##PEDAGOGIZACJA-DLA-RODZICA##

####"Rodzice jako pierwsi nauczyciele swoich dzieci ponoszą szczególną odpowiedzialność za ich edukację, zaś edukacja szkolna ma wspierać domową, nie ją zastępować.". ######frag. Statutu Europejskiego Stowarzyszenia Rodziców ![Rodzice] (http://www.zs.gromnik.pl/publikacje/images/stories/f_w_15688_62e90.jpg)

I. Forma współpracy szkoły ze środowiskiem rodzinnym.

1. Rodzina stanowi naturalne środowisko wychowawcze dzieci i młodzieży,integralną część każdego społeczeństwa, stanowi jego najmniejszą, a zarazem podstawową komórkę. Wychowawczej działalności rodziny nie jest w stanie zastąpić żadne inne środowisko ze względu na typ więzi łączących z rodziną.W momencie rozpoczęcia edukacji szkolnej na dziecko oddziałują dwa podstawowe środowiska wychowawcze: rodzina i szkoła mające decydujący wpływ na prawidłowy rozwój jego osoby, w związku z czym bardzo ważna jest właściwa współpraca pomiędzy nimi. Przeciętnemu rodzicowi trudno jest włączyć się w proces edukacji dziecka, bez ścisłej współpracy z nauczycielem, to szkoła powinna wychodzić z pomocą rodzicom włączając ich w różne formy pracy. Zadaniem nauczycieli jest wspólne poszukiwanie najbardziej efektywnych form, aby za ich pomocą włączyć rodziców w pracę na rzecz klasy i szkoły. Wspólnym celem zarówno nauczycieli jak i rodziców jest szeroko pojęte dobro dziecka- dbałość o jego prawidłowy i harmonijny rozwój. Rodzice przekonani o dobrej woli ze strony wychowawcy sami będą dążyć do współpracy. Należy podkreślić, że za współpracę odpowiedzialność ponoszą obie strony, ponieważ są partnerami w realizowaniu zadań związanych z wychowaniem dziecka.

2. To rodzice mają prawo i obowiązek wychowywania dzieci, ale nauczyciel-wychowawca ma możliwość towarzyszenia dzieciom obserwowania ich w różnych sytuacjach szkolnych. Pierwszy może dostrzec niepokojące zachowania i zainicjować wspólnie z rodzicami szukanie przyczyn oraz sposobów postępowania. Nie jest w stanie jednak zaopatrzyć rodziców w gotowy zestaw reguł umożliwiających mądre wychowanie, ale może zwrócić uwagę na pewne zagadnienia, stworzyć warunki do osobistego doświadczenia emocji, zachęcić do refleksji, wskazać na zagrożenia, polecić lekturę lub adres specjalisty. Nadrzędnym celem współdziałania nauczycieli i rodziców jest dążenie do usprawnienia pracy wychowawczej z uczniami w jej szerokim rozumieniu, a więc nie tylko w zakresie rozwijania w uczniach dyspozycji kierunkowych, jak przekonania, zainteresowania i postawy, lecz także dyspozycji sprawnościowych, równoznacznych z zasobem wiedzy, poziomem uzdolnień i umiejętności. Stosowane przez nauczycieli formy współdziałania obejmują swym wpływem wszystkich uczniów bez wyjątku. Nawet uczniowie wysoce uspołecznieni i bardzo zdolni wymagają tego rodzaju oddziaływania. Oczywiście, największe znaczenie mają formy współdziałania stosowane z myślą o uczniach mających trudności dydaktyczne i wychowawcze.

3. Ważnym celem współpracy jest możliwie najlepsze poznanie przez nauczycieli poszczególnych uczniów ( ich sytuacji rodzinnej, bytowej, oczekiwań rodziców funkcjonowania w środowisku pozaszkolnym, zainteresowań i potrzeb).Nauczyciel najbliższy partner rodziców w złożonym i trudnym procesie kształcenia i przygotowania do życia młodego pokolenia musi posiadać dobrą orientację w ogólnej problematyce współczesnej rodziny. Już od dawna zakładano, że jednym z istotnych czynników efektywności dydaktyczno-wychowawczej szkoły jest dobra znajomość wychowanka i jego środowiska rodzinnego. Najpoważniejsze błędy wychowawcze popełniane są najczęściej w wyniku niedostatecznej znajomości ucznia. Dobra współpraca nauczyciela z rodzicami dziecka polega na ciągłym, wzajemnym uzupełnianiu się. Właściwe współdziałanie powinno polegać na wspólnej organizacji procesu wychowania w szkole i w domu rodzinnym poprzez podwojenie sytuacji wychowawczych, ujednolicenie sposobu oddziaływań, metod nagradzania i karania roztaczanie kontroli, pobudzanie do działań pożądanych.

