1018 words translated, proofread, done.

tr/Economics and Ethics of Private Property Studies in Political Economy and Philosophy/03_p01_ch08.md

@@ -1,26 +1,26 @@
-## Socialism: A Property or Knowledge Problem?
+## Sosyalizm: Bir Mülkiyet veya Bilgi Problemi midir?
 
 ### 
 
-In a series of recent articles in the *Review of Austrian Economics*, Joseph Salerno began to de-homogenize the often conflated economic and social theories of Ludwig von Mises and Friedrich A. Hayek. In particular, he has shown that their views on socialism are distinctly different, and he has argued in effect that Mises’s original argument in the so-called socialist calculation debate was correct all along and was also the final word, whereas Hayek’s distinct contribution to the debate was fallacious from the outset and merely added confusion. The following note will provide additional support to Salerno’s thesis.
+Joseph Salerno, *Avusturya Ekonomisi İncelemesi*n de yer alan bir dizi makalede, Ludwig von Mises ve Friedrich A. Hayek'in sık sık birbirine karışmış ekonomik ve sosyal teorilerini homojenleştirmeye başlamıştır. Özellikle, sosyalizm hakkındaki görüşlerinin belirgin olarak farklı olduğunu gösterdi ve fiili olarak, sözde sosyalist hesaplama tartışması içerisindeki Mises'in orijinal argümanının her zaman doğru olduğu ve nihai sözcük olduğunu da iddia etti; oysa Hayek'in tartışması baştan beri yanlıştı ve sadece karışıklık verdi. Aşağıdaki not Salerno'nun tezine ek destekler niteliktedir.
 
-Mises’s well-known calculation argument states this: If there is no private property in land and other production factors, then there can also be no market prices for them. Hence, economic calculation, i.e., the comparison of anticipated revenue and expected cost expressed in terms of a common medium of exchange (which permits *cardinal* accounting operations), is literally impossible. Socialism’s fatal error is the absence of private property in land and production factors, and by implication, the absence of economic calculation.
+Mises'in ünlü hesaplama argümanı şu şekildedir: Eğer arazi ve diğer üretim faktörlerinde özel mülk yoksa, onlar için piyasa fiyatları da olamaz. Dolayısıyla, ekonomik hesaplama, yani beklenen gelirin ve ortak bir değişim aracıyla ifade edilen beklenen maliyetin (*kardinal*, muhasebe işlemlerine izin verendir) karşılaştırılması tam anlamıyla imkansızdır. Sosyalizmin ölümcül hatası, arazide ve üretim faktörlerinde özel mülkiyetin olmayışıdır; dolayısıyla ekonomik hesaplamanın yokluğu gözüküyor.
 
-For Hayek, socialism’s problem is not a lack of property but a lack of knowledge. His distinctive thesis is altogether different from Mises’s.[^1] For Hayek, the ultimate flaw of socialism is the fact that knowledge, in particular “the knowledge of the particular circumstances of time and place,” exists only in a widely dispersed form as the personal possession of various individuals; hence, it is *practically* impossible to assemble and process all the actually existing knowledge within the mind of a single socialist central planner. Hayek’s solution is not private property, but the decentralization of the use of knowledge.
+Hayek için sosyalizm problemi mülk eksikliği değil, bilgi eksikliğidir. Özgün tezi Mises'in tezlerinden tamamen farklıdır.[^1] Hayek için, sosyalizmin en büyük kusuru, bilhassa "zaman ve mekândaki belirli şartların " bilgisinin yalnızca çeşitli bireylerin kişisel sahipliği olarak yaygın biçimde dağılmış halde bulunması gerçeğidir; Dolayısıyla, tek bir sosyalist merkez planlamacının zihninde var olan bilginin tümünü birleştirmek ve işlemek *neredeyse* imkansızdır. Hayek'in çözümü özel mülk değil, aksine bilginin yerinden yönetimidir.
 
