De overheid gebruikt data voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken en opgaven zoals in wonen, stikstof, de energietransitie, armoede, schulden en zorg. Met API's zijn we in staat een platform van data te laten ontstaan waarop we de maatschappelijke vraagstukken en dienstverlening organiseren. Het bedrijfsleven en grote internetplatforms maken al volop gebruik van API's om data flexibel te ontsluiten.
Het gebruik van API's maakt een een onstuimige groei door. Steeds meer organisaties bieden API's aan en veel organisaties bieden steeds meer API's aan. API's bieden de overheid de kans om data snel, eenvoudig en in real-time aan te bieden. De samenleving verwacht een open overheid. Dat kan met API's. De data die de overheid voor het uitvoeren van haar taken verzamelt, wordt nu al voor hergebruik beschikbaar gemaakt. Nu wordt data nog vaak als bestand beschikbaar gemaakt waarbij het aan de gebruiker is de data te vinden, binnen te halen en te verwerken. Met API's wordt data steeds bij de bron opgehaald, pas wanneer de data nodig is. Met API's kan data heel toegespitst op een vraag verstrekt worden, waardoor bovenmatige verstrekking van data wordt voorkomen (dataminimalisatie). Met API's is het eenvoudiger het datagebruik te verantwoorden. Door al deze voordelen maken API's nieuwe toepassingen met data mogelijk voor burgers.
Een eenvoudiger, flexibeler en slimmer ingerichte informatievoorziening faciliteert de overheid hierbij. We kunnen beleidsdoelen met toepassing van API's beter mogelijk maken. In de Staat van de Uitvoering is een oproep opgenomen Breng gegevensuitwisseling tussen publieke dienstverleners nu echt op gang. Deze gegevensuitwisseling kan juist met API's worden gefaciliteerd. Verschillende initiatieven zijn al genomen, zoals de Interbestuurlijke Datastrategie, het Federatief Data Stelsel, Data bij de bron en het Digitaal Stelsel Omgevingswet.
Dit is hard nodig nu in hoog tempo meer data verzameld en opgeslagen wordt. De vraag om data en het datagebruik nemen toe. Dit past ook bij de Europese datastrategie.1
De API Strategie van de Nederlandse overheid bevat afspraken en standaarden om API’s te ontwerpen, te beveiligen, toegankelijk te maken en te gebruiken. Zo zijn API’s door afspraken over de publicatie van de specificaties voor afnemers op een uniforme en voorspelbare manier vindbaar. En zijn API’s door afspraken en standaarden over authenticatie, autorisatie, logging en andere specificaties beter en op een uniforme manier toegankelijk en bruikbaar. Het gebruik van de afspraken en standaarden door aanbieders vergemakkelijkt het gebruik van API’s voor afnemers. Dit geeft aanbieders het vertrouwen dat hun API’s door afnemers op een bekende voorspelbare manier te gebruiken zijn. Daarnaast maken afspraken en standaarden het mogelijk om aan te geven of API’s aan minimumvereisten voldoen. Daarmee neemt het vertrouwen van afnemers in de kwaliteit van API’s toe. Zo voorkomen we dat de manier van datadeling op verschillende manieren wordt ingericht.
Nu het gebruik van API’s in opmars is, is het van belang de gemaakte afspraken toe te passen. Voor zover verdere afspraken nodig zijn, werken we samen in de Werkgroepen van het Kennisplatform API's.
Het Kennisplatform API’s wil de adoptie van API’s stimuleren en brengt daartoe partijen samen. Het Kennisplatform API’s is dé plek voor overheden om afspraken over de toepassing van API’s te maken en om standaardisatie te bevorderen. Aanbieders van API’s krijgen handvatten waarmee zij hun API’s vorm kunnen geven. Afnemers van API’s profiteren door een meer uniform aanbod van API’s. Het Kennisplatform API’s streeft naar gedragen uitgangspunten voor technische interoperabiliteit, vindbaarheid, toegang, aansluitvoorwaarden en andere afspraken voor het aanbieden en gebruiken van API’s. Deze afspraken worden door het Kennisplatform API's voorbereid op vier thema's:
- governance, strategie en beleid,
- architectuurprincipes,
- beveiliging, en
- API design rules.
Footnotes
-
De Data Governance Regulation en de Data act maken deel uit van deze strategie. Het eindrapport van het API guidelines for government project An Application Programming Interface (API) framework for digital government geeft een aantal voorstellen voor API toepassing voor overheden zoals Align APIs with policy goals en Measure policy impacts of APIs. ↩