-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-cnLxE7_TAca84-d1e1080.xml
535 lines (535 loc) · 30.1 KB
/
cod-cnLxE7_TAca84-d1e1080.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaesito 79</title>
<author ref="#Aquinas">Thomas Aquinas</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaesito 79</title>
<date when="2023-10-20">October 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-cnLxE7">Rome, 1892, Vol. 7</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-10-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="76"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="TAca84-d1e1080"><!-- p2p1-q79 -->
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e101">Quaesito 79</head>
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e103" type="question-title">De causis exterioribus peccati et primo, ex parte dei</head>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e106">
<pb ed="#L" n="76"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>QUAESTIO SEPTUAGESIMANONA
<lb ed="#L" n="2"/>DE CAUSIS EXTERIORIBUS PECCATI ET PRIMO, EX PARTE DEI
<lb ed="#L" n="3"/>IN QUATUOR ARTICULOS DIVISA
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e119">
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="4"/>DEINDE considerandum est de causis
exteriori<lb break="no" ed="#L" n="5"/>bus peccati. Et primo, ex parte Dei;
secun<lb break="no" ed="#L" n="6"/>do, ex parte diaboli;; tertio, ex parte hominis.
<lb ed="#L" n="7"/>Circa primum quaeruntur quatuor.
<lb ed="#L" n="8"/>Primo: utrum Deus sit causa peccati.
<cb ed="#L" n="c"/>
<lb ed="#L" n="9"/>Secundo: utrum actus peccati sit a Deo.
<lb ed="#L" n="10"/>Tertio: utrum Deus sit causa excaecationis et
<lb ed="#L" n="11"/>obdurationis.
<lb ed="#L" n="12"/>Quarto: utrum haec m ad salutem
<lb ed="#L" n="13"/>eorum qui excaecantur vel obdurantur.
</p>
<div xml:id="TAca84-d1e1080-Dd1e148"><!-- p2p1-q79-a1 -->
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e151">Articulus 1</head>
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e153" type="question-title">Utrum deus sit causa peccati</head>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e156">
<cb ed="#L" n="d"/>
<lb ed="#L" n="14"/>ARTICULUS PRIMUS
<lb ed="#L" n="15"/>UTRUM DEUS SIT CAUSA PECCATI
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e165">
<cb ed="#L" n="e"/>
<lb ed="#L" n="16"/>AD PRIMUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod
<lb ed="#L" n="17"/>Deus sit causa peccati. Dicit enim
Apo<lb break="no" ed="#L" n="18"/>stolus, Rom. 1, de quibusdam:
Tra<lb break="no" ed="#L" n="19"/>didit eos Deus in reprobum sensum, ut
<lb ed="#L" n="20"/>faciant ea quae non conveniunt. Et Glossa
ibi<lb break="no" ed="#L" n="21"/>dem dicit quod Deus operatur in cordibus
ho<lb break="no" ed="#L" n="22"/>minum, inclinando voluntates eorum: in.
quodcum<lb break="no" ed="#L" n="23"/>que voluerit, sive in bonum sive in malum. Sed
<lb ed="#L" n="24"/>facere quae non conveniunt, et inclinari
secun<lb break="no" ed="#L" n="25"/>dum voluntatem ad malum, est peccatum. Ergo
<lb ed="#L" n="26"/>Deus hominibus est causa peccati.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e194">
<lb ed="#L" n="27"/>2. PRAETEREA, Sap. xiv dicitur: Creaturae Dei
<lb ed="#L" n="28"/>in odium factae sunt, et in tentationem animae
<lb ed="#L" n="29"/>hominum. Sed tentatio solet dici provocatio ad
<lb ed="#L" n="30"/>peccandum. Cum ergo creaturae non sint factae
<lb ed="#L" n="31"/>nisi a Deo, ut in Primo habitum est, videtur
<lb ed="#L" n="32"/>quod Deus sit causa peccati provocans homines
<lb ed="#L" n="33"/>ad peccandum.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e213">
<lb ed="#L" n="34"/>3. PRAETEREA, quidquid est causa causae, est
<lb ed="#L" n="35"/>causa effectus. Sed Deus est causa liberi
arbi<lb break="no" ed="#L" n="36"/>trii, quod est causa peccati. Ergo Deus est causa
<lb ed="#L" n="37"/>peccati,
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e224">
<lb ed="#L" n="38"/>4. PRAETEREA, omne malum opponitur bono.
