-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
寧波話《一杯酒》 1852
IH-PE TSIU.
一杯酒。
NYINGPO:
1852.
Deo-tsao-ts hyiang-ʽô yiu ih-veng nying-kô, kʽæ ih-bæn væn-tin, shü-vi yiu-tin dong-din; dæ ih-go lao-nyüing, sang ih-go ng-ts, ming-z kyiao-leh Ah-mong.
頭早子鄉下有一份人家，開一爿飯店，須微有點銅錢；抬一個老孺人，生一個兒子，名字叫勒阿蒙。
Keh Ah-mong dzong-siao tsʽong-ming ling-li; tso nying yia ʽo-kyʽi, teng siao nying-de ih-ngæn feh-we zao-nyih; wa-yiu hyiao-jing tia-nyiang, kying-djong tsiang-pe. Zông-ʽôh doh-shü, ts-tsih se-jün m̆-neh hao sön di-ih, kyʽiah-z pi da-kæ we doh-tin; nying-kokô?[1] tu wô gyi tsiang-læ tsong we fah-dah.
箇阿蒙從小聰明伶俐；做人也和氣，等小人隊一眼弗會造孽；還有孝順爹孃，敬重長輩。上學讀書，資質雖然無得好算第一，卻是比大概會讀點；人家都話渠將來總會發達。
Tao-leh jih-ng-loh shü z-ʽeo, gyi-go ah-tia ta-leh Ah-mong tao Fi-lah-tʽih-fi mô-deo kyʽi ʽôh sang-i. Tseo-tsing ih-bæn ʽông-kʽeo, keh-go ʽông, z sing Mô kʽæ-go, ziu pa sing Mô-go tso sin-sang; dzong-tsʽ yi-ʽeo keh Ah-mong, ziu-tso Mô-kô ʽông-li-go ʽôh-sang-ts.
到勒十五六歲時候，渠個阿爹帶勒阿蒙到非拉鐵非碼頭去學生意。走進一爿行口，箇個行，是姓馬開個，就拜姓馬個做先生；從此以後箇阿蒙，就做馬家行裏個學生子。
Gyi-go ah-tia ih-lin læ ʽông-li deng-leh hao-kyi-nyih. Kʽen-kyin Ah-mong læ gyü-deo-teng tso sang-i, tao yia we tso; ziu du-bi-li zi-tsʽeng z-ka wô, "Gyi ziah-z sang-i ʽôh-dzing, ziu hao fah-tin peng-din, peh gyi tao zi oh-li-pin kyʽi kʽæ tin."
渠個阿爹一連來行裏停勒好幾日。看見阿蒙來櫃頭頂做生意，倒也會做；就肚皮裏自忖是介話，「渠若是生意學成，就好發點本錢，畀渠到自屋裏邊去開店。」
Ko-leh kyi-nyih, keh Ah-mong-go ah-tia pa-bih sin-sang; teng Ah-mong ka wô, "Ah-mong, Ah-mong, ng ah-tia iao kyü oh-li kyʽi-de; ng læ dông-deo ʽông-li, tsʽin-ding m̆-nao teng w̆a-nying tsʽeo-de; djông-djông iao kyi-teh Sing-shü-li ih-kyü wô, '凡類惡者宜戒之;' ziu-z, væn-pah teng ôh-go z-ken siang-gying-go, tu kæ tso-gyi."
過勒幾日，箇阿蒙個阿爹拜別先生；等阿蒙介話，「阿蒙，阿蒙，爾阿爹要歸屋裏去著；爾來蕩頭行裏，千定無得好等壞人湊隊；常常要記得聖書裏一句話，『凡類惡者宜戒之[2]；』就是，凡百等惡個事幹相近個，都改做渠。」
Ah-tia kyʽi-ts ʽeo, Ah-mong læ ʽông-li, tsao-tsao bô-kyʽi, dzi-dzi kwʽeng, gying-gying lih-lih tso z-ken, ping-tsʽia yiu cong-sing dæ tong-kô; keh-lah Mô sin-sang pô ʽông-li z-ken, long-tsong tʽôh gyi; eo gyi kah-nga siao-sing.