4. Bardzo ważne jest ujednolicenie wymagań stawianych dzieciom przez wychowawców i rodziców, zwłaszcza w dziedzinie wychowania moralnego, społecznego, estetycznego, a więc w sferze oddziaływań kształtujących u dzieci określone wartości, oceny, zasady, normy. Bez udziału i wsparcia rodziny nikt nie wpoi dziecku zasad moralnych, którymi będzie się ono zawsze w życiu konsekwentnie kierowało. Skutki niejednolitych oddziaływań wychowawczych prowadzą w konsekwencji do przeżywania przez dzieci zachwiania poczucia uznawanych dotąd norm, zasad, wartości. Czasem staje się to przyczyną zaburzeń w zachowaniu dzieci. Istotnym celem współpracy jest edukacja pedagogiczna rodziców, upowszechnianie wiedzy na temat rozwoju i wychowania dzieci. Zajęcia psychoedukacyjne z rodzicami, nie mogą być przy tym zdarzeniem jednorazowym, a raczej pewnym procesem w ciągu, którego rodzic wzbogacony w wiedzę, pozwalającą mu na lepsze poznanie potrzeb i możliwości swojego dziecka. We wzajemnych kontaktach ważne jest aby rodzice nauczyciele byli i sprzymierzeńcami. Tylko razem można stworzyć właściwy klimat wychowawczy. Współpraca nauczycieli z rodzicami warunkuje harmonijny rozwój uczniów,wpływa zarówno na ich postępy w nauce, jak i w zachowaniu. Daje równe szanse ciągłego doskonalenia się nauczycieli i rodziców jako wychowawców odpowiedzialnych za wielostronny rozwój dzieci i młodzieży. ![Zdjęcie] (http://www.spligowo.edu.pl/uploads/images/publikacje_nauczycieli/janke31.gif)

II. Zasady współdziałania nauczycieli i rodziców:

![Mądrzy Rodzice] (https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTwhX3ceuX7t23HMbqauItvyw5EQWuY3abgzfz06ud68MPIsPyj)

W wychowaniu istnieją obszary wspólne, gdzie dokładna informacja może być bardzo pomocna obu stronom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych, a w efekcie we wspieraniu rozwoju dziecka. Nauczyciel-wychowawca i rodzic powinni być w szkole partnerami , mającymi prawa i obowiązki, a podstawą ich współpracy winno być wcześniej wspomniane zaufanie, akceptacja i rzetelna informacja. Warunkiem poprawnych stosunków jest też aktywność i systematyczność. Należy tak organizować współpracę z domem by odbywała się ona zgodnie z przyjętymi powszechnie zasadami współdziałania nauczycieli i rodziców:

•zasadą pozytywnej motywacji,
gdyż nieodzownym warunkiem skutecznego współdziałania wychowawcy i rodziców jest dobrowolny i chętny w nim udział

•zasada partnerstwa,
postulująca równorzędne prawa i obowiązki wychowawcy i rodziców, aby żadna ze stron nie czuła się mniej wartościowa od drugiej.

•zasada wielostronnego przepływu informacji,
zakładająca konieczność uruchomienia różnych źródeł porozumiewania między nauczycielem a rodzicami - wielokierunkową wymianę opinii zarówno między nauczycielami a rodzicami, jak i samymi nauczycielami i samymi rodzicami.

•zasada jedności oddziaływań,
przypominająca o konieczności realizowania przez szkołę i rodzinę zgodnych ze sobą celów wychowania.

•zasada aktywnej i systematycznej współpracy,
uwydatniająca potrzebę czynnego i stałego zaangażowania nauczycieli i rodziców w wykonywanie zadań wypływających ze współpracy.

III. Wskazówki dla nauczyciela, które warto uwzględnić w kontaktach z rodzicami:

####Należy mieć świadomość, że nie ma uniwersalnych recept na dobre relacje nauczycieli z rodzicami. Istnieje jednak kilka wskazówek, które warto uwzględnić w kontaktach z rodzicami:

1. Różnymi dostępnymi metodami należy budować dobrą relację z rodzicami. Udzielanie rad ma sens pod warunkiem pełnego zaufania ze strony rodzica.

