Dit is een opdracht voor het vak 'Human Centered Design' van de minor 'Web Design & Development': https://everythingweb.org/
Bekijk mijn resultaat op: https://joppekoops.github.io/Human-Centered-Design/
Normaal ontwerpen we voor iedereen (inclusive design), maar voor dit vak is de opdracht juist om voor een individu iets te maken (exclusive design). De bedoeling is om een applicatie te maken op basis van de voorkeuren van één persoon met een beperking.
Mijn opdracht was om een applicatie te ontwerpen voor Marie. Marie is doof, maar wil graag dat ze geluid in films net zo kan ervaren als mensen die wel geluid horen. In de vier weken voor deze opdracht had ik vier keer de tijd om met Marie te spreken en prototypes te testen.
Voor de opdracht werken we met de exclusive design principles:
- Study situation
- Ignore conventions
- Prioritise identity
- Add nonsense
Deze vier principles zijn opgesteld door Vasilis van Gemert (Exclusive Design, z.d.).
Voor onze eerste ontmoeting met Marie hadden we van iedereen met dezelfde case vragen verzameld voor een interview.
- Ben je doof geboren of doof geworden?
- Waar komt je passie voor podcasts of films vandaan?
- Wat voor podcasts en films kijk je?
- Wat gebruik je nu wanneer je een podcast of film kijkt / Hoe en waar kijk je films of podcasts?
- Wat vind je daar fijn aan werken?
- Wat vind je van de huidige closed caption en wat mis je?
- Wat is je favoriete film, waarom en hoe kan deze nog beter worden?
- Wat mis je het meest in de ervaring als je naar een film of podcast kijkt?
- Zouden trillingen kunnen helpen met het begrijpen van de muziek?
- Begrijp je de huidige muziek/effecten die worden omschreven in de ondertiteling zoals [spannende muziek] of [er wordt geklopt]?
-
Marie is doof geboren
-
Marie kijkt veel films en series
-
Marie heeft veel verschillende streamingdiensten
-
Marie heeft een brede interesse en kijkt graag naar science fiction, thrillers en misdaad films. Daarnaast kijkt ze graag kookprogramma's.
-
Series en films die Marie kijkt zijn onder andere:
- The Bake Off
- 3 Body Problem
- The Bear
- The Menu
- Rupauls Drag Race
- The Chestnut Man
Marie gebruikt haar telefoon om naar haar tv te casten. Ze kijkt films met ondertiteling en als dat beschikbaar is met closed captions. Closed captions is ondertiteling, maar dan met beschrijvingen van geluiden er bij. Als het goed is gedaan, is dit voor Marie fantastisch. Een goed voorbeeld is volgens Marie The Chestnut Man. Ze raadt aan om het eerst met gewone ondertiteling te kijken en vervolgens met closed captions, zo kan je goed zien wat het verschil is. Sowieso moet je zelf heel veel invullen en met closed captions is dit want minder.
Marie beschrijft ondertiteling als 2 dimensionaal, waar geluid volgens haar veel meer is. Binnen een zin kan de toon veranderen, het kan van hard naar zacht gaan en je kan verschil in lading horen. Of iets grappig of serieus is bedoeld kan je aan ondertiteling niet zien. Marie neemt de serie The Bear als voorbeeld. Er komen veel ruzies in voor waarbij mensen door elkaar praten, maar in de ondertiteling is alles juist netjes onder elkaar gezet. “Hierin mist die extra dimensie”, zegt Marie. “Het zou mooi zijn als ik de sfeer of intonatie van sprekers mee kan krijgen.”