-Yet this is surely an absurd thesis. First, if the centralized use of knowledge is the problem, then it is difficult to explain why there are families, clubs, and firms, and why they do not face the very same problems as socialism. Families and firms also involve central planning. The family head and the owner of the firm also make plans which bind the use other people can make of their private knowledge, yet families and firms are not known to share the problems of socialism. For Mises, this observation poses no difficulty: under socialism private property is *absent*, whereas individual families and private firms are *based* on the very *institution* of private property. However, for Hayek the smooth operation of families and firms is puzzling because his idea of a fully decentralized society is one in which each person makes his own decisions based on his own unique knowledge ofthe circumstances, unconstrained by any central plan or supraindividual (social) norm (such as the institution of private property).
+Ancak bu kesinlikle saçma bir tezdi. Birincisi, bilgi merkezileştirilmiş kullanımı sorun ise neden ailelerin, kulüplerin, firmaların olduğunu ve neden sosyalizm kadar aynı problemlerle yüzleşmediğini açıklamak zordur. Aileler ve firmalar merkezi planlamayı da içerir. Aile başkanı ve firmanın sahibi, diğer kişilerin kendi özel bilgilerini kullanarak yapabileceklerini bağlayan planlar yapıyor; ancak aileler ve firmalar sosyalizm sorunlarını paylaşmıyorlar. Mises için bu gözlem hiç zorluk çekmiyor: sosyalizm altında özel mülkiyet *yok*, buna karşılık bireysel aileler ve özel firmalar *enstitüsünde* *merkezli dir*. Kişiye ait mülk. Bununla birlikte, Hayek için ailelerin ve firmaların sorunsuz çalışması olağan dışıdır, çünkü tamamen merkezsiz bir toplumun fikri, her birinin kendi kararlarını kendi merkezi plan ya da bireysel (sosyal) normdur (örneğin, özel mülkiyet kurumu).
 
-Second, if the *desideratum* is merely the decentralized use of knowledge in society, then it is difficult to explain why the problems of socialism are fundamentally different from those encountered by any other form of social organization. *Every* human organization, composed as it is of distinct individuals, constantly and unavoidably makes use of decentralized knowledge. In socialism, decentralized knowledge is utilized no less than in private firms or households. As in a firm, a central plan exists under socialism, and within the constraints of this plan, the socialist workers and the firm’s employees utilize their own decentralized knowledge of circumstances of time and place to implement and execute the plan. For Mises, all of this is completely beside the point. Within Hayek’s analytical framework, no difference between socialism and a private corporation exists. Hence, there can be no more wrong with socialism than with a private firm.
+İkincisi, eğer *eksiklik* sadece bilginin toplumda yerinden olmayan bir şekilde kullanılması ise, sosyalizmin sorunlarının neden başka herhangi bir toplumsal örgüt biçimiyle karşılaşılan sorunlardan esasen farklı olduğunu açıklamak zordur. *Bütün* insan organizasyonları, sürekli ve kaçınılmaz olarak ademi merkeziyetçi bilgiyi kullanmaktadır. Sosyalizmde, ademi merkeziyetçi bilgi, özel firmalar ya da hane halklarından daha az kullanılmaktadır. Bir firmada olduğu gibi, sosyalizm altında merkezi bir plan vardır ve bu planın kısıtlamaları çerçevesinde, sosyalist işçiler ve firmanın çalışanları, planı uygulamak ve yerine getirmek için zaman ve mekan koşullarına ilişkin kendi merkezsiz bilgilerinden faydalanırlar. Mises için, her şey bu noktada toplanıyor. Hayek'in analitik görüşüne göre sosyalizm ile özel bir kurum arasında bir fark yoktur. Dolayısıyla, sosyalizmde, bir özel firmaya kıyasla daha fazla yanlış olamaz.
 
-Clearly, Hayek’s thesis regarding the central problem of socialism is nonsensical. What categorically distinguishes socialism from firms and families is *not* the existence of centralized knowledge or the lack of the use of decentralized knowledge, but rather the absence of private property, and hence, of prices. In fact, in occasional references to Mises and his original calculation argument, Hayek at times appears to realize this, too. But his attempt to integrate his very own thesis with Mises’s and thereby provide a new and higher theoretical synthesis fails.
+Açıkçası, sosyalizmin temel soruna ilişkin olan Hayek'in tezi saçmadır. Sosyalizmi kategorik olarak firmalardan ve ailelerden ayıran şey, merkezileştirilmiş bilginin varlığı ya da merkezi olmayan bilginin kullanılmaması olması değil, daha doğrusu özel mülklerin ve dolayısıyla fiyatların *bulunmamasıdır*. Aslında, zaman zaman Mises'e yapılan atıflarda ve onun orijinal hesaplama argümanında, Hayek zaman zaman bunu fark etmiş gibi görünüyor. Ancak kendi tezini Mises'inkileriyle bütünleştirip yeni ve daha yüksek bir teorik sentez sağlamaya çalışması başarısız oluyor.
 
