-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e489.xml
1328 lines (1328 loc) · 89.2 KB
/
cod-LyXLXy_wo8uy7-d1e489.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 5</title>
<author ref="#Ockham">Ockham</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 5</title>
<date when="2020-09-10">September 10, 2020</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-LyXLXy">Lyon 1495</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2020-09-10" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="125-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="wo8uy7-d1e489"><!-- l1d3q5 -->
<head xml:id="wo8uy7-d1e489-Hd1e108">Quaestio 5</head>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e111">
Questio. v.
<lb ed="#L" n="11"/>spposito quod
de<lb ed="#L" n="12" break="no"/>us non sit primum cognitum a nobis.
quae<lb ed="#L" n="13" break="no"/>ro. Utrum vniversale communissimum sit primum
co<lb ed="#L" n="14" break="no"/>gnitum a nobis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e122">
Quod sic videtur.
Auicen<lb ed="#L" n="15" break="no"/>na primo meth. vult quod ens et huiusmodi prima impraessio
<lb ed="#L" n="16"/>ne imprimuntur in anima. ergo talia communissima sunt prima
<lb ed="#L" n="17"/>cognita a nobis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e131">
⁋ Ad oppositum vniuersaliora
<lb ed="#L" n="18"/>sunt difficillima ad cognoscendum. quia sunt a
<lb ed="#L" n="19"/>sen su remotiora est meth. ergo que sunt propinquora
<lb ed="#L" n="20"/>sensui sunt notiora. et per consequens prius cognita. sed hu
<lb ed="#L" n="21"/>iusmodi sunt singularia sensibilia. ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e142">
⁋ Ad quae
<lb ed="#L" n="22"/>stionem dicitur quod communissimum non est prius notum. sed
<lb ed="#L" n="23"/>species specialissima illius singulari quod fortius
<lb ed="#L" n="24"/>mouet sensum. Intelligitur autem questio de primo
<lb ed="#L" n="25"/>obiecto praemitate generationis. et sic intelligendo
<lb ed="#L" n="26"/>questionem ista opinio praemittit duo. Primum est
<lb ed="#L" n="27"/>quod conceptum simpliciter simplicem vocat qui non est
<lb ed="#L" n="28"/>resolubilis in plures conceptus. vt conceptus enter
<lb ed="#L" n="29"/>vel vltime dicere. Conceptus veo simplex licet non sim
<lb ed="#L" n="30"/>pliciter simplex est quicumque potest accipi ab in
<lb ed="#L" n="31"/>tellectu actu simplicis intelligentie. licet possit
<lb ed="#L" n="32"/>resolui in plres conceptus seorsum conceptibiles.
<lb ed="#L" n="33"/>Secundo praemittit quod aliud est intelligere confusum
<lb ed="#L" n="34"/>et aliud confuse intelligere. Confusum enim idem est
<lb ed="#L" n="35"/>quod indistinctum. Et sicut duplex est indistin
<lb ed="#L" n="36"/>guibilitas ad propositum. scilicet totius essentialis in
<lb ed="#L" n="37"/>partes essentiales. et totius vniversalis in partes sub
<lb ed="#L" n="38"/>iectiuas. ita est duplex distinctio dupliqui
toti<lb ed="#L" n="39" break="no"/>praedicti ad partes suas. Confusum autem intelligitur
<lb ed="#L" n="40"/>quando intelligitur aliquid indistinctum altero praedictorum
<lb ed="#L" n="41"/>modorum. Sed confuse dicitur aliquid concipi quando
<lb ed="#L" n="42"/>concipitur sicut exprimitur per nomen. Distincte. quando
<lb ed="#L" n="43"/>concipitur sicut exprimitur per diffinitionem. his
prtes<lb ed="#L" n="44" break="no"/>intellectis primo ponitur ordo originis in
cogni<lb ed="#L" n="45" break="no"/>tione actuali que confuse cognoscuntur. et quo ad
<lb ed="#L" n="46"/>hoc dicitur quod primum actualiter cognitum confuse est
<lb ed="#L" n="47"/>species specialissima. cuius singulare. efficacius et
<lb ed="#L" n="48"/>fortius primo mouet sensum. et hoc supposito quod
<lb ed="#L" n="49"/>singulare non potest sub ratione propri a intelligi. quia
<lb ed="#L" n="50"/>secundum eum modo loquitur de his que certum est
pos<lb ed="#L" n="51" break="no"/>se intelligi secundum vnam opinionem.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e211">
⁋ Conclusio pro
<lb ed="#L" n="52"/>posita probatur. causa naturalis agit ad effectum
<lb ed="#L" n="53"/>iuum secundum vltimum potentie sue quando non est
impe<lb ed="#L" n="54" break="no"/>dita. ergo ad effectum perfectissimum quem potest
<!--252.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 125-r -->
<lb ed="#L" n="55"/>producere primo agit. sed omnia concurrentia ad
<lb ed="#L" n="56"/>istum actum primum intellectus sunt cause mere
<lb ed="#L" n="57"/>naturales. quia praecedunt omnem actum voluntatis.
<lb ed="#L" n="58"/>et non sunt impedite. vt patet. ergo producunt
effe<lb ed="#L" n="59" break="no"/>ctum perfectissimum in que possunt. Ille autem non
<lb ed="#L" n="60"/>est nisi conceptus speciei specialissime. Si enim aliquis
<lb ed="#L" n="61"/>alius esset. puta conceptus alicuius communion
<lb ed="#L" n="62"/>esset perfectissimus. in quem ista possent cum
conce<lb ed="#L" n="63" break="no"/>ptus superior vel communior istius sit
imperfe<lb ed="#L" n="64" break="no"/>ctior conceptu speciei specialissime. sicut pars est
in<lb ed="#L" n="65" break="no"/>perfectior toto. sequeretur quod illa non possent in con
<lb ed="#L" n="66"/>ceptum illius speciei. et ita nunquam causarent conce
<lb ed="#L" n="67"/>ptum illius.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e255">
⁋ Secundo sic. Auicenna primo
me<lb ed="#L" n="68" break="no"/>taphisice. ca. ii. Metaphisica est vltima in
or<lb ed="#L" n="69" break="no"/>dine doctrine. ergo principia omnium aliarum scientiarum
<lb ed="#L" n="70"/>possunt concipi. et termini illorum ante principia
<lb ed="#L" n="71"/>metha. sed hoc non esset si oporteret primo
actu<lb ed="#L" n="72" break="no"/>aliter concipi conceptus comuniores quam conce
<lb ed="#L" n="73"/>ptus specierum specialissimarum. tunc enim oporte
<lb ed="#L" n="74"/>ret ens et huiusmodi primo concipi. et ita magis
seque<lb ed="#L" n="75" break="no"/>retur metaphisica esse primam in ordine doctri
<lb ed="#L" n="76"/>ne. ergo.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e277">
⁋ Tertio sic. quia si oporteret praeconcipere
com<lb ed="#L" n="77" break="no"/>ceptus vniuersaliores ante conceptum talis
<lb ed="#L" n="78"/>speciei. tunc sensu posito in actu de singulari mo
<lb ed="#L" n="79"/>uente sensum et intellectu existente soluto. oporte
<lb ed="#L" n="80"/>ret ponere magnum tempus anteque species huius
sin<lb ed="#L" n="81" break="no"/>gularis primo sensati conciperetur. quia prius
opor<lb ed="#L" n="82" break="no"/>teret intelligere praedicata communia et omnia dicta
<lb ed="#L" n="83"/>in quid de illa specie secundum ordinem
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e295">
⁋ Dicunt secundo
<lb ed="#L" n="84"/>isti quod ordine originis ens est primum distincte
<lb ed="#L" n="85"/>cognitum. et consequenter semper prius sibi propinqua
<lb ed="#L" n="86"/>ora et posterius remotiora. quia ex secundo
pre<lb ed="#L" n="87" break="no"/>misso nihil concipitur distincte nisi quando
con<lb ed="#L" n="88" break="no"/>cipiuntur omnia que sunt de ratione essentiali eius
<lb ed="#L" n="89"/>sed ens includitur in omnibus conceptibus
inferio<lb ed="#L" n="90" break="no"/>ribus quidditatiuis. ergo nullus conceptus infe
<lb ed="#L" n="91"/>rior distincte concipitur nisi concepto ente. ens
<lb ed="#L" n="92"/>autem non potest concipi nisi distincte quia habet
<lb ed="#L" n="93"/>conceptum simpliciter simplicem. Potest ergo distincte
<lb ed="#L" n="94"/>concipi sine aliis et non econuerso. ergo ens est primus
<lb ed="#L" n="95"/>conceptus distincte conceptibilis. Dicunt etiam quod
<lb ed="#L" n="96"/>totus ordo confuse concipiendi praecedit totum ordi
<lb ed="#L" n="97"/>nem distincte concipiendi. quod probatur auctoritate predi
<lb ed="#L" n="98"/>cta Auicem. de ordine meth. ad alias scientias
spe<lb ed="#L" n="99" break="no"/>ciales.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e332">
⁋ Tertio dicunt quod notitia habiiuali sunt commun
<lb ed="#L" n="100"/>ora prius nota via generationis. et hoc probant per exemplum est
<lb ed="#L" n="101"/>simili. de diuersis formis perficientibus idem perfectibsle
<lb ed="#L" n="102"/>ordine quodam. scilicet mediatius et immediatius.
