-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
cod-cab8ud_p9i7y5-e33671.xml
141 lines (141 loc) · 9.78 KB
/
cod-cab8ud_p9i7y5-e33671.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Caput 13</title>
<author ref="#per-nc88aa">Niccolo Cabeo</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name>Christoph Sander</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Caput 13</title>
<date when="2022-03-23">March 23, 2022</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="F" n="cod-cab8ud">Ferrara 1629</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2022-03-23" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#F" n="314"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="p9i7y5-e33671"> <!-- l4c13 -->
<head xml:id="p9i7y5-e33671-Hd1e107">Caput 13</head>
<p xml:id="p9i7y5-e33671-d1e109">
<!--333.xml-->
<pb ed="#F" n="314"/>
<lb ed="#F" n="1"/>Magnes ex omni parte ferrum trahit; neque ulla est facies magnetis, quae ferrum
abso<lb ed="#F" n="2" break="no"/>lutè repellat. Cap. XIII.
</p>
<p xml:id="p9i7y5-e33671-d1e120">
<lb ed="#F" n="3"/>Hoc non toties inculcabo, quin sit adhuc aliquis, qui pertinacius
<lb ed="#F" n="4"/>contendat magnetem ex una parte ferrum allicere, ex altera
<lb ed="#F" n="5"/>repellere. Et sane mirum mihi visum est, quod multos
au<lb ed="#F" n="6" break="no"/>diverim cordatos viros, qui sanctè affirmarint se id vidisse, &
<lb ed="#F" n="7"/>mihi hoc ultro ostensuros pollicerentur. Pernego igitur
ma<lb ed="#F" n="8" break="no"/>gnetem habere talem naturam, ut ex una parte ferrum trahat, ex altera repellat;
<lb ed="#F" n="9"/>imò nego usquam dari huiusmodi magnetem, & absolutè pronuntio ex
om<lb ed="#F" n="10" break="no"/>ni parte ferrum trahere. Experimentum ad hoc probandum sit illud, quod
<lb ed="#F" n="11"/>alibi positum est ad ostendendum quamcunque magnetis faciem
verticita<lb ed="#F" n="12" break="no"/>tem ferro communicare; si enim sumas duas acus, quae nunquam magnetem
<lb ed="#F" n="13"/>tetigerint, & unam applices ad unam partem magnetis, alteram ad
opposi<lb ed="#F" n="14" break="no"/>tam, videbis aequaliter utranque acum suspendi. Age vero ostende tu mihi
<lb ed="#F" n="15"/>illam faciem, quam dicis ferrum repellere, & ego sumam acum, quae
nun<lb ed="#F" n="16" break="no"/>quam magnetem tetigerit, ne forte dicas adhaerescere, quia iam alias conce
<lb ed="#F" n="17"/>pit virtutem magneticam, & ostendam tibi illam ipsam acum pendentem
<lb ed="#F" n="18"/>ab illa eadem parte magnetis, quam dicebas tu ferrum repellere; sicuti si mi
<lb ed="#F" n="19"/>ni ostendas illam faciem magnetis, quam dicis solam ferrum ad se perpetuo
<lb ed="#F" n="20"/>trahere, ostendam tibi repellere meam illam acum quam ex mea parte prius
<lb ed="#F" n="21"/>suspenderam. non ergo absolutè ulla pars ferrum repellit, sicuti nec ulla
ab<lb ed="#F" n="22" break="no"/>solutè trahit; sed quam ferri extremitatem una traxit, altera repellit: in
attra<lb ed="#F" n="23" break="no"/>ctionibus enim, quod supradictum est, de directionibus proportionaliter est
<lb ed="#F" n="24"/>dicendum. Illa enim pars magnetis, quae semel tetigit unum versorij
extte<lb ed="#F" n="25" break="no"/>mum perpetuo ad se eandem extremitatem advocabit; nunquam vero
op<lb ed="#F" n="26" break="no"/>positam. imo illam fugabit, & repellet contra verò altera pars magnetis
il<lb ed="#F" n="27" break="no"/>lam fugatam ad se advocabit. & amicè excipiet. Et haec est constantissima
<lb ed="#F" n="28"/>magneticorum lex, ut quam semel partem tetigit magnetis polus A. eandem
<lb ed="#F" n="29"/>perpetuo ad se retrahat, neque (si ferrum non sit impeditum, sed liberum
<lb ed="#F" n="30"/>habeat motum) unquam decipies, ut unam faciem pro altera trahat. Et
quam<lb ed="#F" n="31" break="no"/>vis furtivè & latenter ad oppositam ferri partem magnetis polum A,
admo<lb ed="#F" n="32" break="no"/>veas converter se statim ferrum celearimo cursu, & notam extremitatem sui
<lb ed="#F" n="33"/>offeret ipsi A. fugabitque obiectam. Ad quod fortasse respicientes parum
exer<lb ed="#F" n="34" break="no"/>citati in magneticis legibus; putarunt illam magnetis partem ferrum
fuga<lb ed="#F" n="35" break="no"/>re, quia repellit illam extremitatem, & non viderunt trahere oppositam.