Geluid is voor Marie iets heel abstracts. Ze heeft geen idee wat muziek is. Van ondertitels als “[spannende muziek]”, heeft ze dus geen flauw idee wat dat is. “Wat maakt muziek spannend”, vraag Marie zich af. Wat voor haar wel een film spannend maakt, heeft te maken met het beeld (de shots, belichting) en klassieke dingen in het beeld (iemand die met een mes loopt, bloed, etc.). Hoewel Marie niet weet wat muziek is, weet ze wel hoeveel impact het op mensen kan hebben. Als voorbeeld geeft ze de begrafenis van haar opa, waarbij de familie op een gegeven moment bij een bepaald stuk in de muziek moest huilen.
Podcast kijkt Marie eigenlijk nooit naar. Het is gewoon niet toegankelijk. Twee mensen die met elkaar praten is met ondertiteling te saai. De andere optie is het transscript lezen, maar dit is een lange lap spreektekst. Het moet echt heel interessant zijn voordat Marie dit helemaal gaat lezen. Het is vaak veel te droog en zakelijk. Een goed artikel is veel beter.
“Zouden trillingen helpen bij het begrijpen van de muziek?” Marie komt hier later op terug met: “Trillingen zouden kunnen helpen. Zeker in de bios!” Ze vertelt dat toen ze Terminator 2 in de bioscoop zag, het geluid zo hard stond dat ze het kon voelen. Wel zijn trillingen heel algemeen. Waar het volgens Marie misschien gebruikt kan worden is bij schoten, of als iemand buiten beeld loopt, omdat dit alleen op geluid gebaseerd is kan ze dit helemaal niet mee krijgen.
“Zouden animaties van geluiden in een overlay kunnen helpen, of lees je liever in beschrijving?” Voor Marie lijkt dit door één reden wel een goed idee: vaak is het niet duidelijk waar geluid vandaan komt. Dit kan het misschien duidelijker maken, ook als het van buiten beeld komt. Ze vindt het zeker iets om te proberen.
Om te ervaren hoe het voor Marie is om een film te kijken heb ik zelf een stukje van de serie The Chestnut Man gekeken. Eerst met alleen normale ondertiteling, daarna met closed captions en als laatste nog met geluid om te zien wat ik gemist had. De bevindingen hieronder zijn wat ik er uit heb gehaald. Natuurlijk weet ik niet hoe dit voor Marie is, omdat geluid voor haar zo'n abstract idee is.
- Veel geluiden bedenk je zelf bij het beeld, omdat je de bron in beeld ziet. Als je een autodeur ziet dichtslaan, bedenk je dat dit een klap moet geven.
- Delen waar de spannende muziek de belangrijkste bron is, worden heel saai en langdurig zonder muziek.
- Het is soms onduidelijk wie wat zegt.
- Emoties komen niet over doordat intonatie en tempo van spreken niet is af te lezen aan de closed captions.
- Dingen die buiten beeld gebeuren en alleen te horen zijn, komen niet goed over als de geluiden omschreven zijn. De cliffhanger aan het eind van de openingsscene krijg je bijvoorbeeld niet goed mee omdat de opbouw alleen in het geluid plaatsvindt.
Volgens MDN (MDN, 2024) kan je bij webvideo’s ondertiteling of closed captions toevoegen met het <track>
element. Hiermee kan een ondertitelingsbestand worden gekoppeld aan een video. Hierin geef je met attributen aan wat voor bestand het is.
Gebruik:
kind
voor het soort. Kan subtitles, captions, descriptions, chapter of metadata zijn.label
voor de naam van de track die voor de gebruiker zichtbaar is.src
voor het bestand.srclang
voor de taal van het bestand.
Er kunnen meerdere tracks in bijvoorbeeld meerdere talen of van verschillende soorten worden toegevoegd:
<video controls poster="/images/sample.gif">
<source src="sample.mp4" type="video/mp4" />
<track kind="captions" src="sampleCaptions.vtt" srclang="en" />
<track kind="subtitles" src="sampleSubtitles_de.vtt" srclang="de" />
<track kind="subtitles" src="sampleSubtitles_en.vtt" srclang="en" />
</video>
Het formaat voor een ondertitelingsbestand voor web is WebVVT. In de basis is dit hetzelfde als ondertiteling voor bijvoorbeeld op dvd’s, maar er blijkt nog veel meer mogelijk te zijn, wat ik eigenlijk nog nooit eerder gebruikt heb zien worden.