<lb ed="#L" n="39"/>Sed non repugnat divinae bonitati quod ipse sit
<lb ed="#L" n="40"/>causa mali poenae: de isto enim malo dicitur
<lb ed="#L" n="41"/>Isaiae xv, quod Deus est creans malum; et
<lb ed="#L" n="42"/>Amos iu: Si est malum in civitate quod. Deus
<lb ed="#L" n="43"/>& non fecerit? Ergo etiam divinae bonitati non
<lb ed="#L" n="44"/>repugnat quod Deus sit causa culpae.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e242">
<lb ed="#L" n="45"/>SEp coNTRA, Sap. xi dicitur de Deo 5: Nihil
<lb ed="#L" n="46"/>odisti eorum quae fecisti, Odit autem Deus
pec<lb break="no" ed="#L" n="47"/>catum: secundum illud Sap. xiv: Odio est Deo
<lb ed="#L" n="48"/>impius, et impielas eius. Ergo Deus non est causa
<lb ed="#L" n="49"/>peccati.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e255">
<lb ed="#L" n="50"/>RESPONDEO DICENDUM quod homo dupliciter est
<lb ed="#L" n="51"/>causa peccati vel sui vel alterius. Uno modo,
<lb ed="#L" n="52"/>directe, inclinando scilicet voluntatem suam vel
<lb ed="#L" n="53"/>alterius ad. peccandum. Alio modo, indirecte,
<lb ed="#L" n="54"/>dum scilicet non retrahit aliquos a peccato: unde
<cb ed="#L" n="f"/>
<lb ed="#L" n="55"/>Ezech. ui speculatori ihre Si non vdibirin im- Vers. i8.
<lb ed="#L" n="56"/>pio, Morte morieris, sanguinem eius de manu tua
<lb ed="#L" n="57"/>requiram. Deus autem non potest esse directe causa
<lb ed="#L" n="58"/>peccati vel sui vel alterius. Quia omne peccatum
<lb ed="#L" n="59"/>est per recessum. ab ordine qui est in ipsum 1
<lb ed="#L" n="60"/>sicut in finem. Deus autem omnia inclinat et-
con<lb break="no" ed="#L" n="61"/>verut in seipsum sicut in ultimum finem, sicut
<lb ed="#L" n="62"/>Dionysius dicit, 1 cap. de. Div. Nom. Unde
im<lb break="no" ed="#L" n="63"/>possibile est quod sit sibi vel aliis causa
disce<lb break="no" ed="#L" n="64"/>dendi ab ordine qui est in ipsum. Unde non potest
<lb ed="#L" n="65"/>directe esse causa peccati. nut:
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e294">
<lb ed="#L" n="66"/>Similiter etiam neque indirecte. Contingit enim
<lb ed="#L" n="67"/>quod Deus aliquibus non praebet auxilium ad
<lb ed="#L" n="68"/>vitandum peccata, quod si praeberet, non
pec<lb break="no" ed="#L" n="69"/>carent. Sed hoc totum facit secundum
ordi<lb break="no" ed="#L" n="70"/>nem suae sapientiae et iustitiae: cum ipse sit
sa<lb break="no" ed="#L" n="71"/>pientia et iustitia. Unde non imputatur ei quod
<lb ed="#L" n="72"/>alius peccat, sicut causae peccati: sicut
guber<lb break="no" ed="#L" n="73"/>nator non dicitur causa submersionis navis ex hoc
<lb ed="#L" n="74"/>quod non gubernat navem, nisi quando wat
<lb ed="#L" n="75"/>gubernationem potens et debens gubernare. ]
<lb ed="#L" n="76"/>sic patet quod Deus nullo modo est causa
<lb ed="#L" n="77"/>cati.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e323">
<lb ed="#L" n="78"/>AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod, quantum - -
<lb ed="#L" n="79"/>verba Apostoli, ex ipso textu patet solutio. Si
<lb ed="#L" n="80"/>enim Deus tradit aliquos in reprobum sensum, 8
<lb ed="#L" n="81"/>iam ergo reprobum sensum habent ad faciendum
<lb ed="#L" n="82"/>ea quae non conveniunt. Dicitur ergo tradere eos
<lb ed="#L" n="83"/>in reprobum sensum, inquantum non prohibet
<lb ed="#L" n="84"/>eos quin suum sensum reprobum sequantur: sicut
<lb ed="#L" n="85"/>dicimur exponere illos quos non tuemur. - Quod
<lb ed="#L" n="86"/>autem Augustinus dicit, in libro de Gratia et Libero
<lb ed="#L" n="87"/>Arbitrio, unde sumpta est Glossa, quod Deus
<lb ed="#L" n="88"/>inclinat voluntates hominum in bonum et malum; |
<lb ed="#L" n="89"/>sic intelligendum est quod in bonum quidem
di<lb break="no" ed="#L" n="90"/>recte inclinat voluntatem, in malum autem.