<lb ed="#L" n="103"/>Et consimiliter de eadem forma. si virutaliter contincat in se
<lb ed="#L" n="104"/>perfectionem illarum formarum ordinatarum consimili
<lb ed="#L" n="105"/>ordine perficientem. Eodem modo de diuersis conce
<lb ed="#L" n="106"/>partibus vel vno equiualente virtualiter in
per<lb ed="#L" n="107" break="no"/>ficiendo intellectum. Contra opinionem primo quod
<lb ed="#L" n="108"/>ponit de conceptu simpliciter simplici et non simpliciter
<lb ed="#L" n="109"/>simplici. innuens quod nullus conceptus specici vel
<!--253.xml-->
<pb ed="#L" n="125-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>generis est simpliciter simplex. non est verum quia de re
<lb ed="#L" n="2"/>simpliciter simplici non est impossibile habere
conce<lb ed="#L" n="3" break="no"/>ptum simpliciter simplicem. sed aliqua res est simpliciter sim
<lb ed="#L" n="4"/>plex. sicut alias declarabitur. ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e371">
⁋ Preterea pe
<lb ed="#L" n="5"/>lud quod non est simpliciter simplex. vel includit
com<lb ed="#L" n="6" break="no"/>positionem vel est cum altero componibile. ergo si
<lb ed="#L" n="7"/>conceptus speciei specialissime vel generis non sit sim
<lb ed="#L" n="8"/>pliciter simplex. vel hoc est quia componitur ex
plur<lb ed="#L" n="9" break="no"/>bus conceptibus vel quia est componibilis. Primum
<lb ed="#L" n="10"/>non est verum. quia quando aliquid componitur ex pluribus
<lb ed="#L" n="11"/>partes sunt modo sibi conuenienti. si totum sit rea
<lb ed="#L" n="12"/>liter. partes sunt realiter. si totum sit ens rationis et
<lb ed="#L" n="13"/>habens actualiter esse compositum et esse obiectiuum
<lb ed="#L" n="14"/>partes proportionabiliter erunt. ergo conceptus speciei spealii
<lb ed="#L" n="15"/>sime non potest esse sine partibus suis. et ita cum ipse
<lb ed="#L" n="16"/>ponat quod conceptus entis est pars non potest esse conc
<lb ed="#L" n="17"/>ptus speciei spealissime sine conceptu entis quod ip
<lb ed="#L" n="18"/>se negat.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e405">
⁋ Si dicatur quod conceptus entis est ibi vir
<lb ed="#L" n="19"/>tualiter vel potentioaliter. et hoc sufficit ad rationem partis
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e410">
<lb ed="#L" n="20"/>⁋ Contra. pars est prior naturaliter suo toto. sed illud
<lb ed="#L" n="21"/>quod est tantum potetionaliter vel virutualiter non est prius
<lb ed="#L" n="22"/>natura alio. ergo oportet quod pars actualiter sit prior actua
<lb ed="#L" n="23"/>litate sibi conuenienti. ita quod sicut pars realis est prior
<lb ed="#L" n="24"/>simpliciter et vere actualiter est. ita pars rationis est prior
<lb ed="#L" n="25"/>iu esse concepto vel cognito.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e426">
⁋ Preterea quando alicua
<lb ed="#L" n="26"/>habent omns partes simpliciter easdem illa sunt simpliciter
<lb ed="#L" n="27"/>idem. nec in aliquo distinguuntur. ergo si conceptus specie
<lb ed="#L" n="28"/>non sit sim plex sed compositus. oportet quod habeat omnes per
<lb ed="#L" n="29"/>tes easdem quas habet diffinitio. quia alie partes non possunt
<lb ed="#L" n="30"/>dari. quia praeter conceptum speciei non sunt conceptus essentia
<lb ed="#L" n="31"/>les speciei nisi tantum conceptus generis et differente que sunt
<lb ed="#L" n="32"/>partes diffinitionis. et non est maior ratio quod vna pars
<lb ed="#L" n="33"/>diffinitionis sit pars conceptus speciei quam alia. ergo
diffini<lb ed="#L" n="34" break="no"/>nitio et diffinitum non essent distincti termini quod
<lb ed="#L" n="35"/>alibi negat.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e450">
⁋ Si dicatur quod aliter componant conceptu
<lb ed="#L" n="36"/>speciei et conceptu diffinitionis. quia in diffinitione sunt
<lb ed="#L" n="37"/>in actu. in conceptu autem speciei sunt tantum potentionaliter
<lb ed="#L" n="38"/>vel virutaliter.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e459">
⁋ Contra. quandocumque aliquid est in
poten<lb ed="#L" n="39" break="no"/>tia vel virutaliter secundum quod ista distinguntur contrsi esse in actu
<lb ed="#L" n="40"/>illud nullam facit compositionem in illo in quo est.
<lb ed="#L" n="41"/>Exemplum. quia forma est in materia in potentia et
<lb ed="#L" n="42"/>non in actu. ideo non facit materiam compositam. sicut
<lb ed="#L" n="43"/>alias patebit. Similiter. quia omnia sunt in deo virtualiter.
<lb ed="#L" n="44"/>ideo non faciunt in deo compositionem. ergo si conceptus
<lb ed="#L" n="45"/>generis et differentie sint tantum potentionaliter vel virtualiter in
<lb ed="#L" n="46"/>conceptu speciei. nullam facient compositionem in specie.
<lb ed="#L" n="47"/>Nec potest dici secundum quod conceptus speciei non est sim
<lb ed="#L" n="48"/>pliciter simplex. quia est componibilis. Tum quia non est
<lb ed="#L" n="49"/>oponibilis nisi forte cum conceptu actuali. Tum
<lb ed="#L" n="50"/>qui conceptus vltime differene et similiter conceptus entum est
<lb ed="#L" n="51"/>componibilis. et tamen vterque est simpliciter simplex secundum
<lb ed="#L" n="52"/>eum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e492">
⁋ Contra secundum praemissum. quia ipse dicit quod con
<lb ed="#L" n="53"/>fuse concipitur aliquid. quando concipitur sicut exprimitur per
<lb ed="#L" n="54"/>nomen. et distincte quando concipitur sicut exprimitur er
<lb ed="#L" n="55"/>diffinitionem. innuens quod diffinibile non potest distin¬
<!--253.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 125-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>cte cognosci sine diffinitione. Contra hoc. omne
<lb ed="#L" n="57"/>quod concipitur secundum totum et secundum quanlibet partem
<lb ed="#L" n="58"/>distincte concipitur. sed conceptus alicuius speciei potest
<lb ed="#L" n="59"/>concipi secundum se totum et secundum quanlibet partem sine
dis<lb ed="#L" n="60" break="no"/>finitione. ergo etc. Minor patet. Tum quia sicut post pate
<lb ed="#L" n="61"/>bit aliqua species non habet diffinitionem proprie dictam.
<lb ed="#L" n="62"/>Tum quia sicut dictum est conceptus alicuius speciei est
<lb ed="#L" n="63"/>simpliciter simplex. Tum quia sicut post patebit.