阿爹去之後，阿蒙來行裏，早早爬起，遲遲睏，勤勤力力做事幹，併且又忠心待東家；箇拉馬先生把行裏事幹，攏總託渠；謳渠格外小心。
Yiu ih-nyih, Ah-mong tao kah-pih-ʽông-li kyʽi wæn ih-peng shü. Keh bæn ʽông-li, yiu ih-go w̆a ʽôh-sang-ts, ming-z kyiao-leh Ah-ngwæn, kyʽüoh-tsiu cʽô-bæn, vu sô peh we. Keh Ah-ngwæn kʽen-kyin Ah-mong tao gyi-go ʽông-li-læ, ziu pô tsiu-dong-li, sia liang-pe tsiu cʽih-læ, kyʽün Ah-mong dô-kô kyʽüoh ih-pe.
有一日，阿蒙到隔壁行裏去還一本書。箇爿行裏，有一個壞學生子，名字叫勒阿頑，喫酒叉牌兒，無所不爲。箇阿頑看見阿蒙到渠個行裏來，就把酒桶裏，㕐[3]兩杯酒出來，勸阿蒙大家喫一杯。
Di-nyi nyih, keh w̆a ʽôh-sang-ts, ziu tao Mô-kô ʽông-li, læ mông-mông Ah-mong. Kʽeo-kʽeo Mô sin-sang m̆-mehneh?[4] læ-kæn, tsih-yiu Ah-mong doh-zi zo-kæn.
第二日，箇壞學生子，就到馬家行裏，來望望阿蒙。扣扣馬先生無得來間，只有阿蒙獨自坐間。
Ah-mong kʽen-kyin gyi læ, ziu bô-kyʽi-sing, tsʽing gyi zôzo?[5], kông-leh kyi-kyü kʽah-tʽao shih-wô. Hweh-jün tsʽeng-kyʽi, "Zô-nyi-ts, ngô tao gyi-go ʽông-li kyʽi, gyi yiu tsiu peh ngô kyʽüoh; kyih-mih-ts, gyi tao ngô-go ʽông-li læ, ngô yia kæ wæn gyi-go li, dzæ-z." Ts-si tsʽeng læ, tsiu z tong-kô-go; tong-kô m̆-mehneh?[4] læ-tong; ngô dza-hao zi tso cü-i? Dæn-z m̆-mehneh?[4] tsiu peh gyi kyʽüoh, ngô jih-dzæ ko-sing-feh-kyʽi." Tsih-teh pô tsiu-dong yiah-z, kʽæ-ts, sia liang-pe tsiu.
阿蒙看見渠來，就爬起身，請渠坐，講勒幾句客套說話。忽然忖起，「昨日子，我到渠個行裏去，渠有酒畀我喫；今日子，渠到我個行裏來，我也該還渠個禮，才是。仔細忖來，酒是東家個；東家無得來東；我咋好自做主意？但是無得酒畀渠喫，我實在過心弗去。」只得把酒桶鑰匙，開仔，㕐[3]兩杯酒。
Zông kʽong-pʽô Mô sin-sang læ, hwông-kyih hwông-mông, kying pô yiah-z mông-kyi kwæn-hao; tsih-kwu do-leh tsiu eo Ah-ngwæn kyʽüoh. Keh tsiu-dong-li tsiu, ih-ti ih-ti leo cʽih-læ, yia feh læ kwu-djôh.
尚恐怕馬先生來，慌急慌忙，竟把鑰匙忘記關好；只顧馱勒酒謳阿頑喫。箇酒桶裏酒，一渧一渧漏出來，也弗來顧着。
Ah-ngwæn kyʽüoh-leh sæn-pe tsiu, z-ka wô, "Keh tsiu jih-dzæ z hao-go." Wô-leh ih-sing, ziu lih-kʽeh we-cün zi-go ʽông-li kyʽi-de.
阿頑喫勒三杯酒，是介話，「箇酒實在是好個。」話勒一聲，就立刻回轉自個行裏去著。
Mô sin-sang kyü-læ, kʽen-kyin tsiu-dong-li tsiu yiu-tin leo cʽih, meng Ah-mong, wô, "Ng dzæ-fông yiu sia-tsiu m̆-teh?" Ah-mong ih-z wô-feh-cʽih; ko-leh ih-hyih, z-ka wô, "M̆-teh." Mô sin-sang zi kyʽi pô tsiu-dong kwæn-kwæn-hao.