in<lb break="no" ed="#L" n="91"/>quantum non prohibet, sicut dictum est.
ta<lb break="no" ed="#L" n="92"/>men hoc etiam contingit ex merito praecedentis
<lb ed="#L" n="93"/>peccati.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e361">
<pb ed="#L" n="77"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>AD SECUNDUM DICENDUM quod, cuni dicitur:
Crea<lb break="no" ed="#L" n="2"/>turae Dei factae sunt in odium et in tentationem
<lb ed="#L" n="3"/>animae hominum, haec praepositio in non ponitur
<lb ed="#L" n="4"/>causaliter, sed. consecutive: non enim Deus fecit
<lb ed="#L" n="5"/>creaturas ad malum hominum, sed hoc
conse<lb break="no" ed="#L" n="6"/>cutum est propter insipientiam hominum. Unde
<lb ed="#L" n="7"/>subditur: et in muscipulam pedibus insipientium,
<lb ed="#L" n="8"/>qui scilicet per suam insipientiam utuntur
crea<lb break="no" ed="#L" n="9"/>turis ad aliud quam ad quod factae sunt.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e387">
<lb ed="#L" n="10"/>AD TERTIUM DICENDUM quod. effectus causae
me<lb break="no" ed="#L" n="11"/>diae procedens ab ea secundum quod subditur
<lb ed="#L" n="12"/>ordini causae primae, reducitur etiam in causam
<lb ed="#L" n="13"/>primam. Sed si procedat a causa media
secun<lb break="no" ed="#L" n="14"/>
<lb ed="#L" n="15"/>dum quod exit ordinem causae primae, non
re<lb break="no" ed="#L" n="16"/>ducitur in causam primam: sicut si minister
fa<lb break="no" ed="#L" n="17"/>ciat aliquid contra mandatum domini, hoc non
<lb ed="#L" n="18"/>reducitur in dominum sicut in causam. Et
simi<lb break="no" ed="#L" n="19"/>liter peccatum quod liberum arbitrium committit
<lb ed="#L" n="20"/>contra praeceptum Dei, non reducitur in Deum
<lb ed="#L" n="21"/>sicut in causam.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e416">
<lb ed="#L" n="22"/>AD QUARTUM DICENDUM quod poena opponitur
<lb ed="#L" n="23"/>bono eius qui punitur, qui privatur quocumque
<lb ed="#L" n="24"/>bono. Sed culpa opponitur bono ordinis qui est
<lb ed="#L" n="25"/>in Deum: unde directe opponitur bonitati
divi<lb break="no" ed="#L" n="26"/>nae. Et propter hoc non est similis ratio de
<lb ed="#L" n="27"/>culpa et poena.