Je kan zowel in het vvt bestand als in CSS elke lijn van de ondertiteling apart stijlen.
Inline:
00:00:05.000 --> 00:00:10.000 position:20% size:60% align:start
- Some time ago in a place rather distant....
In CSS:
::cue(#cue-identifier) {
color: red;
}
Bron: MDN, 2023
Voor dit eerste prototype heb ik met WebVTT geprobeerd de emoties van de personages beter duidelijk te maken in de ondertiteling door gebruik van lettertypes en kleuren. Om duidelijk te maken welk personage wat zegt, heb ik per personage één kleur uitgekozen. Voor de emoties was het idee om die uit te drukken in het lettertype. Hiervoor gebruik ik verschillende lettertypes, waaronder één variabele met veel mogelijkheden.
Origineel wilde ik nog meer variaties maken met letter-spacing
, font-size
, text-transform
etc. Helaas blijkt vtt toch wat minder goed vorm te geven dan ik had gedacht en werken al deze properties niet.
Op het laatst heb ik nog gauw een legenda toegevoegd met de betekenissen van de verschillende letters:
Als iets niet helemaal duidelijk is hier snel te zien wat er bedoeld wordt.
Naast de mogelijkheden uit de legenda kunnen ook verschillende versies worden gecombineerd, waardoor een combinatie van emoties duidelijk zou moeten worden.
- Het idee is om eerst de scene te kijken zonder eerst de betekenis van de verschillende letters te weten.
- Waarna Marie verteld wat ze ervan vindt en wat zij denkt dat de betekenis van de letters is.
- Pas daarna wil ik mijn legenda laten zien om te vergelijken met haar ideeën.
- Marie blijft kijken, ondanks de lange stiltes tussen de teksten.
- Marie vraagt of de bibberende letters betekent dat Marius bang klinkt.
- Bij de legenda herkent Marie de meeste letters wel in haar gedachten. Ze zegt alleen dat gestrest niet helemaal duidelijk was.
- Ook vindt ze het niet duidelijk welke kleur bij welk personage hoort als dat personage niet in beeld was.
- Marie geeft de suggestie om het er één keer bij te zetten in de ondertiteling, in plaats van de legenda. Na één keer weet je dan wat het betekent, behalve als er dan een lange tijd tussen zit.
- Marie zegt nog wel veel geluiden te missen.
- Alleen ondertiteling is niet genoeg.
- Het lettertype voor gestrest was voor Marie niet helemaal duidelijk, als gaf ze wel aan dat het voor haar bang zou betekenen. Ze gaf er dus meer een andere betekenis aan dan dat ze het niet begreep.
- De legenda wordt te lang om vooraf door te nemen. Misschien ook een soort spoilers.
- Een kleur is niet vanzelf aan een personage te koppelen.
- Een keer ondertitelen, daarna is de associatie met de animatie al gemaakt.
- Dik gedrukt betekent belangrijker
- Hoe animeer je geluiden buiten beeld?
Tamara kwam nog met nieuwe informatie op het idee om muziek te visualiseren met kleuren. Er bestaan een neurologische aandoening, waarbij ongewild bij waarneming via één zintuig, ook dingen worden waargenomen door andere zintuigen. Waardoor sommige mensen bij het horen van muziek ook kleuren zien. Misschien dat ik daar inspiratie uit kan halen.
Wikipedia-artikel over synesthesie
In dit tweede prototype heb ik een aantal verbeteringen doorgevoerd voor het uitdrukken van de emoties van personages in tekst. Daarnaast heb ik nieuwe experimenten gedaan met het toevoegen van closed captions.