-The Hayekian synthesis consists of the following propositional conjunction: “Fundamentally, in a system in which the knowledge of the relevant facts is dispersed among many people, prices can act to coordinate the separate actions of different people” and “the price system” can serve as “a mechanism for communicating information.”[^2] While the second part of this proposition strikes one as vaguely Misesian, it is anything but clear how it is logically related to the first, except through Hayek’s elusive association of “prices” with “information” and “knowledge.” However, this association is more of a semantic trick than rigorous argumentation. On one hand, it is harmless to speak of prices as conveying information. They inform about past exchange ratios, but it is a non-sequitur to conclude that socialism’s central problem is a lack of *knowledge*. This would only follow if prices actually *were* information. However, this is not the case. Prices convey knowledge, but they are the exchange ratios of various goods, which result from the voluntary interactions of distinct individuals *based on the institution of private property*. Without the institution of private property, the information conveyed by prices simply does not exist. Private property is the necessary condition—*die Bedingung der Möglichkeit*—of the knowledge communicated through prices. Yet then it is only correct to conclude, as Mises does, that it is the absence of the institution of private property which constitutes socialism’s problem. To claim that the problem is a lack of knowledge, as Hayek does, is to confuse cause and effect, or premise and consequence.
+Hayek'in tezi, aşağıdaki önerme bağlamından oluşur: "Esasen, ilgili gerçeklerin bilgisinin birçok kişi arasında dağıldığı bir sistemde, fiyatlar farklı insanların ayrı eylemlerini koordine etmeye yönelik olarak hareket edebilir" ve "fiyat sistemi" de hizmet edebilir "Bilgi iletişimi için bir mekanizma" olarak nitelendirdi. [^2] Bu önermenin ikinci kısmı belirsiz bir şekilde Mises'de geçse de, Hayek'in zor anlaşılması dışında, mantıksal olarak nasıl ilişkili olduğu açık ve net görünüyor "fiyatlar" ve "bilgiler". Bununla birlikte, bu ilişki sıkı tartışmadan çok semantik bir numara. Bir taraftan, bilgi aktarımıyla fiyatlardan konuşmak zararsızdır. Geçmişteki döviz kuru oranları hakkında bilgi veriyorlar, ancak sosyalizmin merkezî sorununun *bilgi eksikliği* olduğuna karar verme sıralı değildir. Bu, yalnızca fiyatların aslında bilgi olması halinde *geçerliydi*. Ancak durum bundan ibaret değil. Fiyatlar bilgiyi ifade eder, ancak farklı mülklerin kurumuna dayalı *farklı bireylerin gönüllü etkileşimlerinden kaynaklanan çeşitli malların değişim oranlarıdır*. Özel mülkiyetin kuruluşu olmaksızın, fiyatlar tarafından iletilen bilgiler basitçe mevcut değildir. Özel mülkiyet, fiyatlarla iletilen bilginin —*olasılık durumu*nun gerekli şartıdır. Yine de, Mises'in yaptığı gibi, sosyalizmin sorununu oluşturan özel mülkiyetin kurumunun yokluğunun sonucuna varmak doğru olacaktır. Hayek'in yaptığı gibi sorunun bilgi eksikliği olduğunu iddia etmek, sebepleri ve öncül sonuçları karıştırmaktadır.
 
-On the other hand, Hayek’s identification of “prices” and “knowledge” involves a deceptive equivocation. Not only does Hayek fail to distinguish between what one might call institutional knowledge—information that requires for its existence an institution (such as the knowledge of prices requires private property)—and *raw or extra-institutional knowledge*—such as this is an oak tree, I like peanuts, or birds can fly. Moreover, Hayek fails to notice that the knowledge of prices is not at all the same sort of knowledge whose existence he believes to be responsible for the “practical impossibility” of socialism and central planning. What makes central planning impossible, according to Hayek, is the fact that part of human knowledge exists only as essentially *private* information:
+Öte yandan, Hayek'in "fiyat" ve "bilgi" tanımlaması aldatmacalı bir saplantı içermektedir. Hayek, yalnızca kurum bilgisini değil - varoluşunu gerektiren bilgiler (fiyat bilgisi, özel mülkiyete ihtiyaç duyar gibi) ve *ham veya ekstra kurumsal bilgisinin varlığını* gerektiren ve arasındaki ayrımı yapmanın yanı sıra, Mesela meşe ağacının fıstıkları seviyorum ve civarın da kuşlar uçabilir. Dahası, Hayek, fiyat bilgisinin, sosyalizmin ve merkezi planlamanın "pratik olarak imkânsızlığından" sorumlu olduğuna inandığı aynı türde bilgi olmadığını fark etmemektedir. Hayek'e göre, merkezi planlamayı imkansız kılan, insan bilgisinin bir bölümünün yalnızca *özel* bilgi olarak var olmasıdır:
 