</p>
</div>
<div xml:id="TAca84-d1e1080-Dd1e434"><!-- p2p1-q79-a2 -->
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e437">Articulus 2</head>
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e439" type="question-title">Utrum actus peccati sit a deo</head>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e442">
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="28"/>ARTICULUS SECUNDUS
<lb ed="#L" n="29"/>UTRUM ACTUS PECCATI SIT A DEO
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e451">
<cb ed="#L" n="c"/>
<lb ed="#L" n="30"/>AD SECUNDUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod
<lb ed="#L" n="31"/>actus peccati non sit a Deo. Dicit enim
<lb ed="#L" n="32"/>Augustinus, in libro de Perfectione
Iu<lb break="no" ed="#L" n="33"/>stitiae, quod actus peccati non est res
<lb ed="#L" n="34"/>aliqua. Omne autem quod est a Deo, est res
<lb ed="#L" n="35"/>aliqua. Ergo actus peccati non est a Deo.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e469">
<lb ed="#L" n="36"/>2. PRAETEREA, homo non dicitur esse causa
pec<lb break="no" ed="#L" n="37"/>cati nisi quia homo est causa actus peccati:
tul<lb break="no" ed="#L" n="38"/>lus enim intendens ad malum operatur, ut
Dio<lb break="no" ed="#L" n="39"/>nysius dicit, 1v cap. de Div. Nom. Sed Deus non
<lb ed="#L" n="40"/>est causa peccati, ut dictum est. Ergo Deus non
<lb ed="#L" n="41"/>est causa actus peccati.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e486">
<lb ed="#L" n="42"/>3. PRAETEREA, aliqui actus secundum suam ps
<lb ed="#L" n="43"/>elis sunt mali. et peccata, ut ex supradictis
<lb ed="#L" n="44"/>patet. Sed quidquid est causa alicuius, est causa
<lb ed="#L" n="45"/>eius. quod. convenit ei secundum suam. speciem.
<lb ed="#L" n="46"/>Si ergo Deus esset causa actus peccati,
sequere<lb break="no" ed="#L" n="47"/>tur quod esset causa peccati. Sed hoc non est
<lb ed="#L" n="48"/>verum, ut ostensum est. Ergo Deus non est
<lb ed="#L" n="49"/>causa actus peccati.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e506">
<lb ed="#L" n="50"/>SED CONTRA, actus peccati est quidam motus
<lb ed="#L" n="51"/>liberi arbitrii. Sed voluntas Dei est causa omnium
<lb ed="#L" n="52"/>motionum, ut Augustinus dicit, III de 7rin. Ergo
<lb ed="#L" n="53"/>voluntas Dei est causa actus peccati,
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e517">
<lb ed="#L" n="54"/>RESPONDEO DICENDUM quod actus. peccati et est
<lb ed="#L" n="55"/>ens, et est actus; et ex utroque habet quod sit a
<lb ed="#L" n="56"/>Deo. Omne enim ens; quocumque modo sit,
<lb ed="#L" n="57"/>oportet quod derivetur a primo ente; ut patet
<lb ed="#L" n="58"/>per Dionysium, v cap. de Div. Nom. Omnís
au<lb break="no" ed="#L" n="59"/>tem actio causatur ab aliquo existente in actu,
<lb ed="#L" n="60"/>quia nihil agit nisi secundum quod est actu; omne
<lb ed="#L" n="61"/>autem ens actu reducitur in primum actum,
sci<lb break="no" ed="#L" n="62"/>licet Deum, sicut in causam, qui est per suam
<cb ed="#L" n="d"/>
<lb ed="#L" n="63"/>essentiam actus. Unde relinquitur quod Deus sit
<lb ed="#L" n="64"/>causa omnis actionis, inquantum est actio.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e546">
<lb ed="#L" n="65"/>Sed peccatum nominat ens et actionem cum
<lb ed="#L" n="66"/>quodam defectu. Defectus autem ille est e causa
<lb ed="#L" n="67"/>creata, scilicet libero arbitrio, inquantum deficit ab
<lb ed="#L" n="68"/>ordine primi agentis, scilicet Dei. Unde defectus
<lb ed="#L" n="69"/>iste non reducitur in Deum sicut in causam, sed
<lb ed="#L" n="70"/>in liberum arbitrium: sicut defectus
claudicatio<lb break="no" ed="#L" n="71"/>nis reducitur in tibiam curvam sicut in causam,
<lb ed="#L" n="72"/>non autem in virtutem motivam, a qua tamen
<lb ed="#L" n="73"/>causatur quidquid est motionis in claudicatione.
