Żłobki i kluby dziecięce w Gdańsku

Power BI report about daycare facilities in Gdansk.

👉 Zobacz raport na żywo w przeglądarce: LINK

1. Projekt

Cel: praktyczne wykorzystanie umiejętności pracy z Power Query, Power BI i DAX.
Dane: publicznie dostępne dane z Rejestru Żłobków, uzupełnione o inne informacje wymienione w sekcji poniżej. Stan na rok 2022/2023.

2. Źródła danych

Ten projekt wymagał ode mnie bardzo dużo zakulisowej pracy z zebraniem, pobraniem, połączeniem oraz przekształcaniem danych.
Po raz kolejny przekonałam się, jak bardzo lubię "dłubanie" w Power Query :)

Lista placówek i podstawowe dane:

Podstawą do stworzenia raportu były dane z Rejestru Żłobków, dostępne publicznie na stronie dane.gov.pl.
Tabela zawiera informacje o nazwie i numerze rejestru, danych adresowych, kontaktowych, ilości miejsc i zapisanych dzieci, opłatach oraz udogodnieniach i jest oznaczona jako aktualna na dzień 23.06.2023. Po wstępnym przejrzeniu danych zauważyłam jednak, że część z nich jest nieprawidłowa - na liście znajduje się np. placówka, o której wiem, że jest zamknięta od ponad roku.

Aby uzyskać aktualną listę placówek, posiłkowałam się danymi z portalu Empatia (empatia.mpips.gov.pl). Tu pobranie listy było już trudniejsze: pozycje są ładowane na bieżąco w ramce zamieszczonej wewnątrz strony. Udało mi się jednak dotrzeć do źródła ramki, ręcznie rozwinąć całą potrzebną listę, zapisać stronę na dysku i takie dane załadować do Power Query. Jak widać poniżej nie były one w zbyt przyjaznym formacie:



Dzięki temu, że każda placówka ma przypisany unikalny numer w rejestrze, możliwe było połączenie tabeli z danymi z rejestru żłobków i uzyskanie ostatecznej listy 102 placówek. Trudno samodzielnie określić stopień rzetelności danych, szczególnie że informacje dot. opłat i liczby wolnych miejsc mogą zmieniać się wielokrotnie w ciągu roku. Zakładam jednak, że oddają one ogólny obraz sytuacji żłobków i klubów dziecięcych w Gdańsku.

Czyszczenie danych objęło m.in:

• usunięcie zbędnych kolumn (m.in. danych kontaktowych);
  
• wyodrębnienie ulicy i numeru z adresu placówki;
  
• ujednolicenie danych w tabelach dot. opłat (np. null lub 0 w przypadku pustych pól);
  
• ustawienie odpowiednich typów danych.

Lista placówek publicznych

Informacje nt. listy placówek publicznych oraz liczby grup pochodzą ze strony Gdańskiego Zespołu Żłobków (gzz.gda.pl).

Lista dzielnic Gdańska

Aby przeanalizować sytuację w poszczególnych dzielnicach, wykorzystałam listę sektorów i dzielnic dostępną na stronie Czyste Miasto Gdańsk (czystemiasto.gdansk.pl).
Po wyodrębnieniu z Rejestru Żłobków osobnej kolumny zawierającej nazwę ulicy (bez numeru i przedrostków jak Al., ul., itp) mogłam użyć tej kolumny jako klucza do połączenia z tabelą dot. dzielnic. W przypadku dłuższych ulic, przypisanych do więcej niż jednej dzielnicy, przyporządkowałam informacje ręcznie - takich przypadków było raptem kilkanaście.

Dane dot. liczby mieszkańców poszczególnych dzielnic pobrałam ze strony Miasta Gdańsk (gdansk.pl).
Czyszczenie danych: w przypadku wszystkich powyższych danych konieczne było ujednolicenie pisowni nazw dzielnic (np. Zaspa Rozstaje vs Zaspa-Rozstaje), tak aby pokrywały się z nazwami dzielnic zakodowanymi w pliku z mapą, co umożliwi ich późniejszą prawidłową wizualizację.

Mapa dzielnic Gdańska

Odrębną kwestią było przedstawienie danych na mapie dzielnic miasta. Nietety Power BI nie posiada dla Polski wbudowanych map na tak szczegółowym poziomie.
Skorzystałam z udostępnionych przez Miasto Gdańsk plików SHP z granicami dzielnic (dane.gov.pl), a następnie za pomocą narzędzia mapshaper.org przekształciłam je do formatu .json obsługiwanego przez Power BI.

Dane ogólnopolskie

Na potrzeby obliczenia wskaźnika liczby żłobków na 1 tysiąc mieszkańców wykorzystałam:

• Dane dot. ludności kraju na 31.12.2022 - z publikacji "Sytuacja demograficzna Polski do roku 2022" dostępnego na stronie GUS
  
• Dane dot. ogólnopolskiej liczby żłobków w 2022 - z publikacji "Żłobki i Kluby Dziecięce w 2022 roku" dostępnej na stronie GUS

3. Przykładowe miary i obliczenia

Do zestawu danych dodałam takie kolumny jak:

• "Publiczny" (TAK / NIE) - dodane ręcznie, pozwalające wyodrębnić z listy żłobki publiczne;
  
• "Przepełniony" (TAK / NIE) - kolumna sprawdzająca, czy liczba dzieci zapisanych przewyższa liczbę dostępnych miejsc;
  
• "Wolnych miejsc" - kolumna warunkowa: różnica między liczbą miejsc a liczbą zapisanych dzieci, zwracająca 0 zamiast liczb ujemnych gdy żłobek jest przepełniony.
  
• "Wielkość placówki" (Przedziały liczbowe: do 15, 16-20, 21-25, 26-30, 31-50, 50-80, 80-100 i 100+), przedziały ustalone samodzielnie na podstawie częstotliwości występowania.
  

Miary w DAX:
Kalkulacja do kafelka pokazującego koszt żłobka publicznego, tak aby w/w wartość nie była filtrowana przez inne elementy raportu.

Miesięczny koszt PUBL = 
CALCULATE (
    AVERAGE(Finanse[Opłata za pobyt - miesięczna]),
    ALLEXCEPT(Finanse, Finanse[Publiczny]),
    Finanse[Publiczny] = "TAK",
    ALL('Żłobki_info')
    )

Kalkulacja do kafelka pokazującego liczbę miejsc w wybranej dzielnicy (zakładka mapy) - w taki sposób, aby przy braku placówek wyświetlał "0" zamiast "(blank)".

MD Liczba miejsc = CALCULATE(
    IF(SUM(Dzielnice_info[D Liczba miejsc])=0,"0",SUM('Żłobki_info'[Liczba miejsc])),
    CROSSFILTER('Żłobki_info'[Dzielnica], Dzielnice_info[Dzielnica], Both)
)

Kalkulacja do kafelka pokazującego przedział opłat - wartości zmieniające się w zależności od opcji zaznaczonej w pozostałych elementach na stronie.

Opłata mc przedział = 
CONCATENATE(MIN(Finanse[Opłata za pobyt - miesięczna]), 
    CONCATENATE(" - ", 
        CONCATENATE(MAX(Finanse[Opłata za pobyt - miesięczna]), " zł")))

4. Raport

Zobacz raport na żywo w przeglądarce: LINK