con<lb ed="#L" n="64" break="no"/>munissimum non est semper primum distincte cognitum
<lb ed="#L" n="65"/>nec etiam communius semper prius distincte cognoscitur.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e530">
<lb ed="#L" n="66"/>⁋ Contra principale conclusionem primi articuli quod
<lb ed="#L" n="67"/>species specialissima non primo intelligatur primitate
<lb ed="#L" n="68"/>originis. quia secundum multos primum obiectum
potentie<lb ed="#L" n="69" break="no"/>maxime primitate originis praecedit actu potentie
<lb ed="#L" n="70"/>secundum illam rationem secundum quam terminat actum potentie. sed
<lb ed="#L" n="71"/>species specialissima sub ratione speciei specialissime non
<lb ed="#L" n="72"/>precedit omnem actum intelligendi. sicut declaratum es
<lb ed="#L" n="73"/>pius. ergo etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e550">
⁋ Preterea aut singulare intelligitur a nob
<lb ed="#L" n="74"/>aliquo modo. et hoc sub ratione propria singularitatis
<lb ed="#L" n="75"/>aut nullo modo. Non nullo modo certum est. quia tunc
<lb ed="#L" n="76"/>nunquam de eo possemus inquarere aliquam veritatem
<lb ed="#L" n="77"/>et ita non possemus inquarere an sit ponenda vel non
<lb ed="#L" n="78"/>Si sit aliquo modo cognoscibile a nobis et non in
<lb ed="#L" n="79"/>conceptu proprio. ergo in conceptu communi sibi et aliis. et omnis
<lb ed="#L" n="80"/>conceptus non quidditatiuus conueniens alteri praesuppo
<lb ed="#L" n="81"/>nit conceptum quidditatiuum illi couenientem secundum eum
<lb ed="#L" n="82"/>alibi. ergo esset aliquid praedicabile in quid de differentia
<lb ed="#L" n="83"/>indiuiduali. ergo ipsa differentia indiuidualis in se
co<lb ed="#L" n="84" break="no"/>gnoscitur primo. et tunc per rationem suam causa naturalis
<lb ed="#L" n="85"/>agit ad perfectissimum conceptum in quem potest. ergo
<lb ed="#L" n="86"/>ipsum singulare primo intelligitur
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e581">
⁋ Preterea rationes
<lb ed="#L" n="87"/>sue non concludut. Prima non. quia quando accipit quod causa
<lb ed="#L" n="88"/>naturalis etc. aut intelligit quod producit effectum
<lb ed="#L" n="89"/>secundum speciem aut secundum numerum. si secundo modo hoc est
<lb ed="#L" n="90"/>falsum. quia ignis in calefaciendo non producit per
fe<lb ed="#L" n="91" break="no"/>ctissimum calorem in quem potest. sed successiue produ
<lb ed="#L" n="92"/>cit quousque perueniat ad perfectum calorem. Si intelli
<lb ed="#L" n="93"/>gat primo modo. aut intelligit de causa totali
<lb ed="#L" n="94"/>illo modo quo causa naturalis potest esse causa totalits
<lb ed="#L" n="95"/>aut vniversaliter de omni causa. siue sit totalis siue partialis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e603">
⁋ Si
<lb ed="#L" n="96"/>secundo modo hoc est falsum. quia aliquando causa partialis
<lb ed="#L" n="97"/>producit vnum effectum et postea illa causa partialis
<lb ed="#L" n="98"/>et effectus productus concurrunt sicut due cause
<lb ed="#L" n="99"/>partiales ad producendum effectum perfecio: est. patet
<lb ed="#L" n="100"/>quia ipsa substantia anime primo causat cognito
<lb ed="#L" n="101"/>nem. et postea ista cognitio et substantia anime
<lb ed="#L" n="102"/>poterunt producere vnam volitionem. quae est perfectior
<lb ed="#L" n="103"/>cognitione primo producta in naturalibus. etiam possunt
<lb ed="#L" n="104"/>adhuc multa exempla inueniri. Si intelligat
<lb ed="#L" n="105"/>primo modo. tunc si sit nata producere plures effectus
<lb ed="#L" n="106"/>nullus eorum prius producetur nisi forte prioritate
te<lb ed="#L" n="107" break="no"/>poris. quia vnus potest produci in instanti. et alius
<lb ed="#L" n="108"/>tantum successiue. et tunc ille qui producetur in
in<lb ed="#L" n="109" break="no"/>stanti siue sit perfectior siue imperfectior prius
<lb ed="#L" n="110"/>producetur. Et hoc si productio instantanea
<!--254.xml-->
<pb ed="#L" n="126-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>non sit finis nec intrinsecus nec extrinsecus pro
<lb ed="#L" n="2"/>ductonis successiue. Que aut sit causa illius. post
di<lb ed="#L" n="3" break="no"/>cetur
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e651">
⁋ Confirmatur. per philosophum. ix. metha. quod quae sunt
prio<lb ed="#L" n="4" break="no"/>ra via generationis sunt imperfectiora. illud no
<lb ed="#L" n="5"/>potest intelligi de distinctis effectibus productis a d
<lb ed="#L" n="6"/>stinctis et disparatis causis. quia illi vel non habent
<lb ed="#L" n="7"/>talem ordinem originis. vel indifferentur potest prius pro
<lb ed="#L" n="8"/>duci perfectius aut imperfectius et econuerso. Similiter
<lb ed="#L" n="9"/>patet secundum eum quod intelligit de causa habente plures
effe<lb ed="#L" n="10" break="no"/>ctus
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e669">
⁋ Preterea. secundum eum visibile distans prius
intelli<lb ed="#L" n="11" break="no"/>gitur sub ratione communiori quam minus communi. ergo non semper producitur
<lb ed="#L" n="12"/>primo effectus perfectissimus.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e677">
⁋ Si dicatur. quod cause
<lb ed="#L" n="13"/>iste sunt impedite propter improportionem medii. Con
<lb ed="#L" n="14"/>tra. quando est aliqua causa productiua multorum effectuum
<lb ed="#L" n="15"/>ita quod quaecunque sufficiunt ad productione vnius
effe<lb ed="#L" n="16" break="no"/>ctus. puta a. et non alterius puta b. tunc a et be si si
<lb ed="#L" n="17"/>mul producantur. prius natura producitur b quam a. quia
<lb ed="#L" n="18"/>prius natura secundum philosophum. v. metha. et secundum eos est
<lb ed="#L" n="19"/>illud quod potest esse sine alio et non econuerso. sed
quae<lb ed="#L" n="20" break="no"/>cumque sufficiunt ad causandum conceptum minus communem
<lb ed="#L" n="21"/>sufficiunt ad causandum effectum comiorem. sicut isti
<lb ed="#L" n="22"/>habent concedere. et non econuerso. ergo non potest produci
<lb ed="#L" n="23"/>conceptus speciei spcialissime. nisi producatur conceptur
<lb ed="#L" n="24"/>communior. sed econuerso potest secundum eos. quando obiectum impri
<lb ed="#L" n="25"/>portionabiliter distat. ergo prius natura producitur conce
<lb ed="#L" n="26"/>ptus communior.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e710">
⁋ Si dicatur quod conceptus speciei
spacialissi<lb ed="#L" n="27" break="no"/>me potest produci sine conceptu comuniori. Contra. quaero quod
<lb ed="#L" n="28"/>requiruntur ad causandum conceptum entis. videtur quod
in<lb ed="#L" n="29" break="no"/>tellectus agens et fantasma cuiuscumque singula
<lb ed="#L" n="30"/>ris vel species intelligibilis sufficiunt. quia secundum istos
<lb ed="#L" n="31"/>nihil agit in intellectum possibilem nisi intellect
<lb ed="#L" n="32"/>agens. vel ipse intellectus possibilis et species
intelli<lb ed="#L" n="33" break="no"/>gibilis vel habitus vel essentia rei praesentis. sed
intel<lb ed="#L" n="34" break="no"/>lectus agens et possibilis semper se habent
vnifor<lb ed="#L" n="35" break="no"/>miter. ergo si non producatur conceptus entis quando produci
<lb ed="#L" n="36"/>tur conceptus speciei spcialissime. oportet quod hoc sit propi
<lb ed="#L" n="37"/>defectum habitus. et hoc non est verum. quia habitus semper
<lb ed="#L" n="38"/>sequitur actum. vel propter defectum speciei. vel propter
<lb ed="#L" n="39"/>defectum essentie rei praesentis. Non propter defectum
<lb ed="#L" n="40"/>speciei. quia non propter defectum alicuius speciei singularis
<lb ed="#L" n="41"/>qui non potest dari cuius. nec plus vnius quam alterius. et
<lb ed="#L" n="42"/>ita vel nullius vel cuiuslibet
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e747">
⁋ Nec propter defe
<lb ed="#L" n="43"/>ctum speciei cuiuscumque vniversalis. quia quaero a quo causaretur il
<lb ed="#L" n="44"/>la species illius vniversalis. et non potest dari nisi intellectus
<lb ed="#L" n="45"/>agens et singulare vel species singularis vel natu
<lb ed="#L" n="46"/>ra communio. quae omnia sunt praesentia et sufficienter approxima
<lb ed="#L" n="47"/>ta quandocumque generatur species rei singularis. hoc
con<lb ed="#L" n="48" break="no"/>firmatur. quia si primo non habetur conceptus entis et
<lb ed="#L" n="49"/>postea habetur. tunc erit tempus medium inter productio
<lb ed="#L" n="50"/>nem conceptus speciei spcialissime et productionem
conce<lb ed="#L" n="51" break="no"/>ptus entis. Et quero de illo tempore. aut facta alicut
<lb ed="#L" n="52"/>mutatione. aut nulla. Si nulla non est maior ra
<lb ed="#L" n="53"/>tio quod ageret post illud tempus medium: quam in illo tem
<lb ed="#L" n="54"/>pore medio. Si sit facta aliqua mutatio. non pos
<lb ed="#L" n="55"/>dari terminus talis mutationis. quia nec species
<!--254.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 126-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>nec actus intelligendi nec habitus. patet inductiue.