Om duidelijk te maken welke kleur bij welk personage hoort, heb ik de eerste keer dat het personage voor komt de naam van het personage er bij gezet. Ook wanneer dit personage lang niets heeft gezegd staat de naam er opnieuw bij.
Verder kwam uit de test dat de opmaak van de gestreste tekst niet duidelijk was. Hiervoor heb ik een nieuwe versie gemaakt. Marie gaf zelf aan dat het goed zou zijn om het er de eerste keer bij te zetten, maar ik denk dat als het echt goed duidelijk is, dat helemaal niet nodig is. Dan is ook de legenda overbodig. Daarbij is het wel belangrijk om dit goed te testen.
Uit de test bleek dat alleen het dialoog voor Marie niet genoeg is. Closed captions is een toevoeging om ook geluiden te omschrijven. Uit het interview een week eerder bleek helaas dat dit vaak niet goed wordt gedaan. Het doel is om te testen wat hierin wel zou werken.
Ik heb op een aantal verschillende manieren captions toegevoegd.
- Bestaande captions omschrijven vaak het geluid. Mijn idee was dat het veel leuker zou zijn om het geluid letterlijk op te schrijven. Zo staat bij de blaffende hond nu
[woof]
en bij de auto[wroom]
. - Niet alle geluiden vond ik goed op te schrijven. Daarom heb ik sommige geluiden wel omschreven, zoals
[car door opens]
. Uit de test moet blijken wat beter werkt. - Wij kunnen makkelijk horen waar geluid vandaan komt, maar met captions is dat niet duidelijk. Daarom heb ik een overlay gemaakt, waarbij de captions over de video heen komen, op de plek waar het geluid vandaan komt. Dit zou natuurlijk als te druk kunnen worden ervaren.
- Hierin ben ik ook nog een stap verder gegaan, waarbij ik de captions mee animeer als de locatie van het geluid veranderd. In dit prototype is het goed te zien als de auto rijdt. Dit kan natuurlijk nog meer afleidend zijn.
Deze captions vallen helaas niet meer onder de standaard van WebVTT. Ze staan nog wel een vtt-bestand, maar met HTML elementen als de ques.
7
00:01:11.291 --> 00:01:16.916
<div style="bottom: 35%; animation-name: carFirst; animation-duration: 4s;">[Wroom]</div>
Met JavaScript is het vervolgens simpel om de ques uit te lezen en als overlay toe te voegen.
subtitles.addEventListener('cuechange', () => {
if (subtitles.activeCues.length > 0) {
p.innerHTML = subtitles.activeCues[0].text;
} else {
p.innerHTML = '';
}
});
Om het compleet te maken, heb ik hier een custom video player omheen gezet, en de controls van de standaard player verborgen. Zo komen de captions ook mee op full screen.
Ik ben goed op weg. Het is erg belangrijk om verschillende opties voor captions te testen. Waarschijnlijk maakt het een stuk beter, maar met verschillende fontjes en animaties is het belangrijk om te testen of de teksten nog leesbaar zijn en of het duidelijk is wat ze betekenen.
- Ik heb twee stukjes film die ik ga laten zien waarin de verbeteringen goed zichtbaar zijn.
0:57 --> 3:36
Hier zijn de closed captions goed te zien met animaties en posities.4:11 --> 4:51
Om de verbetering in het telefoongesprek te testen.
- Daarna verteld Marie wat ze er van vindt.
- Als laatste heb ik nog een aantal vragen:
- Wat vind je van de teksten die op andere plekken in het scherm staan?
- Zijn de omschreven geluiden, zoals bijvoorbeeld
[Car door opens]
duidelijk? - Heb je een idee wat het betekent als er bijvoorbeeld
[Wroom]
bij de auto, of[Woof]
bij de hond staat? - Wat betekent de opmaak van de tekst
It's the youngest. One of the two foster children.
(4:22)? - Muziek mist nu nog en maakt het vaak de film spannend. Wat is voor jou spannend? Of: wat maakt jou bang?