<lb ed="#L" n="74"/>Et secundum hoc, Deus est causa actus peccati,
<lb ed="#L" n="75"/>non tamen est causa peccati: quia non est causa
<lb ed="#L" n="76"/>huius, quod actus sit cum defectu.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e575">
<lb ed="#L" n="77"/>AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod Augustinus
no<lb break="no" ed="#L" n="78"/>minat ibi rem id quod est res simpliciter,
sci<lb break="no" ed="#L" n="79"/>licet. substantiam. Sic enim actus peccati non
<lb ed="#L" n="80"/>est res.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e586">
<lb ed="#L" n="81"/>AD SECUNDUM DICENDUM quod in hominem sicut
<lb ed="#L" n="82"/>in causam reducitur non solum actus, sed etiam
<lb ed="#L" n="83"/>ipse defectus: quia scilicet nom" subditur ei cui
<lb ed="#L" n="84"/>debet subdi, licet hoc ipse non intendat
principa<lb break="no" ed="#L" n="85"/>liter. Et ideo homo est causa peccati. Sed Deus
<lb ed="#L" n="86"/>sic est causa actus, quod nullo modo est causa
<lb ed="#L" n="87"/>defectus. concomitantis actum. Et ideo non est
<lb ed="#L" n="88"/>causa peccati.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e607">
<lb ed="#L" n="89"/>AD TERTIUM DICENDUM quod, sicut dictum est
<lb ed="#L" n="90"/>supra, actus et habitus non recipiunt speciem
<lb ed="#L" n="91"/>ex ipsa privatione, in qua consistit ratio mali; sed
<lb ed="#L" n="92"/>ex aliquo obiecto. cui coniungitur talis privatio.
<lb ed="#L" n="93"/>Et:sic ipse. defectus, qui dicitur non esse a Deo;
<lb ed="#L" n="94"/>pertinet ad speciem actus consequenter, et non
<lb ed="#L" n="95"/>quasi differentia specifica.
</p>
</div>
<div xml:id="TAca84-d1e1080-Dd1e626"><!-- p2p1-q79-a3 -->
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e629">Articulus 3</head>
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e631" type="question-title">Utrum deus sit causa excaecationis et indurationis</head>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e634">
<cb ed="#L" n="c"/>
<lb ed="#L" n="74"/>ARTICULUS TERTIUS
<lb ed="#L" n="75"/>UTRUM DEUS SIT CAUSA EXCAECATIONIS ET INDURATIONIS
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e643">
<cb ed="#L" n="d"/>
<lb ed="#L" n="76"/>AD TERTIUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod
<lb ed="#L" n="77"/>Deus non sit causa excaecationis et
in<lb break="no" ed="#L" n="78"/>durationis. Dicit enim Augustinus, in
li<lb break="no" ed="#L" n="79"/>bro Octoginta trium Quaest., quod
<lb ed="#L" n="80"/>Deus non est causa eius quod homo sit deterior.
<lb ed="#L" n="81"/>Sed per excaecationem et obdurationem fit homo
<lb ed="#L" n="82"/>deterior. Ergo Deus non est causa excaecationis
<lb ed="#L" n="83"/>et obdurationis.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e665">
<lb ed="#L" n="84"/>2. PRAETEREA, Fulgentius dicit quod Deus non
<lb ed="#L" n="85"/>est ultor illius rei cuius est auctor. Sed Deus est
<lb ed="#L" n="86"/>ultor cordis obdurati: secundum illud Ecc. i:
<lb ed="#L" n="87"/>Cor durum male habebit in novissimo. Ergo Deus
<lb ed="#L" n="88"/>non est causa obdurationis.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e679">
<lb ed="#L" n="89"/>3. PRAETEREA, idem. effectus non attribuitur
<lb ed="#L" n="90"/>causis contrariis. Sed causa excaecationis dicitur
<lb ed="#L" n="91"/>esse malitia hominis, secundum illud Sap. i,
<lb ed="#L" n="92"/>Excaecavit enim eos malitia eorum; et etiam
<lb ed="#L" n="93"/>diabolus, secundum illud II ad Cor. iv, Deus
<lb ed="#L" n="94"/>huius saeculi excaecavit mentes infidelium; quae
<lb ed="#L" n="95"/>quidem causae videntur esse" contrariae Deo.
