doc/manual/manual.sr@ijekavianlatin.html

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"><html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8" /><title>Korisnički priručnik „Boja za Vesnot“</title><link rel="stylesheet" type="text/css" href="./styles/manual.css" /><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.78.1" /></head><body><div xml:lang="sr_Latn" class="book" lang="sr_Latn"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="idp34784256"></a>Korisnički priručnik „Boja za Vesnot“</h1></div></div><hr /></div><div class="toc"><p><strong>Sadržaj</strong></p><dl class="toc"><dt><span class="preface"><a href="#_preface">Predgovor</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#_getting_started">1. Prvi koraci</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_the_world">1.1. Svijet</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_the_creatures">1.1.1. Stvorenja</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_finding_your_way">1.2. Snalaženje</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_game_modes">1.3. Režimi igranja</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_campaigns">1.3.1. Pohodi</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#scenarios">1.3.2. Scenariji</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#game_screen">1.3.3. Ekran igre</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_recruit_and_recall">1.3.4. Unajmljivanje i sazivanje</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_your_army">1.3.5. Vaša vojska</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_life_and_death_experience">1.3.6. Život i smrt — iskustvo</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_victory_and_defeat">1.3.7. Pobjeda i poraz</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_gold">1.3.8. Zlato</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_save_and_load">1.3.9. Upisivanje i učitavanje</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#_playing">2. Igranje</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_controls">2.1. Kontrole</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_gold_2">2.2. Zlato</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_recruiting_and_recalling">2.2.1. Unajmljivanje i sazivanje</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_upkeep">2.2.2. Izdaci</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_income">2.2.3. Prihodi</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_units">2.3. Jedinice</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_alignment">2.3.1. Poredak</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#traits">2.3.2. Osobine</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_unit_specialties">2.3.3. Specijalnosti jedinica</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_abilities">2.3.4. Sposobnosti</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_experience">2.3.5. Iskustvo</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#unit_recall">2.3.6. Sazivanje jedinica</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_moving">2.4. Pokretanje</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_zone_of_control">2.4.1. Nadzorni pojas</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#orbs">2.4.2. Kuglice</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_ellipses_team_colors_and_hero_icons">2.4.3. Elipse, timske boje i junačke ikone</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_fighting">2.5. Borba</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_attack_types">2.5.1. Tipovi napada</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_resistance">2.5.2. Otpornosti</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_healing">2.6. Liječenje</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_regeneration">2.6.1. Obnavljanje</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_poison">2.6.2. otrov</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#_strategy_and_tips">3. Strategija i savjeti</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#basic_strategy">3.1. Osnovna strategija</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_don_8217_t_waste_units">3.1.1. Ne traćite jedinice</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_out_of_the_enemy_8217_s_reach">3.1.2. Van domašaja neprijatelja</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#zoc">3.1.3. Štitite se nadzornim pojasom (NAPOJ)</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_maintain_a_defensive_line">3.1.4. Održavajte odbrambenu liniju</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_rotate_your_troops">3.1.5. Smjenjujte svoje snage</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_use_the_terrain">3.1.6. Koristite teren</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_attacking_and_choosing_your_targets">3.1.7. Napadanje i biranje meta</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_time_of_day">3.1.8. Doba dana</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_experience_2">3.1.9. Iskustvo</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="section"><a href="#_getting_the_most_fun_out_of_the_game">3.2. Za dobru zabavu</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="section"><a href="#_at_the_start_of_a_scenario">3.2.1. Na početku scenarija</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_during_the_scenario">3.2.2. Tokom scenarija</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_healing_2">3.2.3. Liječenje</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_winning_a_scenario">3.2.4. Dobijanje scenarija</a></span></dt><dt><span class="section"><a href="#_more_general_tips">3.2.5. Još opštih savjeta</a></span></dt></dl></dd></dl></dd></dl></div><div class="list-of-tables"><p><strong>Spisak tabela</strong></p><dl><dt>2.1. <a href="#idp40263872">Opšte kontrole i prečice</a></dt><dt>2.2. <a href="#idp40331248">Prečice za jedinice i potez</a></dt><dt>2.3. <a href="#idp40381808">Prečice za blokče</a></dt><dt>2.4. <a href="#idp40399568">Prečice za višeigranje</a></dt><dt>2.5. <a href="#idp40416976">Razne prečice</a></dt><dt>2.6. <a href="#idp40442320">Razne prečice</a></dt><dt>2.7. <a href="#idp40458096">Kontrole i prečice na pandori</a></dt><dt>2.8. <a href="#idp40500144">Doba dana i šteta</a></dt><dt>2.9. <a href="#idp40638384">Iskustveni bonusi za borbu sa neprijateljima različitih nivoa</a></dt><dt>2.10. <a href="#idp40673376">Kuglice</a></dt></dl></div><div class="preface"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="_preface"></a>Predgovor</h1></div></div></div><p>„Boj za Vesnot“ je strateška igra na poteze u fantazijskom miljeu.</p><p>Sastavite vrsnu vojsku, postepeno uvježbavajući sirove regrute do
prekaljenih veterana. U kasnijim partijama, sazovite svoje najžilavije
ratnike i obrazujte navalu kojoj se niko ne može suprotstaviti! Birajte
jedinice iz velikog skupa specijalizovanih, svojeručno podižući silu koja je
sposobna za borbu po svakakvom terenu i protiv raznolikih protivnika.</p><p>Vesnot nudi mnoge priče koje čekaju da budu odigrane. Možete se boriti
protiv orkova, nemrtvih i razbojnika po močvarama Vesnotskog kraljevstva;
boriti pokraj zmajeva u surim visovima, vilenjaka u zelenim gajevima
Etenvuda, patuljaka u velikim dvoranama Knalge, pa čak i morejaca u Bisernom
zalivu. Možete krenuti u pohod da povratite prijesto Vesnota, upregnuti
svoju strašnu moć nad nemrtvima da ovladate zemljama smrtnikâ̂, ili povesti
slavno orkovsko pleme u pobjedu protiv ljudi što se usudiše da okaljaju vaše
zemlje.</p><p>Na raspolaganju vam stoji preko dvije stotine tipova jedinica (pješadija,
konjica, strijelci, magovi koliko za početak) i borbena dejstva od lokalnih
zasjeda do sudara nepreglednih vojski. Takođe možete izazivati svoje
prijatelje — ili neznance — i učestvovati u epskim višeigračkim fantazijskim
bojevima.</p><p>Boj za Vesnot je softver otvorenog koda, na čijem stalnom poboljšanju radi
živahna zajednica volontera. Možete stvarati posebne jedinice, pisati
scenarije, pa čak i skriptovati sveobuhvatne pohode. Sadržaj koji održavaju
korisnici dostupan je sa servera dodataka, odakle se najbolje probira i
uvrštava u zvanična izdanja igre.</p></div><div class="chapter"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="_getting_started"></a>Poglavlje 1. Prvi koraci</h1></div></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_the_world"></a>1.1. Svijet</h2></div></div></div><p>Znani predjeli Velikog kontinenta, na kojem se nalazi Vesnot, podijeljeni su
u tri oblasti: Sjeverozemlje, gdje je uglavnom bezakonje; Vesnotsko
kraljevstvo i njegova povremena kneževina Elensefar; i zabran jugozapadnih
vilenjaka u Etenvudu i dalje.</p><p>Vesnotsko kraljevstvo leži u središtu ovog područja. Granice su mu Velika
rijeka na sjeveru, Dulatijsko pobrđe na istoku i jugu, rubovi Etenvuda na
jugozapadu, i okean na zapadu. Elensefar, negdašnja pokrajina Vesnota,
ograničena je Velikom rekom na sjeveru, slabo utvrđenom linijom sa Vesnotom
na istoku, Bisernim zalivom na jugu, i okeanom na zapadu.</p><p>Sjeverozemlje je divlje podneblje sjeverno od Velike rijeke. Ovu oblast
nastanjuju skupine orkova, patuljaka, varvara i vilenjaka. Na sjeveru i
istoku prostire se Lintanirska šuma, u kojoj se veliko kraljevstvo sjevernih
vilenjaka drži svojih tajnovitih poslovanja.</p><p>Preko zemalja razasuta su sela u kojima možete liječiti svoje snage i
sakupljati prihode za izdržavanje vojske. Moraćete da prelazite planine i
rijeke, probijate se kroz šume, brda i tundru, i marširate otvorenim
ravnicama. U svakoj od ovih oblasti žive stvorenja dobro prilagođena za nju,
koja se mogu brže kretati i bolje boriti na tom poznatom terenu.</p><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_the_creatures"></a>1.1.1. Stvorenja</h3></div></div></div><p>U svijetu Vesnota obitavaju ljudi, vilenjaci, patuljci, orkovi, zmagovi,
saurijanci, morejci, nagajci i mnoge druge rase još tajnovitije i
čudesnije. Prokletim zemljama hode nemrtvi i duhovi i sablasti; čudovišta
vrebaju u tamošnjim ruševinama i tamnicama. Svako je prilagođen određenom
terenu. Ljudi naseljavaju uglavnom umjerene ravnice. Brda, planine i
podzemne pećine zabran su orkova i patuljaka. U šumama caruju
vilenjaci. Morima i rijekama vladaju morejci i nagajci.</p><p>U svrhe igre, rase se dijele u frakcije; na primjer, orkovi često sarađuju s
trolovima, a vilenjaci i patuljci s ljudima. Neke druge frakcije održavaju
podjele u ljudskom društvu, npr. lojalisti protiv odmetnika. U većini
pohoda, upravljaćete jedinicama iz okvira jedne frakcije. Kako se frakcije
ponekad međusobno udružuju, u nekim scenarijima možete biti suočeni s više
njih.</p></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_finding_your_way"></a>1.2. Snalaženje</h2></div></div></div><p>Kada prvi put pokrenete Vesnot, vidjećete početnu pozadinu i stubac dugmadi,
što se naziva glavnim menijem. Dugmad se aktiviraju samo mišem. Ako ste
nestrpljivi, preporučujemo: kliknite na dugme <span class="guibutton">Jezik</span>
da izaberete jezik; zatim na <span class="guibutton">Podučavanje</span> da prođete
kroz podučavanje; potom odigrajte pohod „Priča o dva brata“, klikom na dugme
<span class="guibutton">Pohod</span> i izborom iz datog spiska.</p><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/main-menu-1.11.9.jpg" alt="Glavni meni" /></span></p><div class="variablelist"><dl class="variablelist"><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Podučavanje</span>
</span></dt><dd>
 Na jednoj pravoj, premda prostoj, partiji bićete podučeni nekim od osnovnih
kontrola potrebnih za igranje igre. Ovdje nisu važni pobjeda ili poraz, već
naučiti kako se upravlja. Kliknite na dugme
<span class="guibutton">Podučavanje</span> da zaigrate. Bićete u ulozi princa
Konrada ili princeze Lizáre, i učiti od starog maga Delfadora — posvetite
mu pažnju, inače bi vas mogao pretvoriti u daždevnjaka.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Pohod</span>
</span></dt><dd>
 Vesnot je prije svega dizajniran za igranje pohodâ̂. Pohodi su nizovi
povezanih scenarija. Kliknite na ovo dugme da krenete u novi
pohod. Vidjećete spisak pohoda koji su vam dostupni (ako želite možete
preuzeti još). Odaberite pohod i kliknite na <span class="guibutton">U redu</span>
da počnete ili <span class="guibutton">Odustani</span> da napustite spisak. Svaki
pohod ima nekoliko nivoa težine: lako, srednje (normalno) i
teško. Preporučujemo srednji nivo, pošto je izazovan, ali ne i težak. Tokom
pohoda ne možete mijenjati nivo težine. Ako imate ozbiljnih teškoća pri
savlađivanju lakog nivoa, svakako će vam pomoći uvod u <a class="link" href="#basic_strategy" title="3.1. Osnovna strategija">osnovnu strategiju</a>. Kada odaberete nivo
težine započećete prvi scenario pohoda.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Višeigranje</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite na ovo dugme da odigrate pojedinačni scenario protiv jednog ili
više protivnika. Možete igrati partije preko Interneta, ili na svom računaru
protiv računara ili ljudskih protivnika. Ovo dugme poziva dijalog iz kojeg
možete izabrati način igranja scenarija. Za više detalja, pogledajte <a class="link" href="#scenarios" title="1.3.2. Scenariji">o scenarijima</a>.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Učitaj</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite na ovo dugme da učitate prethodno sačuvanu poziciju. Pojaviće se
dijalog sa spiskom pozicija. Izaberite jednu i kliknite na <span class="guibutton">U
redu</span> da je učitate i nastavite, ili na
<span class="guibutton">Odustani</span> da se vratite u glavni meni. Ako izaberete
snimak partije, možete popuniti kućicu <span class="guilabel">Snimak</span>;