- De closed captions maken de ervaring veel beter! Alle kleine geluidjes zorgen voor spanning.
- Als een geluid heel specifiek is (
[woof]
kan alleen maar een hond zijn) dan is een uitgeschreven geluid genoeg, maar bij minder specifieke geluiden is het nodig om ze te omschrijven. Als dit geluid in beeld duidelijk ook te zien is, is die beschrijving weer niet nodig. - De positionering van de geluiden is wel fijn en maakt duidelijk waar geluiden vandaan komen.
- Het animeren van de positie van geluiden voegt wel wat toe, omdat het geluid ook verplaatst. Wel moet ik opletten dat de animatie niet de tekst onleesbaar maakt.
- Letters die groter en kleiner worden zijn niet goed leesbaar.
- De gestreste tekst komt nog steeds niet goed over. Er is wel duidelijk dat het gefluisterd wordt. De op elkaar gedrukte letters zijn wel nog goed leesbaar.
- Marie miste nog de muziek. Ze vroeg of er muziek in de scene zat, waarschijnlijk omdat er af en toe nog lange stiltes vielen.
- Muziek in alleen kleur uitdrukken werkt niet. Iedereen koppelt er namelijk andere kleuren aan. Een animatie met gradient voor vrolijke muziek werkt wel.
De trillingen werken alleen op Chrome op mobiel!
Uit de vorige test was gekomen dat er soms meer en soms juist minder omschrijvingen nodig waren. Op de aangegeven plekken heb ik dat aangepast. Verder heb ik, omdat de geanimeerde tekst zo goed werkte nog wat extra captions toegevoegd en geanimeerd.
Naast de ondertiteling en captions wilde ik graag nog iets toevoegen om de muziek voor Marie duidelijk te maken. Uit de test bleek dat muziek nog een heel belangrijk onderdeel is voor de spanning van het stukje film. Zonder vallen er nog lange stiltes. Uit de testen van anderen kwamen ook wat voorbeelden naar voren van hoe het wel en niet moet. Tempo en ritme blijkt een belangrijk onderdeel voor Marie.
Het stukje film wat ik heb gekozen heeft niet zoveel tempo en ritme in de muziek zitten. De muziek bestaat vooral uit wat lage aanzwellende tonen. Om dit naar voren te brengen heb ik twee dingen geprobeerd, beide gemaakt met hetzelfde scriptje. Hoewel de captions heel handmatig toegevoegd moeten worden, zou deze oplossing voor elk stukje geluid kunnen werken. In het scriptje analyseer ik het volume van het geluid, waar ik vervolgens de achtergrondkleur en de trilmotor van een telefoon mee aan kan sturen. Hiervoor heb ik wel met https://vocalremover.org/ de stemmen er uit gefilterd, daarvan wil ik niet dat het mee gaat trillen.
Het volume visualiseren met de lichtheid van de achtergrondkleur is natuurlijk iets wat voor veel muziek wordt gedaan, maar trillingen heb ik minder gezien. Ooit heb ik een telefoon gehad, die een instelling had om dit aan te zetten, maar naar mijn idee kreeg ik maar heel af en toe een trilling die dan volledig willekeurig leek.
Zelf vind ik zowel de achtergrond als de trillingen veel te afleidend, maar ik mis natuurlijk niet de informatie ik normaal gesproken via het geluid krijg. Waar ik het wel goed vind werken is als de auto voorbij rijdt. Hier lijkt het net alsof je de motor van de auto voelt trillen.
De punten waarvan ik zelf zei dat ze waarschijnlijk te ver gaan, zouden volgens Vasilis prima kunnen werken. Dat soort ideeën zou ik vaker moeten proberen, zeker voor een test met een prototype. Zo kom je juist op nieuwe interessante bevindingen.