<lb ed="#F" n="36"/>Ratio vero, cur semel tactum ferri extremum perpetuo accurrat ad A. illa
<lb ed="#F" n="37"/>est, quia cum ferrum accurrat ad magnetem, ut qualitatem, quam concepit,
<lb ed="#F" n="38"/>duarum facierum roboret, ac confirmet; debet necessario accedere ad illam
<lb ed="#F" n="39"/>eandem partem, quam semel tetigit, ut illa ipsa qualitas, quam concepit
robo<lb ed="#F" n="40" break="no"/>retur: si .n. accederet ad oppositam partem, cum opposita magnetis pars
pro<lb ed="#F" n="41" break="no"/>ducat quidem qualitatem, sed producat in contrario situ, & positione,
qua<lb ed="#F" n="42" break="no"/>litas, quam iam habet, non firmaretur, sed destiueretur ad oppositae, produ¬
<!--334.xml-->
<pb ed="#F" n="315"/>
<lb ed="#F" n="1"/>ferri facies; quia sic illa, quae qualitatem illam contrario situ producit, robo
<lb ed="#F" n="2"/>rabit qualitatem iam existentem in ferro, quae ex illa ferri conversione iam
<lb ed="#F" n="3"/>contratio situ obijcitur magneti, & dividunt sibi magnetis extrema ferri iam
<lb ed="#F" n="4"/>sines, nec imperia miscent, & partem, quam trahit magnetis unum extremum,
<lb ed="#F" n="5"/>fugat alterum, oppositam tamen advocat ferri partem.
</p>
<p xml:id="p9i7y5-e33671-d1e224">
<lb ed="#F" n="6"/>Ut autem clarius sentias, nullum esse magnetis extremum, quod absolutè
<lb ed="#F" n="7"/>ferrum pellat, sume illam ipsam ferri faciem, quam à magnete fugari vides,
<lb ed="#F" n="8"/>& inijciendo violentas manus magnetis illam fugatricem partem illi
ap<lb ed="#F" n="9" break="no"/>plica, fac tangat velit nolit, & illi cum aliqua morula adhaereat; videbis
sta<lb ed="#F" n="10" break="no"/>tim dissolutas inimicitiarum discordias, percussaque firmiter foedera: non
so<lb ed="#F" n="11" break="no"/>lum enim non amplius fugabitur, sed amicè trahetur, & perpetuo illa sola
<lb ed="#F" n="12"/>pars advocabitur, & opposita in posterum reijcietur. & hoc, quia illo violenter
<lb ed="#F" n="13"/>facto contactu antiqua, quae iam inerat per primum contactum qualitas, ab ipso
<lb ed="#F" n="14"/>secundo destructa fuit, & nova contrario situ producta: fuga igitur illa tota
<lb ed="#F" n="15"/>proveniebat à qualitate, quae iam in ferro inerat contraria ratione, atque
pro<lb ed="#F" n="16" break="no"/>duci possit ab illa parte, quae fugabat. illa enim qualitate depulsa nullae sunt
<lb ed="#F" n="17"/>amplius inimicitiae.
<lb ed="#F" n="18"/>Cur vero quael bet magnetis extremitas simpliciter ad se ferrum
provo<lb ed="#F" n="19" break="no"/>cet, ratio est, quia magnes corpus est homogeneum, neque unius
extremita<lb ed="#F" n="20" break="no"/>tis natura differt à natura alterius extremi; & sicuti una est qualitas duarum
<lb ed="#F" n="21"/>facierum aequaliter fusa per totum magnetem, quae qualitas, cum aequali vi
<lb ed="#F" n="22"/>dirigat ad utrunque polum actionem; aequalis enim est utrinque; exit
pari<lb ed="#F" n="23" break="no"/>ter, ut ita dicam, ab utroque extremo. cum autem per istam qualitatem per medium diffusam
<lb ed="#F" n="24"/>fiant omnes magneticę actiones, & ferri provocationes, quae iam attractiones
vo<lb ed="#F" n="25" break="no"/>cantur, hinc est, ut ferrum attrahat ab utroque extremo. quod erat ostendendum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>