učitavanjem ćete moći da gledate odigravanje svih poteza od početka partije.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Dodaci</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite na ovo dugme da pristupite serveru sadržajâ̂, gdje se nalazi
mnoštvo korisničkih tvorevina. Između ostalog, tu spadaju pohodi,
višeigračke epohe (definicije frakcija za višeigračke partije) i višeigračke
mape. Dugmetom <span class="guibutton">Ukloni dodatke</span> možete naknadno
ukloniti sadržaj koji više ne želite.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Uređivač mapa</span>
</span></dt><dd>
 Klikom ovdje pokrećete uređivač mapa, kojim možete stvarati posebne mape za
višeigračke partije ili za sopstvene pohode.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Jezik</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite na ovo dugme, izaberite jezik, pa kliknite na <span class="guibutton">U
redu</span> da ga aktivirate. Klikom na <span class="guibutton">Odustani</span>
ostavljate tekući jezik. Pri prvom pokretanju Vesnota podrazumijevan je
jezik prema sistemskom lokalitetu (ako se može odrediti) ili engleski; pošto
izričito izaberete jezik, biće korišćen pri svakom narednom pokretanju.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Postavke</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite ovdje da promijenite podrazumijevane postavke.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Zasluge</span>
</span></dt><dd>
 Klik na ovo dugme daje spisak glavnih doprinosilaca Vesnota. S mnogima od
njih možete popričati u stvarnom vremenu na
<code class="literal">irc.freenode.org:6667</code>, <code class="literal">#wesnoth</code>.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Napusti</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite ovdje da napustite Vesnot.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Pomoć</span>
</span></dt><dd>
 Klikom na ovo dugme otvarate sistem pomoći uklopljen u igru. Pružiće vam
podatke o jedinicama i svim drugim važnim činiocima izvođenja igre. (Većinu
njih opisuje i ovaj priručnik.)
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Sljedeće</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite ovdje da pročitate sljedeći kratki savet iz „Knjige Vesnota“.
</dd><dt><span class="term">
<span class="guibutton">Prethodno</span>
</span></dt><dd>
 Kliknite ovdje da pročitate prethodni kratki savjet iz „Knjige Vesnota“.
</dd></dl></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_game_modes"></a>1.3. Režimi igranja</h2></div></div></div><p>Boj za Vesnot se može igrati na dva osnovna načina:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Igranje niza povezanih scenarija, što se naziva pohodom, protiv računara.
</li><li class="listitem">
Igranje jednog scenarija protiv računarskih ili ljudskih protivnika.
</li></ul></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_campaigns"></a>1.3.1. Pohodi</h3></div></div></div><p>Pohodi su nizovi bitaka povezanih tokom priče. Uobičajeni pohodi sadrže
10–20 scenarija. Glavnu prednost pohodâ̂ čini to što vam omogućavaju da
razvijate svoju vojsku. Po završetku svakog scenarija preostale jedinice
bivaju sačuvane, tako da ih možete koristiti u narednom scenariju. Ako neku
jedinicu ne želite da upotrijebite tokom datog scenarija, ona se prenosi na
sljedeći, tako da ne gubite jedinice koje ne koristite.</p><p>Vesnot je prije svega zamišljen za igranje pohoda, zbog čega je ovaj način
igranja najzanimljiviji novim igračima, i preporučeni način za učenje igre.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="scenarios"></a>1.3.2. Scenariji</h3></div></div></div><p>Za završetak jednog scenarija potrebno je od oko trideset minuta do dva
sata. Ovo je zato najbrži način igranja, ali se vaše jedinice na upisuju i
ne možete koristiti jedinice iz pohoda. Scenarije možete igrati protiv
računara ili protiv drugih igrača, preko Interneta ili na svom
računaru. Scenarijima se pristupa dugmetom
<span class="guibutton">Višeigranje</span> u glavnom meniju.</p><p>Višeigračke partije obično se igraju protiv drugih igrača preko Interneta
(možete ih igrati i u LAN-u, ako ga imate). Višeigračka partija traje između
jednog i deset sati, u zavisnosti od broja igrača i veličine mape. Moguće je
da neke partije traju i jednu ili dve sedmice, iako je stvarno vrijeme
igranja samo nekoliko sati. U višeigranju ne možete prenositi jedinice iz
jednog scenarija u drugi, odnosno svoju vojnu silu možete graditi samo u
okviru datog scenarija.</p><p>Pošto kliknete na dugme <span class="guibutton">Višeigranje</span>, pruža vam se
nekoliko opcija:</p><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/multiplayer-1.11.9.jpg" alt="Višeigrački dijalog" /></span></p><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_login"></a><span class="guilabel">Prijava:</span></h4></div></div></div><p>Ovdje unosite svoje ime na višeigračkom serveru. Ako imate nalog na <a class="ulink" href="http://www.wesnoth.org/forum" target="_top">forumu Vesnota</a>, možete
upotrijebiti isto korisničko ime i lozinku za pridruživanje zvaničnom
serveru. Ako zadato korisničko ime traži lozinku, iskočiće dijalog za njen
unos. Bez lozinke ne možete upotrijebiti registrovano ime.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_join_official_server"></a><span class="guibutton">Na zvanični server</span></h4></div></div></div><p>Ova vas opcija neposredno povezuje sa zvaničnim serverom. Naći ćete se u
holu u kojem možete stvarati partije po volji, gdje su mnoge partije već
otvorene, i gdje neki igrači čekaju da se pridruže novom meču.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_connect_to_server"></a><span class="guibutton">Poveži se na server</span></h4></div></div></div><p>Ova opcija otvara novi dijalog u kojem unosite adresu računara za
pridruživanje. Tu je i dugme <span class="guibutton">Prikaži spisak</span>, koje
nabraja rezervne zvanične servere u slučaju da glavni trenutno nije
dostupan.</p><p>Potpuni spisak zvaničnih i korisničkih servera dat je na veb stranici <a class="ulink" href="http://wesnoth.org/wiki/MultiplayerServers" target="_top">višeigračkih
servera</a>.</p><p>Kroz ovu opciju menija takođe možete doći do serverâ̂ koje udomljavaju drugi
igrači. Tako, ako je pokrenut server u lokalnoj mreži, unesite adresu i broj
porta (podrazumijevan: 15000). Na primjer, ako želite da se povežete na
server u pogonu na računaru sa adresom 192.168.0.10 i podrazumijevanim
portom, u dijalogu biste unijeli <code class="literal">192.168.0.10:15000</code>.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_host_networked_game"></a><span class="guibutton">Domaćin mrežnoj partiji</span></h4></div></div></div><p>Da biste mogli da započnete višeigračku partiju bez oslanjanja na spoljašnji
server, morate sami pokrenuti server, naredbom
<span class="command"><strong>wesnothd</strong></span>. Kad izaberete ovu opciju, ova naredba se
automatski izvršava u pozadini; server će biti napušten kada ga svi igrači
napuste. Da bi se drugi igrači uključili u partiju na vašem serveru, moraju
moći da se povežu na TCP port 15000. Ako ste iza zaštitnog zida, vjerovatno
morate izmijeniti njegove postavke tako da dozvoljava dolazne veze na portu
15000 i da prosljeđuje taj saobraćaj na računar koji udomljava server. Ne bi
trebalo da morate menjati postavke zaštitnog zida samo da biste se
pridružili partijama na zvaničnom ili nekom drugom serveru.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="_local_game"></a><span class="guibutton">Lokalna partija</span></h4></div></div></div><p>Ovo stvara partiju koja se izvršava na vašem računaru. Možete je igrati
usijano, gdje se igrači smjenjuju po potezima na „usijanom sjedištu“ na
istom računaru. Za igranje usijane partije potrebno je otprilike isto
vrijeme kao i kad se igra preko Interneta. Drugačije, partiju možete prosto
odigrati protiv VI umjesto ljudskih protivnika. Ovo može biti dobar način za
upoznavanje sa različitim mapama koje se koriste u višeigračkim partijama,
prije nego što zaigrate protiv stvarnih protivnika. Takođe može poslužiti
kao jednostavan način za ispitivanje sposobnosti jedinica iz različitih
frakcija, tako što izaberete frakciju koju u partiji vi vodite i koje vode
protivnici. Naravno, možete pomiješati oba ova načina igranja u istoj
partiji — zaigrati s prijateljem protiv VI protivnika.</p></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="game_screen"></a>1.3.3. Ekran igre</h3></div></div></div><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/game-screen-1.11.9.jpg" alt="Ekran igre" /></span></p><p>Bez obzira na to da li igrate jedan scenario ili pohod, osnovni raspored
ekrana u igri ostaje isti. Glavninu ekrana zauzima mapa koja prikazuje sva
dejstva do kojih dolazi tokom igranja. Oko mape stoje različiti elementi
koji pružaju korisne informacije o igri i detaljnije su opisani u narednom.</p><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/top_pane-1.11.9.jpg" alt="Gornji panel" /></span></p><p>Duž vrha ekrana, slijeva nadesno, date su sljedeće stavke:</p><div class="orderedlist"><ol class="orderedlist" type="1"><li class="listitem">
dugme <span class="guibutton">Meni</span>
</li><li class="listitem">
dugme <span class="guibutton">Radnje</span>
</li><li class="listitem">
brojač poteza (tekući prema najvećem broju poteza)
</li><li class="listitem">
vaše zlato
</li><li class="listitem">
sela (vaša sela prema ukupnom broju sela)
</li><li class="listitem">
broj vaših jedinica
</li><li class="listitem">
vaši izdaci
</li><li class="listitem">
vaši prihodi
</li><li class="listitem">
tekuće ili preostalo vrijeme (u višeigračkim partijama na vreme)
</li></ol></div><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/right_pane-1.11.9.jpg" alt="Desni panel" /></span></p><p>Duž desne ivice ekrana, odozgo nadolje, stoje:</p><div class="orderedlist"><ol class="orderedlist" type="1"><li class="listitem">
cijela mapa, u razmjeri
</li><li class="listitem">
Current hex position (x-coordinate, y-coordinate), defense and movement of
the currently selected unit on the marked hex
</li><li class="listitem">
tip tekućeg polja
</li><li class="listitem">
pokazatelj doba dana
</li><li class="listitem">
profil posljednje izabrane jedinice
</li><li class="listitem">
dugme <span class="guibutton">Gotovo</span>
</li></ol></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_recruit_and_recall"></a>1.3.4. Unajmljivanje i sazivanje</h3></div></div></div><p>Kad prvi put započnete scenario ili pohod, imaćete samo nekoliko jedinica na
mapi. Jedna od njih biće vaš zapovjednik (obilježen malom ikonom zlatne
krune). Zapovjednik se obično postavlja u zamak, na posebno polje po imenu
kula. Kad god vam je zapovjednik na kuli (ne samo vašoj, već i kulama
neprijateljskih zamkova koje osvojite) i imate dovoljno novca, možete
unajmiti nove jedinice za svoju vojsku. U kasnijim scenarijima možete
sazivati iskusne jedinice koje su preživjele ranije scenarije. Odavdje
možete započeti sa izgradnjom vojske za pokoravanje neprijatelja.</p><p>Vjerovatno je prvo što ćete poželeti da unajmite svoju prvu
jedinicu. Pritisnite
<span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>R</strong></span> (ili desno
kliknite na prazno polje zamka i izaberite
<span class="guimenuitem">Unajmi</span>) i dobićete mogućnost da unajmite jedinicu
sa spiska svih dostupnih vam. Unajmljena jedinica smiješta se na prazno
polje zamka. Pošto ispunite zamak, ne možete više unajmljivati dok ne
pomjerite neke jedinice. Protivnički zapovednik je slično smješten na kulu u
svom zamku i počeće s unajmljivanjem svojih snaga — nemojte odugovlačiti s
razgledanjem predjela, treba dobiti bitku.</p><p>Na kraju svakog uspješnog scenarija, sve vaše preostale snage bivaju
automatski sačuvane. Na početku narednog scenarija ih možete sazvati, na
način sličan unajmljivanju. Sazvane snage su obično iskusnije nego svježe, i
zato bolji izbor.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_your_army"></a>1.3.5. Vaša vojska</h3></div></div></div><p>Svaka jedinica određena je rasom, nivoom i klasom, i ima izvesne vrline i
mane na osnovu svojih otpornosti, trenutnog terena i nivoa. O ovome detaljno
piše pomoć u igri.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_life_and_death_experience"></a>1.3.6. Život i smrt — iskustvo</h3></div></div></div><p>Kako jedinice gomilaju borbeno iskustvo, spoznavaće nove vještine i
postajati jače. Takođe će stradavati u bitkama, zbog čega ćete morati da
unajmljujete i sazivate nove. Ali mudro birajte, jer svaka ima vrline i mane
koje će lukav protivnik brzo iskoristiti.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_victory_and_defeat"></a>1.3.7. Pobjeda i poraz</h3></div></div></div><p>Obratite pažnju na iskačući dijalog sa ciljevima na početku svakog
scenarija. Pobjedu obično ostvarujete eliminisanjem svih neprijateljskih
vođa, a gubite ako vaš vođ strada. Neki scenariji pak mogu imati drugačije
ciljeve — dovođenje vođa do određenog mjesta, spasavanje nekoga, rešavanje
zagonetke, opiranje opsadi dok ne prođe određeni broj poteza.</p><p>Kada pobijedite u scenariju, mapa će se zasiviti i dugme
<span class="guibutton">Gotovo</span> pretvoriće se u
<span class="guibutton">Kraj</span>. Tada možete promijeniti opcije upisivanja
pozicije (ako ste u višeigračkoj partiji) ili proćaskati sa drugim igračima,
prije nego što kliknite na ovo dugme za nastavak.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_gold"></a>1.3.8. Zlato</h3></div></div></div><p>Vojska se ne bori besplatno — koštaće vas zlata da unajmljujete i izdržavate
jedinice. Svaki scenario započinjete sa zlatom prenesenim iz prethodnih