<lb ed="#L" n="57"/>nec producitur conceptus entis propter defectum
pre<lb ed="#L" n="58" break="no"/>sentie rei realis. patet inductiue.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e791">
⁋ Preterea quando
<lb ed="#L" n="59"/>accipitur in minore quod conceptus perfectissimus in
<lb ed="#L" n="60"/>quem possunt est conceptus speciei specialissime. hoc non
<lb ed="#L" n="61"/>debet concedi secundum istos. quia illud idem est intellectum
<lb ed="#L" n="62"/>quod est sensatum. sed sensatum est singulare. ergo singula
<lb ed="#L" n="63"/>re est intellectum. et conceptus singularis est
perfe<lb ed="#L" n="64" break="no"/>ctior conceptu speciei specialissime. ergo si maior eorum sit
<lb ed="#L" n="65"/>vera singulare primo intelligetur. et primo
conceptu<lb ed="#L" n="66" break="no"/>eius producetur. Confirmatur ista ratio. quia singulare sul
<lb ed="#L" n="67"/>ratione singularis est sensatum a sensu. ergo singulare
<lb ed="#L" n="68"/>sub ratione singularis est intellectum ab intellectu
<lb ed="#L" n="69"/>consequentia patet. quia in quodcumque obiectum potest sensus in il
<lb ed="#L" n="70"/>lud idem sub eadem ratione potest intellectus.
maxi<lb ed="#L" n="71" break="no"/>me secundum istos. Atecedens patet. quia sensus non est apprehens
<lb ed="#L" n="72"/>uus vniversalium. ergo tantum singularium.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e824">
⁋ Si dicatur singulare
<lb ed="#L" n="73"/>sub ratione sue singularitatis non sentitur. sed tantum sub
<lb ed="#L" n="74"/>ratione nature. Contra. ipse ponit quod non intelligi
<lb ed="#L" n="75"/>tur primo singulare. sed species specialissima cuius
<lb ed="#L" n="76"/>singulare fortius mouet sensum. Tunc quero. aut
<lb ed="#L" n="77"/>idem sub ratione eadem realiest obiectum sensus et in
<lb ed="#L" n="78"/>tellectus aut non sub eadem ratione a parte rei. Si
<lb ed="#L" n="79"/>sic. non debet dicere quod species specialissima primo in
<lb ed="#L" n="80"/>telligitur. cuius indiuiduum fortius mouet sensum
<lb ed="#L" n="81"/>sed quod illa species specialissima primo intelligitur quae
pri<lb ed="#L" n="82" break="no"/>mo mouet. ex quo idem sub eadem ratione a parte rel
<lb ed="#L" n="83"/>est obiectum vtriusque. et tam obiectum quam ratio obiectum
<lb ed="#L" n="84"/>debet praecedere actum primum tam potentie sensitie
<lb ed="#L" n="85"/>quam intellectiue secundum eum. Si autem idem sed non sub ea
<lb ed="#L" n="86"/>dem ratione est obiectum sensus primum et primum obiectum
<lb ed="#L" n="87"/>intellectus. Et certum est quod in re anonem actum
in<lb ed="#L" n="88" break="no"/>tellectus non est nisi natura vel differentia indiuidaliter
<lb ed="#L" n="89"/>contrahens naturam secundum eos. ergo si ratione nature sit prima
<lb ed="#L" n="90"/>ratio obiectiua intellectus. oportet quod differentia contraons sit ratio mo
<lb ed="#L" n="91"/>tiua et terminatiua ipsius actus sensitiui
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e868">
⁋ Confir
<lb ed="#L" n="92"/>matur quia secundum eum obiectum primum intellectus precedit
<lb ed="#L" n="93"/>actum primum intellectus. sed secundum eum nihil est ante omnem
<lb ed="#L" n="94"/>actum intellectus nisi quod est realiter singulare. ergo
<lb ed="#L" n="95"/>primum obiectum intellectus est realiter singulare. ergo
ni<lb ed="#L" n="96" break="no"/>si sub alia ratione apprehendatur ab intellectu. puta
<lb ed="#L" n="97"/>sub ratione nature. et sub alia apprehendatur a sensu.
<lb ed="#L" n="98"/>puta sub ratione nature indiuidualis. non plus erit:
<lb ed="#L" n="99"/>obiectum sensus ipsum singulare quam obiectum intel
<lb ed="#L" n="100"/>lectus.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e891">
⁋ Si dicatur quod natura est aliter motiua vel
<lb ed="#L" n="101"/>ratio mouedi sensum et intellectum. quia vt est ratio moues
<lb ed="#L" n="102"/>di sensum. neccessario est sub siugularitate. vt autem ratio
<lb ed="#L" n="103"/>mouendi intellectum abstrahitur a singularitate. licet
<lb ed="#L" n="104"/>actualiter coniungitur singularitati. Contra. quamuis forte
<lb ed="#L" n="105"/>sensus particularim possit esse alicuius obiecti. nisi quando
<lb ed="#L" n="106"/>nam coniugitur differente indiduali secundum istos. et hoc namliter. tamen
<lb ed="#L" n="107"/>sensus interior qui habet actum suum in absentia rei. et
<lb ed="#L" n="108"/>per consequens eadem ratione re destructa non est magis
<lb ed="#L" n="109"/>respectu nature coniuncte differentie indiuiduali
<lb ed="#L" n="110"/>quam intellectus. et ita non plus apprehenderetur
<!--255.xml-->
<pb ed="#L" n="126-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>singulare a fantasia quam ab intellectu quod est contra
<lb ed="#L" n="2"/>eos
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e926">
⁋ Secunda etiam ratio non valet. quia scientia non est tanten
<lb ed="#L" n="3"/>ex incomplexis sed est respectu complexorum. et aliquando
<lb ed="#L" n="4"/>complexa sunt ignotiora quantumcunque termini sini
<lb ed="#L" n="5"/>noti vel etiam notiores. ergo quantucunque termini
<lb ed="#L" n="6"/>metaphisicales essent prius noti quam termi aliarum
<lb ed="#L" n="7"/>scientiarum. non oporteret complexa metaphisicalia
<lb ed="#L" n="8"/>esse notiora. et ita non oporteret metaphisicam esse
<lb ed="#L" n="9"/>priorem ordine doctrine. Exemplum. isti sunt termin
<lb ed="#L" n="10"/>noti. corpus celeste. astra. et huiusmodi. et paritas et im
<lb ed="#L" n="11"/>paritas. et tamen istud complexum. astra sunt paria non
<lb ed="#L" n="12"/>potest euidenter cognosci. nec etiam eius obiectum. et
<lb ed="#L" n="13"/>tamen multa alia complexa quorum termi sunt posterius
<lb ed="#L" n="14"/>noti possunt euidenter cognosci. Et ita quamuis termi
<lb ed="#L" n="15"/>metaphisicales. essent prius noti quam alii termini
<lb ed="#L" n="16"/>aliarum scientiarum particularium. non oporteret complexa
<lb ed="#L" n="17"/>ex illis terminis esse notiora.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e961">
⁋ Preterea. secundum philosophum
<lb ed="#L" n="18"/>i. phi. et. vii. metha. et id est posteriorum. scientia de vniversalior
<lb ed="#L" n="19"/>bus est prior ordine doctrine. et tamen secundum istum termin
<lb ed="#L" n="20"/>coiores non sunt prius noti. ergo nec semper praoritas
noti<lb ed="#L" n="21" break="no"/>tie incomplexe terminorum secundum istos arguit
priorita<lb ed="#L" n="22" break="no"/>tem scientie ordine doctrine.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e974">
⁋ Preterea. metha. non tantum
<lb ed="#L" n="23"/>est de compositis: sed etiam est de subiis separatis quae sunt
<lb ed="#L" n="24"/>posterius note secundum istos. ergo quantumcunque metha. non
<lb ed="#L" n="25"/>esset vltia ordine doctrine quantum ad illam partem quam
<lb ed="#L" n="26"/>est de complexis compositis ex terminis communibus. tamen
<lb ed="#L" n="27"/>posset esse vltia quantum ad illam partem quae est de subiis
<lb ed="#L" n="28"/>separatis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e990">
⁋ Preterea scientie particulares non solum sunt
<lb ed="#L" n="29"/>de speciebus spaialissimis istorum sensibilium. quae sole secundum
<lb ed="#L" n="30"/>istos sunt prima cognita ab intellectu primitate
<lb ed="#L" n="31"/>originis. quia illa singularia efficacius mouent sen
<lb ed="#L" n="32"/>sum. sed etiam sunt de multis aliis. puta de
substam<lb ed="#L" n="33" break="no"/>tiis. de quantitatibus. secundum eos. et de respectibus secundum
<lb ed="#L" n="34"/>eos. et de multis aliis quae non sunt primo cognita
<lb ed="#L" n="35"/>ab intellectu. sed aliqua illorum sicut substantia non possunt
cogno<lb ed="#L" n="36" break="no"/>sci nisi in conceptu communi sibi et accidentibus. et per consequens
<lb ed="#L" n="37"/>non possunt cognosci nisi praehabito conceptu entis. et
<lb ed="#L" n="38"/>aliis conceptibus communissimis. ergo si ratio sua esset bona
<lb ed="#L" n="39"/>metha. esset prior ordine doctrine respectu talium
<lb ed="#L" n="40"/>scientiarum particularium. quamuis non esset prior ordine
do<lb ed="#L" n="41" break="no"/>ctrine respectu scientiarum de speciebus spalissimis isto
<lb ed="#L" n="42"/>rum sensibilium.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1023">
⁋ Preterea. si ratio sit bona sequitur quod
<lb ed="#L" n="43"/>scientia de specie spalissima sit prima ordine doctrine.
