lb ed="#L" n="29"/>si aliquis diligeret deum et faceret omnia opera
<lb ed="#L" n="30"/>deo accepta: potest eum deus annihilare sine ali
<lb ed="#L" n="31"/>qua iniuria. ita sibi post talia opera potest non
<lb ed="#L" n="32"/>dare vitam eternam: sed penam eternam sine iniuria.
<lb ed="#L" n="33"/>et ratio est quia deus nullius est debitor. et ideo
<lb ed="#L" n="34"/>quicquid facit nobis ex mera gratia facit. et ideo
<lb ed="#L" n="35"/>ex hoc ipso quod deus facit aliquid iuste factum est. Exem
<lb ed="#L" n="36"/>plum. christus nunquam peccauit: et tamen fuit punitu
<lb ed="#L" n="37"/>grauissime vsque ad mortem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1224">
⁋ Ad tertium dico quod
<lb ed="#L" n="38"/>nec potest probari per rationem nec per auctori
<lb ed="#L" n="39"/>tate ecclesie quod virtutes theologice sufficienter
<lb ed="#L" n="40"/>infundantur in baptismo. quia licet ecclesia re
<lb ed="#L" n="41"/>putat illam probabiliorem que tenet quod ille
vir<lb ed="#L" n="42" break="no"/>tutes infunduntur. tamen contrariam opinionem
<lb ed="#L" n="43"/>non damnat. sicut patet extra de summa
trinita<lb ed="#L" n="44" break="no"/>te et fide catholica capitulo multo. libe. vii. et extra
<lb ed="#L" n="45"/>de baptismo et eius effectum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1245">
⁋ Ad auctoritates
<lb ed="#L" n="46"/>aliquas propter quas aliqui dixerunt baptismum
<lb ed="#L" n="47"/>inutiliter conferri paruulis. quia non habent cha
<lb ed="#L" n="48"/>ritatem. quia vt dicunt secundum apostolum. charitas
<lb ed="#L" n="49"/>operit multitudinem peccatorum et de magdalena.
<lb ed="#L" n="50"/>dixit christus dimissa sunt ei peccata multa: quo
<lb ed="#L" n="51"/>niam dilexit multum que non possunt competere
<lb ed="#L" n="52"/>nisi consentientibus quales non sunt paruuli
<lb ed="#L" n="53"/>Respondit dominus papa. quod baptismus est vti
<lb ed="#L" n="54"/>lis. quia per eum liberatur homo a culpa et
ape<lb ed="#L" n="55" break="no"/>ritur sibi ianua etc. et postea subdit dominus pa¬
<!--808.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 403-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>pa. Ceterum ex vi littere patet satis quod praedicte
au<lb ed="#L" n="57" break="no"/>ctoritates christi et apostoli sunt intelligende
<lb ed="#L" n="58"/>de adultis qui habent multitudinem peccatorum
<lb ed="#L" n="59"/>tam est de paruulis non possunt intelligi qui tantum
<lb ed="#L" n="60"/>peccato tenentur originali. Similiter et illa au
<lb ed="#L" n="61"/>ctoritas est soluenda qui crediderit et baptisa
<lb ed="#L" n="62"/>tus fuerit. cum non possent credere paruuli: sed
<lb ed="#L" n="63"/>adulti et ad hoc tota illa auctoritas
intelligen<lb ed="#L" n="64" break="no"/>da est de adultis vt ad alios et ad alios secunda
<lb ed="#L" n="65"/>clausula referatur quanuis aliqui concedant quod
<lb ed="#L" n="66"/>paruuli credunt non per vsum sed per habitum
<lb ed="#L" n="67"/>fidei quem suscipiunt in baptismo sicut et alia
<lb ed="#L" n="68"/>multa verba secundum vsum communem loquendi non
<lb ed="#L" n="69"/>ad actum sed ad aptitudinem referntur: et ideo
<lb ed="#L" n="70"/>vtrum infundantur vel non: dimittitur
docto<lb ed="#L" n="71" break="no"/>ribus disputandum et inuestigandum: sic igitur
<lb ed="#L" n="72"/>patet quod non apparet necessitas ponendi istas
<lb ed="#L" n="73"/>virtutes theologicas infundi in baptismo: quia
<lb ed="#L" n="74"/>tamen auctoritates sanctorum videntur hic sona
<lb ed="#L" n="75"/>re et maxime augustini super canonica Ioh. quod
<lb ed="#L" n="76"/>sola caritas diuidit inter filios dei et filios per
<lb ed="#L" n="77"/>ditionis: et multe alie sunt ad hoc. et etiam
do<lb ed="#L" n="78" break="no"/>ctores tenent hoc communiter. igitur teneo cum eis
<lb ed="#L" n="79"/>quod iste virtutes infunduntur in baptismo. Sed
<lb ed="#L" n="80"/>ad quid ponuntur in paruulo ex quo nullum actum