scenarija (mada vam se obezbjeđuje minimalna količina zlata na početku
scenarija ako niste preneli dovoljno iz prethodnih). Još zlata možete
prikupiti brzim izvršavanjem ciljeva scenarija, i, tokom scenarija,
zaposijedanjem sela. Svako posjednuto selo daje prihod od dva zlatnika po
potezu. Na samom početku scenarija obično vrijedi zauzeti što je više sela
moguće, kako biste obezbijedili dovoljne prihode za vođenje rata. Trenutno
zlato i prihode možete videti na vrhu ekrana, kao što je pomenuto u
odijeljku o <a class="link" href="#game_screen" title="1.3.3. Ekran igre">ekranu igre</a>.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_save_and_load"></a>1.3.9. Upisivanje i učitavanje</h3></div></div></div><p>Na početku svakog scenarija upisuje se trenutno stanje igre. Ako budete
poraženi, možete ga učitati i pokušati ponovo. Pošto uspijete, opet ćete
biti pitani da sačuvate naredni scenario i zaigrate ga. Ako morate da
napustite igranje tokom scenarija, možete sačuvati potez i učitati ga ponovo
kasnije. Samo zapamtite: dobar igrač Boja za Vesnot nikada nema potrebu za
upisivanjem tokom scenarija. Većina početnika, pak, ovo radi prilično često.</p></div></div></div><div class="chapter"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="_playing"></a>Poglavlje 2. Igranje</h1></div></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_controls"></a>2.1. Kontrole</h2></div></div></div><p>Ovo su podrazumevani kontrolni tasteri. Postava tastera može da se razlikuje
u zavisnosti od platforme. Na primer, pod MacOS-om često ćete koristiti
taster Cmd umesto Ctrl. Većinu prečica možete izmeniti po želji u meniju
<span class="guimenu">Postavke</span>.</p><div class="table"><a id="idp40263872"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.1. Opšte kontrole i prečice</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Opšte kontrole i prečice" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>F1</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Pomoć „Boja za Vesnot“.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    tasteri strelica
    </td><td style="" align="left">
    Klizanje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    lijevi klik
    </td><td style="" align="left">
    Biranje i pokretanje jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    desni klik
    </td><td style="" align="left">
    Kontekstni meni, otkazivanje radnje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    srednji klik
    </td><td style="" align="left">
    Centriranje na položaj pokazivača.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Escape</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Napuštanje igre, napuštanje menija, otkazivanje poruke.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>S</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Upisivanje pozicije.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>O</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Učitavanje pozicije.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>P</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Odlazak u dijalog za podešavanje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>Q</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Napuštanje igre.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>F</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Preko cijelog ekrana ili u prozoru.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>M</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Utišavanje zvuka u igri.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>+</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Uveličanje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>-</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Umanjenje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>0</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Podrazumijevano uveličanje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>E</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Prikaz elipsa.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>G</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Prikaz mreže.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>A</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Ubrzani režim igre.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    držanje Shift
    </td><td style="" align="left">
    Prebacivanje između ubrzanog i običnog režima igre dok je pritisnuto
(privremeno!)
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>J</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Ciljevi scenarija.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>S</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Statistika.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>S</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Tabela stanja.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>U</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Spisak jedinica.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>L</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Skok na jedinicu vođa.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Shift</strong></span>+<span class="keycap"><strong>S</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Ručno ažuriranje pokrova.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp40331248"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.2. Prečice za jedinice i potez</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Prečice za jedinice i potez" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>R</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Unajmljivanje jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>R</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Ponavljanje posljednjeg unajmljivanja.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>R</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Sazivanje jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>N</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Preimenovanje jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>D</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Prikaz opisa trenutno izabrane jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>T</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Nastavak prekinutog pokreta jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>U</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Opozivanje posljednjeg pokreta (moguće samo za determinističke pokrete).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>R</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Ponavljanje pokreta.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>N</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Kruženje kroz jedinice koje još mogu da se pokrenu.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Shift</strong></span>+<span class="keycap"><strong>N</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Kruženje kroz jedinice koje još mogu da se pokrenu, obrnuto.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>V</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Mogući pokreti neprijatelja (u sljedećem potezu).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>B</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Mogući pokreti neprijatelja kad vaših jedinica ne bi bilo na mapi.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>1</strong></span> do
<span class="keycap"><strong>7</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Koliko daleko izabrana jedinica može da se pomjeri za ovoliko poteza.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Space</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Kraj poteza jedinice i prelaz na sljedeću koja još može da se pokrene.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Shift</strong></span>+<span class="keycap"><strong>Space</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Trenutno izabrana jedinica da drži položaj (kraj pokretanja).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>Space</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Kraj igračevog poteza.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp40381808"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.3. Prečice za blokče</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Prečice za blokče" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>p</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Režim planiranja.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>y</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Izvršavanje planirane radnje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>h</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Brisanje planirane radnje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>PageDown</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Pomeranje radnje nadole u redu.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>PageUp</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Pomeranje radnje nagore u redu.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>Y</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Izvršavanje svih radnji.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>i</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Pretpostavljanje mrtvim.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp40399568"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.4. Prečice za višeigranje</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Prečice za višeigranje" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>M</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Poruka drugom igraču (u višeigranju).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>M</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Poruka saveznicima (u višeigranju).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>M</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Poruka svima u igri (u višeigranju).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>C</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Dnevnik ćaskanja.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>X</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Čišćenje poruka.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><div class="table"><a id="idp40416976"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.5. Razne prečice</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Razne prečice" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>C</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Čišćenje ekranskih etiketa.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>/</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Traženje (etiketa ili jedinica po imenu).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>L</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Postavljanje tekstualne etikete na polje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>L</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Timska etiketa.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    </td><td style="" align="left">
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>:</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    <a class="ulink" href="http://www.wesnoth.org/wiki/CommandMode" target="_top">Komandni režim</a>
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>F5</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Osvežavanje keša
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Shift</strong></span>+<span class="keycap"><strong>C</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Stvaranje jedinice (ispravljanje).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>f</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Izvršavanje VI formule.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><p>Neke prečice pod MacOS-om X traže više od zamene Ctrl sa Cmd. Sledi spisak
takvih:</p><div class="table"><a id="idp40442320"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.6. Razne prečice</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Razne prečice" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Cmd</strong></span>+<span class="keycap"><strong>W</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Napuštanje igre.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Cmd</strong></span>+<span class="keycap"><strong>,</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Odlazak u dijalog za podešavanje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Ctrl</strong></span>+<span class="keycap"><strong>F5</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Osvežavanje keša
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Option</strong></span>+<span class="keycap"><strong>Space</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Kraj igračevog poteza.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><p>Neke prečice su pomalo izmenjene da bi se lakše koristile kontrole koje
pruža pandora. Ako koristite pandoru, sledeći tasteri su različiti u odnosu
na gornji spisak:</p><div class="table"><a id="idp40458096"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.7. Kontrole i prečice na pandori</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Kontrole i prečice na pandori" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>D-Pad</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Klizanje.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>GamingButton A</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Unajmljivanje jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>GamingButton B</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Opozivanje posljednjeg pokreta (moguće samo za determinističke pokrete).