<lb ed="#L" n="44"/>cuius tamen oppositum docent auc. et experientia.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1031">
⁋ Preter
<lb ed="#L" n="45"/>ea. tertia ratio non valet. Tum quia eque concluderet si
com<lb ed="#L" n="46" break="no"/>ceptus speciei spalissime primo producitur quod erit
ma<lb ed="#L" n="47" break="no"/>gnum tempus anteque deueniatur ad conceptum entis: sicut
<lb ed="#L" n="48"/>si ens concipiatur. primo oporteret ponere magnum
<lb ed="#L" n="49"/>empus anteque deueniretur ad conceptu speciei spcialissime
<lb ed="#L" n="50"/>quia quae ratione oporteret transire omnia media
descenden<lb ed="#L" n="51" break="no"/>do a communisimo vsque ad specie spalissimam. eadem ratione
<lb ed="#L" n="52"/>oporteret transire per omnia media ascendendo a specie
<lb ed="#L" n="53"/>spanlissima vsque ad conceptum entis communissimum. Tum
<lb ed="#L" n="54"/>qui dicerent alii quod simul: saltem tempore quamuis non natu
<lb ed="#L" n="55"/>ra producerentur conceptus entis coissimi et conceptus
<!--255.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 126-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>speciei specialissime
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1066">
⁋ Contram secundum articulum. in
<lb ed="#L" n="57"/>quo ponit quod ens necessario est primum distincte
<lb ed="#L" n="58"/>cognitum primitate originis. hoc est simpliciter falsum
<lb ed="#L" n="59"/>qui omne obiectum potest distincte cognosci. non
<lb ed="#L" n="60"/>cognito illo quod non est de ratione eius essentiali
<lb ed="#L" n="61"/>nec includitur essentialiter in eo. sed conceptus entis
<lb ed="#L" n="62"/>nec includitur in specie specialissima nec in aliquo
<lb ed="#L" n="63"/>inferiori reali. ergo vnumquodque illorum potest cognosci
<lb ed="#L" n="64"/>distincte sine cognitione entis conissimi. IMaior
<lb ed="#L" n="65"/>patet. quia ad cognitonem distinctam rei sufficit
cogni<lb ed="#L" n="66" break="no"/>tio omnium essentialium et intrinsecorum sibi. Minor
<lb ed="#L" n="67"/>patet secundum eum. quia conceptus entis communissimi non est ali
<lb ed="#L" n="68"/>quod reale. ergo tantum est in intellectu. sed illud quod tantum
<lb ed="#L" n="69"/>est in intellectu non est de essentia cuiuscunque rei
<lb ed="#L" n="70"/>existentis extra animam. Preterea quandocumque sub aliquam
<lb ed="#L" n="71"/>communi continentur plura per se contenta. si vnum illorum
<lb ed="#L" n="72"/>potest distincte cognosci sine cognitione superio
<lb ed="#L" n="73"/>ris. et aliud contentum potest distincte cognosci sine
<lb ed="#L" n="74"/>cognitione eiusdem superioris. sed ens praedicatur in quid de
<lb ed="#L" n="75"/>deo a creatura. et deus potest cognosci distincte
<lb ed="#L" n="76"/>sine cognitione talis superioris. ergo et creatura.
<lb ed="#L" n="77"/>Maior patet. quia non est maior ratio quod ad cognitio
<lb ed="#L" n="78"/>nem distinctam vnius inferioris requiratur cognitio
<lb ed="#L" n="79"/>superioris quam ad cognitionem alterius inferioris. cum
<lb ed="#L" n="80"/>eque essentialiter et in quid praedicatur de vtroque. Di
<lb ed="#L" n="81"/>nor probatur. quia simpliciter simplex in re. aut totaliter con
<lb ed="#L" n="82"/>gnoscitur. aut totaliter ignoratur. et hoc est
intelligen<lb ed="#L" n="83" break="no"/>dum de notitia intuitiua. quae praecise secundum istos rem
<lb ed="#L" n="84"/>respicit extra animam et non conceptum mentis. ergo si
<lb ed="#L" n="85"/>deus intuitiue cognoscitur. neccessario distincte
co<lb ed="#L" n="86" break="no"/>gnoscitur. sed notitia intuitiua non est respectu ali
<lb ed="#L" n="87"/>cuius conceptus. ergo erit ibi notitia intuitiua
di<lb ed="#L" n="88" break="no"/>stincta sine cognitione talis conceptus. et per consequens
<lb ed="#L" n="89"/>sine cognitione superioris. cum nihil sit superius ad
<lb ed="#L" n="90"/>deum secundum eum nisi conceptus et nihil reale. Preterea
<lb ed="#L" n="91"/>quicquid distincte potest cognosci a sensu sine
co<lb ed="#L" n="92" break="no"/>gnitione cuiuscumque alterius. illud idem potest
di<lb ed="#L" n="93" break="no"/>stincte cognosci ab intellectu sine cognitione
<lb ed="#L" n="94"/>cuiuscumque alterius. sed aliquod sensibile potest distincte
<lb ed="#L" n="95"/>cognosci sine cognitione entim communissimi. ergo sine
co<lb ed="#L" n="96" break="no"/>gnitione talis conunisimi potest distincte cognosci ab
in<lb ed="#L" n="97" break="no"/>tellectu.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1157">
⁋ Contra aliud quod dicit quod totus ordo
<lb ed="#L" n="98"/>confuse concipiendi praecedit totum ordine distincte conci
<lb ed="#L" n="99"/>piendi. hoc non est verum. quia quod distincte
cogno<lb ed="#L" n="100" break="no"/>scitur a sensu. illud idem potest distincte cognosci ab
intel<lb ed="#L" n="101" break="no"/>ectu. et maxime ab intellectu non impedito. quia non
<lb ed="#L" n="102"/>minoris potentie est intellectus non impeditus ad
cogno<lb ed="#L" n="103" break="no"/>scendum sua obiecta quam sensus ad sua. ergo distincta
<lb ed="#L" n="104"/>cognitio potest haberi in primo instanti. et tamen non
opor<lb ed="#L" n="105" break="no"/>tet tunc quod habeatur totus ordo confuse concipiendi. quia
<lb ed="#L" n="106"/>conceptus multorum generum non potest haberi
si<lb ed="#L" n="107" break="no"/>ne notitia plurium singularium diuersarum
spe<lb ed="#L" n="108" break="no"/>cierum
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1183">
⁋ Contra tertium articulum in quo ponit
<lb ed="#L" n="109"/>quod notitia habituali et virtuali sunt comuniora
<lb ed="#L" n="110"/>prius nota.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1190">
⁋ Contra. vnumquodque passiuum non
<!--256.xml-->
<pb ed="#L" n="127-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>impeditum sic agitur sicut actiuum natum est agere.
<lb ed="#L" n="2"/>sed obiectum per se quod est actiuum respectu
intelle<lb ed="#L" n="3" break="no"/>ctionis: prius natum est agere ad conceptum communiorem
<lb ed="#L" n="4"/>quam ad minus communem. ergo tali ordine fierent illi
conce<lb ed="#L" n="5" break="no"/>ptus in intellectu quando producuntur in eo
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1210">
⁋ Si
di<lb ed="#L" n="6" break="no"/>catur. quod quamuis obiectum natum sit prius agere conceptum
<lb ed="#L" n="7"/>conuniorem. non tamen intellectus agens est natus prius
fa<lb ed="#L" n="8" break="no"/>cere conceptum communiorem. et ideo non primo fit conceptus
<lb ed="#L" n="9"/>communior
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1222">
⁋ Contra. quando due cause partiales requisite
com<lb ed="#L" n="10" break="no"/>currunt ad aliquem effectum producendum. neutra
il<lb ed="#L" n="11" break="no"/>larum tollit ab alia modum suum agendi. ergo si obiectum
<lb ed="#L" n="12"/>natum sit agere conceptum communiorem. hoc non potest
tol<lb ed="#L" n="13" break="no"/>li per actiuitatem intellectus agentis. ergo prius
na<lb ed="#L" n="14" break="no"/>tura producetur conceptus communior.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1235">
⁋ Preterea. istud di
<lb ed="#L" n="15"/>ctum repugnat prime rationi sue ad primam conclusio
<lb ed="#L" n="16"/>nem. quia ibi dictum est quod causa naturalis non
impe<lb ed="#L" n="17" break="no"/>di ta primo agit ad effectum perfectissimum quem potest
<lb ed="#L" n="18"/>sed quando obiectum est sic praesens intellectui in ratione
<lb ed="#L" n="19"/>actualis intelligibilis. vt intellectus possit
ha<lb ed="#L" n="20" break="no"/>bere statim actum elicitum circa illud. tunc illud ob
<lb ed="#L" n="21"/>iectum natum est agere in intellectu. ergo tunc primo
<lb ed="#L" n="22"/>aget ad conceptum perfectissimum. sed hoc est obiectum
<lb ed="#L" n="23"/>cognosci cognitione habituali secundum eum. ergo
no<lb ed="#L" n="24" break="no"/>titia habituali conceptus perfectissimus primo
ha<lb ed="#L" n="25" break="no"/>betur. et ille est conceptus speciei spcialissime secundum eum. ergo
<lb ed="#L" n="26"/>etc.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1264">
⁋ Preterea. per te. illud intelligitur habitualiter
<lb ed="#L" n="27"/>quod sic est praesens intellectui in ratione intelligibilis
<lb ed="#L" n="28"/>actu quod intellectus potest habere statim actu
elici<lb ed="#L" n="29" break="no"/>tum circa illud. sed secundum istos ista praesentia est per
spe<lb ed="#L" n="30" break="no"/>ciem intelligibilem. ergo illud cuius species
intelligibi<lb ed="#L" n="31" break="no"/>lis primo impraemitur intellectui. illud primo intelli
<lb ed="#L" n="32"/>gitur notitia habituali. sed species intelligibilis spe
<lb ed="#L" n="33"/>ciei spaialissime primo impraemitur intellectui ergo etc.
