Voor de allereerste keer komt een NOS-radioprogramma met een CD en dan nog wel met een hele bijzondere. Op deze CD staan 60 computerprogramma’s met een totale omvang van 750.000 tekens ofwel 750 Kbyte. Er staan ook nog twee gewone stereo- muziekjes op: de begin- en eindtune van Hobbyscoop, respectievelijk track 01 en 32.
De produktie van de Hobbyscoop-CD werd noodzakelijk omdat luisteraars de laatste jaren zoveel computer-programma’s inzonden, dat die niet meer op een verzamel- bandje pasten. Bovendien is het mogelijk om op de compact dìsc (verlies- en storingvrij) allerlei moeilijke signalen vast te leggen en dat volkomen gescheiden voor het linker- en rechter kanaal.
Wie nu nietsvermoedend deze CD gaat afspelen zal na de Hobbyscoop-tune tot de conclusie komen dat (bij track 02) onze presentatrice dwars door haar eigen teksten heen spreekt. In werkelijkheid staat er op het linker- en rechterspoor een compleet andere tekst, die dus afzonderlijk moet worden afgeluisterd!
Na de tekst wordt het nog erger: dan volgt het befaamde – keiharde – NOS- cirkelzaaggeluid, zo gevreesd op de radio. Dat is eigenlijk ook niet om naar te luisteren, maar om toe te voeren aan uw huiscomputer. Elke huiscomputer slikt het 'geraas' omdat het hier gaat om het 'Esperanto’ van Hobbyscoop: de NOS-Basicode taal.
Het is wel nodig dat uw computer (of het nu een PC betreft, een Spectrum, Commodore, MSX of welk merk dan ook) een ’vertaalprogramma' heeft waarmee hij de universele taal van Hobbyscoop kan verstaan. Zulke vertaalprogramma's zijn op de Firato of Hobby Computer Clubdagen te krijgen of tegen kostprijs te bestellen bij NOS-Radio Hobbyscoop, postbus 1200, 1200 BE Hilversum.
Liefst hadden we een zogeheten CD-ROM (Read Only Memory) gemaakt. Op zo'n CD hadden alle computerprogramma's geplaatst kunnen worden die Hobbyscoop ooit uitgezonden heeft. En dan was dat plaatje nog maar voor een fractie bespeeld geweest. Maar bijna niemand heeft nog zo'n apparaat en dus zouden we ons doel – de software die wij van onze luisteraars kado krijgen op zo groot mogelijke schaal verspreiden – voorbij zijn geschoten. Joop Niggebrugge van CBS kwam echter met het gouden idee om een dubbel-mono CD te maken, waarop dan tenminste tweemaal zo'n 70 minuten zou kunnen worden geschreven, meer dan op welke cassette ooit verantwoord zou kunnen worden ondergebracht!
Huiscomputer-bezitters zal het wel duidelijk zijn wat ze met deze CD kunnen doen. Aan de hand van de beschrijving van de computer-programmatuur zet men (met CD-speler in pauzestand) op een track klaar. Men verbindt de computer rechtstreeks met de CD- speler en kiest dan (afhankelijk van het programma dat men wenst) het linker óf rechterkanaal. Men moet de kanalen dus beslist afzonderlijk afspelen.
Dat geldt natuurlijk alleen voor de computers die een cassette-aansluiting hebben. Sommige computers hebben die niet, zoals de Commodore C-64 of een Sharp MZ-700. In dat geval is het noodzakelijk om van de track en het programma dat u wenst, eerst een cassette-opname te maken. Verbind ook dan de cassetterecorder met maar één kanaal van de CD-speler.
Veel succes met deze semi-CD-ROM en de software die erop staat. Mochten er vragen zijn, Hobbyscoop heeft een telefonisch spreekuur in Hilversum 035-773015 (alleen op maandag van 10-12 uur) en een complete databank waar de meest recente computerprogramma's, aanvullingen en programma-gegevens in staan. Bel dan (met uw computer en een modem – elke snelheid tot 2400 baud) 035-45395 (dag en nacht).
Alle programma's die erop staan zijn al eens eerder door de ether (geheel gratis) uitgezonden. Als u regelmatig onze uitzendingen opneemt, krijgt u vanzelf een enorme verzameling, nuttige programma's.
In niets lijkt het NOS-radioprogramma Hobbyscoop nu meer op de uitzendingen van weleer. Toen in '68 het programma 'Scan' van start ging, was dat vooral een programma dat 'DX-ers' probeerde te interesseren voor het luisteren naar verre stations op de kortegolf. DX is een afkorting die komt van het Engelse distance: afstand.
Ook nu wordt nog wel aandacht besteed aan het ontvangen van verre en vreemde radiostations. Meestal gebeurt dat in samenwerking met Media Network, het Engelse programma van Radio Nederland Wereldomroep. Maar het is een zeldzame gebeurtenis geworden. Hobbyscoop heeft zich na de 'Scan' tijd langzamerhand ontwikkeld naar een 'Mediaprogramma' waarin alle nieuwe technieken worden aangekondigd, besproken en getest.