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>GamingButton X</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Kruženje kroz jedinice koje još mogu da se pokrenu.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>GamingButton Y</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Sazivanje jedinice.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>GamingButton Y</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Pomeranje radnje nadole u redu.
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>Alt</strong></span>+<span class="keycap"><strong>GamingButton X</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    Pomeranje radnje nagore u redu.
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_gold_2"></a>2.2. Zlato</h2></div></div></div><p>Svaka strana dobija nešto zlata za početak, i po dva zlatnika na potez i još
po dva za svako posjednuto selo. Tokom pohoda, početno zlato je najmanja
količina definisana za trenutni scenario, koja je obično to manja što je
nivo težine veći. U dodatak ovome, često vam se prenese određen procenat
zlata iz prethodnog scenarija. Taj procenat zavisi od scenarija, i najčešće
je pomenut u ciljevima scenarija.</p><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_recruiting_and_recalling"></a>2.2.1. Unajmljivanje i sazivanje</h3></div></div></div><p><span class="inlinemediaobject"><img src="images/recruit-1.11.9.jpg" alt="Dijalog za unajmljivanje" /></span></p><p>Zlato najprije služi podizanju vojske unajmljivanjem novih jedinica i
sazivanjem onih iz prethodnih scenarija u pohodu. Jedinice se mogu unajmiti
ili sazvati kada zapovjednik stoji na kuli u zamku koji ima bar jedno prazno
polje.</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Kliknite desnim na prazno polje zamka i izaberite
<span class="guimenuitem">Unajmi</span> da unajmite novu jedinicu sa spiska koji
se pojavi. Trošak unajmljivanja zavisi od tipa jedinice, a obično je između
10 i 20 zlatnika.
</li><li class="listitem">
Kliknite desnim na prazno polje zamka i izaberite
<span class="guimenuitem">Sazovi</span> da pozovete jedinicu iz prethodnih
scenarija. Sazivanje staje 20 zlatnika po jedinici. Pogledajte <a class="link" href="#unit_recall" title="2.3.6. Sazivanje jedinica">o sazivanju jedinica</a> za više detalja.
</li></ul></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_upkeep"></a>2.2.2. Izdaci</h3></div></div></div><p>Svaka jedinica traži određene izdatke. Izdaci su obično jednaki nivou
jedinice, osim ako nema osobinu lojalnosti (<a class="link" href="#traits" title="2.3.2. Osobine">v. ispod</a>). Jedinice koje nisu unajmljene na početku
— tj. zapovjednik i one koje se dobrovoljno pridruže — obično imaju ovu
osobinu. Izdaci se naplaćuju samo ako su veći od broja sela koje data strana
poseduje — trošak je jednak razlici između broja sela i ukupnih izdataka.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_income"></a>2.2.3. Prihodi</h3></div></div></div><p>Formula za određivanje prihoda po potezu glasi</p><pre class="literallayout">2 + br_sela – veće_od(0, izdaci - br_sela)</pre><p>gdje su izdaci jednaki zbiru nivoa svih vaših nelojalnih jedinica.</p><p>Ako su ukupni izdaci veći od broja sela plus 2, ta strana počinje da gubi
zlato; ako su jednaki, zlato se niti dobija niti odliva.</p></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_units"></a>2.3. Jedinice</h2></div></div></div><p>Boj za Vesnot pruža stotine tipova jedinica, određenih bogatim statističkim
pregledom. Pojedine jedinice mogu imati i posebne <a class="link" href="#traits" title="2.3.2. Osobine">osobine</a>, koje ih ponešto izdvajaju od drugih
istovrsnih jedinica. Napokon, dizajneri pohoda mogu dodavati jedinstvene
jedinice u neke scenarije, kako bi još više proširili opcije dostupne
igraču.</p><p>Osnovnu statistiku jedinice čini broj udarpoena (UP), poena pokretljivosti,
oružja koja može da koristi i štetu koju nanose. Tu su zatim poredak i
posebne mogućnosti, o čemu će biti reči u narednom.</p><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_alignment"></a>2.3.1. Poredak</h3></div></div></div><p>Svaka jedinica pripada poretku: zakoniti, neutralni, haotični ili
dvojstveni. Poredak utiče na učinak jedinice u različita doba dana. Na
neutralne jedinice doba dana ne utiče. Zakonite jedinice nanose više štete
danju a manje noću. Haotične jedinice nanose više štete noću a manje
danju. Dvojstvene jedinice nanose manje štete i danju i noću.</p><p>„Dan“ i „noć“ podijeljeni su u po dvije smjene: jutro i popodne, i prva
straža i druga straža. One se mogu vidjeti po položaju sunca i mjeseca na
grafiku doba dana.</p><p>Naredna tabela prikazuje uticaj različitih doba dana na štetu koju nanose
zakonite, haotične i dvojstvene jedinice:</p><div class="table"><a id="idp40500144"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.8. Doba dana i šteta</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Doba dana i šteta" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><thead><tr><th style="" align="left">
    potez
    </th><th style="" align="left">
    slika
    </th><th style="" align="left">
    smjena
    </th><th style="" align="left">
    zakonite
    </th><th style="" align="left">
    haotične
    </th><th style="" align="left">
    dvojstvene
    </th></tr></thead><tbody><tr><td style="" align="left">
    1
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-dawn.png" alt="Zora" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    zora
    </td><td style="" align="left">
    —
    </td><td style="" align="left">
    —
    </td><td style="" align="left">
    —
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    2
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-morning.png" alt="Jutro" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    dan (jutro)
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    3
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-afternoon.png" alt="Popodne" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    dan (popodne)
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    4
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-dusk.png" alt="Sumrak" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    sumrak
    </td><td style="" align="left">
    —
    </td><td style="" align="left">
    —
    </td><td style="" align="left">
    —
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    5
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-firstwatch.png" alt="Prva straža" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    noć (prva straža)
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    6
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-secondwatch.png" alt="Druga straža" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    noć (druga straža)
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    posebno
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/schedule-underground.png" alt="Podzemlje" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    podzemlje
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td><td style="" align="left">
    +25%
    </td><td style="" align="left">
    −25%
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /><p>Imajte na umu da se neki scenariji odvijaju u podzemlju, gdje je trajna noć!</p><p>Na primjer, razmotrimo borbu između zakonite i haotične jedinice koje obje
nanose osnovnu štetu 12. U zoru i sumrak, obje će naneti 12 poena štete ako
pogode. Tokom jutra i popodneva, zakonita jedinica će nanijeti 12 × 1,25 =
15 poena, dok će haotična naneti 12 × 0,75 = 9 poena. Tokom prve i druge
straže biće obrnuto, zakonita jedinica nanijeće 9 poena prema 15 poena
haotične.</p><p>Ako se slične neutralne jedinice upuste u borbu, nanosiće 12 poena štete bez
obzira na doba dana.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="traits"></a>2.3.2. Osobine</h3></div></div></div><p>Jedinice imaju osobine koje odražavaju crte njihovog karaktera. Osobine se
nasumično dodjeljuju jedinici pri njenom stvaranju. Većina jedinica dobija
dve osobine.</p><p>Moguće osobine za većinu jedinica jesu:</p><div class="variablelist"><dl class="variablelist"><dt><span class="term">
oštroumnost
</span></dt><dd>
  Oštroumnim jedinicama treba 20% manje iskustva za napredovanje (trolovi ne
mogu imati ovu osobinu). Oštroumne jedinice su vrlo korisne na početku
pohoda, pošto brže mogu dostići više nivoe. Kasnije u toku pohoda
oštroumnost nije tako korisna, pošto „napredovanje po najvećem nivou“
(NAPON) nije tako značajno kao napredovanje u nivou. Ako imate mnogo ovakvih
jedinica <span class="emphasis"><em>najvišeg nivoa</em></span>, možda je bolje da sazivate
jedinice sa  korisnijim osobinama.
</dd><dt><span class="term">
hitrost
</span></dt><dd>
  Hitre jedinice imaju poen više na pokretljivost, ali 5% manje UP. Hitrost je
najuočljivija osobina, posebno kod sporijih jedinica kakve su trolovi i
teška pješadija. Hitre jedinice često imaju značajno uvećanu pokretljivost
na nezgodnom terenu, što može biti važno za razmatranje kada raspoređujete
snage. Takođe, ove jedinice nisu tako robusne kao one bez hitrosti, i stoga
su manje pogodne za držanje položajâ pod stalnim napadom.
</dd><dt><span class="term">
žilavost
</span></dt><dd>
  Žilave jedinice imaju četiri UP više, plus jedan na svaki nivo. Žilave
jedinice mogu biti korisne u svim etapama pohoda, i ova osobina je korisna
za sve tipove jedinica. Žilavost je često od najveće pomoći jedinicama koje
imaju neki splet niskih udarpoena, dobre odbrane, ili visokih
otpornosti. Ovakve jedinice su posebno korisne za držanje strateških
položaja van ruku protivnika.
</dd><dt><span class="term">
kršnost
</span></dt><dd>
  Kršne jedinice nanose poen štete više za svaki uspješan udar u bliskoj
borbi, i imaju jedan UP više. Iako korisna bilo kojoj jedinici koja se bori
blisko, kršnost je najznačajnija jedinicama sa velikim brojem udara u
napadu, kakvi su npr. vilin-borci. Kršne jedinice mogu biti vrlo korisne
kada je samo još zrnce više štete potrebno da se oštećujući udar pretvori u
završni.
</dd></dl></div><p>Ima i osobina koje se dodjeljuju samo određenim jedinicama ili jedinicama
određene rase. To su:</p><div class="variablelist"><dl class="variablelist"><dt><span class="term">
spretnost
</span></dt><dd>
  Spretne jedinice nanose poen štete više pri svakom uspješnom udaru u
odstupnoj borbi. Spretnost je osobina koju posjeduju samo
vilenjaci. Vilenjački narod je poznat po svojoj tajanstvenoj skladnosti i
velikoj vještini u rukovanju lukom. Neki od njih, međutim, obdareni su
talentom koji nadmašuje njihove sunarodnike. Takvi vilenjaci nanose dodatan
poen štete svakom svojom strijelom.
</dd><dt><span class="term">
neustrašivost
</span></dt><dd>
  Neustrašive jedinice ne trpe negativni napadni bonus u nepovoljno doba dana
(teškohodi, nekrofazi, trolovi, bauljaši).