<lb ed="#L" n="81"/>potest elicere mediantibus illis. Respondee
<lb ed="#L" n="82"/>quod licet non valeant quantum ad electionem actuum
<lb ed="#L" n="83"/>tempore infantie: valebunt tamen quando erit:
<lb ed="#L" n="84"/>adultus: et per illos habitus tunc potest in ope
<lb ed="#L" n="85"/>ra meritoria cum aliis acquisitis et valent sibi
<lb ed="#L" n="86"/>quocunque tempore vt ostendatur diuisus a
fi<lb ed="#L" n="87" break="no"/>liis perditionis et compulatus filiis regni. Ad
<lb ed="#L" n="88"/>quartum dico quod praeter virtutes aequisitas non sunt
<lb ed="#L" n="89"/>alie virtutes infu se necessarie quod caritas
suffi<lb ed="#L" n="90" break="no"/>cit cum virtutibus acquisitis: quia caritas in
<lb ed="#L" n="91"/>clinat immediate ad actum cuiuslibet
virtu<lb ed="#L" n="92" break="no"/>tis: et ideo dicit Mregorius quod omnia precepta
<lb ed="#L" n="93"/>sunt vnum in radice caritatis. et isto modo omns
<lb ed="#L" n="94"/>virtutes sunt connexe in caritate. vnde caritas
<lb ed="#L" n="95"/>inclinat ad actum cuiuscunque virtutis: licet non
<lb ed="#L" n="96"/>ita prompte et expedite sicut cum aliis
virtu<lb ed="#L" n="97" break="no"/>tibus. et ideo nullus actus est virtuosus
perfe<lb ed="#L" n="98" break="no"/>cte vel meritorius sine actu caritatis. Et
quan<lb ed="#L" n="99" break="no"/>do dicitur quod non dirigunt in finem dico quod me
<lb ed="#L" n="100"/>diante caritate satis dirigunt in finem vltimum
<lb ed="#L" n="101"/>Et quando dicitur quod virtutes philosophorum fuerunt
<lb ed="#L" n="102"/>eiusdem rationis cum virtutibus nostris. Ne
<lb ed="#L" n="103"/>go et dico quod virtutes morales distinguntur secundum
<lb ed="#L" n="104"/>distinctionem obiectorum partialium: nunc
<lb ed="#L" n="105"/>autem finis est obiectum partiale virtutis si
<lb ed="#L" n="106"/>cut alias dictum est: nunc autem philosophi in acqui
<lb ed="#L" n="107"/>rendo virtutes morales habuerunt alium
fi<lb ed="#L" n="108" break="no"/>nem quam christum. verbi gratia abstinet christianus
<lb ed="#L" n="109"/>ab actu fornicandi propter deum: et quia deus pre
<lb ed="#L" n="110"/>cepit sibi abstinere. ita quod deus est hic causa fi
<!--809.xml-->
<pb ed="#L" n="403-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>nalis vel preceptum dei istius abstinentie. et sic
<lb ed="#L" n="2"/>de omnibus aliis virtutibus acquisitis a bone
<lb ed="#L" n="3"/>christiano. quia semper deus est principalis finis
<lb ed="#L" n="4"/>intentus
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1410">
⁋ Phsophus autem licet abstineat a talibus
<lb ed="#L" n="5"/>tamen totaliter propter alium finem vel propter
con<lb ed="#L" n="6" break="no"/>seruationem nature vel ad proficiendum in scienti
<lb ed="#L" n="7"/>vel propter aliquid tale. igitur aliud fuit obie
<lb ed="#L" n="8"/>ctum partiale abstinentie philosophi et boni christiani. et
<lb ed="#L" n="9"/>per cosequens alia virtus et alterius rationis
<lb ed="#L" n="10"/>et ideo si deus acceptaret hominem sine charita
<lb ed="#L" n="11"/>te sicut possibile est: vt alias fuit dictum. adhuc
<lb ed="#L" n="12"/>iste virtutes morales dirigerent operationes
<lb ed="#L" n="13"/>suas in finem vltimum. quia finis ille est obiectum
<lb ed="#L" n="14"/>partiale cuiuscumque talis virtutis in bono christiano
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1434">
<lb ed="#L" n="15"/>⁋ Ad aliud dico quod sanat perfecte dando aliqua
<lb ed="#L" n="16"/>necessario requisita ad salutem. sed ille
virtu<lb ed="#L" n="17" break="no"/>tes non sunt necessarie ad salutem. quia sine illis
<lb ed="#L" n="18"/>potest deus aliquem saluare secundum illos. etiam deus
<lb ed="#L" n="19"/>non liberat hominem ab h bitibus viciosis in
<lb ed="#L" n="20"/>baptismo. igitur non infui untur virtutes eis
<lb ed="#L" n="21"/>opposite. sufficit enim quod de. homini vnde po
<lb ed="#L" n="22"/>sit tales virtutes acquirere vnde perfecte pos
<lb ed="#L" n="23"/>sit saluari sine virtutibus acquisitis in habitu.