<lb ed="#L" n="96"/>Deus ergo non est causa excaecationis et
obdu<lb break="no" ed="#L" n="97"/>rationis.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e701">
<cb ed="#L" n="e"/>
<lb ed="#L" n="98"/>SED CONTRA EST quod dicitur Isaiae v1:
Ex<lb break="no" ed="#L" n="99"/>caeca cor populi huius, et aures eius aggrava. Et
<lb ed="#L" n="100"/>Ro. ix dicitur: Cuius vult, miseretur; et quem
<lb ed="#L" n="101"/>vult, indurat.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e714">
<lb ed="#L" n="102"/>RESPONDEO DICENDUM quod excaecatio et
obdu<lb break="no" ed="#L" n="103"/>ratio duo important. Quorum unum est motus
<lb ed="#L" n="104"/>animi humani inhaerentis malo, et aversi a
di<lb break="no" ed="#L" n="105"/>vino lumine. Et quantum ad hoc Deus non est
<lb ed="#L" n="106"/>causa excaecationis et obdurationis, sicut non est
<lb ed="#L" n="107"/>causa peccati. Aliud autem est subtractio gratiae,
<lb ed="#L" n="108"/>ex qua sequitur quod mens divinitus non
illumi<lb break="no" ed="#L" n="109"/>netur ad recte videndum, et cor hominis non
<lb ed="#L" n="110"/>emolliatur ad recte vivendum. Et quantum ad
<lb ed="#L" n="111"/>hoc Deus est causa excaecationis et obdurationis.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e738">
<lb ed="#L" n="112"/>Est autem considerandum quod Deus est causa
<lb ed="#L" n="113"/>universalis illuminationis animarum, secundum
il<lb break="no" ed="#L" n="114"/>lud Ioan.1, Erat lux vera quae illuminat omnem
<lb ed="#L" n="115"/>hominem venientem in hunc mundum, sicut sol
<lb ed="#L" n="116"/>est universalis causa illuminationis corporum.
Ali<lb break="no" ed="#L" n="117"/>ter tamen et aliter: nam sol agit illuminando per
<lb ed="#L" n="118"/>necessitatem naturae; Deus autem agit voluntarie,
<lb ed="#L" n="119"/>per ordinem suae sapientiae. Sol autem, licet quan-
<pb ed="#L" n="80"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>tum est de se omnia corpora illuminet, si quod
<lb ed="#L" n="2"/>tamen impedimentum inveniat in aliquo corpore,
<lb ed="#L" n="3"/>relinquit illud tenebrosum: sicut patet de domo
<lb ed="#L" n="4"/>cuius fenestrae sunt clausae. Sed tamen illius
ob<lb break="no" ed="#L" n="5"/>scurationis nullo modo. causa est sol, non. enim
<lb ed="#L" n="6"/>suo iudicio agit ut lumen interius non immittat:
<lb ed="#L" n="7"/>sed causa eius est solum ille qui: claudit
fene<lb break="no" ed="#L" n="8"/>stram. Deus autem proprio iudicio lumen gratiae
<lb ed="#L" n="9"/>non immittit illis in. quibus obstaculum invenit.
<lb ed="#L" n="10"/>Unde causa subtractionis gratiae est non solum
<lb ed="#L" n="11"/>ille qui ponit obstaculum gratiae, sed etiam Deus,
<lb ed="#L" n="12"/>qui suo iudicio gratiam non apponit. Et per hunc
<lb ed="#L" n="13"/>modum Deus est causa excaecationis, et
aggra<lb break="no" ed="#L" n="14"/>vationis aurium, et obdurationis cordis. - Quae
<lb ed="#L" n="15"/>quidem. distinguuntur secundum effectus gratiae,
<lb ed="#L" n="16"/>quae et perficit intellectum dono sapientiae, et
<lb ed="#L" n="17"/>affectum emollit igne caritatis. Et quia ad cogni-
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="18"/>tionem intellectus maxime deserviunt duo
sen<lb break="no" ed="#L" n="19"/>sus, scilicet visus et auditus, quorum unus
de<lb break="no" ed="#L" n="20"/>servit inventioni, scilicet visus, alius disciplinae,
<lb ed="#L" n="21"/>scilicet auditus: ideo quantum ad visum, ponitur
<lb ed="#L" n="22"/>excaecatio; quantum ad auditum, aurium
aggra<lb break="no" ed="#L" n="23"/>vatio; quantum ad affectum, obduratio.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e814">
<lb ed="#L" n="24"/>AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod, cum excaecatio
<lb ed="#L" n="25"/>et induratio, ex parte subtractionis gratiae, sint
<lb ed="#L" n="26"/>quaedam poenae, ex hac parte eis homo non fit
<lb ed="#L" n="27"/>deterior: sed deterior factus per culpam, haec
in<lb break="no" ed="#L" n="28"/>currit, sicut et ceteras poenas.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e827">
<lb ed="#L" n="29"/>AD SECUNDUM DICENDUM quod obiectio illa pel
<lb ed="#L" n="30"/>cedit de obduratione secundum quod est culpa.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e835">
<lb ed="#L" n="31"/>AD TERTIUM DICENDUM quod malitia est causa
<lb ed="#L" n="32"/>excaecationis meritoria, sicut culpa est causa
poe<lb break="no" ed="#L" n="33"/>nae. Et hoc etiam modo diabolus excaecare
di<lb break="no" ed="#L" n="34"/>citur, inquantum inducit ad culpam.