</dd><dt><span class="term">
zdravlje
</span></dt><dd>
  Čuveni po svojoj krepkosti, neki patuljci su izdržljiviji od drugih i mogu
se liječiti odmaranjem čak i dok putuju ili se bore. Zdrave jedinice imaju
jedan UP više, i još jedan po nivou, u zalječuju se dva UP svakog poteza bez
obzira na okolnosti.
</dd></dl></div><p>Neke osobine se ne dodjeljuju nasumično. Dodjeljuje ih ili dizajner
scenarija ili se uvijek vezuju za tip jedinice:</p><div class="variablelist"><dl class="variablelist"><dt><span class="term">
Aged
</span></dt><dd>
  The oldest units may have the Aged trait, receiving an 8 points HP decrease
and having -1 movement and melee damage.
</dd><dt><span class="term">
Dim
</span></dt><dd>
  Units with the Dim trait require 20% more experience to advance.
</dd><dt><span class="term">
Elemental
</span></dt><dd>
  Elemental units aren’t alive and thus are immune to poison, and drain
and plague don’t work on them.  Elemental units generally have
<span class="emphasis"><em>Elemental</em></span> as their only trait.
</dd><dt><span class="term">
Feral
</span></dt><dd>
  Units with the Feral trait only receive 50% defense in villages regardless
of the base terrain the village is on.
</dd><dt><span class="term">
odanost
</span></dt><dd>
  Odane jedinice ne prave izdatke. Većina jedinica ima izdatke na kraju svakog
poteza, brojevno jednake njihovom nivou. Odane jedinice nemaju takvih
zahtijeva. Tokom pohoda, određene jedinice mogu svojevoljno odlučiti da se
pridruže vašim snagama. One će tada imati osobinu odanosti. Iako se mora
platiti njihovo kasnije sazivanje, nikada ne prave izdatke u toku
scenarija. Ovo ih može učiniti dragocjenim tokom dugog pohoda, kada je zlato
stalno na izmaku. Unajmljene jedinice nikada nemaju ovu osobinu, tako da
može biti nesmotreno otpuštati odane jedinice, ili ih slati u besmislenu
smrt.
</dd><dt><span class="term">
mehaničnost
</span></dt><dd>
  Mechanical units aren’t alive and thus are immune to poison, and drain
and plague don’t work on them.  Mechanical units generally have
<span class="emphasis"><em>Mechanical</em></span> as their only trait.
</dd><dt><span class="term">
usporavanje
</span></dt><dd>
  Large, unwieldy units with the Slow trait have -1 movement and 5% more
hitpoints.
</dd><dt><span class="term">
nemrtvost
</span></dt><dd>
  Nemrtve jedinice su imune na otrov, a ni crpljenje ni kuga nemaju uticaja na
njih. Nemrtvost im je obično jedina osobina. Pošto su ove jedinice nastale
od tijela mrtvih, povraćenih da se ponovo bore, otrov nema uticaja na
njih. Ovo ih može učiniti izuzetno korisnim pri obračunavanju sa
protivnicima koji svoje napade podržavaju otrovima.
</dd><dt><span class="term">
Weak
</span></dt><dd>
  Units may have the Weak trait, receiving a -1 increment in hitpoints and
melee damage.
</dd></dl></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_unit_specialties"></a>2.3.3. Specijalnosti jedinica</h3></div></div></div><p>Neke jedinice imaju specijalne napade, nabrojane ispod:</p><div class="variablelist"><dl class="variablelist"><dt><span class="term">
nož u leđa
</span></dt><dd>
  Upotrijebljen ofanzivno, ovaj napad nanosi dvostruku štetu ako prijateljska
jedinica stoji sa naspramne strane napadnute, i pritom nije onesposobljena
(npr. okamenjena).
</dd><dt><span class="term">
bezglavost
</span></dt><dd>
  Bilo da se upotrebljava u napadu ili odbrani, borba traje sve dok jedna
upetljana jedinica ne nastrada, ili prođe 30 rundi napada.
</dd><dt><span class="term">
juriš
</span></dt><dd>
  Upotrijebljen ofanzivno, ovaj napad nanosi dvostruku štetu meti. Ali takođe
dovodi do dvostrukog oštećenja ukoliko ciljana jedinica udari u
protivnapadu.
</dd><dt><span class="term">
crpljenje
</span></dt><dd>
  Jedinica crpi zdravlje životnih jedinica, liječeći sebe u iznosu polovine
štete koju nanese (zaokruženo nadolje).
</dd><dt><span class="term">
prvi udar
</span></dt><dd>
  Jedinica uvijek udara prva u borbi, čak i kada se brani.
</dd><dt><span class="term">
magičnost
</span></dt><dd>
  Napad uvijek ima 70% izgleda da pogodi, bez obzira na odbrambenu sposobnost
napadnute jedinice.
</dd><dt><span class="term">
oštrookost
</span></dt><dd>
  Pri napadu, uvijek postoji barem 60% izgleda da dođe do pogotka.
</dd><dt><span class="term">
kuga
</span></dt><dd>
  Kada jedinica nastrada pod napadom kuge, biva zamijenjena bauljašem na
strani one koja je bacila kugu. Ovo ne radi na nemrtvima ili jedinicama u
selu.
</dd><dt><span class="term">
otrov
</span></dt><dd>
  Ovaj napad truje ciljanu jedinicu. Otrovane jedinice gube 8 UP po potezu,
dok ne budu iscijeljene ili svedene na 1 UP. Otrov ne može sam po sebi
dokrajčiti jedinicu.
</dd><dt><span class="term">
usporavanje
</span></dt><dd>
  Napad usporava ciljanu jedinicu dok ne završi potez. Šteta koju jedinica
čini u napadu time biva prepolovljena, a trošak kretanja joj je
udvostručen. Usporena jedinica nosiće ikonu puža u podacima sa strane kada
se izabere.
</dd><dt><span class="term">
okamenjivanje
</span></dt><dd>
  Napad pretvara ciljanu jedinicu u kamen. Tada se ona ne može pokretati niti
napadati.
</dd><dt><span class="term">
roj
</span></dt><dd>
  Broj udara pri napadu se smanjuje kako jedinica biva povređivana. Broj
napada je srazmjeran odnosu trenutnih UP i najviše UP koje jedinica može
imati. Na primjer, jedinica sa 3/4 punih UP imaće 3/4 udara pri napadu.
</dd></dl></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_abilities"></a>2.3.4. Sposobnosti</h3></div></div></div><p>Neke jedinice su sposobne da ili neposredno utiču na druge jedinice, ili da
utiču na to kako se druge jedinice međusobno odnose. Ovdje spadaju:</p><div class="variablelist"><dl class="variablelist"><dt><span class="term">
zasjeda
</span></dt><dd>
  Jedinica se može skrivati u šumi, tako da je neprijatelji ne
uoče. Protivničke jedinice ne mogu vidjeti niti napasti ovu jedinicu dok je
u šumi, sve dok ne stupe do nje. Neprijateljska jedinica koja prva otkrije
skrivenu, istog časa gubi svu preostalu pokretnost u potezu.
</dd><dt><span class="term">
skrivanje
</span></dt><dd>
  Jedinica se može skrivati u selima (s izuzetkom vodenih), tako da je
neprijatelji ne vide osim kada stoje pokraj nje. Protivničke jedinice ne
mogu vidjeti niti napasti ovu jedinicu dok je u selu, osim ako joj se ne
nalaze u susjedstvu. Neprijateljska jedinica koja prva otkrije skrivenu,
istog časa gubi svu preostalu pokretnost u potezu.
</dd><dt><span class="term">
iscjeljivanje
</span></dt><dd>
  Jedinica može osloboditi savezničku jedinicu od otrova, koja međutim neće
biti dodatno izliječena u potezu u kojem je pročišćena od otrova.
</dd><dt><span class="term">
Feeding
</span></dt><dd>
  This unit gains 1 hitpoint added to its maximum whenever it kills a unit,
except units that are immune to plague.
</dd><dt><span class="term">
liječenje +4
</span></dt><dd>
  Omogućava jedinici da liječi susjedne prijateljske jedinice na početku
svakog poteza. Jedinica pod uticajem ovog vidara može povratiti do 4 UP po
potezu, ili ne osjetiti dejstvo otrova u datom potezu. Vidar ne može
iscijeliti otrovanu jedinicu, već ona mora potražiti brigu u selu ili kod
jedinice koja umije da iscjeljuje.
</dd><dt><span class="term">
liječenje +8
</span></dt><dd>
  Ova jedinica objedinjuje ljekovite trave i magiju kako bi liječila brže nego
što je to uobičajeno na bojnom polju. Jedinica pod uticajem ovog vidara može
povratiti do 8 UP po potezu, ili ne osjetiti dejstvo otrova u datom
potezu. Vidar ne može iscijeliti otrovanu jedinicu, već ona mora potražiti
brigu u selu ili kod jedinice koja umije da iscjeljuje.
</dd><dt><span class="term">
obasjavanje
</span></dt><dd>
  Jedinica osvetljava okolno područje, što čini da se zakonite jedinice bore
uspješnije, a haotične lošije. Sve jedinice susjedne ovoj boriće se u toku
noći kao da je sumrak, a u vreme sumraka kao da je dan.
</dd><dt><span class="term">
vođstvo
</span></dt><dd>
  Jedinica može zapovijedati jedinicama do nje, kako bi se one bolje
borile. Susjedne jedinice nižeg nivoa nanosiće više štete u borbi. Susjedna
jedinica nižeg nivoa od prijateljske jedinice-vođa, praviće 25% više štete u
napadu po nivou razlike među njima.
</dd><dt><span class="term">
vrebanje
</span></dt><dd>
  Jedinica postaje nevidljiva tokom noći. Protivničke jedinice ne mogu vidjeti
niti napasti ovu jedinicu kada je noć, osim ako joj se ne nalaze u
susjedstvu. Neprijateljska jedinica koja prva otkrije nevidljivu, istog časa
gubi svu preostalu pokretnost u potezu.
</dd><dt><span class="term">
obnavljanje
</span></dt><dd>
  Jedinica će sama sebe liječiti 8 UP po potezu. Bude li otrovana, ukloniće
otrov umjesto zalječivanja.
</dd><dt><span class="term">
čarkanje
</span></dt><dd>
  Jedinica je vješta u brzom izmicanju neprijateljima, ignorišući sve
protivničke nadzorne pojaseve.
</dd><dt><span class="term">
postojanost
</span></dt><dd>
  Otpornosti jedinice su udvostručene pri odbrani, do najviše 50%. Ne utiče na
ranjivost.
</dd><dt><span class="term">
zaranjanje
</span></dt><dd>
  Jedinica se može skrivati u dubokoj vodi, tako da je neprijatelji ne
vide. Protivničke jedinice ne mogu vidjeti niti napasti ovu jedinicu dok je
u dubini, osim ako se nađu tačno do nje. Neprijateljska jedinica koja prva
otkrije zaronjenu, istog časa gubi svu preostalu pokretnost u potezu.