- Korte herhaling van vorige tests: Vorige twee tests had ik met tekst omschreven wat er gebeurt. Zowel met geluiden als de stemmen van de acteurs. Deze keer heb ik dit op een hele andere manier geprobeerd.
- Het stukje kijken. Het doel van deze test is om er achter te komen wat er wel en niet werkt aan de visualisatie van de muziek en het trillen op de muziek. Zonder van tevoren uit te leggen wat ik precies heb gedaan hoop ik te ontdekken wat ze er echt van vindt en ze begrijpt wat er gebeurt.
- Feedback van Marie
- Korte uitleg van techniek: De app luistert naar het geluid van het filmpje en het volume daarvan. Als dit harder is dan een bepaalde grenswaarde gaat de telefoon trillen. Ik denk dat het goed is om uit te leggen, zodat duidelijk is waar de trillingen vandaan komen.
Marie heeft gelijk door wat de trillingen moeten zijn als de auto in het begin van de scene voorbij rijdt. Daarna vraagt ze een aantal keren wat de trilling op dat moment betekent, bijvoorbeeld wanneer Marius zich omdraait en ergens tegenaan stoot of wanneer hij op de deur klopt. Marie zegt het fragment graag uit te willen kijken om te zien wat er bij het laatste stukje gebeurt.
Marie zegt dat ze soms niet helemaal begrijpt waarom de telefoon dan trilt. Als ik uitleg dat het om volume in geluid gaat en dat het dus kan komen omdat er dan muziek is, begrijpt ze wel waar het door komt.
- Trillingen werken niet voor elk hard geluid. Alleen als de trilling hetzelfde aanvoelt als dat het geluid klinkt. Voorbeelden hiervan zijn de motor van de auto en aanzwellende tonen voor spanning. Vaak werkt het bij langer durende geluiden en trillende wel en niet bij korte geluiden, zoals iets dat valt, schoten of geklop.
- Soms hebben bepaalde functionaliteiten een uitleg nodig om duidelijk te zijn. Het was bijvoorbeeld niet gelijk duidelijk dat trillingen betekenen dat het geluid hard is.
- Captions moeten niet over iemands gezicht vallen.
Uit alle tests valt te concluderen dat 50% van een film het geluid is. Omdat Marie doof is, krijgt ze dus de helft van het geluid niet mee. Deze ervaring is zeer goed te verbeteren door goede closed captions. Uit de bevindingen blijkt dat je, als je captions maakt, moet denken als een sounddesigner, die het geluid bij de film maakt. Hierbij zijn een aantal dingen belangrijk:
- Alle geluiden zijn belangrijk. De spanning van een film, zit in het geluid. Alle kleine geluidjes zorgen voor die spanning.
- De positie van het geluid kan duidelijk worden gemaakt door te tekst op die plek op het beeld te positioneren.
- Als iets binnen beeld gebeurt, kan het geluid fonetisch worden omschreven. Gebeurt een geluid buiten beeld, dan moet hier een omschrijving bij staan, omdat het dan niet zichtbaar is wat het geluid maakt.
- Associaties met kleuren en fonts zijn persoonlijk en moeten dus op de voorkeuren van de persoon worden aangepast, of de eerste keer dat ze worden gebruikt, worden gelabeld.
Technisch blijkt er van alles mogelijk te zijn met het bestaande WebVTT formaat, alleen wordt hier nooit gebruik van gemaakt. Dit zou vaker moeten gebeuren, net als dat bij elke film geluiden worden gemaakt. Eigenlijk zou tegelijkertijd, als je er toch mee bezig bent, elk geluid moeten worden omschreven. Helaas zijn de programma's om die ondertiteling te maken wat minder geavanceerd.