馬先生歸來，看見酒桶裏酒有點漏出，問阿蒙，話，「爾才方有㕐[3]酒無得？」阿蒙一時話弗出；過勒一歇，話，「無得。」馬先生自去把酒桶關關好。
Feh siang-tao di-nyi nyih, keh Ah-ngwæn tseo-tsing ʽông-li læ, teng Mô sin-sang ka wô, "Ma ih-dong tsiu peh ah-lah, iao ziang zô-nyi-ts Ah-mong peh ngô kyʽüoh ih-yiang-go."
弗想到第二日，箇阿頑走進行裏來，等馬先生介話，「賣一桶酒畀阿拉，要像昨日子阿蒙畀我喫一樣個。」
Ah-mong bông-pin lih-tong, ih-ngæn feh hyiang; Mô sin-sang deo nyin-cün[6] kʽen gyi ih-kʽen; dæn-z Mô sin-sang se-tsih m̆-neh wô gyi, keh Ah-mong min-kʽong kyʽiah ʽong-leh m̆-cʽü kyʽi.
阿蒙旁邊立東，一眼弗響；馬先生頭輾?轉看渠一看；但是馬先生雖則無得話渠，箇阿蒙面孔卻紅勒無處去。
Teng Mô sin-sang tseo-cʽih-kyʽi z-ʽeo, kwʽa-kwʽa tseo-tao Ah-ngwæn ʽông-li, eo gyi tsæ teng Mô sin-sang ka wô, "Zô-nyi-ts go tsiu, feh-z Ah-mong sia peh ngô kyʽüoh-go, z ngô zi sia-go." Keh Ah-ngwæn siao-siao ka wô, "Ng tsʽing-tsʽing ngô, ngô ziu teng ng ka kyʽi wô." Ah-mong tsih-hao ing-dzing. Keh Ah-ngwæn ziu teng Mô sin-sang ka wô, "Keh-nyih kwe-ʽông tsiu-dong-li tsiu leo-cʽih, Ah-mong feh-zing sia-ko, jih-dzæ z ngô zi sia-go; feh-z gyi shih-hwông.
等馬先生走出去時候，快快走到阿頑行裏，謳渠再等馬先生介話，「昨日子個酒，弗是阿蒙㕐[3]畀我喫個，是我自㕐[3]個。」箇阿頑笑笑介話，「爾請請我，我就等爾介去話。」阿蒙只好應承。箇阿頑就等馬先生介話，「箇日貴行酒桶裏酒漏出，阿蒙弗曾㕐[3]過，實在是我自㕐[3]個；弗是渠說謊。」
Mô sin-sang be liang-go ʽôh-sang-ts, mun-sæn en-s hong-pʽin, keh-lah dzing-gyiu siang-sing Ah-mong.
馬先生被兩個學生子，瞞三暗四哄騙，箇拉仍舊相信阿蒙。
Ah-mong kyi-kying ing-dzing Ah-ngwæn kyʽüoh tong-dao; m̆-neh dong-din, yi feh-hao tao ah-tia u-sen kyʽi iao; tsæ-sæn tsʽeng-læ, tsih-teh pô ʽông-li dzin-gyü-li-go dong-din, tʽeo-bun kyʽi leh liang-pah. Ah-mong tʽeo-leh dong-din teng Ah-ngwæn dô-kô tao tsiu-kwun-tin-li kyʽüoh tong-dao; tong-dao kyʽüoh-hao, Ah-ngwæn eo Ah-mong dô-kô kyʽi cʽô-bæn. Ah-mong ih-tsʽeng, keh tao yia hao; tʽông-jün ngô ying-leh-tin pô dong-din dzing-gyiu hao en-leh dzin-gyü-li; ka m̆ nying we teh-cü.
