Dodanie rozdziału "Narzędzia".

docs/index.rst

@@ -16,6 +16,7 @@ Spis treści:
     :maxdepth: 2
     :numbered:
 
+    tools/index
     qt/index
     qt/adresy/index
     qt/zadania/index

docs/qt/index.rst

@@ -1,6 +1,8 @@
 Biblioteka Qt
 ###################
 
+.. _biblioteka-qt:
+
 :term:`Qt` to zestaw bibliotek przeznaczonych dla języka C++, QML i Java,
 który znakomicie ułatwia tworzenie graficznego interfejsu użytkownika.
 Zawiera również klasy udostępniające obsługę m.in. multimediów , sieci
@@ -11,7 +13,7 @@ System i środowisko IDE
 
 Bilioteka :term:`Qt` jest przenośna z założenia, więc programować z jej wykorzystaniem
 można w wielu systemach i środowiskach. My proponujemy system Linux,
-np. dystrybucję :term:`Debian Jessie` lub :term:`Xubuntu 14.04`.
+np. dystrybucję :term:`Debian` (v. Jessie) lub :term:`Xubuntu 14.04`.
 Instalacja wymaganych narzędzi sprowadza się do wydania prostych poleceń
 w terminalu:
 
@@ -70,7 +72,7 @@ Pojęcia
         Zawiera m.in. `debugger <http://pl.wikipedia.org/wiki/Debugger>`_
         i edytor GUI (graficznego interfejsu użytkownika).
 
-    Debian Jessie
+    Debian
         jedna z najstarszych i wiądących dystrybucji Linuksa, umożliwia
         elastyczną konfigurację systemu i dostosowanie go do własnych potrzeb.
         Jak większość dystrybucji, umożliwia wybór wielu środowisk graficznych,

