-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-s1552l_khj78y-q55481.xml
287 lines (287 loc) · 18 KB
/
cod-s1552l_khj78y-q55481.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#PetrusDePalude">Petrus Palude</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-06-17">June 17, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="S" n="cod-s1552l">Salamanca 1552</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-06-17" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#S" n="196"/>
<cb ed="#S" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="khj78y-q55481"><!-- l4d16-q3 -->
<head xml:id="khj78y-q55481-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="khj78y-q55481-Hd1e103" type="question-title">
de circunstantiis, an sint confitendae
</head>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e106">
<lb ed="#S" n="42"/>QUAESTIO TERTIA.
<lb ed="#S" n="43"/>De circunstantiis confessionis.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e113">
<lb ed="#S" n="44"/>Thom. 4. d. 16. q. 3. art. 2.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e118">
<lb ed="#S" n="45"/>TERTIO Quaeritur de circunstantiis,
<lb ed="#S" n="46"/>an sint confitendae? Et videtur quod sic: quia
<lb ed="#S" n="47"/>cum confessio sit ad sc endum grauitatem pec
<lb ed="#S" n="48"/>cati: vt secundum quantitatem delicti sit pla
<lb ed="#S" n="49"/>garum modus: cum circumstantia aggrauet il
<lb ed="#S" n="50"/>lam, dici oportet.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e135" n="2">
<!-- 2 -->CONTRA, quia in
confes<lb ed="#S" break="no" n="51"/>sione homo non debet alium prodere, sed tantum se: quia
<lb ed="#S" n="52"/>iustus in principio sui sermonis accusator est sui:
frequen<lb ed="#S" break="no" n="53"/>ter autem etiam quod si vellet circunstantiam dicere alium
diffa<lb ed="#S" break="no" n="54"/>maret. ergo saltem tunc debet subticere.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e148" n="3">
<!-- 3 -->
RE<lb ed="#S" break="no" n="55"/>SPONDEO, circa istam quaestionem. Primo videndum
<lb ed="#S" n="56"/>est de circumstantiis, quantum ad numerum. secundo quantum
<lb ed="#S" n="57"/>ad effestum. Tertio quantum ad confessionem.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e159" n="4">
<!-- 4 -->
QVAN<lb ed="#S" break="no" n="58"/>TVM ad primum, dicendum, quod numerus circunstantiarum
<lb ed="#S" n="59"/>consueuit his versibus denotari.
<lb ed="#S" n="60"/>Quis, quid, vbi, per quos, quotiens, cur, quo, quando.
<lb ed="#S" n="61"/>Quilibet haec seruet morbi medicamina dando.
<lb ed="#S" n="62"/>Vel secundum Bonauenturam. Aggrauat ordo, locus,
perso<lb ed="#S" break="no" n="63"/>na, scientia tempus. Aetas, conditio, numerui, mora, copia,
<!--0196.xml-->
<cb ed="#S" n="b"/>
<lb ed="#S" n="64"/>causa. Est modus in culpa, status altus, lucta pusilla. sed
<lb ed="#S" n="65"/>quis dicitur pro variatione personae, status, aetatis, sapien
<lb ed="#S" n="66"/>tiae, ordinis. Quanto enim altior est gradus, tanto
peri<lb ed="#S" break="no" n="67"/>culosior est casus, & ingratitudo maior. Quid, vtrum ma
<lb ed="#S" n="68"/>lum: quia pruhibitum, vel ex genere suo malum, mortale vel
<lb ed="#S" n="69"/>veniale. Vbi, vtrum in loco sacro: quod grauius est, quam in
<lb ed="#S" n="70"/>non sacro. Per quos. salios trahendo ad peccatum: quod est
<lb ed="#S" n="71"/>proprium Diaboli. Quotiens, si in consuetudine, & de nu
<lb ed="#S" n="72"/>mero actus. Cur, an ex infirmitate, ignorantia, vel
electio<lb ed="#S" break="no" n="73"/>ne. Quomodo, vtrum naturali modo, vel non naturali. Quando,
<lb ed="#S" n="74"/>si in festo, vel ieiunio solemni.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e205" n="5">
<!-- 5 -->sciendum, quod in actu
<lb ed="#S" n="75"/>ipso essentialiter est peccatum. vnde non potest vnum pec
<lb ed="#S" n="76"/>catum esse in pluribus actibus.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e214" n="6">
<!-- 6 -->QVANTVM
<lb ed="#S" n="77"/>ad secundum de effectu circumstantiarum sciendum, quod
circun<lb ed="#S" break="no" n="78"/>stantiae sunt in quintuplici genere. Primae, nec alleuiant,
<lb ed="#S" n="79"/>nec aggrauant: sicut ille, quae non important aliquam con
<lb ed="#S" n="80"/>uenientiam, nec disconuenientiam ad rationem, nec ex se, nec
<lb ed="#S" n="81"/>ex suppositione, sicut furari cum dextera, vel cum sinistra.