</p>
</div>
<div xml:id="TAca84-d1e1080-Dd1e847"><!-- p2p1-q79-a4 -->
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e850">Articulus 4</head>
<head xml:id="TAca84-d1e1080-Hd1e852" type="question-title">Utrum excaecatio et obduratio semper ordinentur ad salutem eius
qui excaecatur et obduratur</head>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e855">
<cb ed="#L" n="f"/>
<lb ed="#L" n="44"/>ARTICULUS QUARTUS
<lb ed="#L" n="45"/>UTRUM EXCAECATIO ET OBDURATIO SEMPER ORDINENTUR AD SALUTEM EIUS
<lb ed="#L" n="46"/>QUI EXCAECATUR ET OBDURATUR
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e866">
<cb ed="#L" n="g"/>
<lb ed="#L" n="47"/>AD QUARTUM SIC PROCEDITUR. Videtur quod
<lb ed="#L" n="48"/>excaecatio et obduratio semper
ordi<lb break="no" ed="#L" n="49"/>nentur ad salutem eius qui excaecatur
<lb ed="#L" n="50"/>et obduratur. Dicit enim Augustinus, in
<lb ed="#L" n="51"/>Enchirid., quod Deus, cum sit summe bonus, nullo
<lb ed="#L" n="52"/>modo permitteret fieri aliquod malum, nisi posset
<lb ed="#L" n="53"/>ex quolibet malo elicere bonum. Multo igitur
ma<lb break="no" ed="#L" n="54"/>gis ordinat ad bonum illud malum cuius ipse est
<lb ed="#L" n="55"/>est causa. Sed excaecationis et obdurationis Deus
<lb ed="#L" n="56"/>est causa, ut dictum est. Ergo haec ordinantur
<lb ed="#L" n="57"/>ad salutem eius qui excaecatur vel induratur.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e895">
<lb ed="#L" n="58"/>2. PRAETEREA, Sap.1 dicitur quod Deus non
<lb ed="#L" n="59"/>delectatur in perditione impiorum. Videretur autem
<lb ed="#L" n="60"/>in eorum perditione delectari, si eorum
excaeca<lb break="no" ed="#L" n="61"/>tionem in bonum eorum non converteret: sicut
<lb ed="#L" n="62"/>medicus videretur delectari in afflictione infirmi,
<lb ed="#L" n="63"/>si medicinam amaram, quam infirmo propinat,
<lb ed="#L" n="64"/>ad eius sanitatem non ordinaret. Ergo Deus
ex<lb break="no" ed="#L" n="65"/>caecationem convertit in bonum excaecatorum.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e916">
<lb ed="#L" n="66"/>3. PRAETEREA, Deus non est personarum
acce<lb break="no" ed="#L" n="67"/>ptor, ut dicitur Act. x. Sed quorundam
excaeca<lb break="no" ed="#L" n="68"/>tionem ordinat ad eorum salutem: sicut
quorun<lb break="no" ed="#L" n="69"/>dam Iudaeorum, qui excaecati sunt ut Christo non
<lb ed="#L" n="70"/>crederent, et non credentes occiderent, et
postmo<lb break="no" ed="#L" n="71"/>dum compuncti converterentur, sicut de
quibus<lb break="no" ed="#L" n="72"/>dam legitur Act. 11; ut patet per Augustinum, in
<lb ed="#L" n="73"/>libro de Quaest. Evang. Ergo Deus omnium
<lb ed="#L" n="74"/>excaecationem convertit in eorum salutem.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e938">
<lb ed="#L" n="75"/>SED CONTRA, non sunt facienda mala ut veniant
<cb ed="#L" n="h"/>
<lb ed="#L" n="76"/>bona, ut dicitur Rom. III. Sed excaecatio est
<lb ed="#L" n="77"/>malum. Ergo Deus non excaecat aliquos propter
<lb ed="#L" n="78"/>eorum bonum.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e951">
<lb ed="#L" n="79"/>RESPONDEO DICENDUM quod excaecatio est