</dd><dt><span class="term">
teleportacija
</span></dt><dd>
  Jedinica se može teleportovati između bilo koja dva prijateljska sela, uz
utrošak jednog pokreta.
</dd><dt><span class="term">
Unpoison
</span></dt><dd>
  A curer can cure a unit of poison, although that unit will receive no
additional healing on the turn it is cured of the poison.
</dd></dl></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_experience"></a>2.3.5. Iskustvo</h3></div></div></div><p>Jedinicama se za borbe dodjeljuje iskustvo. Pošto ga sakupe dovoljno,
napredovaće u nivou i postati snažnije. Količina dobijenog iskustva zavisi
od nivoa neprijateljske jedinice i ishoda bitke: ako jedinica zbriše
protivnika, dobija 8 iskustvenih poena po nivou protivnika (4 ako je nultog
nivoa), a ako preživi bitku i protivnik ostane živ, jedan poen po nivou
protivnika. Drugim riječima:</p><div class="table"><a id="idp40638384"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.9. Iskustveni bonusi za borbu sa neprijateljima različitih nivoa</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Iskustveni bonusi za borbu sa neprijateljima različitih nivoa" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><thead><tr><th style="" align="left">
    nivo neprijatelja
    </th><th style="" align="left">
    bonus za uništenje
    </th><th style="" align="left">
    bonus za borbu
    </th></tr></thead><tbody><tr><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>0</strong></span>
    </td><td style="" align="left">
    4
    </td><td style="" align="left">
    <span class="keycap"><strong>0</strong></span>
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    1
    </td><td style="" align="left">
    8
    </td><td style="" align="left">
    1
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    2
    </td><td style="" align="left">
    16
    </td><td style="" align="left">
    2
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    3
    </td><td style="" align="left">
    24
    </td><td style="" align="left">
    3
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    4
    </td><td style="" align="left">
    32
    </td><td style="" align="left">
    4
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    5
    </td><td style="" align="left">
    40
    </td><td style="" align="left">
    5
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    6
    </td><td style="" align="left">
    48
    </td><td style="" align="left">
    6
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="unit_recall"></a>2.3.6. Sazivanje jedinica</h3></div></div></div><p>Pošto završite scenario, sve preživjele jedinice biće dostupne za sazivanje
u sljedećem. Jedinicu ne možete pokrenuti niti napasti njome u potezu u kome
je sazvana (ili unajmljena). Sazvana jedinica zadržava svoj raniji nivo,
iskustvo, (ponekad) magične predmete u posjedu, i počinje s punim
udarpoenima.</p></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_moving"></a>2.4. Pokretanje</h2></div></div></div><p>Klik na jedinicu ukazuje na sva mjesta koja ona može doseći u tekućem
potezu, tako što se zasive sva nedostižna polja (pritiskom na tastere 2–7 na
sličan način se pokazuju polja koja jedinica može doseći u tolikom broju
poteza). U ovom režimu, stavljanjem pokazivača nad polje dobija se putanju
kojom bi se jedinica kretala ka njemu, kao i dodatni podaci o odbrambenoj
dobiti jedinice na tom polju; i, ako treba više poteza da jedinica dosegne
polje, broj tih poteza. Ako ne želite da pokrenete jedinicu, iz ovog režima
možete izaći izborom druge jedinice (klikom na nju ili pritiskom
<span class="keycap"><strong>N</strong></span> ili
<span class="keycap"><strong>Shift</strong></span>+<span class="keycap"><strong>N</strong></span>) ili klikom
desnim (<span class="keycap"><strong>Command</strong></span>-klikom na MacOS-u) bilo gdje na mapi. Preko
<a class="link" href="#orbs" title="2.4.2. Kuglice">kuglica</a> nad energotrakama jedinica možete brzo
vidjeti koje su jedinice istrošile kretanje a koje se još mogu kretati u
tekućem potezu.</p><p>Ako odlučite da pomjerite izabranu jedinicu, kliknite na odredišno polje i
jedinica će krenuti ka njemu. Ako kliknete na polje izvan dosega u tekućem
potezu, jedinica će se pomjeriti najdalje što može i ući u režim
<span class="emphasis"><em>putovanja</em></span>. U ovom režimu, jedinica nastavlja da se
kreće ka odredištu kroz naredne poteze. Jedinicu možete lako izbaciti iz
putovanja na početku narednog poteza. Takođe možete izmijeniti odredište
tako što izaberete jedinicu pa kliknete na novo odredište, ili kliknete
ponovo na jedinicu da ukinete putovanje.</p><p>Ulaskom jedinice u selo koje je neutralno ili u posjedu neprijatelja
preuzima se posed nad selom i okončava kretanje te jedinice.</p><p>Većina jedinica uspostavlja nadzorni pojas, koji utiče na to koja polja
druge jedinice mogu doseći i kojim će se putem kretati. Ova ograničenja
automatski se odražavaju na putanju prikazanu za vašu jedinicu i polja na
koja može da se pomjeri u tekućem potezu.</p><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_zone_of_control"></a>2.4.1. Nadzorni pojas</h3></div></div></div><p>Nadzorni pojas jedinice proteže se na šest polja u neposrednom susedstvu, i
jedinice koje kroče u neprijateljski nadzorni pojas prinuđene su da
stanu. Jedinice sa sposobnošću čarkanja zanemaruju neprijateljske nadzorne
pojaseve i mogu se slobodno kretati kroz njih, bez zaustavljanja. Jedinice
nultog nivoa smatraju se preslabim za uspostavljanje nadzornog pojasa, pa se
oko neprijatelja nultog nivoa sve jedinice mogu slobodno kretati.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="orbs"></a>2.4.2. Kuglice</h3></div></div></div><p>Na vrhu energotrake pokraj svake prijateljske jedinice stoji kuglica. Ona
je:</p><div class="table"><a id="idp40673376"></a><p class="title"><strong>Tabela 2.10. Kuglice</strong></p><div class="table-contents"><table summary="Kuglice" cellpadding="4px" style="border-collapse: collapse;border-top: 3px solid #527bbd; border-bottom: 3px solid #527bbd; "><colgroup><col align="left" /><col align="left" /><col align="left" /></colgroup><thead><tr><th style="" align="left">
    kuglica
    </th><th style="" align="left">
    slika
    </th><th style="" align="left">
    opis
    </th></tr></thead><tbody><tr><td style="" align="left">
    zelena
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-green.jpg" alt="Zelena kuglica" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    ako jedinicom vi upravljate i nije se pomijerala u ovom potezu
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    žuta
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-yellow.jpg" alt="Žuta kuglica" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    ako jedinicom vi upravljate i pomjerila se u ovom potezu, ali se još može
kretati ili napadati
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    Black
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-black.jpg" alt="Black orb" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    ako jedinicom vi upravljate, ali više ne može da se kreće niti napada, ili
joj je okončan potez
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    plava
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-blue.jpg" alt="Plava kuglica" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    ako je jedinica saveznik kojim ne upravljate
    </td></tr><tr><td style="" align="left">
    crvena
    </td><td style="" align="left">
    <span class="inlinemediaobject"><img src="images/orb-red.jpg" alt="Crvena kuglica" /></span>
    </td><td style="" align="left">
    Enemy units have a red orb on the top of their energy bar
    </td></tr></tbody></table></div></div><br class="table-break" /></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_ellipses_team_colors_and_hero_icons"></a>2.4.3. Elipse, timske boje i junačke ikone</h3></div></div></div><p>Ispod svake jedinice obično stoji obojena elipsa ili podloga. Boja određuje
tim; tokom igranja pohoda, boja igrača je crvena. Timska boja će se takođe
vidjeti na dijelovima odežde jedinice, ili možda na biljegu na štitu.</p><p>Elipsa je obično puni disk. Pod jedinicama nultog nivoa vidjećete elipsu sa
isprekidanim linijama — ovo ukazuje da jedinica nema nadzorni pojas.</p><p>Neki pohodi koriste zvjezdastu podlogu za ukazivanje na vođe i junake
(jedinice koje su na neki način posebne, npr. ne smiju stradati tokom
scenarija); drugi junake obilježavaju ikonom srebrne krune iznad
energotrake. A neki pohodi uopšte ne ističu junake. Ovo je stilski izbor
koji leži na dizajneru pohoda.</p></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_fighting"></a>2.5. Borba</h2></div></div></div><p>Ako vaša jedinica stupi do neprijateljske, može je napasti. Kliknite na
svoju jedinicu do neprijateljske, a zatim na neprijateljsku koju želite da
napadnete. Dobićete prozor koji daje dalje borbene opcije. Svaka jedinica
ima jedno ili više oružja kojim može udariti. Neka od njih, kao što su
mačevi, oružja su za blisku borbu, a druga, kao lukovi, za odstupnu.</p><p>Ako udarite oružjem za blisku borbu, napadnuti neprijatelj moći će da
uzvrati svojim oružjem za blisku borbu. Ako napadnete odstupnim oružjem,
neprijatelj će moći da uzvrati svojim odstupnim oružjem. Ako neprijatelj
nema oružje istog tipa kao ono kojim je napadnut, neće moći da uzvrati
udarac niti da nanese ikakvu štetu vašoj jedinici.</p><p>Različiti tipovi napada nanose različitu štetu, i svakim oružjem se može
udariti određeni broj puta. Na primjer, vilin-borac nanosi 5 poena štete
svaki put kad pogodi svojim mačem, i može zamahnuti 4 puta u jednoj
razmeni. Ovo se zapisuje kao „5–4“, u značenju „šteta pet po pogotku, četiri
zamaha“.</p><p>Izgledi da jedinica bude pogođena zavise od terena na kome je. Na primjer,
jedinice u zamkovima i selima imaju veće izglede da ne budu pogođene, a
vilenjaci u šumi velike. Da biste vidjeli odbrambeni razred jedinice
(tj. izglede da ne bude pogođena) na datom terenu, kliknite na jedinicu, pa
stanite mišem nad teren koji vas zanima. Odbrambeni razred će biti prikazan
kao procentualna vrijednost u oknu stanja, kao i iznad polja terena.</p><p>Dodatne podatke, uključujući izglede da napadač ili branilac strada, možete
dobiti klikom na dugme <span class="guibutton">Računanje štete</span> u prozoru pred
borbu.</p><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_attack_types"></a>2.5.1. Tipovi napada</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>sječivo</strong></span>: oružja sa naoštrenom ivicom, za
sjeckanje protivnika u komade. Primjeri: bodež, jatagan, sablja, zmaške
kandže.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>proboj</strong></span>: oružja sa zaoštrenim vrhom i
dugom drškom, ili projektili, kojim se protivnik proburazi i oštete mu se
unutrašnji organi. Primjeri: viteško ili pješadijsko dugo koplje, strijela.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>udar</strong></span>: oružja koja nemaju ni zaoštren vrh
ni oštru ivicu, već su dovoljno teška da polome neprijatelju
kosti. Primjeri: buzdovan, štap, trolovska pesnica.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>mraz</strong></span>: oružja na mraza ili ledeni
projektili. Primjer: mrazni talas mračnog posvećenika.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>vatra</strong></span>: oružja koja roštiljaju protivnika
kao prase. Primjer: zmaški vatrodah.