<lb ed="#S" n="82"/>secundae alleuiant, sicut illae, quae importantconuenien
<lb ed="#S" n="83"/>tiam, vt facere malum bona intentione, vel ex ignorantia.
<lb ed="#S" n="84"/>Tertiae aggrauant, sed non mutant: sicut ille, quae impor
<lb ed="#S" n="85"/>tant disconuenientiam ex suppositione, vt furari multum.
<lb ed="#S" n="86"/>Quartae grauant, & mutant, non in infinitum, vt quando
vtrun<lb ed="#S" break="no" n="87"/>que est veniale, vel vtrunque mortale, vel primum mortale, se
<lb ed="#S" n="88"/>cundum veniale: vt in speciebus gulae, quarum vna
adue<lb ed="#S" break="no" n="89"/>nit alij, & qfiq, sunt mortales, quandoque veniales. Qui te
mu<lb ed="#S" break="no" n="90"/>tant, & grauam in infinitum: vt quando actui veniali: puta lau
<lb ed="#S" n="91"/>tae, & studiosae praeparationi addatur ebrietas, vel notabi
<lb ed="#S" n="92"/>lis anticipatio horae in ieiunio sine causa
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e253" n="7">
<!-- 7 -->sed
<lb ed="#S" n="93"/>vtrum religioso sit mortale, quod alteri est veniale:
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e261" n="8">
<lb ed="#S" n="94"/>
<!-- 8 -->Dicendum quod non, vt puta verbum ociosum, vel hu
<lb ed="#S" n="95"/>iusmodi: nisi speciem mutaret: quia nubere, vel velle nube
<lb ed="#S" n="96"/>re, quod seculari non est peccatum, si propter prolem, vel
<lb ed="#S" n="97"/>veniale, si propter voluptatem, est mortale professo, vel or
<lb ed="#S" n="98"/>dinato in sacramentis: quia sacrilegium est: non autem motus
pri<lb ed="#S" break="no" n="99"/>mi luxuriae, furti, vel inobedientiae: quia nullus vouet se non
<lb ed="#S" n="100"/>habiturum primos motus, qui non sunt in potestate nostra.
<lb ed="#S" n="101"/>Vtrum autem sint plura peccata circumstantia, & subiecta?
<lb ed="#S" n="102"/>Dicunt quidam, quod sic, quando sic sunt disparata, quod non faciunt
<lb ed="#S" n="103"/>vnum, vt genus, & differentia: pro quibus est: quia aliter non
<lb ed="#S" n="104"/>essent circunstantiae de necessitate confessionis-
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e290" n="9">
<lb ed="#S" n="105"/>
<!-- 9 -->sed quia actus exteriores non habent rationem
pec<lb ed="#S" break="no" n="106"/>cati, nisi ex interiori: videt, quod sint vnum peccatum semper:
<lb ed="#S" n="107"/>quando est vnus consensus: vt si quis vno solo actu consentiat
<lb ed="#S" n="108"/>furari propter moechari: non sunt duo peccata: etiam si actus
<lb ed="#S" n="109"/>exteriores sint diuersi. si autem econuerso actus exterior sit
<lb ed="#S" n="110"/>vnus: vt furari, vel fornicari, & sacrilegium: dum tamen alio
<lb ed="#S" n="111"/>actu velit vnum, quam alium: essent duo peccata, aliter vnum.
<lb ed="#S" n="112"/>Est autem circa hoc communis opinio, quod etiam si est vnus
<lb ed="#S" n="113"/>actus interior, ex qao sunt plures deformitates speciei,
<lb ed="#S" n="114"/>quod sunt diuersa peccata: quia peccatum nihil est. ergo
secun<lb ed="#S" break="no" n="115"/>dum priuationem ipsam multiplicatur.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e319" n="10">
<!-- 10 -->sed
con<lb ed="#S" break="no" n="116"/>tra hoc est, quia actus est de essentia peccati commisiionis:
<lb ed="#S" n="117"/>Primo, quia aliter non differet a peccato omissionis. secun
<lb ed="#S" n="118"/>do, quia diffiniturper actum. Tertio, quia de ipso
praedi<lb ed="#S" break="no" n="119"/>catur in abstracto, & in rector& sic essentia peccati
com<lb ed="#S" break="no" n="120"/>missionis non est sola priuatio: imo actus subtractus.
