1. Inleiding en leeswijzer

VISI versie 1.6

1.1 Inleiding

Beheersing van projectinformatie, de juiste informatie in de juiste vorm op het juiste moment op de juiste plaats, is van doorslaggevend belang voor de voortgang en het resultaat, oftewel de beheersing van een project in z’n totaliteit. Het efficiënt accorderen van wijzigingen door alle bouwpartners of het tijdig beschikbaar stellen van de laatste versie van een detailtekening op de bouwplaats, is van grote invloed op de kwaliteit, de doorlooptijd en de kosten van een project. Het blijkt dat informatie-uitwisseling vaak gebrekkig is en dat is een groot knelpunt in de bouwpraktijk.

Omdat bouwprojecten steeds complexer worden, zal ook de complexiteit van communicatie en informatie-uitwisseling in de toekomst alleen maar toenemen. Extra complicerende factor is dat samenwerkingsverbanden tussen bouwprojecten zelden hetzelfde zijn. Zij veranderen per bouwproject, zowel in samenstelling als in te vervullen rollen door betrokken partijen. Bouwpartners ervaren al decennia dat gebrekkige communicatie een groot knelpunt is in de bouwpraktijk. Begin 1998 kwam een aantal grote organisaties uit de bouwsector tot het plan om afspraken te maken over communicatie tussen partners in bouwprojecten, zodat bouwpartners kunnen snel en flexibel samenwerkingsverbanden kunnen aangaan, en eenduidige communicatieen informatiestructuren kunnen opzetten. Dit plan vormde de start van wat nu in de bouwsector bekend staat als ‘VISI’1.

De VISI-standaard is een open standaard met als doel om gestructureerd, digitaal samenwerken en communiceren te ondersteunen. De toepassing van open standaarden vergroot de interoperabiliteit tussen verschillende systemen en vermindert de afhankelijkheid van (software)leveranciers. Sectorbrede uitgangspunten voor communicatie en informatieoverdracht vormen de basis. VISI ondersteunt deze uitgangspunten, die ook belangrijk zijn om via het internet projectgegevens te kunnen uitwisselen. Door communicatie met VISI-protocollen kunnen berichten veilig en vertrouwd door de verschillende VISI-compatible systemen worden verwerkt. Betere communicatie betekent ook minder faalkosten.

In de bouw is iedereen ervan overtuigd dat inzet van ICT – op basis van open standaarden – een bijdrage gaat leveren aan verbetering van de concurrentiepositie, attractiviteit, efficiëntie (first time right) en transparantie van deze bedrijfstak. VISI draagt er aan bij om de juiste informatie in de juiste vorm op het juiste moment bij de juiste bouwpartner te krijgen.

Voor u ligt de Leidraad van versie 1.6 van de VISI-systematiek.; deze vervangt versie 1.4. De verbeteringen uit versie 1.5 zijn in 1.6 meegenomen. Versie 1.5 is nooit uitgegeven. Deze Leidraad is bedoeld voor iedereen die de VISI-standaard wil implementeren in VISI-compatibele software, maar ook voor mensen die om andere redenen zijn geïnteresseerd in de technische achtergrond. Daarom begint de Leidraad in bijlage 1 met de grondbeginselen van VISI. De rest van de Leidraad is eigenlijk meer bedoeld voor automatiseerders.

1.2 De VISI-systematiek

De VISI-systematiek is de formele specificatie van de ‘taal’ die wordt gebruikt om VISI-raamwerken te beschrijven en VISI-berichten op te stellen. Dit is vastgelegd in 2 delen:

• VISI-Systematiek Deel 1 Raamwerken (oorspronkelijk: Systematiek I)2 met de specificaties die specifiek van toepassing zijn op VISI-Raamwerken (zie bijlage 2).
• VISI-Systematiek Deel 2 Berichten (oorspronkelijk: Systematiek II)2 met de specificaties die specifiek van toepassing zijn op VISI-Berichten (zie bijlage 3). Elementen van deze taal zijn bijvoorbeeld: RolType, TransactieType, ProjectType, BerichtType, enzovoort3. Raamwerken maken hier gebruik van. De systematiek bevat bijvoorbeeld het element ‘BerichtType’. Als dat in een raamwerk wordt gebruikt, vinden we de toepassing hiervan dan in de vorm van ‘Opdracht’.

Bij de VISI-Systematiek hoort een aantal aanvullende eisen en richtlijnen (sommige normatief, andere informatief), die belangrijk zijn voor een eenduidige interpretatie en implementatie. Deze zijn in de bijlagen bij de Leidraad gevoegd en zijn integraal onderdeel van de VISI-standaard. Al deze documenten zijn te verkrijgen via de VISI-website.