quod<lb break="no" ed="#L" n="80"/>dam praeambulum ad peccatum. Peccatum autem
<lb ed="#L" n="81"/>ad duo ordinatur: ad unum quidem per se,
sci<lb break="no" ed="#L" n="82"/>licet ad. damnationem; ad. aliud autem ex
mi<lb break="no" ed="#L" n="83"/>sericordi Dei providentia $. scilicet ad
sanatio<lb break="no" ed="#L" n="84"/>nem, inquantum Deus permittit aliquos cadere in
<lb ed="#L" n="85"/>peccatum, ut peccatum suum agnoscentes, h
<lb ed="#L" n="86"/>lientur et convertantur, sicut Augustinus dicit,
<lb ed="#L" n="87"/>libro de Natura et Gratia. Unde et excaecatio
<lb ed="#L" n="88"/>ex sui natura ordinatur ad damnationem eius qui
<lb ed="#L" n="89"/>excaecatur, propter quod etiam ponitur
reproba<lb break="no" ed="#L" n="90"/>tionis effectus: sed ex divina misericordia
excae<lb break="no" ed="#L" n="91"/>catio ad tempus ordinatur medicinaliter ad
sa<lb break="no" ed="#L" n="92"/>lutem eorum qui excaecantur. Sed haec
miseri<lb break="no" ed="#L" n="93"/>cordia non omnibus impenditur excaecatis, sed
<lb ed="#L" n="94"/>praedestinatis solum, quibus omnia cooperantur
<lb ed="#L" n="95"/>in bonum, sicut dicitur Rom. vii. Unde quantum
<lb ed="#L" n="96"/>ad quosdam, excaecatio ordinatur ad sanationem:
<lb ed="#L" n="97"/>quantum autem ad alios, ad ywperceu iur ut
Au<lb break="no" ed="#L" n="98"/>gustinus dicit, in III de Quaest. Evang.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e997">
<lb ed="#L" n="99"/>AD PRIMUM ERGO DICENDUM quod omnia mala
<lb ed="#L" n="100"/>quae Deus facit vel permittit fieri, ordinantur in
<lb ed="#L" n="101"/>aliquod bonum: non tamen semper in bonum
<lb ed="#L" n="102"/>eius in quo est malum, sed quandoque ad
bo<lb break="no" ed="#L" n="103"/>num alterius, vel etiam totius universi. Sicut
cul<lb break="no" ed="#L" n="104"/>pam tyrannorum ordinavit ' in bonum martyrum;
<pb ed="#L" n="81"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>et poenam damnatorum ordinat in gloriam suae
<lb ed="#L" n="2"/>iustitiae.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e1021">
<lb ed="#L" n="3"/>AD SECUNDUM DICENDUM quod Deus non
delecta<lb break="no" ed="#L" n="4"/>tur in perditione hominum quantum ad ipsam
<lb ed="#L" n="5"/>perditionem: sed ratione suae iustitiae, vel
pro<lb break="no" ed="#L" n="6"/>pter bonum quod inde provenit.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e1032">
<lb ed="#L" n="7"/>AD TERTIUM DICENDUM quod hoc quod Deus
ali<lb break="no" ed="#L" n="8"/>quorum excaecationem ordinat in eorum salutem,
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="9"/>misericordiae? est: quod autem excaecatio aliorum
<lb ed="#L" n="10"/>ordinetur ad eorum damnationem, iustitiae est.
<lb ed="#L" n="11"/>Quod autem misericordiam quibusdam impendit
<lb ed="#L" n="12"/>et non omnibus, non facit personarum
acceptio<lb break="no" ed="#L" n="13"/>nem in Deo, sicut in Primo dictum est.
</p>
<p xml:id="TAca84-d1e1080-d1e1053">
<lb ed="#L" n="14"/>AD QUARTUM DICENDUM quod mala culpae non
<lb ed="#L" n="15"/>sunt facienda ut veniant bona: sed mala poenae
<lb ed="#L" n="16"/>sunt inferenda propter bonum.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>