<lb ed="#L" n="34"/>Assumptum patet per eum qui vult quod siue magis vniversalia
<lb ed="#L" n="35"/>intelligantur per eandem rationem per quam intelligitur
mi<lb ed="#L" n="36" break="no"/>nus vniversale. siue per aliam. tamen illud quod potest imprimere spe
<lb ed="#L" n="37"/>ciem minus vniversalis potest etiam causare speciem cuiuslibet
<lb ed="#L" n="38"/>vniversalioris. Tunc arguo per argumentum suum. quod causa
na<lb ed="#L" n="39" break="no"/>turalis primo agit ad effectum perfectissimum in quem
<lb ed="#L" n="40"/>potest. ergo imprimens speciem minus vniversalis. prius
natu<lb ed="#L" n="41" break="no"/>ra imprimet speciem magis vniversalis. cum illa sit
perfe<lb ed="#L" n="42" break="no"/>ctior si sit alia. Uel si no sit alia. Adhuc arguo
<lb ed="#L" n="43"/>per rationem suam quod sicut forme diuerse perficientes
<lb ed="#L" n="44"/>idem perfectibile ordine quodam nate sunt
immedia<lb ed="#L" n="45" break="no"/>tius et mediatius perficere illud. ita si eadem
for<lb ed="#L" n="46" break="no"/>ma contineat in se vitualiter perfectionem illarum
for<lb ed="#L" n="47" break="no"/>marum ordinatarum. simili ordine nature perficiet
<lb ed="#L" n="48"/>illud perfectibile. ergo si vna species contineat
vir<lb ed="#L" n="49" break="no"/>tualit speciem magis vniversalis et speciem minus vniversalis. con
<lb ed="#L" n="50"/>simili ordine perficiet intellectum. quo ordine
persi<lb ed="#L" n="51" break="no"/>cerent ille species si essent distincte. sicut probatum
<lb ed="#L" n="52"/>est per eum. si iste species essent distincte. species
mi<lb ed="#L" n="53" break="no"/>nus vniversalis prius perficeret. ergo etc. Per idem
argu<lb ed="#L" n="54" break="no"/>mentum patet. quod non semper conius intelligitur prius
or<lb ed="#L" n="55" break="no"/>dine originis notitia virtuali.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1329">
⁋ Preterea. contra
<!--256.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 127-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>vtrumque arguo per rationem suam. sicut diuerse forme
<lb ed="#L" n="57"/>perficientes etc. que est maior. et accipio istam minorem
<lb ed="#L" n="58"/>quod si ista intelligantur de distinctis notitiis.
no<lb ed="#L" n="59" break="no"/>titia minus communis est prior via generationis. ergo si communius
<lb ed="#L" n="60"/>et minus commue intelligantur vna notitia habi
<lb ed="#L" n="61"/>tuali et virtuali. illa vnica notitia consimili ordine
<lb ed="#L" n="62"/>perficiet intellectum. ergo prius perficiet vt est
noti<lb ed="#L" n="63" break="no"/>tia minus communis quam vt magis communis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1355">
⁋ Preterea in
<lb ed="#L" n="64"/>minore rationis sue accipitur falsum secundum eum. quia
<lb ed="#L" n="65"/>accipit quod conceptus plures communiores et minus
<lb ed="#L" n="66"/>communes habituales vel virtuales nati sunt perficere
<lb ed="#L" n="67"/>intellectum via generationis. ita quod imperfectior semper
<lb ed="#L" n="68"/>prius. quia per idem potest probari oppositum istius. per
<lb ed="#L" n="69"/>quod probatur quod conceptus minus communis actualis
pre<lb ed="#L" n="70" break="no"/>supponitur conceptui magis communi actuali. Nec oportet
<lb ed="#L" n="71"/>quod in isto ordine intellectus plus procedat a
po<lb ed="#L" n="72" break="no"/>tentia ad actum. quam in ordine cognitonis actualis.
<lb ed="#L" n="73"/>sed si sint tales duo ordines. processus erunt con
<lb ed="#L" n="74"/>similes.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1381">
⁋ Alia est opinio quod de intelligibilibus
<lb ed="#L" n="75"/>ab intellectu semper communius prius cognoscitur. et per
<lb ed="#L" n="76"/>consequens communissimum erit primo cognitum.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1389">
⁋ Proba
<lb ed="#L" n="77"/>tur per philosophum primo phi. quod vniversalia sunt magis nota
<lb ed="#L" n="78"/>nobis. Et probat per hoc quod pueri appellant omns
<lb ed="#L" n="79"/>viros patres et omns feminas matres. ergo prius
<lb ed="#L" n="80"/>cognoscunt sub ratione magis vniversalis quam particularis.
<lb ed="#L" n="81"/>Dicitur ergo quod intellectus noster procedit de po
<lb ed="#L" n="82"/>tentia ad actum. sed omne tale prius peruenit ad actum
<lb ed="#L" n="83"/>incompletum quam ad completum. qui est medius
ter<lb ed="#L" n="84" break="no"/>potentiam et actum perfectu. Actus autem perfectus in
<lb ed="#L" n="85"/>tellectus est scientia completa per quam complete et
distin<lb ed="#L" n="86" break="no"/>cte res cognoscitur. Actus aut incopletus est sei
<lb ed="#L" n="87"/>entia imperfecta per quam sciuntur res indistincte fub
<lb ed="#L" n="88"/>quadam confusione. Unde dicit philosophus primo poste.
<lb ed="#L" n="89"/>quod sunt manifesta et certa confusa magis.
poste<lb ed="#L" n="90" break="no"/>rius autem cognoscimus distinguendo distincte prin
<lb ed="#L" n="91"/>cipia et elementa. sed cognoscere aliquid in quo plura
<lb ed="#L" n="92"/>continentur sine hoc quod habeat propriam notitiam
<lb ed="#L" n="93"/>vniuscuiusque eorum quae continentur in illo. est cognosce
<lb ed="#L" n="94"/>re illud idem sub confusione quadam. ergo prius
occur<lb ed="#L" n="95" break="no"/>rit magis vniversale. Et quia sensus exit de potentia in
<lb ed="#L" n="96"/>actum. idem ordo cognitionis est in sensu. Nam
<lb ed="#L" n="97"/>primo per sensum diiudicamus magis commune
<lb ed="#L" n="98"/>et secundum locum et secundum tempus. secundum locum sicut quando
<lb ed="#L" n="99"/>aliquid videtur a remotis. et secundum tempus sicut pue
<lb ed="#L" n="100"/>ri primo distinguunt hominem a non homine quam istum
ho<lb ed="#L" n="101" break="no"/>minem ab illo. ies phi. Ratio huius est. quia qui scit
<lb ed="#L" n="102"/>aliquid indistincte: adhuc est in potentia vt sci
<lb ed="#L" n="103"/>at distinctionis principium. ergo qui scit genus
<lb ed="#L" n="104"/>est in potentia vt sciat differentiam. Et sic patet quod
<lb ed="#L" n="105"/>cognitio indistincta est media inter potentiam
<lb ed="#L" n="106"/>et actum. ergo cognitio singularium est prior quo
<lb ed="#L" n="107"/>ad nos quam vniuersalium. sicut cognitio sensitiua
<lb ed="#L" n="108"/>quam intellectiua. ergo tam secundum sensum quam intelle
<lb ed="#L" n="109"/>ctum cognitio magis communis est prior quam
mi<lb ed="#L" n="110" break="no"/>nus communis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1465">
⁋ Sed ista opinio non est vera.