</li><li class="listitem">
<span class="strong"><strong>volšebni</strong></span>: napad koji razvijava magiju što
pokreće zombije, sablasti i druga nemrtva stvorenja i zloduhe. Primjer:
magični napad bijelog maga.
</li></ul></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_resistance"></a>2.5.2. Otpornosti</h3></div></div></div><p>Svaka jedinica je više ili manje ranjiva na različite tipove napada. Šest
brojki u opisu jedinice pokazuju njenu snagu i slabost na šest tipova
napada. Pozitivna vrijednost otpornosti govori da će jedinica pretrpjeti
manje štete od takvog napada. Negativna vrijednost pokazuje da je jedinica
posebno ranjiva na dati napad.</p><p>Primjeri: krljušti čuvaju zmagove od većine tipova napada, osim probojnih i
mraznih oružja. Ljudske konjičke jedinice su uglavnom dobro zaštićene, ali
su im probojni napadi slaba tačka. Nemrtvi su vrlo otporni na sijekuća i
probojna oružja, ali vrlo ranjivi na udarne i volšebne napade.</p><p>Korišćenje pravih tipova napada protiv neprijateljskih jedinica značajno će
vam uvećati izglede da ih zbrišete.</p></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_healing"></a>2.6. Liječenje</h2></div></div></div><p>Jedinica se može zaliječiti najviše osam udarpoena po potezu. Za jedinicu
koja se niti pomijera niti bori tokom poteza kaže se da se
<span class="emphasis"><em>odmara</em></span>, čime će povratiti dva udarpoena. Udarpoeni
povraćeni kroz odmaranje dodaju se na one povraćene liječenjem, tako da
jedinica može da povrati do deset udarpoena po potezu.</p><p>Jedinica se može liječiti na dva osnovna načina:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Čekajući u selu. Jedinica će se liječiti osam udarpoena svakog poteza.
</li><li class="listitem">
Stojeći kraj jedinice sa sposobnošću <span class="emphasis"><em>liječenja</em></span>. Broj
udarpoena koji može da izliječi dat je u opisu sposobnosti te jedinice, i to
kao <span class="emphasis"><em>liječenje +4</em></span> ili <span class="emphasis"><em>liječenje +8</em></span>.
</li></ul></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_regeneration"></a>2.6.1. Obnavljanje</h3></div></div></div><p>Trolovi i iveri imaju sposobnost da se sami prirodno liječe, kroz
obnavljanje. Zaliječiće osam udarpoena po potezu kada su povrijeđeni. Imajte
u vidu da pošto je osam udarpoena najviše koliko se jedinica može liječiti
po potezu, trolovi i iveri nemaju koristi od stajanja u selu ili pokraj
vidarske jedinice.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_poison"></a>2.6.2. otrov</h3></div></div></div><p>Neki napadi mogu nanijeti otrovnu štetu vašoj jedinici. Kada se to dogodi,
otrovana jedinica gubi osam udarpoena po potezu dok se ne iscijeli. Otrov se
može iscijeliti čekanjem u selu ili stajanjem kraj jedinice sa sposobnošću
<span class="emphasis"><em>iscjeljivanja</em></span>. Jedinice sa sposobnošću
<span class="emphasis"><em>liječenja</em></span> mogu samo da spriječe štetu od otrova u
potezu, ali ne i da ga uklone. U potezu u kojem se iscijeli, jedinica ne
dobija niti gubi udarpoene usljed liječenja i trovanja. Jedinca se ne može
normalno liječiti dok se ne iscijeli od otrova; odmaranje je i dalje moguće,
mada neće značajno umanjiti dejstvo otrova.</p><p>Još neki savjeti oko liječenja:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Jedinici može trebati nekoliko poteza do punog izlječenja.
</li><li class="listitem">
Vidari (vilin-vračarka, vilin-druidka, vilin-šejda, bijeli mag, mag
svjetlosti, paladin) liječe sve povređene jedinice oko sebe, tako da možete
držati jedinice blizu borbe a da ih ne gubite.
</li><li class="listitem">
Vidari ne lječe neprijateljske jedinice.
</li><li class="listitem">
Vidari ne mogu liječiti sami sebe (ali v. sljedeće).
</li><li class="listitem">
Uparujte vidare, tako da se mogu međusobno liječiti ako zatreba.
</li><li class="listitem">
Više vidara, i sa različitih savezničkih strana, mogu liječiti istu jedinicu
i tako ubrzati liječenje.
</li><li class="listitem">
Trolovi i iveri ne mogu obnavljati druge jedinice.
</li><li class="listitem">
Trolovi i iveri iscjeljuju sami sebe od otrova kao što selo čini.
</li></ul></div></div></div></div><div class="chapter"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="_strategy_and_tips"></a>Poglavlje 3. Strategija i savjeti</h1></div></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="basic_strategy"></a>3.1. Osnovna strategija</h2></div></div></div><p>Sljedeći osnovni borbeni principi i savjeti namijenjeni su da vas poguraju
niz put vesnoćanskog bojnog veterana. Manji konkretni primjeri donekle su
povezani s pohodom „Naslijednik prestola“.</p><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_don_8217_t_waste_units"></a>3.1.1. Ne traćite jedinice</h3></div></div></div><p>Ne šaljite povrijeđene jedinice u sigurnu smrt. Pošto jedinica izgubi preko
polovine udarpoena (UP), ozbiljno razmislite da je povučete na bezbjedno i
radi liječenja postavite ili u selo ili pokraj vidara (kao što su
vilin-vračarke i bijeli magovi). Vidari su vrlo korisni!</p><p>Razlog ovome je praktičan: teško povrijeđena jedinica ne može da zaustavi
niti odstrani neprijatelja. Tokom napada i protivnapada, najčešće će
stradati. Dalje, slanjem jedinice u sigurnu smrt gubite iskustvene poene
(IP) koje je sakupila. Unajmiti zamjenu može biti nemoguće zato što vođ nije
na kuli ili zato što su sredstva na izmaku. Čak i ako možete da unajmite
zamjenu, najčešće će to biti daleko od poprišta bitke. Zato, nemojte traćiti
jedinice.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_out_of_the_enemy_8217_s_reach"></a>3.1.2. Van domašaja neprijatelja</h3></div></div></div><p>Kako štitite povrijeđene jedinice? Najbolje tako što ih držite izvan
domašaja neprijatelja. Nijedan neprijatelj ih ne može napasti ako ne može
čak ni da im priđe. Naredni odjeljak, o nadzornom pojasu (NAPOJ) pokazuje
kako ograničiti pokrete neprijatelja.</p><p>Iz menija <span class="guimenu">Radnje</span> možete izabrati <span class="guimenuitem">Protivnički
pokreti</span> da istaknete sva moguća polja na koja se protivnik
može pomjeriti. Ovo uzima u obzir vaše nadzorni pojas. Ovako možete
provjeriti da li vaša jedinica na smrti, koja je u pozadini, zaista ne može
biti napadnuta jer neprijatelj ne može da stupi do nje.</p><p>Kada se vojske susretnu, možete željeti da budete prvi koji će udariti. Tada
pokušajte da završite potez izvan udarnog dometa neprijatelja. On ne može
napasti, ali će se najvjerovatnije približiti u vaš udarni domet.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="zoc"></a>3.1.3. Štitite se nadzornim pojasom (NAPOJ)</h3></div></div></div><p>Svaka jedinica prvog ili višeg nivoa uspostavlja nadzorni pojas (NAPOJ)
preko šest susjednih polja: kad neprijatelj kroči na jedno od tih polja,
primoran je da stane i istroši svo kretanje. Ovo ne važi samo za
neprijatelje sa rijetkom sposobnošću čarkanja.</p><p>NAPOJ onemogućava neprijatelju da se provuče između dvije jedinice u liniji
sjever-jug ili dijagonali na međusobnom rastojanju od tačno jednog ili dva
polja. Povezivanjem ovakvih parova u dugačak zid, ili po različitim
pravcima, možete spriječiti neprijatelja da dosegne povrijeđenu jedinicu u
pozadini. Prvo mora da porazi jedinice koje nameću NAPOJ. Ako neprijatelj
jedva može stići do nje, čak i jedna jedinica može zaštiti malu oblast iza
sebe.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_maintain_a_defensive_line"></a>3.1.4. Održavajte odbrambenu liniju</h3></div></div></div><p>Postrojavanjem mnogih jedinica jednu do druge, ili najviše sa poljem razmaka
između, možete izgraditi moćnu odbrambenu liniju. Imajte u vidu da, pošto su
polja u Vesnotu šestougaona, „linija“ istok-zapad nije prava već cik-cak
kriva. „Stvarne“ linije su sjever-jug i dijagonale.</p><p>Pristižući s jedne strane, bilo koju vašu jedinicu neprijatelj može da
napadne najviše sa dvije svoje u istom potezu. Po pravilu, zdrava jedinica
bez posebnih slabosti može da preživi udar dve obične neprijateljske
jedinice istog ili nižeg nivoa.</p><p>Nažalost, linija često mora da se izvije kako bi se stvorio klin ili
ispratio teren. Na ugaone tačke mogu udariti tri neprijateljske
jedinice. Ovo je takođe slučaj na krajevima linije kada je prekratka. Ove
slabe tačke držite jedinicama sa puno udarpoena, na pogodnom terenu i sa
odgovarajućim otpornostima. Pošto su takve jedinice u najvećoj opasnosti da
stradaju, najbolje uposlite one bez ili sa malo iskustvenih poena.</p><p>Razvijanje vojske u liniju takođe sprečava neprijatelja da opkoli neku
jedinicu. NAPOJ čini da je jedinica s jednim neprijateljem ispred i jednim
iza zarobljena.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_rotate_your_troops"></a>3.1.5. Smjenjujte svoje snage</h3></div></div></div><p>Kada jedinica na liniji fronta bude teško oštećena, treba da je pošaljete
iza odbrambene linije. Da bi se linija održala vjerovatno je morate
zamijeniti rezervom, tako da uvijek imajte nekoliko spremnih jedinica u
pozadini. Ako imate vidare, oštećene jedinice u drugoj liniji brzo će se
oporaviti.</p><p>Primijetite da jedinice mogu prelaziti preko polja sa prijateljskim
jedinicama.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_use_the_terrain"></a>3.1.6. Koristite teren</h3></div></div></div><p>Pokušajte da poređate jedinice tako da napadaju sa polja s visokom odbranom,
neprijatelja na polju s niskom odbranom. Na ovaj način su manji izgledi da
neprijateljski protivnapadi nanesu štetu.</p><p>Na primjer, možete razviti svoje vilenjake tik unutar ruba šume, tako da
orkovi moraju da napadaju sa otvorenog dok vilenjaci uživaju odličan šumski
zaklon.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_attacking_and_choosing_your_targets"></a>3.1.7. Napadanje i biranje meta</h3></div></div></div><p>Napredovanje i napadanje je naravno najzanimljiviji dio puta ka pobedi. Cilj
vam je da eliminišete i slabite neprijatelje pred sobom, pomijerajući
