จาวา พัฒนาโดย เจมส์ กอสลิง (บิดาแห่งจาวา) และวิศวกรคนอืนๆ ที ซัน ไมโครซิสเต็มส์ ภาษาจาวาถูกพัฒนาขึนในปี พ.ศ. 2534 (ค.ศ. 1991) โดยเป็นส่วนหนึงของ โครงการกรีน (the Green Project) และสาํเร็จออกสู่สาธารณะ ในปี พ.ศ. 2538 (ค.ศ. 1995) ซึงภาษานีมีจุดประสงค์เพือใช้แทน ภาษาซีพลัสพลัส (C++) โดยรูปแบบที เพิมเติมขึนคล้ายกับ ภาษาอ็อบเจกต์ทีฟซี (Objective-C) แต่เดิมภาษานีเรียกว่า ภาษาโอ๊ก (Oak) ซึงตังชือตาม ต้นโอ๊กที่ใกล้ที่ทำงาน เจมส์ กอสลิง แต่ว่ามีปัญหาทางลิขสิทธิ์ จึงเปลี่ยนไปใช้ชื่อ "จาวา" ซึงเป็นชื่อ กาแฟแทน แม้จะมีชื่อคล้ายกัน แต่ภาษาจาวาไม่มีความเกี่ยวข้องใดๆ กับ ภาษาจาวาสคริปต์ (JavaScript) ปัจจุบันมาตรฐานของภาษาจาวาดูแลโดย Java Community Process ซึงเป็นกระบวนการอยา่งเป็นทางการ ทีอนุญาตให้ผู้สนใจเข้าร่วมกำหนดฟีเจอร์ต่างๆในจาวาแพลตฟอร์มได้
27 มกราคม 2010 ออราเคิลประกาสเข้าซื้อกิจการ ซัน ไมโครซิสเต็มส์ ผู้พัฒนาเซิร์ฟเวอร์ และอุปกร์จัดเก็บข้อมูล (รวมทั้งผู้พัฒนาจาวา) ด้วยมูลค่า 7.4 พันล้านดอลลาร์