VISI-berichten moeten voldoen aan een berichtenschema dat is gebaseerd op het bijbehorende raamwerk. Zo’n berichtenschema kan automatisch worden gegenereerd met een programma dat ‘Promotor’ heet. De Promotor wordt door CROW beschikbaar gesteld via een ‘svn-server’ (zie de VISI-website; login en wachtwoord zijn bij CROW op te vragen). Daarnaast staan op de svn-server een aantal xml- en exp-files die bij de implementatie nodig zijn.

De implementatie van de VISI-systematiek in VISI-compatibele software wordt aan de hand van een uitgebreid voorbeeld behandeld (zie hoofdstuk 4 en bijlage 4). Versie 1.6 van de systematiek bouwt voort op 1.4. De uitgangspunten van VISI zijn ongewijzigd. Een eerdere implementatie van versie 1.1a, 1.2, 1.3 of 1.4 kan overigens prima dienen als basis voor implementatie van 1.6. CROW verstrekt het VISI-keurmerk aan software die voldoet aan de eisen en richtlijnen die vanuit de VISI-standaard zijn gesteld. De keuring wordt namens CROW door een onafhankelijk keuringsinstituut uitgevoerd.

De aanpassingen in versie 1.4 komen met name voort uit wensen van gebruikers en/of specifieke marktpartijen en uit de VISI-leveranciers. De technische voorstellen die hebben geleid tot versie 1.4, zijn behandeld in de VISI Technische Commissie (VISI TC) onder begeleiding van CROW. De VISI TC bestaat uit vertegenwoordigers van VISI-gecertificeerde softwareleveranciers, enkele VISIadviseurs, een vertegenwoordiger van TNO, en een vertegenwoordiger van de VISIGebruikersgroep en een onafhankelijk voorzitter.

1.3 Leeswijzer

De Leidraad van versie 1.6 van de VISI-systematiek is op een beperkt aantal punten verbeterd ten opzichte van die van versie 1.4; de strekking en inhoud zijn nog steeds hetzelfde. De indeling van de Leidraad is vanaf versie 1.3 sterk gewijzigd ten opzichten van de versies daarvoor. De Leidraad bestaat nu uit het voorliggende Hoofddocument (Normatief) en een aantal bijlagen. Die bijlagen zijn integraal onderdeel van de Leidraad. Met de letter ‘N’ of ‘I’ wordt aangeduid welke ‘Normatief’ of ‘Informatief’ zijn.

Leidraad Hoofddocument (N)

Hoofdstuk 1	Inleiding op de Leidraad en Leeswijzer.
Hoofdstuk 2	Toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de systematiek.
Hoofdstuk 3	Inleiding op doelstellingen, grondbeginselen en begrippenkader van VISI.
Hoofdstuk 4	Inleiding op de implementatie a.d.h.v. een voorbeeld, dat in bijlage 4 is uitgewerkt.
Hoofdstuk 5	Korte toelichting op het VISI-keurmerk.

Bijlagen

Bijlage 1 (N)	Doelstellingen, Grondbeginselen en Begrippenkader van VISI.
Bijlage 2 (N)	VISI-systematiek Deel 1 Raamwerken 2.
Bijlage 3 (N)	VISI-systematiek Deel 2 Berichten2.
Bijlage 4 (I)	Uitgewerkt voorbeeld van de implementatie van de VISI-systematiek.
Bijlage 5 (I)	Logboek van wijzigingen en ‘Frequently Asked Questions’ (FAQ’s).
Bijlage 6 (N)	Richtlijn voor ‘Successor’.
Bijlage 7 (N)	Metaraamwerk.
Bijlage 8 (N)	Richtlijn voor VISI-communicatie op basis van SOAP.
Bijlage 9 (I)	Toelichting op de werking van de Promotor.
Bijlage 10 (N)	Aanvullende eisen en richtlijnen.
Bijlage 11 (N)	Richtlijn voor het archiveren van VISI-projecten.
Bijlage 12 (N)	Richtlijn voor ‘Element conditions’.
Bijlage 13 (N)	Optionele velden.

De Leidraad kan worden gebruikt zonder kennis van voorgaande versies. Basiskennis van de VISI-systematiek is uiteraard een vereiste voor een goede implementatie. Tevens dient de lezer de doelstellingen van VISI te begrijpen. Daarom wordt aanbevolen om eerst bijlage 1 goed te bestuderen! De lezer dient tevens te beschikken over grondige kennis van XML/XSD-technieken.