odbrambenu liniju unaprijed. Ovo se može izjaloviti kako neprijatelj uzvrati
napadom u svom potezu.</p><p>Da biste dokrajčili neprijateljsku jedinicu često ćete na nju poslati
nekoliko svojih, time djelimično narušavajući odbrambenu liniju čiji su dio
bili. To možda nije bitno, jer je van domašaja drugih neprijatelja. Možda je
bitno, ako ste samo oslabili vrlo jakog neprijatelja, koji će u sljedećem
potezu uzvratiti. Možda bi neki konjanik mogao da zada završni udarac.</p><p>Kad napadate prvi, u prednosti ste da možete birati koje će jedinice biti
suočene. Iskoristite neprijateljeve slabosti; na primjer, upravite odstupne
napade na protivnike bez odstupnih oružja; ili, oslonite se na slabost
konjanika na probojni udar. Ali uvijek držite na umu da će neprijatelj moći
da uzvrati u svom potezu, tako da pazite na sopstvene slabosti koje bi mu
išle u prilog.</p><p>Na primjer, konjanici mogu vrlo dobro držati liniju protiv orko-groktaša i
trol-štenaca, jer imaju umjerenu otpornost na sječiva i udare. Ali će zato
brzo pasti pred orko-strijelcima i gobli-kopljanicima.</p><p>Obično se isplati da dokrajčite (ili skoro dokrajčite) neprijateljsku
jedinicu. Ako niste sigurni da to možete učiniti u jednom potezu, ili se
postarajte da vaša jedinica može izdržati protivnapad, ili procijenite da
vrijedi da je izgubite. Radi preživljavanja protivnapada, obično je mudro da
napadnete tako da neprijatelj može nanijeti najmanje štete u uzvraćanju,
prije nego onako kako bi se nanijelo najviše štete neprijatelju.</p><p>U ovom smislu, posebno koristite odstupno oružje protiv neprijatelja koji ga
nema. Podrazumijevani izbor koji računar nudi obično je onaj koji nanosi
najviše štete, tako da bi često vodio nepotrebnom oštećenju vaše jedinice.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_time_of_day"></a>3.1.8. Doba dana</h3></div></div></div><p>Zapamtite da se zakonite jedinice, poput ljudskih, bolje bore tokom dana,
haotične, poput orkovskih i nemrtvih, tokom noći, a dvojstvene najbolje
tokom sumraka. Zato uvijek želite da susretnete neprijatelja u doba dana
kada ste vi jaki a on slab. Kada dođe neprijateljev čas, često se isplati
zbiti redove i držati povoljne odbrambene položaje. Kada se prednost vrati
na vašu stranu, polazite u napredovanje.</p><p>Na primjer, vilenjaci mogu zadržati šumu tokom noćnog naleta orkova, i
krenuti napred u svitanje. Možete primijetiti i da VI računara aktivno
povlači svoje orkove tokom dana.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_experience_2"></a>3.1.9. Iskustvo</h3></div></div></div><p>U toku pohoda, od ključne je važnosti da izgrađujete iskusnu silu. Kasniji
scenariji pretpostavljaju da su vam raspoložive za sazivanje jedinice drugog
i trećeg nivoa.</p><p>Najviše iskustvenih poena (IP) jedinice dobijaju kada zbrišu neprijateljsku
jedinicu — 8 IP po nivou stradale jedinice. Zato često ima smisla da
jedinicama višeg nivoa oslabite protivnika, a dokrajčite ga jedinicom kojoj
najviše treba iskustva. Posebno su vidari često slabi u borbi, pa moraju
„krasti“ pobjede na ovaj način da bi napredovali po nivoima.</p><p>Na početku, kada vjerovatno nemate jedinica viših nivoa, pokušajte da
najveći broj pobijeda prepustite šačici svojih jedinica. Tako će brzo
dospjeti na nivo 2, kada mogu početi da se brinu za druge.</p><p>Nemojte zanemariti pribavljanje iskustva svom vođu. Tačno je da mora biti
bezbjedan, ali ako ga previše mazite ostaće preniskog nivoa da biste ga
mogli sačuvati u kasnijim scenarijima.</p></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="_getting_the_most_fun_out_of_the_game"></a>3.2. Za dobru zabavu</h2></div></div></div><p>Ne zaboravite da je smisao igranja da se zabavite! Evo nekih preporuka od
razvojnog tima kako da vam igra bude što je zabavnija:</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Razmislite o igranju pohoda na „srednjem“ nivou težine, posebno ako već
imate iskustva sa strateškim igrama. Cijenimo da ćete se tada osjećati mnogo
ispunjenijim postignutim.
</li><li class="listitem">
Nemojte biti previše nervozni zbog gubljenja jedinica. Pohodi su i
dizajnirani tako da igrač može izgubiti pokoju jedinicu usput.
</li><li class="listitem">
Ne zloupotrebljavajte sačuvane pozicije. Nekada davno, u Vesnotu je
upisivanje pozicija bilo dozvoljeno samo na kraju scenarija. Upisivanje
usred scenarija dodato je samo kao pogodnost za slučaj da morate nastaviti
igranje kasnije, i radi sigurnosti od padova. Ne preporučujemo da svaki čas
učitavate poziciju zato što vam taj bijeli mag stalno gine — umjesto toga,
naučite da ga štitite, i mjerite rizike! To je dio strategije.
</li><li class="listitem">
Ako morate da učitate poziciju, preporučujemo da počnete scenario iz početka
i iznađete bolju strategiju, prije nego da prosto nalazite slučajne brojeve
koji vam idu u korist.
</li><li class="listitem">
Ipak, cilj je zabava! Možda vam je ukus različit od onog programera, tako da
radite kako vam najviše prija! Ako uživate da učitavate poziciju kad god
načinite grešku, stremeći ka <span class="emphasis"><em>savršenim</em></span> partijama u
kojima nikada ne gubite jedinice, samo naprijed!
</li></ul></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_at_the_start_of_a_scenario"></a>3.2.1. Na početku scenarija</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Prvo pročitajte ciljeve scenarija. Nekada ne morate eliminisati
neprijateljske vođe, već je dovoljno da preživite izvjesan broj poteza ili
pokupite određeni objekat.
</li><li class="listitem">
Proučite mapu: teren, položaj vašeg vođa i položaje drugih vođa.
</li><li class="listitem">
Zatim počnite da unajmljujete jedinice. Jeftine jedinice zgodne su za
upijanje prvog talasa neprijatelja; napredne jedinice mogu se naknadno
uvesti kao podrška. Hitre jedinice dobro dođu kao izviđači, za istraživanje
mape i brzo zaposijedanje selâ̂.
</li></ul></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_during_the_scenario"></a>3.2.2. Tokom scenarija</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Potrudite se da zarobite i držite u posjedu što više sela, kao bi se zlato
slivalo u kasu.
</li><li class="listitem">
Jedinice krećite u grupama, tako da neprijatelj ne može napasti sa svih
strana, i da možete nadjačati osamljene neprijateljske jedinice. Ređajte
jedinice u liniju, tako da nijedna od njih ne može biti napadnuta sa više od
dvije strane.
</li><li class="listitem">
Različite jedinice imaju različite vrline i mane, u zavisnosti od terena i
koga napadaju. Kliknite desnim na jedinicu i izaberite <span class="guimenuitem">Opis
jedinice</span> za više detalja.
</li><li class="listitem">
Jedinice niskog nivoa možete koristiti kao topovsko meso, za usporavanje
neprijatelja. Na primjer, njima možete neprijatelju prepriječiti put do
važnijih jedinica.
</li><li class="listitem">
Možete dobro oštetiti naprednije neprijateljske jedinice, a zatim ih
dokrajčiti jedinicama niskog nivoa, kako biste im dali više iskustva (i
konačno digli na naredni nivo).
</li><li class="listitem">
Ako imate bijelog maga (napreduje iz maga) ili druidku (napreduje iz
vračare), stavite njega ili nju u sredinu kruga jedinica kako bi se liječile
pri kretanju po mapi. (I vračarke mogu da liječe, ali ne tako dobro.)
</li><li class="listitem">
Gubljenje jedinica se očekuje, čak i naprednih.
</li><li class="listitem"><p class="simpara">
Doba dana je zaista važno:
</p><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: circle; "><li class="listitem">
zakonite jedinice nanose više štete tokom dana, a manje noću
</li><li class="listitem">
haotične jedinice nanose više šteta tokom noći, a manje danju
</li><li class="listitem">
uvijek držite oko na dobu dana na desnoj strani ekrana. Planirajte unaprijed
— mislite na to koje će doba dana biti u sljedećem potezu.
</li></ul></div></li><li class="listitem">
Neke jedinice su otpornije ili ranjivije na izvjesne vrste napada. Konjičke
jedinice su slabe na probojne napade. Vatreni i volšebni napadi desetkuju
nemrtve. Koliko je jedinica otporna na dati tip napada možete pogledati tako
što kliknite desnim na nju, izaberete <span class="guimenuitem">Opis
jedinice</span>, pa pod <span class="guilabel">Otpornosti</span>. Tu su
nabrojane njene otpornosti na različite tipove napada.
</li></ul></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_healing_2"></a>3.2.3. Liječenje</h3></div></div></div><p>Važan dio postizanja uspeha u Boju za Vesnot čini održavanje jedinica
zdravim. Oštećenu jedinicu možete zaliječiti pomijeranjem na selo ili
nadomak posebnih vidarskih jedinica (npr. vilin-vračarke ili belog
maga). Neke jedinice koje ćete sresti, kao što su trolovske, sposobne su da
prirodno liječe same sebe.</p></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_winning_a_scenario"></a>3.2.4. Dobijanje scenarija</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Napredne jedinice su neophodne za brzo eliminisanje neprijateljskih
zapovjednika, i da bi se izbjeglo gubljenje mnoštva jedinica.
</li><li class="listitem">
Što prije dobijete scenario, više ćete i zlata dobiti. Više zlata dobijate
za ranu pobjedu, nego što biste posjedujući sva sela na mapi za sve
preostale poteze.
</li><li class="listitem">
Eliminisanje svih neprijateljskih vođa obično znači trenutnu pobjedu.
</li></ul></div></div><div class="section"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="_more_general_tips"></a>3.2.5. Još opštih savjeta</h3></div></div></div><div class="itemizedlist"><ul class="itemizedlist" style="list-style-type: disc; "><li class="listitem">
Poslije ubitačnih scenarija (gdje istrpite puno gubitaka) obično slijede
scenariji sa „prostorom za disanje“, u kojima lako možete prikupiti zlata i
iskustva (odnosno napredne jedinice).
</li><li class="listitem">
Napredne jedinice traže veće izdatke nego jedinice nižeg nivoa (1 zlatnik po
nivou). Izuzetak su lojalne jedinice.
</li></ul></div></div></div></div></div></body></html>