阿蒙既竟應承阿頑喫東道；無得銅錢，又弗好到阿爹塢處去要；再三忖來，只得把行裏錢櫃裏個銅錢，偷盤去勒兩百。阿蒙偷勒銅錢等阿頑大家到酒館店裏喫東道；東道喫好，阿頑謳阿蒙大家去叉牌兒。阿蒙一忖，箇倒也好；倘然贏勒點把銅錢仍舊好安勒錢櫃裏；介無人會得知。
Feh-siang tao cʽô-bæn cʽô-leh sæn-s cün, tsih we shü, feh we ying, fi-dæn tong-dao dong-din wæn-feh-læ, lin tu-shü-go dong-din yi kyʽin-leh yiu-ho. M̆ shih-fah; tsih-teh tao ʽông-li dzin-gyü-li tsæ kyʽi tʽeo-tin. Wæn-leh shü-din, tsæ tu, ʽôh-tsia we ying, yia vi-kʽo-cü, ka-ni hao kyʽi wæn tʽeo-læ-go dong-din, sæn-leh Mô sin-sang teh-cü.
弗想到叉牌兒叉勒三四轉，只會輸，弗會贏，非但東道銅錢還弗來，連賭輸個銅錢又欠勒有夥。無設法；只得到行裏錢櫃裏再去偷點。還勒輸錢，再賭，或者會贏，也未可知，介呢好去還偷來個銅錢，省勒馬先生得知。
ʽAh-li hyiao-teh, yi shü-diao! Keh Ah-mong tsing-tsing m̆-fah; wô yi wô-feh-cʽih, kwʽeng yi kwʽeng-feh-joh; ziu yia-tao pun-yia-ko kyʽing-kyʽing bô-kyʽi-læ, ih feh tsôh, nyi feh hyih, sông-sing tʽeo-leh nyi-pah kwʽe yiang-dzin, lin-yia tao tu-dziang-li kyʽi tu. Ah-mong sing-li z-ka wô, "Ziah keh-tsao tu ying-de, long-tsong hao wæn; ʽô-tsao ngô ih-ding feh kyʽi tu-de." Feh-siang-tao keh-vah yi shü-de; pô nyi-pah kwʽe yiang-dzin, shü-leh lah-tʽah kying-kwông.
何裏曉得，又輸掉！箇阿蒙真真無法；話又話弗出，睏又睏弗熟；就夜到半夜過輕輕爬起來，一弗作，二弗歇，索性偷勒二百塊洋錢，連夜到賭場裏去賭。阿蒙心裏是介話，「若箇遭賭贏著，攏總好還；下遭我一定弗去賭著。」弗想到箇伐?又輸著；把二百塊洋錢，輸勒邋遢金光。
Tao tʽin-liang, Ah-mong dzæ-fông tseo-kyü ʽông-li; ko-leh ih-zông, Mô sin-sang yia tseo-tsing ʽông-li læ-de, teng Ah-mong wô; "Dzin-gyü-li yiu nyi-pah kwʽe yiang-dzin, ng hao do tao dzin-tin-li kyʽi dzeng, hao cʽih-tin li-sih; ziah li-sih zông-lôh, kông feh ming-bah, ngô ze-siu tao dzin-tin-li zi kyʽi kông."
到天亮，阿蒙才方走歸行裏；過勒一上，馬先生也走進行裏來著，等阿蒙話；「錢櫃裏有二百塊洋錢，爾好馱到錢店裏去存，好出點利息；若利息上落，講弗明白，我隨手到錢店裏自去講。」
Ah-mong sing-li ih-tsʽeng, "Keh-tsao dza long-fah! Ziah-z feh kyʽi, kʽong-pʽô Mô sin-sang iao zi læ do yiang-dzin; ziah-z kyʽi, yi kʽong-pʽô Mô sin-sang tao dzin-tin kyʽi kông li-sih zông-lôh, lu-cʽih mô-kyiah læ; dza tang-sön ni?" Hweh-jün siang-tao Mô sin-sang yiu dong-din dzeng-læ bih-bæn dzin-tin; feh-jü mao-sia Mô sin-sang z-den, tao keh-bæn dzin-tin kyʽi do nyi-pah kwʽe yiang-dzin; hao ti keh-go kyʽüih.
