Bij alle besprekingen van de MSX2 video chip, wordt er altijd aandacht besteed aan de bitmapped modes, screen 5 tot en met acht, maar nooit aan de mogelijkheden van Screen 4. Waarschijnlijk is dit, omdat Screen 4 te zeer een MSX1 verleden heeft. Toch zijn de mogelijkheden van deze schermmode groot en kunnen er leuke dingen mee gedaan worden.
Screen 4 is een pattern screen. Dit wil zeggen, dat het scherm niet bestaat uit pixels, maar wordt opgebouwd uit informatie uit verschillende tabellen. Dit klinkt erg moeilijk, maar het komt erop neer dat wanneer je pixel (0,0) wit wil maken, je eerst in de patroon tabel een volgend patroon aanmaakt:
&b10000000 &b00000000 &b00000000 &b00000000 &b00000000 &b00000000 &b00000000 &b00000000
Plaatsen we dit patroon in het begin van de eerste patroontabel (er zijn er meer) dan krijgt dit patroon nummer nul. Vervolgens vullen we de kleur tabel met dit patroon:
&hf0 &h00 .. (volmaken tot de acht) &h00
En tot slot plaatsen we in de naam tabel op de eerste positie een nul en we zien een witte pixel. Hieruit blijkt al dat het dus een stuk moeilijker is om te tekenen op Screen 4.
Samenvattend komen we nu uit bij de drie tabellen:
De locatie van de patroontabel in het videogeheugen kan worden ingesteld middels register 4:
Msb 7 6 5 4 3 2 1 0
Reg 4 0 0 A16 A15 A14 A13 1 1
Als je de patroon tabel dus op adres nul wil laten beginnen, dan laad je register 4 met %b11.
De patroontabel bestaat uit drie blokken van elk 256 patterns. Hiermee is het mogelijk om het gehele scherm te vullen. Het eerste block bevat de informatie voor de de bovenste 64 beeldlijnen (0-63). Hieruit volgt al ÇÇn van de grappige eigenschappen van Screen 4, als je een patroon binnen lijn 0-63 en lijn 64-127 wil gebruiken, dan moet je dit patroon twee keer defini◊ren.
De opbouw van het patroon ziet er als volgt uit: &01 Aanvullen tot acht &00
Zoals al duidelijk wordt, kun je maar twee kleuren in een acht bij acht blokje gebruiken. Je hebt enkel variatie 1 en 0. Dankzij de kleuren tabel echter kun je per lijn de kleur veranderen. Het idee komt overeen met dat van sprites.
Nog een leuke bij de patroontabel. Toen ik met vdp23 in de weer ging op een Screen 4 scherm, kreeg ik met geen mogelijkheid de lijnen van (192-255) gevuld. Maar toen ik effe naar de layout keek en erg simpel even wat adressen in het video geheugen opschoof, viel op dat de patroontabel eigenlijk uit vier blokken bestaat: (0-63),(64-127),(128- 191),(192-255). Maar omdat dit alleen kan als je meer dan 16k video geheugen hebt, wordt dit nooit in een of ander databoek vermeld.
De kleurentabel bepaalt welke kleuren geassoci◊erd moeten worden met de nul en een in de patroon tabel. De plaats van de kleurentabel bepaal je met registers 3 en 10:
Msb 7 6 5 4 3 2 1 0 Reg 3 A13 1 1 1 1 1 1 1 Reg 10 0 0 0 0 0 A16 A15 A14
De kleurentabel bestaat opnieuw uit drie (vier dus) blokken en is per blok als volgt opgebouwd:
&00 aanvullen tot acht &00
Waarbij de eerste nibble de kleur van de als 1 gedefini◊erde patronen bepaald en de laagste nibble de kleur van de als 0 gedefini◊erde. Dit kun je per lijn wijzigen.
Nu hebben we de kleuren en de patronen, dan volgt tot slot nog de naam tabel. De plaats van deze tabel in het geheugen kun je bepalen met register 2.
Msb 7 6 5 4 3 2 1 0 Reg 2 0 A16 A15 A14 A13 A12 A11 A10
In deze tabel bepaal je op welke plaats je gedefini◊erde patronen terecht moeten komen. Positie nul in de tabel komt overeen moet coordinaat (0,0). Positie ÇÇn komt overeen moet (8,0) enz. In deze bytes zet je het patroon nummer. Je hoeft je geen zorgen te maken om de kleurentabel, want deze is automatisch gekoppeld aan de patroontabel. Uiteraard bestaat deze tabel ook weer uit drie (vier) delen.
Zo, nu hebben we alle data van screen4 besproken, laten we eens kijken hoe het in de praktijk werkt door middel van ÇÇn van de meest aansprekende voorbeelden: Space Manbow.
Als we Space Manbow opstarten moeten we even door wat scherm 5 plaatjes heen en komen we in het prachtige speelscherm.
Wat zien wij nu:
Een stilstaande bovenkant (screen 5, line interrupt) Een sterren scroll (screen4) Een scrollend middenveld (Screen 4) Een rap scrollend benedenveld (Screen 4) Een lading sprites.
Geweldig!
De sterretjes worden wel heel simpel gedaan, door voortdurend het patroon te wijzigen. Een simpele RLCA instructie doet hier wonderen. Het middenveld wordt gescrolled door de naamtabel voortdurend te verplaatsen en tot slot de onderste lijn wordt bewerkt door gewoon twee keer zo snel de naam tabel door te schuiven.
Zoals je al altijd gezien had, is het resultaat verbluffend, het spel lijkt eerder van de SuperNes te komen, dan van een simpele MSX. Aangezien Konami een stel designers in dienst had die een lange staat van dienst op de MSX 1 achter de rug hadden, is er goed gebruik gemaakt van de mogelijkheden van Screen 4. Als je goed kijkt, valt je namelijk op dat er echt gespeeld is met de twee kleuren per 8x8 blokje. Het is vergelijkbaar met het ontwerpen van sprites. Ook in de hogere levels is leuk ingehaakt op de mogelijkheden van pattern screens. Zo noem ik de laserstralen van het boss monster in het laatste level. Als je dat met een line commando in screen 5 zou willen doen, zou dat heel erg traag worden. Op schermpje vier edit je een patroontje en met wat gespeel in de naamtabel heb je schermvullende actie.
Een ander leuk voorbeeld van Screen 4 is FireHawk. Het intro, met de naar achter vliegende letters is ook op scherm vier gemaakt. Waarom? Omdat scherm vier snel is en het weinig geheugen in beslag neemt. Ook het hele spel loopt in Screen 4 en scrollt met stappen van 8 bij 8.
Waarom gebruikt dan niemand scherm 4? Simpel:
? Je moet een heel goede tekenaar zijn ? Je moet een heel goed tekenprogramma hebben ? Je moet heel goede dataveld editors hebben ? Je moet iemand met een MSX1 verleden zijn
Aangezien er bijna niemand aan deze eisen voldoet, maakt dan ook niemand iets op Screen 4. Alleen Jan van Valburg heeft ooit twee Screen 4 spellen gemaakt, Gianna Sisters en Retaliator. Oh ja, Çn ANMA natuurlijk met Troxx.
Dus, als je ooit nog een Space Manbow wilt maken: leer teke- nen met beperkingen en gebruik allerlei truukjes om de mensen te laten geloven dat ze naar een Super Nes zitten te kijken.
Succes
Jan-Willem van Helden
P.S. Ik probeer op de volgende FD nog iets leuks te doen met Screen 4. Let op!