<lb ed="#L" n="24"/>quia habendo solos actus illarum cum actu cha
<lb ed="#L" n="25"/>ritatis: potest homo optime saluari. puta si deus
<lb ed="#L" n="26"/>suspenderet omnem actiuitatem illorum actuum re
<lb ed="#L" n="27"/>spectu generationis habitus virtuosi sicut prius
<lb ed="#L" n="28"/>dictum est.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1467">
⁋ Ad aliud dico quod si ponantur ille vir
<lb ed="#L" n="29"/>tutes remanere in patria ex quo non possunt ad
<lb ed="#L" n="30"/>quiri per actus pueri. tamen sic deus ante
mor<lb ed="#L" n="31" break="no"/>tem sibi illas infunderet. si autem non sint ibi non
<lb ed="#L" n="32"/>videtur necessarium quod paruulus vnquam habeat
<lb ed="#L" n="33"/>tales virtutes.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1480">
⁋ Ad primum principale dico quod
<lb ed="#L" n="34"/>illa sunt vera de habitu amoris et odii natura
<lb ed="#L" n="35"/>liter acquisito. sed vnus infusus et alius acqui
<lb ed="#L" n="36"/>situs non repugnant sicut fides infusa et scientia
<lb ed="#L" n="37"/>repugnant. et ratio est. quia habitus infusus non
<lb ed="#L" n="38"/>acquiritur ex actibus nec augetur: sed solum se
<lb ed="#L" n="39"/>habet actiue ad actus. et ideo sicut potentia pe
<lb ed="#L" n="40"/>test stare cum habitu opposito: puta si aliquis
<lb ed="#L" n="41"/>acquirit habitum contra inclinationem potentie
<lb ed="#L" n="42"/>ita ille habitus infusus potest stare cum habi
<lb ed="#L" n="43"/>tum acquisito: qui sibi videtur repugnare: et ta
<lb ed="#L" n="44"/>men non sibi repugnat. Unde charitas et habi
<lb ed="#L" n="45"/>tus odiendi deum non repugnant formaliter. sed
<lb ed="#L" n="46"/>actus charitatis et actus odiendi deum
repu<lb ed="#L" n="47" break="no"/>gnant sicut habitus scientie et actus erroris re
<lb ed="#L" n="48"/>spectu eiusdem conclusionis: nec forte charitas
<lb ed="#L" n="49"/>repugnat formaliter actui peccati praesentis ni
<lb ed="#L" n="50"/>si solum ex institutione diuina: qua circunsceri
<lb ed="#L" n="51"/>pta nulla est ibi repugnantia: sed aliter est de
<lb ed="#L" n="52"/>habitibus acquisitis. quia in illis tanta est re
<lb ed="#L" n="53"/>pugnantia actuum quanta habituum. Et quando
<lb ed="#L" n="54"/>dicitur actus sunt incompossibiles: igitur et
ha<lb ed="#L" n="55" break="no"/>bitus. consequentia non valet nisi tantum de ha¬
<!--809.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 403-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>bitibus qui acquiruntur per actus: sed de aliis
<lb ed="#L" n="57"/>non valet.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1541">
⁋ Ad aliud dico quod habitus infusi di
<lb ed="#L" n="58"/>stinguntur specie ab habitibus acquisitis lsed
<lb ed="#L" n="59"/>non sequitur vltra. igitur magis inclinant ad
<lb ed="#L" n="60"/>actum: quia non oportet quod illud quod est
perfe<lb ed="#L" n="61" break="no"/>ctius in natura perfectius inclinet: quia potest
<lb ed="#L" n="62"/>esse imperfectius in inclinando ad actum vel
<lb ed="#L" n="63"/>si sit perfectius quod possit causare perfectioren
<lb ed="#L" n="64"/>actum qui ando potest agere: licet non semper
<lb ed="#L" n="65"/>magis inclinet ad actum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1562">
⁋ Ad aliud alterius quae
<lb ed="#L" n="66"/>stionis dico quod licet baptismus non sit causa prg
<lb ed="#L" n="67"/>prie expulsionis culpe: tamen potest poni cau
<lb ed="#L" n="68"/>sa sine qua non. quia in voluntariis sicut dictum
<lb ed="#L" n="69"/>est potest poni causa sine qua non. licet non in
<lb ed="#L" n="70"/>naturalibus. et ideo baptismus est aliquid
ta<lb ed="#L" n="71" break="no"/>le sine quo deus non vult expellere culpam ab
<lb ed="#L" n="72"/>aliquo.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e2356-d1e1580">
⁋ Ad aliud pro tertia opinione dico quod
<lb ed="#L" n="73"/>deus est magis pronus ad remittendum vel
re<lb ed="#L" n="74" break="no"/>munerandum quam puniendum. et ideo malum
aliquan<lb ed="#L" n="75" break="no"/>do remittit sine punitione vel leuiter punitur
<lb ed="#L" n="76"/>adeo etc.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>