阿蒙心裏一忖，「箇遭咋弄法！若是弗去，恐怕馬先生要自來馱洋錢；若是去，又恐怕馬先生到錢店去講利息上落，露出馬腳來；咋打算呢？」忽然想到馬先生有銅錢存來別爿錢店；弗如冒寫馬先生字譚?，到箇爿錢店去馱二百塊洋錢；好抵箇個缺。
Feh-siang keh-bæn dzin-tin kwun kʽen-kʽen z-den pih-tsih feh te, pô Ah-mong liu-djü; tsʽa nying eo Mô sin-sang læ. Mô sin-sang ih-læ, ziu meng-kyʽi dzing-yiu; Ah-mong tsih-teh ih-ih tsiao-jing. Mô sin-sang ziu pô Ah-mong song-peh kwun-fu bæn gyi. Kwun-fu ziu kyʽih gyi lôh lao-kæn.
弗想箇爿錢店倌看看字譚?筆跡弗對，把阿蒙留住；差人謳馬先生來。馬先生以來，就問起情由；阿蒙只得一一招認。馬先生就把阿蒙送畀官府辦渠。官府就挈渠落牢監。
Ah-mong læ lao-kæn kwæn-leh jih-to nyin; gyi kʽæ-deo tseo-tsing lao-kæn z-ʽeo, ngæn-li beh-cʽih, z-ka wô, "ʽÆ! Ngô tsong z be keh ih-pe tsiu sô ʽæ."
阿蒙來牢監關勒十多年；渠開頭走進牢監時候，眼淚浡出，是介話，「唉！我總是被箇一杯酒所害。」
Yiu nying pʽi-bing, z-ka wô, "Væn-pah nying feh-z ih-z-li ziu w̆a tao gyih-deo; tsong-z dzong ih-ngæn w̆a ka kyʽi-deo." Da-iah Ah-mong gyi di-ih-yiang tsʽo, z tong-kô feh læ-tong, pô tong-kô tsiu tsʽing nying-kʽah; feh tsʽeng tong-kô se-tsih m̆-neh kʽen-kyin, Tsing JING tsæ-ve m̆-neh kʽen-kyin-go.
有人批評，是介話，「凡百人弗是一時裏就壞到極頭；總是從一眼壞介起頭。」大約阿蒙渠第一樣錯，是東家弗來東，把東家酒請人客；弗忖東家雖則無得看見，真神再弗會無得看見個。
Di-nyi yiang tsʽo-cʽü, z gyi shih-hwông. Tong-kô meng gyi z-ʽeo, ziah kʽeng tsiao-jing; be tong-kô tsah-vah, lih-kʽeh kæ-ko; wa læ-leh-gyi. Næn-kæn ih tseo-tsing w̆a-go u-sen, ziu feh neng-keo tseo-cʽih-læ; s-teh ih-go hao-hao siao-nying, cong-sing long-wæn.
第二樣錯處，是渠說謊。東家問渠時候，若肯招認；被東家責罰，立刻改過；還來勒及。難間一走進壞個塢處，就弗能夠走出來；使得一個好好小人，終身弄完?。
Kʽo-sih! Kʽo-sih! Shü-kæn-zông mi-ʽôh-go z-ken tsong-z yiu-go. Keh-lehlah?[7] Yiæ-su kao meng-du tao-kao-go shih-wô, ziu z "m̆-nao peh ngô ziu mi-ʽôh," keh ih-kyü, ah-lah tông-kæ sing-li kyi-leh-lao; vi-min ziang Ah-mong ka, ih-z-li long-dzæn, ʽeo-deo ih-sang ih-si ao-feh-cün; lin tso gyi tia-nyiang cü-kwu, yia dô-kô hwe-kyʽi.
可惜！可惜！世間上迷惑個事幹總是有個。箇拉耶穌教門徒禱告個說話，就是「無得好畀我受迷惑，」箇一句，阿拉當該心裏記勒牢；唯免像阿蒙介，一時裏弄綻，後頭一生一世拗弗轉；連做渠爹孃主顧，也大家晦氣。
《一杯酒》由 19 世紀中後葉在寧波的英國傳教士岳斐迪（Frederick F. Gough，常被誤譯為「高富」）用當時的寧波方言所作，以教會式羅馬字表記，是一篇基督教的勸誡寓言故事，其原版為希臘故事《A Cup of Wine》。