docs/tools/index.rst

@@ -0,0 +1,278 @@
+Narzędzia
+###################
+
+Poniżej przedstawiamy zestaw przykładowych narzędzi do programowania, tworzenia
+skryptów i dokumentacji, stron WWW itp. zadań.
+
+Geany
+*************
+
+`Geany`_ to proste i lekkie środowisko IDE dostępne na licencji
+`GNU General Public Licence <http://pl.wikipedia.org/wiki/GNU_General_Public_License>`_.
+Geany oferuje kolorowanie składni dla najpopularniejszych języków,
+m.in. C, C++, C#, Java, PHP, HTML, Python, Perl i Pascal,
+wsparcie dla kodowania w ponad 50 standardach, dopełnianie poleceń, mechanizmy automatycznego zamykanie tagów dla HTML\XML,
+auto-wcięć, pracy na kartach i wiele, wiele więcej. Podczas pisania kodu przydatny okazuje się brudnopis,
+pozwalający tworzyć dowolne notatki, a także możliwość kompilacji plików źródłowych
+bezpośrednio z poziomu programu.
+
+Instalacja
+===============
+
+W systemie **Linux** korzystamy z dedykowanego menedżera pakietów, np. w Xubuntu
+(i innych debianopochodnych) lub Archu wystarczy wpisać w terminalu:
+
+.. code-block:: bash
+
+    ~$ sudo apt-get install geany geany-plugins
+    ~# pacman -S geany geany-plugins
+
+.. note::
+    Przykłady poleceń będziemy podawali dla systemów opartych na Debianie (Ubuntu
+    i pochodne, Mint), które wykorzystyują menedżer oprogramowania ``apt``; oraz
+    dla systemów opartych na Arch Linuksie (Arch, Bridge, Manjaro) i korzystających
+    z menedżera ``pacman``.
+
+W **MS Windows** ściągamy i instalujemy `pełną wersję binarną Geany <http://www.geany.org/Download/Releases>`_
+przeznaczoną dla tych systemów. *Pełna* oznacza tutaj, ze zawiera biblioteki
+GTK wykorzystywane przez program. Podczas standardowej instalacji można
+zmienić katalog docelowy, np. na ``C:\Geany``.
+
+.. figure:: img/geany1.jpg
+
+Zanim rozpoczniemy pracę w edytorze, warto dostosować kilka ustawień.
+
+W menu `Narzędzia/Menedżer wtyczek` zaznaczamy pozycję "Addons" (dostępna
+po zainstalowaniu wtyczek), a następnie "Przeglądarka plików".
+Zanim wyjdziemy z okna naciskamy przycisk "Preferencje" i na zakładce
+"Przeglądarka plików" zaznaczamy opcję "Podążanie za ścieżką do bieżącego pliku".
+Dzięki temu w panelu bocznym w zakładce "Pliki" zobaczymy listę katalogów i plików,
+które łatwo możemy otwierać.
+
+.. figure:: img/geany2.jpg
+.. figure:: img/geany3.jpg
+
+W menu `Edycja/Preferencje` :kbd:`CTRL+ALT+P` w zakładce `Edytor/Wcięcia` jako
+"Typ" wcięć wybieramy opcję "spacje".
+
+.. figure:: img/geany4.jpg
+
+Warto zapamiętać i stosować kilka użytecznych skrótów. Jeśli kodujemy w C/C++: :kbd:`F8` – uruchamia
+linker, :kbd:`F9` – buduje plik wykonawczy. Klawisz :kbd:`F5` uruchamia
+z kolei pliki wykonywalne, skrypty Pythona lub otwiera strony HTML w przeglądarce.
+Wcięcia wstawiają się automatycznie lub poprzez naciśnięcie klawisza :kbd:`TAB`.
+Jeżeli chcemy wciąć od razu cały blok kodu, zaznaczamy go i również używamy
+:kbd:`TAB` lub :kbd:`CTRL+I`, zmniejszenie wcięcia uzyskamy naciskając :kbd:`CTRL+U`.
+
+.. figure:: img/geany5.jpg
+
+Środowisko Geany nie zawiera narzędzi potrzebnych do kompilowania czy wykonywania
+programów pisanych w różnych językach. Wymagane narzędzia musimy doinstalować osobno.
+
+Kompilator C/C++
+*********************
+
+W systemie **Linux** wystarczy zazwyczaj wydać jedno polecenie wykorzystujące
+używany w danej dystrybucji menedżer pakietów, np.:
+
+.. code-block:: bash
+
+    ~$ sudo apt-get install gcc
+    ~# pacman -S gcc
+
+W **MS Windows** instalujemy minimalistyczne środowisko deweloperskie
+dostarczające wolne narzędzia :term:`GNU Compiler Collection`, czyli `MinGw`_. W tym
+celu pobieramy instalator `mingw-get-setup.exe <http://sourceforge.net/projects/mingw/files/Installer>`_