-> practically every individual has some advantage over all others because he possesses unique information of which beneficial use might be made, but of which use can be made only if the decisions depending on it are left to him or are made with his active co-operation.[^3]
+> pratik olarak her birey diğerlerinden daha avantajlıdır çünkü faydalı kullanıma ilişkin benzersiz bilgilere sahiptir, ancak bu kendisine bağlı kararlar yalnızca kendisine bırakılırsa veya aktif iş birliğiyle alınırsa kullanılabilir.[^3]
 
-While it is certainly true that such knowledge exists, and while it is also true that uniquely private knowledge can never be centralized (without information losses), it is just as certainly *not* true that the knowledge of prices falls into this category of uniquely *private* information. To be sure, prices are “prices paid at specific times and places,” but this does not make them private information in the Hayekian sense. To the contrary, the information conveyed by *prices* is *public* information, because prices—*qua* objective exchange ratios—are *real* events. It may be *difficult* to know all of the prices paid at a specified date and location, just as it may be difficult to know every person’s physical location at any given time. Yet it is hardly *impossible* to know either one, and with current computer technology it is probably easy. In any case, while I may never know everything that you know, and *vice versa*, it is no more problematic to assume that both of us can simultaneously possess the same *price* information than that we can both simultaneously know the same baseball results. Hence, the knowledge conveyed by prices actually *can be centralized*. However, if price information is public information and thus can be centralized, then, according to Hayek’s thesis that socialism’s problem stems from the inefficiency of trying to centralize genuinely uncentralizable private knowledge, it would follow that the absence of prices, and hence of private property has *nothing to do* with the plight of socialism. Otherwise, if one insists with Mises that the absence of private property, and prices *does* have something to do with the plight of socialism, Hayek’s contribution to the socialism debate must be discarded as false, confusing, and irrelevant.
+Bu bilgilerin var olduğu kesinlikle doğruysa da ve özgün bir şekilde özel bilgilerin (bilgi kayıpları olmaksızın) asla merkezileştirilemeyeceği doğru, *özel* özgün bilgi kategorisine girmeyen fiyat bilgilerinin düştüğü kesinlikle doğru *değildir*. Emin olmak gerekirse, fiyatlar "belirli zamanlarda ve yerlerde ödenen fiyatlar"dır, ancak bu onları Hayekçi anlamda özel bilgiler haline getirmez. Aksine, *fiyatlar* tarafından nakledilmiş bilgi *kamu* bilgisidir, çünkü fiyatlar sermaye ciro oranlarındaki objektif değişimler *sıfatıyla* *gerçek* olaylardır. Belki belirli bir tarih ve yerde ödenen tüm fiyatları bilmek *zor* olabilir, tıpkı verilen herhangi bir zamanda her insanın fiziki yerini bilmenin zor olabileceği gibi. Ancak, herhangi birini bilmek neredeyse *imkansız* ve günümüz bilgisayar teknolojileriyle muhtemelen kolaydır. Her halükar da, sizin bildiğiniz her şeyi bilemeyebilirim, ve *tam tersi* her ikimizinde aynı anda aynı *bedel* bilgiye sahip olduğunu ikimizin de aynı anda aynı beyzbol sonuçlarını bilebileceğini varsaymak problemli değildir. Dolayısıyla, fiyatlar tarafından nakledilmiş bilgiler aslında * merkezleştirilebilir*. Ancak, eğer fiyat bilgisi kamu bilgisiyse ve böylece merkezleştirilebilirse, şu halde, Hayek'in sosyalizmin problem köklerinden merkezleştirilemez özel bilginin merkezleştirilmeye çalışılmasının faydasızlığı tezine göre, onu fiyatların yokluğu takip eder ve böylece özel mülkün sosyalizm durumuyla *bir ilgisi yoktur*. Aksi halde, eğer biri Mises ile ısrar ediyorsa, özel mülkün eksikliği ve fiyatların sosyalizm durumuyla bir ilgisi *olması*, Hayek'in sosyalizm tartışmasına katkısı yanlış, kafa karıştırıcı ve alakasız olarak ıskarta edilmelidir.
 
 Hayek’s misconception of the nature of socialism is symptomatic of a fundamental flaw in his thinking, pervading not only his economics but in particular also his political philosophy: his ultra-subjectivism. Hayek, as noted and quoted *ad nauseam* by his numerous followers, was convinced that “it is probably no exaggeration to say that every important advance in economic theory during the last hundred years was a further step in the consistent application of subjectivism.”[^4] While this may well be true, it does not logically follow that every further advance toward subjectivism must also lead to an advance in economic theory. However, Hayek seems to have drawn this conclusion and has thus become a prime example illustrating its falsehood.