<!--257.xml-->
<pb ed="#L" n="127-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/> Primo quia si semper vniuersalius: esset prius
<lb ed="#L" n="2"/>notum minus vniversali. ergo non posset haberi notitia
mi<lb ed="#L" n="3" break="no"/>nus vniversalis nisi praeuia notitia omnium vnuersalium per se
<lb ed="#L" n="4"/>superiorum. consequens est falsum. ergo antecedens. consequentia patet. quia si
<lb ed="#L" n="5"/>posset cognosci minus vniversale aliquo magis vniversali non
<lb ed="#L" n="6"/>cognito. ergo illud magis vniversale non esset prius notum.
<lb ed="#L" n="7"/>ifalsitas consequentis patet. quia multa sunt genera que sunt
<lb ed="#L" n="8"/>nobis ignota. et saltem lapcis qui paruam vel nullam
<lb ed="#L" n="9"/>habent de eis cognitione. et tamen multe species spe
<lb ed="#L" n="10"/>cialissime per se contente sub eis non sunt eis
igno<lb ed="#L" n="11" break="no"/>te. saltem cognitione confusa.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1498">
⁋ Preterea secundum istos
<lb ed="#L" n="12"/>vniversalia non sunt aliqua distincta a parte rei ab ip
<lb ed="#L" n="13"/>quis singularibus. ergo nihil vnum reale potest
co<lb ed="#L" n="14" break="no"/>gnosci ab intellectu. nisi singulare vel multa.
<lb ed="#L" n="15"/>singularia cognoscantur. et per consequens non vniversale.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1509">
⁋
Con<lb ed="#L" n="16" break="no"/>firmatur. quia accipio primum actum intellectus. et quaero
<lb ed="#L" n="17"/>an obiectum terminans actum intelligendi sit res
<lb ed="#L" n="18"/>extra animam. an ens rationis. an aliquid
aggrega<lb ed="#L" n="19" break="no"/>tum ex vtroque. Secundum et tertium non possunt dari.
<lb ed="#L" n="20"/>qui primum obiectum primi actus intelligendi prece
<lb ed="#L" n="21"/>dit actum potentie. Similiter actus primus
intellige<lb ed="#L" n="22" break="no"/>di maxime refertur relatione reali ad obiectum. si
<lb ed="#L" n="23"/>aliquis refertur realiter. Similiter actus intelligendi primus
<lb ed="#L" n="24"/>dependet a suo obiecto primo. nullum illorum competit
<lb ed="#L" n="25"/>enti rationis. nec aggregato ex ente reali et ente
<lb ed="#L" n="26"/>rationis. cum illa sint posteriora primo actu
intel<lb ed="#L" n="27" break="no"/>ligendi. Si detur primum. aut intelligitur vna res
<lb ed="#L" n="28"/>vera vel plures. et siue sic siue sic. cum secundum istos ni
<lb ed="#L" n="29"/>hil sit in re nisi singulare. vel aliquod vnum singula
<lb ed="#L" n="30"/>re primo intelligetur vel multa.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1544">
⁋ Preterea ratio
<lb ed="#L" n="31"/>sua nihil valet. quia quando accipit quod intellectus ni
<lb ed="#L" n="32"/>procedit de potentia ad actu aut intelligit sicut
<lb ed="#L" n="33"/>debet intelligi quod intellectus noster prius intelligit
<lb ed="#L" n="34"/>potentia anteque intelligat actu. et hoc nihil est
<lb ed="#L" n="35"/>ad propositum. quia sic verum est quod procedit de poten
<lb ed="#L" n="36"/>tia ad actum. et cum hoc stat quod primus actus sit per
<lb ed="#L" n="37"/>fectior respectu singularis. quia si primo intelligat
<lb ed="#L" n="38"/>singulare vel minus commune. adhuc prius fuit in
poten<lb ed="#L" n="39" break="no"/>tia ad intelligendum illud anteque actu illud
in<lb ed="#L" n="40" break="no"/>tellexit. Aut intelligit metaphorice et improprie.
<lb ed="#L" n="41"/>quod primo procedit de potentia. hoc est de imperfectio
<lb ed="#L" n="42"/>ri notitia ad perfectiorem. et hoc deberet probare. et
<lb ed="#L" n="43"/>ita facit fallaciam petitionis principii. Similiter
vni<lb ed="#L" n="44" break="no"/>uersaliter loquendo. hoc est seiuatum. quia aliquando prior
co<lb ed="#L" n="45" break="no"/>gnitio est perfectior. patet quando proceditur a notitia prae
<lb ed="#L" n="46"/>missarum ad notitiam conclusionis. patet quod illa
no<lb ed="#L" n="47" break="no"/>titia prior est perfectior. Similiter aliquando proceditur a
noti<lb ed="#L" n="48" break="no"/>tia cause ad notitiam effectus. et tunc prior notitia
<lb ed="#L" n="49"/>est perfectior secunda
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1588">
⁋ Preterca. quod dicit in minore
<lb ed="#L" n="50"/>quod omne quod procedit de potentia ad actum prius
perue<lb ed="#L" n="51" break="no"/>nit ad actum incompletum. qui est medius int
po<lb ed="#L" n="52" break="no"/>tentiam et actum quam ad actum perfectum. Si intelligat
<lb ed="#L" n="53"/>viversalei. ista est simplicitur falsa. quia quando aliquid procedit
<lb ed="#L" n="54"/>ab aliquo ad actum completum: procedit de potentia
<lb ed="#L" n="55"/>ad actu. tunc quamuis non primo perueniat ad actum me
<!--257.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 127-v -->
<lb ed="#L" n="56"/>dium. tamen tunc vere procedit de potentia ad actum. Si
<lb ed="#L" n="57"/>militer quando voluntas de non diligente fit diligens.
pro<lb ed="#L" n="58" break="no"/>cedit de potentia ad actum. et tamen non oportet quod ante
<lb ed="#L" n="59"/>illum habeat aliquem alium actum completum. Simili ter quando
<lb ed="#L" n="60"/>aer illuminatur a sole. est processus de potentia ad
<lb ed="#L" n="61"/>actum. et tamen nullus actus incompletus
praesupponi<lb ed="#L" n="62" break="no"/>tur haberi. et ita propositio habet infinitas in
<lb ed="#L" n="63"/>stantias. Si autem intelligat quod quando aliquid recipii
<lb ed="#L" n="64"/>multa. quod prius recipit actum imperfectiorem quam perfe
<lb ed="#L" n="65"/>ctiorem. hec propositio adhuc est falsa. sicut osten
<lb ed="#L" n="66"/>sum est prius. Similiter voluntas frequenter ex
di<lb ed="#L" n="67" break="no"/>lectione dei habet dilectionem proximi. et tamen dile
<lb ed="#L" n="68"/>ctio proximi non est perfectior. Similiter potentia
reci<lb ed="#L" n="69" break="no"/>pit prius actum quam habitum. et tamen actus est perfectior.
<lb ed="#L" n="70"/>Similiter si esset vera oporteret quod intelligeretur
<lb ed="#L" n="71"/>de actibus ordinatis. nunc autem non probat quod
intel<lb ed="#L" n="72" break="no"/>lectus intelligit vniversalia ordine quodam essentiali.
<lb ed="#L" n="73"/>nisi forte accidentaliter. immo aliquando vnum prius intel
<lb ed="#L" n="74"/>ligitur aliquando posterius. etiam naturaliter.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1652">
⁋ Preterea.
<lb ed="#L" n="75"/>quod dicit quod actus completus est scientia perfcta etc. hoc
<lb ed="#L" n="76"/>est contra philosophum id est posteriorum. quae dicit quod
demonstra<lb ed="#L" n="77" break="no"/>tio vniversalis est potior particulari. ergo notitia quae
sci<lb ed="#L" n="78" break="no"/>tur quod omnis triangulus habet tres etc. est perfectior
<lb ed="#L" n="79"/>quam notitia qua scitur quod omnis vsocheles habet tres
<lb ed="#L" n="80"/>et tamen prima est de vniuersaliori. secunda de minus vniversali.
<lb ed="#L" n="81"/>Et quando dicitur. quod illud quod sic cognoscitur secundum quid.
co<lb ed="#L" n="82" break="no"/>gnoscitur in actu et quodammodo in potentia. Uerum
<lb ed="#L" n="83"/>est quod ipsa conclusio particularis sic cognoscitur secundum
<lb ed="#L" n="84"/>quid et quodammodo in potentia. sed ex hoc non sequi
<lb ed="#L" n="85"/>tur quod illa scientia sit imperfecta. sed sequitur quod
conclu<lb ed="#L" n="86" break="no"/>sio particularis imperfecte scitur tali notitia. immo
<lb ed="#L" n="87"/>de virtute serundonis deberet concedi quod non scitur
<lb ed="#L" n="88"/>tali notitia. quia tamen ipsa conclusio vniversalis perfcte et actu
<lb ed="#L" n="89"/>simplicitur scitur tali scientia. ideo illa scientia est perfecta¬.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1687">
<lb ed="#L" n="90"/>⁋ Preterea. quod dicit quod cognoscere aliquid in quo
<lb ed="#L" n="91"/>plura continetur etc. Uerum est quod illa particularia
<lb ed="#L" n="92"/>confuse cognoscuntur vel non cognoscuntur ipsum
<lb ed="#L" n="93"/>tamen vniuersale distincte cognoscitur.