Omdat de redaktie werkt op een beperkt en technich terrein – dat gelukkig heel veel mensen interesseert tegenwoordig – zijn er al heel wat primeurs bij Hobbyscoop geboren:
- De Stereotest waarbij je thuis de kwaliteit van tuner, versterker en luidsprekers kon beoordelen,
- De allereerste CD-speler werd bij Hobbyscoop (in Berlijn) ten doop gehouden,
- Er klonken al regelmatig CD's door de ether bij Hobbyscoop terwijl anderen nog geen apparatuur of benul hadden van de nieuwe techniek,
- De Digital Audio Tape-recorder (DAT) wordt regelmatig bij Hobbyscoop gebruikt, al mag hij in Nederland nog niet verkocht worden.
Eén zo'n primeur – tien jaar geleden – was het bijwijze van proef per radio doorzenden van een computerprogramma. Toen dat in 1978 gebeurde kon vrijwel niemand vermoeden dat zulk 'geknars en geratel' een vast onderdeel van het NOS-programma zou worden. Vanaf 1979 werd er al met enige regelmaat computergeknars uitgezonden, voor elk merk afzonderlijk. In de tachtiger-jaren werd NOS- Basicode (geschikt voor álle computers) door Hobbyscoop tot een begrip gemaakt. Tegenwoordig heeft het programma zelfs een speciale uitzending op de maandagavond die geheel gewijd is aan computerinformatie en computer-software. Helaas is daar alleen een middengolfzender voor beschikbaar (Radio 5, 1008 KHz) waarbij de programmatuur vooral in uithoeken van Nederland nogal eens verminkt overkomt. Het is een hartewens van Hobbyscoop op de computer-programmatuur op FM (mono) te mogen uitzenden.
Het andere bestuursprogramma, op de woensdagavond, staat meer in het teken van audio, video, CD's, lucht- en ruimtevaart en communicatie en is daarom ook in stereo, maar daarin mag (op het FM-net van Radio 2) niet te lang 'gerateld' worden. Wel lanceert Hobbyscoop daar iedere week de Beeldkrant, ook Basicode maar als een 'krant' waarbij in drie minuten tijd zo'n vijf velletjes A-4 aan tekst wordt overgebracht. Deze 'telex', met een 24-voudige snelheid, is een andere wereldprimeur: geen Tele(visie)Tekst, maar Radiotekst!
Met deze CD hoopt het NOS-programma weer een technisch mijlpaaltje bereikt te hebben. En tevens hopen we de ontwikkelingen op de voet te mogen blijven volgen: ook de kómende twintig jaar.
HANS G. JANSSEN – EINDREDAKTIE
| Links | Kbyte | Rechts | Kbyte | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 01 |
toelichting op het genetica- programma dat volgt. (K.G.L. Löhlefink/P. van Tend) |
20.1 | 01 |
biedt leerlingen vanaf 14 jaar beroepskeuze mogelijkheden. (C. Wielemaker – Hilversum) |
20.1 | |
| 02 |
geeft inzicht in de opbouw van DNA-moleculen. (K.G.L. Löhlefink/P. van Tend) |
15.7 | 02 |
legt technische termen van volgend programma uit. (F.J.W. van Let – Soest) |
15.7 | |
| 03 |
geeft uitleg van de Teletekst- pagina's over het weer. (Hans Smeets – Uden) |
17.8 | 03 |
berekent ontvangst-resultaten van radio- of TV-satellieten. (F.J.W. van Let – Soest) |
18.5 | |
| 04 |
helpt bij de keuze van een produkt uit een hele reeks. (Maarten Leeuwis – Ermelo) |
12.5 | 04 |
is een hulpmiddel bij het doen van investeringen. (Hans Timmers – Zoetermeer) |
12.7 | |
| 05 |
is een educatief programma voor de basisschool. (Leo Janssen – Helden) |
14.8 | 05 |
simuleert het zogenoemde Amerikaanse Bingospel. (Frans Verberkt – Nijmegen) |
15.0 | |
| 06 |
helpt bij het leiden van van een gezond leven. (R. Kruger – Graauw Zl) |
24.5 | 06 |
geeft een beschrijving van houtsoorten en hun toepassingen. (J. v.d. Pruik – Leimuiden) |
24.4 | |
| 07 |
geeft kinderen inzicht in wat "volume" eigenlijk is. (J. Wieles – Gorinchem) |
16.5 | 07 |
zijn wezentjes die intelligent of willekeurig gedrag vertonen. (E.A. v.d. Leeden – Leerdam) |
16.2 | |
| 08 |
bevat de uitwerking van de opgaven uit deel 1. (J. Wieles – Gorinchem) |
8.2 | 08 |
maakt het mogelijk grote letters op de printer af te drukken. (Jos Leppens – Neerpelt – B) |
8.1 | |
| 09 |
geeft uitleg over een reeks programma's die volgt. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
11.9 | 09 |
een computervariant van de kubus van Rubik. (Alb. Swinkels – O. Beijerland) |
12.3 | |
| 10 |
basisprogramma dat met verschillende modules werkt. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
17.4 | 10 |