Tot slot is muziek nog een belangrijke factor in het geluid van een film. Hierbij kunnen trillingen een goede uitkomst zijn, maar dit blijkt niet altijd zo te zijn. Hiervoor zou verder moeten worden onderzocht wanneer er wel trillingen moeten zijn en wanneer niet. Het belangrijkste is volgens Marie dat de trilling zo moet voelen als het geluid klinkt. Dit zou kunnen door in het script te herkennen hoe lang een geluid is, of door een speciale audio track te maken met alleen de geluiden die trillingen moeten veroorzaken. Die zou door een sounddesigner van een film makkelijk kunnen worden geëxporteerd.
Aan het begin van het onderzoek, ben ik begonnen met een interview met Marie en een user trip waarin ik zelf ben gaan kijken naar de huidige situatie. Ik denk dat hierin goed naar voren is gekomen hoe Marie op dit moment films kijkt en wat ze mist aan die ervaring. In het interview kwam Marie bijvoorbeeld met dat closed captions vaak niet goed zijn, met als voorbeeld de tekst [spannende muziek]. Uit de user trip bleek voor mij hetzelfde. Later in het tweede prototype heb ik geprobeerd dit zo goed mogelijk te verbeteren en leuker te maken.
Ik ben dan wel begonnen vanuit de huidige situatie, maar heb die al gauw over boord gegooid omdat die zo slecht was. Alle captions staan nu altijd onderin of zelfs onder het beeld, waarschijnlijk zodat ze niet afleiden van de film. Juist door te proberen de teksten in de film te zetten, ben ik er achter gekomen dat dit voor Marie helemaal niet afleidend maakt, maar juist duidelijker. Aan de andere kant ben ik er ook achter gekomen dat sommige regels wel ergens op slaan, namelijk het labelen van alle iconen. In de ondertiteling stonden geen iconen, maar wel andere ontwerpen die een betekenis hadden. Iedereen koppelt hier weer een andere betekenis aan.
In het onderzoek bleek al gauw dat associaties met kleuren, lettertypes etc. niet voor iedereen hetzelfde zijn. In mijn prototypes heb ik hier rekening mee gehouden, zodat het voor Marie goed te begrijpen is. De tekst voor gestreste personages heeft bijvoorbeeld drie iteraties gezien, voordat het voor Marie duidelijk was wat het betekende. Ik had er ook een beschrijving bij kunnen zetten, zodat het voor iedereen duidelijk is, maar dat zou voor Marie juist de ervaring minder goed maken. De huidige ondertiteling werkt dan ook alleen voor Marie en mijzelf als ontwerper er van.
Vooral naar het einde van de opdracht toe heb ik meer, wat eerst nonsense leek, toegevoegd. De animaties van captions bijvoorbeeld, leken niet nodig omdat het toch wel duidelijk is waar een geluid vandaan komt als het al op die plek staat. Bij de rijdende auto is het logisch dat de tekst [wroom] bij de auto hoort. Toch is het erg leuk dat de tekst ook daadwerkelijk met de auto meebeweegt. Een ander goed voorbeeld zijn de trillingen. Zelf vind ik het een vervelende ervaring en voor mij voegt het niets toe, maar toch zijn er zeer bruikbare test resultaten uit gekomen.
- <track>: The Embed Text Track element. (2024, 14 maart). MDN Web Docs. https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Element/track
- Web Video Text Tracks Format (WebVTT). (2023, 26 november). MDN Web Docs. https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/API/WebVTT_API
- Van Gemert, V. (z.d.). Exclusive design. https://exclusive-design.vasilis.nl/
- Visualizations with Web Audio API - Web APIs | MDN. (2024, 15 januari). MDN Web Docs. https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/API/Web_Audio_API/Visualizations_with_Web_Audio_API
- Adam Khoury. (2013, 16 juli). Analyser Bars animation HTML5 Audio API JavaScript tutorial [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=IBHpSkGZtNM
- Vibration API - Web APIs | MDN. (2024, 11 april). MDN Web Docs. https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/API/Vibration_API
- Wikipedia-bijdragers. (2024, februari 23). Synesthesie (zintuig). Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Synesthesie_(zintuig)