Si<lb ed="#L" n="94" break="no"/>militer verum est de intrinsecis non extrinsecis.
<lb ed="#L" n="95"/>patet de causa et effectibus contentis.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1703">
⁋
Pre<lb ed="#L" n="96" break="no"/>terea dicit quod idem ordo cognitionis apparet
<lb ed="#L" n="97"/>in sensu.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1710">
⁋ Contra. sensus non est cognitiuus
<lb ed="#L" n="98"/>nisi singularis. ergo non cognoscit magis
con<lb ed="#L" n="99" break="no"/>mune et minus. immo nullum commune
cogno<lb ed="#L" n="100" break="no"/>scit.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1719">
⁋ Preterea quamuis vniuersale possit aliquo
<lb ed="#L" n="101"/>modo poni clicet falso precedere actum
in<lb ed="#L" n="102" break="no"/>tellectus possibilis virtute intellectus
agen<lb ed="#L" n="103" break="no"/>tis. tamen non potest precedere sensationem.
<lb ed="#L" n="104"/>ergo cum nihil est ante actum sentiendi nisi parti
<lb ed="#L" n="105"/>culare et singulare secundum eos. ergo non sentit ma
<lb ed="#L" n="106"/>gis commune et minus commune. Preterea aut
<lb ed="#L" n="107"/>sentit magis commune et minus commune vna
<lb ed="#L" n="108"/>sensatione. aut pluribus. Non vna. quia tu
<lb ed="#L" n="109"/>ponis quod ideo prius sentit magis commune:
<lb ed="#L" n="110"/>quia prius diiudicamus quod aliquid visum a remo
<!--258.xml-->
<pb ed="#L" n="128-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>tis sit animal quam homo. sed hoc est possibile quod pris
<lb ed="#L" n="2"/>tempe sit. ergo secundum ipsum tunc prius tempore sentitur magis commune
<lb ed="#L" n="3"/>quam minus commune. et per consequens non eadem sensatione
<lb ed="#L" n="4"/>Si duabus. hoc videtur falsum. quia tum ponis quod po
<lb ed="#L" n="5"/>tentia non potest simul in duos actus sentiendi
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1761">
<lb ed="#L" n="6"/>⁋ Confirmatur. quia quero quo magis commune et minus
<lb ed="#L" n="7"/>commuue distinguuntur. aut distinguuntur realiter.
<lb ed="#L" n="8"/>aut formaliter. aut tantum secundum rationem ⁋Non realiter. quia
<lb ed="#L" n="9"/>albedo non est composita ex partibus realiter distin
<lb ed="#L" n="10"/>ctis secundum istum. Nec formaliter. quia negat talem
<lb ed="#L" n="11"/>distinctionem formalem. nec secundum rationem. quia illa
di<lb ed="#L" n="12" break="no"/>stinctio non est nisi per operationem intellectus. ergo
<lb ed="#L" n="13"/>non est ante actum sentiendi. sed distinctio inter magiscione et
<lb ed="#L" n="14"/>et minus commune praecedit actum sentiendi quia potest apphendi
<lb ed="#L" n="15"/>magis commune non apprehenso minus comuni
<lb ed="#L" n="16"/>quod non esset possibile. nisi tunc magis commune
<lb ed="#L" n="17"/>aliquo modo distingueretur a minus communi.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1791">
⁋ Preterea
<lb ed="#L" n="18"/>probatum est prius quod nunquam est distinctio rationis.
<lb ed="#L" n="19"/>nisi saltem alterum extremum sit ens rationis. ergo
<lb ed="#L" n="20"/>allud quodcumque fuerit nullo modo cadit sub sem
<lb ed="#L" n="21"/>su. Per idem patet quod non potest dici quod
singula<lb ed="#L" n="22" break="no"/>re magis communis priapprehendatur a sensu quam singula
<lb ed="#L" n="23"/>re minus communis. quia hec albedo ea hic color nullo
<lb ed="#L" n="24"/>modo possunt distingui. et eodem modo est de
omni<lb ed="#L" n="25" break="no"/>bus talibus.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1811">
⁋ Preterea ipse dicit quod cognitio sin
<lb ed="#L" n="26"/>gularium est prior. et tamen secundum sensum cognitio magis
<lb ed="#L" n="27"/>communis est prior quam cognitio minus communis. hoc
repu<lb ed="#L" n="28" break="no"/>gnat prioribus dictis. quia prius dicit quod omnis
poten<lb ed="#L" n="29" break="no"/>tia que procedit de potentia ad actum. pus peruenit
<lb ed="#L" n="30"/>ad actu qui est medius inter potentiam et actum
<lb ed="#L" n="31"/>quam ad actum completum. sed potentia sensitiua pro
<lb ed="#L" n="32"/>cedit de potentia ad actum. ergo prius peruenit ad
<lb ed="#L" n="33"/>actum incompletum. scilicet ad cognitionem communis quam
<lb ed="#L" n="34"/>singularis. quia quando aliquid intelligitur sub ratione
<lb ed="#L" n="35"/>communis. intelligitur sub quadam confusione. ergo
<lb ed="#L" n="36"/>si cognitio communis sit media. prius causabitur quam
sin<lb ed="#L" n="37" break="no"/>gularis. Uel si non. eadem facilitate potest dici quod
<lb ed="#L" n="38"/>pus cognoscetur minus commune quam magis commune.
<lb ed="#L" n="39"/>Et ita videtur quod in eadem quaone dicat contradictoria.
<lb ed="#L" n="40"/>Ideo dico aliter ad questionem. Supposita
di<lb ed="#L" n="41" break="no"/>stinctione de primo obiecto potentie. praemitto du
<lb ed="#L" n="42"/>as alias distinctiones.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1850">
⁋ Prima est quod quedam est
<lb ed="#L" n="43"/>cognitio confusa et queda distincta.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1855">
⁋ Cognitio
<lb ed="#L" n="44"/>rei distincta est illa. qua quicquid est cognito
essen<lb ed="#L" n="45" break="no"/>tiale patet potentie. ita quod nihil de essentia. nec
in<lb ed="#L" n="46" break="no"/>traneitate obiecti lateat potentiam. quia hoc est
di<lb ed="#L" n="47" break="no"/>uidere in singularia singula. hoc est quodlibui
<lb ed="#L" n="48"/>essentiale rei apprehendere.
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1868">
⁋ Cognitio confusa
<lb ed="#L" n="49"/>obiecti est illa. qua aliquid patet potentie. et aliquid
<lb ed="#L" n="50"/>latet illam potentiam illius obiecti. sicut dissimulia.
<lb ed="#L" n="51"/>vel in essentiis suis. vel secundum figuras. vel secundum
ma<lb ed="#L" n="52" break="no"/>ioritatem et minoritatem. et tamen quod nopossint discerni
</p>
<p xml:id="wo8uy7-d1e489-d1e1879">
<lb ed="#L" n="53"/>⁋ Secunda distinctio est. quod aliud est cognoscere
<lb ed="#L" n="54"/>consusum. et aliud cognoscere confuse.
Confusi<lb ed="#L" n="55" break="no"/>enim cognoscitur. quando aliquod totum habens partes intrinse¬
<!--258.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<!-- 128-r -->
<lb ed="#L" n="56"/>cas sibi cognoscitur. vel quando aliquod vniversale commune
<lb ed="#L" n="57"/>ad multa cognoscitur. et tamen vtrunque istorum potest di
<lb ed="#L" n="58"/>stincte cognosci. Sed cognoscere confuse acci
<lb ed="#L" n="59"/>pitur dupliciter. scilicet proprie quando aliquid cognoscitur. et tamen non
<lb ed="#L" n="60"/>quodlibet intrinsecum sibi patet potentie. Et isto
<lb ed="#L" n="61"/>modo solum totum includens partes distinctas con
<lb ed="#L" n="62"/>fuse cognoscitur aut proprie. quando aliquid dicitur cognosci.
<lb ed="#L" n="63"/>qui aliquid aliud quod est sibi commune cognoscitur.
<lb ed="#L" n="64"/>vel aliquid proprium cognoscitur includens aliquod
<lb ed="#L" n="65"/>commune. vel connotans aliquid quod non est ipsum quod
<lb ed="#L" n="66"/>dicitur cognosci confuse. Uel quando aliquid cognoscitur.
<lb ed="#L" n="67"/>nec cognitione simplici propria nec equiualenti. Tame
<lb ed="#L" n="68"/>in praesenti questione intedo loqui de cognoscere
<lb ed="#L" n="69"/>confuse secundum quod accipitur in prima distinctione pre
<lb ed="#L" n="70"/>missa. quia sic est magis ad propositum.