<lb ed="#S" n="121"/>Nam dicitur dictum, vel factum, vel concupitum contra legem
<lb ed="#S" n="122"/>Dei, & conuersio ad bonum commutabile, & auersio a bono
<lb ed="#S" n="123"/>incommutabili. Vnde licet auersio, & priuatio fit formale
<lb ed="#S" n="124"/>in peccato: non est tamen totale peccatum: sed est ibi
materia<lb ed="#S" break="no" n="125"/>le aliquid positum. sicut ergo non essent duo homines, si
<lb ed="#S" n="126"/>haberent duas aminas, & non haberent nisi vnum
cor<lb ed="#S" break="no" n="127"/>pus: quia est pars essentiae, licet materialis: ita nisi sint
plu<lb ed="#S" break="no" n="128"/>res actus: quamuis sint plures deformitates, non erunt plu
<lb ed="#S" n="129"/>ra peccata, vt videtur.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e354" n="11">
<!-- 11 -->Item si ipsa conuersio,
<lb ed="#S" n="130"/>& factum ipsum non esset peccatum, nec pari peccati. ergo
<!--0197.xml-->
<pb ed="#S" n="197"/>
<cb ed="#S" n="a"/>
<lb ed="#S" n="1"/>non oportet confiteri: nec posset de peccato in
abstra<lb ed="#S" n="2" break="no"/>cto praedicari: cum tamen dicatur, quod furtum est contrectatio
<lb ed="#S" n="3"/>& tornicatio est concubitus, & huiusmodi.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e374" n="12">
<!-- 12 -->sed pos
<lb ed="#S" n="4"/>let dici, quod priuatio eit tota essentia peccati non lolu in
<lb ed="#S" n="5"/>peccato omissionis: quod est priuatio actus debiti: imo
<lb ed="#S" n="6"/>etiam in peccato commissionis: quod est priuatio debitae
<lb ed="#S" n="7"/>circunstantiae. quia idem non est de essentia duorum
con<lb ed="#S" break="no" n="8"/>trariorum: licet possit esse materia, in qua respectu
vtrius<lb ed="#S" break="no" n="9"/>que. Vnde cum actus secundum speciem naturae indifferen
<lb ed="#S" n="10"/>ter subiiciatur bonitati, & malitiae morali: quae sunt con
<lb ed="#S" n="11"/>traria: videtur, quod non intret essentiamalicuius: sicut nec
su<lb ed="#S" break="no" n="12"/>perficies est de essentia albedinis, aut nigredinis. Et quam
<lb ed="#S" n="13"/>do diffinitur peccatum per actum: est diffinitio per
addita<lb ed="#S" break="no" n="14"/>mentum, sicut quando diffinituraccidens per subiectum.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e403" n="13">
<lb ed="#S" n="15"/>
<!-- 13 -->Ad id, quod dicitur contra dicendum, quod differunt in
<lb ed="#S" n="16"/>habere actum, & non habere, sicut subiectum, non sicut
par<lb ed="#S" break="no" n="17"/>tem essentiae.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e415" n="14">
<!-- 14 -->Ad secundum dicendum, quod est diffi
<lb ed="#S" n="18"/>nitio peradditamentum.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e422" n="15">
<!-- 15 -->Ad tertium dicendum,
<lb ed="#S" n="19"/>quod sicut cum dicitur, archa est lignum: ipsa accipitur in
concre<lb ed="#S" break="no" n="20"/>to: sic quando dicitur peccatum est dictum, vel factum &c. hoc autem
<lb ed="#S" n="21"/>est, quando vna circumstantia non est alterius determinatiua: vt
<lb ed="#S" n="22"/>differentia: alias secus est. ergo fornicatio, & adulterium
<lb ed="#S" n="23"/>vident vna species, non duae. Et similiter incestus: quia
<lb ed="#S" n="24"/>fornicatio est genus ad ista. Non tamen sequitur quin ista
<lb ed="#S" n="25"/>circumstantia sit dicenda: quia licet non sit alia species: tamen est
<lb ed="#S" n="26"/>species. si quis autem confitet genus, & non speciem: puta si
<lb ed="#S" n="27"/>quis diceret, ego nimis comedi: & non diceret in ieiuniis
<lb ed="#S" n="28"/>in frangendo ieiunium, non sufficeret: ita & hic non sufficit