2. Głoszone zasady muszą być zgodne z własnym postępowaniem- to warunek wiarygodności.

3. Krytykując zachowanie rodzica, należy szanować go jako osobę.

4. Konieczna jest ostrożność w referowaniu ocen, szczególnie o charakterze ogólnym. Każdy człowiek ma swoje stereotypy utrudniające mu obiektywny ogląd sytuacji.

5. Ważne jest otwarte komunikowanie się.

6. Nie należy decydować za rodzica w sprawach dotyczących jego samego i jego dziecka.

7. Własny depozyt emocjonalny-okazywanie dużo uwagi i ciepła w codziennych sytuacjach, bycie wyrozumiałym i cierpliwym.

8. Podczas przekazywania informacji należy pamiętać o spójności przekazu słownego z adekwatną mimiką, gestami wyglądem i zachowaniem.

9. Swoje intencje należy przedstawiać w sposób jasny i zrozumiały dla odbiorcy.

10. Wskazane jest okazywanie ciepła i życzliwości.

11. Podczas dyskusji konieczne jest przedstawianie argumentów „za i przeciw”.

12. Nieodzowna jest odpowiedzialność za swoje postawy i zachowania.

13. Warunkiem wiarygodności jest dotrzymywanie składanych obietnic.

14. Ludzie skłonni są reagować zgodnie z tym jak ich traktujemy i jaką mamy o nich opinię. Należy, więc dostrzegać w nich to, co najlepsze i o tym mówić.

15. W przedstawianych propozycjach należy wykazać ich wartość i sens. Zapał, z jakim podejmujemy działania udziela się innym.

IV. Bariery w relacjach nauczyciele - rodzice oraz rodzice-nauczyciele.

Nieraz współpraca szkoły z rodzicami napotyka na trudności, o czym wie każdy nauczyciel-wychowawca z własnego doświadczenia, pojawiają się bariery w relacjach nauczyciel-rodzice :

• zbyt małe zaangażowanie w sprawy szkoły;

• bierność w czasie spotkań;

• postawa roszczeniowa;

• brak wsparcia w procesie dydaktycznym;

• przenoszenie odpowiedzialności za dziecko na nauczyciela;

• brak odpowiedniej motywacji dla dziecka;

• opóźniona reakcja (interwencja) rodziców;

• kwestionowanie wymagań i podejmowanych działań;

oraz rodzice-nauczyciel:

• negatywne doświadczenia z własnego dzieciństwa;

• negatywne doświadczenia z innymi pedagogami;

• różnice w pojmowaniu procesu dydaktycznego i sposobów utrzymania dyscypliny;

• traktowanie nauczyciela jako konkurenta rodziców;

• nieliczenie się z opinią i możliwościami rodziców;

• obawa przed wyrażaniem własnego zdania;

• brak delikatności w przekazywaniu informacji o dziecku;

• brak odpowiedniego „miejsca” i klimatu spotkania;

• zbyt mała oferta współpracy z rodzicami ( ograniczanie się tylko do wywiadówek);

Przed podjęciem współpracy z rodzicami warto wiedzieć, że rodzice przyjmują różne postawy wobec szkoły najogólniej można podzielić rodziców na trzy grupy:

1. rodzice, którzy są zawsze przeciw działaniom szkoły;

2. rodzice obojętni wobec szkoły;

3. rodzice, którzy są zawsze za działaniami szkoły;

Strategie (działania) informacyjne- pedagogizacja

V. Spotkania z rodzicami.

Jednym ze sposobów jest organizowanie częstych i w różnych formach (dyskusje, pogadanki, wykłady, warsztaty ) spotkań z rodzicami na zasadzie partnerstwa, w celu poszerzenia świadomości o prawach rozwojowych i sposobach oddziaływania na dziecko. Spotkania te pozwalają na bliższe poznanie się, omówienie drażliwych tematów, wspólne szukanie rozwiązań, dzielenie się swoimi doświadczeniami i korzystanie z literatury bądź wiedzy fachowców - psychologa, pedagoga, lekarza itp. stotnym elementem spotkań jest wyzwolenie i wykorzystanie siły twórczej drzemiącej w rodzicach (ich pomysłów, rad, entuzjazmu, bądź zniechęcenia, zdolności, doświadczeń życiowych), a wszystko po to, by stworzyć dziecku lepsze warunki rozwoju psychicznego, fizycznego i duchowego-nauczycielowi poczucie dobrze spełnionego obowiązku wobec dzieci.