+i uruchamiamy.
+
+.. figure:: img/mingw01.jpg
+
+W oknie wyboru pakietów zaznaczamy widoczne poniżej paczki, w tym przede wszystkim
+``mingw32-gcc-g++``, a następnie wybieramy polecenie *Installation/Apply*.
+
+.. figure:: img/mingw02.jpg
+
+Po pobraniu i rozpakowaniu wskazanych narzędzi oraz zakończeniu instalatora (*Close*)
+trzeba dodać do ścieżki systemowej położenie kompilatora i linkera;
+dzięki temu będzie można korzystać z tych i innych narzędzi bezpośrednio
+z Geany lub okienka konsoli tekstowej. W oknie "Uruchamianie" (:kbd:`WIN+R`)
+wpisujemy polecenie wywołujące okno "Zmienne środowiskowe" – można je również
+uruchomić z okna właściwości komputera:
+
+.. figure:: img/mingw03.jpg
+.. figure:: img/mingw04.jpg
+
+Klikamy przycisk *Nowa* i tworzymy nową zmienną użytkownika zgodnie z podanym
+zrzutem:
+
+.. figure:: img/mingw05.jpg
+.. figure:: img/mingw06.jpg
+
+.. tip::
+
+    Powyżej przedstawiliśmy instalację narzędzi :term:`MinGw` z konta zwykłego
+    użytkownika. Można w razie potrzeby czynności te wykonać również z konta administratora,
+    co pozwoli udostępnić narzędzia wszystkim użytkownikom. Podobnie
+    ścieżkę do kompilatora itd. można dopisać do zmiennej systemowej ``PATH``,
+    dzięki czemu wszyscy użytkownicy będą mogli wywoływać narzędzia bez
+    podawania pełnej ich lokalizacji.
+
+Interpreter Pythona
+*********************
+
+W systemach **Linux** Python jest szeroko stosowany i dostępny jest w ramach
+standardowej instalacji większości dystrybucji i to zarówno w wersji 2.x,
+jak i 3.x. Dla formalności polecenia instalacyjne to:
+
+.. code-block:: bash
+
+    ~$ sudo apt-get install python2 python3
+    ~# pacman -S python python2
+
+.. note::
+
+    Warto zauważyć, że w dystrybucjach opartych na Debianie polecenie ``python``
+    jest dowiązaniem do wersji 2.x, a paczki nazywają się odpowiednio ``python2-...``
+    lub ``python3-...``. W Arch Linuksie i pochodnych nazwa ``python`` domyślnie
+    wskazuje wersję 3.x (!), podobnie nazwy pakietów dodatkowych. Wersja i paczki
+    z liniii 2.x mają w nazwie ``python2``.
+
+Polecić natomiast można doinstalowanie rozszerzonej konsoli:
+
+.. code-block:: bash
+
+    ~$ sudo apt-get install ipython2 ipython3
+    ~# pacman -S python ipython2
+
+W **MS Windows** najprościej zainstalować Pythona przy użyciu skryptu konsoli PowerShell
+dostępnej w wersjach *Professional* (oznaczoną niebieską ikoną i niebieskiem tłem):
+
+.. code-block:: posh
+
+    (new-object System.Net.WebClient).DownloadFile("https://www.python.org/ftp/python/2.7.8/python-2.7.8.msi", "$pwd\python-2.7.8.msi")
+    msiexec /i python-2.7.8.msi TARGETDIR=C:\Python27
+    [Environment]::SetEnvironmentVariable("Path", "$env:Path;C:\Python27\;C:\Python27\Scripts\", "User")
+    (new-object System.Net.WebClient).DownloadFile("https://raw.github.com/pypa/pip/master/contrib/get-pip.py", "$pwd\get-pip.py")
+    C:\Python27\python.exe get-pip.py virtualenv
+
+Jeżeli w naszej wersji Windows nie ma PowerShella, ściągamy `interpreter Pythona`_
+i instalujemy ręcznie, pamiętając o zaznaczeniu opcji "Add Python.exe to Path".
+
+.. _interpreter Pythona: https://www.python.org/downloads/
+
+.. figure:: img/python01.jpg
+
+Następnie instalujemy program ``pip`` do zarządzania dodatkowymi bibliotekami za pomocą polecenia:
+
+.. code-block:: bash
+
+    python -c "exec('try: from urllib2 import urlopen \nexcept: from urllib.request import urlopen');f=urlopen('https://raw.github.com/pypa/pip/master/contrib/get-pip.py').read();exec(f)"
+
+Aby uruchamiać skrypty bezpośrednio z poziomu Geany lub konsoli tekstowej bez
+podawania pełnej ścieżki warto ją dodać do zmiennej użytkownika lub systemu