geeft allerhande formules voor elektronische knutselaars. (Max Wolff – Tilburg) |
17.8 | |
| 11 |
helpt bij het leren spellen van moeilijke woorden. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
0.8 | 11 |
helpt bij het leren van symbolen van chemische elementen. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
1.0 | |
| 12 |
is bedoeld voor het leren vertalen Engels/Nederlands. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
1.2 | 12 |
oefent de tafels van zeven, acht en negen. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
1.4 | |
| 13 |
hersengymnastiek test algemene ontwikkeling. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
3.1 | 13 |
leert spelling aan kinderen middels een dictee. (Sake v.d. Goot – Hellevoetsluis) |
3.4 | |
| 14 |
uitleg bij 'Maximum Usable Frequency'. (bew. Pieter Vijlbrief – Voorhout) |
8.7 | 14 |
rekent buitenlands geld om naar Nederlands en omgekeerd. (Hans v. Dongen – Leiden) |
8.6 | |
| 15 |
jaargetijde en zonnevlekken beïnvloeden radiogolven. (bew. Pieter Vijlbrief – Voorhout) |
10.5 | 15 |
computervariant van het bekende potlood-en-papier spel. (Hans v. Dongen – Leiden) |
11.3 | |
| 16 |
leert de beginselen van deze internationale taal. (J. v.d. Vliet – Delft) |
22.0 | 16 |
bepaalt de belangstelling van scholieren voor een beroepsrichting. (Hans v. Dongen – Leiden) |
22.6 | |
| 17 |
geeft een leidraad bij de volgende programma's. (C.W. Verhagen – 't Harde) |
19.0 | 17 |
oefent spelling van Nederlandse woorden d.m.v. spel. (F. Kranenburg – Leiderdorp) |
19.5 | |
| 18 |
geeft relatie aan tussen tellerstand en recorderband. (C.W. Verhagen – 't Harde) |
19.2 | 18 |
als dat niet het geval is, vertelt dit programma u er alles over. (Harry Eyck – Neer – L) |
19.7 | |
| 19 |
beschrijft de wiskundige achtergrond van programma. (C.W. Verhagen – 't Harde) |
10.6 | 19 |
een educatief programma voor de basisschool. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
11.0 | |
| 20 |
kleine, maar handige utility voor etiketten maken. (L. Teunissen – Bavel) |
3.3 | 20 |
zorgt dat u de volgende tekstverwerker kunt bedienen. (R.J. Wijmenga – Schiermonnikoog) |
2.8 | |
| 21 |
geeft kinderen inzicht in wat 'oppervlak' eigenlijk is. (J. Wieles – Gorinchem) |
18.1 | 21 |
een beperkte tekstverwerker in N.O.S.-Basicode. (R.J. Wijmenga – Schiermonnikoog) |
18.1 | |
| 22 |
bevat de uitwerking van de opgaven van deel 1. (J. Wieles – Gorinchem) |
12.5 | 22 |
levert prachtige volzinnen voor correspondentie en toespraken. (F.J.W. van Let – Soest |
12.3 | |
| 23 |
uitleg van de twee programma's die volgen. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
7.8 | 23 |
onderwijst het notenschrift aan kinderen van de basisschool. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
7.7 | |
| 24 |
biedt hulp bij het maken van grafische voorstellingen. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
9.8 | 24 |
draagt stof aan om uw algemene ontwikkeling te toetsen. (Maarten van Gils – Maastricht) |
9.9 | |
| 25 |
bevat de subroutine voor het afbeelden van de tekening. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
0.9 | 25 |
levert uitleg voor het volgende educatieve programma. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
3.6 | |
| 26 |
geeft een variant die meerdere spelmogelijkheden biedt. (B.P.M. Rintjema – Venray) |
11.4 | 26 |
grote taaltest voor middenbouw basisonderwijs. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
3.6 | |
| 27 |
oefent leerlingen in het vervoegen van werkwoorden. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
19.4 | 27 |
leert de samenstelling en structuur van steenformaties. (J. v.d. Pruik – Leimuiden) |
20.9 | |
| 28 |
Nederlandstalige tekst- adventure. (P. Kralt – Pernis) |
27.0 | 28 |
spel dat de groothandel in computers simuleert. (Sjef Simons – Etten-Leur) |
23.8 | |
| 29 |
een simulatie van een aardse evolutie-theorie. (Pieter Gosselink – Enschede) |
11.2 | 29 |
vereenvoudigde simulatie van deze populaire 8-bits processor. (Theo Trum – Oss) |
13.4 | |
| 30 |
een computerversie van het bekende spel, op 64 vakken. (J.S. Rosman – Schiedam) |
9.1 | 30 |
test de kennis van de ligging van steden in Nederland. (W. v.d. Elshout – Eindhoven) |
6.6 |