Zauważa to M. Łobocki pisząc: ######„Zdarza się często, że nauczyciele nie zabiegają nawet o poznanie twórczych możliwości rodziców. Ci ostatni zaś nie zawsze orientują się, że mogliby być pożyteczni dla szkoły i domu”. Starajmy się więc wykorzystywać „potencjał” tkwiący w naszych rodzicach. Pedagogizacja rodziców musi być prowadzona z dużym taktem. Mamy bowiem do czynienia z osobami dorosłymi, które posiadają własne doświadczenie życiowe, w tym także wychowawcze, mają utrwalone poglądy i postawy. Rodzice reprezentują różny poziom kulturalny, moralny i intelektualny.

Jakie tematy należy zatem wybrać na spotkania z rodzicami?

Na pewno omawiające rozwój psychofizyczny dziecka, jego potrzeby, zainteresowania, problemy, kłopoty. Niekiedy sam proces dydaktyczno-wychowawczy w szkole podsuwa nam pewne propozycje. Najważniejsze, aby tematy były aktualne, zgodne z potrzebami rodziców i przydatne.

#####Oto przykładowe tematy: • Rola środowiska rodzinnego i szkoły w rozwoju dziecka.

• Cech i właściwości dziecka w okresie wczesnoszkolnym.

• Praca domowa ucznia.

• Trudności dziecka w nauce i sposoby przezwyciężania.

• Gdy dziecko sprawia kłopoty wychowawcze.

• Rola mediów w wychowaniu dziecka.

• Racjonalny rozkład dnia: właściwe proporcje między nauką i zabawą; formy organizacji czasu wolnego.

• Nawyki higieniczne dziecka.

• Postawy wychowawcze rodziców i nauczycieli itp.

Znaczącą rolę w tego typu spotkaniach odgrywa stworzenie odpowiedniej -kameralnej, rodzinnej atmosfery (przygotowanie sali- ustawienie krzeseł i stolików w formie koła lub kwadratu, aby zachowany został kontakt wzrokowy, wspólne przygotowanie herbaty czy kawy..) oraz ustalenie pewnych zasad, które będą obowiązywać na tych spotkaniach np.

• wszystkie sprawy nie dotyczące naszych dzieci, nas i szkoły zostawiamy w domu;

• omawiane problemy (czasem osobiste) zostawiamy dla siebie, chyba że zostanie podjęta decyzja o nagłośnieniu danej sprawy;

• mówimy za siebie;

• dajemy sobie prawo do ustalenia zasad w trakcie spotkań;

  Aby spotkanie było inspirujące dla rodziców i nauczyciela, ważne jest odpowiednie przygotowanie się wychowawcy, który znając problemy i sprawy uczniów w swojej klasie jest w stanie przewidzieć część pytań, czy kwestii nurtujących rodziców i ich dzieci.

W jaki sposób rozmawiać z rodzicami ?

• mów krótko, na temat, bez zbytnich dygresji, z wyczuciem i kulturą języka, wiąż pojęcia i terminy tak, aby wyjaśniały myśl przewodnią

Czego się wystrzegać w rozmowach z rodzicami?

• udzielania rad i wskazówek w formie pouczeń, gotowych rozwiązań; • toczenia sporów; • negatywnego diagnozowania, interpretowania i wyrokowania; • generalizowania; • bagatelizowania; • manipulacji i osądzania; • niedopuszczania do głosu bądź przerywania wypowiedzi; • działania na przekór; • abstrahowania; • omijania wiodącego problemu; • poruszania zagadnień nieistotnych;