+o nazwie ``PATH``, tak jak pokazano wyżej dla narzędzi *MinGw*.
+Na potrzeby pojedynczej sesji odpowiedni efekt osiągniemy wydając polecenie
+w konsoli:
+
+.. code-block:: bat
+
+    set PATH=%PATH%;c:\Python27\;c:\Python27\Scripts\
+
+Inne
+******************
+
+Instalację bilioteki :term:`Qt` i środowiska IDE :term:`Qt Creator` omówiono
+w osobnym :ref:`dokumencie <biblioteka-qt>`.
+
+Materiały
+**************
+
+1. `Geany`_
+2. `MinGw`_
+3. `Python`_
+
+.. _Geany: http://www.geany.org/
+.. _MinGw: http://www.mingw.org/
+.. _Python: https://www.python.org/
+
+Pojęcia
+===========
+
+.. glossary::
+
+    Qt
+        zestaw bibliotek programistycznych ułatwiających tworzenie aplikacji
+        z interfejsem graficznym w językach C++, QML i Java.
+
+    środowisko IDE
+        zintegrowane środowisko programistyczne (ang. Integrated Development Environment, IDE),
+        składające się z jednej lub wielu aplikacji, umożliwiające tworzenie,
+        testowanie, budowanie i uruchamianie kodu.
+
+    Qt Creator
+        wieloplatformowe :term:`środowisko IDE` dla aplikacji pisanych
+        w językach C++, JavaScript i QML.
+        Zawiera m.in. `debugger <http://pl.wikipedia.org/wiki/Debugger>`_
+        i edytor GUI (graficznego interfejsu użytkownika).
+
+    MinGw
+        ang. *Minimalist GNU for Windows*; minimalistyczne środowisko
+        dostarczające narzędzia GNU (linker, kompilator itd.) pozwalające
+        na kompilację natywnych plików wykonywalnych dla Windows
+        z kodu pisanego w C/C++.
+
+    GNU Compiler Collection
+        zestaw kompilatorów do różnych języków programowania rozwijany
+        w ramach projektu GNU i udostępniany na licencji GPL oraz LGPL.
+        Zob. hasło w `Wikipedii <http://pl.wikipedia.org/wiki/GNU_Compiler_Collection>`__.
+
+    GPL
+        ang. GNU General Public License – licencja wolnego i otwartego
+        oprogramowania stworzona w 1989 roku przez Richarda Stallmana
+        i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU. Ostatnia wersja, trzecia,
+        opublikowana została 29 czerwca 2007 r.
+        Zob. hasło w `Wikipedii <http://pl.wikipedia.org/wiki/GNU_General_Public_License>`__.
+
+    Debian Jessie
+        jedna z najstarszych i wiądących dystrybucji Linuksa, umożliwia
+        elastyczną konfigurację systemu i dostosowanie go do własnych potrzeb.
+        Jak większość dystrybucji, umożliwia wybór wielu środowisk graficznych,
+        np. XFCE lub Gnome.
+
+    Xubuntu 14.04
+        odmiana jednej z najpopularniejszych dystrybucji Linuksa, Ubuntu,
+        dostarczana z klasycznym, lekkim i konfigurowlanym środowiskiem
+        graficznym XFCE.
+
+    środowisko graficzne
+        w systemach linuksowych zestaw oprogramowania tworzący GUI, czyli graficzny
+        interfejs użytkownika, często zawiera domyślny wybór aplikacji przeznaczonych
+        do wykonywania typowych zadań. Najpopularnijesze środowiska to `XFCE`_,
+        `Gnome`_, `KDE`_, `LXDE`_, `Cinnamon`_, `Mate`_.
+
+.. _Debian: https://www.debian.org/index.pl.html
+.. _Ubuntu: http://ubuntu.pl
+.. _Xubuntu: http://xubuntu.org/
+.. _Gnome: http://pl.wikipedia.org/wiki/GNOME
+.. _KDE: http://pl.wikipedia.org/wiki/KDE
+.. _LXDE: http://pl.wikipedia.org/wiki/LXDE
+.. _Cinnamon: http://en.wikipedia.org/wiki/Cinnamon_%28software%29
+.. _Mate: http://pl.wikipedia.org/wiki/MATE
+.. _XFCE: http://www.xfce.org/
+
+Metryka
+========
+
+:Autor: Robert Bednarz (ecg@ecg.vot.pl)
+
+:Utworzony: |date| o |time|
+
+.. |date| date::
+.. |time| date:: %H:%M
+
+.. raw:: html
+
+    <style>
+        div.code_no { text-align: right; background: #e3e3e3; padding: 6px 12px; }
+        div.highlight, div.highlight-python { margin-top: 0px; }
+    </style>