<lb ed="#S" n="29"/>dicere: ego cognoui mulierem, nisi specificetur.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e451" n="16">
<lb ed="#S" n="30"/>
<!-- 16 -->Aliis autem videi, quod est duplex peccatum: sicut in sa
<lb ed="#S" n="31"/>crilegio: quia sicut potest fieri irreuerentia loco sacro sine
<lb ed="#S" n="32"/>homicidio: quod sufficit ad rationem sacrilegij: &
econuer<lb ed="#S" break="no" n="33"/>so potest fieri homicidium in loco non sacro: inde est, quod ho
<lb ed="#S" n="34"/>micidium factum in loco sacro est duplex delictum, & non
v<lb ed="#S" break="no" n="35"/>num, ita vt hic: quia iniuria, vel irreuerentia ad
matrimo<lb ed="#S" break="no" n="36"/>nium suum, vel alienum, vel vtrumque :quam importat
adulte<lb ed="#S" break="no" n="37"/>rium super fornicationem potest inueniri sine alia, & econ-
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e473">
<lb ed="#S" n="38"/>terso: sicut si de facto contraheret cum tali, & matrimonium
<lb ed="#S" n="39"/>non consummaret: & fornicatio simplex inuenit praeter
<lb ed="#S" n="40"/>alias species. ergo non est genus eorum: quia nihil est in
<lb ed="#S" n="41"/>genere, quod non sit in aliqua specie eius: nisi dicatur,
<lb ed="#S" n="42"/>quod fornicatio est genus ad omnem illicitum concubitum:
<lb ed="#S" n="43"/>sed fornicatio simplex dicit vnam speciem, aliae aliam.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e489" n="17">
<lb ed="#S" n="44"/>
<!-- 17 -->QVANTVM ad tertium, vtrum circumstantiae
<lb ed="#S" n="45"/>fint confitendae? sciendum, quod quaedam circumstantiae sunt, quae
<lb ed="#S" n="46"/>nihil faciunt ad peccatum: & istas confiteri est superfluum:
<lb ed="#S" n="47"/>quaedam, quae alleuiant, & istas confiteri est imperfectum:
<lb ed="#S" n="48"/>nisi quis timeret scandalum confessoris: quaedam, quae mu
<lb ed="#S" n="49"/>tant in mortale, & istas confiteri est necessarium: quaedam, quae
<lb ed="#S" n="50"/>aggrauant, & non mutant: & istas confiteri est perfectum:
ni<lb ed="#S" break="no" n="51"/>si propter sui periculum, vel confessoris, vel tertij. Ratio au
<lb ed="#S" n="52"/>tem quare istas non est necessarium confiteri, est ista: quia
cir<lb ed="#S" break="no" n="53"/>cunstantia est confitenda necessario, non quia mutat: vt patet
<lb ed="#S" n="54"/>in veniali: sed quia grauat in infinitum, vt patet in mortali.
<lb ed="#S" n="55"/>sed circunstantia non mutans, nunquam aggrauat in infini
<lb ed="#S" n="56"/>tum: quia intendit poenam, & non extendit. Extentio enim est
<lb ed="#S" n="57"/>infinita, nec potest crescere, sed intensio est finita: & semper
<lb ed="#S" n="58"/>potest crescere: sed per nullam circumstantiam fit infinita.
er<lb ed="#S" break="no" n="59"/>go nulla talis de est necessitate confitenda. I8 Ad ar
<lb ed="#S" n="60"/>gumenta dicendum ad primum, quod si esset necesse secundum
<lb ed="#S" n="61"/>quantitate delicti, temper taxare poena pene argueretur:
<lb ed="#S" n="62"/>non est autem necesse, sed frequenter minus imponit, & lau
<lb ed="#S" n="63"/>dabiliter.
</p>
<p xml:id="khj78y-q55481-d1e537" n="19">
<!-- 19 -->Ad secundum impositum dicendum, quod
<lb ed="#S" n="64"/>circunstantiam mutantem in mortale tenetur dicere. Quia
<lb ed="#S" n="65"/>si non potest dicere sine diffamatione isti sacerdoti, vadat
<lb ed="#S" n="66"/>ad superiorem, vel ab altero petat licentiam eundi ad
ex<lb ed="#S" break="no" n="67"/>traneum. Non autem coipso habet licentiam eundi ad alium,
<!--0197.xml-->
<cb ed="#S" n="b"/>
<lb ed="#S" n="68"/>nisi quando sacerdos est in culpa, vel propter
nescien<lb ed="#S" break="no" n="69"/>tiam, vel quia confessiones reuelat.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>