Oprócz stosowanych form prowadzenia spotkań takich jak : pogadanki, dyskusje największe zainteresowanie budzi forma warsztatowa, w której aktywne uczestnictwo pozwala na lepsze poznanie siebie, a więc przeanalizowanie swojego zachowania się wobec dziecka i znalezieniu odpowiednich metod wychowawczych. Warsztaty wspomagające rodziców w wypełnianiu rodzicielskich obowiązków oraz rozumieniu procesów rozwojowych ich dziecka to aktywny sposób tzw. pedagogizacji rodziców. Warunkiem sukcesu w prowadzeniu warsztatów jest atmosfera, która ma sprawić, że uczestniczący czują się ważni i kompetentni jako rodzice. Sprostanie takiemu zadaniu będzie możliwe, gdy wychowawca: • Tworzy klimat zaufania i poczucia bezpieczeństwa. Dba o zaufanie, otwarcie. Pozwala na zadawanie pytań, wyrażenie wątpliwości i niezgadzanie się ze sobą. Szczególnego znaczenia nabierają osobiste cechy nauczyciela, takie jak: empatyczne zrozumienie, ciepło uczuciowe i autentyczność. • Akceptuje rodziców takimi, jakimi są. Przyjmuje rolę przewodnika, osoby wspierającej a nie eksperta lub osoby kontrolującej. • Tworzy okazje do tego, aby rodzice sami mogli swoje problemy zidentyfikować i określić, a także czynnie uczestniczyć w poszukiwaniu rozwiązań. • Nie dominuje i nie narzuca rodzicom własnych wyobrażeń i przekonań dotyczących wychowania. • Umie kontrolować stres. • Posługuje się językiem prostym i zrozumiałym dla rodziców nie związanych zawodowo z edukacją.

Rady na temat organizacji warsztatów

• wybierz temat, niech będzie to problem ważny dla tej konkretnej grupy uczniów-ważny dla Ciebie, rodziców;

• przemyśl cel jaki chcesz osiągnąć ( czego oczekujesz od rodziców w związku z danym problemem);

• przygotuj się pod względem merytorycznym, organizacyjnym (plan spotkania, materiały i narzędzia do pracy);

• zadbaj o dobrą atmosferę spotkania (ustawienie stołów, krzeseł, poczęstunek, drobne elementy dekoracyjne); • na początku zebrania przedstaw jasno rodzicom jego temat i cele; • nie naciskaj rodziców, aby wyciągali wnioski z waszych działań, raczej zachęcaj do swobodnych refleksji, jeśli nie ma chętnych sama dokonujesz podsumowań i pytasz uczestników czy się z nimi zgadzają; • przy wyborze metod pracy pamiętaj , że z rodzicami tak jak z dziećmi

• wykorzystaj więc, w miarę możliwości, drogę przez różne kanały sensoryczne: wzrokowy, słuchowy, ruchowy;

• postaraj się, aby z takiego spotkania rodzice wyszli z jakimś konkretnym materiałem w ręku (fragment artykułu, cytat, wypunktowane zagadnienia, wskazówki do pracy z dzieckiem), aby mogli potem w domu powrócić do tematu, przypomnieć sobie, bądź uświadomić to, co było najważniejsze; • dokonaj ewaluacji, powróć do omawianych zagadnień na następnym zebraniu – w formie, jaką uznasz za przydatną;

Przydatne linki

[PROGRAM PROFILAKTYCZNY PARASOL][14] [14]:http://slid.es/lkrol2/parasol [PEDAGOGIZACJA RODZICÓW][1] [1]: http://edukator.edux.pl/pedagogizacja-rodzicow.php [POMOCE DYDAKTYCZNE][11] [11]: http://pomocedydaktyczne.info/index.php?main_page=index&cPath=39_292_567

inne materiały

[Agresja][2] [2]:https://github.com/lkrol2/PEDAGOGIZACJA-DLA-RODZICA/blob/master/AGRESJA.md [Narkomania][6] [6]: https://github.com/lkrol2/PEDAGOGIZACJA-DLA-RODZICA/edit/master/NARKOMANIA.md

Ciekawe linki

[Szkoła w socjologii edukacji][3] [3]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/05/31/szkola-w-socjologii-edukacji/ [Komunikacja w szkole][4] [4]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/06/19/komunikacja-w-szkole/ [Integracja cz.1][5] [5]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/04/12/integracja/ [Integracja cz.2][7] [7]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/04/27/integracja-cz-2/ [Uczeń niepełnosprawny w szkole][8] [8]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/05/06/niepelnosprawnosc-jako-problem-spoleczny/ [Kryteria i bariery w funkcjonowaniu człowieka][9] [9]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/05/02/kryteria-i-bariery-funkcjonowania-czlowieka/ [Zaburzenia psychiczne][10] [10]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/07/02/zaburzenia-funkcjonowania-w-zyciu-zaburzenia-psychiczne/ [Psychologia Społeczna][11] [11]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/07/03/psychologia-spoleczna-wedlug-rathusa/ [Seksualność Dziecka][12] [12]: http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/07/04/plec-i-seksualnosc-wedlug-rathusa/ [Rozwój człowieka w ciągu życia][13] [13]:http://pedagogika-psychologia.blog.pl/2013/07/06/rozwoj-w-ciagu-zycia-wedlug-rathusa/